Τεχνολογική Επιτάχυνση ή Τεχνολογική Αποανάπτυξη;

Του Χάρη Ναξάκη*

     Ο Τεχνοκόσμος-ψηφιακό κεφάλαιο, τεχνητή νοημοσύνη, μεταανθρωπινότητα και τεχνολογική αποανάπτυξη (Εκδόσεις Κουκκίδα, 2025)- είναι ένα δοκίμιο μου για τον τεχνοπολιτισμό. Τριάντα χρόνια και κάτι από την εκπόνηση της διδακτορικής μου διατριβής, στην οποία είχα χαρακτηρίσει ως πληροφοριακό (ψηφιακό) καπιταλισμό την μετάλλαξη με όχημα τις νέες τεχνολογίες, του βιομηχανικού καπιταλισμού, στο δοκίμιο αυτό αναθεωρώ την άποψη αυτή. Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις επιτάσσουν να τεθούν τα παρακάτω ερωτήματα:

     Τί πουλάει η Google και το Facebook; Τί είναι τα άυλα εμπορεύματα και το ψηφιακό κεφάλαιο; Οι αλγόριθμοι παράγουν ορθό λόγο και κατασκευάζουν ψυχές και η τεχνητή νοημοσύνη αναλαμβάνει την εξουσία; Από πού θα προέρχονται τα εισοδήματα και τα κέρδη σε μια κοινωνία γενικευμένης εκτόπισης της εργασίας από την τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ; Ποιες είναι οι νέες ιδιοκτήτριες τάξεις; Είναι πρόοδος του πολιτισμού, τεχνολογική καινοτομία, να μετατρέπονται οικειοθελώς οι άνθρωποι σε εμπορεύματα, να αποξενώνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τις πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις, μετατρεπόμενοι σε κυνηγούς των κλικ; Εξανθρωπίζεται η τεχνολογία, υπάρχουν περιθώρια για έναν τεχνολογικό διαφωτισμό; Τί σημαίνει ένας πολιτισμός των τεχνολογικών ορίων; Είναι η τεχνολογία ουδέτερη και η χρήση της καλή ή κακή;

     Εν τέλει μήπως βρισκόμαστε στην αρχή του μετασχηματισμού της κοινωνίας σε έναν νέο κοινωνικό σχηματισμό, πέραν του καπιταλισμού, τον οποίο θα ονομάσουμε τεχνοκόσμο και συνιστά μια εφιαλτική ουτοπία, μια ριζική αλλαγή παραδείγματος και όχι απλώς μια μετάλλαξη του καπιταλισμού σε ψηφιακό, για την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση;

     Υπάρχουν επτά λόγοι που συνηγορούν ότι σήμερα έχουν ενεργοποιηθεί οι κοινωνικοοικονομικές διεργασίες εξόδου από τον καπιταλισμό και εισόδου στον τεχνοκόσμο.

     1. Ο άνθρωπος εμπόρευμα. Οι γιγάντιες πλατφόρμες του διαδικτύου, το ψηφιακό κεφάλαιο, δεν αποκομίζουν κέρδη, όπως στον καπιταλισμό, από την απλήρωτη εργασία του εργάτη, αλλά από την δωρεάν διάθεση του εαυτού μας, των προτιμήσεών μας, του τρόπου ζωής μας, που ως πληροφορία τα ψηφιακά μονοπώλια πουλάνε στις διαφημιζόμενες εταιρίες.

     2. Ενώ στον καπιταλισμό τα κέρδη προέρχονται κυρίως από τον χώρο της υλικής παραγωγής, στον αναδυόμενο τεχνοκόσμο τα κυρίαρχα εμπορεύματα είναι τα άυλα.

     3. Ταυτόχρονα οι συμβολικές άυλες αξίες, κύρος της φίρμας, στυλ, σπανιότητα, καινοτομία, χαρακτηρίζουν ένα όλο και αυξανόμενο αριθμό προϊόντων ευρείας κατανάλωσης (αυτοκίνητα, κινητά, ρούχα, παπούτσια), με αποτέλεσμα το κέρδος να είναι προϊόν μιας προσόδου καινοτομίας. Τα άυλα συμβολικά αγαθά δεν λειτουργούν με τους κλασικούς νόμους της αγοράς.

