Σύγχρονοι «νονοί» της πιο διεστραμμένης διαστρέβλωσης της γλώσσας

Του Χρήστου Κάτσικα*

Όποιος είχε στοιχειώδη εμπειρία από τους μάγιστρους της επικοινωνιακής πολιτικής,  των κυβερνήσεων, δεν είναι πια δύσκολο διακρίνει με γυμνό οφθαλμό τις αθέατες σκοπιμότητες.

Το βασικό εργαλείο για τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας είναι η «μαϊμουδοποίηση» των λέξεων. Αν μπορείς να ελέγξεις την έννοια των λέξεων, μπορείς να ελέγξεις τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τις λέξεις.

Οι επικοινωνιολόγοι των μνημονιακών κυβερνήσεων έγιναν οι καλύτεροι νονοί της πιο διεστραμμένης διαστρέβλωσης των λέξεων, των εννοιών, της γλώσσας.

Κυρίαρχο παράδειγμα της προηγούμενης περιόδου, αλλά όχι μοναδικό, η «ιστορία» με τους δημόσιους υπαλλήλους.

Τα «βαφτίσια» στην εκπαίδευση

Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή*

«Αξίζουν συγχαρητήρια στην εφευρετικότητα των «νονών». Με έξυπνο τρόπο προσθέτουν ονόματα χωρίς να προσθέτουν ουσία. Αναδιοργανώνουν αρμοδιότητες και ξεκινάμε από την αρχή»

Είναι ενδιαφέρον αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, κυρίως στον τομέα αρμοδιότητας του Υπουργείου Παιδείας. Η ονοματοδοσία θεσμών, υπηρεσιών, διαδικασιών, οργάνων, κλπ. , γίνεται με ρυθμό πολυβόλου. Δεν είναι ιδιαίτερο χάρισμα αυτής της κυβέρνησης, είναι διαχρονική τακτική του Υπουργείου. Το κυρίως απογοητευτικό είναι ότι η ουσία των πραγμάτων παραμένει μάλλον η ίδια, αν δεν επιδεινώνεται. Κι όμως ακάθεκτοι συνεχίζουν τα «βαφτίσια»!

Από το δικαίωμα στην εκπαίδευση στην »Αυτονομία» των σχολείων

Του Γιώργου Καλημερίδη*

Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας επιχειρεί με κλειστά σχολεία να νομοθετήσει ένα ακόμη αντιδραστικό εκπαιδευτικό νομοσχέδιο που πατάει πάνω στις προηγούμενες νομοθετικές της πρωτοβουλίες. Πιστή στο επιχειρηματικό σχολείο και πανεπιστήμιο του ΟΟΣΑ και της ΕΕ, διαρρέει μια σειρά νέων αντιδραστικών ρυθμίσεων. Το υπουργείο Παιδείας, εδώ και δύο χρόνια, συνεχίζοντας την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, προσπαθεί να αλλάξει, συνολικά, το αξιακό και παιδαγωγικό DNA του δημόσιου σχολείου: εμμονή στις δεξιότητες και την κατάρτιση, ευελιξία στην αγορά εργασίας, περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, αποκλεισμός χιλιάδων νέων από τα πανεπιστήμια, δραματική όξυνση των μορφωτικών ανισοτήτων διαμέσου της τηλεκπαίδευσης.

Αξιολόγηση… από ποιον, για ποιους και με ποια προοπτική;

Του Ηλία Παπαχατζή*

Εκεί λοιπόν, που ο κλάδος διεκδικούσε μαζικούς διορισμούς, ώστε να πάψει η ομηρία των αναπληρωτών και να ξεκινήσουν εγκαίρως τα σχολεία… Εκεί που απαιτούσαμε την επαναφορά των κοινωνικών επιστημών και των καλλιτεχνικών μαθημάτων στα Λύκεια, ήρθε το υπουργείο και «μας επαναφέρει στην τάξη«.

-Δεν είναι αυτά τα θέματα της εκπαίδευσης, κύριοι

-Και ποια είναι δηλαδή; Δε θέλουμε περιφερόμενους εκπαιδευτικούς, ούτε νέους άμουσους και απαίδευτους υπηκόους. Και σταματήστε αυτό το πείραμα με την «ελάχιστη βάση εισαγωγής» στα Πανεπιστήμια.

-Μα τι λέτε; Δεν είναι ζητήματα αυτά. Αυτό που λείπει απ’ την Παιδεία είναι η αξιολόγηση.

Sisco / Webex ως Δούρειος ίππος πελατείας

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Α΄ ΜΕΡΟΣ: Και οι μαθητές – φοιτητές ως μαύρος χρυσός

«Η Audrey Watters, κορυφαία ανεξάρτητη συγγραφέας στον τομέα της εκπαίδευσης και συγγραφέας του ιστολογίου Hack Education, έδωσε μια ομιλία^[1] σχετικά με το «(Φοιτητής) Τα δεδομένα είναι το νέο πετρέλαιο: MOOCs, μεταφορά και χρήματα». Εξέτασε τα «δεδομένα των μαθητών ως το νέο πετρέλαιο» – τη μεταφορά και τα χρήματα πίσω από τα δεδομένα εκπαίδευσης και τα μαθησιακά αναλυτικά στοιχεία που γίνονται διαδεδομένα στις συζητήσεις γύρω από τα MOOCs και την ηλεκτρονική μάθηση. Ο Α. Μορίς Ματίζ, Διευθυντής της CCNMTL, παρουσίασε την ομιλία».

