Γιώργος Πλούμης: Με τη σκόνη της Κιμωλίας

(Βιβλιοπαρουσίαση)

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

   Ο αγαπητός συνάδελφος καθηγητής Χημείας Γιώργος Πλούμης εξέδωσε με αυτοέκδοση το νέο του βιβλίο «ΜΕ ΤΗ ΣΚΟΝΗ ΤΗΣ ΚΙΜΩΛΙΑΣ» στην Πάτρα (2024). Ο Γιώργος δούλεψε το 1986-1987 και 1987-1988 στο Γυμνάσιο Καλαβρύτων. Πολλές μαθήτριές του και μαθητές του θα τον θυμούνται, έστω και μετά από τόσα χρόνια, είμαι βέβαιος. Κάποιοι  απ’ αυτούς είναι και δικοί μου μαθητές (δούλεψα στο Γυμνάσιο το 1990-1991 και στο Λύκειο το 1991-1992).

   Ο Γιώργος γεννήθηκε στην Πάτρα από γονείς δασκάλους το 1958. Το 1976 αποφοίτησε από το τότε 1^ο Γυμνάσιο Αρρένων Πατρών, από το οποίο αποφοίτησα κι εγώ το 1973. Το 1982 αποφοίτησε από το Χημικό του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ακολούθησε μετά από λίγα χρόνια το δύσκολο μονοπάτι του καθηγητή Χημείας.

   Ξεκίνησε και δούλεψε πολλά χρόνια και σε διάφορα σχολεία με τον μαυροπίνακα και κατέληξε στο τέλος της καριέρας του να στέκεται κριτικά στη λεγόμενη «τηλεκπαίδευση». Εκεί πλέον βλέπει πεντακάθαρα το δάσκαλο να χάνει το ρόλο του ή έστω πολλές πλευρές του. Αυτή η εξέλιξη τον οδήγησε να πάρει το δρόμο της συνταξιοδότησης, αφού υπήρχαν μεταβατικές διατάξεις πριν φτάσει η επόμενη γενιά εκπαιδευτικών στα 67 και βάλε έτη… Αυτή η εξέλιξη τον οδήγησε και στον τίτλο του βιβλίου!

ΙΙ. Η ΒΑΣΙΚΉ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΊΟΥ

   Το βιβλίο του αυτό δεν είναι το πρώτο του Γιώργου, μα για μένα είναι το πρώτο που διάβασα. Έχει ένα δικό του προσωπικό τρόπο με τον οποίο το έχει δομήσει. Ουσιαστικά είναι ένα βιβλίο σπονδυλωτό, με απλή γλώσσα και πολλά παραδείγματα. Γράφοντας μικρά άρθρα, κυρίως στην εφημερίδα Πελοπόννησο και στον ηλεκτρονικό τύπο. Με κέντρο την παιδεία και την εκπαίδευση δημιούργησε δύο μεγάλες ομάδες τέτοιων κειμένων. Εκμεταλλεύτηκε τόσο την περίοδο της οικονομικής κρίσης, όσο και της υγειονομικής. Γι’ αυτό τα δόμησε σε δύο μέρη αντίστοιχα. Το βιβλίο εκτείνεται σε 114 σελίδες μεσαίου μεγέθους.

   Ξεκινά με αφιέρωση, γράφει τον πρόλογο και πριν μπει στο Α΄ μέρος, σε τρεις σελίδες ξεδιπλώνει μικρές αναφορές (από μία σε κάθε σελίδα): ξεκινά με τον Ευάγγελο Παπανούτσο, συνεχίζει με το Νίκο Καζαντζάκη και κλείνει με δυο «ρητά» για την αρχή και το τέλος της εκπαιδευτικής του πορείας!

   Αποτελείται από δύο μέρη και μας αποχαιρετά μ’ έναν πολύ μικρό επίλογο κι ένα μικρό επίσης άρθρο με τίτλο «σώστε τον δάσκαλο». Κλείνει οριστικά με μια μικρή ενδεικτική βιβλιογραφία. Εξάλλου το βιβλίο του δεν αποτελεί ούτε έρευνα, ούτε επιστημονική μελέτη. Αποτελεί ένα πόνημα καρδιάς, εμπειρίας και αγωνίας.

