Αρχείο κατηγορίας Ιεροί Ναοί

Γυναίκες στην Εκκλησία: Με την συνήθεια ή τη θεολογία;

Γυναίκες στην Εκκλησία: Με την συνήθεια ή τη θεολογία;

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ

Τον τελευταίο καιρό, ειδικά μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο των δέκα (εκ των 14 τότε) τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών στο Κολυμπάρι της Κρήτης (Εβδομάδα Πεντηκοστής του 2016), αυξήθηκε η κινητικότητα σε θεολογικούς και συγγραφικούς κύκλους για την πληρότητα της θέσης των γυναικών στο θεσμικό χώρο των ορθοδόξων εκκλησιών.

Βεβαίως πολλά χρόνια πριν έχει τεθεί ανοικτά στις θεολογικές σχολές, αλλά και σε εφημερίδες και περιοδικά το ζήτημα αυτό. Όμως στην «Εκκλησία της Ελλάδας» και το ζήτημα αυτό αντιμετωπίζεται, υπόκωφα, κατά περίπτωση, περιστασιακά και ανάλογα με τις προσωπικές οπτικές του οικείου Μητροπολίτη. Θεσμικά όμως ποτέ δεν αντιμετωπίστηκε στα ίσια, με θεανθρωπολογικά κριτήρια και όχι με τη λογική της μακρόχρονης συνήθειας.

Δεν είναι τυχαίο ότι η συντηρητική πλειοψηφικά Εκκλησία της Ελλάδος, με δύο θεολογικές σχολές και τρεις εκκλησιαστικές ακαδημίες, δεν είχε καμία γυναικεία συμμετοχή!

Όντως «…το ζήτημα αυτό είναι στην εποχή μας και πολύπλοκο και ακανθώδες. Το ακανθώδες οφείλεται στη σχέση του με δύο σοβαρά ζητήματα. Το ένα είναι ότι η σύγχρονη εποχή είναι εικονοκλαστική. Το δεύτερο ότι συνυπάρχει το δίπολο πατριαρχίας και φεμινισμού.

Συνέχεια

Δρόμοι και πάροδοι της βόρειας Κέρτεζης Μέρος IV

Συνολική πρόταση ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης

Άμισθη μελέτη του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Συνέχεια από το μέρος Γ’: https://www.tomtb.com/?p=14973

Δ΄ Οδοί και πάροδοι της βόρειας Κέρτεζης IV (περί την Αγία Βαρβάρα)

Ονομάζουμε βόρεια Κέρτεζη μεθοδολογικά όλη την περιοχή βόρεια του κεντρικού δρόμου, αρχικά με την ονομασία «οδός Αναγνώστη Στριφτόμπολα», στη συνέχεια «οδός 22ας Μαρτίου 1821» και ένα μέρος της «οδού ιεροδιδασκάλου Δοσιθέου Τσιβίλη». Αυτή φθάνει μέχρι τον Πάνω δρόμο, που έχουμε ονομάσει «οδός Αη Τρύφωνα».

Περιλαμβάνει επομένως μικρότερες οδούς και αρκετές παρόδους που τεμαχίζουν όλη αυτή τη μεγάλη περιοχή ανατολικά έχοντας ως όριο του Σαρδούνη το λαγκάδι και την «οδό Αη Σαράντα» και δυτικά μέχρι του «Παναγούρου το λαγκάδι» ή αλλιώς «Λαγκάδι του Αη Μόδεστου». Ακριβώς δυτικά η οδός που ανέρχεται θα ονομαστεί «οδός Πύργου Δημάρχου Οικονομογιώργη».

Θα ξεκινήσουμε από τα ανατολικά προς τα δυτικά, κλείνοντας νοητά κάθε ένα τετράγωνο, μεταξύ της οδού Αγίωβ Σαράντα και Γεωργίου Αν. Στριφτόμπολα, δηλαδή με κέντρο την Αγία Βαρβάρα.