Με άλλα λόγια η μείωση του ποσοστού κέρδους ανοίγει την όρεξη για νέες αγορές. Θεωρείται ότι δεκατρία τρισεκατομμύρια δολάρια είναι η περιουσία 2800 μεγιστάνων του πλανήτη στις μέρες μας. Η διατήρηση και η αύξηση όμως του πλούτου τους λειτουργεί όπως η καταβόθρα. Τα καταπίνει όλα, εάν δεν υπάρξει σχέδιο αντιμετώπισης. Εκτός από τις καταστροφές στους πολέμους, στις ιμπεριαλιστικές επιδρομές, στις φυσικές καταστροφές, στα οργανωμένα χρέη των χωρών και των πολιτών ήλθε τώρα και η συνδημία. Η πανδημία, κατά άλλους, επιτάχυνε τα κέρδη των ολίγων αυτών με την επιτάχυνση της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης.

ΟΟΣΑ, Ε.Ι. και το Ζωντανό σχολείο

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Πρόσφατα η Ε.Ι. (Παγκόσμια Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών) καλεί τα συνδικάτα-μέλη τους να σχολιάσουν την έκθεση του ΟΟΣΑ σε σχέση με την «τηλε-εκπαίδευση», καθώς οι απόψεις τους πάνω σε τέτοιου είδους αναφορές είναι ζωτικής σημασίας στο να τροφοδοτούν την Ε.Ι. και τις γραμμές έρευνας που διεξάγει σε διεθνές επίπεδο. Ο David Edwards, Γενικός Γραμματέας της Ε.Ι., δήλωσε πρόσφατα γι’ αυτή την έκθεση του ΟΟΣΑ ότι: «Παρά τις αδυναμίες της, ο λόγος που η έκθεση αυτή είναι σημαντική είναι επειδή περιλαμβάνει μια από τις πιο ξεκάθαρες δηλώσεις που έχει κάνει ο ΟΟΣΑ μέχρι σήμερα αναφορικά με τη σπουδαιότητα των εκπαιδευτικών και των σχολείων για την κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική μάθηση των μαθητών…»[1]. 

Η Ε.Ι. σημειώνει μια σειρά από νέα συμπεράσματα του ΟΟΣΑ: «…α) Κοινωνικά και οικονομικά μειονεκτήματα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην επίδοση των μαθητών. β) Στη σχέση φύλου και μαθητικής επίδοσης, τα αγόρια φαίνεται να έχουν μεγαλύτερα προβλήματα πειθαρχίας στην τάξη και να επηρεάζονται περισσότερο από οργανωτικά θέματα του σχολείου απ’ ότι τα κορίτσια. γ) Τάξεις αποτελούμενες από μαθητές με διαφορετικό κοινωνικό υπόβαθρο και με διαφορετικές ικανότητες/επιδόσεις έχουν γενικότερα θετικό πρόσημο πάνω στην επίδοση του μαθητή. δ) Υπερβολικές διοικητικές ευθύνες για τους εκπαιδευτικούς υπονομεύουν τη μάθηση των μαθητών…».

Ας σχολιάσουμε τα τέσσερα αυτά σημεία για την υποχρεωτική και υπερβολική χρήση της ΕξΑΕ («τηλε-εκπαίδευσης») στην Ελλάδα.

ΙΙ. Μικρός σχολιασμός στο α)

Για το Δημόσιο σχολείο των αναγκών του 21^ου αιώνα

Δημόσια Εκπαίδευση και covid – 19

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Το δημόσιο σχολείο προ πανδημίας

Η διαχείριση της Πανδημίας κτύπησε ισχυρά τους δύο μεγάλους πυλώνες της δημόσιας ζωής: την υγεία και την εκπαίδευση. Τα δύο αυτά δημόσια αγαθά βρέθηκαν λοιπόν ανάμεσα στη Σκύλα της ιδιόμορφης πανδημίας και τη Χάρυβδη της νεοφιλελεύθερης αντίληψης περί συρρίκνωσης των δημόσιων αγαθών. Η ευκαιρία λοιπόν για μια τέτοια πολιτική ήταν η πιο κατάλληλη. Η μεγάλη επίθεση στη δημόσια περίθαλψη αναβλήθηκε, ενώ η δημόσια εκπαίδευση ήταν ιδανική γι’ αυτό. Το τοπίο κατάλληλο για μια εφ’ όλης της ύλης επίθεση, ώστε βγαίνοντας από την πανδημία το τοπίο από τα νηπιαγωγεία έως το Πανεπιστήμιο να είναι βομβαρδισμένο.

