Το χάσμα…

Του παπα Ηλία Υφαντή

Χάσμα αγεφύρωτο, ‘όπως είναι πασίγνωστο, χωρίζει τον κόσμο του πλούτου απ' τον κόσμο της φτώχειας. Που διευρύνεται ολοένα και περισσότερο. Και έχει σαν αποτέλεσμα, για άλλους τον παράδεισο της μεγάλης ευμάρειας και άλλους την κόλαση της απόλυτης φτώχειας. Χάσμα που υπήρχε και στην εποχή του Χριστού.

Και που δεν τον άφηνε καθόλου αδιάφορο. Σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειονότητα των σημερινών, λεγομένων, αντιπροσώπων του. Που σε μεγάλο ποσοστό όχι μόνο είναι αδιάφοροι, αλλά είναι και τα ανήθικα ηθικά στηρίγματα των αρχιτεκτόνων του κοινωνικού και οικονομικού χάσματος.

Επεσήμαινε μάλιστα ο Χριστός και την αιτία του οικονομικού και κοινωνικού χάσματος. Που είναι η ανθρωποκτόνος αδικία. Και υποδείκνυε και το μέσο για τη γεφύρωσή του. Που είναι η φιλάνθρωπη δικαιοσύνη. Γεφυρώστε, τους έλεγε ο Χριστός, το χάσμα, ανάμεσα στον πλούτο και τη φτώχεια, με το μαμωνά της αδικίας. Αλλά οι φιλάργυροι φαρισαίοι, που, υποκρίνονταν ότι πιστεύουν στο Θεό, ενώ στην πραγματικότητα είχαν θεό τους το μαμωνά, τον αποδοκίμαζαν και τον χλεύαζαν.

Γεγονός, που τον ανάγκασε να τους πει την παρακάτω παραβολή:Ήταν, τους είπε, ένας πάμπλουτος άνθρωπος, που ντυνόταν πανάκριβα και γλεντοκοπούσε νυχθημερόν. Και παραδίπλα απ' την πόρτα του, ήταν ένας εξαθλιωμένος και σαρανταπληγιασμένος φτωχός, ο Λάζαρος. Που, για να ξεγελάσει την πείνα του, μοιραζόταν με τα σκυλιά όσα ψίχουλα έπεφταν απ' το τραπέζι του πλουσίου.

Και δεν ήταν καθόλου περίεργο, που ο φτωχός Λάζαρος εγκατέλειψε νωρίς το μάταιο της αφόρητης δυστυχίας κόσμο. Αλλά ο θάνατος, που απαλλάσσει γρηγορότερα τους φτωχούς απ' τα βάσανά τους, ποτέ δεν ξεχνά και τους χορτάτους και τους πλούσιους… Που σημαίνει ότι κάποια στιγμή θυμήθηκε και τον πλούσιο της παραβολής. Ο οποίος παρ' όλους τους γιατρούς και τα γιατροσόφια τους δεν μπόρεσε να αποτελέσει εξαίρεση.

Βέβαια ο θάνατός του θα ήταν συγκλονιστικό γεγονός. Θα του επιδαψιλεύτηκαν μεγάλες τιμές. Θα εκφωνήθηκαν λόγοι, για τις ανύπαρκτες αρετές του. Και βέβαια θα του ανεγέρθηκε και μαυσωλείο περίβλεπτο. Αλλά κάτω από τα μαυσωλεία ή τη χλόη των τάφων δεν ξεχωρίζουν οι πλούσιοι απ' τους φτωχούς. Γιατί ο θάνατος αποδίδει την απόλυτη, χωρίς προκαταλήψεις και προσωποληψίες, δικαιοσύνη. Όμως…

Για το Ευαγγέλιο, το τέρμα της ζωής δεν βρίσκεται στο χώμα του τάφου. Πράγμα, που βέβαια θα ήταν ευτύχημα για όλους εκείνους, που επέλεξαν στη ζωή τους το δρόμο της απανθρωπιάς και της αδικίας. Εφόσον ο θάνατος θα ήταν η ώρα της παραγραφής των πάσης φύσεως κακουργημάτων τους. Όπως προβλέπεται στην περίπτωση των «δικών» μας μεγαλοαπατεώνων συνταγματολόγων, που θεσμοθέτησαν τις ασυλίες και παραγραφές για τους εαυτούς τους και τους συναπατεώνες υπουργούς και βουλευτές …

Για το Ευαγγέλιο δεν υπάρχει θέμα εξαίρεσης για κανέναν. Για το Ευαγγέλιο η ζωή συνεχίζεται και πέρα απ' τον τάφο. Και επιφυλάσσει, αναλόγως των περιπτώσεων, για άλλους ανέλπιστα ευχάριστες και για άλλους απίστευτα οδυνηρές εκπλήξεις. Και ασφαλώς ήταν πολύ οδυνηρή έκπληξη για τον πλούσιο της παραβολής, όταν απ' τον παράδεισο της εδώ ζωής βρέθηκε στην κόλαση της άλλης. Ιδιαίτερα, επειδή ακριβώς απέναντί του βρισκόταν ένα παραδείσιο τοπίο. Όπου είχε μεταφερθεί απ' τους αγγέλους και συνευφραινόταν, με τον πατριάρχη Αβραάμ, τρισευτυχισμένος, εκείνος ο αποκρουστικός Λάζαρος… Αλλά, σαν άνθρωπος τετραπέρατος, που ήταν και δεν άφηνε ευκαιρία να πάει χαμένη, ο πλούσιος φωνάζει στον Αβραάμ:

– «Πάτερ Αβραάμ, στείλε το Λάζαρο να βρέξει το δάχτυλό του στο νερό και να 'ρθει να δροσίσει για λίγο τα χείλη και τη γλώσσα μου, γιατί υποφέρω μέσα σ' αυτή τη φλόγα». Αλλά ο Αβραάμ του αποκρίθηκε:

– «Παιδί μου, όπως καταλαβαίνεις, αυτό δεν μπορεί να γίνει! Γιατί ανάμεσά μας υπάρχει τεράστιο χάσμα. Κι έπειτα μην ξεχνάς το χάσμα, που χώριζε τη δική σου πλούσια ζωή απ' τη φτώχεια, που έζησε ο Λάζαρος. Αλλά τώρα, όπως βλέπεις, εδώ οι όροι έχουν αντιστραφεί. Με αποτέλεσμα, ενώ εσύ υποφέρεις, ο Λάζαρος να έχει βρει την ανάπαυση και παρηγοριά, που δεν έβρισκε στην επίγεια ζωή»….

