Αρχείο κατηγορίας Βία, αντιβία, μη βία, νήψη

Η συλλογική βία είναι μαμή της ιστορίας, αλλά ποτέ μητέρα… Μιλάμε για τη βία των δυνατών, την αντιβία των αδυνάτων και την εσωτερική των νηπτικών…

13 Δεκεμβρίου 1943: Ογδόντα χρόνια μετά διδάγματα

13 Δεκεμβρίου 1943: Ογδόντα χρόνια μετά διδάγματα

Ομιλία του Χρίστου Φωτεινόπουλου στον Μητροπολιτικό Ι. Ναό Κοίμησης της Θεοτόκου στα Καλάβρυτα κατά τον ετήσιο μνημόσυνο του ολοκαυτώματος στις 13.12.2023

Του Χρήστου Φωτεινόπουλου*

 «Στον κατάμεστο από κόσμο και επισήμους Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καλαβρύτων, εκφώνησε επετειακή ομιλία ο Προέδρος του Δ.Σ. του Δημοτικού Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος κ. Χρίστος Φωτεινόπουλος, ο οποίος καθήλωσε και συγκίνησε τους πάντες! Ολόκληρη η ομιλία:» 

Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα, την άνανδρη εκτέλεση και την ολοκληρωτική καταστροφή της μαρτυρικής μας πόλης από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η 13η Δεκεμβρίου 1943 έχει καταγραφεί στη συλλογική μνήμη ως η πιο μαύρη ημέρα της Κατοχής, ως η πιο μελανή, πλην όμως ένδοξη σελίδα της σύγχρονης ιστορίας του τόπου μας, που πλήρωσε βαρύ τίμημα στον βωμό των αγώνων του Ελληνισμού για την ελευθερία.
Ωστόσο το αίτημα, το ιδανικό, ενός δικαιότερου κόσμου παραμένει αξίωση. Η ανείπωτη ωμότητα, η βαρβαρότητα των αδίστακτων, δεν ενταφιάστηκε μαζί με τη Ναζιστική Γερμανία.
Εδώ και πολλούς μήνες μετέχουμε ως θεατές σε έναν ακήρυκτο και «δια αντιπροσώπου» πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Δύσης.

Συγχρόνως, η αιματοχυσία στη Μέση Ανατολή, στα μαρτυρικά εδάφη του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, την οποία περίτρομοι παρακολουθούμε, με χιλιάδες θύματα αμάχους, μικρά παιδιά και γυναίκες, δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένους και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές, επαληθεύει τη ρήση του Κλαούσεβιτς, ότι «ο πόλεμος είναι πράξη βίας που θεωρητικά δεν έχει όρια», καθώς η σύγκρουση στερείται παντελώς νοήματος.

Συνέχεια

Το πολύσημο ήθος του Κερτεζίτη νεομάρτυρα Γιαλαμά…

Το πολύσημο ήθος του Κερτεζίτη νεομάρτυρα Γιαλαμά…

Η εγχάρακτη μαρμάρινη πλάκα στο Κεφαλόβρυσο της Κέρτεζης
(τοποθέτηση: 14.03.2023)

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Το νέο τοπίο και οι ερχόμενες πολλαπλές εκλογές

Ας κάνουμε σε αυτό το άρθρο μια διαφορετικού τύπου πολιτική παρέμβαση, εν όψει των πολλαπλών φετινών εκλογικών αναμετρήσεων. Θα ανασύρουμε το πρόσωπο και τις τελευταίες ώρες ενός γενναίου και ανθρωπιστή άνδρα πριν τρεις αιώνες στη δυτική Κοιλάδα του Βουραϊκού. Πρόκειται για τον θρυλικό Γιαλαμά. Τελικά πριν λίγες εβδομάδες τοποθετήθηκε και σχετική εγχάρακτη μαρμάρινη πλάκα στο Κεφαλόβρυσο της Κέρτεζης.

Είναι αλήθεια ότι η συνεχιζόμενη παγκόσμια κρίση των πολλών πόλων του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος, αφενός φέρνει τη συζήτηση σε πολλές προσωρινές πιθανά λύσεις του παρελθόντος, και αφετέρου δημιουργεί το γνωστό φονταμενταλιστικό κίνημα. Όσον αφορά το σοβιετικό μοντέλο του «υπαρκτού κρατικού σοσιαλισμού» η αυτοκριτική συζήτηση έχει γίνει μόνο εν μέρει, ενώ αντίθετα με το υπαρκτό σύστημα του κρατικού καπιταλισμού της Κίνας μάλλον όχι.

