Αρχείο κατηγορίας Θεολογία και Παιδεία

Ένα θεανθρωπολογικό βιβλίο που απευθύνεται στους εραστές του συλλογικού ανθρώπου

Ένα θεανθρωπολογικό βιβλίο που απευθύνεται στους εραστές του συλλογικού ανθρώπου

Παρουσίαση του βιβλίου του Π. Μπούρδαλα «Από την αχαϊκή γη ως του κόσμου τα πέρατα, για μια απελευθερωτική θεανθρωπολογία: υποδείγματα, θραύσματα, Μεγάλη Σύνοδος 2016, «3η Ρώμη»»

Του Βασίλη Βασιλειάδη*

Ι. Βιογραφικό

   Ο Παναγιώτης γεννήθηκε στην Κέρτεζη Καλαβρύτων το 1955 και μεγάλωσε εκεί. Πατέρας του ήταν ο Κερτεζίτης Αντώνης Μπούρδαλας και μητέρα του η Γαρουφαλιά Αλεξόπουλου. Παντρεύτηκε την μουσικό και δασκάλα πιάνου Ιωάννα Σαμπαζιώτη. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον Αντώνη, το Δημήτρη, το Γρηγόρη και την Μυρτώ. Τέλειωσε το τριθέσιο δημοτικό σχολείο στην Κέρτεζη, και ακολούθως εγγράφηκε στο γυμνάσιο Καλαβρύτων όπου φοίτησε για πέντε χρόνια και τελείωσε την δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο πρώτο γυμνάσιο Πάτρας. Σπούδασε φυσική στην Φυσικομαθηματική σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών και θεολογία σε μεταγενέστερο χρόνο στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε ως φυσικός σε σχολεία της Αχαΐας και είναι πλέον συνταξιούχος. Έχει δραστηριοποιηθεί κατά καιρούς σε πολιτισμικές δράσεις, σε τοπικά ζητήματα, σε προσπάθειες πρόληψης και σε ενοριακούς πυρήνες. Διατηρεί το ιστολόγιο «το μανιτάρι του βουνού» και την ιστοσελίδα «Αποικία ορεινών μανιταριών».

Συνέχεια

Με τη ματιά του Λάζαρου Ασμή: ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΧΑΪΚΗ ΓΗ ΕΩΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΠΕΡΑΤΑ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΧΑΪΚΗ ΓΗ ΕΩΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΠΕΡΑΤΑ

Η ματιά του Λάζαρου Ασμή* στον Πύργο

Τι ακριβώς είναι αυτό το βιβλίο;

Θεολογική επιστημονική μελέτη; Μάλλον  όχι! Πώς χωράει σε κάτι τέτοιο η κυρά Παναγιώτα ή η κυρά Γαρούφω από την Κέρτεζη;

Από την άλλη είναι μεστό από θεολογικές έννοιες και αναλύσεις, οπότε δεν μπορεί να είναι αφήγημα;

Στον πρόλογο αναφέρεται ως «Πολυαξονικό». Εγώ θα έλεγα ότι είναι ένα βιβλίο που παρουσιάζει κάποιες πτυχές αυτού που ονομάζουμε «Κοινωνική Θεολογία: «τη θεολογία δηλαδή στην κοινωνική της διάσταση, όπως δηλαδή αυτή με βάση τη θεωρία εφαρμόζεται στην πράξη μέσα στην κοινωνία» ή ακόμη καλύτερα «το πώς τίθεται σε βιωματική εφαρμογή το σύνολο των αληθειών της πίστεως, όπως καταγράφονται στο Ευαγγέλιο και την Παράδοση της Εκκλησίας»[1].

Σε όλο αυτό θα πρέπει να ξεχωρίσουμε δύο βασικά στοιχεία: τη θεωρία και το βίωμα, τα οποία συχνά εναλλάσσονται στο ρόλο του ποιο καθορίζει ποιο, και εδώ έγκειται η δυσκολία πολλές φορές να δοθεί η θεολογία με καθαρά διανοητικούς όρους. Το βιβλίο αυτό λοιπόν προσπαθεί και μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα βιοτής να παρουσιάσει κάποιες συμπεριφορές ως  αποστάγματα της θεολογικής σκέψης. Μας υπενθυμίζει ότι το «συγκεκριμένο» είναι αυτό που πραγματώνει το «αφαιρετικό».