Ε, λοιπόν, το χάσμα αυτό της παραβολής και γενικότερα η διδασκαλία του Ευαγγελίου για κόλαση και παράδεισο, σκανδάλισε πολλούς.  Μεταξύ των οποίων και το μεγάλο Ωριγένη, ο οποίος υποστήριξε ότι, όχι μόνο το χάσμα ανάμεσα στην κόλαση και το ν παράδεισο, αλλά και το χάσμα ανάμεσα στο Θεό κι στο διάβολο θα το γεφυρώσει η αγαθότητα του Θεού. Ύστερα από ένα, ανάλογο με τις αμαρτίες, εύλογο διάστημα. Όμως…

Στη θέση αυτών, που βρίσκουν ότι η κόλαση είναι αντίθετη προς τη θεϊκή αγαθότητα, προβάλλει μια επίσης εύλογη ένσταση: Ότι, δηλαδή, το χάσμα ανάμεσα στην κόλαση και τον παράδεισο δεν είναι δημιούργημα του Θεού αλλά των απάνθρωπων ανθρώπων. Που σε καμιά περίπτωση δεν θέλουν και δεν προσπαθούν να το γεφυρώσουν. Κι συνεπώς, ο, τι, αποφασίζει ο καθένας για τους άλλους στην επίγεια ζωή του, αυτό ισχύσει, για τον ίδιο, στην άλλη.

Βέβαια εμείς οι κοινοί θνητοί δικαιολογούμαστε συνήθως πως τίποτε δεν περνάει από το χέρι μας. Κι ότι άλλοι είναι εκείνοι, που αποφασίζουν για τον πλούτο των λίγων και τη δυστυχία των πολλών.

Κι όμως, αν ήμασταν ειλικρινείς, θα παραδεχόμασταν ότι εμείς στηρίζουμε και εκλέγομε αυτούς, που νομοθετούν την κοινωνική αδικία. Και ιδιαίτερα, στην περίπτωσή μας, τους εθνικούς προδότες και δολοφόνους, που, κατά δυστυχή συγκυρία, κυβερνούν, αυτή τη στιγμή τη δύσμοιρη πατρίδα μας.

Που σημαίνει ότι είμαστε οι αποκλειστικά υπεύθυνοι για την κόλαση ή τον παράδεισο και της εδώ ζωής, αλλά και της μελλοντικής…

παπα-Ηλίας, Νοεμβρίου 3, 2012, http://papailiasyfantis.wordpress.com

Όλα αρχίζουν και τελειώνουν με…

Της Στεφανίας Λυγερού

«Το να νικάς τον εαυτό σου,

απ' όλες τις νίκες είναι η πρώτη κι η καλύτερη.»

Πλάτων

Η πρώτη μου αντίδραση είχε να κάνει με τη λέξη «νίκη», επειδή προϋποθέτει πόλεμο και θεωρώ λάθος τον πόλεμο με τον εαυτό. Στην πορεία έγινε πιο συγκεκριμένο, νίκη ενάντια στον εγωισμό, στον φόβο, στην εξάρτηση, μήπως αυτό εννοεί ο Πλάτωνας ότι πρέπει να νικήσουμε. Να νικήσω τον εγωισμό, τον φόβο, την εξάρτηση;

Μα δεν υπάρχουν αυτά, εγώ τα δημιουργώ. Αν υπερβώ τον φόβο μου τον εξαφανίζω. Παύει να υφίσταται. Ο νους τον δημιουργεί, οι σκέψεις μου.. Χμ.. Αν κάποιος με φοβίσει ξαφνικά (μπου) δεν έχω προλάβει να σκεφτώ!! Εκεί ποιος τον δημιούργησε; Ο φόβος απλά υπάρχει;

….

Ο φόβος είναι ένα από τα δεδομένα μου, έχει χρήση αυτοπροστασίας σε κατάσταση κινδύνου. Ένστικτο!! Αντανακλαστικό σε περίπτωση κινδύνου!!

Πάλι τσινάει το μέσα μου γιατί το εσώτερο (εκεί που βρίσκονται όλα τα συναισθήματα) δεν είναι αδύναμο, αδύναμη είναι η ανθρώπινη υπόσταση. Ο εσώτερος εαυτός δεν φοβάται…  

…..

Ο παιδεμός που τρώμε σήμερα είναι απαραίτητος για να ετοιμαστεί το «μηχάνημα» να αντέξει τη συνειδητότητα.

…..

Κανονικά ο φόβος υπάρχει για να μας εξυπηρετεί, να μας προστατεύει. Γιατί σήμερα δεν συμβαίνει αυτό;

Γιατί ζούμε παρά φύση!! Δεν είναι το κουφάρι μας ικανό να σηκώσει το αίσθημα, γιατί γίναμε… μαλθακοί!!! Μαλθακό μηχάνημα δεν σηκώνει την ψυχή. 

Την εποχή του Λεωνίδα τον φόβο τον χρησιμοποιούσαν!! δεν τον έτρεμαν!! Γι' αυτό οι άνθρωποι υπερτερούσαν του συναισθήματος, το έκαναν ότι ήθελαν όχι το αντίστροφο!! Το είχαν υπηρέτη τους, δεν το υπηρετούσαν.

Γίναμε μαλθακοί επειδή στοχεύσαμε στην καλοπέραση! Οι αρχαίοι πρέσβευαν/επένδυαν στην σκληραγώγηση.