Σημείωση: Οι δρόμοι έχουν χαραχθεί με χρώματα τα οποία σημειώνονται κάθε φορά κάτω από την προτεινόμενη ονομασία, ώστε να βρίσκονται εύκολα στο χάρτη). Ο χάρτης είναι επεξεργασμένος από τον google map (24.01.2023).

1) Οδός Αη Σαράντα

(Θαλασσί χρώμα)

Συνέχεια

Ο Παναγιώτης Μπούρδαλας ισορροπεί συνετά και αποφεύγει… στο νέο του θεανθρωπολογικό δοκίμιο

Ο Παναγιώτης Μπούρδαλας ισορροπεί συνετά και αποφεύγει… στο νέο του θεανθρωπολογικό δοκίμιο

Του Πέτρου Θωμαΐδη*

«Ο ΘΕΟΣ ΠΕΘΑΝΕ ΘΕΟΣ ΣΧΩΡΕΣΤΟΝ

Σύνθημα έξω από έναν Ιερό Ναό στην Πάτρα.

Ή η εξομολόγηση ενός άνδρα.

Κάθε φορά που το Θεό εξορίζουμε στους κοσμικούς ουρανούς,

η κίνηση από και προς τις καρδιές των ανθρώπων καταντά κίνηση προς τη μεταφυσική φιλοσοφία.

Ορμή και λατρεία της επιστήμης, της πολιτικής, του αθλητισμού, της λαγνείας.

Και όλο αυτό καταντά θρησκοληψία.

Ιδεαλιστές, υλιστές, ηθικιστές, ρομαντικοί ή πρακτικιστές, με αυτή τη θρησκοληψία επιβιώνουμε.

Και εγώ, μπλεγμένος μέσα στη θρησκεία της επιστήμης,

δεν μου μένει παρά να προσκυνήσω το είδωλο της φύσης».

Συνέχεια

Εφαρμοσμένη θεανθρωπολογία στην Αχαϊκή γη

Εφαρμοσμένη θεανθρωπολογία στην Αχαϊκή γη

Βιβλιοπαρουσίαση του Σπύρου Παΐζη στην Κόρινθο

    Ο τρόπος δουλειάς του Παναγιώτη: Μέσα από το πρωτογενές υλικό, τα βιώματά του, τους ανθρώπους πρότυπα, την αλληλεπίδραση αυτού του υλικού με τις θεωρητικές μελέτες του, αναδεικνύει υποθέσεις–προτάσεις ενός θεανθρωπολογικού μοντέλου, όπου το εφαρμόζει σε μεγάλα ζητήματα που προκύπτουν στο χώρο της υγείας, της παιδείας, της ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και του πολέμου στο έδαφος της Ουκρανίας, που ξέσπασε λίγες μέρες πριν την έκδοση του βιβλίου. Ίσως, η πιο ολοκληρωμένη εφαρμογή του τρόπου δουλειάς του, φαίνεται στην ορθή στάση που κρατά στο μέγα θέμα της Πανδημίας, αποφεύγοντας τόσο την συστημική όσο και την συνωμοσιολογική τάση.

Συνέχεια

Το τριακονταετές χρονικό για τη σωτηρία του διατηρητέου Ι. Ν. Κοίμησης της Θεοτόκου και οι τελευταίες ενέργειες χρηματοδότησης

Το τριακονταετές χρονικό για τη σωτηρία του διατηρητέου Ι. Ν. Κοίμησης της Θεοτόκου και οι τελευταίες ενέργειες χρηματοδότησης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Φτάσαμε κοντά στην πηγή, αλλά θα πιεί νερό ο τραυματισμένος και σπάνιος νεοβυζαντινός ναός της 7Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κοιμητήριο της Κέρτεζης; Πρόκειται για αρχιτεκτονική  μονόκλιτης, μονόκογχης βασιλικής μετά τρούλου. Είναι κατάγραφος από νεοβυζαντινές εικόνες. Αυτές και η αρχιτεκτονική τον χρονολογούν με βεβαιότητα πριν τον 18ο αι. μ.Χ. Υπάρχουν όμως και προσεγγίσεις που φτάνουν μέχρι τον 12ο αι.