ΙΙΙ. ΤΑ ΔΥΟ ΜΕΡΗ

   Το Α΄ μέρος έχει τίτλο «ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ» και εκτείνεται σε 60 σελίδες. Άρχισε να γράφεται, αφού προηγουμένως είχε μια εμπειρία δύο δεκαετιών ως μάχιμου μέσα στις τάξεις. Πολλοί και πολλές καμαρώνουν ως εκπαιδευτικοί, αλλά στις τάξεις έχουν ζήσει ελάχιστα, ενώ με διαδρομές πολλές φορές αμφιβόλου αξίας έγιναν στελέχη για να καθοδηγούν χωρίς εμπειρία. Ο Γιώργος όμως δεν είναι ένας απ’ αυτούς!

   Το μέρος αυτό αποτελείται από 24 μικρά άρθρα. Τα 17  είναι μικρά και αυτόνομα. Ακολουθούν ένα μεγάλο εισαγωγικό άρθρο (χωρισμένο σε 7 μικρά) εν είδει περίληψης και κατεύθυνσης όλων όσων ξεδιπλώνει στη συνέχεια. Εκεί βλέπουμε το πως βλέπει την παιδεία, την εκπαίδευση, το δάσκαλο, την πολιτεία και την εξέλιξη της τεχνολογίας.

   Το Β΄ μέρος με τίτλο «Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ» εκτείνεται σε 40 σελίδες. Νομίζω ότι δεν τυχαίο που στο 2^ο μέρος δεν υπάρχει στο τίτλο η μαγική λέξη «παιδεία», ενώ υπήρχε στο 1^ο μέρος. Οι λόγοι είναι πολλοί, τους οποίους και ψηλαφεί. Η χρονική διάρκεια των θεμάτων εκ των πραγμάτων είναι μικρή, αφού οι καραντίνες σταμάτησαν με τα εμβόλια κι ο ίδιος διάλεξε το δρόμο της ευδόκιμης εξόδου από τις δύσκολες πλέον τάξεις! Είναι συνταξιούχος συνάδελφος τώρα!

ΙV. ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ή ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ;

   Στο Α΄ μέρος την κύρια προσοχή μου την τράβηξαν τα 7 πρώτα κομμάτια του γενικού πλαισίου που έθεσε ο Γιώργος Πλούμης. Πρόκειται ουσιαστικά για την «διακήρυξή» του. Γράφει ο ίδιος στην αρχή:

   «Είμαι μάχιμος, εργάζομαι μέσα στην τάξη μπροστά στο μαυροπίνακα, αναπνέω σκόνη, τρώω κιμωλία, βγαίνω από την τάξη λερωμένος, πολλές φορές κατακόκκινος, συχνά εξουθενωμένος, αλλά πάντα ικανοποιημένος ότι κάτι έδωσα, κάποιοι κάτι άκουσαν, κάτι πήραν, κάτι γνώρισαν».

   Αντιδρά στους «ξερόλες» που λένε με ελαφρά καρδία: «Φταίει ο δάσκαλος, ο καθηγητής -λένε- είναι τεμπέλης. Τρεις μήνες το χρόνο κάθεται, δεν αξιολογείται και άλλα τέτοια πολλά. Δεν συμφωνώ κύριοι, ο δάσκαλος είναι ο τελευταίος που φταίει σ’ αυτή την υπόθεση».

   Και ανοίγει ευθύς αμέσως τη βεντάλια της σκέψης του, αυτήν που στα επόμενα μικρά άρθρα αναλύει ξεχωριστά και κατά θέμα:

   «Για να είσαι δάσκαλος σήμερα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζεσαι δύναμη, σθένος, ψυχικό μεγαλείο, γιατί ο δάσκαλος κάθε μέρα μέσα στην τάξη κάνει κατάθεση ψυχής. Η δουλειά του δύσκολη, τα προβλήματα πολλά. Όμως το χαμόγελο, η ικανοποίηση στο πρόσωπο των μαθητών, ο καλός λόγος, το σφίξιμο του χεριού από τον γονιό, κάνουν το δάσκαλο να ανοίγει τα φτερά του, να απογειώνεται, να ζει σε άλλο κόσμο, να ονειρεύεται…».

   Ο Γιώργος Πλούμης δεν φαντασιώνεται. Ο άλλος κόσμος είναι ο κόσμος της παιδείας, αρκετά μακριά από τον κόσμο της εκπαίδευσης. «Εκπαίδευση κάνουμε και στους έξυπνους σκύλους» θα τονίσει δυο φορές πιο κάτω.