….

Κάποια στιγμή ένας δάσκαλος μού είπε ότι την Τραγωδία (το θέατρο) την χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι για να προχωρούν συνειδησιακά. Με τους ρόλους ΒΙΩΝΑΝ τον πόνο σαν να τον ζούσαν (όπως σήμερα τον βιώνουμε κυριολεκτικά κι έτσι προάγεται η σκέψη). Αυτοί το είχαν ΜΑΘΗΜΑ για να περνούν τα στάδια τους γρήγορα ΚΑΙ αναίμακτα!!!! Αναίμακτα γιατί είναι τελείως άλλο να αντιμετωπίζεις τον πόνο όταν σού μπαστακώνεται εκεί που δεν τον περιμένεις, και τελείως άλλο να επιλέγεις να το πάθεις, να αναμετρηθείς επειδή θες, με επίγνωση. Στην δεύτερη περίπτωση εσύ έχεις την εξουσία πάνω του.

….

Οι πρόγονοί μας προκαλούσαν τον φόβο, τον πόνο, έρχονταν επίτηδες αντιμέτωποι για να δυναμώσουν το κουφάρι. Στην γλυκανάλατη εποχή μας ο άνθρωπος κατάντησε να μην αντέχει να αγαπά.. πώς να νιώσει υπεράνω πόνου, φόβου!

Η γη αυτή, η Ελληνική, ευθύνεται για το πνεύμα.. και..

Μέσα μας κουβαλάμε τους προγόνους μας…

Είναι χρέος μου και όρκο δίνω να τιμήσω τα πάτρια που κρατούν το πνεύμα μου αχόρταστο, αλλά/και να φανώ αντάξια των σπουδαίων προγόνων μου που τα πάντα ανέδειξαν.  

Υ.Γ. Το κείμενο δεν είναι μοναχικές σκέψεις, είναι συζήτηση με την αγαπημένη μου φίλη Περσεφόνη. Τα μισά από τα λεγόμενα είναι δικά της.

Όταν παλιά ψαχνόμουν μόνη μου πέρναγαν χρόνια για να ανέβω μισό σκαλοπάτι. Σήμερα που μοιράζομαι τις σκέψεις, τα αδιέξοδά μου, με τόσο σπουδαίους ανθρώπους ο συλλογισμός τρέχει σφαίρα. Αν δεν είχαμε ο ένας τον άλλον δεν θα μας έφτανε η μία ζωή..

2-11-2012

Ο ΣΥΡΙΖΑ προφανώς και δεν είναι έτοιμος να κυβερνήσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ προφανώς και πρέπει να κυβερνήσει.

Του antapoΚΡΙΤΗ

Από αυτή την άποψη δεν υπήρχε τίποτα καινοφανές στην αποστροφή Λαφαζάνη, άσχετα αν την πήρε πίσω μιλώντας για διαστρέβλωση και αποκοπή μιας φράσης που δεν ανταποκρίνεται στο πνεύμα της δήλωσης. Μιλώντας σοβαρά, ειδικά από τη σκοπιά της αριστεράς, ποτέ δεν υπήρξε εν αναμονή αριστερή κυβέρνηση που ήταν έτοιμη. Ούτε οι μπολσεβίκοι, ούτε ο Αλιέντε, ούτε ο Τσάβες.

Ειδικά οι πρώτοι δεν ήταν καν εν αναμονή. Αρπάξαν την ευκαιρία, μπουκάραν σε κάτι ανάκτορα, σπάσανε και κάποια τζάμια. Το ότι ουδείς ήταν έτοιμος, δεν φάνηκε πριν, αλλά μετά: Από τις πάρα πολλές προσαρμογές (θετικές ή αρνητικές) στα νέα δεδομένα, που αναγκαστικά ήταν νέα, στο βαθμό που η νέα εξουσία ήταν διαφορετική από τις προηγούμενες.

Εκτός κι αν οι "εξεγερμένοι" με τη δήλωση Λαφαζάνη εννοούν να εφαρμόσουν πρόγραμμα Σταθάκη: Σταθεροποίηση οικονομίας, δημοσιονομική εξυγίανση, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Τότε οι "εξεγερμένοι" είναι πανέτοιμοι. Ακριβώς όσο ήταν έτοιμοι να κυβερνήσουν ο Κουβέλης και ο Ψαριανός. Από τέτοια ετοιμότητα ξέρουν πολύ καλά και η Κατσέλη και η Ξενογιαννακοπούλου. Ελπίζω να μην κληθούν να βοηθήσουν.

Ο βαθμός ετοιμότητας κρίνεται από το αν θα προχωρήσει κανείς σε ανεπανάληπτες πολιτικές και κοινωνικές ρήξεις ή από το αν θα διαχειριστεί την παρούσα κατάσταση στο ίδιο πλαίσιο. Στην πρώτη περίπτωση ποτέ δεν είσαι έτοιμος. Ακόμη περισσότερο δεν είναι έτοιμος ο ΣΥΡΙΖΑ: θα μπορούσε να μιλήσει πιο ειλικρινά, να οικοδομήσει σήμερα τις αναγκαίες συμμαχίες για αύριο, να προετοιμάσει και τον εαυτό του και την κοινωνία.

Στη δεύτερη περίπτωση δεν τρέχει τίποτα: Ανά πάσα στιγμή μπορεί να υπάρξει αλλαγή φρουράς (για να θυμηθούμε τον Αντρέα της μεταπολίτευσης).

