13 Δεκεμβρίου 1943: Ογδόντα χρόνια μετά διδάγματα

13 Δεκεμβρίου 1943: Ογδόντα χρόνια μετά διδάγματα

Ομιλία του Χρίστου Φωτεινόπουλου στον Μητροπολιτικό Ι. Ναό Κοίμησης της Θεοτόκου στα Καλάβρυτα κατά τον ετήσιο μνημόσυνο του ολοκαυτώματος στις 13.12.2023

Του Χρήστου Φωτεινόπουλου*

 «Στον κατάμεστο από κόσμο και επισήμους Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καλαβρύτων, εκφώνησε επετειακή ομιλία ο Προέδρος του Δ.Σ. του Δημοτικού Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος κ. Χρίστος Φωτεινόπουλος, ο οποίος καθήλωσε και συγκίνησε τους πάντες! Ολόκληρη η ομιλία:» 

Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα, την άνανδρη εκτέλεση και την ολοκληρωτική καταστροφή της μαρτυρικής μας πόλης από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η 13η Δεκεμβρίου 1943 έχει καταγραφεί στη συλλογική μνήμη ως η πιο μαύρη ημέρα της Κατοχής, ως η πιο μελανή, πλην όμως ένδοξη σελίδα της σύγχρονης ιστορίας του τόπου μας, που πλήρωσε βαρύ τίμημα στον βωμό των αγώνων του Ελληνισμού για την ελευθερία.
Ωστόσο το αίτημα, το ιδανικό, ενός δικαιότερου κόσμου παραμένει αξίωση. Η ανείπωτη ωμότητα, η βαρβαρότητα των αδίστακτων, δεν ενταφιάστηκε μαζί με τη Ναζιστική Γερμανία.
Εδώ και πολλούς μήνες μετέχουμε ως θεατές σε έναν ακήρυκτο και «δια αντιπροσώπου» πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Δύσης.

Συγχρόνως, η αιματοχυσία στη Μέση Ανατολή, στα μαρτυρικά εδάφη του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, την οποία περίτρομοι παρακολουθούμε, με χιλιάδες θύματα αμάχους, μικρά παιδιά και γυναίκες, δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένους και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές, επαληθεύει τη ρήση του Κλαούσεβιτς, ότι «ο πόλεμος είναι πράξη βίας που θεωρητικά δεν έχει όρια», καθώς η σύγκρουση στερείται παντελώς νοήματος.

Συνέχεια

Πυλώνες Μεσσάτιδας: Για μια τεχνολογία με κέντρο τη ζωή

Για μια τεχνολογία με κέντρο τη ζωή

Ομιλία: Για την περίπτωση παραγωγής και μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ. Μία απάντηση των πολιτών-πελατών για τις επιπτώσεις στη ζωή και στη φύση.[1]

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Αγαπητοί φίλοι,

μ’ αφορμή το ζήτημα της διέλευσης των Πυλώνων Υ. Τ. από την περιοχή μας και τις διαμάχες με την ΔΕΗ για μία 10ετία, έχω την ευκαιρία να μιλήσω σήμερα από τη σκοπιά του συλλόγου πρόληψης απέναντι στις εξαρτησιογόνες ουσίες, κι όχι μόνο. Ο σύλλογός μας, που δημιουργήθηκε πριν τρία χρόνια στη περιοχή του Δήμου Μεσσάτιδας για τις ανάγκες της ζωής, έχει την ονομασία «Παλμός ζωής». Φυσικά, και πολλοί άλλοι μηχανισμοί του πολιτισμού μας είναι αλλότριες δυνάμεις προς την ουσία της ζωής.

