Μάσκα δεν έχω να γυρνώ στο μοναστήρι ετούτο

Του Κωνσταντίνου Κόττη*

Παρότι αποφεύγω ν΄ ασχολούμαι από οδύνη με την θλιβερή θεολογική και πνευματική κατάσταση στην Ελλάδα (και όχι μόνο), νομίζω πως ήρθε η στιγμή να σχολιάσω και πάλι το γνωστό πρόβλημα των αποτειχίσεων, του οποίου κατεξοχήν έκφραση είναι η τέλεση ιερών ακολουθιών χωρίς την μνημόνευση του τοπικού επισκόπου. Εξάλλου σημαντικό επίκεντρο αυτών των εν Ελλάδι ενεργειών των λεγομένων ζηλωτών χριστιανών είναι η πατρίδα μου, η οποία υπάγεται εκκλησιαστικά στην Μητρόπολη Φλωρίνης Πρεσπών και Εορδαίας. Εκεί λοιπόν ελάχιστοι ιερωμένοι, επικαλούμενοι αστόχως τον 15^ο Κανόνα της Πρωτοδευτέρας Τοπικής Συνόδου, κήρυξαν τον τοπικό μητροπολίτη Θεόκλητο αιρετικό και σταμάτησαν να τον μνημονεύουν. Η ιστορία αυτή συνεχίζεται εδώ και κάποια χρόνια στην Ι. Μ. Αγίας Παρασκευής Μηλοχωρίου Εορδαίας. Πρόσφατα συνέβη επεισόδιο  μεταξύ του ιερομονάχου π. Ιγνατίου Καλαϊτζόπουλου και μιας πιστής η οποία φορούσε μάσκα, για την οποία αναφέρεται πως επιτίμησε και ζήτησε την αποχώρησή της κάνοντας λόγο για καρναβάλια στην Εκκλησία. Φίλοι και αντικείμενοι του εν λόγω αρχιμανδρίτου, έχουν επιδοθεί σε πολλά σχόλια και ύβρεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ένα ερώτημα το οποίο τέθηκε με αφορμή αυτό το περιστατικό, είναι το εάν ιερέας έχει την αρμοδιότητα να οδηγεί εκτός των τελουμένων έναν πιστό. Εδώ πρέπει να πούμε τα εξής: Ο Χριστιανισμός είναι μυστηριακή λατρεία πράγμα που σημαίνει πως ο καθ ύλην αρμόδιος ιερέας μπορεί για λόγους, καθορισμένους όμως και όχι ό,τι του «κόψει», να απαγορέψει την είσοδο κάποιου. Πρακτικά αυτό σημαίνει να συντρέχουν κανονικοί λόγοι.