Το πρόβλημα παρόλα αυτά των εξεγερμένων με τη δήλωση Λαφαζάνη και φανατικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που έσπευσαν να βαφτίσουν το Αριστερό Ρεύμα πέμπτη φάλαγγα, δεν βρίσκεται στις δηλώσεις, αλλά στην πρακτική. Γιατί μπορεί ο Μπαλάφας να απαντά δηλητηριωδώς ότι "εμείς είμαστε έτοιμοι", αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ -ακόμα- δεν έχει βάλει θέμα εκλογών. Οι σύντροφοι που είναι πανέτοιμοι να κυβερνήσουν, στο ερώτημα αν ζητούν εδώ και τώρα παραίτηση της κυβέρνησης και προκήρυξη εκλογών ψαλμουδίζουν ατάκες φοιτητικού συνδικαλισμού: "Δεν θα τις επιβάλουμε εμείς, αλλά ο λαός", "θα τις ζητήσουμε όταν μπορούμε να τις επιβάλουμε" κλπ.

Η φασαρία μετά τις δηλώσεις Λαφαζάνη αναδεικνύει πλευρές του ευτυχούς ατυχήματος που λέγεται ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτον την πολιτική ανομοιογένεια του "ενιαίου" κόμματος. Από τον Λαφαζάνη μέχρι τον Μητρόπουλο και από τον Κουβελάκη μέχρι τον Μηλιό. Δεύτερον, την αστική αντίληψη περί πολιτικής. Ανύψωση των επικοινωνιακών διαστάσεων μιας δήλωσης ("μας έκανε φοβερή ζημιά" κλαψ κλαψ). Συστηματική όμως υποτίμηση των όρων και των προϋποθέσεων μιας αριστερής κυβέρνησης. Τρίτον, έναν ιδιότυπο κομματισμό, σύμφωνα με τον οποίο όλοι πρέπει να βγάζουν το σκασμό ενόψει κατάληψης της εξουσίας. Όλοι; Όχι ακριβώς. Όσοι διαμαρτύρονται για τις παραφωνίες Λαφαζάνη κάνουν τον κινέζο για τις παραφωνίες Σταθάκη. Και φυσικά ισχύει και το ανάποδο. Μόνο που είναι καλό αντί να διεξάγεται μάχη χαρακωμάτων στο όνομα ενός απολίτικου κομματικού πατριωτισμού, να συζητιούνται ανοικτά και με ειλικρίνεια οι διαφορές.

Αν κάποιος μιλά από τη σκοπιά της αντισυστημικής αριστεράς, το πρόβλημα δεν είναι η δήλωση Λαφαζάνη, αλλά η αναίρεσή της. Ναι, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι έτοιμος να κυβερνήσει. Τίποτα το κακό δεν υπάρχει σε αυτό. Κακό είναι να θεωρούμε ότι είναι έτοιμος αλλά στις καίριες ερωτήσεις για το τι θα γίνει, να παραπέμπουμε την απάντηση στην μεγαλοψυχία των δανειστών ή στη μεταφυσική βεβαιότητα ότι η τρόικα θα χρηματοδοτήσει μια αριστερή πολιτική.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι έτοιμος να κυβερνήσει, πρέπει όμως να κυβερνήσει. Όχι από υποκειμενική επιλογή. Αλλά από τη βαθιά ανάγκη μιας μεγάλης αλλαγής για την κοινωνική επιβίωση. Θα ήταν καλύτερο να υπάρχει συναίσθηση της ανετοιμότητάς του, να υπάρχει μεγαλύτερη ειλικρίνεια για τις ενδεχόμενες ή και αναγκαίες ρήξεις και τομές, να υπάρχει δραστική κινητοποίηση του λαού, να γίνονται όλο και πιο καθαρά τα πιθανά ενδεχόμενα της επόμενης μέρας. Σε κάθε περίπτωση θα τεθεί μετεκλογικά το δίλημμα μπροστά ή πίσω. Μακάρι οι σημερινοί "πανέτοιμοι" να εννοούν ότι είναι πανέτοιμοι για τη ρήξη και όχι για την υποχώρηση.

ΠΗΓΗ: Πέμπτη, 01 Νοεμβρίου 2012, http://antapocrisis.gr/index.php/component/k2/item/498

ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΑΟΥΣ:

Ο πόλεμος των παιδιών του Σικάγου εναντίον του «κράτους πρόνοιας» και της δημοκρατίας, υποσχόταν στην παγκόσμια ελίτ μία νέα πηγή πλουτισμού – μόνο που αυτή τη φορά, αντί για νέες περιοχές, το καινούργιο έδαφος που θα έπρεπε να κατακτηθεί ήταν το ίδιο το κράτος

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

"Η Ελλάδα μοιάζει με ένα πολυτελέστατο, πλούσιο κρουαζιερόπλοιο, το οποίο ευρίσκεται στο κέντρο μίας τρομακτικής καταιγίδας, έχοντας καταληφθεί από δύο αντίπαλες «συμμορίες» – οι οποίες επιμένουν ότι, σκοπός τους είναι να βοηθήσουν, αφού διαφορετικά το καράβι κινδυνεύει να βυθιστεί.

Οι «πειρατές» έχουν τοποθετήσει δικό τους καπετάνιο, τρομοκρατούν και εκβιάζουν το πλήρωμα, σχεδιάζουν προσεκτικά τη λεηλασία ότι πολύτιμου ανακαλύψουν, ενώ ρίχνουν στη φουρτουνιασμένη θάλασσα τους πιο φτωχούς επιβάτες – ισχυριζόμενοι ότι, μόνο με αυτόν τον τρόπο, ελεύθερο περιττών βαρών δηλαδή, θα καταφέρει το καράβι να ξεφύγει από την τρικυμία" (R. Vial).

Κείμενα

Για να μπορέσει κανείς να οδηγηθεί σε ασφαλή συμπεράσματα, καθώς επίσης στην περιγραφή του προβλήματος της Ελλάδας, οφείλει να ξεκινήσει από την εποχή πριν την εισαγωγή του Ευρώ.

Τότε τα νομίσματα των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου υποτιμούταν διαρκώς, επειδή οι κεντρικές τράπεζες τους «τύπωναν» συνεχώς νέα χρήματα – με αποτέλεσμα να διατηρούνται υψηλά τα επιτόκια δανεισμού (υπενθυμίζουμε εδώ ότι η υποτίμηση είναι ένα είδος φορολόγησης, κυρίως των ασθενών εισοδηματικών τάξεων). 