     4. Η πληροφορικοποίηση, η ρομποτοποίηση και η τεχνητή νοημοσύνη, οδηγούν στην μαζική απόσυρση της εργασίας από την παραγωγή, διότι επιτρέπουν την παραγωγή αυξανόμενων ποσοτήτων εμπορευμάτων με όλο και μικρότερη ποσότητα εργασίας.

     5. Ποιός θα αγοράζει όμως τα εμπορεύματα όταν τα εισοδήματα από την αμοιβή της εργασίας θα έχει πέσει σε ένα ιστορικό ελάχιστο, λόγω της εκτόπισης της εργασίας από την παραγωγή; Για να μην καταρρεύσει η εμπορευματική κοινωνία οι καταναλωτές, θα δημιουργηθούν τεχνητά μέσω ενός “βασικού εισοδήματος για όλους”, χωρίς υποχρέωση εργασίας.

     6. Το αναδυόμενο ψηφιακό κεφάλαιο είναι οι νέες ολιγαρχικές ελίτ, οι οποίες έχουν αρχίσει να γίνονται κυρίαρχες σε σχέση με τους καπιταλιστές της βιομηχανικής περιόδου.

     7. Τέλος, ίσως η πιο κρίσιμη παράμετρος εξόδου από τον καπιταλισμό και εισόδου στον τεχνοκόσμο, είναι ότι οι νέες τεχνολογίες και κυρίως η τεχνητή νοημοσύνη και η γενετική μηχανική, οδηγούν στην έξοδο του ανθρώπου από τον λόγο και το σώμα του, στον εκμηχανισμό της ανθρώπινης φύσης, στην εξάρτηση της βιολογικής και κοινωνικής νοημοσύνης των ανθρώπων από την υπολογιστική νοημοσύνη των μηχανών.

     Τεχνολογική λοιπόν επιτάχυνση ή τεχνολογική  αποανάπτυξη; Η απάντηση είναι ένας πολιτισμός των ορίων, ένας άλλος κόσμος από τον σημερινό της απληστίας, της ανεξέλεγκτης επέκτασης της οικονομικής σφαίρας, της κάλυψης κάθε επιθυμίας και απόλαυσης με εμπορεύματα. Ένας πολιτισμός των ορίων έχει ως συστατικό του στοιχείο τα τεχνολογικά όρια, δηλαδή, την τεχνολογική απομεγέθυνση: Έξοδος από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όρια στην ρομποτοποίηση, λιγότερη δουλειά, δουλειά για όλους, απόσυρση από την χρήση καταναλωτικής καινοτομίας, εθελουσία απόσυρση και θέσμιση απαγορεύσεων στις γενετικές ενισχύσεις, ήπια τεχνολογία.

     Όσον αφορά  το τελευταίο, την επιλογή της ήπιας αντί της σκληρής τεχνολογίας, αυτό σημαίνει: ιατρική της πρόληψης αντί αυτή της επιδιόρθωσης μέσω της βιοτεχνολογίας, στον τομέα της γεωργίας προτεραιότητα στην οργανική γεωργία και όχι στην χημική, στον τομέα της ενέργειας ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών ενέργειας και έξοδο από τις σκληρές τεχνολογίες της καύσης του πετρελαίου και της πυρηνικής ενέργειας. Το κριτήριο με βάση το οποίο πρέπει να επιλέγεται μια ήπια τεχνολογία είναι αυτό της βιωσιμότητας, της αναδημιουργίας δηλαδή των αποθεμάτων που απαιτούνται για να αναπαραχθεί, διότι κάθε τεχνολογική καινοτομία που είναι εφικτό να παραχθεί και να εφαρμοστεί δεν είναι και βιώσιμη. Ήπιος τεχνολογικός δρόμος είναι η χρήση ευέλικτων μηχανών πολλαπλής χρήσης, προσανατολισμένων στην παραγωγή ανθεκτικών προϊόντων μακράς διάρκειας ζωής, τεχνολογιών που είναι επιδιορθώσιμες από τον άνθρωπο, αφήνουν περιθώρια αυτενέργειας και αυτονομίας, αναδεικνύουν τα ταλέντα μιας κοινότητας, στηρίζονται στην ανθρώπινη επιδεξιότητα και υποστηρίζουν μια παραγωγή μικρής κλίμακας.