Στο πρώτο μέρος των σκέψεών μου δεν θα ασχοληθώ με τη σειρά των νόμων που πέρασαν από τον περσινό Απρίλη μέχρι σήμερα ή αυτών που ετοιμάζονται για τους μήνες της Άνοιξης του 2021. Αυτό θα γίνει σε επόμενα άρθρα. Στο πρώτο μέρος θα δείξω ότι η εγκατάλειψη της ζωντανής εκπαίδευσης με κάποια διαλλείματα εκτόνωσης δεν έχει να κάνει με τον κορωνοϊό, αλλά με την προγραμματισμένη νεοφιλελεύθερη πολιτική.

Αξιολόγηση των σχολικών μονάδων: ευκαιρία ή κατάρα;

Του Ηλία Παπαχατζή*

Αξιολόγηση των σχολικών μονάδων: ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής λειτουργίας ή μοχλός για την κατηγοριοποίηση, υποβάθμιση και κλείσιμο σχολείων;

Ακόμα δεν έχει στεγνώσει το μελάνι από την κοινωνική κατακραυγή απέναντι στον τελευταίο νόμο για τα Πανεπιστήμια (με επιστέγασμα τη δήλωση του πρωθυπουργού ότι “η είσοδος της αστυνομίας φέρνει το δημοκρατικό αέρα στα ΑΕΙ”… δήλωση αντίστοιχη της μη σχέσης των κυβερνώντων με τη δημόσια εκπαίδευση -αφού οι αρμοδιότεροι απ’ αυτούς ποτέ δε σπούδασαν σε δημόσιο ΑΕΙ) και η υπουργός επαίρεται ότι έρχεται νέος νόμος, που θα φέρει την ελευθερία και την αυτονομία στην Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση.

Μέχρι τότε τα σχολεία πιέζονται αυτές τις μέρες να εφαρμόσουν το νόμο για την αξιολόγηση των σχολικών μονάδων. Καλούνται να αξιολογήσουν το έργο τους εκπαιδευτικά και διοικητικά. Το έργο για μια χρονιά, που το περισσότερο διάστημα ήταν (είναι) κλειστά κι επομένως το μόνο, που  καλούνται με ρεαλιστικούς όρους να διασώσουν (στο μέτρο που μπορούν), είναι η υγεία και η ασφάλεια μαθητών και εκπαιδευτικών.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΛΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Του Βασίλη Πανούσου*

«Και πρώτα απ’όλα τι εννοούμε λέγοντας παιδεία; Την πληροφορία, την τεχνική, το δίπλωμα εξειδίκευσης που εξασφαλίζει γάμο, αυτοκίνητο κι ακίνητο, με πληρωμή την πλήρη υποταγή του εξασφαλισθέντος ή την πνευματική και ψυχική διάπλαση ενός ελεύθερου ανθρώπου, με τεχνική αναθεώρησης κι ονειρικής δομής, με αγωνία απελευθέρωσης και με διαθέσεις μιας ιπτάμενης φυγής προς τ’άστρα;»

Αυτά είναι τα λόγια και οι προβληματισμοί του Μάνου Χατζηδάκι ήδη από το 1978 για την εκπαίδευση, αλλά και τη σχέση της  με το κεφάλαιο και τον καπιταλισμό γενικότερα, σχέση που για τους περισσότερους θεωρείται αυτονόητη και αποδεκτή και που διαμορφώνει την υλιστική-κερδοσκοπική  νοοτροπία του επιστήμονα και εν γένει του σύγχρονου ανθρώπου. Η σχέση αυτή βέβαια είναι πολύ πιο παλιά και ξεκινά κυρίως με την βιομηχανική επανάσταση στην Ευρώπη τότε που οι επιχειρήσεις και οι βιομηχανίες σε μια προσπάθεια να εκσυγχρονισθούν με στόχο την ανάπτυξή τους απευθύνονται στην επιστήμη την οποία και χρηματοδοτούν. Αυτή όμως η σχέση, που συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη και των δυο, σταδιακά και στα πλαίσια ενός καπιταλιστικού κόσμου μετέτρεψε όχι μόνον τον επιστήμονα αλλά και  το άτομο από σκοπό, σύμφωνα με τον Καντ, σε μέσον για την συσσώρευση περισσότερων κερδών. Η προσέγγιση όμως του ανθρώπου ως μέσον δεν εκλαμβάνεται ως τέτοια μόνον από τον απρόσωπο κόσμο του κεφαλαίου αλλά και από το ίδιο το άτομο που καταδυναστεύει ποικιλοτρόπως τον εαυτό του, σε μια προσπάθεια πραγματοποίησης του αμερικανικού ονείρου που ταυτίζει αυθαίρετα την ευτυχία με την κατοχή ολοένα και περισσότερο υλικών αγαθών σε αντίθεση με οποιαδήποτε φιλοσοφική θεωρία. Η ευτυχία αυτή αποτελεί αποκλειστικά ατομική υπόθεση και μαεστρία και δεν σχετίζεται με το εξωτερικό οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, έρχεται δηλαδή σε πλήρη διάσταση με την αριστοτελική ευδαιμονία που νοεί το άτομο ως πολίτη και την ατομική πορεία απόλυτα συνυφασμένη με την πορεία της πόλης.