Θεοφάνεια, κράτος και εκκλησία στα όρια των παρεπομένων της ευπείθειας

Ο Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος παρουσία του Αρχιμανδρίτη Αμβροσίου Γκουρβέλου ρίχνουν μόνοι και μυστικά πλην του φωτογράφου τον τίμιο Σταυρό στην αποβάθρα του Ρίου στα χθεσινά Θεοφάνεια

Του Σωτήρη Μητραλέξη*

Στον απόκρημνο κόσμο της μελέτης των σχέσεων εκκλησίας-κράτους, πολλοί Έλληνες μελετητές αρέσκονται στο να λένε πως ειδικά στην Ελλάδα, και στις ορθόδοξες μεταβυζαντινές χώρες εν γένει, υφίσταται μια «συναλληλία εκκλησίας και κράτους», ένα μοντέλο που δεν συναντάται στη Δύση αλλά σχετίζεται με τη βυζαντινή κληρονομιά. Σπανίως διατυπώνεται σαφώς το ότι κάτι τέτοιο δε μοιάζει (να) ισχύει με κανέναν τρόπο: καμία απολύτως ιδιαιτερότητα του ελληνικού μοντέλου εν συγκρίσει με την μεγάλη ποικιλία δυνητικών σχέσεων εκκλησίας και κράτους φαίνεται δεν υφίσταται (άλλωστε, σε συγκεκριμένα ευρωπαϊκά πρότυπα δομήθηκαν οι σχέσεις Ορθόδοξων εκκλησιών και νεωτερικών εθνικών κρατών, με πρώτη την Ελλάδα). Το μύθευμα αναπαράγεται στο πλαίσιο μιας ελπιζόμενης, φαντασιώδους γενεαλογίας. Αυτό όμως που σίγουρα υπάρχει στην Ελλάδα είναι μια σχέση υπαλληλίας, όχι συναλληλίας, της εκκλησίας στο κράτος. Ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος πάσχισε για χρόνια να διαγράψει μια εναλλακτική, μια διέξοδο και μια απελευθέρωση από αυτό το μοντέλο για το μέλλον της εκκλησίας στην Ελλάδα, αλλά εις μάτην, πολλές φορές συναντώντας την σθεναρή αντίσταση και μήνη της Συνόδου.

Περί εμβολίων και εμβολιασμού

Του Μιχάλη Ρίζου*

Η συζήτηση για τα εμβόλια – στο έδαφος της πανδημίας Covid19 και όχι μόνο, έχει ανάψει για τα καλά. Μια ιστορική, παγκόσμια κατάκτηση της επιστήμης και της δημόσιας υγείας που σώζει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο, έχει συμβάλλει σημαντικά στον δραστικό περιορισμό της παιδικής θνησιμότητας, έχει τιθασεύσει ή/και εξαλείψει μια σειρά θανατηφόρα και μεταδοτικά λοιμώδη νοσήματα, είναι σήμερα αντικείμενο προβληματισμού, σκεπτικισμού, ανησυχίας, φόβου (ή και λατρείας). Η κυβέρνηση παρουσιάζει το νέο Euro – εμβόλιο ως πανάκεια «για τη λύση του δράματος» της πανδημίας και οργανώνει την τηλεοπτική του πρεμιέρα, οι συνωμοσιολόγοι το συνδέουν με δεκάδες τρομερά και φοβερά, ακόμα και με μεταλλάξεις του ανθρώπινου είδους, οι έμποροι της Pfizer, της AstraZeneca και των άλλων πολυεθνικών τρίβουν τα χέρια τους από τα πανάκριβα συμβόλαια. Την ίδια στιγμή, οι ποσότητες των εμβολίων δεν επαρκούν  ως τώρα ούτε καν για τις ευπαθείς ομάδες, ενώ ο ανταγωνισμός εταιρειών, κρατών και καπιταλιστικών ολοκληρώσεων για το πιο «καλό» εμβόλιο καλά κρατεί.

Τι ακριβώς συμβαίνει;

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΠΡΩΤΗ

«Και μη χειρότερα» η πιο αισιόδοξη ευχή

Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή*

Ίσως κανείς δεν περίμενε ότι τα πράγματα θα εξελίσσονταν μ’ αυτόν τον τρόπο. Χρόνια τώρα «κατηφορίζουμε» συνεχώς και δεν βλέπουμε ξέφωτο. Κατηφόρα εθνική, οικονομική, κοινωνική, εκπαιδευτική, χωρίς έναν τομέα αναστρέψιμο.