Όταν υιοθετήθηκε το κοινό νόμισμα, η κατάσταση άλλαξε ριζικά – ειδικά στον τομέα των επιτοκίων. Με εξαίρεση την Ελλάδα λοιπόν, στην οποία μόνο ο δημόσιος τομέας εκμεταλλεύθηκε την πτώση των επιτοκίων αυξάνοντας το δανεισμό του, σε όλες τις υπόλοιπες χώρες διογκώθηκε κυρίως ο ιδιωτικός δανεισμός (τράπεζες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά).

Έτσι, οδηγηθήκαμε στη σημερινή κρίση χρέους της Ευρωζώνης, η οποία οφείλεται στην υπερχρέωση του ιδιωτικού τομέα (πάντοτε με εξαίρεση την Ελλάδα) – σαν αποτέλεσμα αφενός μεν της μη ισορροπημένης κατανομής ελλειμμάτων και πλεονασμάτων, αφετέρου της πολιτικής χρήματος (υπερβάλλουσα ρευστότητα στις ελλειμματικές οικονομίες, μέσω της παραγωγής χρημάτων, με τη βοήθεια του δανεισμού εκ μέρους των τραπεζών).    

Στα πλαίσια αυτά, με σκοπό τη διάσωση του ιδιωτικού τομέα και κυρίως των τραπεζών, ο δημόσιος τομέας αναγκάσθηκε να «επωμισθεί» χρέη – με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος της Ιρλανδίας, για παράδειγμα, να ανέλθει στο 110% του ΑΕΠ της (θα συνεχίσει να αυξάνεται), από μόλις 30% πριν την κρίση (το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ισπανίας σήμερα απειλείται με κατάρρευση – αφού τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών υπολογίζεται πως ξεπερνούν τα 200 δις €, από «μόλις» 134,1 δις € το Νοέμβρη του 2011).

Η κρίση λοιπόν της Ευρωζώνης ήταν (είναι) το αποτέλεσμα των πολύ υψηλών ιδιωτικών χρεών, τα οποία τελικά εκβάλλουν στα δημόσια – μέσω της διάσωσης των τραπεζών, της ανεργίας, της ύφεσης κλπ.

Αντίθετα, η κρίση της Ελλάδας οφείλετο στο δημόσιο τομέα της – ενώ ο ιδιωτικός ήταν απόλυτα υγιής. Σύμφωνα όμως με την οικονομική θεωρεία, μία ιδιωτική κρίση χρέους είναι πολύ πιο δύσκολο να επιλυθεί, από μία κρίση δημοσίου χρέους – η οποία είναι πάρα πολύ εύκολη στην διαχείριση της, αφού αρκεί ο περιορισμός των δαπανών και η ορθολογική αύξηση της φορολόγησης.

Απλούστερα, τα χρήματα βρίσκονται μέσα στη χώρα, αλλά είναι λάθος κατανεμημένα – οπότε αρκεί η σωστή κατανομή τους, για να λυθεί το πρόβλημα.

Στο παράδειγμα της Ελλάδας, γνωρίζοντας ότι το ιδιωτικό χρέος της ήταν μόλις 170% του ΑΕΠ της, ενώ το δημόσιο 160% (συνολικό 330%), αρκούσε να αυξηθεί το ιδιωτικό στα 250% (μέσω επενδύσεων των ιδιωτών σε κρατικές εταιρείες, ακίνητα κλπ.), για να περιορισθεί το δημόσιο στο 80% του ΑΕΠ της.  

Η επίλυση μίας κρίσης ιδιωτικού χρέους είναι όμως πολύ πιο δύσκολη – αφού απαιτεί πλεονασματικά ισοζύγια εξωτερικών συναλλαγών (αύξηση των εξαγωγών, μείωση των εισαγωγών, εσωτερική υποτίμηση κλπ.), για μεγάλες χρονικές περιόδους (ενδιαφέρουσα είναι εδώ η περίπτωση της Τουρκίας η οποία, μετά την εισβολή του ΔΝΤ και τη λεηλασία της, παράλληλα με τη φούσκα ακινήτων, έχει τεράστιο πρόβλημα στο εξωτερικό της ισοζύγιο – με αποτέλεσμα οι τράπεζες της να προσπαθούν με κάθε τρόπο να προσελκύσουν εκείνους τους πολίτες, οι οποίοι κατέχουν χρυσό, να τον καταθέσουν σε λογαριασμούς, με στόχο την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων του ισοζυγίου). 

Η Γερμανία τα κατάφερε μετά το 2000 (τότε οι άνεργοι Γερμανοί ξεπερνούσαν τα 5 εκ.), μειώνοντας επί δέκα έτη τις αμοιβές των εργαζομένων της και αυξάνοντας τις εξαγωγές της, εις βάρος των «εταίρων» της. Εν τούτοις, αφενός μεν ήταν η μοναδική που το επεδίωκε τότε, αφετέρου δε συνέβη σε εποχή παγκόσμιας ανάπτυξης.

