Πώς ξεκίνησαν φέτος τα σχολεία; (Σεπτέμβρης 2023 – Συζήτηση μ’ έναν γονιό)
Του Ηλία Παπαχατζή*
-Καλημέρα, δάσκαλε
-Καλημέρα, Βασίλη. Τι κάνεις;
-Καλά είμαι. Καλή σχολική χρονιά να έχετε
-Ευχαριστούμε… Για να δούμε!
-Πάλι προβλήματα, δάσκαλε…
-Πολλά, Βασίλη… Καλή χρονιά και στα παιδιά σας
-Ευχαριστούμε…. εμένα κλαίει η ψυχή μου για τα παιδιά στη Θεσσαλία. Εκείνα τα παιδιά θα πάνε σχολείο;
1821: Τελικά τι είναι μια επανάσταση;
Του Παναγιώτη Σωτήρη*
Η συγκυρία της συμπλήρωσης 200 ετών από την επανάσταση του 1821 έρχεται να υπογραμμίσει τις ιδιαιτερότητες της σχέσης μας με το συγκεκριμένο αυτό τμήμα της ιστορικής μνήμης: το γεγονός ότι η οικειότητα που έχουμε μαζί του, αποτέλεσμα του τρόπου που αποτελεί μέρος της σχολικής πραγματικότητας, συνδυάζεται με μια ιδιότυπη άγνοια του βαθμού στον οποίο ακόμη και σήμερα η ιστορική ερμηνεία του παραμένει ένα διαφιλονικούμενο έδαφος.
Σε αυτό δεν είμαστε μοναδικοί στον κόσμο. Αρκεί να αναλογιστούμε τη συζήτηση για τη Γαλλική Επανάσταση και τον τρόπο που θα αμφισβητηθεί η ίδια η έννοια της επανάστασης, ιδίως στη γιακωβίνικη φάση της, ως αναγκαίας συνθήκης για την εμπέδωση αυτού που συνηθίσαμε να αποκαλούμε «φιλελεύθερη δημοκρατία», ξαναπιάνοντας ένα νήμα που είχε υπάρξει και την επαύριον της ίδιας της επανάστασης, όταν όχι μόνο οι νοσταλγοί του Παλαιού Καθεστώτος αλλά και οι πρόδρομοι του σύγχρονου συντηρητισμού θα αμφισβητήσουν την αναγκαιότητα μιας επαναστατικής ρήξης και θα υπογραμμίσουν την αρνητική κληρονομιά που κατά τη γνώμη τους άφησε.
ΜΗΔΕΝΙΣΤΙΚΟΣ ΑΤΟΜΙΚΙΣΜΟΣ
Του Χάρη Ναξάκη*
Οι αρχαιοελληνικοί μύθοι, όπως και οι μύθοι κάθε πολιτισμού, αποτυπώνουν κοινωνικές σημασίες, αρχές και υλικά μέσα με τα οποία ένας πολιτισμός επιδιώκει να νοηματοδοτήσει την ύπαρξή του και να την αποτυπώσει σε θεσμούς, να δώσει απάντηση στο ερώτημα με τί εργαλεία θα χτίσουμε μια ενάρετη ζωή. Γι’ αυτό οι μύθοι είναι πραγματικοί, διότι εκφράζουν μια ορισμένη νοηματοδότηση του κόσμου από τον άνθρωπο. Ο όχι και τόσο προβεβλημένος μύθος για το τέλος του αποτρόπαιου Καιάδα ήταν αποτέλεσμα ενός ηθικού διλήμματος. Ο γιος μεταφέρει τυλιγμένο σε μια κουβέρτα τον ηλικιωμένο και βαριά άρρωστο πατέρα του για να τον πετάξει στον τρομακτικό Καιάδα. Πριν συμβεί το ανήθικο, ο πατέρας επιθυμεί να δώσει στον γιο του μια τελευταία συμβουλή: Γιε μου, φύλαξε την κουβέρτα γιατί θα σου χρειαστεί στο μέλλον. Ο γιος μετανιωμένος πήρε τον πατέρα του για να πεθάνει στον οίκο του και ο Καιάδας έκτοτε καταργήθηκε.
