Κύριε, άνθρωποι απλοί
πουλούσαμε υφάσματα,
(κι η ψυχή μας
Ήταν το ύφασμα που δεν τ’ αγόρασε κανείς).
Την τιμή δεν την κανονίζαμε απ’ την ούγια
η πήχη και τα ρούπια ήταν σωστά
τα ρετάλια δεν τα δώσαμε μισοτιμής ποτέ:
η αμαρτία μας.
Είχαμε μόνο ποιότητας πραμάτεια.
Έφτανε στη ζωή μας μια στενή γωνιά
-πιάνουν στη γη μας λίγο τόπο τα πολύτιμα.
Τώρα με την ίδια πήχη που μετρήσαμε
μέτρησέ μας ̇ δε μεγαλώσαμε το εμπορικό μας·
Κύριε, σταθήκαμε έμποροι κακοί!
Η διαχρονική σχέση της ανθρωπότητας
με τις επιδημίες και η λανθασμένη εκτίμηση ότι είχαμε ξεμπερδέψει με αυτές
Του Γιάννη Τούντα*
Θανατηφόρες επιδημίες υπήρξαν και
πριν από τη μεγάλη επιδημία βουβωνικής πανώλης στην Ευρώπη τον 14ο αιώνα, όπως
ο λοιμός στην Αθήνα στα πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου και η επιδημία
πανώλης στο Βυζάντιο στα χρόνια του Ιουστινιανού. (SHUTTERSTOCK)
Η ιστορία της ανθρωπότητας, εδώ
και περίπου 10.000 χρόνια, σημαδεύτηκε από τις επιδημίες. Από τις απαρχές της
Νεολιθικής περιόδου ξεκίνησε η μόνιμη εγκατάσταση των μέχρι τότε νομάδων σε
μόνιμους οικισμούς, καθώς και η εξημέρωση και εκτροφή των πρώτων οικόσιτων
ζώων. Οι ιστορικές αυτές εξελίξεις αποτέλεσαν προνομιακό πεδίο για τη διάδοση των
λοιμωδών νοσημάτων, κυρίως των αερογενώς μεταδιδομένων, τα οποία
προκαλούσαν όλο και περισσότερες θανατηφόρες επιδημίες όσο αυξάνονταν οι
οικισμοί, η πυκνοκατοίκηση, καθώς και η συνύπαρξη με τα ζώα.
Οι αιτίες που προκαλούν την εμφάνιση νέων ή παλιών λοιμωδών νοσημάτων και ο ρόλος της δημόσιας υγείας.
Καλάβρυτα 13-12-43. Δεν ήταν μόνο ένας «Αυστριακός»
Του Γεώργιου Β. Μάρκου*
Οι Καλαβρυτινοί περιμένουμε με αγωνία το φιλμ “Echo of the past” στις 11 Νοεμβρίου. Περιμένουμε να δούμε αν πέρα από την απαραίτητη σεναριακή μυθοπλασία η ταινία σέβεται το ιστορικό αποτύπωμα της «πιο μαύρης ημέρας της Κατοχής». Ελπίζουμε ότι η αισθητική της, η κινηματογραφική αναβίωση των Καλαβρύτων του 1943 και οι πρωταγωνιστές της θα διαθέτουν την απαραίτητη ευαισθησία της ώσμωσης με τη μαζικότερη εκτέλεση αμάχων από τους Ναζί στην κατεχόμενη Ευρώπη. Και φυσικά αν πρόκειται για μία επιτυχημένη κινηματογραφική παραγωγή που θα είναι τιμή για τα Καλάβρυτα η παγκόσμια μετάδοση του αντιφασιστικού μηνύματος που εκπέμπει η ημέρα της δολοφονίας του συνόλου του αντρικού της πληθυσμού. Δυστυχώς η προβολή σκηνών της ταινίας προκάλεσε αρνητικές αντιδράσεις σχετικά με την εικόνα που «Αυστριακός» στρατιώτης βοηθά τα γυναικόπαιδα να βγουν από το φλεγόμενο Δημοτικό Σχολείο. Η ύπαρξη των «Αυστριακών» αγγίζει εδώ και χρόνια τα όρια του μύθου. Γυναίκες έγκλειστες στο σχολείο την έχουν επιβεβαιώσει και άλλες μαρτυρίες την αρνούνται κατηγορηματικά.