Μια δεύτερη συζήτηση έγινε για το τι ακριβώς ειπώθηκε πραγματικά. Στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν ήμουν παρών και δεν γνωρίζω τί ειπώθηκε και τί όχι, για να λάβω θέση. Όμως ο εν λόγω κληρικός είναι «σεσημασμένος» για πολλά ανάλογα περιστατικά στο παρελθόν. Λ.χ. πριν λίγα χρόνια, κατά την Θεία Λειτουργία του Πάσχα και όταν ήρθε η ώρα της Θείας Κοινωνίας, δεν μετέλαβε όσους δεν εξομολογούνταν στη μονή. Μάλιστα σε μία γυναίκα βαθειά πιστή και εκκλησιαστική, η οποία εξομολογούνταν όντως στη μονή (και συνεπώς δεν μπορούσε να αρνηθεί να την μεταλάβει γι΄ αυτό τον λόγο), την κοίταξε σαν τον καραβανά στην στρατιωτική επιθεώρηση της Παρασκευής που ψάχνει να κόψει εξόδους και της είπε «δεν φοράς μαντήλα» και δεν την κοινώνησε. Το περιστατικό βέβαια είχε και συνέχεια, αφού ζητήθηκαν από τηλεοπτικό κανάλι δηλώσεις από τον εν λόγω ιερομόναχο. Εκεί πραγματικά μου προκάλεσε θλίψη το ότι τον ρωτάγανε για την μάσκα μέσα στην Εκκλησία και το γνωστό περιστατικό και άρχισε «ψεκασμένο» πρόλογο περί  Ρότσιλντ και Ροκφέλερ, αλλά και λέγοντας πως πληρώνουν τους συγγενείς των νεκρών για να δηλώνουν αποδοχή του θανάτου από covid-19. Θεολογία επιπέδου μακελειού.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως «ακατοίκητοι ζηλωτές, εθνικάρες και προοδευτικοί», έχουν βρει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την αγιά χαρά τους. Η καραντίνα το ανέδειξε με τον ποιο έντονο τρόπο. Ούτε υπάρχει αμφιβολία πως στην επιδημία θα «πατήσουν» επιτήδειοι για να επιχειρήσουν να εφαρμόσουν μια σειρά από πράγματα. Αυτό γίνεται στην πολιτική, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται. Όμως το ένα δεν ακυρώνει το άλλο, ο ιός είναι εδώ, στο βαθμό που είναι. Δυστυχώς διαρκώς επιζητούμε ν΄ αποδεχόμαστε, αυτό το οποίο μας είναι ευάρεστο στ΄ αυτιά, την εικόνα και την συμπεριφορά μας.

Για μεγάλο τμήμα των λεγόμενων «ζηλωτών», το γεγονός ότι δεν αποτελούν πλέον οι κληρικοί της μονής ιερείς της Εκκλησίας και της Μητροπόλεως όντας αποτειχισμένοι, είναι μια μικρή λεπτομέρεια και γενικά είναι απλώς Τρίτη, Τετάρτη ή Πέμπτη. Οι περισσότεροι έχουν παντελή άγνοια του κανονικού δικαίου και του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί. Αυτό δεν θα ήταν κακό, αν δεν εκδήλωναν όπου βρεθούν και όπου σταθούν κανονική άποψη με την κριτική τους να πηγαίνει ροδάνι. Στην πραγματικότητα, όποιος πηγαίνει σε ιερές ακολουθίες μονής ή ναού, οι οποίες είναι αντικανονικές ελέω αποτειχισμένων λειτουργών, εμπίπτει ο ίδιος στις διατάξεις των νόμων του ορθόδοξου κανονικού δικαίου και ας θεωρούν εαυτούς υπερ-ορθοδόξους. Έχουν αναρωτηθεί όλοι αυτοί οι «ζηλωτές» τι επιτίμιο έχει η συμπροσευχή, δηλαδή η συμμετοχή σε ιερή ακολουθία και μυστήριο η οποία τελείται από αντικανονικούς ιερείς; Και δεν νοείται στο κανονικό δίκαιο η οποιαδήποτε εκκλησιαστική δραστηριότητα άνευ της αδείας του τοπικού επισκόπου, πολύ περισσότερο της τέλεσης Θείας Ευχαριστίας. Ό,τι και να επικαλεστείς για την Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης δεν αλλάζει την εξής πραγματικότητα: Μια τοπική Σύνοδος η οποία δεν έχει επικυρωθεί από Οικουμενική Σύνοδο (όπως ο 15^ος Κανόνας της Πρωτοδευτέρας Συνόδου τον οποίο έχουν κάνει «σημαία»), δεν μπορεί να αλλάξει το κανονικό πρωτόκολλο το οποίοι προβλέπεται για την διακοπή του εκκλησιαστικού μνημοσύνου αρχιερέων και έχει αποφασισθεί από μια Οικουμενική Σύνοδο. Ένας πρεσβύτερος δεν μπορεί να τελεί Θεία Λειτουργία αυτόνομα του επισκόπου του (ψιλά βέβαια γράμματα για τους φωνασκούντες). Επίσης άνευ οριστικής καταδίκης δηλαδή και σχετικής απόφασης σε εφέσιμο βαθμό, ουδείς αρχιερέας παύει να είναι κανονικός αρχιερέας. Αντίστοιχα ακόμα και αν κάποιος αρχιερέας, ακόμα και ο «άγιος του αιώνα» να καταδικαστεί έστω άδικα αλλά τελεσίδικα, δεν επιτρέπεται έως την ενδεχόμενη αποκατάστασή του η εκκλησιαστική μνημόνευσή του. Αρχή της έννοιας του δικαίου είναι να μην επιτρέπει την υποκειμενική και κατά το δοκούν πράξη του υποκείμενου στο νόμο πολίτη (αυτό μας έλειπε), παρότι προφανώς υπάρχει και η δικαστική πλάνη. Το δικαστήριο χαρακτηρίζει επίσημα, όχι η αφεντομουτσουνάρα μας. Συνεπώς σε επίσημα γεγονότα, όπως ένα εκκλησιαστικό μνημόσυνο, επικαλούμαστε μόνο επίσημες (εκκλησιαστικές) πράξεις.

