Αρχείο κατηγορίας Παιδεία και προπαίδεια

Παιδεία και προπαίδεια

Αναστοχαζόμενοι τους προβληματισμούς του Παναγιώτη Μπούρδαλα «ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΧΑΪΚΗ ΓΗ ΕΩΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΠΕΡΑΤΑ»

Αναστοχαζόμενοι τους προβληματισμούς του Παναγιώτη Μπούρδαλα

«ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΧΑΪΚΗ ΓΗ ΕΩΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΠΕΡΑΤΑ»

Της Γιούλας Κωνσταντοπούλου*

Με ιδιαίτερη χαρά έλαβα στα μέσα του περασμένου Αυγούστου το τελευταίο πόνημα του Παναγιώτη Μπούρδαλα: Από την Αχαϊκή Γη ως τα πέρατα του κόσμου. Για μια  απελευθερωτική θε-ανθρωπολογία: υποδείγματα, θραύσματα, Μεγάλη Σύνοδος 2016, «3η Ρώμη». Πρόκειται για το πέμπτο κατά σειρά βιβλίο του συγγραφέα που κυκλοφορήθηκε από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ το καλοκαίρι του 2022, και αφιερώνεται στους «δυνάμει και ενεργεία χριστιανούς, που κατανοούν τον σύγχρονο κόσμο και παλεύουν θε-ανθρωπολογικά, σπάζοντας τα τεχνητά εμπόδια της ιστορίας».

Ο Συγγραφέας ως οραματιστής με  πολιτικό αισθητήριο επέλεξε την ιδεολογική σύνθεση,  όχι την ιδεολογική σύγχυση, κρίνοντας και συγκρίνοντας απόψεις και θέσεις από όλο το εύρος του κοινωνικού  φάσματος. Οι θέσεις και οι απόψεις που προβάλλονται μέσα από τα κείμενά του συνιστούν γόνιμο έδαφος για προβληματισμό και περαιτέρω συζητήσεις και αναζητήσεις, είτε συμφωνεί κάποιος  μαζί του, είτε διαφωνεί. Αναμφισβήτητα, ο λόγος του έχει ένα ειδικό βάρος, μια ικανότητα. Η ικανότητά του αυτή δεν είναι μόνο αποτέλεσμα των σπουδών του (ο Παναγιώτης Μπούρδαλας είναι Πτυχιούχος της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών και του Θεολογικού Τμήματος της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης), αλλά και των εμπειριών που απέκτησε κατά την διάρκεια της θητείας του στην Μέση Εκπαίδευση καθώς και την πολυετή συμμετοχή του σε κοινωνικούς αγώνες για τη δημοκρατία.

Ο συγγραφέας Π. Μπούρδαλας, πάντοτε επίκαιρος, με σαφή κατανόηση της ιστορικής συγκυρίας, αφουγκράζεται και αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών και  με την γραφίδα του  προβάλλει, την ανάγκη απαλλαγής από το δογματισμό και τις αγκυλώσεις στους κόλπους της εκκλησίας,  αγκυλώσεις που χρήζουν αναίρεσης υπό την προϋπόθεση ότι ο άνθρωπος θα σκέπτεται, θα δρα λειτουργώντας  συλλογικά.

Ο Παναγιώτης Μπούρδαλας, μέσα από τα κείμενά του προβάλλει θέσεις, προτάσεις και ιδέες επιδιώκοντας  πάντοτε τον διάλογο και τη συνεννόηση με τον αναγνώστη.  Έχοντας ως φάρο την ορθόδοξη θεολογική σκέψη, προσεγγίζει σημαντικά θέματα που αφορούν γενικότερα την Ορθοδοξία και την παιδεία (κεφάλαιο Β΄), την σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα ‘’Θεολογική και πρακτική διαχείριση της Covid-19’’ (κεφάλαιο Δ΄), την σύγκληση και τις αποφάσεις και της Μεγάλης Συνόδου των Ορθόδοξων Εκκλησιών στο Κολυμπάρι της Κρήτης το 2016, ‘’Η Μεγάλη Σύνοδος 2016 και τ΄ απόνερα’’ (κεφάλαιο Ε΄), ‘’Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η «3η Ρώμη»’’ (κεφάλαιο ΣΤ΄), όπου με διάθεση «κριτικά υποστηρικτική», όπως τονίζεται από τον συγγραφέα, «χρειάζεται μία σοφή, συνετή, αλλά ταυτόχρονα ουσιαστική πολιτική από την Μητέρα Εκκλησία, που να βρίσκει την ‘’χρυσή τομή’’ ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές πολιτικο-εκκλησιαστικές πολιτικές ή μιας εθνοφυλετικής διάστασης εκκλησιαστικών πρακτικών στρατηγικής εμβέλειας τακτικής». Το βιβλίο  του ολοκληρώνεται με δύο παραρτήματα, πλούσιες βιβλιογραφικές αναφορές, πηγές και βοηθήματα σύγχρονων μέσων επικοινωνίας και πληροφόρησης.

