Για τις προτάσεις ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑΣ

Η Κέρτεζη, όπως έχουμε αναδείξει πρόσφατα,[1] αποτελούσε έως περίπου το 1780 την έδρα του καζά Καλαβρύτων, ενώ παλιότερα ήταν η διοικητική έδρα του Γεωργίου (Σ)φραντζή, με παραχώρηση από τον Θωμά Παλαιολόγο (μετά την πτώση της Πόλης). Πάντοτε όμως ήταν ο έτερος οικιστικός και παραγωγικός πόλος της κοιλάδας του Βουραϊκού, μαζί με τα Καλάβρυτα. Γι’ αυτό αποτέλεσε μετά το 1821 και δύο φορές έδρα δήμου (Καλλιφωνίας). Μάλιστα μέχρι τα μέσα του 20^ου αι. λειτουργούσαν ακόμα οι επτά συγκοινωνιακοί  δρόμοι (για ζώα και ανθρώπους), που είχαν ως ομφαλό την Κέρτεζη και προς όλες τις κατευθύνσεις.

Ως κεφαλοχώρι, λοιπόν, εκτείνεται σε μεγάλη έκταση και συνεχώς επεκτείνεται με δεύτερες κατοικίες, κυρίως Κερτεζιτών  μεταναστών. Έτσι έχει πολλούς μαχαλάδες (συνοικίες) και επί μέρους γειτονιές. Όλοι αυτοί οι λόγοι, μαζί με τους περιβαλλοντικούς, την διαχωρίζουν εντός του οικισμού με πολλούς δρόμους, όχι όμως όλοι της ίδιας αξίας ως προς την κίνηση. Οι περισσότεροι είναι βατοί για μικρά αυτοκίνητα, ενώ αρκετοί και για μεσαία φορτηγά, πλην βεβαίως του κεντρικού δρόμου (από τα τέλη του 19^ου αι..

Την περίοδο της επταετίας επιχειρήθηκε μια προσπάθεια να ονομαστούν «εκ των άνω» κάποιοι από τους ανώνυμους δρόμους και ανώνυμες πλατείες, τοποθετήθηκαν σχετικές πινακίδες, αλλά το έργο και ημιτελές έμεινε και λάθη είχε και δεν συνεχίστηκε.

Πριν από τρία χρόνια ξεκίνησε πάλι, αλλά «εκ των κάτω», και μάλιστα ακριβώς κάτω από τον κεντρικό πλάτανο, αυτή η συζήτηση.  Κατά τη συζήτηση μου ζητήθηκε η πρωτοβουλία άτυπης και άμισθης μελέτης, την οποία και πραγματοποίησα.

Αφού βεβαίως είχε προηγηθεί η παράδοση στον πρόεδρο της Κοινότητας,[2] άρχισε να δημοσιοποιούνται οι προτάσεις στο face book (στη σελίδα μου). Προσέχτηκαν από πολλούς Υπήρξαν λίγες εναλλακτικές προτάσεις και βελτιώσεις, που έγιναν αποδεκτές.

Δημοσιεύτηκε πιο ολοκληρωμένη πρόσφατα και στην ιστοσελίδα μου σε εννέα μέρη.^[3] Από την όλη δημοσιοποίηση υπήρξαν και δύο προτάσεις κατ’ ευθείαν προ το κ. Δήμαρχο Αθανάσιο Παπαδόπουλο. Μία προφορική και μία γραπτή, κατά τις πληροφορίες μου. Και οι δύο όντως αποτελούν εναλλακτικές προτάσεις για τους δύο δρόμους που έχω προτείνει στην άμισθη μελέτη μου.

Έχουν γίνει μέχρι στιγμής δύο θεσμικά βήματα, αρχικά από το Κ. Σ. Συμβούλιο Κερτέζης και μία πριν λίγες ημέρες από το Δ. Σ. Καλαβρύτων. Τώρα περιμένουμε την παρά πέρα ολοκλήρωση από την Κοινότητα Κερτέζης πάλι και κατόπιν από το Δ.Σ., ώστε να πάρει το δρόμο για την αποκεντρωμένη διοίκηση.

