Η δημόσια υγεία του Δήμου Καλαβρύτων στο όριο
Της Αναστασίας Στεφανοπούλου*
Ι. Νέες οδηγίες, παλιά ανησυχία
Οι πρόσφατες οδηγίες του Υπουργείου
Υγείας, που φέρουν την υπογραφή του Άδωνι Γεωργιάδη, ανοίγουν τον δρόμο για τη
δημιουργία “νέων οργανισμών” στα δημόσια νοσοκομεία. Στην πράξη, πρόκειται για
ένα διοικητικό πλαίσιο “προαιρετικών” — κατά τα λεγόμενα του υπουργού —
ενοποιήσεων, το οποίο καλεί τις διοικήσεις των νοσοκομείων έως τα τέλη
Νοεμβρίου να υποβάλουν προτάσεις για την “αναδιοργάνωση” των δομών τους.
Ο υπουργός δηλώνει ότι “δεν υπάρχει πρόθεση συγχώνευσης”. Όμως όλοι εμείς, που μάθαμε να διαβάζουμε πίσω από τις γραμμές, γνωρίζουμε πως αυτές είναι άδειες διαβεβαιώσεις. Όταν η χρηματοδότηση μειώνεται και οι προϋπολογισμοί συμπιέζονται, η “προαιρετική” ενοποίηση μετατρέπεται εύκολα σε διοικητικό εξαναγκασμό.
ΙΙ. Οι κίνδυνοι για το Νοσοκομείο Καλαβρύτων
Το Νοσοκομείο Καλαβρύτων, που ήδη
λειτουργεί με ελλιπές προσωπικό και περιορισμένο εξοπλισμό, κινδυνεύει να γίνει
θύμα μιας άτυπης υποβάθμισης. Ήδη οι γιατροί μετακινούνται διαρκώς ανάμεσα στο
Νοσοκομείο Καλαβρύτων και το Νοσοκομείο Αιγίου, καλύπτοντας κενά και εφημερίες.
Αν οι πόροι μειωθούν ακόμη περισσότερο, οι απώλειες θα είναι «σιωπηλές» αλλά οδυνηρές. Θα αρχίσουν οι «σιωπηλές» απώλειες, όπως για παράδειγμα εφημερίες που κόβονται, γιατροί και νοσηλευτές που μετακινούνται, κλινικές που αναστέλλονται. Το σενάριο ενοποίησης διοικητικών, ιατρικών ή νοσηλευτικών υπηρεσιών με το Νοσοκομείο Αιγίου θα σημάνει, στην πράξη, μεταφορά κρίσιμων λειτουργιών εκτός Καλαβρύτων.
Κι όλοι γνωρίζουμε πως οι αποστάσεις, η ορεινή γεωγραφία και οι δύσκολες συνθήκες μετακίνησης δεν επιτρέπουν “οικονομίες κλίμακας”, όπως ο υπουργός χωρίς ίχνος ενσυναίσθησης θέλει να επιφέρει. Η απόσταση Καλαβρύτων–Αιγίου, περίπου 40-45 λεπτά με αυτοκίνητο, μπορεί να αποβεί μοιραία για επείγοντα περιστατικά, όπως εμφράγματα, εγκεφαλικά, τροχαία. Σε αυτά τα λεπτά που μετρούν για τη ζωή, δεν χωρούν διοικητικά πειράματα.
ΙΙΙ. Οι υπόλοιπες δομές Υγείας του Δήμου
Καλαβρύτων και η σιωπηλή υποβάθμιση
Το Νοσοκομείο Καλαβρύτων δεν είναι η
μόνη δομή που ασφυκτιά. Τα Κέντρα Υγείας στις Δημοτικές Ενότητες Παΐων και
Αροανίας λειτουργούν πλέον μόνο μία φορά την εβδομάδα, περιοριζόμενα
αποκλειστικά σε συνταγογραφήσεις φαρμάκων. Κι αυτό σε περιοχές όπου το ποσοστό
των κατοίκων άνω των 55 ετών ξεπερνά το 56% (56,63% για την Δ.Ε. Αροανίας και
58,33% για την Δ.Ε. Παΐων). Οι ανάγκες είναι αυξημένες, όμως η φροντίδα
λιγοστεύει.
Από την άλλη, το Κέντρο Υγείας Κλειτορίας, που κάποτε αποτελούσε πυλώνα πρωτοβάθμιας φροντίδας για ολόκληρη την ορεινή περιοχή, έχει κι αυτό υποβαθμιστεί σημαντικά. Θυμάμαι προσωπικά το 2006, μαθήτρια τότε της Γ’ Λυκείου, να ξυπνώ ένα πρωί με έντονους πόνους στην κοιλιά. Πήγα στο Κέντρο Υγείας Κλειτορίας, όπου οι γιατροί μου έκαναν αιματολογικές εξετάσεις και μια πρώτη διάγνωση, και χάρη στην έγκαιρη αντίδρασή τους με παρέπεμψαν στο Νοσοκομείο Τρίπολης, όπου τελικά χειρουργήθηκα. Αυτό είναι που ζητάμε ξανά για το Κέντρο Υγείας Κλειτορίας να μπορεί να παρέχει μια πρώτη, σωτήρια διάγνωση, να διαθέτει επαρκές προσωπικό, μέσα και εξοπλισμό, ιδιαίτερανα όταν τα λεπτά μετράνε.
