Μαύρη Παρασκευή

Του Απόστολου Παπαδημητρίου*

   Μαύρη Παρασκευή, Μπλάκ Φράιντεϋ στα ελληνικά, είναι νεοεισαχθείσα εμπορική καινοτομία, που τείνει να καταστεί θεσμός και στη χώρα μας, όπως και τόσοι άλλοι εισαχθέντες από την Εσπερία, την οποία μιμούμαστε δίκην πιθήκου, κατά τους αρχαίους προγόνους μας, οι οποίοι ασφαλώς θα ντρέπονται για το αξιοθρήνητο κατάντημά μας! Κατά την ημέρα αυτή καλείται ο καταναλωτής να εντείνει την αγοραστική του μανία επωφελούμενος από τις ειδικές προσφορές, που για χάρη του γίνονται στην αγορά. Αν αυτός πράγματι επωφελείται ή όχι, δεν είμαι σε θέση να κρίνω ως μη ειδικός επί του θέματος.

   Έλαβα πρόσφατα, μέσω του διαδικτύου μήνυμα άκρως εντυπωσιακό, σχετικό με τη γένεση του θεσμού, και το μεταφέρω: «Επειδή μας έχουν ζαλίσει με τη Black Friday, ας θυμηθούμε την ανατριχιαστική ιστορία! Ξεκίνησε απ’ την Αμερική, το 18ο αι. Ήταν η μέρα που οι δουλέμποροι αγόραζαν δούλους σε χαμηλή τιμή για να τους μεταπουλήσουν μετά από μήνες! Αγόραζαν και πούλαγαν τους αλυσοδεμένους νέγρους, όπως τα χοιρινά στη ζωοπανήγυρη! Αυτές οι αγοραπωλησίες γίνονταν την τελευταία Παρασκευή κάθε Νοέμβρη, εποχή που είχε τελειώσει η συγκομιδή του καλαμποκιού και των άλλων καλλιεργειών της χρονιάς! Κι εμείς εδώ, δίχως αυτογνωσία, δίχως ιστορική επίγνωση, σαν μιμητικοί καλλικάντζαροι που είμαστε, «γιορτάζουμε» τη «μαύρη Παρασκευή»! Ό,τι πιο αποκρουστικό, ό,τι πιο δυσώδες, ό,τι πιο απάνθρωπο έχει να επιδείξει η ανθρώπινη ιστορία!».

ΔΥΟ ΓΑΪΔΟΥΡΙΩΝ ΑΧΥΡΑ, ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ! ΣΑΝΟ, ΠΟΤέ!

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Ετούτες οι εκλογές (του 2023) έχουν σημαδευτεί από την θορυβώδη είσοδο της επίκλησης της χριστιανικής πίστης στο πολιτικό προσκήνιο. Μέσα στην πανευρωπαϊκή και παγκόσμια ενίσχυση φαιών και μαύρων κινημάτων, δεν αποτελεί διόλου έκπληξη το ότι η είσοδος αυτή δεν αφορά παρουσίες Θεολογίας της Απελευθέρωσης. Αφορά κόμματα διαποτισμένα από θρησκευτικό φονταμενταλισμό, του οποίου βασικά χαρακτηριστικά είναι τα εξής τρία: 1) Επιθετικός σταυροφορικός λόγος που ισχυρίζεται πως είναι μαρτυρία, 2) Δίψα για θεοκρατία, δηλαδή για νομική επιβολή των αξιωμάτων της εκκλησιαστικής κοινότητας εφ’ όλης της κοινωνίας, και 3) Αποθέωση της αυτοχθονίας, δηλαδή ανάδειξη της βιολογικο-εθνικής προέλευσης σε αποφασιστικό κριτήριο προσδιορισμού των ανθρώπων και της στάσης απέναντί τους. Και τα τρία χαρακτηριστικά κρώζουν υπέρ της Ορθοδοξίας, μα αποτελούν ριζικά αντιχριστιανικές πεποιθήσεις.