     Στον τεχνοκόσμο, σε σχέση με τον καπιταλισμό, δεν θα έχουμε απλώς αλλαγή των όρων της εκμετάλλευσης, αλλά ριζική αλλαγή του υποκειμένου. Εκείνο λοιπόν που χρειαζόμαστε δεν είναι να πάρουμε πίσω την ψηφιακή μας ζωή, αλλά να εξέλθουμε από τον εικονικό κόσμο, στον οποίο δεν πουλάμε απλώς τον εαυτό μας ως εμπόρευμα μέσω των αναζητήσεων που κάνουμε στην Google, στην Amazon ή στο Facebook, αλλά συμβάλλουμε ταυτόχρονα πουλώντας τις εμπειρίες μας να κατασκευάζονται μέσω της τεχνητής νοημοσύνης μηχανές, αντίγραφα του εαυτού μας, του χειρότερου εαυτού μας, της χρησιμοθηρικής και εργαλειακής διάστασης της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Αυτή η εργαλειακή διάσταση οδηγεί μέσω των γενετικών ενισχύσεων στην κυριαρχία μιας κάστας επαυξημένων ανθρώπων στους νέους προλετάριους, οι οποίοι τελικά θα είναι οι παρίες της τεχνολογικής επιτάχυνσης.

     Επομένως ζητούμενο είναι η έξοδος από ένα κόσμο στον οποίο οι καταναλωτές θα πληρώνονται χωρίς να εργάζονται για να καταναλώνουν, τα εμπορεύματα θα αγοράζουν τους καταναλωτές, έξοδος από ένα κόσμο πλήρους εμπορευματοποίησης, όπου ορισμένοι θα καταναλώνουν συμβολικά εμπορεύματα κύρους, κοινωνικής θέσης, άλλοι τα εικονικά αντίγραφα του ναρκισσιστικού εαυτού τους και άλλοι ως παρίες θα είναι στο περιθώριο της μεγαμηχανής. Έξοδος από έναν κόσμο όπου η ανθρωποποίηση των μηχανών και η μηχανοποίηση του ανθρώπου θα οδηγήσει σε μια πλήρη αυτονόμηση του λόγου από τον άνθρωπο και την μετατροπή του ως εργαλειακού λόγου σε ένα λόγο ενάντια στον άνθρωπο.  Η οικοδόμηση ενός κόσμου των ορίων και όχι της τεχνολογικής επιτάχυνσης, του οποίου βασικός πυλώνας είναι τα τεχνολογικά όρια, είναι επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε για την ανθρωπότητα και προϋπόθεση για την ανάσχεση της μετάβασης σε μια μετανθρώπινη κατάσταση.

* Ο Ναξάκης Χάρης είναι αφυπ. Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

ΠΑΤΡΙΣ – ΘΡΗΣΚΕΙΑ – ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, μείζον δε τούτων το ΠΟΡΤΟΦΟΛΙ

Του Νίκου Α. Κουραμπή*

   (Xαριτωμένο σλόγκαν στην επταετία … και ξανά επίκαιρο!): Στους απανταχού αντιφασίστες – αντιψευτοδημοκράτες – αντιψευτοθρησκευόμενους

   Όπως η αγάπη για ένα άτομο που αποκλείει την αγάπη για τους άλλους δεν είναι αγάπη, έτσι και η αγάπη κάποιου για τη χώρα του όταν δεν αποτελεί μέρος της αγάπης του για την ανθρωπότητα δεν είναι αγάπη αλλά ειδωλολατρική λατρεία. [Έριχ Φρομ]

   Ο εθνικισμός, ιστορικά, αποδεικνύεται ως εχθρός του έθνους (π.χ. ο ρόλος των ελληνοχριστιανών παραεκκλησιαστικών στην εθνική καταστροφή της Κύπρου το 1974) ενώ, θεολογικά, αποτελεί ειδωλολατρία με τον Ιούδα Ισκαριώτη ως πρώτο διδάξαντα την εθνικιστική προδοσία [Παντελής Καλαϊτζίδης].

   Ο φυσικός [κατά Βίλχελμ Ράϊχ] και πηγαίος και χαρούμενος πατριωτισμός εκφυλίζεται σε στρατοκρατικό εθνοκρατισμό, η άδολη ερωτική γλύκα του πατριωτισμού σε εθνικιστική ζωώδη σεξοδιαστροφή [στη δεύτερη αποφασιστική αυτή διάκριση προβαίνει π.χ. ο χριστιανός Νικόλαος Μπερντιάεφ και όχι μόνο].