   Συμφωνώ μαζί του απόλυτα, γιατί κι εγώ είχα παρόμοια πορεία και στην ίδια περίοδο με παραπλήσιο μάθημα (φυσική), αν και κάποιες φορές για τις ανάγκες έκανε αυτός φυσική κι εγώ χημεία, ίσως και βιολογία, γεωγραφία ή και αστρονομία και γεωλογία πριν τρεις δεκαετίες.

V. ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

   Υπάρχουν πολλές και πολλοί που δεν κατανοούν τη διαφορά παιδείας και εκπαίδευσης, πολύ δε περισσότερο δεν κατανοούν την καμπύλη του Gaus (έχει μορφή καμπάνας)! Μέσα σ’ ένα σύνολο, όπως είναι η μαθητική τάξη ή ο σύλλογος διδασκόντων ενός μεγάλου σχολείου ή μέσα σε μια κοινότητα μιας ειδικότητας σε μια περιοχή, είναι βασικός κανόνας να μην είναι ούτε όλοι άριστοι, ούτε όλοι για βελτίωση. Ειδικά οι δάσκαλοι που είναι δοκιμασμένοι και πτυχιούχοι. Υπάρχει μια φυσική διακύμανση. Για τη μελέτη της διακύμανσης χρειάζονται και τα άκρα της καμπύλης. Το κύριο ζήτημα είναι το ποιοι θα πάρουν θέση στα άκρα και ποιοι θα συσσωρευτούν στο βαθύ κέντρο της καμπάνας. Μα όλο αυτό εξαρτάται από τα κριτήρια.

   Ποιοι θέτουν τα κριτήρια; Οι γονείς; Οι δάσκαλοι, οι καθηγητές και οι νηπιαγωγοί; Τα διοικητικά στελέχη της εκπαίδευσης; Οι εναλλασσόμενοι υπουργοί παιδείας; Ο εκάστοτε πρωθυπουργός; Η διακομματική συμφωνία; Η Ευρωπαϊκή Ένωση με τους απόμακρους επιτρόπους; Ο υπερεθνικός Ο.Ο.Σ.Α που παίρνει γραμμή από τα τεράστια μεγάλα συμφέροντα των δυτικών ολοκληρώσεων;

  Ο Γιώργος Πλούμης απαντά στα περισσότερα. Το δικό του κριτήριο θέτει σε προτεραιότητα και στο κέντρο την παιδεία κι αφήνει στην άκρη την στείρα εκπαίδευση. Θέτει τη χαρά της αγωγής και της γνώσης ως στύλο στ’ αλώνι της κάθε τάξης και την τεχνοκρατική εξετασιομανία στα άκρα του. Θα βάλει την κριτική γνώση, το διάλογο και το πείραμα μπροστά και την αποστήθιση πίσω. Θα συμφωνήσω πάλι μαζί του. Και φέρνει γι’ αυτά το παράδειγμα της Φιλανδίας για τα καλά του, χωρίς να κάνει κριτική βεβαίως στ’ αρνητικά του.

   Ο Γιώργος με έμμεσο τρόπο και με αφορμή τις εξεταστικές μεταρρυθμίσεις και το «πρόγραμμα ΠΙΖΑ» του Ο.Ο.Σ.Α.  διερωτάται «μήπως το πρόβλημα είναι αλλού;». Με τον τρόπο αυτό δείχνει τη στάση του απέναντι στο τεράστιο παιχνίδι που ξεκινά από τον Ο.Ο.Σ.Α.. Βεβαίως στο άρθρο του δεν ασχολείται με τα κριτήριά του και τους στόχους του, αλλά μόνο με τα αποτελέσματα των ερευνών του, κυρίως με την λεγόμενη «Πίζα». Αφήνει όμως το τοπίο για παραπέρα συζήτηση ελεύθερο.

VΙ. Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΛΟΥΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

   Ο Γιώργος Πλούμης είναι όμως τίμιος στη γραφή του. Αυτό φαίνεται στον τρόπο που αντιμετωπίζει την πολιτική θεωρία και πράξη της «αξιολόγησης», όπως την φέρνουν περίτεχνα οι «από πάνω». Είναι θετικός για αξιολόγηση που βελτιώνει και όχι να τιμωρεί. Επιθυμεί μια «δίκαιη αξιολόγηση».