Το παρόν σημείωμα, ίσα που προκάμω να το γράψω, μέσα σε στιγμές πολύ δύσκολες για μένα. Το γράφω ως προσημείωση αναλυτικότερου κειμένου, που ίσως να καταφέρω να φτιάξω αργότερα. Μου είναι αδύνατο να αναλύσω εδώ αυτά τα τρία χαρακτηριστικά. Έχω γράψει κατ’ επανάληψη εδώ και χρόνια, και (συγχωρέστε με, αλλά) σε τυχόν ενδιαφερόμενους ευχαρίστως να θέσω υπόψη τους δημοσιευμένα κείμενά μου.

ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ ΝΙΟΤΗ ΠΟΥ ΛΕΓΕΣ ΠΩΣ ΘΑ ΓΙΝΟΜΟΥΝ ΑΛΛΟΣ…

Του π. Βασιλείου Θερμού*

Πριν από κάποια χρόνια δημοσίευσα ένα μικρό κείμενο για τις υποκειμενικές προϋποθέσεις του θεολογούντος («Ποιος είναι αυτός που θεολογεί;». Νέα Ευθύνη, τ. 15, 2013, σ. 48-50. Δημοσιεύθηκε και στο βιβλίο μου «Μουσικές για την ψυχή και τον κόσμο»). Με το σημείωμα ετούτο θα ήθελα να επιχειρήσω μια επισκόπηση της ελλαδικής θεολογικής πραγματικότητας, σε συνάρτηση μάλιστα με τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις.

Έχει από πολλούς επισημανθή πως η περίφημη θεολογική αναγέννηση της δεκαετίας 60 και 70 εκφυλίσθηκε συν τω χρόνω. Τήν απήγαγαν ο μοναστικός νεοευσεβισμός και ο εκκλησιαστικός ιεραρχισμός. Και όχι μόνο τήν απήγαγαν αλλά τήν μετέτρεψαν και σε γενίτσαρο! Και εγένετο η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης, αφού τώρα οι δύο αυτές διαστροφές αυτοδοξάζονται ως δήθεν Ορθόδοξες!

Γνωστές οι αναλύσεις, δεν θα τίς επαναλάβω. Αυτό που θέλω να επισημάνω εδώ είναι δύο πράγματα: α) πως οι αλλοιώσεις αυτές εγγράφονται μέσα σε ένα γενικότερο ρεύμα συμφεροντολογίας, β) πως η θεολογικά αναγεννητική σκέψη δεν εξέλιπε εντελώς, αλλά επιβιώνει σε μεμονωμένους ασφυκτιώντες.

Πόσο βαθιά έχει προχωρήσει η συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας;

Του Βασίλη Λιόση*

Το αποτέλεσμα είναι σοκαριστικό. Αποτέλεσμα που δεν είχαν προβλέψει ούτε η ΝΔ ούτε οι δημοσκοπικές εταιρείες που ελέγχονται από αυτήν. Είναι σοκαριστικό όχι γιατί κέρδισε η ΝΔ ούτε γιατί καταποντίστηκε ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά γιατί το ποσοστό της ΝΔ ανέβηκε έπειτα από μία καταστροφική τετραετία: 37.000 νεκροί από την πανδημία, αύξηση του δημόσιου χρέους σε δυσθεώρητα ύψη, 2,5 εκατομμύρια Ελλήνων βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχιας, πληθωριστική έκρηξη δίχως προηγούμενο, το δυστύχημα-έγκλημα των Τεμπών, τηλεφωνικές παρακολουθήσεις με υπεύθυνο τον ίδιο τον πρωθυπουργό, εμπλοκή παιδοβιαστών σε διάφορες θέσεις, τσιμέντωμα της Ακρόπολης, πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας, απίστευτες δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών θράσους (π.χ. Πέτσας: «όποιος δεν προσαρμόζεται πεθαίνει»), μεγάλες κοινωνικές κατηγορίες δυσαρεστημένων όπως π.χ. οι καλλιτέχνες, οι γιατροί, οι εκπαιδευτικοί κ.ά., μισθός που τελειώνει τις πρώτες 18 ημέρες…

Κι όμως! Η εκλογική νίκη της ΝΔ δεν είναι απλώς μία εκλογική νίκη αλλά μία συντριπτική ιδεολογική και πολιτική νίκη. Εκτός, όμως, από τη νίκη της ΝΔ πρέπει να πούμε πως το ακροδεξιό τόξο (Ελληνική Λύση, Νίκη, Κίνημα 21, ΕΑΝ, Εθνική Δημιουργία) συγκέντρωσε 532.000 ψήφους, δηλαδή ποσοστό που έφτασε στο 9%!