Συνέχεια →

Μπερντιάγεφ και Μπαίμε: μυστικισμός, φως και σκοτάδι του Θεού

Του Γεωργίου – Νεκταρίου Παναγιωτίδη*

   Σε ένα από τα κορυφαία βιβλία ορθόδοξης θεολογίας του 20^ου αιώνα, τη «Μυστική θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας», ο Βλαδίμηρος Λόσσκυ κάνει λόγο για τα δύο διακριτά και αλληλοσυμπληρούμενα στοιχεία που συνυπάρχουν στην Ορθοδοξία: τη θεολογία και το μυστικισμό. Ο Λόσσκυ θέλει συνάμα να τονίσει με αυτή τη διάκριση τη σπουδαιότητα της (αυθεντικής) μυστικής εμπειρίας μέσα στην προσέγγιση της ορθόδοξης πίστης απ’ τον καθένα μας, διότι αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να εκπέσει στην κακώς εννοούμενη «ακαδημαϊκή θεολογία»: σε ένα ακαδημαϊκό άθλημα ξερού και ορθολογιστικού στοχασμού, άγευστου και άπειρου της -υπέρ φύσιν- εμπειρίας του ζωντανού Θεού.

   Μέσα σε αυτήν την προοπτική και με δεδομένη αυτή την προβληματική, πολλά έχουν να μας πουν τα δύο δοκίμια –εκτενείς μελέτες- του μεγάλου Ορθόδοξου φιλοσόφου και συγγραφέα του 20^ου αιώνα Νικολάι Μπερντιάγεφ πάνω στο μεγάλο Χριστιανό μυστικό Ιάκωβο Μπαίμε που εκδόθηκαν μεταφρασμένα πολύ πρόσφατα (ιδ. έκδοση, 2022) και στη χώρα μας.

Ο απρόσιτος Θεός και η συνάντηση μαζί του

Συνέχεια →

Από την κοιλάδα του Βουραϊκού στο Πανεπιστήμιο;

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

   Έχει ανοίξει πάλι η συζήτηση (σε κυβέρνηση Ν.Δ.), για τα λεγόμενα μη κρατικά πανεπιστήμια, αν και δεν υπάρχουν κρατικά και μη κρατικά, αλλά δημόσια και ιδιωτικά. Αυτή τη φορά δεν οδηγείται σε προσπάθεια αναθεώρησης του συντάγματος και του άρθρου 16 (και άλλων), αλλά για παράκαμψη του άρθρου 16! Θεωρεί ότι μπορεί να πάει με το άρθρο 28. Αυτό «αναφέρει ότι οι διακρατικές συμφωνίες υπερισχύουν του κοινού νόμου αλλά δεν υπερισχύουν του Συντάγματος (βλ. άποψη Ακρίτα Καϊδατζή, αναπληρωτή καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ[1]).

   Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που το τελευταίο διάστημα γινόμαστε μάρτυρες μιας νέας προσέγγισης από την πλευρά της κυβέρνησης, με αναφορά στην «ανάγνωση» του Άρθρου 16. Είναι πράγματι απορίας άξιο πώς μπορεί να «αναγνωστεί» το Άρθρο 16, ειδικά οι παράγραφοι 5 και 6 που αναφέρουν: «…5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση…

6. Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Το υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει…».[2]

ΙΙ. ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΕ;

Συνέχεια →

Για μια τεχνολογία με κέντρο τη ζωή

Ομιλία: Για την περίπτωση παραγωγής και μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ. Μία απάντηση των πολιτών-πελατών για τις επιπτώσεις στη ζωή και στη φύση.^[1]

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Αγαπητοί φίλοι,

μ’ αφορμή το ζήτημα της διέλευσης των Πυλώνων Υ. Τ. από την περιοχή μας και τις διαμάχες με την ΔΕΗ για μία 10ετία, έχω την ευκαιρία να μιλήσω σήμερα από τη σκοπιά του συλλόγου πρόληψης απέναντι στις εξαρτησιογόνες ουσίες, κι όχι μόνο. Ο σύλλογός μας, που δημιουργήθηκε πριν τρία χρόνια στη περιοχή του Δήμου Μεσσάτιδας για τις ανάγκες της ζωής, έχει την ονομασία «Παλμός ζωής». Φυσικά, και πολλοί άλλοι μηχανισμοί του πολιτισμού μας είναι αλλότριες δυνάμεις προς την ουσία της ζωής.