Παρότι και εμένα με ενοχλεί ως ορθόδοξο η απουσία πίστης απέναντι στο ύψιστο μυστήριο της Θείας Κοινωνίας και κατά συνέπεια η χρήση μάσκας εντός του ναού, δεν μπορώ ν΄ επικαλεστώ την προσωπική μου ενόχληση και να επιτιμήσω αυτόν ο οποίος έκρινε πως πρέπει να την φέρει. Αν η Εκκλησία ορίσει την χρήση μάσκας ως κατακριτέα, μόνο τότε μπορώ και εγώ να το επικαλεστώ δημόσια και να το επικρίνω. Και παρότι προσωπικά δεν νιώθω κανένα φόβο να κωλύσω νόσημα μέσα στην Εκκλησία, αυτό αποτελεί δική μου πεποίθηση και όχι καθολικό αξίωμα. Και ένας που ήταν πιο μεγάλος μοναχός από τον ιερομόναχο της αγίας Παρασκευής, ο Μέγας Παχώμιος της Αιγύπτου, απαγόρευε την είσοδο ασθενούς στο ναό και την τράπεζα της μονής. Συνεπώς ας μην κάνουμε εύκολα τους κλειδούχους του επιγείου παραδείσου σε πιστούς και ας «ξεκαβαλάμε» που και που από την υψιπετή καθέδρα μας.

ΠΗΓΗ: 27.07.2020, https://e-ptolemeos.gr/maska-den-echo-na-gyrno-sto-monastiri-et/.

*  Ο Κωνσταντίνος Κόττης είναι πτυχιούχος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ιεροψάλτης, Μεταπτυχιακός φοιτητής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, konstantinosoa@yahoo.gr.

Πανεπιστήμια δύο ταχυτήτων

Του Νικήτα Χιωτίνη*

Τις τελευταίες ημέρες γίνεται πολύς λόγος για «Πανεπιστήμια δύο ταχυτήτων», με αναφορά στα πρώην ΤΕΙ και νυν Πανεπιστήμια και με αφορμή τις μετεγγραφές φοιτητών πρώην Τμημάτων ΤΕΙ, που δεν βρίσκουν αντίστοιχα Πανεπιστημιακά Τμήματα. Ας δούμε όμως καλλίτερα το ζήτημα αυτό και ας δούμε ποιά Πανεπιστημιακά Τμήματα συντηρούν την ύπαρξη πανεπιστημιακής εκπαίδευσης  «μειωμένης ταχύτητος».

Αρχικώς διαπιστώνουμε, από τον τρόπο που ασκούνται σήμερα τα επαγγέλματα και λειτουργεί η κοινωνία,  πως η επιχειρηματολογία περί «επαγγελματικών δικαιωμάτων» που δήθεν δίδουν οι Σχολές, είναι εν πολλοίς έωλη, σε πολύ λίγο χρόνο θα είναι απολύτως έωλη.  Τα όποια «επαγγελματικά δικαιώματα», τα δίνει πρωτίστως η αγορά, δηλαδή οι ανάγκες της κοινωνίας και δευτερευόντως τα επιστημονικά και επαγγελματικά Επιμελητήρια. Τα οποία Επιμελητήρια προσαρμόζονται και αυτά, ίσως με λίγη καθυστέρηση –ιδιαιτέρως στην Ελλάδα- με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.   

ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΨΕΜΑ...

ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ  ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2020…

Της Μαρίας Φούκα*

Δεν θα πω αν μου άρεσαν ή όχι… Είναι θέματα εξετάσεων και έτσι θα τα αντιμετωπίσω… Κατά πόσο δηλαδή πληρούν τις προϋποθέσεις ως τέτοια, απευθύνονται στην πλειοψηφία των μαθητών της Γ΄ Λυκείου, ετών 18, και κατά πόσο ανταποκρίνονται στις ανάγκες, στις αναζητήσεις και στην ψυχολογία τους…

Τα κείμενα που δόθηκαν, τα δυο πεζά και το ένα ποιητικό, υπέροχα!! Οι ερωτήσεις των θεμάτων  Α και Β   μια χαρά…

Το Γ και το Δ  θέμα όμως  (45 μόρια παρακαλώ) θεωρώ ότι, έτσι όπως είναι διατυπωμένα, υποδεικνύουν και δέχονται ως σωστή απάντηση μόνο μια, πράγμα εντελώς απαράδεκτο και αντιδημοκρατικό…

Αντιγράφω το Γ΄ ΘΕΜΑ...

Για τον εκκλησιαστικό γάμο: Μήπως είναι ευκαιρία ν’ αναθεωρήσουμε πολλά;

Της Καλομοίρας Κουμπή*

Ο κορωνοϊός είναι γεγονός πως αναστάτωσε τη ζωή μας και ανέτρεψε την καθημερινότητά μας. Οι αναταράξεις αυτές δεν περιορίστηκαν στην προσωπική-επαγγελματική και κοινωνική πλευρά της ζωής μας, αλλά επηρέασαν και την εκκλησιαστική ζωή μας, αφού για μεγάλο διάστημα δεν ήταν δυνατή η συμμετοχή μας στις Εκκλησιαστικές συνάξεις. Η επιστροφή στην κανονικότητα, όπως διαπιστώνουμε δεν είναι πλήρης επιστροφή. Κάποιες αλλαγές στη ζωή μας, ήλθαν για να μείνουν για περισσότερο ή και για πάντα. Μήπως, όλο αυτό είναι και μια ευκαιρία για αναθεωρήσεις πραγμάτων, συνηθειών και τακτικής, προς το ουσιαστικότερο;

Έξω η CISCO, οι πολυεθνικές και η αγοραία αντίληψη από τα σχολεία μας

Της Έφης Ψωίνου*

Αν οι εκπαιδευτικοί και οι χωρίς αντανακλαστικά συνδικαλιστές τους είχαν όντως αντιληφθεί που οδηγεί η κυβέρνηση την εκπαίδευση γενικότερα και αυτή των ανηλίκων ειδικότερα, τότε το μόνο σύνθημα που θα ταίριαζε να φωνάζουν στα συλλαλητήρια τους, αυτά του τελευταίου καιρού, θα ήταν “έξω η CISCO, οι πολυεθνικές και η αγοραία αντίληψη από τα σχολεία μας”.