Έχουν δημοσιευτεί πριν μία εικοσαετία αφενός λεπτομέρειες[1], αλλά και πρόσφατη συλλογή δημοσιευμένων αναφορών[2].  Παράλληλα έχει γίνει πριν τον σεισμό της 8ης Ιουνίου του 2008 πλήρης φωτογράφιση υπερυψηλής ανάλυσης, η οποία έχει αποθηκευτεί ηλεκτρονικά[3]! Δυστυχώς, παρά μια σειρά ενεργειών την τελευταία τριακονταετία, κανένας θεσμός δεν κατάφερε να φέρει εις πέρας την δυνατότητα πλήρους συντήρησης, ώστε να είναι κραταιός, επισκέψιμος και λειτουργήσιμος. Η τελευταία μαχαιριά έπεσε πάνω του με το σεισμό της 8ης Ιουνίου του 2008…

Ο Ι. Ν. της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κοιμητήριο της Κέρτεζης, που αποτελούσε τον κεντρικό ναό της ενορίας μέχρι τις αρχές του 19ου αι., αποτελεί ταυτόχρονα το κόσμημα, αλλά εδώ και έναν αιώνα αποτελεί και ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα. Από το 2018 ξεκίνησε μια νέα προσπάθεια και τώρα είμαστε ένα βήμα πριν την χρηματοδότηση, αρχικά για «Αναλυτική τεχνική έκθεση από μηχανικό για άμεσα μέτρα προστασίας και μελέτη συντήρησης των τοιχογραφιών του ναού» και κατόπιν για την εκτέλεση των έργων με την ορθή σειρά.

Στο άρθρο αυτό θα παρουσιάσουμε συνοπτικά τις ενέργειες της τελευταίας τριακονταετίας που έχουν γίνει με το αντίστοιχο αποτέλεσμά τους και φυσικά τις πρόσφατες ενέργειες εντός του Αυγούστου του 2020…

ΙΙ. Ιστορικό ενεργειών τελευταίας τριακονταετίας

Ο Βύρωνας – Δεύρο έξω…

Ο Βύρωνας – Δεύρο έξω…

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Είναι το σημείο όπου πραγματοποιούνται έξοδοι. Έξοδοι διαφόρων λογιών. Κάθομαι να τις υπολογίσω και τις βγάζω τρεις: 1. Έξοδος απ’ τη μαυρίλα του θανάτου στη ζωή. 2. Έξοδος απ’ τα πολιτικά γραφεία σε διαδήλωση. 3. Έξοδος από το σπίτι στις ψησταριές και σε καφέ. Είναι ένα σημείο που φωνάζει άφωνα, «δεύρο έξω!».

Το σημείο είναι η πλατεία Αγίου Λαζάρου στον Βύρωνα της Αττικής, στην πόλη την οποία ζω, στην πόλη στην οποία ζω. Στη δυτική άκρη της πλατείας βρίσκεται, από το 1923, το εκκλησάκι το οποίο και έδωσε το όνομά του στην πλατεία. Ο Άγιος Λάζαρος ήταν η πρώτη εκκλησία που έφτιαξαν οι πρόσφυγες κάτοικοι του Βύρωνα, και επί τρία χρόνια ήταν ο μόνος ναός του οικισμού. Ήταν και είναι μικρός, ίσα που χωρά καμιά τριανταριά άτομα στριμωχτά.