Ξεχωριστή θέση, αλλά και έμφαση δίνει ο συγγραφέας-διανοητής στον Άνθρωπο, τον απλό λαϊκό ή κληρικό, στον αγώνα του για την επιβίωση, στις δυσκολίες, τις ελπίδες ή τις διαψεύσεις του. Με συγκεκριμένες αναφορές «δίνει ζωή» σε ανθρώπους που γνώρισε, που μαθήτευσε πλάι τους, που η γνωριμία μαζί τους άφησε ανεξίτηλα ‘’σημάδια’’ στην ψυχή του: Η εκπαιδευτικός Μαρία Παπαγιάννη, η καθηγήτρια της αγάπης, ο παπα-Ανδρέας Νικολάου,  ο «βαθιά δημοκρατικός πολίτης, πέραν από ανοιχτόμυαλος ορθόδοξος ιερέας» ο οποίος «ακολούθησε τις γενικές συνελεύσεις που ήταν παράδοση στην Κέρτεζη, όχι μόνο για εκκλησιαστικά ζητήματα, αλλά και για τα κοινοτικά της κωμόπολης», ο παπα-Γιάννης Κατωπόδης με την «συνδικαλιστική» συμμετοχή και δράση στο χώρο των εφημερίων, διακόνων και εκπαιδευτικών, ο Θεολόγος, συγγραφέας, συνδικαλιστής και ρήτορας Σωκράτης Νίκας, ο  παπα-Νίκος Φαναριώτης, που ως το τέλος της ζωής του «παρέμεινε όρθιος, δυναμικός και βαθύς στο έργο του» εμπνέοντας πίστη, δύναμη και δυναμισμό στην ‘’νεανική ομάδα του Οσίου Λουκά’’. [Μέρος Α΄ Υποδείγματα και θραύσματα. Υποδείγματα της Πίστης στην Αχαΐα (κεφάλαιο Α΄)].

Οι αναφορές αυτές, αν και αποτελούν απότοκο προσωπικών εμπειριών του συγγραφέα έγιναν, όπως σημειώνει εμφατικά ο ίδιος, για να δείξει «πως αυτά μαρτυρεί ένας άνθρωπος μέσα από την προσωπική και συλλογική του ζωή… συγκεκριμένα πράγματα, σε συγκεκριμένους χρόνους, αυτούς της βιωτής και πολιτείας μου». Στην εξιστόρηση της  βιοτής του λοιπόν ο συγγραφέας αποκαλύπτει πως το πρόσωπο που κατ’ εξοχήν σημάδεψε την προσωπικότητά του, τον ψυχισμό του, την ζωή του ολόκληρη ήταν η μητέρα του. Ο Παναγιώτης μιλάει με τρυφερότητα για τον δυνατό συναισθηματικό δεσμό με την μητέρα του, την σχέση πρότυπο, που δεν έπαυσε να αναζητάει στο πέρασμα του χρόνου, στην μετάβαση από την παιδικότητα στην ωρίμανση και την ενηλικίωση.

Η αγνότητα και η σεμνότητα του χαρακτήρα της, η αφειδώλευτη αγάπη, του παρείχαν πάντοτε το αίσθημα της ασφάλειας και της σταθερότητας που τόση ανάγκη έχει ένα παιδί, ένας έφηβος, ένας νεαρός άνδρας στην ζωή του. Τις νουθεσίες της, τις  συζητήσεις που έκανε μαζί της, τις ‘’εκμυστηρεύσεις’’ τους στις ώρες ανάπαυλας ή γεωργικών εργασιών κράτησε αναλλοίωτες στην μνήμη του, ως ιερή παρακαταθήκη, αφού η μητέρα του Γαρούφω άφησε νωρίς τον κόσμο της φθοράς και του θανάτου και όδευσε «ένθα ουκ έστιν λύπη ή στεναγμός».