Όλα τα υπόλοιπα, το πολυνομοσχέδιο για την εκπαίδευση που βρίσκεται ήδη στη βουλή, το οποίο αλώνει όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης από το νηπιαγωγείο στο οποίο μπαίνουν “εργαστήρια δεξιοτήτων” μέχρι το πανεπιστήμιο και την καθιέρωση ξενόγλωσσων προπτυχιακών τμημάτων με δίδακτρα, πολυνομοσχέδιο που για να εφαρμοστεί πλήρως απαιτεί την έκδοση 60 παρακαλώ Υ.Α. -πρόκειται για πολυνομοσχέδιο-kinder έκπληξη- η τροπολογία Κεραμέως για την παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και μέσα στη δια ζώσης εκπαίδευση, όπως προβλέπει η Υ.Α. που ακολούθησε την ψήφιση της τροπολογίας, αλλά κι εκτός αυτής, λόγω γενικότερα έκτακτου κι απρόβλεπτου γεγονότος , ειδικότερα επιδημικών νόσων κλπ., όλα είναι παρακολούθημα αυτής, της CISCO, της λογικής των πολυεθνικών και της απόλυτης κυριαρχίας της αγοραίας λογικής στην εκπαίδευση που έρχεται και στην Ελλάδα πια σαν Αρμαγεδδών….Τον “έσπρωξε” πολύ η πανδημία…

Σχετικά με το νομοσχέδιο για την «αναβάθμιση του σχολείου»

Του Γιώργου Γρόλλιου*

Στο παρόν κείμενο δείχνω τις στοχεύσεις του νομοσχεδίου με τίτλο «Αναβάθμιση του σχολείου και άλλες διατάξεις» που αφορούν την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, το οποίο κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή από την Υπουργό Παιδείας της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας Νίκη Κεραμέως.

Το νομοσχέδιο κατατέθηκε στις συνθήκες της πανδημίας του ιού Covid-19, με τη Βουλή να υπολειτουργεί και τους εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς σε συνθήκες εγκλεισμού και περιοριστικών μέτρων για τις μαζικές συγκεντρώσεις. Η στόχευση είναι εύκολα ορατή: να εξασφαλιστεί ότι θα υπάρξουν οι κατά το δυνατόν ελάχιστες αντιδράσεις. Σχετίζεται με τον χαρακτήρα του νομοσχεδίου, στο οποίο αποτυπώνεται η ιδεολογικοπολιτική σφραγίδα της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης.

Ανοίξτε τα σχολειά, κλείστε τις κάμερες

Του Σήφη Μπουζάκη*

Λίγο πριν επιστρέψουν στις σχολικές τάξεις οι μαθητές της Γ’ Λυκείου, η κ. υπουργός Παιδείας, επικαλούμενη το δημόσιο συμφέρον, νομοθέτησε εκπρόθεσμα και αιφνιδιαστικά τη ζωντανή αναμετάδοση της διδασκαλίας από τη σχολική τάξη για όσους μείνουν σπίτι.

Η παραπάνω απόφαση προκάλεσε δικαιολογημένα ένα κύμα αντιδράσεων σε εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές. Η απόφαση είναι παράνομη, αντιπαιδαγωγική, αντικοινωνική και αψυχολόγητη, επειδή:

Για την βιντεοσκόπηση των μαθημάτων και τα όρια της ερμηνείας

Του Κώστα Θεριανού*

«…ένα στιγμιότυπο μαθήματος μπορεί εύκολα να παρεξηγηθεί τόσο ως προς την μεταδοτικότητα του (έτσι όπως θα την ορίσει ο ακροατής εκτός σχολικού πλαισίου) όσο και ως προς την συναισθηματική επικοινωνία (αστεϊσμοί, κίνηση κτλ.)…»

Η προφορική πρόταση για αναμετάδοση του μαθήματος για τους /τις μαθητές/ -τριες που απουσιάζουν από τη σχολική τάξη έχει προκαλέσει αντιδράσεις από τα σωματεία των εκπαιδευτικών.

Πέρα, από τις νομικές ενστάσεις, υπάρχουν ζητήματα ουσίας που αυτά ακριβώς επιδιώκει να καλύψει η νομοθεσία.

Ρωτάνε πολλοί, καλοπροαίρετα ή κακοπροαίρετα: «γιατί δεν θέλετε να αναμεταδοθεί το μάθημα σας; Έχετε να κρύψετε κάτι;».