Συνέχεια

Η διαφορά μεταξύ κατάγματος και αυτοάνοσου: Για την ενδοοικογενειακή βία, μια θεολογική ματιά

Η διαφορά μεταξύ κατάγματος και αυτοάνοσου:

Για την ενδοοικογενειακή βία, μια θεολογική ματιά

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Ας φέρουμε, παρακαλώ, στον νου μας το εξής σκηνικό:

Κάποιοι άνθρωποι κατευθύνονται στο θέατρο για να παρακολουθήσουν μια παράσταση. Φτάνουν, αλλά δεν βρίσκουν θέση. Όλα τα καθίσματα είναι καπαρωμένα. Οι άνθρωποι αυτοί λοιπόν μένουν εκτός θεάτρου. Το ενδιαφέρον όμως εδώ είναι το εξής: Ελεύθερες θέσεις δεν υπάρχουν, διότι κάποιοι άλλοι είχαν σπεύσει πρώτοι, και δεν έπιασαν μία θέση για τον εαυτό τους, αλλά πέντε. Όχι πέντε θέσεις για πέντε άτομα, αλλά πέντε θέσεις για ένα άτομο – για την άπλα του. Το πιάσιμο ωστόσο αυτών των θέσεων δεν έγινε με παράνομη έφοδο και κατάληψη. Έγινε νόμιμα, με συναλλαγή την οποία αναγνωρίζει ο νόμος, ο οποίος νόμος άλλωστε υπόσχεται κοινωνική ειρήνη.

Την σκηνή αυτή του θεάτρου την δανείστηκα από μια αποστροφή του Μεγάλου Βασιλείου. Και την προχωρώ. Έχουμε ανθρώπους που μένουν εκτός θεάτρου, και προφανώς έχουμε και ανθρώπους οι οποίοι δεν ξεκινούν καν να πάνε στο θέατρο, διότι απλούστατα αν πληρώσουν για το θέατρο, δεν θα πληρώσουν για την ΔΕΗ.

Συνέχεια

Η έξοδος του Μουσείου Ολοκαυτώματος Καλαβρύτων

Η έξοδος του Μουσείου Ολοκαυτώματος Καλαβρύτων

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Προς μια νέα αλληλεπίδραση

Τα ειδικά προγράμματα χρηματοδότησης, η νέα ψηφιακή εποχή και η καλή λειτουργία του ΔΣ του Καλαβρυτινού  Μουσείου Ολοκαυτώματος έκαναν ένα μεγάλο βήμα. Δημιούργησαν την κινητή ψηφιακή και όχι μόνο έκθεση πολλών ιστορικών και λοιπών στοιχείων που στεγάζει το Μουσείο. Το γενικό της θέμα είναι «Καλάβρυτα: Μια πόλη στην Ιστορία, πριν και μετά το Ολοκαύτωμα». Δεν γνωρίζουμε ακόμα όλες τις αλληλεπιδράσεις στο τρίγωνο Μουσείο, ιστορία, νέα γενιά.

Για τις 5 του φετινού Νοέμβρη, και το αντίστοιχο βραδάκι, είχα καλεστεί από μέλος του ΔΣ του εν λόγω Μουσείου να παραστώ στα εγκαίνια της κινητής έκθεσης που στήθηκε για πρώτη φορά εκτός Καλαβρύτων. Ήταν η Πάτρα και σε κτήριο της Achaia Claus, εκατό μέτρα μπαίνοντας από την πύλη και στα νοτιοδυτικά του λόφου. Η έκθεση είχε ήδη ανοίξει από τις 24.10.2022 και προβλέπεται να είναι διαθέσιμη έως τις 16.12.2022. Πιθανά να υπάρξει παράταση λόγω της μεγάλης ζήτησης από τα σχολεία της Πάτρας.

Συνέχεια

Η ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ

Η ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

Η θανατική ποινή υπήρξε διαχρονικά η έσχατη τιμωρία τόσο σε καιρό πολέμου, όσο και ειρήνης. Αναφέρομαι βέβαια σε ποινή, που επιβάλλεται από δικαστήριο και όχι στις σφαγές και εκτελέσεις, μετά από συνοπτικές διαδικασίες.

Το ανθρώπινο δίκαιο ατελές, όπως και ο άνθρωπος διαμορφωτής του, διακρίνεται για τις διαχρονικές του αδυναμίες κατά τόπους. Αν αποδεχθούμε ότι η επιβολή ποινής έχει ως σκοπό τον σωφρονισμό του παραβάτη των νόμων, τότε η θανατική οπωσδήποτε δεν σωφρονίζει αυτόν, καθώς δεν του παρέχεται η δυνατότητα μεταμέλειας. Ο όρος μετάνοια ως εκκλησιαστικός δεν είναι σε χρήση στον χώρο του δικαίου. Βέβαια υποστηρίζεται ότι με την επιβολή της θανατικής ποινής επιχειρείται ο σωφρονισμός των άλλων, που ρέπουν προς την παραβατικότητα. Δρα λοιπόν αυτή σωφρονιστικά προς αποφυγή διάπραξης και από άλλους παρομοίων εγκλημάτων.