   Βεβαίως δεν διερωτάται περισσότερο αν και κατά πόσο αυτοί οι υπερεθνικοί οργανισμοί δεν κάνουν βήμα προς την πλευρά της βελτίωσης και της απομάκρυνσης από την τιμωρία. Γιατί αυτοί δεν αγαπούν την παιδεία, αλλά επιθυμούν μια ξερή εκπαίδευση, συμβατή με τους μακροπρόθεσμους στόχους τους. Όμως ο Γιώργος μένει σταθερά στο όραμά του. Παιδεία κυρίως και μετά η όποια εκπαίδευση.

   Θέτει το κριτήριο ότι οι αξιολογητές πρέπει να είναι αξιολογημένοι. Σωστά. Δεν διερωτάται δημόσια βεβαίως περισσότερο στο αν οι αξιολογητές των αξιολογητών βρίσκονται σ’ ένα απόμακρο κράτος από τους πολίτες και την κοινωνία και πολύ κοντά στα μεγάλα συμφέροντα. Ένα κράτος αυταρχικό που όταν έρχεται η ώρα να «αξιολογηθεί» το ίδιο, όπως στο πολλαπλό έγκλημα των Τεμπών, προσπαθεί με κάθε τρόπο να σκίσει και το ελλιπές σύνταγμα και την ηθική και εξέγερση των πολιτών.

   Αυτό το κράτος κι αυτοί οι υπερεθνικοί οργανισμοί θέλουν την διάλυση. Τη διάλυση τη βλέπει ο Γιώργος και γι’ αυτό επιμένει στο όραμά του για το σχολείο. Εξάλλου αλλού γράφει: «το παλιό σχολείο ενάντια στο καινούριο». Η ματιά τους και ο στόχος τους δεν είναι το ευέλικτο και καλό δημόσιο σχολείο που ονειρεύεται ο Γιώργος. Τους ενδιαφέρουν οι λίγοι, οι «άριστοι» στα δικά τους διαφορετικά σχολεία. Οι άλλοι να «πνιγούν». Και τα βλέπουμε όλα αυτά πλέον καθαρά.

VΙΙ. ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ

   Ένα μεγάλο κομμάτι των άρθρων εστιάζει στις λεγόμενες πανελλαδικές εξετάσεις, στο μοτίβο τους, στα φροντιστήρια, στα θέματα που μπαίνουν και που συχνά είναι πολύ μακριά από το σχολείο, στη λεγόμενη «βάση του 10», αλλά και στο κατέβασμα των εξετάσεων σ’ όλες τις τάξεις του σχολείου. Τέλος αναδεικνύει την όποια αξία του πτυχίου, κυρίως στο αν το ευρύτερο σύστημα απορροφά τους επιστήμονες που παράγει…

   Ασχολείται με το διαχρονικό φαινόμενο των καταλήψεων, ούτε με αρνητισμό, ούτε με εκ των προτέρων ενθουσιασμό. Κρατά μια μεσαία στάση και το μοτίβο του τον οδηγεί στο λεγόμενο «ανοικτό σχολείο». Όμως κι εκεί βάζει ζητήματα στην πολιτική ηγεσία η οποία με όλες τις κυβερνήσεις της τείνει να αλλάζει πάντα τη σκεπή (που γι’ αυτές είναι πάντα οι εξετάσεις) και όχι τα θεμέλια, που για το Γιώργο είναι η παιδεία έναντι της εκπαίδευσης.

VΙΙΙ. ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

  Στο Β΄ μέρος ο Γιώργος Πλούμης δεν ανήκει στο ρεύμα των «ψεκασμένων», των εναντίον στη «μάσκα» ή στο ρεύμα των «αντιεμβολιαστών». Δεν φέρνει αντίρρηση στα γενικά μέτρα, όπως οι καραντίνες ή η λεγόμενη «τηλεκπαίδευση» ή ο συλλογικός εμβολιασμός ή και η χρήση της μάσκας στα σχολεία αργότερα. Δεν αναρωτιέται πως δημιουργήθηκε βεβαίως η πανδημία, ούτε πως χρησιμοποιήθηκε από τους «θεσμούς» για αυταρχικές μορφές διοίκησης. Μάλλον ήταν μακριά από τους δικούς τους προβληματισμούς. Απόλυτα σεβαστό.