Δεν έχουμε να κρύψουμε απολύτως τίποτα. Όμως, η άρνηση της αναμετάδοσης ενός μαθήματος δεν σχετίζεται με το αν κάποιος/ -α θέλει ή δεν θέλει να κρύψει κάτι. Έχει να κάνει με μια σειρά κοινωνικούς και ψυχικούς παράγοντες που δεν μπορεί να κατανοήσει όποιος/ -α δεν έχει εμπλακεί στη διδασκαλία ενός πραγματικού μαθήματος.

Ας πάρουμε ως γενικό ερμηνευτικό εργαλείο ένα παλιό κείμενο του Ουμπέρτο Έκο, το οποίο μπορεί να γίνει μεθοδολογικός οδηγός για να ξεδιπλώσουμε τα επιχειρήματα μας. Πρόκειται για το κείμενο Τα όρια της ερμηνείας που εκδόθηκε σε ελληνική μετάφραση το 1993 από τις εκδόσεις Γνώση.

Σύμφωνα με τον Έκο ένα κείμενο έχει τρεις επικοινωνιακές διαστάσεις:

α. τι θέλει να πει ο συγγραφέας

β. τι θέλει να πει το ίδιο το κείμενο

γ. τι καταλαβαίνει ο αναγνώστης

Ακριβώς οι ίδιες διαστάσεις μπορούν να μεταφερθούν στη ζωντανή αναμετάδοση ενός μαθήματος:

α. Ο εκπαιδευτικός έχει εξοικειωθεί με μια συγκεκριμένη τάξη, μια ομάδα παιδιών, και επικοινωνεί μαζί τους με έναν συγκεκριμένο και μεταξύ τους παγιωμένο γλωσσικό κώδικα που περιλαμβάνει από εξηγήσεις του μαθήματος μέχρι αστεϊσμούς, με συγκεκριμένους τρόπους, που σπάνε τη μονοτονία του μαθήματος και βελτιώνουν την παιδαγωγική ατμόσφαιρα της τάξης.

β. Το ίδιο το «κείμενο» και στην παρούσα ανάλυση το ίδιο το μάθημα εμπεριέχει μηνύματα γνωστικά και συναισθηματικά που νοηματοδοτούνται από την συγκεκριμένη ομάδα παιδιών με έναν συγκεκριμένο τρόπο.

γ. Η αναμετάδοση ενός μαθήματος και η δυνατότητα να το παρακολουθήσουν άνθρωποι έξω από αυτό το κοινωνικά εγκαθιδρυμένο επικοινωνιακό και αξιακό πλαίσιο, προκαλεί προβλήματα καθώς ένα στιγμιότυπο μαθήματος μπορεί εύκολα να παρεξηγηθεί τόσο ως προς την μεταδοτικότητα του (έτσι όπως θα την ορίσει ο ακροατής εκτός σχολικού πλαισίου) όσο και ως προς την συναισθηματική επικοινωνία (αστεϊσμοί, κίνηση κτλ.). Μπορεί, λοιπόν, πολύ εύκολα ο εκπαιδευτικός να τύχει σχολίων όπως: «δεν καταλάβαμε τίποτα από όσα έλεγε», «πώς τα εξηγεί έτσι;», «κάνει με τα παιδιά αστεία και δεν κάνει μάθημα κτλ.».

Τέλος, η ύπαρξη και μόνο της κάμερας μέσα στην τάξη δημιουργεί στον εκπαιδευτικό την πίεση συγκεκριμένων ενδυματολογικών επιλογών και το «ψυχολογικό μάγκωμα» που δεν συνάδει με την ελευθερία λόγου της διδασκαλίας. Θα βρίσκεται σε μια διαρκή διαδικασία αυτολογοκρισίας και αυτοελέγχου από το πως είναι χτενισμένα τα μαλλιά του μέχρι τι ρούχα φοράει.

Ανάλογα προβλήματα δημιουργεί και στα παιδιά που θα πάρουν το λόγο να ρωτήσουν ή να απαντήσουν: η προφορά τους, ο τρόπος που μιλούν, αυτό που ρωτούν ή απαντούν μπορεί δυνητικά να γίνει αντικείμενο δημόσιου σχολιασμού που βγαίνει έξω από το παιδαγωγικά προστατευμένο περιβάλλον της σχολικής τάξης.