Ολοκληρώνοντας τη σύντομη βιβλιοπαρουσίαση-βιβλιοκριτική μου θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου γιατί ο Π. Μπούρδαλας αφιέρωσε αρκετές σελίδες στο πόνημά του μιλώντας για την «περιπέτεια» που βίωσε ο αείμνηστος πατέρας μου Γιώργος Κωνσταντόπουλος στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής, καθώς και για την υπέρβαση της δικής του μητέρας και γιαγιάς μου, της κυρά Παναγιώτας Κωνσταντοπούλου απέναντι στα συμβάντα της ζωής (χηρεία, φτώχια, αδιέξοδα, πόλεμο, Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα), έτσι όπως εξιστορήθηκαν στο ιστορικό μυθιστόρημά μου «Οδός Μέρλιν 6».

Η αγνότητα των προθέσεων, η αγάπη προς τον συνάνθρωπο, η πίστη σε ιδεώδη είναι εκείνα τα στοιχεία που καταξιώνουν τον Άνθρωπο και αναδεικνύουν πρότυπα ζωής πέρα από σύνορα, στα πέρατα της οικουμένης!

Πρότυπα ζωής από την Αχαϊκή Γη ως τα πέρατα του κόσμου!

Καλοτάξιδο! 

* Η Γιούλα Γ. Κωνσταντοπούλου είναι Δρ Ιστορίας Πανεπιστημίου Πατρών και συγγραφέας.

Πώς ξεκίνησαν φέτος τα σχολεία; (Σεπτέμβρης 2023 – Συζήτηση μ’ έναν γονιό)

 Πώς ξεκίνησαν φέτος τα σχολεία; (Σεπτέμβρης 2023 – Συζήτηση μ’ έναν γονιό)

Του Ηλία Παπαχατζή*

-Καλημέρα, δάσκαλε
-Καλημέρα, Βασίλη. Τι κάνεις;
-Καλά είμαι. Καλή σχολική χρονιά να έχετε
-Ευχαριστούμε… Για να δούμε!
-Πάλι προβλήματα, δάσκαλε…
-Πολλά, Βασίλη… Καλή χρονιά και στα παιδιά σας
-Ευχαριστούμε…. εμένα κλαίει η ψυχή μου για τα παιδιά στη Θεσσαλία. Εκείνα τα παιδιά θα πάνε σχολείο;

Συνέχεια

Μια νέα θεατρική πρόταση της Καλαβρυτινής απελευθέρωσης από τη συγγραφέα Αναστασία Ευσταθίου

Μια νέα θεατρική πρόταση της Καλαβρυτινής απελευθέρωσης

από τη συγγραφέα Αναστασία Ευσταθίου[1]

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα[2]

Ι. Προλογικά

     Για την σύγχρονη ιστορία της Χώρας, όσον αφορά την εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση του 1821, υπάρχουν τρεις τάσεις για την ανάγνωσή της. Μια κοσμοπολίτικη ανάγνωση, που προσπαθεί να την αναθεωρήσει για λόγους πολιτικού ρεαλισμού, στα πλαίσια της λεγόμενης ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και των σχέσεων με την Τουρκία. Μια συντηρητική, που στο όνομα της προηγούμενης, αντιστέκεται σε κάθε επιστημονική έρευνα που αλλάζει κάποια από τα δεδομένα και την ερμηνεία της. Και μια τρίτη, που στέκεται ανεξάρτητα από τις δύο προηγούμενες. Δεν επηρεάζεται από τον λεγόμενο πολιτικό ρεαλισμό, ούτε αποδέχεται ό,τι βρήκε άκριτα και αντιεπιστημονικά. Ανοίγεται σε μια πλήρη και ολιστική θεώρηση.

     Στα πλαίσια της τρίτης άποψης συμμετέχω σήμερα, παρότι δεν είμαι ιστορικός αλλά απλός ιστοριοδίφης και συγγραφικός ερευνητής του ευρύτερου γενέθλιου τόπου. Πρόκειται για την ευρύτερη κοιλάδα του Βουραϊκού και την πρώην έδρα του Καζά Καλαβρύτων, δηλαδή την Κέρτεζη. Βγάζω στην επιφάνεια κάποια παλιά, αλλά και νέα στοιχεία. Στη συνέχεια δίνω και τις δικές μου ερμηνείες σ’ αυτά. Κατ’ ακολουθία όλων των προηγούμενων, κάνω και κάποιες προτάσεις είτε σε στενό είτε σε ευρύτερο επίπεδο.

Συνέχεια

Σύγχρονοι «νονοί» της πιο διεστραμμένης διαστρέβλωσης της γλώσσας

Σύγχρονοι «νονοί» της πιο διεστραμμένης διαστρέβλωσης της γλώσσας

Του Χρήστου Κάτσικα*

Όποιος είχε στοιχειώδη εμπειρία από τους μάγιστρους της επικοινωνιακής πολιτικής,  των κυβερνήσεων, δεν είναι πια δύσκολο διακρίνει με γυμνό οφθαλμό τις αθέατες σκοπιμότητες.