ΙΙ. ΟΙ ΜΑΧΑΛΑΔΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΡΟΗ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ

Ο σύγχρονος  οικισμός της Κέρτεζη έχει κατά προσέγγιση σχήμα «Υ». Έτσι ο κεντρικός δρόμος έχει επί της ουσίας τρία μέρη. Το μεγάλου μήκους δρόμο, εκεί κοντά στον Αη Γιώργη μέχρι λίγο μετά την κεντρική πλατεία. Κατόπιν διακλαδίζεται σε δύο επί μέρους δρόμους. Έναν νοτιοδυτικά προς Κεφαλόβρυσο κι έναν που συνεχίζει δυτικά στη βόρεια όχθη του παραπόταμου Μοναστηριά ή Λίθου. Με τον τρόπο αυτό, λοιπόν, χωρίζεται σε τρία μέρη.

Το εσωτερικό του «Υ» αποτελεί τη «δυτική Κέρτεζη». Κι ενώ βόρεια το όριό της είναι ο παραπόταμος Λίθος με τον αντίστοιχο δρόμο, νότιο όριό της αποτελεί ο δρόμος που πηγαίνει προς Κεφαλόβρυσο και ιδιαίτερα ο ποταμίσκος που φέρνει το νερό του Κεφαλόβρυσου προς τον παραπόταμο Λίθο. Νότια αυτού του ποταμίσκου, δηλαδή η ευρύτερη περιοχή περί το Κεφαλόβρυσο και η περιοχή Τσάκαλη μπορεί να ονομαστεί «νοτιοδυτική Κέρτεζη».

Όμως ο οικισμός διαχωρίζεται και από τον Βουραϊκό και τον παραπόταμο Ελλά(δα) και αφήνει νοτιοδυτικά μια μικρή περιοχή στου Τσάκαλη. Επίσης διαχωρίζεται από βορεινούς μικρούς ή μεγαλύτερους χείμαρρους. Ο μεγαλύτερος (του Σαρδούνη το λαγκάδι) κατέρχεται ανάμεσα στο νέο δημοτικό σχολείο και στο μνημείο Στριφτόμπολα. Συνεχίζει ανατολικά του Κοιμητηρίου, όπου κόβει κάθετα αρχικά τον ιστορικό προχριστιανικό δρόμο (ροζ χρώμα) και κατόπιν τον «κάτω δρόμο». Έτσι όλη την περιοχή ανατολικά από το χείμαρρο αυτό μπορούμε να την ονομάσουμε «ανατολική Κέρτεζη».

Πάνω από τον κεντρικό δρόμο, από του Σαρδούνη το λαγκάδι και μέχρι του «Παναγούρου το λαγκάδι» (ή χείμαρρου του Αγίου Μόδεστου), μπορούμε να ονομάσουμε τον οικισμό «βόρεια Κέρτεζη». Ο οικισμός που βρίσκεται ανάμεσα στο λαγκάδι αυτό και τον παραπόταμου Μοναστηριά (ή Λίθο) μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αποτελεί την «βορειοδυτική Κέρτεζη».

ΙΙΙ. ΟΙ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΜΑΧΑΛΑΔΩΝ (ΣΥΝΟΙΚΙΩΝ) ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ 1583

Μάθαμε από ιδιωτική εταιρεία ότι επεξεργάζεται αρχεία της εποχής των Οθωμανών στον ελλαδικό χώρο, δηλαδή επί της Τουρκοκρατίας. Τα βρίσκει στην παλαιοτουρκική (αραβικού τρόπου γραφής), τα μεταφράζει στη νέα τουρκική γλώσσα και κατόπιν τα μεταφράζει στη νεοελληνική.[4] Ευχαριστούμε δημόσια τον εν Γερμανία Κερτεζίτη Δρ φυσικής Νίκο Σωτ. Δουκλιά για τη χρηματοδότησης της έρευνας.

Σε ένα τέτοιο, λοιπόν, έγγραφο, που βρήκαμε στα γενικά αρχεία του κράτους της Τουρκίας, βρήκαμε και την ονομασία των πέντε τότε μαχαλάδων της Κέρτεζης. Το έγγραφο αφορά οικονομική απογραφή στα χωριά της Πελοποννήσου (πασαλίκι). Την απογραφή την ενδιαφέρουν οι άνδρες αρχηγοί των τότε οικογενειών (οι οποίοι αναφέρονται με τα ονοματεπώνυμά τους) και φυσικά ο φόρος που οφείλουν να πληρώσουν με βάση την αγροτο-κτηνοτροφική παραγωγή και τους νερόμυλους. Εξαιρούνται ελάχιστοι αυτού του φόρου.

Είναι πολύ ενδιαφέρον, ανάμεσα σε πολλά άλλα, ότι ο χωρισμός της Κέρτεζης γίνεται κυρίως με βάση τα εκκλησιαστικά χαρακτηριστικά των τότε μαχαλάδων. Αυτά τα χαρακτηριστικά, όπως τα οικονομικά και τα γενεαλογικά, θα μας απασχολήσουν σε επόμενα άρθρα και σχετικά βιβλία, αν είμαστε σχετικά καλά. Έτσι ο τότε οικισμός χωριζόταν στους εξής πέντε μαχαλάδες (συνοικίες):

α) Συνοικία Αγίας Βαρβάρας. Κατά πάσα πιθανότητα αφορά την περιοχή βόρεια του σημερινού μνημείου Στριφτόμπολα, όπου υπάρχει (επαυξημένος και ανακαινισμένος) μικρός πέτρινος ναός της Αγίας Βαρβάρας μέχρι τις ημέρες μας. Περιλαμβάνει η συγκεκριμένη απογραφή 60 αρχηγούς οικογενειών.

β) Συνοικία Αγίου Γιάννη Μπάλα. Το επώνυμο «Μπάλα» δεν υπάρχει στις ημέρες μας. Υπάρχει όμως  «Μπαλής» και οικίες, πάλι στη βόρεια Κέρτεζη, ακριβώς βόρειας του σημερινού κεντρικού ναού «Γέννησης της Θεοτόκου». Θεωρώ όμως ως πιο πιθανό να αφορά το ναό κοντά στο Κεφαλόβρυσο (νοτιοδυτική Κέρτεζη), όπου σώζεται παλιός ανακαινισμένος ναός που τιμάται στο Γενέθλιο του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (Αη Γιάννης). Περιλαμβάνει σ’ αυτή την απογραφή 54 αρχηγούς οικογενειών.

γ) Συνοικία Αγίου Δημήτρη. Υπάρχει ναός προς τιμήν του αγίου αυτού στη νότια Κέρτεζη, εφαπτόμενος του κεντρικού δρόμου. Ο υπάρχων όμως ναός πιθανολογείται στις αρχές του 20^ου αι. Δεν γνωρίζουμε μέχρις τις ημέρες μας αν εκεί κοντά υπήρχε παλαιότερος ναός με την ίδια ονομασία. Περιλαμβάνει σ’ αυτή την απογραφή 67 αρχηγούς οικογενειών.

δ) Συνοικία παπα Θόδωρου. Πρόκειται για ονομασία όπου είχε την οικία του κάποιος ιερέας, χωρίς άλλα μέχρι στιγμής στοιχεία. Μπορούμε όμως να πιθανολογήσουμε ότι μπορεί να βρισκόταν κοντά στην περιοχή του σημερινού κέντρου του οικισμού. Περιλαμβάνει σ’ αυτή την απογραφή 54 αρχηγούς οικογενειών.

ε) Συνοικία Γαϊτάνη επίσης γνωστή ως Άγιος Γιάννης κάτω (συνοικία). Πιθανολογούμε μια περιοχή στα νότια της Κέρτεζης, κοντά στο Βουραϊκό ποταμό (της Κέρτεζης), όπου υπάρχει ανάπτυξη παλαιών και νέων οικιών. Περιλαμβάνει σ’ αυτή την απογραφή 20 αρχηγούς οικογενειών.

Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να θεωρήσουμε ότι έχουμε όλους τους μαχαλάδες της τότε εποχής. Βεβαίως πριν και μετά την επανάσταση του 1821 άρχισε να αναπτύσσεται και η βορειοδυτική Κέρτεζη με νέα σόγια, κυρίως κτηνοτρόφους, όπως οι Βορυλαίοι, οι Μαρκαίοι και οι Αλεξοπουλαίοι. Ομοίως νεότερη θεωρείται και η σημερινή ανατολική Κέρτεζη, δηλαδή ανατολικά από του Σαρδούνη το λαγκάδι, η οποία αναπτύχθηκε με λίγα σπίτια (Αντωνόπουλοι) μετά το 1821 και με αρκετά κυρίως μετά το 2000.

ΙV. ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΔΡΟΜΟΥ «Υ»

Ο αυτοκινητόδρομος πλέον αποτελεί τη μοναδική είσοδο και έξοδο σε αντίθεση με τους επτά παλαιούς δρόμους για τα ζώα (καραβάνια). Για διευκόλυνση παραθέτουμε επεξεργασμένη φωτογραφία,[5] όπου σε παραλληλόγραμμα έχουμε αριθμήσει τις έξι από τις εννέα πλατείες και με έγχρωμη διαδρομή τους κύριους δρόμους.

Μια πρόταση ονομασίας δόθηκε από την είσοδο μέχρι και το κτήριο του νέου δημοτικού σχολείου, με όριο δηλαδή του «Σαρδούνη το λαγκάδι». Ονομάστηκε «Οδός Κερτεζιτών Αγωνιστών» (κεραμιδί χρώμα).

Με ανατολικό όριο του «Σαρδούνη το λαγκάδι» και την «Πλατεία Στριφτόμπολα» (1), όπου και το ηρώον, μέχρι τον κάθετο δρόμο στο κτήριο Στριφτόμπολα, που ήταν το προηγούμενο σχολείο έως και την κατοχή, προτιμήθηκε ως «Οδός Αναγνώστη Δημ. Στριφτόμπολα» (γαλάζιο).

Στην καρδιά της αγοράς της Κέρτεζης, προτάθηκε η ονομασία του κεντρικού δρόμου ως «Οδός 22ας Μαρτίου 1821» (καφέ),με αφετηρία το ιστορικό και διατηρητέο κτήριο του φιλότουρκου φόρο-εισπράκτορα Κερτεζίτη Τετρεμέλη στην περιοχή «Άμμος» και κατόπιν του Στριφτόμπολα, μέχρι την κεντρική πλατεία «Παντανάσσης».

Χαρακτηριστικό του δρόμου παράλληλα με το χείμαρρο Μοναστηριά, δηλαδή μετά την πλατεία, είναι ότι ακολουθεί συνεχώς στη βόρεια όχθη του. Ο Δημήτριος (Δήμος) Τσιβίλης, ξακουστός ιεροδιδάσκαλος και φιλικός, που γεννήθηκε στην Κέρτεζη το 1774, ονομάστηκε (Δήμος) και πήρε τα εγκύκλια γράμματα σε Τσιρικέϊκο σπίτι, έναντι της «πλατείας Μοναστηριά» την οποία και διερχόμαστε και έγινε μοναχός στην Ι. Μ. Αγίων Θεοδώρων Καλαβρύτων με το όνομα Ιερόθεος. Προς τιμή του αυτός ο δρόμος προτάθηκε ως «Οδός ιεροδιδασκάλου Δοσίθεου (Δήμου) Τσιβίλη» (πράσινο).

Νοτιοανατολικά της «Πλατείας Μοναστηριά» και από το πέτρινο γεφύρι που κτίστηκε μεταξύ 1933 και 1936 (μαζί με άλλες τρεις) συνεχίζει το 2^ο παρακλάδι του κεντρικού δρόμου που οδηγεί προς το Κεφαλόβρυσο και Αγιάννη. Συναντάμε στη διαδρομή ανερχόμενοι με ελαφρά ανηφόρα αριστερά μας τον Εθνικό Πύργο (του «Λιάρου»/Ανδρέα Κ. Χασαπόπουλου). Προτείναμε λοιπόν η ονομασία αυτή  να παραμείνει ως έχει, δηλαδή «οδός Αγίου Ιωάννου» (κίτρινο).

V. ΟΙ ΕΝΝΕΑ ΠΛΑΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ

Οι περισσότερες πλατείες που έχουν σχηματιστεί βρίσκονται στο βόρειο μέρος του κεντρικού δρόμου, σχηματίζονται γύρω απ’ αυτόν ή βρίσκονται στο τέρμα του (Κεφαλόβρυσο). Έχουν όμως σχηματιστεί και δύο πλατείες δίπλα στον Βουραϊκό κοντά σε νερόμυλους (Καλογερικός μύλος και δίπλα στους δίδυμους μύλους) και μία στην αρχή των Αη Σαράντα, δίπλα στου Σαρδούνη το λαγκάδι.

Εμείς για λόγους μεθοδολογικούς παρουσιάσαμε σε ενότητες τις προτάσεις ονοματοδοσίας, αλλά αρχικά προτείναμε ονομασίες των πλατειών και κατόπιν διαχωρίσαμε τον κεντρικό δρόμο σε πέντε μέρη. Στη συνέχεια δώσαμε ονομασίες σε δευτερεύοντες δρόμους, οι οποίοι όμως αποτελούν βασικές αρτηρίες στον οικισμό, με προτάσεις ονοματοδοσίας οδών και παρόδων.

Σε όσες πλατείες ή δρόμους είχαν δοθεί ονομασίες με βάση την τοπική ιστορία την περίοδο του διορισμένου Κ. Σ. επί επταετίας τις κρατήσαμε. Στις άλλες κάναμε νέες προτάσεις με βάση την τοπική ιστορία. Εν γένει όλες οι προτάσεις στηρίζονται μόνο στην τοπική ιστορία!

Την τοπική ιστορία αποτελούν βασικά μέρη του φυσικού περιβάλλοντος (δάση, ποταμοί, χείμαρροι), πρόσωπα της παλαιότερης ή σύγχρονης εποχής, ναοί και ‘ξωκκλήσια.

Θα αναφερθούμε αρχικά στο άρθρο αυτό μόνο στις πλατείες που αποτελούν και κόμβους του κεντρικού δρόμου «Υ». Ξεκινάμε από ανατολικά, με βάση δηλαδή τη σύγχρονη είσοδο στον οικισμό.

α) Πλατεία Αναγνώστη Στριφτόμπολα (1). Όλοι γνωρίζουμε το ηρώον και την ονομασία «στου Στριφτόμπολα». Εκεί λοιπόν συναντάμε την πρώτη πλατεία που εφάπτεται του κεντρικού μας δρόμου. Η πλατεία ξεκίνησε στη δεκαετία του 1960. Έχει ανακαινιστεί τουλάχιστον τέσσερις φορές. Στη πλατεία δεσπόζει η προτομή του Αναγνώστη Στριφτόμπολα και πλήθος πεσόντων αγωνιστών, κυρίως του 20^ου αι.

β) Πλατεία Παντανάσσης (2). Η ονομασία έγινε επί επταετίας. Θεωρώ ότι οφείλει να παραμείνει, αφού είναι ουσιαστικά προαύλιος χώρος της κεντρικής μας πλατείας. Όλοι την γνωρίζουμε  και τη ζούμε. Κατά πάσα πιθανότητα έχει μετατραπεί σε κεντρική πλατεία με την παραχώρηση των εκεί οικοπέδων και τη φύτευση του μεγάλου υπεραιωνόβιου πλάτανου. Αποτελεί φυσικό κέντρο του χωριού.

γ) Πλατεία Μοναστηριά (3). Βρίσκεται 50 μέτρα δυτικά – νοτιοδυτικά της κεντρικής πλατείας. Ακόμα αποτελεί ένα πλάτωμα. Διαμορφώθηκε το 1972, αφού σκεπάστηκε μεγάλο μέρος του παραπόταμου Μοναστηριά (Λίθου). Σκοπός του πλατώματος, που πολύ αργότερα ασφαλτοστρώθηκε, ήταν να γίνει πάρκινγκ και να μείνει η κεντρική πλατεία μόνο για αναψυχή.

δ) Πλατεία Ομονοίας (6). Στο δρόμο προς Κεφαλόβρυσο και στο μέσον με την ήδη θεσμική ονομασία «οδός Αγίου Ιωάννου», συναντάμε μία σταδιακά διαμορφούμενη πλατεία. Πριν την κατοχή η περιοχή ήταν όλο ξυλογέφυρα. Εκεί διαχωρίζονται τα νερά το Κεφαλόβρυσου για δεύτερη φορά, αλλά σχεδόν σταθερά, σε τρεις κατευθύνσεις. Την προηγούμενη χρονιά ξεκίνησε η αισθητική διαμόρφωσή της στα δυτικά, όπου και διαχωρίζονται τα νερά. Ο υπόλοιπος χώρος λειτουργεί μέχρι στιγμής ως κέντρο πέντε δρόμων και ως πάρκινγκ. Τις δεκαετίες του 1950 αφαιρέθηκαν οι πολλές ξυλογέφυρες και με τον ερχομό του οπλισμένου σκυροδέματος έγιναν τσιμεντένιες. Έτσι ενοποιήθηκε το μεγαλύτερο μέρος, δημιουργώντας πλατεία. Δόθηκε το όνομα την εποχή της επταετίας, χωρίς να είμαι βέβαιος για το σκεπτικό. Πρότεινα και την προσθήκη του ονόματος του μακαριστού παπα Ανδρέα Νικολάου.

ε) Η διπλή πλατεία του Κεφαλόβρυσου [Μεγάλου (4) και μικρού (5)]. Βρισκόμαστε στο Μεγάλο Κεφαλόβρυσο, παλαιό κέντρο του χωριού. Κοντά στον Άη Γιάννη. Ανακαινίστηκε τη δεκαετία του 1840 με απόφαση επί δημαρχίας Γεωργίου Αναγν. Στριφτόμπολα, 2ου στη σειρά στην πρώτη φάση του Δήμου Καλλιφωνίας με έδρα την Κέρτεζη. Έχουν γίνει κάποιες μικρές αναπλάσεις. Η τελευταία το 2022. Προτείναμε την ονομασία «πλατεία Γεωργίου Αν. Στριφτόμπολα». Σε δύο μέτρα χαμηλότερα, όπου και το μικρό Κεφαλόβρυσο, έχουν γίνει δύο αναπλάσεις. Μία το 1980 και μία πρόσφατη το 2022. Φέτος (2023) τοποθετήθηκε εκεί και η εγχάρακτη μαρμάρινη πλάκα προς τιμή του γενναίου Κερτεζίτη νεομάρτυρα (περί το 1720) Γιαλαμά. Προτείναμε αυτό το μέρος να ονομαστεί «πλατεία Γιαλαμά).

VΙ. ΟΙ ΔΕΚΑΔΕΣ ΔΡΟΜΟΙ, ΔΡΟΜΙΣΚΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΔΟΙ

Δεκάδες δρόμοι, δρομίσκοι και πάροδοι διατέμνουν όλες τις συνοικίες του οικισμού. Δεν θα ασχοληθούμε ιδιαίτερα με όλους αυτούς. Απλά θα σημειώσουμε ότι στις προτάσεις λήφθηκαν υπόψη ιστορικά στοιχεία της κάθε συνοικίας.

Εξαιρέτως όμως θα μνημονεύσουμε σημαντικές αρτηρίες οι οποίες είτε έχουν ιστορικό χαρακτήρα, είτε πρόκειται για περιφερειακούς δρόμους, οι οποίοι διευκολύνουν την κίνηση των οχημάτων (κυρίως ελαφρών).

α) Με ιστορικό χαρακτήρα θα θεωρήσουμε την ανατολική παλιά είσοδο του νέου οικισμού, που την ένωνε με την αρχαία Κύναιθα, έως ότου ανοίχθηκε στα τέλη του 19^ου αι ο νέος κεντρικός δρόμος. Αυτός διασώζεται, πλην ενός σημείου που έχει καταπατηθεί εν μέρει. Προτάθηκε να ονομαστεί ως «Οδός αρχαίας Κύναιθας» (ροζ). Ως ιστορικοί θεωρούνται και οι αφετηρίες των αρχαίων δρόμων, που βρίσκονται εντός του οικισμού, κατάλληλοι μόνο για ζώα (προς Φροξυλιά, Αη Θόδωρο, Νερομάννα, κλπ). Προτάθηκαν αντίστοιχες ονομασίες.

β) Οι περιφερειακοί δρόμοι, που είναι τα τελευταία χρόνια ασφαλτοστρωμένοι, είναι οι λεγόμενοι «Κάτω δρόμος» με τη διακλάδωση και προς Καστανόδασος και ο «Πάνω δρόμος». Προτείναμε και με βάση τις διασταυρώσεις σχετικές ονομασίες, όπως «Οδός Βουραϊκού» (σκούρο κίτρινο), «Οδός Νερομύλων» (λαδί), «Οδός απαρχών Βουραϊκού» (γκρι), «Οδός Καστανόδασους» (θαλασσί), «Οδός Αη Σαράντα» (πορτοκαλί), «Οδός Άη Τρύφωνα» (κρεμ), «Οδός Ι. Μετοχίου Αγ. Νικολάου»,«οδός ελατόδασους»,κλπ.