Η σύγχρονη τεχνολογία μεταμορφώνεται κι αυτή σε δύναμη πάνω στον άνθρωπο και πάνω στη φύση. Ο πόλεμος των ημερών, δείχνει και τα δύο, με «σοκ και δέος»!!!^[2] Ούτε τη φύση προστατεύει με το απεμπλουτισμένο ουράνιο στις βόμβες, ούτε τους λαούς και τους ανθρώπους απελευθερώνει. Κι αν το πρόβλημα ήταν μόνο για τις πολεμικές εκστρατείες, η ελπίδα θα βρισκόταν μόνο στο τέλος του πολέμου. Όμως ο «ιδεώδης άνθρωπος» του πολιτισμού μας, είναι ο τυποποιημένος άνθρωπος της καθησυχαστικής ζωής, της αγοραίας αντίληψης, του μεταλλαγμένου όντος κι από την σύγχρονη τεχνολογία. Γι’ αυτό, δεν φτάνει σήμερα να μιλήσουμε μόνο στη γλώσσα της επιστήμης και της τεχνικής της, αλλά κυρίως στη γλώσσα της ζωής.

Συνέχεια →

Τα προεκλογικά της κοιλάδας του Βουραϊκού

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΟΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΕΛΑΒΑΝ ΤΕΛΟΣ

   Τέλειωσε λοιπόν κι αυτή η διαδικασία, με εκλογικό θρίαμβο του ψηφοδέλτιου του επικεφαλής Θανάση Παπαδόπουλου (Ανεξάρτητη Κίνηση Πολιτών) μες 71,2%, έναντι του ψηφοδελτίου του επικεφαλής Θανάση Γ. Κανελλόπουλου (ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ) με 25,85% και του Σταμάτη Ανδριόπουλου (Λαϊκή Συσπείρωση) με 2,95% στον ευρύ σε έκταση Καλλικρατικό Δήμο Καλαβρύτων.

   Ο πάλι Δήμαρχος Θανάσης Παπαδόπουλος θα έχει 14 Δημ. συμβούλους, έναντι 5 (1+4) του Θανάση Κανελλόπουλου. Θα έχει την πλειοψηφία των Κοινοτικών Συμβουλίων σε όλα τα χωριά, πλην ελαχίστων που ανήκουν στην αξιωματική αντιπολίτευση. Η Λ. Σ. δεν εξέλεξε ούτε τον επικεφαλής Σταμάτη Ανδριόπουλο, παρότι πλησίασε πολύ κοντά το παράλογο φίλτρο και όριο του 3%! Τι μπορούμε λοιπόν να κρατήσουμε επί της ουσίας μετά απ’ αυτά τα αποτελέσματα;

   Η γνώμη μου είναι να αναδιφήσουμε στις προεκλογικές εξαγγελίες, δεσμεύσεις, αναφορές, μισόλογα ή και αγνοήσεις πολλών ζητημάτων. Εμείς θα μείνουμε κυρίως σε ότι αφορά την δυτική κοιλάδα του Βουραϊκού. Θα προσπαθήσουμε με προσοχή, αλλά και θάρρος, να αποδελτιώσουμε ότι θεωρήσαμε σημαντικό. Ελπίζω να μην έχω παρανοήσει κάποια στάση εκ των υποψηφίων, νικητών και ηττημένων.

Συνέχεια →

Αναστοχαζόμενοι τους προβληματισμούς του Παναγιώτη Μπούρδαλα

«ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΧΑΪΚΗ ΓΗ ΕΩΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΠΕΡΑΤΑ»

Της Γιούλας Κωνσταντοπούλου*

Με ιδιαίτερη χαρά έλαβα στα μέσα του περασμένου Αυγούστου το τελευταίο πόνημα του Παναγιώτη Μπούρδαλα: Από την Αχαϊκή Γη ως τα πέρατα του κόσμου. Για μια  απελευθερωτική θε-ανθρωπολογία: υποδείγματα, θραύσματα, Μεγάλη Σύνοδος 2016, «3^η Ρώμη». Πρόκειται για το πέμπτο κατά σειρά βιβλίο του συγγραφέα που κυκλοφορήθηκε από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ το καλοκαίρι του 2022, και αφιερώνεται στους «δυνάμει και ενεργεία χριστιανούς, που κατανοούν τον σύγχρονο κόσμο και παλεύουν θε-ανθρωπολογικά, σπάζοντας τα τεχνητά εμπόδια της ιστορίας».