Σήμερα οι συνθήκες είναι εντελώς διαφορετικές – όχι μόνο λόγω της υφιστάμενης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, αλλά και επειδή είναι πολλές οι χώρες, οι οποίες πρέπει να προσπαθήσουν να λύσουν τα προβλήματα του ιδιωτικού χρέους τους, αυξάνοντας τις εξαγωγές τους εις βάρος των άλλων. Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα,

(α) μετά το εγκληματικό PSI, το οποίο οδήγησε στη χρεοκοπία τις τράπεζες, σε συνδυασμό με

β) την καταδίκη της εκ μέρους του ΔΝΤ σε μία διαρκή ύφεση, η οποία έχει προκαλέσει τεράστια προβλήματα στον ιδιωτικό της τομέα, καθώς επίσης

(γ) λόγω των συνεχών μνημονίων, τα οποία αφενός μεν απομυζούν την οικονομία, αφετέρου βυθίζουν στην απαισιοδοξία τους πολίτες της

(δ) σαν αποτέλεσμα της εκροής των τραπεζικών καταθέσεων στο εξωτερικό, ύψους άνω των 100 δις € και

(ε) της επιβάρυνσης του προϋπολογισμού της (2012) με τα χρέη των τραπεζών, ύψους περί τα 49 δις € (με ακόμη περισσότερα αργότερα), η κατάσταση έχει μάλλον οδηγηθεί στο απροχώρητο – πολύ φοβόμαστε, με ελάχιστες πλέον δυνατότητες εξόδου της από την κρίση, ως μία ελεύθερη, δημοκρατική και ανεξάρτητη χώρα (εάν υποθέσουμε πως θα αποφευχθεί τελικά ο εμφύλιος πόλεμος, ο οποίος συνήθως αποτελεί το προοίμιο της εγκατάστασης απολυταρχικών καθεστώτων).

Συνθήκες παρακμής

Ενώ εντάθηκαν οι απεργιακές κινητοποιήσεις των συνδικαλιστών, με στόχο τη μη ένταξη των ταμείων τους στον ΕΟΠΥΥ, η νομοθεσία για τις αποκρατικοποιήσεις ψηφίσθηκε, χωρίς καμία ουσιαστικά αντίσταση – γεγονός που σημαίνει ότι, η διαδικασία της λεηλασίας του δημοσίου πλούτου της πατρίδας μας ξεκίνησε, ακολουθώντας την αντίστοιχη του ιδιωτικού πλούτου, χωρίς την παραμικρή διαμαρτυρία.

Δυστυχώς αποδείχθηκε έμπρακτα ότι, τα «συντεχνιακά», ιδιοτελή συμφέροντα υπερτερούν όλων των άλλων, ενώ δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τον υγιή, «εποικοδομητικό» συνδικαλισμό – ο οποίος αποτελεί το θεμέλιο, επάνω στο οποίο στηρίζεται το κοινωνικό κράτος δικαίου.

Από την άλλη πλευρά, παρά το ότι η Ελλάδα υποχρεώνεται από την Τρόικα σε συνεχή μέτρα λιτότητας, τα εξοπλιστικά προγράμματα (περί τα 7 δις € το 2011 ή 3,5% του ΑΕΠ), από τα οποία κερδίζουν αδρά οι χώρες που μας τα προμηθεύουν, χρηματίζοντας την τοπική ελίτ (το 15% των εξαγωγών όπλων της Γερμανίας κατευθύνονται στην Ελλάδα), παραμένουν στο «απυρόβλητο» – χωρίς καμία απολύτως διαμαρτυρία των Ελλήνων.

Στα πλαίσια αυτά, ίσως οφείλει κανείς να γνωρίζει ότι, από το 2002 έως το 2006 η Ελλάδα ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη χώρα εισαγωγής όπλων στον πλανήτη, κατέχοντας σήμερα τη 10^η θέση παγκοσμίως, παρά τα τεράστια οικονομικά της προβλήματα – ενώ από το 1974 έως σήμερα, έχει πληρώσει για στρατιωτικό εξοπλισμό 216 δις € (όσο περίπου το δημόσιο χρέος της, εάν τοκίσει κανείς το ποσόν).

Περαιτέρω, στην υπόλοιπη Ευρώπη, η μία κυβέρνηση μετά την άλλη ανακοινώνουν προγράμματα λιτότητας, ερήμην των πολιτών τους – με πρόσφατη την Πορτογαλία και τελευταία την Ολλανδία, η οποία ειδοποίησε τις παντοδύναμες αγορές (φυσικά γνωρίζουν το τεράστιο πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους της), ότι θα μειώσει κατά 16 δις € τις δαπάνες της (3% του ΑΕΠ της).

Σύντομα δε θα ακολουθήσει το Βέλγιο, ενώ η Γαλλία ευρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο – αφού ανακοινώθηκε επίσημα πως, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της είναι στο ναδίρ, ενώ οι τράπεζες της είναι επικίνδυνα εκτεθειμένες στην Ισπανία και στην Ιταλία (η τελευταία σπρώχνει στην κυριολεξία την Ισπανία στο γκρεμό, στο μηχανισμό στήριξης δηλαδή, για να αποφύγει η ίδια τα υψηλά επιτόκια δανεισμού – η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στο αποκορύφωμα της!).  

Όλα τα παραπάνω παρά τη διαπίστωση του ΔΝΤ, σχετικά με το ότι η μείωση των ελλειμμάτων κατά 1 μονάδα, μειώνει πλέον το ΑΕΠ κατά 1,7 μονάδες – γεγονός που σημαίνει ότι, η σχέση χρέους προς ΑΕΠ αυξάνεται διαχρονικά, όσο εφαρμόζονται προγράμματα λιτότητας.

Σε γενικές γραμμές δε, εάν μία χώρα έχει χρέος 100 δις € και ΑΕΠ 100 δις € (100% του ΑΕΠ), όταν μειώνεται το χρέος της κατά 3% (97 δις €), τότε το ΑΕΠ της περιορίζεται κατά 5,1% (94,9 δις €) – οπότε η σχέση χρέους προς ΑΕΠ αυξάνεται στο 102,2% από 100% προηγουμένως, παρά τη λιτότητα.

Το γεγονός αυτό γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τις αγορές, οι οποίες αυξάνουν τα επιτόκια δανεισμού, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι κρατικές δαπάνες, να ακολουθούν νέα προγράμματα λιτότητας κοκ. – ένας φαύλος κύκλος, ο οποίος στην αρχή «πριονίζει» και μετά καταστρέφει εντελώς το κοινωνικό κράτος, παράλληλα με την φτωχοποίηση των μαζών.  