Επειδή κάποιοι συμπατριώτες
μας, ίσως από άγνοια, αμφισβητούν την πατρότητα της κοινοτικής επιχείρησης (Κ.
Ε. Κέρτεζης), κρίνω σκόπιμο να
ενημερώσω για το όλο θέμα και για τη σημερινή κατάληξη του έργου. Με την
ευκαιρία αυτή θέλω να μάθουν οι συμπατριώτες μας την όλη αλήθεια από αρχής
μέχρι τέλους. Είναι υποχρέωσή μας να αναφερθούμε σε κάποιους ανθρώπους που
βοήθησαν για την όλη εξέλιξη.
Αρχές του 1983 ανέλαβα
πρόεδρος, επίσης εκλεγμένο μέλος της ΤΕΔΚΕ καθώς και νομαρχιακός σύμβουλος.
Ήταν λοιπόν φυσικό να μάθω πολύ γρήγορα για την ψήφιση του αναπτυξιακού νόμου
1262/83, αφού έμαθα όλες τις λεπτομέρειες για τα κίνητρα αυτού του νόμου.
Εσκέφτηκα να δημιουργήσω Κοινοτική επιχείρηση, βέβαια με οικονομικές προϋποθέσεις μηδέν. Ο κόσμος ο [πολύς ούτε καν είχαν ακούσει τη λέξη Κοινοτική επιχείρηση, η οποία έγινε γνωστή από το νόμο 1262/83. Αυτό το νόμο εκμεταλλευτήκαμε και εμείς να προχωρήσουμε στη σύσταση Κ.Ε., η οποία είναι δημιούργημα επί της προεδρίας μου.
Μαθαίνουμε ότι στις ΗΠΑ έχει
ξεκινήσει εδώ και μια δεκαετία μια καμπάνια προώθησης της καλλιέργειας και της
κατανάλωσης κάστανου την οποία επιστημονικά την είχε αναλάβει μια ομάδα ειδικών
για να την σχεδιάσει, στο κέντρο Αγροδασοπονίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
Οι ΗΠΑ παράγουν κάτι περισσότερο από το 1% της παγκόσμιας παραγωγής κάστανου,
είναι ελλειμματική χώρα και εισάγουν μεγάλες ποσότητες από την Ιταλία, την Κίνα
και την Ν. Κορέα.
Η παραγωγή του αμερικανικού
κάστανου έχει πολύ μικρή ιστορία με αρχή την δεκαετία του ’90, σε Πολιτείες
όπως η Καλιφόρνια, το Μίσιγκαν, η Φλόριντα, το Όρεγκον, η Ουάσιγκτον, η
Βιρτζίνια και η Αιόβα. Οι Αμερικανοί προτιμούν τα μεγάλου μεγέθους κάστανα ενώ
η αγορά τους εμφανίζει μεγάλα περιθώρια και για την απορρόφηση της εγχώριας
παραγωγής, αλλά και των εισαγόμενων. Ιδιαίτερα τώρα με τους υψηλούς δασμούς στα
κινέζικα προϊόντα που εισέρχονται στις ΗΠΑ, αναμένεται αύξηση των πωλήσεων
κάστανου από την Ιταλία και άλλες παραγωγικές χώρες κάστανου.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ως συνήθως)
δεν βρίσκεται πουθενά, γεγονός που δεν εκπλήσσει κανέναν αλλά δεν παύει να
είναι και ένας ανεκμετάλλευτος χώρος στα πλαίσια μιας σπουδαίας
«αγροδασοπονικής» παραγωγικής δραστηριότητας η οποία θα μπορούσε κάτω από
συνθήκες σοβαρής αγροτικής πολιτικής και στήριξης να ευδοκιμήσει σε ολόκληρη
την ορεινή ζώνη της χώρας. Το κάστανο θεωρείται π.χ. στην Ιταλία και στις ΗΠΑ,
ως υποκατάστατο πολλών ξηρών καρπών, σιτηρών ακόμη και της πατάτας, είναι
απαλλαγμένο από λιπαρά συστατικά, εμπεριέχει μεγάλες ποσότητες από σύνθετους
υδατάνθρακες που αποτελούν πηγή ενέργειας. Είναι απαλλαγμένο από χοληστερόλη
και περιέχει μεγάλη ποσότητα Βιταμίνης C (40,2 mg/100gr). Το αλεύρι κάστανου
είναι απαλλαγμένο από την γλουτένη και αποτελεί χρήσιμη τροφή σε άτομα που
πάσχουν από Κοιλιοκάκη.