Ερωτηματικά και σχόλια στην 3η απόφαση της ΔΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδας

Ερωτηματικά και σχόλια στην 3η απόφαση της ΔΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδας

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Με πολλή περίσκεψη, χαρά, αγωνία, αλλά και γενικότερο φόβο, διάβασα τα 9 σημεία της 3ης απόφασης της Δ.Ι.Σ. της Εκκλησίας της Ελλάδας (01.04.2020 [3]). Σας καταθέτω σχολιασμούς, παρατηρήσεις και ερωτήματα. «Ήρεμα ρωτώ»…

Ένα γενικό ερώτημα: Τελικά λειτουργικά και ευχαριστιακά έχει κάποιο θεολογικό νόημα να τελείται η Θεία Λειτουργία «κεκλεισμένων των θυρών» χωρίς να διακονούνται ευχαριστιακά οι πιστοί στα εγκλωβισμένα σπίτια τους; Αποτελεί απάντηση η τηλεοπτική ή διαδικτυακή ανα-μετάδοση;

Α). Στα σημεία 1), 2), 3) και 4) ευθυγραμμίζεται σχεδόν πλήρως με τις αποφάσεις της κυβέρνησης (Κυριάκου Μητσοτάκη), αλλά διαφοροποιείται από τις δύο προηγούμενες αποφάσεις της (09.03.2020 [1] και 16.03.2020 [2]). Να σημειώσουμε ότι η σύνθεση είναι η ίδια και έγινε με τηλεδιάσκεψη των μελών. Αυτό από μόνο του ούτε μεμπτό είναι, ούτε επαινετό, αφού το πολιτικό πλαίσιο έχει αλλάξει, όπως και το «άδειασμα» του Πρωθυπουργού αμέσως μετά την 2η, σαφώς σοφότερη κατά την ταπεινή μου γνώμη, ανακοίνωσή της. Δεν προτρέπει όμως την κυβέρνηση να διαθέσει όσα αναγκαία ποσά χρειάζονται και ζητούν θεσμικά οι γιατροί. Αν το έκανε, θα ήταν βεβαίως μια υπέρβαση, αλλά λυτρωτική στον τρόπο σχέση της με την Πολιτεία. Δεν τόλμησε ή δεν γνώριζε.

Πώς ο Καποδίστριας έκλεισε τις εκκλησίες και νίκησε την επιδημία το 1828

Πώς ο Καποδίστριας έκλεισε τις εκκλησίες και νίκησε την επιδημία

Του Αριστείδη Χατζή*

Απέναντι σε μια επιδημία πανώλης, στην αρχή μάλιστα της διακυβέρνησής του, ο Κυβερνήτης θεωρούσε ότι τα πρώτα δύο μέτρα που έπρεπε να λάβει αμέσως, είναι ο υποχρεωτικός εγκλεισμός στις οικίες όλων των κατοίκων και το κλείσιμο των εκκλησιών. Ιδού πώς το επέβαλε.

Είναι γνωστό ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν πολύ πιστός Χριστιανός. Ορισμένοι τον χαρακτηρίζουν ακόμα και θρησκόληπτο. Πολλές από τις πράξεις του μπορούν να εξηγηθούν μόνο μέσα από αυτό το πρίσμα. Θεωρούσε τον εαυτό του υπερασπιστή της Ορθοδοξίας και ήρθε σε σύγκρουση με όποιον θεωρούσε ότι την απειλούσε. Ομως ο Καποδίστριας ήταν επίσης ένας υπεύθυνος ηγέτης που ήταν έτοιμος να λάβει δύσκολες αποφάσεις και μάλιστα από την πρώτη στιγμή που έφτασε στην Ελλάδα. Τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του εμφανίστηκε επιδημία πανώλης στα νησιά του Αργοσαρωνικού, στην Υδρα πρώτα και μετά στις Σπέτσες. Μια από τις πρώτες αποφάσεις που έλαβε ήταν να κλείσει τον Απρίλιο του 1828 τις εκκλησίες στις περιοχές που είχαν εμφανιστεί κρούσματα ή ήταν πιθανόν να εμφανιστούν (π.χ. στην Αίγινα όπου είχε και ο ίδιος εγκατασταθεί). Οι εκκλησίες έκλεισαν για αόριστο χρονικό διάστημα και οι αντιδράσεις ήταν ελάχιστες. Οι Ελληνες τον σέβονταν, τον θαύμαζαν και κυρίως τον εμπιστεύονταν. Διότι ο Καποδίστριας ήταν επίσης και ένας πολύ καλός γιατρός και μάλιστα με αξιόλογη πρακτική πείρα που απέκτησε πολύ πριν ασχοληθεί πλήρως με την πολιτική. Ηξερε, λοιπόν, πολύ καλά τι έκανε – δεν ήταν μια βεβιασμένη απόφαση της στιγμής. Το αντίθετο μάλιστα.