   Στέκεται όμως κριτικά σ’ όλα αυτά. Δεν τα εξιδανικεύει. Μένει αρκετά στη χρήση της μάσκας στα σχολεία, στην ανάγκη του εμβολιασμού και στη χρήση της «τηλεκπαίδευσης» μόνο για να μη μεγαλώσει η απόσταση των μαθητών από τους καθηγητές τους και το σχολείο. Πιστεύει στην καλή χρήση της επιστήμης (εμβόλια) και την επιζητεί. Και πάνω σ’ αυτό το μοτίβο ξετυλίγει όλο το Β΄ μέρος.

   Στηλιτεύει όμως κάποιες από τις πονηριές της εκπαιδευτικής πολιτικής. Αναδεικνύει τις πονηριές με τη χρήση τηλεκπαίδευσης, την άρνηση του κράτους να δημιουργηθούν μικρότερα τμήματα ως άμυνα στην επίθεση του κορονοϊού όταν άνοιξαν τα σχολεία, τις κάμερες στα σχολεία, κ. ά.

ΙΧ. ΕΝ ΕΙΔΕΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

   Ο Γιώργος Πλούμης μας προσέφερε αρκετό υλικό για να σκεφτούμε και να προβληματιστούμε. Με όπλο τον απλό λόγο, την εμπειρία του μέσου δάσκαλου, τις σκέψεις του και την ανάδειξη πολλών προβλημάτων χωρίς «κουτοπονηριές», έβαλε ένα ακόμη λιθάρι. Αυτή τη φορά έξω από την τάξη, αλλά όχι ως θεσμικός «αξιολογητής» ή διοικητικό στέλεχος.

   Πλούτισε επίσης το βιβλίο του με αρκετές πετυχημένες ρήσεις στα κείμενά του και τελειώνει με δυο αξιόλογες ξένες προσεγγίσεις το πόνημά του.

   Η μία είναι το ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη «Ιθάκη», με την οποία μας δείχνει ότι Ιθάκη είναι η παιδεία και οι «δάσκαλοι» κωπηλατούμε σε φουρτουνιασμένη συχνά θάλασσα για να φτάσουμε σ’ αυτή. Κι αυτό το ταξίδι αξίζει για το Γιώργο. Δεν γνωρίζω αν το ίδιο πιστεύει ακόμα, όπως έχει καταντήσει από την Πολιτεία και τα θεσμικά της όργανα το σχολείο και από μια φασίζουσα και ιδιοτελή μερίδα γονιών και μαθητών, που κάνουν bulling στους δασκάλους…

   Η δεύτερη, που γράφτηκε μετά το μικρό του επίλογο, είναι ένα επίσης μικρό άρθρο με τίτλο: «Σώστε το δάσκαλο». Την έφερε από μια ηλεκτρονική ανάρτηση στα μάτια μας και στη σκέψη μας από ένα κοσμήτορα της φιλοσοφικής σχολής του Α.Π.Θ. (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης). Το κείμενο προέρχεται από την «Εφημερίδα των Συντακτών». Είναι εύστοχο, ειδικά για το στόχο που ο Γιώργος Πλούμης έχει βάλει στο βιβλίο του.

   Συνάδελφε Γιώργο Πλούμη σ’ ευχαριστούμε!

   ΣΗΜΕΙΩΣΗ: 1^η δημοσίευση στην ΩΡΑ των ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, ΜΑΡΤΙΟΣ 2025, φ. 87, σελ. 20-21. Επίσης, τη Δευτέρα 07.04.2025 αποτέλεσε τη βάση για τη βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου αυτού στην Πυξίδα της Πάτρας (Αλ. Υψηλάντου 105) στις 7.30 μμ.

Από την κοιλάδα του Βουραϊκού στο Πανεπιστήμιο;

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

   Έχει ανοίξει πάλι η συζήτηση (σε κυβέρνηση Ν.Δ.), για τα λεγόμενα μη κρατικά πανεπιστήμια, αν και δεν υπάρχουν κρατικά και μη κρατικά, αλλά δημόσια και ιδιωτικά. Αυτή τη φορά δεν οδηγείται σε προσπάθεια αναθεώρησης του συντάγματος και του άρθρου 16 (και άλλων), αλλά για παράκαμψη του άρθρου 16! Θεωρεί ότι μπορεί να πάει με το άρθρο 28. Αυτό «αναφέρει ότι οι διακρατικές συμφωνίες υπερισχύουν του κοινού νόμου αλλά δεν υπερισχύουν του Συντάγματος (βλ. άποψη Ακρίτα Καϊδατζή, αναπληρωτή καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ[1]).

   Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που το τελευταίο διάστημα γινόμαστε μάρτυρες μιας νέας προσέγγισης από την πλευρά της κυβέρνησης, με αναφορά στην «ανάγνωση» του Άρθρου 16. Είναι πράγματι απορίας άξιο πώς μπορεί να «αναγνωστεί» το Άρθρο 16, ειδικά οι παράγραφοι 5 και 6 που αναφέρουν: «…5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση…

6. Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Το υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει…».[2]

ΙΙ. ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΕ;

Συνέχεια →

Σύγχρονοι «νονοί» της πιο διεστραμμένης διαστρέβλωσης της γλώσσας

Του Χρήστου Κάτσικα*

Όποιος είχε στοιχειώδη εμπειρία από τους μάγιστρους της επικοινωνιακής πολιτικής,  των κυβερνήσεων, δεν είναι πια δύσκολο διακρίνει με γυμνό οφθαλμό τις αθέατες σκοπιμότητες.

Το βασικό εργαλείο για τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας είναι η «μαϊμουδοποίηση» των λέξεων. Αν μπορείς να ελέγξεις την έννοια των λέξεων, μπορείς να ελέγξεις τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τις λέξεις.

Οι επικοινωνιολόγοι των μνημονιακών κυβερνήσεων έγιναν οι καλύτεροι νονοί της πιο διεστραμμένης διαστρέβλωσης των λέξεων, των εννοιών, της γλώσσας.

Κυρίαρχο παράδειγμα της προηγούμενης περιόδου, αλλά όχι μοναδικό, η «ιστορία» με τους δημόσιους υπαλλήλους.

Συνέχεια →

Τα «βαφτίσια» στην εκπαίδευση

Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή*

«Αξίζουν συγχαρητήρια στην εφευρετικότητα των «νονών». Με έξυπνο τρόπο προσθέτουν ονόματα χωρίς να προσθέτουν ουσία. Αναδιοργανώνουν αρμοδιότητες και ξεκινάμε από την αρχή»

Είναι ενδιαφέρον αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, κυρίως στον τομέα αρμοδιότητας του Υπουργείου Παιδείας. Η ονοματοδοσία θεσμών, υπηρεσιών, διαδικασιών, οργάνων, κλπ. , γίνεται με ρυθμό πολυβόλου. Δεν είναι ιδιαίτερο χάρισμα αυτής της κυβέρνησης, είναι διαχρονική τακτική του Υπουργείου. Το κυρίως απογοητευτικό είναι ότι η ουσία των πραγμάτων παραμένει μάλλον η ίδια, αν δεν επιδεινώνεται. Κι όμως ακάθεκτοι συνεχίζουν τα «βαφτίσια»!

Συνέχεια →

Από το δικαίωμα στην εκπαίδευση στην »Αυτονομία» των σχολείων

Του Γιώργου Καλημερίδη*

Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας επιχειρεί με κλειστά σχολεία να νομοθετήσει ένα ακόμη αντιδραστικό εκπαιδευτικό νομοσχέδιο που πατάει πάνω στις προηγούμενες νομοθετικές της πρωτοβουλίες. Πιστή στο επιχειρηματικό σχολείο και πανεπιστήμιο του ΟΟΣΑ και της ΕΕ, διαρρέει μια σειρά νέων αντιδραστικών ρυθμίσεων. Το υπουργείο Παιδείας, εδώ και δύο χρόνια, συνεχίζοντας την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, προσπαθεί να αλλάξει, συνολικά, το αξιακό και παιδαγωγικό DNA του δημόσιου σχολείου: εμμονή στις δεξιότητες και την κατάρτιση, ευελιξία στην αγορά εργασίας, περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, αποκλεισμός χιλιάδων νέων από τα πανεπιστήμια, δραματική όξυνση των μορφωτικών ανισοτήτων διαμέσου της τηλεκπαίδευσης.

Αξιολόγηση… από ποιον, για ποιους και με ποια προοπτική;

Του Ηλία Παπαχατζή*

Εκεί λοιπόν, που ο κλάδος διεκδικούσε μαζικούς διορισμούς, ώστε να πάψει η ομηρία των αναπληρωτών και να ξεκινήσουν εγκαίρως τα σχολεία… Εκεί που απαιτούσαμε την επαναφορά των κοινωνικών επιστημών και των καλλιτεχνικών μαθημάτων στα Λύκεια, ήρθε το υπουργείο και «μας επαναφέρει στην τάξη«.

-Δεν είναι αυτά τα θέματα της εκπαίδευσης, κύριοι

-Και ποια είναι δηλαδή; Δε θέλουμε περιφερόμενους εκπαιδευτικούς, ούτε νέους άμουσους και απαίδευτους υπηκόους. Και σταματήστε αυτό το πείραμα με την «ελάχιστη βάση εισαγωγής» στα Πανεπιστήμια.

-Μα τι λέτε; Δεν είναι ζητήματα αυτά. Αυτό που λείπει απ’ την Παιδεία είναι η αξιολόγηση.

Sisco / Webex ως Δούρειος ίππος πελατείας

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Α΄ ΜΕΡΟΣ: Και οι μαθητές – φοιτητές ως μαύρος χρυσός

«Η Audrey Watters, κορυφαία ανεξάρτητη συγγραφέας στον τομέα της εκπαίδευσης και συγγραφέας του ιστολογίου Hack Education, έδωσε μια ομιλία^[1] σχετικά με το «(Φοιτητής) Τα δεδομένα είναι το νέο πετρέλαιο: MOOCs, μεταφορά και χρήματα». Εξέτασε τα «δεδομένα των μαθητών ως το νέο πετρέλαιο» – τη μεταφορά και τα χρήματα πίσω από τα δεδομένα εκπαίδευσης και τα μαθησιακά αναλυτικά στοιχεία που γίνονται διαδεδομένα στις συζητήσεις γύρω από τα MOOCs και την ηλεκτρονική μάθηση. Ο Α. Μορίς Ματίζ, Διευθυντής της CCNMTL, παρουσίασε την ομιλία».

Με άλλα λόγια η μείωση του ποσοστού κέρδους ανοίγει την όρεξη για νέες αγορές. Θεωρείται ότι δεκατρία τρισεκατομμύρια δολάρια είναι η περιουσία 2800 μεγιστάνων του πλανήτη στις μέρες μας. Η διατήρηση και η αύξηση όμως του πλούτου τους λειτουργεί όπως η καταβόθρα. Τα καταπίνει όλα, εάν δεν υπάρξει σχέδιο αντιμετώπισης. Εκτός από τις καταστροφές στους πολέμους, στις ιμπεριαλιστικές επιδρομές, στις φυσικές καταστροφές, στα οργανωμένα χρέη των χωρών και των πολιτών ήλθε τώρα και η συνδημία. Η πανδημία, κατά άλλους, επιτάχυνε τα κέρδη των ολίγων αυτών με την επιτάχυνση της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης.

ΟΟΣΑ, Ε.Ι. και το Ζωντανό σχολείο

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Πρόσφατα η Ε.Ι. (Παγκόσμια Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών) καλεί τα συνδικάτα-μέλη τους να σχολιάσουν την έκθεση του ΟΟΣΑ σε σχέση με την «τηλε-εκπαίδευση», καθώς οι απόψεις τους πάνω σε τέτοιου είδους αναφορές είναι ζωτικής σημασίας στο να τροφοδοτούν την Ε.Ι. και τις γραμμές έρευνας που διεξάγει σε διεθνές επίπεδο. Ο David Edwards, Γενικός Γραμματέας της Ε.Ι., δήλωσε πρόσφατα γι’ αυτή την έκθεση του ΟΟΣΑ ότι: «Παρά τις αδυναμίες της, ο λόγος που η έκθεση αυτή είναι σημαντική είναι επειδή περιλαμβάνει μια από τις πιο ξεκάθαρες δηλώσεις που έχει κάνει ο ΟΟΣΑ μέχρι σήμερα αναφορικά με τη σπουδαιότητα των εκπαιδευτικών και των σχολείων για την κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική μάθηση των μαθητών…»[1]. 