Η ΓΕΙΤΟΝΙΚΗ ΙΤΑΛΙΑ είναι η τέταρτη μεγαλύτερη παραγωγός κάστανου στον κόσμο με 8 εκατομμύρια στρέμματα, το 20% των οποίων είναι συστηματικοί οπωρώνες. Μόνο ένα 7% της συνολικής έκτασης (550.000 στρέμματα περίπου) δέχονται συστηματική φροντίδα (το 1/3 δηλαδή των κανονικών οπωρώνων). Τα υπόλοιπα αφορούν δασικές εκτάσεις (καστανοδάση). Η ετήσια παραγωγή στην Ιταλία είναι περί τους 60.000 ΜΤ (μετρικούς τόνους) συνολικής αξίας περί τα 75-80 εκατομμύρια € συν ένα εισόδημα 15-20 εκατομμυρίων € από την ξυλεία καστανιάς. Πριν 100 χρόνια, η παραγωγή της Ιταλίας ξεπερνούσε τους 800 χιλιάδες ΜΤ. Η πιο γνωστή και ζητούμενη ποικιλία είναι η Μαρόνι για τους Ιταλούς.
ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΘΕΙ, ότι οι
παραγωγές έχουν μειωθεί δραματικά στην Ιταλία τα τελευταία χρόνια (μέχρι και
40%-60% κατά χρονιές) λόγω της προσβολής από την σφήκα του κάστανου προέλευσης
Κίνας, με το λατινικό της όνομα Dryocosmus kuriphilus (Hymenoptera, Cynipidae)
η οποία σύμφωνα με δημοσιεύματα του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου και
του Δασικού Ινστιτούτου (ΙΔΕ), αποτελεί έναν από τους βασικότερους εχθρούς της
καστανιάς σε παγκόσμια κλίμακα, προσβάλλοντας κατά αποκλειστικότητα τα διάφορα
είδη του γένους Castanea. Είναι ενδημικό έντομο της Κίνας, όπου όμως στην
περιοχή καταγωγής βρίσκεται σε ισορροπία με τους φυσικούς του εχθρούς, χωρίς να
προκαλεί σημαντικά προβλήματα. Το 2002 εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο Piemonte
της Ιταλίας και από τότε άρχισαν τα προβλήματα. Η καταπολέμηση γίνεται με
βιολογικές μεθόδους και ήδη καταγράφονται αποτελέσματα. Στη χώρα μας πρόγραμμα
καταπολέμησης έχει αναλάβει το ΙΔΕ.