Δεν έχουμε, λοιπόν, να κρύψουμε κάτι μέσα από την άρνηση της αναμετάδοσης του μαθήματος.

Να προστατεύσουμε έχουμε: τον εαυτό μας, τους μαθητές μας, την διδασκαλία μας.

ΠΗΓΗ: 07.05.2020, https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/321259_gia-tin-binteoskopisi-ton-mathimaton-kai-ta-oria-tis-ermineias .

* Ο Κώστας Θεριανός είναι Δρ Κοινωνιολογίας, ειδικός εκπαιδευτικός αναλυτής και συγγραφέας.

Η «Αναβάθμιση του Σχολείου» και… η περιπέτεια της Κοινωνιολογίας

Του Δημήτρη Καλτσά*

Κάθε κυβέρνηση (αν όχι κάθε υπουργός) που έρχεται στην εξουσία, έχει τη φιλοδοξία (ή την ματαιοδοξία) να κάνει τη δική της/του μεταρρύθμιση. Οι εκπαιδευτικές «μεταρρυθμίσεις» διαδέχονται η μία την άλλη (Τρίτσης, Κακλαμάνης, Σουφλιάς, Αρσένης, Γιαννάκου, Διαμαντοπούλου, Γαβρόγλου) έως την Κεραμέως και «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις».

Ταχύτατες κοινωνικές και τεχνολογικές αλλαγές, η γρήγορη απαξίωση της γνώσης, τα νέα επιστημονικά δεδομένα, οι νέες παιδαγωγικές αντιλήψεις απαιτούν δραστικές παρεμβάσεις για την αποκατάσταση ατελειών, διόρθωση λαθών, εξάλειψη μειονεκτημάτων ή αναδιοργάνωση βασικών ή επικουρικών δομών της εκπαίδευσης, αλλά σε κάθε περίπτωση έπειτα από μελέτη και έρευνα των κοινωνικών και εκπαιδευτικών συνθηκών από ειδικούς επιστημονικούς φορείς.

Το υπουργείο, εν μέσω πανδημίας, που έχουν «παγώσει» δημοκρατικά δικαιώματα και η δυνατότητα συλλογικής αντίδρασης, οργάνωσε μια επικοινωνιακού χαρακτήρα τηλεδιάσκεψη όπου παρουσίασε τις αποφάσεις της, περιφρονώντας τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και την κοινωνία. Αυτό καταστρατηγεί κάθε έννοια κοινωνικού διαλόγου, που αποτελεί προϋπόθεση και λειτουργία κάθε σύγχρονης δημοκρατικής πολιτείας.

Με το νέο νομοσχέδιο, με τον γενικό και αόριστο τίτλο η «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις», γίνεται μια συντηρητική παιδαγωγική στροφή (εξετάσεις, ποινές, αριστεία, σχολεία δύο ταχυτήτων).

Βασικός άξονας και το μεγάλο στοίχημα, είναι η αξιολόγηση (εκπαιδευτικών μονάδων και εκπαιδευτικών).

Ένα θέμα με αρνητικό πρόσημο είναι η αντικατάσταση της Κοινωνιολογίας ως εξεταζόμενου μαθήματος από τα Λατινικά.

Στο πλαίσιο μια στερεοτυπικής και απλουστευμένης αντίληψης για το ρόλο των επιστημών, τα Λατινικά ταυτίστηκαν με το «Καλό» και η Κοινωνιολογία το «Κακό». Φυσικά ούτε τα Λατινικά εκφράζουν τον αναχρονισμό και τη συντήρηση ούτε η Κοινωνιολογία την πρόοδο και την επανάσταση και κυρίως τον κίνδυνο ανατροπής. Η ποιότητα της παρεχόμενη υπηρεσίας σχετίζεται με τον εκπαιδευτικό και την αξιολογική του ουδετερότητα, την παιδαγωγική του μέθοδο, αλλά κυρίως από το πρόγραμμα σπουδών. Σε ένα τέτοιο πρόγραμμα σπουδών θα μπορούσαν να συνυπάρξουν οι δύο επιστήμες.