Η Ε.Ι. σημειώνει μια σειρά από νέα συμπεράσματα του ΟΟΣΑ: «…α) Κοινωνικά και οικονομικά μειονεκτήματα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην επίδοση των μαθητών. β) Στη σχέση φύλου και μαθητικής επίδοσης, τα αγόρια φαίνεται να έχουν μεγαλύτερα προβλήματα πειθαρχίας στην τάξη και να επηρεάζονται περισσότερο από οργανωτικά θέματα του σχολείου απ’ ότι τα κορίτσια. γ) Τάξεις αποτελούμενες από μαθητές με διαφορετικό κοινωνικό υπόβαθρο και με διαφορετικές ικανότητες/επιδόσεις έχουν γενικότερα θετικό πρόσημο πάνω στην επίδοση του μαθητή. δ) Υπερβολικές διοικητικές ευθύνες για τους εκπαιδευτικούς υπονομεύουν τη μάθηση των μαθητών…».

Ας σχολιάσουμε τα τέσσερα αυτά σημεία για την υποχρεωτική και υπερβολική χρήση της ΕξΑΕ («τηλε-εκπαίδευσης») στην Ελλάδα.

ΙΙ. Μικρός σχολιασμός στο α)

Για το Δημόσιο σχολείο των αναγκών του 21^ου αιώνα

Δημόσια Εκπαίδευση και covid – 19

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Το δημόσιο σχολείο προ πανδημίας

Η διαχείριση της Πανδημίας κτύπησε ισχυρά τους δύο μεγάλους πυλώνες της δημόσιας ζωής: την υγεία και την εκπαίδευση. Τα δύο αυτά δημόσια αγαθά βρέθηκαν λοιπόν ανάμεσα στη Σκύλα της ιδιόμορφης πανδημίας και τη Χάρυβδη της νεοφιλελεύθερης αντίληψης περί συρρίκνωσης των δημόσιων αγαθών. Η ευκαιρία λοιπόν για μια τέτοια πολιτική ήταν η πιο κατάλληλη. Η μεγάλη επίθεση στη δημόσια περίθαλψη αναβλήθηκε, ενώ η δημόσια εκπαίδευση ήταν ιδανική γι’ αυτό. Το τοπίο κατάλληλο για μια εφ’ όλης της ύλης επίθεση, ώστε βγαίνοντας από την πανδημία το τοπίο από τα νηπιαγωγεία έως το Πανεπιστήμιο να είναι βομβαρδισμένο.

Στο πρώτο μέρος των σκέψεών μου δεν θα ασχοληθώ με τη σειρά των νόμων που πέρασαν από τον περσινό Απρίλη μέχρι σήμερα ή αυτών που ετοιμάζονται για τους μήνες της Άνοιξης του 2021. Αυτό θα γίνει σε επόμενα άρθρα. Στο πρώτο μέρος θα δείξω ότι η εγκατάλειψη της ζωντανής εκπαίδευσης με κάποια διαλλείματα εκτόνωσης δεν έχει να κάνει με τον κορωνοϊό, αλλά με την προγραμματισμένη νεοφιλελεύθερη πολιτική.

Αξιολόγηση των σχολικών μονάδων: ευκαιρία ή κατάρα;

Του Ηλία Παπαχατζή*

Αξιολόγηση των σχολικών μονάδων: ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής λειτουργίας ή μοχλός για την κατηγοριοποίηση, υποβάθμιση και κλείσιμο σχολείων;

Ακόμα δεν έχει στεγνώσει το μελάνι από την κοινωνική κατακραυγή απέναντι στον τελευταίο νόμο για τα Πανεπιστήμια (με επιστέγασμα τη δήλωση του πρωθυπουργού ότι “η είσοδος της αστυνομίας φέρνει το δημοκρατικό αέρα στα ΑΕΙ”… δήλωση αντίστοιχη της μη σχέσης των κυβερνώντων με τη δημόσια εκπαίδευση -αφού οι αρμοδιότεροι απ’ αυτούς ποτέ δε σπούδασαν σε δημόσιο ΑΕΙ) και η υπουργός επαίρεται ότι έρχεται νέος νόμος, που θα φέρει την ελευθερία και την αυτονομία στην Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση.

Μέχρι τότε τα σχολεία πιέζονται αυτές τις μέρες να εφαρμόσουν το νόμο για την αξιολόγηση των σχολικών μονάδων. Καλούνται να αξιολογήσουν το έργο τους εκπαιδευτικά και διοικητικά. Το έργο για μια χρονιά, που το περισσότερο διάστημα ήταν (είναι) κλειστά κι επομένως το μόνο, που  καλούνται με ρεαλιστικούς όρους να διασώσουν (στο μέτρο που μπορούν), είναι η υγεία και η ασφάλεια μαθητών και εκπαιδευτικών.