Η σύγχρονη τεχνολογία μεταμορφώνεται κι αυτή σε δύναμη πάνω στον άνθρωπο και πάνω στη φύση. Ο πόλεμος των ημερών, δείχνει και τα δύο, με «σοκ και δέος»!!![2] Ούτε τη φύση προστατεύει με το απεμπλουτισμένο ουράνιο στις βόμβες, ούτε τους λαούς και τους ανθρώπους απελευθερώνει. Κι αν το πρόβλημα ήταν μόνο για τις πολεμικές εκστρατείες, η ελπίδα θα βρισκόταν μόνο στο τέλος του πολέμου. Όμως ο «ιδεώδης άνθρωπος» του πολιτισμού μας, είναι ο τυποποιημένος άνθρωπος της καθησυχαστικής ζωής, της αγοραίας αντίληψης, του μεταλλαγμένου όντος κι από την σύγχρονη τεχνολογία. Γι’ αυτό, δεν φτάνει σήμερα να μιλήσουμε μόνο στη γλώσσα της επιστήμης και της τεχνικής της, αλλά κυρίως στη γλώσσα της ζωής.

Συνέχεια

Οι Εμείς, οι Εκείνοι κι Εσείς

Οι Εμείς, οι Εκείνοι κι Εσείς

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

   Πραγματοποιήθηκε στα Καλάβρυτα πριν λίγες εβδομάδες, στις 4 και 5 Νοεμβρίου του 2023, ένα ενδιαφέρον διήμερο, αλλά όχι από κάποιο θεσμό. Πραγματοποιήθηκε από την συλλογικότητα των Καλαβρύτων «Εμείς». Ο γενικός τίτλος του ήταν: «Η αυτοοργανωμένη συλλογικότητα ΕΜΕΙΣ ανοίγει συζήτηση για το πως θα μπορούσαν οι μικροί τόποι να λειτουργούν χωρίς ανάθεση και αποτελεσματικά».

   Το βραδάκι του Σαββάτου 4 Νοέμβρη στο Πολύκεντρο έγινε η πρώτη εκδήλωση με εισηγήσεις και συζήτηση. Σημαντική ήταν η παρουσία των συμμετεχόντων. Εκτός από τους Καλαβρυτινούς και κάποιους εκ των γειτονικών περιχώρων, είχαν προσέλθει αντιπρόσωποι που εισηγήθηκαν ή έλαβαν μέρος στη συζήτηση από πολλές πόλεις: Πήλιο, Γαργαλιάνους, Καλαμάτα, Τήνο, Αθήνα, Έδεσσα!

Συνέχεια

50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. «Όφεις, ποτέ!»

50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου.

«Όφεις, ποτέ!»

Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας

Η Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας στέκει με σεβασμό μπροστά στην συμπλήρωση μισού αιώνα από την εμβληματική εξέγερση του Πολυτεχνείου (17 Νοεμβρίου 1973). Εύχεται, η δίψα για ελευθερία και το αδούλωτο φρόνημα να εμπνέουν όλες τις γενιές, μακριά από κάθε υστεροβουλία, ευτελισμό εννοιών και καπηλεία θυσιών.

Το κεντρικό σύνθημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου (το οποίο πλέον ακούγεται σαν στερεότυπο και από πολλούς προσπερνιέται ως κάτι παρωχημένο) διατηρεί πλήρη ζωντάνια και εξαιρετική επικαιρότητα: «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία»: και τα τρία μαζί και αδιαίρετα.

Συνέχεια

Τα προεκλογικά της κοιλάδας του Βουραϊκού

Τα προεκλογικά της κοιλάδας του Βουραϊκού

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΟΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΕΛΑΒΑΝ ΤΕΛΟΣ

   Τέλειωσε λοιπόν κι αυτή η διαδικασία, με εκλογικό θρίαμβο του ψηφοδέλτιου του επικεφαλής Θανάση Παπαδόπουλου (Ανεξάρτητη Κίνηση Πολιτών) μες 71,2%, έναντι του ψηφοδελτίου του επικεφαλής Θανάση Γ. Κανελλόπουλου (ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ) με 25,85% και του Σταμάτη Ανδριόπουλου (Λαϊκή Συσπείρωση) με 2,95% στον ευρύ σε έκταση Καλλικρατικό Δήμο Καλαβρύτων.