Οι πολιτικές σκοπιμότητες (η δημόσια αξιολόγηση του αντιπροέδρου, τότε, της Ν.Δ. και για τον κίνδυνο που διατρέχουν τα παιδιά να γίνουν αριστερά) ή άλλες παρεμβάσεις που δαιμονοποιούν τις επιστήμες δεν έχουν θέση σε μια σύγχρονη αντίληψη για το σχολείο. Αυτός ο ανόητος και φαιδρός συνειρμός μάς ακολουθεί και μας εμποδίζει να σκεφτούμε τις κοινωνικές και παιδαγωγικές ανάγκες.

Με την κατάργησή της Κοινωνιολογίας, η κατεύθυνση των «Ανθρωπιστικών, Νομικών και Κοινωνικών Επιστημών» μετατρέπεται σε Κατεύθυνση «Ανθρωπιστικών» μόνο. Η παραμονή της Κοινωνιολογίας, ως εξεταζόμενου μαθήματος, κρίνεται αναγκαία και για πολλούς άλλους λόγους.

Σε μια εποχή ηθικής κρίσης, που αποτυπώνεται στην κοινωνία, την οικονομία και την πολιτική, οι πολίτες πρέπει να μάθουν να σκέπτονται και να κρίνουν. Να αξιολογούν και αμφισβητούν. Να προτείνουν και να ανατρέπουν τα κακώς κείμενα. Αποτελεί ουσιαστικά τη βάση των επιστημών της συμπεριφοράς και μπορεί να διαμορφώσει προσωπικότητες με κριτική σκέψη και κοινωνικό προβληματισμό και ολιστική αντίληψη για την κοινωνία. Οι μαθητές εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους και εκφράζονται με πληρότητα στο γραπτό λόγο (Έκθεση).

Αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες (συνεργασία, φιλία, αλληλεγγύη) Διαμορφώνουν στάσεις και αντιλήψεις για το σεβασμό του άλλου και την κοινωνική συνύπαρξη. Αναγνωρίζουν καλύτερα την κοινωνική διάρθρωση, τις κοινωνικές ανισότητες και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Ευαισθητοποιούνται με τα προβλήματα κοινωνικής παθογένειας και μπορούν ή προσπαθούν να μπουν στην κατάσταση του άλλου (ενσυναίσθηση) και αντιλαμβάνονται ότι η κοινωνική και πολιτική συμμετοχή είναι προαπαιτούμενα για τη διαμόρφωση υπεύθυνων και ενεργών πολιτών.

Όμως, οι επιστήμες δεν έχουν (ή δεν πρέπει να έχουν) ιδεολογικό φορτίο και πολιτικές σκοπιμότητες. Αυτά βρίσκονται στη σκέψη μόνο αυτών που με σημαία τις κλασικές σπουδές πιστεύουν ότι μπορούν να σταματήσουν τη ροή της ιστορίας και της κοινωνίας και αντίθετα άλλων με σημαία την κοινωνική σκέψη μπορούν να καταργήσουν κάθε συντηρητισμό της κοινωνίας μας.

Τέλος, για να παραφράσω τον Καζαντζάκη, θα πω ότι «δεν υπάρχουν… επιστήμες. Υπάρχουν μόνο άνθρωποι που κουβαλούν τις επιστήμες κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τους κουβαλάει»…

* Ο Δημήτρης Καλτσάς είναι κοινωνιολόγος, εκπαιδευτικός στο 5ο ΓΕΛ.

ΠΗΓΗ: 04/05/2020, http://www.pelop.gr/?page=article&DocID=574742&srv=28&fbclid=IwAR3tRDKIAkOe-L4YPnfWst5O2-oIlrVGOrcVHLm7D36Gxi7pm5LUSwt3hxY