Συνέχεια

Για το θεανθρωπολογικό δοκίμι του Παναγιώτη Μπούρδαλα

Για το θεανθρωπολογικό δοκίμι του Παναγιώτη Μπούρδαλα

Του Νεκτάριου Στελλάκη*

Διάβασα πρόσφατα: «Διαβάζοντας ένα βιβλίο δεν μπορείς να κλείσεις τα μάτια, ούτε να κρυφτείς.»

Νομίζω πως αυτό δεν ισχύει για όλα τα βιβλία. Ισχύει, ωστόσο, για το βιβλίο που μας «κερνά» ο αγαπητός Παναγιώτης και οι εκδόσεις ΑΡΜΟΣ.

Εξηγούμαι: Το βιβλίο αυτό δεν μας αφήνει να «κλείσουμε τα μάτια» και με τις δύο έννοιες της φράσης: μας κρατά αφενός «ξύπνιους», δηλαδή σε εγρήγορση, αλλά και μας αποκαλύπτει αλήθειες από τον εκκλησιαστικό χώρο που πολλές φορές δεν θέλουμε να δούμε ή κάποιες άλλες φορές αισθανόμαστε ότι δεν έχουμε λόγο να δούμε – κυρίως εμείς οι λαϊκοί -, κι αυτό μάλλον είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σε όσους από εμάς έχουμε αποδεχτεί την κλήση και θέλουμε να γίνουμε Σώμα Χριστού, δηλαδή Εκκλησία, αφού «διότι το όλο νόημα της Εκκλησίας είναι η κοινωνία των προσώπων μεταξύ τους» (π. Βασίλειος Θερμός).

Ο συγγραφέας χαρακτηρίζει το βιβλίο ως «θεανθρωπολογικό δοκίμιο».

Συνέχεια

Ο Παναγιώτης Μπούρδαλας ισορροπεί συνετά και αποφεύγει… στο νέο του θεανθρωπολογικό δοκίμιο

Ο Παναγιώτης Μπούρδαλας ισορροπεί συνετά και αποφεύγει… στο νέο του θεανθρωπολογικό δοκίμιο

Του Πέτρου Θωμαΐδη*

«Ο ΘΕΟΣ ΠΕΘΑΝΕ ΘΕΟΣ ΣΧΩΡΕΣΤΟΝ

Σύνθημα έξω από έναν Ιερό Ναό στην Πάτρα.

Ή η εξομολόγηση ενός άνδρα.

Κάθε φορά που το Θεό εξορίζουμε στους κοσμικούς ουρανούς,

η κίνηση από και προς τις καρδιές των ανθρώπων καταντά κίνηση προς τη μεταφυσική φιλοσοφία.

Ορμή και λατρεία της επιστήμης, της πολιτικής, του αθλητισμού, της λαγνείας.

Και όλο αυτό καταντά θρησκοληψία.

Ιδεαλιστές, υλιστές, ηθικιστές, ρομαντικοί ή πρακτικιστές, με αυτή τη θρησκοληψία επιβιώνουμε.

Και εγώ, μπλεγμένος μέσα στη θρησκεία της επιστήμης,

δεν μου μένει παρά να προσκυνήσω το είδωλο της φύσης».

Συνέχεια

Για το μυστήριο της απώλειας, με αφορμή… μια σούπα κι ένα τετράδιο

Για το μυστήριο της απώλειας, με αφορμή… μια σούπα κι ένα  τετράδιο

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Στις 24 Ιουνίου 2022 είχε γίνει στο προαύλιο του ναού Αγίου Δημητρίου Παλλήνης της Αττικής εκδήλωση διπλή: αναφορά στη μνήμη του συναδέλφου μας Πέτρου Πράπα που ανθρωπίνως έφυγε πρόωρα, και παρουσίαση του βιβλίου της φίλης Σπυριδούλας Αθανασοπούλου-Κυπρίου, «Έστω μια λέξη: Για τη σχέση λογοτεχνίας και θεολογίας και το μυστήριο της ανάγνωσης», εκδ. Αρμός [1].