   Ο πάλι Δήμαρχος Θανάσης Παπαδόπουλος θα έχει 14 Δημ. συμβούλους, έναντι 5 (1+4) του Θανάση Κανελλόπουλου. Θα έχει την πλειοψηφία των Κοινοτικών Συμβουλίων σε όλα τα χωριά, πλην ελαχίστων που ανήκουν στην αξιωματική αντιπολίτευση. Η Λ. Σ. δεν εξέλεξε ούτε τον επικεφαλής Σταμάτη Ανδριόπουλο, παρότι πλησίασε πολύ κοντά το παράλογο φίλτρο και όριο του 3%! Τι μπορούμε λοιπόν να κρατήσουμε επί της ουσίας μετά απ’ αυτά τα αποτελέσματα;

   Η γνώμη μου είναι να αναδιφήσουμε στις προεκλογικές εξαγγελίες, δεσμεύσεις, αναφορές, μισόλογα ή και αγνοήσεις πολλών ζητημάτων. Εμείς θα μείνουμε κυρίως σε ότι αφορά την δυτική κοιλάδα του Βουραϊκού. Θα προσπαθήσουμε με προσοχή, αλλά και θάρρος, να αποδελτιώσουμε ότι θεωρήσαμε σημαντικό. Ελπίζω να μην έχω παρανοήσει κάποια στάση εκ των υποψηφίων, νικητών και ηττημένων.

Συνέχεια

Έκκληση: Μην αγνοείτε τα ιστορικά μνημεία της δυτικής κοιλάδας του Βουραϊκού

Έκκληση: Μην αγνοείτε τα ιστορικά μνημεία της δυτικής κοιλάδας του Βουραϊκού

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Ι. ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΡΕΙΠΙΑ

Με αφορμή τις αυτοδιοικητικές εκλογές και ειδικότερα τις δημοτικές εκλογές για τον ευρύ Καλλικρατικό Δήμο Καλαβρύτων δεν είναι ορθό να περιμένουμε μόνο τις υποσχέσεις ή τις δεσμεύσεις των υποψηφίων δημάρχων, δημοτικών ή και κοινοτικών συμβούλων. Οφείλουμε να ανοίγουμε και εμείς θέματα που δεν «είναι πιασάρικα», ούτε αποκομίζουν δεκάδες ψήφων. Αποτελούν όμως ένα μέρος της ιστορικής μνήμης, μπορούν να λειτουργήσουν παιδευτικά, αλλά και στοιχείο προσέλκυσης περιηγητών και ενδιαφερομένων.

Ήδη έχουν -και πολύ ορθά- αναδειχθεί ο τόπος θυσίας του Καλαβρυτινού ολοκαυτώματος και το αντίστοιχο μουσείο, ο πύργος της Παλαιολογίνας στα Καλάβρυτα, τα μεγάλα παλαιά ή μικρότερα μοναστήρια, ο οδοντωτός, κλπ. Υπάρχουν όμως σ’ όλες τις ιστορικές κοιλάδες και πολλά άλλα μνημεία, όπως ο αρχαίος Κλείτορας, ο ναός της Ημερησίας Αρτέμιδας στου Χαμάκου (Λουσικό), μνημεία στην Ψωφίδα, κλπ, τα οποία λιγότερο ή περισσότερο έχουν ψηλαφιστεί, αναγνωριστεί και εν μέρει αναδειχθεί.

Εμείς, πιστοί στις νύξεις στην κοιλάδα του Βουραϊκού, θα ψηλαφίσουμε συνοπτικά και εν όψει της προεκλογικής περιόδου, μια ομάδα ιστορικών μνημείων στο δυτικό πόλο της (πρώην Δήμος Καλλιφωνίας). Ας τα δούμε με μια χρονολογική σειρά.