Επίσης έχει παρατηρηθεί έντονη
εξάπλωση του «έλκους της Καστανιάς», στη χώρα μας. Πρόκειται για πολύ βλαπτικό
μύκητα που προσβάλλει εδώ και πολλά χρόνια τα δένδρα καστανιάς (εγκαθίσταται
κάτω από τον φλοιό) και εμφανίζονται σχισίματα στους κορμούς. Επειδή
εμφανίζεται σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδος και η Καστανιά αποτελεί
δασικό είδος η καταπολέμηση είναι αντικείμενο και αρμοδιότητα της Δασικής
Υπηρεσίας. Το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών (ΙΔΕ) υποστηρίζει ότι με χημικά
φάρμακα δεν καταπολεμάται εύκολα, σχεδόν τζάμπα ο κόπος. Η μόνη λύση είναι η
βιολογική καταπολέμηση με ιούς οι οποίοι σκοτώνουν τον μύκητα και οι κατά
τόπους Δασάρχες πρέπει να το γνωρίζουν, γιατί είχαν διανεμηθεί πολλά σκευάσματα
με τον ιό αυτό με σκοπό την καταπολέμηση σε περιοχές που είχαν προσβληθεί από
έλκος. Από ότι πληροφορούμαστε, επεμβαίνουμε μόνο σε μερικά δένδρα και σιγά
σιγά ο ιός μεταδίδεται και στα υπόλοιπα και σκοτώνεται ο μύκητας. Αυτοί ξέρουν
πως γίνεται η καταπολέμηση, αλλά το κυριότερο είναι να υπάρχει το σκεύασμα
διαθέσιμο και εξαρτάται για πόσα δένδρα καστανιάς.
ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΠΤΩΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Η
ΙΤΑΛΙΑ αναγκάστηκε να εισάγει κάστανα από την μεγάλη της ανταγωνίστρια την Κίνα
το 2013, αλλά και διάφορες ποσότητες από Ισπανία, Τουρκία και Πορτογαλία. Στην
Ιταλία υπάρχει εκτεταμένο το φαινόμενο της «Ιταλοποίησης» των κάστανων
εισαγωγής. Πρόσφατα η ομάδα παραγωγών Castel del Rio κατήγγειλε ότι
εντοπίστηκαν στην Ιταλική αγορά 5500 ΜΤ κάστανου Κίνας με ετικέτες της ομάδας τους
όταν όλη και όλη τους η παραγωγή ήταν 550 ΜΤ!!
ΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ σύμφωνα με τον FAO,
της Κίνας εκτιμάται (για το 2016) στους 1.879,000 ΜΤ με αυξητικές τάσεις
(διάσπαρτες εκτάσεις με λίγους συστηματικούς οπωρώνες) και ακολουθούν η Τουρκία
με 65.000 ΜΤ (κυρίως οι περιοχές του Μαρμαρά, του Πόντου και στις ακτές του
Αιγαίου. Η πιο γνωστή ποικιλία ανθεκτική σε προσβολές είναι η Marigoule, ή
Μαριγούλα…!!), η Ν. Κορέα με 56.000 ΜΤ, η Ιταλία με 60.000 ΜΤ και η Ελλάδα με
32.000 ΜΤ (από 11.000 ΜΤ παραγωγή το 2000, αν και ακούγεται κάπως υπερβολική η
εκτίμηση), η Πορτογαλία με 27.000 ΜΤ και η Ισπανία με 16.000 ΜΤ. Η Τουρκία
εξάγει περί τους 12-15.000 ΜΤ ετησίως κυρίως σε Ευρωπαϊκές και σε Αραβικές
χώρες και με την μορφή σκευασμάτων (κατάψυξη, γλυκίσματα, κλπ). Λέγεται ότι
στην Ευρώπη διαδόθηκε η καστανιά από τον Μ. Αλέξανδρο και μετά από τους
Ρωμαίους με δένδρα που έφερε από τις Σάρδεις της Μ. Ασίας. Σε συστηματικούς
οπωρώνες οι παραγωγές μπορούν να φτάσουν σε μια καλή χρονιά και τα 350
κιλά/στρέμμα.
ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Οι Ιταλοί προσφεύγουν και στο
Ελληνικό κάστανο για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Οι τιμές παραγωγού στο
ελληνικό ανάλογα με το μέγεθος και την ποιότητα κυμαίνονται από 1,5 έως και 4
€/κιλό. Οι διεθνείς τιμές το 2018 κυμαίνονται μεταξύ 1000-3200 δολάρια ΗΠΑ/ΜΤ
ανάλογα με την ποικιλία, την ποιότητα, εάν είναι ξεφλουδισμένα και κατεψυγμένα,
ψημένα ή νωπά μη αποφλοιωμένα, κλπ.
ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ δεν έχει ακόμη
δοθεί η αναγκαία σημασία στην καλλιέργεια της καστανιάς και οι παραγωγές που
αναφέρονται από τον FAO για 30 και 32.000 ΜΤ κρίνονται υπερβολικές, ενώ στην
πραγματικότητα η πραγματικά εμπορεύσιμη συγκομιδή δεν υπερβαίνει τους 19-20.000
ΜΤ σε μια καλή χρονιά. Η ελληνική πάντως παραγωγή κάστανου είναι περιφρονημένη,
προωθούνται άλλες καλλιέργειες και μάλιστα ξενικές και όχι το καταπληκτικό
κάστανο, που μπορεί σίγουρα να ανακάμψει και να αποτελέσει σημαντικό πόρο
εσόδων για τις ορεινές περιοχές της χώρας, αρκεί να υπάρξει σοβαρή πολιτική
προς αυτή την κατεύθυνση και με το δεδομένο της διεθνούς ζήτησης κυρίως από
Ιταλία και ΗΠΑ που είναι οι δύο πιο σημαντικές αγορές με εμφανιζόμενη αυξητική
ζήτηση.
ΕΚΤΑΣΕΙΣ
Μπορεί η καστανιά να αξιοποιήσει
χιλιάδες στρέμματα τα οποία σήμερα παραμένουν ακαλλιέργητα. Η καλλιέργεια
εμφανίζεται σε πολλές περιοχές της χώρας, αλλά η καστανοκαλλιέργεια
χαρακτηρίζεται από καθεστώς εγκατάλειψης.
ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ κατατάσσουν πλέον το κάστανο στα προϊόντα «Αγροδασοπονίας», οι καταναλωτές για λόγους διατροφικούς και γεύσης πληρώνουν ακόμη και ακριβές τιμές, γεγονός που κάνει την καστανιά ακόμα πιο σημαντική ως δένδρο αποκατάστασης των ημιορεινών και ορεινών Τοπίων μας, με θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο αλλά και με οικονομικό ενδιαφέρον, εάν συνδυαστεί με έξυπνες πρακτικές επεξεργασίας και με μονάδες μεταποίησης του κάστανου που θα προσφέρουν προστιθέμενη αξία στο ελληνικό προϊόν το οποίο είναι υψηλής ποιότητος, άριστης γεύσης και απαιτεί απλά μια καλύτερη φροντίδα, σοβαρή στάση από την Πολιτεία και στήριξη όσων αποφασίζουν να ασχοληθούν μ’ αυτό…
* Ο Σταμάτης Σεκλιζιώτης είναι Γεωπόνος (ΑΠΘ), Αρχιτέκτονας Τοπίου και πρώην Β’ Ακόλουθος Γεωργικών υποθέσεων Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ. Έχει τιμηθεί δυο φορές (2002, 2009) με τα Βραβεία Αριστείας για το Αγροτικό Ρεπορτάζ (Honorary Awards «Excellence in Reporting») του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ.
Πέρα από τις απόψεις που
παρουσιάσαμε στο προηγούμενο φύλλο, οφείλουμε να πούμε ότι και στο ζήτημα αυτό
μαίνεται μια παγκόσμια συζήτηση. Για μεθοδολογικούς λόγους θα παρουσιάσουμε τα
τρία μεγάλα ρεύματα που κυριαρχούν στις συζητήσεις.
Το ένα προέρχεται από τα μεγάλα
κέντρα των τεχνολογικών εξελίξεων, τα οποία όχι μόνο είναι παντοδύναμα
τεχνολογικά, αλλά συνεργάζονται με ειδικούς επιστήμονες των Πανεπιστημίων,
συχνά με μεγάλο οικονομικό τους όφελος. Πυρήνας της επιστημονικής τους σκέψης,
τις περισσότερες φορές, αποτελεί η με επιστημονικούς όρους δικαιολόγηση των
τεχνολογικών εφαρμογών τεράστιων βιομηχανικών μονάδων και εφαρμογών, συχνά σε
τρίτες χώρες. Στο σημερινό μας άρθρο επιλέξαμε ένα σχετικό και ενδεικτικό άρθρο
το οποίο συνοπτικά θα σχολιάσουμε. Αφορά άρθρο του Κων/νου Χ. Γκαράκη, ο
οοποίος είναι «Ενεργειακός Μηχανικός, MSc, MA, MBA, Eπισκέπτης Καθηγητής
Τμήματος Μηχ/γων Μηχανικών Παν. Δυτ. Αττικής» που το βρήκαμε σε ιστοσελίδα
της Πρέβεζας (27 Απριλίου 2021).