Συνέχεια

Ἡ περίπτωση ἑνός Ἁγίου: Νικόλαος ὁ ἐν Βουνένοις

Ἡ περίπτωση ἑνός Ἁγίου: Νικόλαος ὁ ἐν Βουνένοις

Της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη*

   Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Νικόλαος, καταγόμενος ἀπὸ τὴν Ἀνατολή, ἔζησε περὶ τὰ τέλη τοῦ 9ου καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 10ου μ.Χ. αἰῶνος. Διακρινόμενος παιδιόθεν γιὰ τὴν μεγάλη εὐσέβειά του, κατετάγη στὸν στρατὸ καί, λόγῳ τῆς σπουδαίας φήμης γιὰ τὴν ἀνδρεία του, 4 σύντομα διορίστηκε ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα Λέοντα ΣΤ’ τὸν Σοφὸ (886- 912) Διοικητὴς ἀποσπάσματος χιλίων ἀνδρῶν, ποὺ ἀπεστάλη στὴ Θεσσαλία γιὰ τὴν φρούρηση τῆς Λάρισας.

   Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 901, οἱ Ἄραβες, οἱ ὁποῖοι τρομοκρατοῦσαν τὴν ἐποχὴ ἐκείνη τὶς παράκτιες Ἐπαρχίες τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, κατέλαβαν τὴν πόλη τῆς Δημητριάδος (τοῦ σημερινοῦ Βόλου) καὶ προχώρησαν πρὸς τὸ ἐσωτερικὸ τῆς Θεσσαλίας, ἐν μέσῳ λεηλασιῶν καί ἀφανισμοῦ τοῦ χριστιανικοῦ στοιχείου τῆς Ἐπαρχίας.

Συνέχεια

Καλάβρυτα 13-12-43. Δεν ήταν μόνο ένας «Αυστριακός»

Καλάβρυτα 13-12-43. Δεν ήταν μόνο ένας «Αυστριακός»

Του Γεώργιου Β. Μάρκου*

Οι Καλαβρυτινοί περιμένουμε με αγωνία το φιλμ “Echo of the past” στις 11 Νοεμβρίου.
Περιμένουμε να δούμε αν πέρα από την απαραίτητη σεναριακή μυθοπλασία η ταινία σέβεται το ιστορικό αποτύπωμα της «πιο μαύρης ημέρας της Κατοχής». Ελπίζουμε ότι η αισθητική της, η κινηματογραφική αναβίωση των Καλαβρύτων του 1943 και οι πρωταγωνιστές της  θα διαθέτουν την απαραίτητη ευαισθησία  της ώσμωσης με τη μαζικότερη εκτέλεση αμάχων από τους Ναζί στην κατεχόμενη Ευρώπη. Και φυσικά αν πρόκειται για μία επιτυχημένη κινηματογραφική παραγωγή που θα είναι τιμή για τα Καλάβρυτα η παγκόσμια μετάδοση του αντιφασιστικού μηνύματος που εκπέμπει η ημέρα της δολοφονίας του συνόλου του αντρικού της πληθυσμού. Δυστυχώς η προβολή σκηνών της ταινίας προκάλεσε αρνητικές αντιδράσεις σχετικά με την εικόνα που «Αυστριακός» στρατιώτης βοηθά τα γυναικόπαιδα  να βγουν από το φλεγόμενο Δημοτικό Σχολείο.
Η ύπαρξη των «Αυστριακών» αγγίζει εδώ και χρόνια τα όρια του μύθου.  Γυναίκες έγκλειστες στο σχολείο την έχουν επιβεβαιώσει και άλλες μαρτυρίες την αρνούνται κατηγορηματικά.

Όταν παιδεία & ποίηση συναντούν την επανάσταση 1821: Πολύτιμη και ευπρόσιτη ιστορική πηγή

Πολύτιμη και ευπρόσιτη ιστορική πηγή

(Βιβλιοπαρουσίαση στην Κέρτεζη 8.8.2021 του νέου βιβλίου του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα με τίτλο «Όταν παιδεία & ποίηση συναντούν την επανάσταση 1821» και υπότιτλο «Ανάμεσα στα βουνά και την Κέρτεζη», εκδόσεις Αρμός 2021)

Του Φίλιππου Σαρδελιάνου*

Όσο πια στενά-τοπικά είναι τα πλαίσια του θέματος που πραγματεύεται ένα βιβλίο τόσο πιο δύσκολη είναι η καταγραφή του υλικού για αυτό.