Ειδικά όσον αφορά την Κύπρο τώρα και την ανακοίνωση της προθυμίας της Ρωσίας να την δανείσει, οφείλουμε να τονίσουμε ότι, κάτι τέτοιο προϋποθέτει τη συμφωνία της ΕΕ – αφού, χωρίς αυτήν, τυχόν δάνειο της Ρωσίας θα επιδείνωνε το πρόβλημα της Κύπρου, παρά θα το έλυνε (λόγω του υπερδιογκωμένου τραπεζικού τομέα της, όπως αναλύσαμε σε πρόσφατο άρθρο μας).          

Ολοκληρώνοντας, ενώ στο προσχέδιο του προϋπολογισμού εγγράφονται στο δημόσιο χρέος ποσά της τάξης των 49 δις € για τις τράπεζες, 11 δις € για τα ταμεία και διάφορα άλλα, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται στο έλλειμμα (με αποτέλεσμα να εξακοντίζεται το χρέος στο 175% του ΑΕΠ – από 120% πριν την εισβολή του ΔΝΤ και πριν το PSI, παρά τη μείωση των δαπανών), κανένας δεν διαμαρτύρεται – με σύσσωμο το ιδιοτελές συντεχνιακό κίνημα να ενδιαφέρεται αποκλειστικά και μόνο για τα δικά του προνόμια, αδιαφορώντας ουσιαστικά για το μέλλον της πατρίδας μας και των παιδιών μας.

Τέλος, οι απολύσεις εργαζομένων στη Δύση έχουν εξελιχθεί σε μόδα – αφού οι αγορές αμείβουν εκείνη την εταιρεία, η οποία απολύει τους περισσότερους, χωρίς φυσικά να ενδιαφέρονται για την ανεργία που προκαλείται, καθώς επίσης για τα καταστροφικά αποτελέσματα της στους προϋπολογισμούς των κρατών.

Στα πλαίσια αυτά (η Ισπανία προσφέρει επιτόκιο 8% για τις τραπεζικές καταθέσεις!), ακόμη και η ομοσπονδιακή πρόεδρος της Ελβετίας επαίνεσε τη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας της, επικροτώντας την απόφαση της να απολύσει 10.000 εργαζομένους – ένα πρωτόγνωρο γεγονός στην ιστορία, κατά την υποκειμενική μας άποψη. 

Εάν όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι ολόκληρη η Δύση, συμπεριλαμβανομένων των Θεσμών και των οργανώσεων της, ευρίσκεται σε πορεία παρακμής, κατευθυνόμενη ολοταχώς προς το γκρεμό, τότε (ευχόμαστε) κάνουμε λάθος εκτιμήσεις – κάτι που φυσικά μέλει να αποδειχθεί.

Το τρίλλημα της παγκοσμιοποίησης

Σύμφωνα με αυτό, η τάση για εθνική κυριαρχία, καθώς επίσης για δημοκρατία, έρχεται σε άμεση σύγκρουση με ένα από τα επακόλουθα της παγκοσμιοποίησης: την απώλεια φορολογικών δυνατοτήτων εκ μέρους των κρατών, λόγω της δραστηριότητας των πολυεθνικών, καθώς επίσης των τραπεζών (φοροαποφυγή) –  με αποτέλεσμα την υπερβολική φορολόγηση των αδυνάτων ή/και εισοδηματικά εξαρτημένων. 

Κατά τον γνωστό οικονομολόγο τώρα κ. Rodrik, από τους τρεις στόχους (παγκοσμιοποίηση, δημοκρατία, εθνική κυριαρχία), μόνο οι εκάστοτε δύο μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους. 

Ειδικότερα, εάν επιλέξει κανείς την παγκοσμιοποίηση, ανοίγοντας τα σύνορα και επιτρέποντας στις χρηματαγορές απόλυτη ελευθερία κινήσεων, έτσι ώστε να αποφασίζουν μόνες τους σε σχέση με την εισροή ή εκροή των κεφαλαίων, χωρίς το φόβο της εθνικής πολιτικής, τότε μπορεί να κυβερνηθεί μία χώρα αυτόνομα μόνο για εκείνο το χρονικό διάστημα, για το οποίο της το επιτρέπουν οι αγορές – γεγονός που δεν ταιριάζει με τη δημοκρατία.

Αυτό συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία κοκ., οι οποίες υποχρεώνονται από τις αγορές σε επώδυνα προγράμματα λιτότητας – χώρες στις οποίες αδυνατεί πλέον να λειτουργήσει η δημοκρατία. 

Εάν τώρα επιλέξει ένα κράτος τη δημοκρατία, σε συνθήκες εθνικής κυριαρχίας, τότε δεν έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει παγκοσμιοποιημένα – αφού απομονώνεται από τις διεθνείς αγορές. 

Η τρίτη επιλογή είναι η παγκοσμιοποίηση, με την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας,  όπου οι δημοκρατικές αποφάσεις λαμβάνονται σε υπερεθνικό, συλλογικό επίπεδο – όπως στο παράδειγμα της Ευρωζώνης, από την οποία έχουμε διαπιστώσει ότι, δημιουργούνται ταυτόχρονα σοβαρά υπερεθνικά προβλήματα, ενώ υποφέρει τα πάνδεινα η δημοκρατία.

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 02. Νοεμβρίου 2012, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος (μακροοικονομία), πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2731.aspx

"Plan A" και "Plan B", υπάρχουν στην πολιτική μονόδρομοι;

Του Γιάννη Τζάλλα

Μια κυβέρνηση με πυρήνα την Αριστερά μπορεί να οδηγηθεί σε αναγκαστικούς συμβιβασμούς, σε υπαναχωρήσεις κι οπισθοδρομήσεις λόγω αρνητικών ή «ευαίσθητων» γι΄ αυτήν πολιτικών συσχετισμών. Μια κυβέρνηση με πυρήνα την Αριστερά είναι ένα «plan B», ένα εναλλακτικό σχέδιο.