Το επόμενο ρεύμα έχει ως πυρήνα τα παρθένα οικοσυστήματα, με επίκεντρο τις περιοχές Natura. Το ρεύμα αυτό εκτείνεται και πέραν των συμφερόντων, φτάνει και ξεπερνά τις οργανωμένες κλειστές οικολογικές συλλογικότητες. Συχνά είναι υπό όρους υπέρ των νέων τεχνολογιών και παλεύει να περισωθούν θύλακες από το παγκόσμιο σύνολο οικοσυστημάτων. Για την παρουσίασή μας επιλέξαμε μία συνέντευξη της «επιστημονικής υπεύθυνης τη Βασιλικής Κατή, αναπλ. καθηγήτριας στο τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών» στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, που έδωσε και παρουσιάστηκε από το δημοσιογράφο Γιώργο Λιάλο στην Καθημερινή (23.03.2020) [1].
Το τρίτο ρεύμα σκέψης και δράσης αφορά τους ανθρώπους που έχουν συχνά τα ακριβώς αντίθετα συμφέροντα. Συναντιέται στις τοπικές κοινωνίες, όπου τα ισχυρά συμφέροντα έρχονται με τη δύναμη της κυριαρχίας να «φυτέψουν» τα «βαριά» τεχνολογικά προϊόντα και να φύγουν για άλλα μέρη. Τα προϊόντα αυτά θα μείνουν στους κατοίκους των περιοχών, θα αλλάξουν τη φυσιογνωμία εκ των έξω, θα επηρεάσουν συνήθως αρνητικά τις τοπικές οικονομίες και δεν θα λάβουν υπόψη τον ανθρώπινο παράγοντα. Το ρεύμα αυτό βάζει σε πρώτη προτεραιότητα, λοιπόν, τον ανθρώπινο παράγοντα, τα τοπικά οικοσυστήματα, την τοπική οικονομία, τον τοπικό πολιτισμό και φυσικά τα παντός είδους μνημεία, σύμβολα και κέντρα αναφοράς της κάθε περιοχής. Ενδεικτικό θεωρούμε το άρθρο της συναδέλφου Αικατερίνης Στατηρά, φυσικού και Αντιπροέδρου του Ορειβατικού Συλλόγου Ιωαννίνων, από ηπειρωτική ιστοσελίδα.
Τα διεθνή ΜΜΕ αναμένουν στην
Κούβα μια «ουράνια εκατοντάδα»1, η οποία όμως δεν πρόκειται να προκύψει.
Χθες σε διάφορες πόλεις της
Κούβας ξεκίνησε εκείνο που τα διεθνή «δημοκρατικά ΜΜΕ» σπεύδουν να μας αποδώσουν
ως «εθνική εξέγερση». Στα video streaming είναι εμφανές ότι βάνδαλοι με σημαίες
των ΗΠΑ εκτοξεύουν πέτρες εναντίον οχημάτων της αστυνομίας. Προσωπικά δεν έχω
αμφιβολία ότι αυτές οι «αυθόρμητες διαμαρτυρίες» και η ερμηνεία τους από τους
φορείς της ενημέρωσης επιμελώς σχεδιάζονταν εκτός συνόρων. Ο πρόεδρος της χώρας
Miguel Diaz-Kanel κάλεσε δημόσια τον κουβανικό λαό να βγει στους δρόμους και να
υπερασπιστεί την επανάσταση.