Για άλλη μια χρονιά γιορτάσαμε το «ΟΧΙ», με μεγαλοστομίες και υπερηφάνεια για τους προγόνους,  αγνοώντας το δικό μας «ΟΧΙ» για τα τωρινά εθνικά μας δίκαια. Για τον έναν, τα 12 ναυτικά μίλια είναι εθνικισμός. Για τον άλλον, είναι ένα αναφαίρετο δικαίωμα που θα το αξιοποιήσουμε όταν και αν. Για τον τρίτο, η τουρκική απειλή πολέμου είναι μάλλον ισχυρότερη από το δίκιο μας. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, το «Ορούτς Ρέις» αλωνίζει και χαρτογραφεί, σχεδόν όπου θέλει, στην περιοχή μας κι ας φωνάζει η πλειοψηφία των γεωστρατηγικών αναλυτών ότι αν είχαμε εφαρμόσει τα δικαιώματά μας, θα είχαμε λύσει πληθώρα προβλημάτων με τους γείτονές μας. Για την Κύπρο ας μην μιλήσουμε. Ανεξάρτητο κράτος είναι, ας τα βγάλει πέρα μόνο του… Όσο για γερμανικές αποζημιώσεις και κατοχικό δάνειο, δεν τολμήσαμε να ψελλίσουμε ούτε λέξη, ως συντεταγμένη πολιτεία.

Οι ψηφιακές τεχνολογίες υπέρ της κοινωνίας

Του Γιάννη Τόλιου*

Με αφορμή την πανδημία covid-19, εντάθηκαν οι διαδικασίες εφαρμογής ελαστικών μορφών εργασίας, ιδιαίτερα με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών (τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, κά). Από συστημικούς αναλυτές, η αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών προβάλλεται ως «ευλογία» που θα αμβλύνει πολλά κοινωνικά προβλήματα, ενώ δεν λείπουν και εκείνοι που θεωρούν ότι μπορεί να επιφέρουν αλλαγή της φύσης του συστήματος.

Ψηφιακή εποχή και κοινωνικές ανισότητες

Οι ψηφιακές τεχνολογίες (ψηφιακές πλατφόρμες, ρομποτική, τεχνητή νοημοσύνη, ηλεκτρονικές συναλλαγές, κυβερνοχώρος, διαδίκτυο πραγμάτων, έξυπνη γεωργία, γονιδιωματική, κά), απλώνονται ραγδαία σε ολόκληρο το φάσμα των οικονομικών, κοινωνικών πολιτιστικών κλπ, δραστηριοτήτων. Οι εμπειρίες είναι αντιφατικές. Ενέχουν θετικές πτυχές, αλλά ταυτόχρονα συνοδεύονται από προβλήματα που απορρέουν από το πλαίσιο των κυρίαρχων πολιτικών εφαρμογής τους για εξυπηρέτηση των συμφερόντων των κυρίαρχων ελίτ και μόνο «εξ υπολοίπου» σε όφελος των εργαζόμενων και της κοινωνίας. Ειδικότερα η «τηλεργασία», μπορεί να διευκολύνει, την εξ αποστάσεως απασχόληση, αλλά δημιουργεί σοβαρές παρενέργειες στους εργαζόμενους, (εντατικοποίηση εργασίας και απώλεια αργιών, κοινωνική αποξένωση εργαζόμενων από το χώρο εργασίας, ρευστοποίηση ελεύθερου χρόνου στο χρόνο εργασίας, αποδυνάμωση επαγγελματικής εξέλιξης, τάσεις απομισθωποίησης και μείωση θέσεων εργασίας, κά).

Η πομπώδης επίσκεψη Πομπέο, επιδιαιτησία, 5G, λιμάνια

Του Αλέκου Αναγνωστάκη*

Καταδίκη της πολιτικής Μητσοτάκη,  του προβλέψιμου συμμάχου των ΗΠΑ

Η επίσκεψη Πομπέο δεν είναι «όπως πάντα και όπως παλιά», δεν είναι μια συνηθισμένη επίσκεψη.

Δεν είναι που η επίσκεψη του είναι η μοναδική υπουργού εξωτερικών των ΗΠΑ, είναι που σε ένα χρόνο, επισκέπτεται την Ελλάδα δυο φορές,γεγονός εξαιρετικά ασυνήθιστο.

Αλλά γιατί;

Ο ιταλο – ιρλανδικής καταγωγής πενηνταεφτάχρονος Μάικ Πομπέο δεν είναι γενικά και αόριστα ένας υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ, είναι κορυφαίο στέλεχος του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος της χώρας του (υπήρξε ιδιοκτήτης εταιρείας κατασκευής αεροσκαφών και εταιρείας εξοπλισμού πετρελαιοπηγών), στέλεχος του βαθέως συστήματος τους (ο 6ος διοικητής στην ιστορία της CIA, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ και της στρατιωτικής Ακαδημίας των ΗΠΑ).

Γιατί το γενικό lockdown δεν πρέπει να είναι στις πρώτες επιλογές της νέας φάσης της επιδημίας

Του Γρηγόρη Γεροτζιάφα*

Να δούμε την πραγματικότητα όπως είναι χωρίς φτιασίδια ή προβολές των φαντασιώσεων μας.

Α. Το παιχνίδι για τον έλεγχο της επιδημίας χάθηκε στην Ευρώπη (της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης).