VΙΙ. ΟΙ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΠ ‘ΔΩ ΚΑΙ ΠΕΡΑ…

Οι συνολικές αυτές προτάσεις παραδόθηκαν επίσημα στον πρόεδρο της Κοινότητας Κερτέζης σε δημόσια εκδήλωση, το Σάββατο, 26 Μαρτίου 2022, εντός της αίθουσας του πολιτιστικού συλλόγου «Ο Στριφτόμπολας». Κατόπιν και εντός του 2022, το Κοιν. Συμβούλιο Κερτέζης, μετά την εισήγηση του προέδρου, αποφάσισε την κατ’ αρχήν αποδοχή του ζητήματος και την υποβολή στο Δημοτικό Συμβούλιο για τα περαιτέρω.

Πράγματι, στις 19 Σεπτεμβρίου 2022 με παρόντα τα 4 από τα μέλη του Κ. Σ. Κερτέζης, με εισήγηση του προέδρου κ. Παναγιώτη Χρ. Κούρτη, το Κ.Σ. ομόφωνα αποδέχτηκε το αίτημα.[6] Κατόπιν το παρέπεμψε προς το Δ.Σ. Καλαβρύτων.

Στις 11 Ιουλίου 2023, πριν λίγες εβδομάδες δηλαδή το δημοτικό συμβούλιο αποδέχτηκε ομόφωνα το αίτημα με παρόντα 18 από τα 27 μέλη (του δημάρχου επίσης). Έτσι «1. Διαπιστώνει και εγκρίνει την αναγκαιότητα ονομασίας ανωνύμων δημοτικών – κοινοτικών οδών και πλατειών εντός του οικισμού της Κέρτεζης, της Κοινότητας Κερτέζης, της Δημοτικής Ενότητας Καλαβρύτων, του Δήμου Καλαβρύτων…

2. Η απόφαση αυτή να υποβληθεί προς το Συμβούλιο της Κοινότητας Κερτέζης, προκειμένου να εισηγηθεί σχετικά με την ονομασία ανωνύμων  δημοτικών κοινοτικών οδών και πλατειών… σε προθεσμία ενός (1) μηνός από σήμερα. Ήτοι μέχρι 11 Αυγούστου 2023 και κατόπιν, την αποστολή της εισήγησης… (όταν αυτή περιέλθει στο Δήμο) προς την επιτροπή του άρθρου 8 του ν. 3463/2006 προκειμένου να γνωμοδοτήσει σχετικά…».[7]

Ελπίζουμε και εκτιμούμε ότι, παρά τις αναγκαίες γραφειοκρατικές διαδικασίες, στο τέλος και η επιτροπή θα γνωμοδοτήσει και ο δήμος θα χρηματοδοτήσει και εκτελέσει ένα έργο, που εκτός από την αναγκαία διευκόλυνση θα δώσει και ιστορικές και παιδαγωγικές αφορμές για τους παλιούς και νέους κατοίκους, παραθεριστές και επισκέπτες της Κέρτεζης.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ι: Η νέα απόφαση από το Κ. Σ. Κερτέζης έχει ήδη γίνει πριν τις 11.08.2023.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ι: Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΩΡΑ των ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ , φ. 67 στις σελ. 28-29.

* Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός ως φυσικός, πτ. θεολόγος, συγγραφέας και ειδικός ερευνητής της Κέρτεζης.

Παραπομπές

[1] Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας, «Όταν παιδεία και ποίηση συναντούν την επανάσταση 1821», Εκδ. Αρμός 2021.

[2] Βλέπε το τέλος του άρθρου, «VΙΙ. Ακόμα αναμένονται οι ενέργειες του Δήμου Καλαβρύτων».

[3] Βλέπε ΑΠΟΙΚΙΑ ΟΡΕΙΝΩΝ ΜΑΝΙΤΑΡΙΩΝ/www.tomtb.com.

[4] Kerdesi, 1583 – BOA TT607, sel. 252-255.

[5] Από τη διεθνή σελίδα google maps, επεξεργασμένη στις 17.07.2023, από τον γράφοντα.

[6] Πρόκειται για την απόφαση 4/2022, που υπογράφτηκε από τον πρόεδρο και τα παρόντα μέλη.

[7] Πρόκειται για την απόφαση 125/2023, που υπογράφτηκε από τον Δήμαρχο, τον πρόεδρο του Δημ. Συμβ. και τα παρόντα μέλη).