Κανείς βέβαια δεν συσκοτίζει την άκρως σύνθετη οικονομική, επισιτιστική και επιδημιολογική κατάσταση στο νησί. Οι αιτίες όμως είναι προφανείς – το οικονομικό εμπάργκο από την πλευρά των ΗΠΑ που ενισχύθηκε τα τελευταία χρόνια και η πανδημία του COVID-19 που πρακτικά στέρησε στην Κούβα τη βασική συναλλαγματική πηγή του νομίσματος της, δηλαδή τον τουρισμό. Ναι, σαφώς και υπάρχουν παράγοντες που άπτονται της γραφειοκρατίας, λαθών της διοίκησης και της διαφθοράς, μόνο που αυτά είναι δευτερεύοντα.
Από το δικαίωμα στην εκπαίδευση στην »Αυτονομία» των σχολείων
Του Γιώργου Καλημερίδη*
Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας
επιχειρεί με κλειστά σχολεία να νομοθετήσει ένα ακόμη αντιδραστικό εκπαιδευτικό
νομοσχέδιο που πατάει πάνω στις προηγούμενες νομοθετικές της πρωτοβουλίες.
Πιστή στο επιχειρηματικό σχολείο και πανεπιστήμιο του ΟΟΣΑ και της ΕΕ, διαρρέει
μια σειρά νέων αντιδραστικών ρυθμίσεων. Το υπουργείο Παιδείας, εδώ και δύο
χρόνια, συνεχίζοντας την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, προσπαθεί να αλλάξει, συνολικά,
το αξιακό και παιδαγωγικό DNA του δημόσιου σχολείου: εμμονή στις δεξιότητες και
την κατάρτιση, ευελιξία στην αγορά εργασίας, περικοπές στις δημόσιες δαπάνες,
αποκλεισμός χιλιάδων νέων από τα πανεπιστήμια, δραματική όξυνση των μορφωτικών
ανισοτήτων διαμέσου της τηλεκπαίδευσης.
Αξιολόγηση… από ποιον, για ποιους και με ποια προοπτική;
Του Ηλία Παπαχατζή*
Εκεί λοιπόν, που ο κλάδος διεκδικούσε
μαζικούς διορισμούς, ώστε να πάψει η ομηρία των αναπληρωτών και να ξεκινήσουν εγκαίρως
τα σχολεία… Εκεί που απαιτούσαμε την επαναφορά των κοινωνικών επιστημών και
των καλλιτεχνικών μαθημάτων στα Λύκεια, ήρθε το υπουργείο και «μας επαναφέρει
στην τάξη«.
-Δεν είναι αυτά τα θέματα της εκπαίδευσης,
κύριοι
-Και ποια είναι δηλαδή; Δε θέλουμε
περιφερόμενους εκπαιδευτικούς, ούτε νέους άμουσους και απαίδευτους υπηκόους. Και
σταματήστε αυτό το πείραμα με την «ελάχιστη βάση εισαγωγής»
στα Πανεπιστήμια.
-Μα τι λέτε; Δεν είναι ζητήματα αυτά. Αυτό που λείπει απ’ την Παιδεία είναι η αξιολόγηση.
Όταν κάποιος προσδιορίζει την αξία ενός ανθρώπου από το δολοφόνο του ανθρώπου αυτού, τότε αυτός ο κάποιος είναι ήδη νεκρός
(Μια θλιβερή κοινωνική ανάγνωση με
αφορμή τη δολοφονία της 20χρονης Καρολάϊν)
Της Έφης Ψωίνου*
Υπό όντως συνθήκες αλήθειας και
κανονικότητας, η αξία ενός ανθρώπου θα καθοριζόταν από τον ίδιο τον άνθρωπο,
από αυτό που πηγαία είναι και κάνει, από τη θεωρία και την πράξη του.
Δυστυχώς, επειδή ζούμε σε φέϊκ συνθήκες πάμπολλων κοινωνικών συμβάσεων, συνθήκες ουσιαστικά αντικανονικότητας, η αξία του ανθρώπου ετεροκαθορίζεται από παράγοντες που ουσιαστικά είναι έξω και γύρω από αυτόν, έξω από το είναι του, που εγκλωβίζουν το αυτεξούσιο, τη θεωρία και την πράξη του.