Τιμήθηκε φέτος ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας;

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Συνοπτική βιογραφία του

   Ξεκινάμε με ένα ερώτημα. Αυτό δεν αποτελεί μόνο έναν ευφυή τίτλο, ώστε να προσελκύσει το αναγνωστικό κοινό. Αποτελεί σ’ ένα βαθμό και ένα αληθινό-πραγματικό ερώτημα. Η αλήθεια είναι ότι ο κερτεζίτης Δημήτριος Αναγνώστης Στριφτόμπολας, που γεννήθηκε (1778) και μεγάλωσε στην Κέρτεζη Καλαβρύτων, με καταγωγή του πατέρα του Αργύρη Δημ. Στριφτόμπολα από το Μεσορρούγι, ήταν μια πολύπλευρη φυσιογνωμία.

   Γεννήθηκε σε μια δεκαετία που αποτελούσε το τέλος των Ορλωφικών, με τους γονείς του να έχουν βρει καταφύγιο στην πλούσια και σχετικά οχυρωμένη τότε Κέρτεζη, σχεδόν με το τέλος ως έδρα του τότε μεγάλου Καζά των Καλαβρύτων.

Οι Κερτεζίτες την επανάσταση του 1821 και οι 3 ερμηνείες της

(Δύο δημοσιεύσεις στο ένθετο, της πατρινής ΓΝΩΜΗΣ, ΟΔΟΝΤΩΤΟΣ, μετά την τηλε-παρουσίαση μέσω του ΚΠΕ Κλειτορίας-Ακράτας στις 21.04.2021)

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Μόνο θετικά σχόλια άκουσα για το περιεχόμενος της τηλε-εκδήλωσης του ΚΠΕ Κλειτορίας – Ακράτας της Περιφερειακή Ενότητας Αχαΐας με την στήριξη του Δήμου Καλαβρύτων, 2^η στη σειρά, που έγινε την Τετάρτη το βράδυ 21.04.2021, με αφορμή τα 200 χρόνια είχε γενικό θέμα: «Η Εκπαίδευση στα Προεπαναστατικά και Επαναστατημένα Καλάβρυτα και ο Ειδικός Ρόλος των Κερτεζιτών Αγωνιστών κατά την Περίοδο της Εξέγερσης του 1821».

Την εκδήλωση άνοιξε ο υπεύθυνος του ΚΠΕ κ. Χάρης Μοσχόπουλος, διηύθυνε το μέλος της παιδαγωγικής ομάδας κ. Κώστας Κυριακόπουλος, ενώ στις ερωτήσεις που απαντήθηκαν στο τέλος ήταν υπεύθυνη το επίσης μέλος της ομάδας κ. Έλενα Ζωδιάτου. Την εκδήλωση χαιρέτησε τόσο ο Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Αθαν. Παπαδόπουλος και ο βοηθός Δημάρχου κερτεζίτης κ. Σωτήρης Γ. Δουκλιάς. Η Δρ σύγχρονης ιστορίας, φιλόλογος εκπαιδευτικός κ. Γιούλα Γ. Κωνσταντοπούλου (κερτεζίτισσα στην καταγωγή από τον πατέρα της) ανέπτυξε σε εύρος το ζήτημα «Παιδεία και Εκπαίδευση στα Καλάβρυτα και τα Καλαβρυτοχώρια κατά τους προεπαναστατικούς χρόνους και την περίοδο του Αγώνα για την Εθνική Ανεξαρτησία». Διήρκησε 2,5 ώρες, ενώ είχε μια μικρή καθυστέρηση στην έναρξη.