Συνέχεια

Αναστοχαζόμενοι τους προβληματισμούς του Παναγιώτη Μπούρδαλα «ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΧΑΪΚΗ ΓΗ ΕΩΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΠΕΡΑΤΑ»

Αναστοχαζόμενοι τους προβληματισμούς του Παναγιώτη Μπούρδαλα

«ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΧΑΪΚΗ ΓΗ ΕΩΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΠΕΡΑΤΑ»

Της Γιούλας Κωνσταντοπούλου*

Με ιδιαίτερη χαρά έλαβα στα μέσα του περασμένου Αυγούστου το τελευταίο πόνημα του Παναγιώτη Μπούρδαλα: Από την Αχαϊκή Γη ως τα πέρατα του κόσμου. Για μια  απελευθερωτική θε-ανθρωπολογία: υποδείγματα, θραύσματα, Μεγάλη Σύνοδος 2016, «3η Ρώμη». Πρόκειται για το πέμπτο κατά σειρά βιβλίο του συγγραφέα που κυκλοφορήθηκε από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ το καλοκαίρι του 2022, και αφιερώνεται στους «δυνάμει και ενεργεία χριστιανούς, που κατανοούν τον σύγχρονο κόσμο και παλεύουν θε-ανθρωπολογικά, σπάζοντας τα τεχνητά εμπόδια της ιστορίας».

Συνέχεια

Πώς ξεκίνησαν φέτος τα σχολεία; (Σεπτέμβρης 2023 – Συζήτηση μ’ έναν γονιό)

 Πώς ξεκίνησαν φέτος τα σχολεία; (Σεπτέμβρης 2023 – Συζήτηση μ’ έναν γονιό)

Του Ηλία Παπαχατζή*

-Καλημέρα, δάσκαλε
-Καλημέρα, Βασίλη. Τι κάνεις;
-Καλά είμαι. Καλή σχολική χρονιά να έχετε
-Ευχαριστούμε… Για να δούμε!
-Πάλι προβλήματα, δάσκαλε…
-Πολλά, Βασίλη… Καλή χρονιά και στα παιδιά σας
-Ευχαριστούμε…. εμένα κλαίει η ψυχή μου για τα παιδιά στη Θεσσαλία. Εκείνα τα παιδιά θα πάνε σχολείο;

Συνέχεια

Ο Γεώργιος Σφραντζής και το «Χρονικό της Άλωσης»

Ο Γεώργιος Σφραντζής και το «Χρονικό της Άλωσης»

Της Γιούλας Κωνσταντοπούλου*

     Ο Γεώργιος Σφραντζής είναι γνωστός ως ένας από τους τέσσερις Βυζαντινούς «ιστορικούς της Άλωσης». Το έργο του (εν μέρει τα «απομνημονεύματά» του) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πηγές για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς (1453), παρά τις μεταγενέστερες διαστρεβλώσεις που υπέστη. Ο κυριότερος λόγος γι ’ αυτό δεν είναι άλλος από τη θέση του συγγραφέα ως γραμματέα του τελευταίου αυτοκράτορα, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, η οποία του επέτρεπε να γνωρίζει σκοτεινές πτυχές πολλών γεγονότων.

     Ο 13ος αιώνας αποτέλεσε μία περίοδο ση­μαντικών εξελίξεων για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Στο διάστημα των δύο περίπου αι­ώνων (1261-1453), κατά τους οποίους κατείχαν την εξουσία οι Παλαιολόγοι, εντάθηκαν οι εμφύ­λιες διαμάχες, καθώς κορυφωνόταν ο αγώνας για τη διαδοχή του θρόνου. Βούλγαροι και Σέρβοι αναδιοργάνωσαν τα κράτη τους, ενώ στα μικρα­σιατικά υψίπεδα εμφανίσθηκαν οι Οθωμανοί Τούρκοι.