Το πρόβλημα κάθε ερευνητή είναι ότι το υλικό που αναζητεί είναι διάσπαρτο σε πολλές διαφορετικές πηγές, σε βιβλιοθήκες, σε αρχεία, σε ιδιωτικές συλλογές. Και χρειάζεται επίμονη έρευνα καταγραφή και αποκωδικοποίηση αυτού του διάσπαρτου υλικού για να μελετηθεί και καταγραφεί η ιστορία ενός τόπου, όπως εν προκειμένω, της Κέρτεζης και να γίνουν γνωστά τα πρόσωπα και οι φορείς που πρωτοστάτησαν.

Αυτή είναι η σημαντική προσπάθεια που κατέβαλε ο Παναγιώτης Μπούρδαλας για την καταγραφή της τοπικής ιστορίας της Κέρτεζης και τη συμβολή της στον Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821.

Το βιβλίο είναι μια πολύτιμη και ευπρόσιτη ιστορική πηγή, με πλούσια τεκμηρίωση, που προήλθε από τη μακρόχρονη και επίμοχθη μεθοδική εργασία και ερευνητική δράση του συγγραφέα και δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη εκτός από τα γεγονότα να γνωρίσει το πνεύμα και τις συνθήκες της εποχής, να προσεγγίσει τους ίδιους τους πρωταγωνιστές αυτού του τόπου, της Κέρτεζης, λόγιους ή πολεμιστές, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνέβαλαν στην δημιουργία του Ελεύθερου Ελληνικού Κράτους.

Τι σημασία μπορεί να έχει σήμερα η ενασχόληση με την Ελληνική Επανάσταση;

Τι σημασία μπορεί να έχει σήμερα η ενασχόληση με την Ελληνική Επανάσταση;

Του Λάμπρου Ψωμά*

«Οι Κινέζοι επενδύουν στο μέλλον την ίδια ώρα που εμείς ασχολούμαστε πάλι με γεγονότα που έγιναν 200 χρόνια πριν». Με τον τρόπο αυτό το ένθετο Βήμα Science της εφημερίδας Το Βήμα της Κυριακής (φύλλο 20ής Δεκεμβρίου 2020) σχολίασε τη σημασία που αποδίδουν οι Κινέζοι στην ενασχόληση με τη Διαστημική. Το σχόλιο αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει αφετηρία προβληματισμού: Τι σημασία έχουν για εμάς σήμερα γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν από 200 χρόνια; Μια λογική απάντηση νομίζω ότι θα πρέπει να βασίζεται σε μια οξεία κριτική που οφείλουμε στον σύγχρονο πολιτισμό μας (νεωτερικότητα): είναι ο πολιτισμός που αναζητά την ευτυχία του ατόμου μέσα από τον προσωπικό πλουτισμό. Είναι ο πολιτισμός του εγώ και όχι του εμείς, όπου το εγώ πρέπει να έχει όσο περισσότερα γίνεται και όχι απαραίτητα να είναι.

Δημοσιογράφοι και αστυνόμοι

Δημοσιογράφοι και αστυνόμοι

Του Γιώργου Σταματόπουλου*

Εκείνοι οι δημοσιογράφοι των [πολύ] πρωινών, αλλά και των επόμενων εκπομπών της τηλοψίας, έχουν μια δική τους άποψη για τη δημοκρατία και τους θεσμούς. Δεν δίνουν χώρο και δικαίωμα στους «αντιπάλους», στους διαφορετικούς, στους εγκληματίες, στους δολοφόνους· γι’ αυτούς μετράει ότι ο Κουφοντίνας έχει καταδικαστεί έντεκα φορές για ανθρωποκτονία, άρα τι ψάχνουμε τώρα, λένε ανενδοίαστα και προκλητικά. Δεν τους περνάει από το μυαλό ότι αυτός ο άνθρωπος μπορεί να έχει δικαιώματα και να τα διεκδικεί, τους φαίνεται ακατανόητο. Ακριβώς τους είναι ακατανόητο διότι ουδέποτε ενδιαφέρθηκαν να μάθουν πώς απολαμβάνουν αυτοί τις θεσούλες τους σήμερα, πόσοι αγώνες έχουν γίνει από ανθρώπους της Αριστεράς για να υπάρξει ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη και ψήφιση κοινωνικών δικαιωμάτων ώστε να προστατεύονται τα αδύνατα στρώματα της κοινωνίας από τις αυθαιρεσίες της εξουσίας (καλή ώρα).