Το βασικό εργαλείο για τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας είναι η «μαϊμουδοποίηση» των λέξεων. Αν μπορείς να ελέγξεις την έννοια των λέξεων, μπορείς να ελέγξεις τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τις λέξεις.

Οι επικοινωνιολόγοι των μνημονιακών κυβερνήσεων έγιναν οι καλύτεροι νονοί της πιο διεστραμμένης διαστρέβλωσης των λέξεων, των εννοιών, της γλώσσας.

Κυρίαρχο παράδειγμα της προηγούμενης περιόδου, αλλά όχι μοναδικό, η «ιστορία» με τους δημόσιους υπαλλήλους.

Συνέχεια

Για το θεανθρωπολογικό δοκίμι του Παναγιώτη Μπούρδαλα

Για το θεανθρωπολογικό δοκίμι του Παναγιώτη Μπούρδαλα

Του Νεκτάριου Στελλάκη*

Διάβασα πρόσφατα: «Διαβάζοντας ένα βιβλίο δεν μπορείς να κλείσεις τα μάτια, ούτε να κρυφτείς.»

Νομίζω πως αυτό δεν ισχύει για όλα τα βιβλία. Ισχύει, ωστόσο, για το βιβλίο που μας «κερνά» ο αγαπητός Παναγιώτης και οι εκδόσεις ΑΡΜΟΣ.

Εξηγούμαι: Το βιβλίο αυτό δεν μας αφήνει να «κλείσουμε τα μάτια» και με τις δύο έννοιες της φράσης: μας κρατά αφενός «ξύπνιους», δηλαδή σε εγρήγορση, αλλά και μας αποκαλύπτει αλήθειες από τον εκκλησιαστικό χώρο που πολλές φορές δεν θέλουμε να δούμε ή κάποιες άλλες φορές αισθανόμαστε ότι δεν έχουμε λόγο να δούμε – κυρίως εμείς οι λαϊκοί -, κι αυτό μάλλον είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σε όσους από εμάς έχουμε αποδεχτεί την κλήση και θέλουμε να γίνουμε Σώμα Χριστού, δηλαδή Εκκλησία, αφού «διότι το όλο νόημα της Εκκλησίας είναι η κοινωνία των προσώπων μεταξύ τους» (π. Βασίλειος Θερμός).

Ο συγγραφέας χαρακτηρίζει το βιβλίο ως «θεανθρωπολογικό δοκίμιο».

Συνέχεια

Ο Παναγιώτης Μπούρδαλας ισορροπεί συνετά και αποφεύγει… στο νέο του θεανθρωπολογικό δοκίμιο

Ο Παναγιώτης Μπούρδαλας ισορροπεί συνετά και αποφεύγει… στο νέο του θεανθρωπολογικό δοκίμιο

Του Πέτρου Θωμαΐδη*

«Ο ΘΕΟΣ ΠΕΘΑΝΕ ΘΕΟΣ ΣΧΩΡΕΣΤΟΝ

Σύνθημα έξω από έναν Ιερό Ναό στην Πάτρα.

Ή η εξομολόγηση ενός άνδρα.

Κάθε φορά που το Θεό εξορίζουμε στους κοσμικούς ουρανούς,

η κίνηση από και προς τις καρδιές των ανθρώπων καταντά κίνηση προς τη μεταφυσική φιλοσοφία.

Ορμή και λατρεία της επιστήμης, της πολιτικής, του αθλητισμού, της λαγνείας.

Και όλο αυτό καταντά θρησκοληψία.

Ιδεαλιστές, υλιστές, ηθικιστές, ρομαντικοί ή πρακτικιστές, με αυτή τη θρησκοληψία επιβιώνουμε.

Και εγώ, μπλεγμένος μέσα στη θρησκεία της επιστήμης,

δεν μου μένει παρά να προσκυνήσω το είδωλο της φύσης».

