Το ταξίδι μου, η συμβολή του Ψυχάρη στη διαμόρφωση της νεοελληνικής γλώσσας*

Του Νικολάου Μπουμπάρη**

Με την ασφάλεια που μας παρέχει η χρονική απόσταση από το γλωσσικό ζήτημα, θα επιχειρήσω απόψε να αποτιμήσω τη συμβολή του Γιάννη Ψυχάρη στη διαμόρφωση της νεοελληνικής γλώσσας. Η σημερινή διάλεξη αφορμάται από τη συμπλήρωση 130 χρόνων από τη δημοσίευση ενός κειμένου καθοριστικού για τα νεοελληνικά γράμματα, του Ταξιδιού. Επιπλέον, τη χρονιά που θα υποδεχτούμε σε λίγες εβδομάδες θα συμπληρωθούν 165 χρόνια από τη γέννηση και 90 από τον θάνατο του Ψυχάρη. Αν λάβουμε υπόψη μας και τις επετείους των 125 ετών του Δαναού και των 35 του Συνδέσμου Φιλολόγων Αργολίδας, αντιλαμβάνεστε ότι απόψε η αίθουσα διαλέξεων του Δαναού είναι το σημείο διασταύρωσης όλων αυτών.

Όλοι οι πολιτισμοί χρησιμοποιούν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται το παρελθόν προκειμένου να καθορίσουν και να ισχυροποιήσουν τη θέση τους στο παρόν. Υπό την επιρροή του Ρομαντισμού και την εδραίωση των εθνών-κρατών στην Ευρώπη τον 19^ο αιώνα, αναθεωρήθηκαν ριζικά οι σχετικές με το παρελθόν αντιλήψεις. Κάθε έθνος διεκδικούσε ή ανακάλυπτε την αξία της παράδοσης που είχε συμβάλει στο παρελθόν στη διαμόρφωσή του και στο παρόν εγγυόταν τη διαφορά του από τους αντιπάλους του, καθώς και τη δυνατότητα να υλοποιήσει στο μέλλον τις φιλοδοξίες του.

Η πολιτιστική παράδοση, πυρήνας της οποίας είναι η ελληνική γλώσσα, έχει την πιο μακρά και αρραγή ιστορία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αποστολή του νεοελληνικού κράτους ήταν να συλλέξει και να καθιερώσει τα στοιχεία εκείνα της παλαιότερης ιστορίας του Ελληνισμού που θα αξιοποιούνταν στην εδραίωση της σύγχρονης υπόστασής του και των μελλοντικών φιλοδοξιών του. Το νεαρό ελληνικό κράτος χρειαζόταν να στηρίξει σε ιστορικές περγαμηνές την εσωτερική του νομιμοποίηση και τις αλυτρωτικές διεκδικήσεις του^[1]. Προς αυτήν την κατεύθυνση εργάστηκαν οι λόγιοι Σπυρίδων Ζαμπέλιος και Σπυρίδων Λάμπρου και, κυρίως, ο ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος. Το αξιακό τους πλαίσιο συνήδε με το αντίστοιχο της εποχής τους και του πολιτισμικού και γεωγραφικού περίγυρου. Δεν διέφερε, δηλαδή, από αυτό των Καρλάιλ, Μισελέ και Σλουμπερζέ. 

Ανοικτή επιστολή στο Νίκο Τεμπονέρα 2020

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Συνάδελφε Νίκο Τεμπονέρα, αγαπητέ μας Νίκο

Νάμαστε πάλι απόψε εδώ στο χώρο που σημάδεψες πριν τρεις περίπου δεκαετίες, στις 9 Γενάρη 1991, ενώνοντας σχολείο και εκπαιδευτικό κίνημα, καθηγητές και μαθητές σε άλλου είδους μάθημα: Αυτό της κοινωνικής γνώσης στο πεδίο των συλλογικών αγώνων. Δεν ήθελες να γίνεις «λαϊκός ήρωας», αλλά να συνεχίσεις να είσαι εκπαιδευτικός μαζί με το σωματείο σου, την Α΄ ΕΛΜΕ Αχαΐας, κι ας μην ήσουν εκλεγμένος στο ΔΣ της. Έτρεξες μαζί με τα περισσότερα μέλη του κι έφτασες άοπλος από το Παράρτημα, την τότε έδρα του σωματείου, μέχρις εδώ να στηρίξεις τους αγωνιζόμενους μαθητές απέναντι σε οργανωμένους τραμπούκους που επιτίθονταν με λοστάρια και όχι μόνο.

Έπεσες νεκρός κτυπημένος με λοστό στο κεφάλι από το στέλεχος της τότε ΟΝΝΕΔ Γ. Καλαμπόκα, μετά από εισβολή ομάδας ροπαλοφόρων τραμπούκων μέσα σ’ αυτό το σχολικό συγκρότημα -τότε 3ου & 7ου Γυμνασίου και Λυκείου Πάτρας-, που τελούσε υπό μαθητική κατάληψη, όπως εκατοντάδες σχολεία στην επικράτεια. Ναι καταλήψεις πολύ μεγάλης κλίμακας και χρόνου, κι όχι «δυσλειτουργίες» όπως προσπαθούν να τις ονομάσουν οι εκσυγχρονιστές των τελευταίων ετών με τις αλλαγές όρων. 

Το όνομά σου Νίκο μας έγινε σύμβολο του λαϊκού κινήματος και ιδιαίτερα των καθηγητών, των μαθητών, των φοιτητών, της σπουδάζουσας νεολαίας. Γιατί εσύ, όχι μόνο στάθηκες στη πρώτη γραμμή του αγώνα συνεπής με τη πολιτική-συνδικαλιστική σου αντίληψη, σταθερός στο συλλογικό σου αξιακό σύστημα, αλλά και άοπλος αιματοβαμμένος μάρτυρας της παιδείας και του ευρύτερου εκπαιδευτικού κινήματος.

Νίκο μας,

Ο 21^ος αι., όπως και τα τελευταία χρόνια του 20^ου, διαπνέεται από μία παγκόσμια προσπάθεια να καθιερωθεί ένας «νέος τύπος ανθρώπου». Για όσους βλέπουν χωρίς μυωπικά γιαλιά, ο «νέος τύπος ανθρώπου» που προβάλλεται από της δυνάμεις της αγοράς, τους «δυνατούς» της εποχής μας, είναι ο «εξατομικευμένος άνθρωπος». 

Η ζωή στην σχολική τάξη – Οι εντάσεις και η ανθεκτικότητα των εκπαιδευτικών

Μαγνητοσκοπημένη εκπομπή (Άλλη Άποψη για το Ionian TV )

με συνεντεύξεις – συζητήσεις στην δημοσιογράφο Εύα Στρατή δύο δασκάλων και ενός καθηγητή της Πάτρας*.

Η εκπομπή σε πρώτη μετάδοση πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 19 Νοέμβρη και ώρα 11.μμ έως 12.00 τα μεσάνυχτα. Δείτε ολόκληρη την εκπομπή:

Κείμενο ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ του ΒΙΒΛΙΟΥ  «ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ», Κόρινθος 21.06.2019

Του Βασίλη Π. Μακρή*

Κατ’ αρχήν θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον φίλο και αγωνιστή τον Παναγιώτη Μπούρδαλα για την πρόταση που απηύθυνε προς εμένα να λάβω μέρος στην παρουσίαση του βιβλίου του «Στα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου». Τον Παναγιώτη τον συναντώ πρώτη φορά σήμερα, αν και τον γνωρίζω διαδικτυακά εδώ και μια δεκαετία. Στην διάρκεια αυτής της δεκαετίας τον παρακολουθούσα τόσο στο «Μανιτάρι του βουνού», όσο και σε διάφορα άλλα blog. Το ΜΑΝΙΤΑΡΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ, ήταν και είναι πάντοτε ένας φιλόξενος χώρος για την παρουσίαση κειμένων που προκαλούσαν μεγάλο ενδιαφέρον. Πρόκειται για ανοικτό χώρο χωρίς ίχνος ψευδοελιτισμού και υποχθόνιας έπαρσης και μάλιστα μακριά από οποιαδήποτε χροιά αποστεωμένου διδακτισμού. Επομένως ήταν φυσικό, η πρόσκληση που απεύθυνε σε μένα ο Παναγιώτης, να μου προσδώσει μεγάλη χαρά και ταυτόχρονα να αποτελεί τιμή (για μένα) να λαμβάνω μέρος σε μια τέτοια διαδικασία.

Συνέχεια →

Στα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου

Το βίντεο της 1^ης παρουσίασης [στον Αρμό – 11.05.2019]

Παρουσίαση του νέου βιβλίου του Παναγιώτη Μπούρδαλα: «Στα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου» με υπότιτλο «55 σημαδούρες υπαρκτικής και κοινωνικής θε-ανθρωπολογίας».

Ανοίγει την συζήτηση: ο συγγραφέας του βιβλίου Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας

Συνέχεια →

Η εξουσία των διανοουμένων ή

Γιατί η εκμετάλλευση, η εξουσία και η  ιεραρχία δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της κατοχής μέσω παραγωγής

Του Χάρη Ναξάκη*

Υπάρχουν δύο ορθολογικοί δρόμοι, και οι δύο λάθος, για να αναλύσεις τους λόγους αποτυχίας της πρώτης πληβειακής επανάστασης, της οκτωβριανής. Παραμένει βέβαια ανοιχτό το ερώτημα του Κοροβέση. Μήπως η αυθεντική επανάσταση έγινε τον Φλεβάρη και ο Οκτώβρης ήταν οι απαρχές μιας αντεπανάστασης;

Συνέχεια →

Φυσική …παρουσίαση για «Τα νερά των βουνών και η Κέρτεζη» στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Αιγίου (15.04.2019)

Του Γιώργου Ζησιμόπουλου*

Κυρίες και Κύριοι,

Αγαπητέ φίλε Τάκη,

συμφοιτητή και συνοδοιπόρε στην εκπαίδευση

στην πρώτη παρουσίαση του βιβλίου σου στα παράλια της Αχαΐας: «Τα νερά των βουνών και η Κέρτεζη» που έγινε στην Πάτρα, με συγκίνησε το έκδηλο πάθος, ο σεβασμός και ο γνήσιος-πηγαίος λόγος σου, με τον οποίο περιέγραψες τον τόπο σου.

Ήταν διάχυτη η συγκίνηση του Ανθρώπου που τρέφει σεβασμό στην ιδιαίτερη πατρίδα του, στον τόπο που γεννήθηκε και έμαθε τα πρώτα γράμματα. Στον τόπο που μόχθησε βοηθώντας τους γονείς του στις σκληρές αγροτικές εργασίες, όπως εξάλλου συνέβη με όλα τα παιδιά της δεκαετίας του 60 που είχαν γονείς αγρότες μικρού κλήρου.

Φεύγοντας πήρα το βιβλίο σου με την σχετική αφιέρωση και αφού το διάβασα, ενθουσιάστηκα κάνοντάς σου την πρόταση να μας ξεναγήσεις βήμα-βήμα στην Κέρτεζη, σύμφωνα με τις αναφορές του βιβλίου. Ήταν ένα πρώτο είδος εφαρμογής μιας εκ των προτάσεων του Παναγιώτη σχετικής με περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Κυρίες και Κύριοι

Συνέχεια →

Μπορεί η Θεολογία να εμπνεύσει τις Φυσικές Επιστήμες σήμερα;

Του Βασίλειου Κωνσταντούδη*

Σε αυτή την ομιλία, θα επιχειρήσουμε να δούμε τον διάλογο Επιστήμης και Θρησκείας στην προοπτική του μέλλοντος, εμπνεόμενοι από τη δυναμική της Ορθόδοξης Θεολογίας και Παράδοσης αλλά και τις προκλήσεις της σύγχρονης επιστημονικής γνώσης και πρακτικής. Πιο συγκεκριμένα θα ξεκινήσουμε από μία, σύντομη, επιλεκτική περιγραφή των βασικών χαρακτηριστικών των Φυσικών Επιστημών και της Θεολογίας και θα προχωρήσουμε στη σκιαγράφηση των βασικών προτύπων για τις σχέσεις Επιστήμης και Θρησκείας, όπως αυτά έχουν καταγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία.

Συνέχεια →