«Και μη χειρότερα» η πιο αισιόδοξη ευχή
Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή*
Ίσως κανείς δεν περίμενε ότι τα πράγματα θα εξελίσσονταν μ’ αυτόν τον τρόπο. Χρόνια τώρα «κατηφορίζουμε» συνεχώς και δεν βλέπουμε ξέφωτο. Κατηφόρα εθνική, οικονομική, κοινωνική, εκπαιδευτική, χωρίς έναν τομέα αναστρέψιμο.
Για άλλη μια χρονιά γιορτάσαμε το «ΟΧΙ», με μεγαλοστομίες και υπερηφάνεια για τους προγόνους, αγνοώντας το δικό μας «ΟΧΙ» για τα τωρινά εθνικά μας δίκαια. Για τον έναν, τα 12 ναυτικά μίλια είναι εθνικισμός. Για τον άλλον, είναι ένα αναφαίρετο δικαίωμα που θα το αξιοποιήσουμε όταν και αν. Για τον τρίτο, η τουρκική απειλή πολέμου είναι μάλλον ισχυρότερη από το δίκιο μας. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, το «Ορούτς Ρέις» αλωνίζει και χαρτογραφεί, σχεδόν όπου θέλει, στην περιοχή μας κι ας φωνάζει η πλειοψηφία των γεωστρατηγικών αναλυτών ότι αν είχαμε εφαρμόσει τα δικαιώματά μας, θα είχαμε λύσει πληθώρα προβλημάτων με τους γείτονές μας. Για την Κύπρο ας μην μιλήσουμε. Ανεξάρτητο κράτος είναι, ας τα βγάλει πέρα μόνο του… Όσο για γερμανικές αποζημιώσεις και κατοχικό δάνειο, δεν τολμήσαμε να ψελλίσουμε ούτε λέξη, ως συντεταγμένη πολιτεία.
Πώς ο Καποδίστριας έκλεισε τις εκκλησίες και νίκησε την επιδημία
Του Αριστείδη Χατζή*
Απέναντι σε μια επιδημία πανώλης, στην αρχή μάλιστα της διακυβέρνησής του, ο Κυβερνήτης θεωρούσε ότι τα πρώτα δύο μέτρα που έπρεπε να λάβει αμέσως, είναι ο υποχρεωτικός εγκλεισμός στις οικίες όλων των κατοίκων και το κλείσιμο των εκκλησιών. Ιδού πώς το επέβαλε.
Είναι γνωστό ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν πολύ πιστός Χριστιανός. Ορισμένοι τον χαρακτηρίζουν ακόμα και θρησκόληπτο. Πολλές από τις πράξεις του μπορούν να εξηγηθούν μόνο μέσα από αυτό το πρίσμα. Θεωρούσε τον εαυτό του υπερασπιστή της Ορθοδοξίας και ήρθε σε σύγκρουση με όποιον θεωρούσε ότι την απειλούσε. Ομως ο Καποδίστριας ήταν επίσης ένας υπεύθυνος ηγέτης που ήταν έτοιμος να λάβει δύσκολες αποφάσεις και μάλιστα από την πρώτη στιγμή που έφτασε στην Ελλάδα. Τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του εμφανίστηκε επιδημία πανώλης στα νησιά του Αργοσαρωνικού, στην Υδρα πρώτα και μετά στις Σπέτσες. Μια από τις πρώτες αποφάσεις που έλαβε ήταν να κλείσει τον Απρίλιο του 1828 τις εκκλησίες στις περιοχές που είχαν εμφανιστεί κρούσματα ή ήταν πιθανόν να εμφανιστούν (π.χ. στην Αίγινα όπου είχε και ο ίδιος εγκατασταθεί). Οι εκκλησίες έκλεισαν για αόριστο χρονικό διάστημα και οι αντιδράσεις ήταν ελάχιστες. Οι Ελληνες τον σέβονταν, τον θαύμαζαν και κυρίως τον εμπιστεύονταν. Διότι ο Καποδίστριας ήταν επίσης και ένας πολύ καλός γιατρός και μάλιστα με αξιόλογη πρακτική πείρα που απέκτησε πολύ πριν ασχοληθεί πλήρως με την πολιτική. Ηξερε, λοιπόν, πολύ καλά τι έκανε – δεν ήταν μια βεβιασμένη απόφαση της στιγμής. Το αντίθετο μάλιστα.