Τι σημασία μπορεί να έχει σήμερα η ενασχόληση με την Ελληνική Επανάσταση;

Του Λάμπρου Ψωμά*

«Οι Κινέζοι επενδύουν στο μέλλον την ίδια ώρα που εμείς ασχολούμαστε πάλι με γεγονότα που έγιναν 200 χρόνια πριν». Με τον τρόπο αυτό το ένθετο Βήμα Science της εφημερίδας Το Βήμα της Κυριακής (φύλλο 20ής Δεκεμβρίου 2020) σχολίασε τη σημασία που αποδίδουν οι Κινέζοι στην ενασχόληση με τη Διαστημική. Το σχόλιο αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει αφετηρία προβληματισμού: Τι σημασία έχουν για εμάς σήμερα γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν από 200 χρόνια; Μια λογική απάντηση νομίζω ότι θα πρέπει να βασίζεται σε μια οξεία κριτική που οφείλουμε στον σύγχρονο πολιτισμό μας (νεωτερικότητα): είναι ο πολιτισμός που αναζητά την ευτυχία του ατόμου μέσα από τον προσωπικό πλουτισμό. Είναι ο πολιτισμός του εγώ και όχι του εμείς, όπου το εγώ πρέπει να έχει όσο περισσότερα γίνεται και όχι απαραίτητα να είναι.

Για τον εκκλησιαστικό γάμο: Μήπως είναι ευκαιρία ν’ αναθεωρήσουμε πολλά;

Της Καλομοίρας Κουμπή*

Ο κορωνοϊός είναι γεγονός πως αναστάτωσε τη ζωή μας και ανέτρεψε την καθημερινότητά μας. Οι αναταράξεις αυτές δεν περιορίστηκαν στην προσωπική-επαγγελματική και κοινωνική πλευρά της ζωής μας, αλλά επηρέασαν και την εκκλησιαστική ζωή μας, αφού για μεγάλο διάστημα δεν ήταν δυνατή η συμμετοχή μας στις Εκκλησιαστικές συνάξεις. Η επιστροφή στην κανονικότητα, όπως διαπιστώνουμε δεν είναι πλήρης επιστροφή. Κάποιες αλλαγές στη ζωή μας, ήλθαν για να μείνουν για περισσότερο ή και για πάντα. Μήπως, όλο αυτό είναι και μια ευκαιρία για αναθεωρήσεις πραγμάτων, συνηθειών και τακτικής, προς το ουσιαστικότερο;

ΟΙ 4 ΜΑΣΚΕΣ

Του Χάρη Ναξάκη*

(μια άλλη κριτική ανάγνωση, στην εποχή του κορονοϊού, του βιβλίου του R. Trivers “Η μωρία των ανοήτων”, Εκδόσεις Κάτοπτρο)

     Στις 16 Ιουλίου του 1918, ρακένδυτος και με μόνη συντροφιά μια ταμπακιέρα με καπνό, ο παππούς μου ο Αντωνάκης, μικροκαμωμένος, εξ ου και το υποκοριστικό, αλλά γενναίος, επιστρέφει με μια ολιγοήμερη άδεια στο Κολυμπάρι Χανίων. Η ισπανική γρίπη είχε ήδη γίνει πανδημική. Ήταν έξι χρόνια φαντάρος, Πρώτος και Δεύτερος Βαλκανικός πόλεμος, Πρώτος Παγκόσμιος, σίγουρα όχι από επιλογή. Από “συνήθεια” συνέχισε να είναι φαντάρος μέχρι την Μικρασιατική καταστροφή του 1922. Ο θάνατος όμως τον καλωσόρισε στην πόρτα του σπιτιού του. Η 19χρονη γυναίκα του, όμορφη σαν τα κρύα τα νερά, είχε μόλις βάλει το κλειδί στην πόρτα του σπιτιού τους, δεν πρόλαβε να ανοίξει, σωριάστηκε στην είσοδο, πέθανε από την ισπανική γρίπη. Ο παππούς ξαναπαντρεύτηκε, ο όλεθρος του ιού, ο θάνατος της πρώτης γυναίκας του, γέννησε τη ζωή, τον πατέρα μου, τον αδερφό μου κι εμένα.