Συνέχεια →

 Πώς ξεκίνησαν φέτος τα σχολεία; (Σεπτέμβρης 2023 – Συζήτηση μ’ έναν γονιό)

Του Ηλία Παπαχατζή*

-Καλημέρα, δάσκαλε
-Καλημέρα, Βασίλη. Τι κάνεις;
-Καλά είμαι. Καλή σχολική χρονιά να έχετε
-Ευχαριστούμε… Για να δούμε!
-Πάλι προβλήματα, δάσκαλε…
-Πολλά, Βασίλη… Καλή χρονιά και στα παιδιά σας
-Ευχαριστούμε…. εμένα κλαίει η ψυχή μου για τα παιδιά στη Θεσσαλία. Εκείνα τα παιδιά θα πάνε σχολείο;

Συνέχεια →

Κέρτεζη: Από νεκρό ξενοδοχείο σε ζωντανό γηροκομείο;

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΠΑΛΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Έρχονται (πάλι) αυτοδιοικητικές εκλογές. Περιφερειακές και δημοτικές. Οι κοινοτικές αποτελούν (πάλι) μέρος των δημοτικών, έχοντας χάσει πλήρως και το τελευταίο στοιχείο σχετικής τους αυτονομίας με το «νόμο Βορίδη». Θα θέσουμε, παρ’ όλα αυτά, στη διάθεση των αυτοδιοικητικών, για δημιουργία, ένα έργο που έμεινε στα αζήτητα επί τρεις δεκαετίες περίπου στον έτερο μεγάλο πόλο της κοιλάδας του Βουραϊκού, την ιστορική Κέρτεζη. Δεν πρόκειται για αμιγώς αναπτυξιακό ή εξωραϊστικό έργο. Αποτελεί ταυτόχρονα έργο ανθρωπιστικό, εργασιακό και ιστορικής αποκατάστασης.

Βλέπετε η Κέρτεζη έχει ιστορία, αλλά δεν αποτέλεσε «μαρτυρική πόλη» ώστε να παίρνει σχεδόν όλα τα μη εξωραϊστικά μεγάλα έργα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν πολλά εγκαταλειμμένα παλιά ιστορικά μνημεία: το προχριστιανικό Οχυρό της Κέρτεζης, το φράγκικο Κάστρο της Ντεσμένας, ο Εθνικός Πύργος των (Σ)φραντζή και «Λιάρου», ο νεοβυζαντινός Ι. Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κοιμητήριο και το κτίριο (και σχολείο) των Τετρεμέλη/Στριφτόμπολα. Πλέον υποψήφιο είναι και το κτήριο του τελευταίου Δημοτικού σχολείου στον Αη Θανάση.

Τα πέντε βουλιάζουν, φθείρονται, καταστρέφονται και πέφτουν ακόμα μέχρι και στα χέρια αρχαιοκαπήλων. Το έκτο απέκτησε μια παράξενη «μπούργκα»! Μόνο για το κτίριο του Στριφτόμπολα δρομολογείται αποκατάσταση με λειτουργικότητα, αλλά από κερτεζίτες ιδιώτες… Θα επανέλθουμε σύντομα για όλα τα μνημεία σε επόμενο άρθρο.

Το πιο όμως πρόσφατο κτήριο, σχεδόν έτοιμο να λειτουργήσει, το οποίο εγκαταλείφθηκε με ευθύνες πολλών (ζώντων και τεθνεώτων), αποτελεί το λεγόμενο «Κοινοτικό Ξενοδοχείο της Κέρτεζης». Παραδόθηκε θεσμικά από την «Κοινότητα Κερτέζης»[1] στον «Δήμο Καλαβρύτων» επί προγράμματος «Καποδίστρια» λίγο πριν ολοκληρωθεί. Ακολούθησε κατόπιν το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και ουσιαστικά η επικράτησή του μέχρι τις ημέρες μας.

Συνέχεια →