1. Τα σχέδια εργαστηριακού ελέγχου και ιχνηλάτησης οδεύουν προς μεγαλειώδες ναυάγιο τεράστιου οικονομικού κόστους (και αναφέρομαι σε οργανωμένα συστήματα και όχι στο ελληνικό τσίρκο που βαφτίζει “ήρωες COVID-19”, μοιράζει μάσκες αλεξίπτωτα κλπ).
2. Η ενεργός συμφωνία των πληθυσμών στα βασικά μέτρα προστασίας ελαττώνεται καθημερινά (το να λοιδορούμε αυτούς που δεν βάζουν μάσκα να βρίζουμε του αρνητές της ίωσης κλπ είναι χαμένος χρόνος και ενέργεια). Βέβαια θα ήταν καλό να παρατηρούμε με προσοχή το “κίνημα των συνωμοσιολόγων” και πώς χτίζεται οργανωτικά ο νέος φασισμός στο υλικό που δίνει αυτό το κίνημα (όμως αυτό είναι πολιτικό καθήκον που επίσης δεν έχει καμιά πρακτική σημασία στην αντιμετώπιση της επιδημίας).
3. Η οικονομική κρίση που προϋπήρχε της επιδημίας (τα τρένα με αντίθετη κατεύθυνση στις ίδιες ράγες περιγραφόταν από τους οικονομολόγους πριν από 3 – 4 χρόνια) μπαίνει σε φάση εκθετικής επιτάχυνσης.
4. Η καλλιέργεια ψευδών προσδοκιών στον πληθυσμό για το εμβόλιο που «είναι προ των πυλών» (έρχεται σήμερα, αύριο, τον Δεκέμβρη, την άνοιξη κλπ) το μόνο που κάνει είναι να αυξάνει την δυσπιστία και άρα να ελαττώνει την κοινωνική συναίνεση στην εφαρμογή των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Οι λόγοι που καλλιεργούνται συστηματικά αυτές οι προσδοκίες είναι εύκολα αντιληπτοί (γεωπολιτικά παιχνίδια, οικονομικά συμφέροντα για άμεσα κέρδη, παιχνίδια εξουσίας και επιρροής κλπ).
5. Ο μοναδικός τρόπος περιορισμού της επιδημίας είναι τα μέτρα αποστασιοποίησης που ξεκινούν από τις μάσκες και φτάνουν μέχρι το γενικό lock down. Η μάσκα και το πλύσιμο των χεριών είναι το απλούστερο, καθώς γενικό lock down σήμερα σημαίνει πείνα. Όμως η εφαρμογή τους εξαρτάται από την εκπαίδευση και την συναίνεση του πληθυσμού.

Ας έρθουμε λοιπόν στην ταμπακιέρα. Όσοι υποστηρίξαμε το lock down τον Φλεβάρη – Μάρτη είχαμε απόλυτη γνώση και συνείδηση δύο βασικών παραμέτρων:

Η Μαύρη Μόρια

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Προδημοσίευση του ποιήματος που κλείνει την ποιητική συλλογή που έρχεται: «Αποστάξεις σε καιρούς δυστοπίας», 77 νύξεις άλλης βιωτής και πολιτείας.

Ευρωπαίοι και νατοϊκοί

με συνθήκες τα σύνορα σφραγίσαν,

προς τα βάθη Αλβιώνας της γηραιάς.

Υπέγραψαν των μνημονίων υποτακτικοί.

****

Συνδικαλισμός, το σκαλοπάτι για την διοίκηση!

Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή*

Οι τελευταίοι διορισμοί των Διευθυντών Εκπαίδευσης, ξαναφέρνουν στην επιφάνεια ένα χρονίζον πρόβλημα: το με πόση ευκολία μπορεί ο συνδικαλισμός να γίνει σκαλοπάτι διοικητικής εξέλιξης, ελέω κομματικής – παραταξιακής ταυτότητας.

Ο ευτελισμός του συνδικαλισμού, δυστυχώς, συνεχίζεται. Μάλιστα επανέρχεται δριμύτερος, αφού τώρα ο προϊστάμενος δεν επιλέγεται αλλά ορίζεται, έστω και ως προσωρινός. Όχι πως η «επιλογή» ήταν άμοιρη ευθυνών, κι αυτή μέρος των τακτοποιητικών διαδικασιών ήταν, αλλά και το να «διορίζονται» βγάζει μάτι. Αφού δεν μπορούν να ξεφύγουν από τις συνήθειες του παρελθόντος (άλλωστε πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι, λέει ο λαός μας), γιατί δεν θεσμοθετούν, έντιμα και ξεκάθαρα, ότι οι θέσεις των προϊσταμένων (ως λάφυρο του δημοσίου για κάθε κυβέρνηση) αποτελούν πολιτικές επιλογές!!! Μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας ότι επιλέγουν τους καλύτερους και ας μην νομιμοποιούν την όλη διαδικασία με τις αυτοπροτάσεις τους οι δήθεν συνυποψήφιοι.

Όποιος παρατηρήσει τις εξελίξεις, με λίγες γνώσεις ανθρωπογεωγραφίας στο χώρο της εκπαίδευσης, θα διακρίνει πολλά, πάρα πολλά παραδείγματα.

Ενδεικτικά: