Η παγίδα
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Άνθρωποι και πίθηκοι
βρέθηκαν μαζί κι απέναντι,
σ’ έργο σύμβολο, κινηματογραφικό,
που είδα για δεύτερη φορά.
Άνθρωποι και πίθηκοι
βρέθηκαν μαζί κι απέναντι,
σ’ έργο σύμβολο, κινηματογραφικό,
που είδα για δεύτερη φορά.
Ο Κορινθιακός Κόλπος είναι μια μικρογραφία της Μεσογείου. Και οι δύο θάλασσες έχουν μια στενή φυσική είσοδο και μια τεχνητή έξοδο. Κλειστές θάλασσες και οι δύο, άρα εκτεθειμένες στις περιβαλλοντικές καταστροφές. Ο Κορινθιακός Κόλπος διαθέτει σπάνια προστατευόμενα οικοσυστήματα, όπως οι «κήποι» των κοραλλιών, τα υποθαλάσσια λιβάδια της Ποσειδωνίας, που συνθέτουν ένα πανέμορφο τοπίο στον πυθμένα. Εδώ βρίσκουν καταφύγιο τα τέσσερα είδη δελφινιών της Ελλάδος.
Κανονικά αυτή η υπερευαίσθητη θάλασσα θα έπρεπε να προστατεύεται με δρακόντεια μέτρα γιατί μολύνεται εύκολα εξαιτίας της αργής ανανέωσης των υδάτων της. Αλλά το κέρδος δεν έχει οικολογικές ευαισθησίες. Η «Αλουμίνα» εδώ και πενήντα χρόνια απορρίπτει την κόκκινη λάσπη της σ’ αυτή τη «λίμνη» και έχει καλύψει το 12% του πυθμένα του Κόλπου.
Στον αστερισμό του χρυσού κινείται η χώρα αυτές τις μέρες, αφού η μεγαλύτερη ξένη επένδυση στην Ελλάδα στον τομέα της εξόρυξης χρυσού –από την εταιρεία Eldorado Gold– έχει εξελιχθεί στην πιο επεισοδιακή των τελευταίων ετών.
«Αυτές οι καθυστερήσεις έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα κόστη και τον προγραμματισμό της Eldorado και τελικά υπονομεύουν τη δυνατότητά μας να προωθήσουμε αποτελεσματικά την ανάπτυξη και λειτουργία αυτών των περιουσιακών στοιχείων», σημείωσε στην ανακοίνωσή της η εταιρεία, ενώ ο George Burns, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Eldorado Gold, σχολίασε: «Είναι εξαιρετικά ατυχές να βρισκόμαστε σε αυτό το αδιέξοδο όταν θα έπρεπε να υλοποιούμε ένα σημαντικό επιχειρηματικό σχέδιο και να προσθέτουμε άλλες 1.200 θέσεις εργασίας στο σημερινό εργατικό δυναμικό μας, περίπου 2.400 ατόμων, στην Ελλάδα. Πάντως, η ημερομηνία-κλειδί είναι η 22η Σεπτεμβρίου, οπότε εκπνέει το τελεσίγραφο της εταιρείας προς την ελληνική κυβέρνηση».
Η κωμόπολη της Κέρτεζης στην οποία διακρίνονται: Ο οικισμός της, ο στενός ανατολικός κάμπος της, ο ανατολικός Απανόκαμπος, τα γύρω νεροφόρα βουνά της και ο δυτικός κερτεζίτικος Βουραϊκός, που αποτελεί τεχνικά και τον κεντρικό δρόμο πορείας των νερών άρδευσης μέχρι τ’ Αλώνια. Βλέπουμε νοτιοδυτικά από τα δυτικά του Οροπέδιου του «Χριστού» το Φθινόπωρο του 2016. Η φωτογραφία ανήκει σε νεαρό βοσκό του χωριού.
Συνέχεια από το: Δικαιώματα, χρόνος και περιοχές της παραδοσιακής άρδευσης στην Κέρτεζη – Ενότητα 1η
Ι) Εισαγωγικά
Η άρδευση με νεραύλακα έχει αποκτήσει μια τεχνική, η οποία στην Κέρτεζη εξελίχτηκε στην πορεία του ιστορικού και τεχνολογικού χρόνου. Η εξέλιξη αυτή φυσικά γονιμοποιήθηκε λόγω τόσο των πολλών πηγών άρδευσης, όσο και των πολλών αναγκών αυλάκων άρδευσης.
Βασικά στοιχεία της τεχνικής αποτελούν οι τρόποι υδρομάστευσης / «αρμέγματος» των νερών των πηγών, οι «δέσεις» στον κερτεζίτικο Βουραϊκό και σε κάποιους παραπόταμους, η τεχνική των αρχικών χωμάτινων νεραύλακων, οι παλαιές και σύγχρονες διακλαδώσεις τους, οι παλιές και σύγχρονες «κόφτρες», οι κατοπινές υπογειοποιήσεις μερικών νεραύλακων, οι σύγχρονες σωληνώσεις, οι παλιές ξύλινες και οι σύγρονες «κορύτες», τα «κεφαλάρια», οι γλάστρες και φυσικά οι αυλακιές στα χωράφια.
Αυτό το καλοκαίρι δεν μπορούμε να ‘μαστε απλώς παραθεριστές. Δεν μπορούμε να περάσουμε ξώφαλτσα δίπλα στη φύση. Είναι ανάγκη να πάρουμε κάποια διδάγματα απ’ ό,τι μας ξεπερνάει και μας αγκαλιάζει ταυτόχρονα. Είμαστε μέρος της φύσης. Αυτά δεν λένε στους μαθητές τα βιβλία; Όμως, τι είδους μέρος του όλου είμαστε, αφού δεν ξέρουμε τι να κάνουμε μέσα στο όλον;
Μ΄ ένα κλωνί βασιλικό στα χέρια να μυρίζω
και μ΄ ένα άσπρο φόρεμα μια μέρα
θα το σκάσω
Θ΄ανέβω πόθους και χαρές
χαλίκια θα πατήσω
και τα γυμνά τα πόδια μου θα τρέχουν στα λαγκάδια.
Κοίταξε και ξανακοίταξε επίμονα. Μέσα σε ένα κομμάτι καθρέπτη έβλεπε το χρόνο να κυλάει στα μονοπάτια του έσω εαυτού του. Αργά αλλά σταθερά, σαν ένα ποτάμι που διασχίζει το στέρεο μέχρι να συναντηθεί με την αλμυρή του φύση. Η ζωή του όλη έμοιαζε μια ατελείωτη διαδρομή που ήξερε όμως το τέλος της. Όταν τον ρώταγες, πάντοτε σου απαντούσε αινιγματικά για κάποιο ραντεβού αφήνοντας αδιευκρίνιστο όμως το πότε το πού και το πώς. Κάποτε τον πίεσα ιδιαίτερα και μου ομολόγησε ότι τούτο το προνόμιο το έχουν μόνο οι άγιοι. Άλλαξε την κουβέντα και μου έδειξε επίμονα ένα σπουργίτι που χαριεντιζόταν με τα φύλλα μιας κατάνθιστης ελιάς.
Έχει πανέμορφα μικρά άνθη σε λευκό, μοβ ή πράσινο χρώμα και υπέροχο άρωμα που θυμίζει λεμόνι. Ο λόγος για τη λουίζα, ένα βότανο με ποικίλες φαρμακευτικές ιδιότητες, το οποίο, αν και έχουμε ταυτίσει με την ελληνική γη, στην πραγματικότητα κατάγεται από την Αμερική, ενώ στην Ευρώπη το έφεραν οι Ισπανοί τον 17ο αιώνα. Η λουίζα είναι γνωστή κυρίως για τη συμβολή της στο αδυνάτισμα και τη βελτίωση της κυτταρίτιδας.
Πώς μας ωφελεί;
Ως γνωστόν ο Μιλόσεβιτς ήταν «χασάπης». Και «εγκληματίας». Και «δολοφόνος». Και έκανε «γενοκτονία». Και ειδικά στο Κόσσοβο έκανε και «εθνοκάθαρση». Για να καταλάβετε πόσο «κάθαρμα» ήταν, ακόμα κι αυτός ο Πρετεντέρης – όπως έγραφετότε – μόλις τον είδε στο εδώλιο της Χάγης (τον Μιλόσεβιτς ) «ανατρίχιασε» (ο Πρετεντέρης…).
Στις 11 Μαρτίου 2006, ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς πέθανε στις φυλακές της Χάγης. Προηγουμένως είχε καταγγείλει τους δεσμοφύλακές του ότι τον οδηγούσαν στο θάνατο, αρνούμενοι να του παράσχουν την αναγκαία ιατροφαρμακευτική αγωγή για τα καρδιακά προβλήματα που αντιμετώπιζε.
Δέκα χρόνια αργότερα, πριν από ένα περίπου μήνα, ο Μιλόσεβιτς… αθωώθηκε. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης τον απάλλαξε – μετά θάνατο – από την κατηγορία για την υποτιθέμενη συνενοχή του Βελιγραδίου στη σφαγή 8.000 Βοσνίων μουσουλμάνων στη Σρεμπρένιτσα, τον Ιούλιο του 1995.
Τα νερά της Κέρτεζης – Μέρος ΙΙ
[Οι πηγές, οι βρύσες και οι γεωτρήσεις ύδρευσης της Κέρτεζης]
Ι. Εισαγωγικά
Ο Βουραϊκός ποταμός έχει κατεύθυνυνση προς το βορρά και εκβάλλει δυτικά του Διακοπτού, στα βορειανατολικά του Νομού Αχαΐας. Ένα χιλιόμετρο νότια της εκβολής συναντιέται με τον ξακουστό Οδοντωτό (σιδηρόδρομο) και έκτοτε η πορεία τους είναι παράλληλη και πλεκόμενη μέχρι την στάση του χωριού Κερπινής. Από τη στάση στα Νιάματα μάλιστα, και μέχρι την Ζαχλωρού, η παρέα τους σημαδεύεται και από το περίφημο Φαράγγι με τις παλιές μεταλλικές σιδηροδρομικές γέφυρες και τα τούνελ που άνοιξαν με φουρνέλα και εργατικά χέρια στο τέλος του 19ου αι..
Ο Οδοντωτός σταματά στα βόρεια Καλάβρυτα, αλλά η βορειότερη κοίτη του Βουραϊκού δεν έχει εκεί την απαρχή της. Συνεχίζει νότια του Σκεπαστού (Βυσωκά) σε μια πορεία έξι περίπου ακόμα χιλιομέτρων στον βυσωκιώτικο κάμπο και μέχρι τα σύνορα του μικρόκαμπου των Κραστικών, βόρειά τους, και ‘κει συναντιέται με τον βορειανατολικό της Κέρτεζης, στις «Καμάρες».
Η κύρια κοίτη του, ένα χιλιόμετρο μετά στον «Πόρο» νότια από τα «Ρεμπίσια», θα δεχτεί τα χειμωνιάτικα –μόνο- νερά του παραπόταμου που τα μαζεύει από Λαγοβούνι, Κάνδαλο και Πριόλιθο (Συρμπάνι).
Η διασταύρωση του κερτεζίτικου Βουραϊκού με τον λαγοβουνιώτικο παραπόταμο. Παρατηρούμε ότι νερά έρχονται από την Κέρτεζη, ενώ λίγα απ’ αυτά μπαίνουν και στον παραπόταμο. Κι αυτό γίνεται κάθε χρόνο τους καλοκαιρινούς μήνες. Φόντο από την ξυλογέφυρα στον κερτεζίτικο Βουραϊκό (30-07-2016).
Το Καλοκαίρι, και φυσικά ολοχρονίς, ο Βουραϊκός δεν στερεύει, γιατί ευτυχώς για το Φαράγγι τα νερά της Κέρτεζης από την πηγή «Μπούρμπουλα», από το «Μάτι» και εν γένει τις «Αρκίτες» μέσα από μισοθαμένες «γράνες» και από τα αδέσμευτα νερά του ιστορικού «Κιοσιού» του δίνουν την υγρή ζωή.