Το κείμενο που ακολουθεί είναι τα λόγια που κατέθεσα:

Αγαπητοί οικείοι του Πέτρου, φίλοι του Πέτρου, φίλοι της Ντένιας,

Συνέχεια

Το δέντρο των Εκκλησιαστικών Ακαδημιών και το δάσος

Το δέντρο των Εκκλησιαστικών Ακαδημιών και το δάσος

Ή: ΣΜΥΚ, όπως λέμε… σμίκρυνση;

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Κοντοστάθηκα με ευχαρίστηση σε μια φράση ενός κειμένου το οποίο έφτασε στα χέρια μου ως νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με τίτλο «Δευτεροβάθμια Εκκλησιαστική Εκπαίδευση και Σχολές Μαθητείας Υποψηφίων Κληρικών». Η φράση βρίσκεται στο άρθρο 29 και αφορά την ίδρυση ΣΜΥΚ – Σχολών Μαθητείας Υποψηφίων Κληρικών. Ολόκληρο το άρθρο λέει: «Αποκλειστικός σκοπός των ΣΜΥΚ είναι η εκπαίδευση υποψηφίων Κληρικών της, κατά το άρθρο 3 του Συντάγματος, Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού, υψηλού μορφωτικού επιπέδου και εκκλησιαστικού ήθους, με προσήλωση στις δημοκρατικές αξίες, για να υπηρετήσουν στην Ελλάδα ή στις κοινότητες του Απόδημου Ελληνισμού».

Ερανίσματα λόγων από τους Τρεις Ιεράρχες και άξονες της σύγχρονης εκπαίδευσης

Ερανίσματα λόγων από τους Τρεις Ιεράρχες και άξονες της σύγχρονης εκπαίδευσης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Πρωτολογία

Καλησπέρα. Χρόνια πολλά σε όλους και όλες, από όποιον τρόπο κι αν συμμετέχουν σ’ αυτή την τηλε-συζήτηση. Θα ήθελα να ξεκινήσω από δύο εκφράσεις της Μεγάλης Συνόδου της Κρήτης (Κολυμπάρι 2016), πριν από πέντε περίπου χρόνια, που αφορούν το θέμα μας.

Η μία έκφραση βρίσκεται στην εγκύκλιο της Συνόδου, που αναφέρεται στο κυρίαρχο εκπαιδευτικό σύστημα και όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλο το δυτικό κόσμο κυρίως. Αυτό, λοιπόν, είναι «εκκοσμικευμένο» και «ατομοκεντρικό», με ό,τι μπορεί να σημαίνουν και οι δύο αυτοί επιθετικοί προσδιορισμοί. Το σύστημα αυτό ταλανίζει τις νέες γενιές και προβληματίζει βέβαια και την Μεγάλη Σύνοδο[1].

Το δεύτερο σημείο, το οποίο θέλω να σημειώσω, είναι το γεγονός ότι η Μεγάλη Σύνοδος θεωρεί ότι τα μεγάλα ζητήματα: τα εκκλησιαστικά, τα θεολογικά, οι επιπτώσεις τους σε διάφορες όψεις της κοινωνίας και της ζωής, στο βίο και στην πολιτεία των ανθρώπων χρειάζονται, για να είναι προφητική η μαρτυρία της Εκκλησίας, επαναδιατύπωση[2].

Ας πάμε να επαναδιατυπώσουμε στη σημερινή εποχή ζητήματα, που έθεσαν πριν από 1600 χρόνια, από την ώριμη ηλικία των Τριών Ιεραρχών μέχρι σήμερα[3]. Για να δούμε δυο -τρία σημεία σε αυτά τα 1600 χρόνια.