Συνέχεια

Εφαρμοσμένη θεανθρωπολογία στην Αχαϊκή γη

Εφαρμοσμένη θεανθρωπολογία στην Αχαϊκή γη

Βιβλιοπαρουσίαση του Σπύρου Παΐζη στην Κόρινθο

    Ο τρόπος δουλειάς του Παναγιώτη: Μέσα από το πρωτογενές υλικό, τα βιώματά του, τους ανθρώπους πρότυπα, την αλληλεπίδραση αυτού του υλικού με τις θεωρητικές μελέτες του, αναδεικνύει υποθέσεις–προτάσεις ενός θεανθρωπολογικού μοντέλου, όπου το εφαρμόζει σε μεγάλα ζητήματα που προκύπτουν στο χώρο της υγείας, της παιδείας, της ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και του πολέμου στο έδαφος της Ουκρανίας, που ξέσπασε λίγες μέρες πριν την έκδοση του βιβλίου. Ίσως, η πιο ολοκληρωμένη εφαρμογή του τρόπου δουλειάς του, φαίνεται στην ορθή στάση που κρατά στο μέγα θέμα της Πανδημίας, αποφεύγοντας τόσο την συστημική όσο και την συνωμοσιολογική τάση.

Συνέχεια

Τα «βαφτίσια» στην εκπαίδευση

Τα «βαφτίσια» στην εκπαίδευση

Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή*

«Αξίζουν συγχαρητήρια στην εφευρετικότητα των «νονών». Με έξυπνο τρόπο προσθέτουν ονόματα χωρίς να προσθέτουν ουσία. Αναδιοργανώνουν αρμοδιότητες και ξεκινάμε από την αρχή»

Είναι ενδιαφέρον αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, κυρίως στον τομέα αρμοδιότητας του Υπουργείου Παιδείας. Η ονοματοδοσία θεσμών, υπηρεσιών, διαδικασιών, οργάνων, κλπ. , γίνεται με ρυθμό πολυβόλου. Δεν είναι ιδιαίτερο χάρισμα αυτής της κυβέρνησης, είναι διαχρονική τακτική του Υπουργείου. Το κυρίως απογοητευτικό είναι ότι η ουσία των πραγμάτων παραμένει μάλλον η ίδια, αν δεν επιδεινώνεται. Κι όμως ακάθεκτοι συνεχίζουν τα «βαφτίσια»!

Συνέχεια

Ανεπίδοτη επιστολή …στην επιστολή της Νίκης Κεραμέως στους συνταξιούχους εκπαιδευτικούς!

Ανεπίδοτη επιστολή …στην επιστολή της Νίκης Κεραμέως στους συνταξιούχους εκπαιδευτικούς!

Του Χρήστου Κάτσικα*

Είναι η δεύτερη χρονιά που η Νίκη Κεραμέως στέλνει Επιστολή στους εκπαιδευτικούς που συνταξιοδιοτήθηκαν με την οποία εκφράζει τη «βαθιά ευγνωμοσύνη» της ιδίας και του υπουργείου για την προσφορά τους.

Η υπουργός Παιδείας ευχαριστεί τους εκπαιδευτικούς για την ενεργό συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία αλλά και για τη συμβολή τους στην υλοποίηση «σημαντικών αλλαγών», ενώ εύχεται στους βετεράνους εκπαιδευτικούς «το καλύτερο στον νέο κύκλο της ζωής τους».

Συνέχεια

Άκυρες οι «αποφάσεις – νούμερα» του 20ου Συνεδρίου της ΟΛΜΕ

Άκυρες οι «αποφάσεις – νούμερα» του 20ου Συνεδρίου της ΟΛΜΕ

Ο ομιλητής Χρήστος Κουρνιώτης, σύνεδρος από την ΕΛΜΕ Άνω Λιοσίων με το ψηφοδέλτιο των Παρεμβάσεων

Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

    Απλά μαθήματα συνδικαλισμού και δημοκρατίας

  1. Δεν είναι οι κομματικοί μηχανισμοί των ΔΑΚΕ – ΣΥΝΕΚ – ΠΕΚ πάνω από το Συνέδριο της ΟΛΜΕ που είναι το ανώτερο όργανο της συνδικαλιστικής οργάνωσης των καθηγητών.
  2. Δεν είναι το προεδρείο του Συνεδρίου το ανώτερο όργανο από το Συνέδριο των καθηγητών.
  3. Το ανώτερο όργανο της συνδικαλιστικής οργάνωσης των καθηγητών είναι το Συνέδριο
  4. Κάθε σύνεδρος έχει το δικαίωμα να τοποθετηθεί και να ψηφίζει στη λήψη των αποφάσεων. «Ποτέ δεν υποβάλλεται θέμα σε ψηφοφορία, αν δεν εξαντληθεί ο κατάλογος των ομιλητών γι’ αυτό το θέμα. Αν ληφθεί τέτοια απόφαση είναι άκυρη.» (Καταστατικό ΟΛΜΕ άρθρο 41, παρ. 8)
  5. Κανένας σύνεδρος δεν είναι νούμερο (αριθμός) για να ψηφίσει νούμερα (αποφάσεις)
Συνέχεια