Οι αποστάσεις, ειδικά από τις Δημοτικές Ενότητες Παΐων και Αροανίας, είναι τεράστιες. Από τα πιο απομακρυσμένα χωριά έως το Νοσοκομείο Καλαβρύτων ή το Νοσοκομείο Τρίπολης, η διαδρομή ξεπερνά συχνά τα 40 λεπτά. Και όταν πρόκειται για παιδιά, οι γονείς μετατρέπονται σε οδηγούς ράλι, τρέχοντας απεγνωσμένα στους κακοτράχαλους δρόμους των βουνών, μόνο και μόνο για να προσφέρουν στα παιδιά τους την ιατρική φροντίδα που δικαιούνται. Αυτή δεν είναι οικονομία πόρων — είναι ανθρωπιστικό έλλειμμα και πολιτική εγκατάλειψη των ανθρώπων των χωριών μας. Και για τους ανθρώπους των Καλαβρύτων πολλές φορές είναι ζήτημα ζωής.
IV. «Εξορθολογισμός» του ΕΣΥ ή ανθρωπολογική
εγκατάλειψη;
Γιατί η ζωή στα ορεινά δεν μπορεί να
μετριέται με το GPS ή με τα λογιστικά πρότυπα των αστικών κέντρων. Γιατί εδώ,
στα βουνά, κουβαλάμε διαγενεακά τραύματα και μια βαθιά ριζωμένη νοοτροπία του
«δεν πάω στο γιατρό» είτε από φόβο, είτε από παραίτηση, είτε από έλλειψη
εμπιστοσύνης ή πολιτικής φροντίδας. Και πολλές φορές, εξαιτίας αυτής της
διαχρονικής εγκατάλειψης, φτάνουμε πολύ αργά. Όχι για να θεραπευτούμε, αλλά για
να ψάχνουμε “μέσον”, να βρούμε απλώς ένα νεκροκρέβατο για τον άνθρωπό μας.
Αυτό δεν είναι πολιτισμός. Είναι το αποτέλεσμα μιας πολιτείας που έχει ξεχάσει τον πολίτη της υπαίθρου. Μιας πολιτικής που δεν δείχνει σεβασμό στην ανθρώπινη ύπαρξη. Κι έτσι, η ανασφάλεια γίνεται η καθημερινότητά μας και ο φόβος, το νέο φυσιολογικό.
V. Δημογραφική πραγματικότητα: ένας τόπος που γερνά και
απομονώνεται
Όταν μια πολιτεία ξεχνά τους ανθρώπους
της, οι συνέπειες δεν είναι μόνο κοινωνικές είναι και δημογραφικές. Σύμφωνα με
τα τελευταία στοιχεία, ο πληθυσμός των Καλαβρύτων και των γύρω κοινοτήτων
γηράσκει ραγδαία Οι ηλικίες άνω των 55 ετών αποτελούν πλέον την πλειοψηφία των
κατοίκων. Σχεδόν ένας στους δύο (49,65%) είναι άνω των 55 ετών. Την ίδια
στιγμή, οι νεότερες γενιές μειώνονται δραματικά. Χαρακτηριστικό είναι ότι το
ποσοστό των νηπίων έως 4 ετών ανέρχεται μόλις στο 2,94%. Σε μια τέτοια
κοινωνία, η υγειονομική αυτάρκεια δεν είναι πολυτέλεια. Είναι όρος επιβίωσης. Η
πρόσβαση στην περίθαλψη δεν μπορεί να εξαρτάται από τον καιρό ή από τη βενζίνη
στο ρεζερβουάρ.