Για τον ύστερο βυζαντινό Ι. Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κέρτεζης ως διατηρητέου μνημείου

Για τον ύστερο βυζαντινό Ι. Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κέρτεζης ως διατηρητέου μνημείου

Προλογικό και επιμέλεια Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Προλογικό

Ως γνωστόν, από τον προηγούμενο Αύγουστο συστήθηκε επιτροπή πρωτοβουλίας για την σωτηρία από την φθορά και εν τέλει την κατάρρευση του λατρευτού μας αυτού Ι. Ναού. [Περισσότερα εδώ]. Μ’ αυτόν ακόμα μας συνδέουν όχι μόνο συναισθήματα, αλλά και αναμνήσεις λατρευτικών συνάξεων βαθιάς κατάνυξης, όπως και λαμπρότητας.

Συλλέχθηκαν άνω των 210 υπογραφών, ενημερώθηκε το εκκλησιαστικό συμβούλιο, αλλά και το κοινοτικό συμβούλιο. Συλλέχθηκαν κάμποσα ιστορικά στοιχεία ως βοηθητικά. Η τετραμελής επιτροπή με προσοχή και σχέδιο κινείται από τότε. Μέχρι σήμερα έδρασε γρήγορα και ορθά το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο. Απέστειλε έγγραφο πρόσκλησης της αρχαιολογικής υπηρεσίας του Νομού για να πραγματοποιήσει έκθεση και κατόπιν να πάρει σχετική απόφαση.

Να ευχαριστήσουμε δημόσια τους ανθρώπους της αρχαιολογικής υπηρεσίας που έβαλαν σύντομα στο σχεδιασμό τους το ενδιαφέρον τους. Αρχαιολόγος και μηχανικός της υπηρεσίας επισκέφτηκαν αρχές Νοέμβρη το Ναό παρουσία του Ιερέα και του προέδρου. Όλοι τους σε αγαστή συνεργασία με μέλη της επιτροπής πρωτοβουλίας.

«Ένθετο Τέχνης» στην Σύναξη 149, Άνοιξη του 2019: Τεμπλώες εικόνες της Παντάνασσας της Κέρτεζης

«Ένθετο Τέχνης» στην Σύναξη 149, Άνοιξη του 2019**: Τεμπλώες εικόνες  της Παντάνασσας της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

«Ὁ σημερινὸς κεντρικὸς ἱ. Ναὸς τῆς Γέννησης τῆς Θεοτόκου στὴν Κέρτεζη Καλαβρύτων λειτούργησε σίγουρα στὶς σημερινὲς διαστάσεις του τουλάχιστον ἀπὸ τὸ τέλος τοῦ 19ου αἰ. Δεσπόζει ἐπὶ τῆς κεντρικῆς πλατείας μὲ καμπαναριό (1899) καὶ ρολόι (1965). Ἡ ἀρχιτεκτονική του εἶναι τρίκλιτος – τρίκογχος Βασιλικὴ μὲ γυναικωνίτη καὶ τρεῖς Ἁγίες Τράπεζες (μὲ τρεῖς ἐξωτερικὲς κόγχες).

Συνέχεια