Στην αυγή του 15ου αιώνα, ο οποίος άρ­χιζε με δυσοίωνες προβλέψεις για τον βυζαντινό κόσμο, γεννήθηκε ο Γεώργιος Σφραντζής, ένας από τους σημαντικότερους ιστοριογράφους της Άλωσης, η δραστηριότητα του οποίου εξακτινώθηκε σε ποικίλους τομείς της πολιτικής, διπλω­ματικής και στρατιωτικής ζωής. Τα προ της Άλωσης και τα μετά την Άλωση γεγονότα καταγράφηκαν, μεταξύ άλλων, στο χρονικό του Σφραντζή (Minus), καθώς και σε αυτό που του αποδόθηκε ψευδεπίγραφα (Majus).

Συνέχεια

Κέρτεζη: Από νεκρό ξενοδοχείο σε ζωντανό γηροκομείο;

Κέρτεζη: Από νεκρό ξενοδοχείο σε ζωντανό γηροκομείο;

1η σελίδα, ΩΡΑ των ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, φ. 68, ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2023

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΠΑΛΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Έρχονται (πάλι) αυτοδιοικητικές εκλογές. Περιφερειακές και δημοτικές. Οι κοινοτικές αποτελούν (πάλι) μέρος των δημοτικών, έχοντας χάσει πλήρως και το τελευταίο στοιχείο σχετικής τους αυτονομίας με το «νόμο Βορίδη». Θα θέσουμε, παρ’ όλα αυτά, στη διάθεση των αυτοδιοικητικών, για δημιουργία, ένα έργο που έμεινε στα αζήτητα επί τρεις δεκαετίες περίπου στον έτερο μεγάλο πόλο της κοιλάδας του Βουραϊκού, την ιστορική Κέρτεζη. Δεν πρόκειται για αμιγώς αναπτυξιακό ή εξωραϊστικό έργο. Αποτελεί ταυτόχρονα έργο ανθρωπιστικό, εργασιακό και ιστορικής αποκατάστασης.

Βλέπετε η Κέρτεζη έχει ιστορία, αλλά δεν αποτέλεσε «μαρτυρική πόλη» ώστε να παίρνει σχεδόν όλα τα μη εξωραϊστικά μεγάλα έργα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν πολλά εγκαταλειμμένα παλιά ιστορικά μνημεία: το προχριστιανικό Οχυρό της Κέρτεζης, το φράγκικο Κάστρο της Ντεσμένας, ο Εθνικός Πύργος των (Σ)φραντζή και «Λιάρου», ο νεοβυζαντινός Ι. Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κοιμητήριο και το κτίριο (και σχολείο) των Τετρεμέλη/Στριφτόμπολα. Πλέον υποψήφιο είναι και το κτήριο του τελευταίου Δημοτικού σχολείου στον Αη Θανάση.

Τα πέντε βουλιάζουν, φθείρονται, καταστρέφονται και πέφτουν ακόμα μέχρι και στα χέρια αρχαιοκαπήλων. Το έκτο απέκτησε μια παράξενη «μπούργκα»! Μόνο για το κτίριο του Στριφτόμπολα δρομολογείται αποκατάσταση με λειτουργικότητα, αλλά από κερτεζίτες ιδιώτες… Θα επανέλθουμε σύντομα για όλα τα μνημεία σε επόμενο άρθρο.

Το πιο όμως πρόσφατο κτήριο, σχεδόν έτοιμο να λειτουργήσει, το οποίο εγκαταλείφθηκε με ευθύνες πολλών (ζώντων και τεθνεώτων), αποτελεί το λεγόμενο «Κοινοτικό Ξενοδοχείο της Κέρτεζης». Παραδόθηκε θεσμικά από την «Κοινότητα Κερτέζης»[1] στον «Δήμο Καλαβρύτων» επί προγράμματος «Καποδίστρια» λίγο πριν ολοκληρωθεί. Ακολούθησε κατόπιν το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και ουσιαστικά η επικράτησή του μέχρι τις ημέρες μας.

Συνέχεια