Και μέσα σε αυτή την πραγματικότητα, τίθεται ένα απλό αλλά θεμελιώδες ερώτημα: Πώς να επιστρέψουμε στα χωριά μας, εμείς που φύγαμε, όταν δεν διασφαλίζεται η Υγεία; Όταν τα Κέντρα Υγείας υπολειτουργούν, το Νοσοκομείο παλεύει με ελλείψεις και η πολιτεία δείχνει να μας έχει ξεχάσει;
VI. Από τη “διαβεβαίωση” του Υπουργού στην πολιτική
πραγματικότητα
Ο Δήμαρχος Καλαβρύτων, Θανάσης
Παπαδόπουλος, συναντήθηκε πρόσφατα με τον Υπουργό Υγείας. Ο κ. Γεωργιάδης
διαβεβαίωσε ότι “δεν προβλέπεται συγχώνευση” και ότι “οι νέοι οργανισμοί δεν
υποκρύπτουν κατάργηση”. Μόνο που η γλώσσα της πολιτικής συχνά μεταφράζεται
αλλιώς στην πράξη. Η “μη υποχρέωση” των ενοποιήσεων αφήνει χώρο σε διοικητικές
αποφάσεις που μπορούν, με απλή υπογραφή, να αλλάξουν τη φυσιογνωμία ενός
νοσοκομείου. Η επικοινωνιακή στρογγυλοποίηση δεν πείθει κανέναν. Όταν ένα
νοσοκομείο υποχρηματοδοτείται, όταν δεν γίνονται προσλήψεις και όταν υπηρεσίες
“παγώνουν”, η υποβάθμιση είναι γεγονός απλώς δεν το γράφει το ΦΕΚ.
Και εδώ προκύπτει το ερώτημα που ζητά απάντηση: Παρά τις διαβεβαιώσεις, το Νοσοκομείο Καλαβρύτων έχει ήδη λάβει οδηγίες για τη διαδικασία σύνταξης των “Νέων Οργανισμών”, με προθεσμία έως τα τέλη Νοεμβρίου. Αν πράγματι “παραμένει ως έχει”, ποια πρόταση προτίθεται να υποβάλει η Διοίκησή του; Και γιατί ούτε ο Δήμαρχος Καλαβρύτων ούτε ο Διοικητής του Νοσοκομείου έχουν ενημερώσει επισήμως τους πολίτες; Η σιωπή μπορεί να είναι πολιτικά βολική, αλλά δεν συνιστά διαφάνεια ειδικά όταν διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές.
VII. Κονδύλια υπάρχουν ή λείπει η πολιτική βούληση;
Την ίδια στιγμή, το Ταμείο Ανάκαμψης
διαθέτει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για την αναβάθμιση των δημόσιων δομών
υγείας, την ενεργειακή βελτίωση και τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό νοσοκομείων και
Κέντρων Υγείας σε όλη τη χώρα. Κι όμως, τέτοια προγράμματα σπάνια αγγίζουν την
ορεινή Ελλάδα, εκεί όπου η ανάγκη είναι μεγαλύτερη.
Αντί να μιλάμε για συγχωνεύσεις και περικοπές, ας αξιοποιήσουμε τους διαθέσιμους ευρωπαϊκούς πόρους για να φτιάξουμε ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας ανθεκτικό, ανθρώπινο και αποκεντρωμένο. Η ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός δεν μπορεί να σημαίνουν να σβήνουν τα φώτα στα νοσοκομεία των βουνών. Αντίθετα, πρέπει να σημαίνει να ανάβουν ξανά, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Η Δημόσια Υγεία δεν είναι χάρη του κράτους·. Είναι συνταγματικό δικαίωμα κάθε πολίτη. Το ίδιο το Άρθρο 21 παρ. 3 του Συντάγματος ορίζει ότι: «το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος και των αναπήρων». Επομένως, η υπεράσπιση της υγείας στα Καλάβρυτα δεν είναι πράξη αντίστασης μόνο. Είναι πράξη συνταγματικής συνέπειας.
VIII. Ένα κάλεσμα ευθύνης και συλλογικής δράσης
Η προσπάθεια αυτή δεν είναι προσωπική
είναι υπόθεση όλων μας. Το ψήφισμα που ξεκινήσαμε είναι μόνο η αρχή. Όμως για
να έχει αποτέλεσμα, πρέπει να αφυπνιστούμε όλοι, γιατί τις τελευταίες δεκαετίες
όλο και περισσότερα θυσιάζουμε σε αυτόν τον τόπο. Μάθαμε να μην διεκδικούμε, να
χάνουμε σιωπηλά τα δικαιώματά μας και στο τέλος να ζούμε μέσα στην ανασφάλεια
και την επισφάλεια. Υποστηρίξτε το ψήφισμα «Ναι στην ενίσχυση των υγειονομικών
δομών του Δήμου Καλαβρύτων» στην πλατφόρμα του avaaz.org. Γιατί τα Καλάβρυτα
και όλα τα Καλαβρυτοχώρια δεν χρειάζονται άλλη σιωπή. Χρειάζονται φωνές,
πρόσωπα και ψυχές που να πιστεύουν πως ο τόπος μας αξίζει καλύτερα.
* Γεννημένη και μεγαλωμένη στη Δάφνη Καλαβρύτων, η Στεφανοπούλου Αναστασία σπούδασε Μαθηματικός στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Από τότε ζει και εργάζεται στην Πάτρα, όπου ασκεί το επάγγελμα της μαθηματικού.
ΠΗΓΗ: Πέμπτη, Οκτωβρίου 23, 2025, https://www.kalavrytanews.com/2025/10/blog-post_693.html.