Υπάρχει η άποψη πως είναι μονόδρομος για τον ΣΥΡΙΖΑ να θέσει το ζήτημα της κοινωνικής αλλαγής μαζί με τις άλλες δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς το εναλλακτικό σχέδιό του για την κοινωνική αλλαγή σε Ελλάδα και Ευρώπη. Αυτό το σχέδιο, γράφει ο Γ. Μηλιός σε άρθρο του στην Αυγή, δεν είναι απλώς το "Plan A", είναι το μοναδικό σχέδιο που υπάρχει, δεν υπάρχει "Plan B".

 "Η εναλλακτική πρόταση της εθνικής αναδίπλωσης, της περιχαράκωσης εντός των συνόρων, οδηγεί σε μια αναγκαστική συμμαχία με την εθνική αστική τάξη, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα την επιπλέον υποτίμηση της εργασιακής δύναμης, θα στραφεί αναγκαστικά ενάντια στους μετανάστες αλλά και σε όσα κράτη δυνητικά αποτελούν «ανταγωνιστές» της χώρας «μας». Αυτή η στρατηγική όχι απλώς δεν βρίσκεται στα «αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ», αλλά δεν είναι καν αριστερή, είναι εθνικιστική-αστική στρατηγική." (Η Αυγή 21/10/2012)

Πολύ ενδιαφέρουσα η άποψη του καθηγητή Μηλιού κι αποτελεί την αφετηρία του συλλογισμού μου. Ας δούμε λίγο ποιο είναι αυτό το "Plan A" του ΣΥΡΙΖΑ.

Αναφέρω επιγραμματικά:

* Ακύρωση μνημονίων και καταγγελία δανειακών συμβάσεων

* Κοινωνική προστασία – Ανασύσταση και εξυγίανση του κοινωνικού κράτους

* Επαναδιαπραγμάτευση του χρέους με στόχο τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του με ρυθμό αποπληρωμής που συνδέεται με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας

* Δημοσιονομική σταθεροποίηση και παραγωγική ανασυγκρότηση

* Κρατικοποίηση τραπεζών – ΔΕΚΟ

* Αναδιοργάνωση θεσμών και πολιτικού συστήματος

* Δημόσια διοίκηση – αποκέντρωση

* Παιδεία – επιστήμες – πολιτισμός

* Επίλυση του μεταναστευτικού ζητήματος – χορήγηση ταξιδιωτικών εγγράφων

* Απεμπλοκή από το ΝΑΤΟ – κλείσιμο των στρατιωτικών βάσεων

Τα παραπάνω σημεία που αφορούν το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ εντάσσονται σε μια πορεία προς τον στρατηγικό στόχο του κόμματος, που δεν είναι άλλος από τον σοσιαλισμό και την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Η ύπαρξη και μόνο ενός τέτοιου "plan A", προϋποθέτει, νομίζω, απαραιτήτως την ύπαρξη ενός "plan B". Κι εξηγούμαι:

Δεν είναι αυτονόητο πως η πραγματοποίηση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, προϋποθέτει την βαθιά ρήξη με ευρωπαϊκές συνθήκες που έχουν ήδη υπογράψει προηγούμενες κυβερνήσεις;

Δεν θα έρθει σε ρήξη με τη συνθήκη του Μάαστριχτ και τα αποτελέσματά της; Το άρθρο 73β της εν λόγω συνθήκης προβλέπει απαγόρευση "οποιουδήποτε περιορισμού των κινήσεων κεφαλαίων". ενώ με το άρθρο 102α υιοθετείται η "αρχή της οικονομίας της αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό".

Πώς είναι δυνατόν να γίνουν κρατικοποιήσεις τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων, επιστροφή των ΔΕΚΟ καθ΄ ολοκληρία στο δημόσιο χωρίς την κοινωνικοποίηση των κεφαλαίων και των μερισμάτων των ιδιωτών;

Πώς θα γίνει η παραγωγική ανασυγκρότηση στη γεωργία π.χ., όταν η χώρα δεσμεύεται από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) πως μπορεί να χρησιμοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα ώστε να υποστηρίξει με αυτόν τον τρόπο την συνεταιριστική αναδιοργάνωση της γεωργικής παραγωγής σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης;

Πώς μπορούμε να μιλάμε για επίλυση του μεταναστευτικού ζητήματος και χορήγηση αδειών παραμονής και ταξιδιωτικών εγγράφων, χωρίς να θεωρούμε αυτονόητη την ταυτόχρονη ρήξη με τη συνθήκη Δουβλίνο 2 και τα ευρωπαϊκά στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών;

Και για να μην μακρηγορώ, ενδεικτικά αναφέρω το σύμφωνο σταθερότητας, τη συνθήκη της Σορβόνης και τη διακήρυξη της Μπολόνια για την παιδεία, την άσκηση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ με όλες τις επακόλουθες συνέπειες.

Πώς μπορεί κανείς να μιλά για σοσιαλισμό αν δεν έρθει σε βαθιά ρήξη με όλα τα παραπάνω; Και άραγε τα ευρωπαϊκά και διεθνή κεφάλαια και οι υπερεθνικές δομές τους (γιατί, ας μην αυταπατόμαστε, αυτό είναι η ΕΕ), θα κάτσουν "με σταυρωμένα τα χέρια" να μας βλέπουν να οικοδομούμε σοσιαλισμό και δεν θα σπεύσουν να στραγγαλίσουν την χώρα με όποιο μέσο, φανερό ή κρυφό, νόμιμο ή παράνομο, θεσμικό ή εξωθεσμικό ακόμα και …παρακρατικό βρεθεί στη διάθεσή τους;

Ο μόνος τρόπος να πραγματοποιήσουμε το "plan A" λοιπόν, είναι να επεξεργαστούμε το "plan B". Το πώς δηλαδή θα σταθούμε στα πόδια μας και θα απαντήσουμε στη λυσσαλέα μάχη που θα ακολουθήσει ο σχηματισμός Αριστερής Κυβέρνησης προς μια σοσιαλιστική κατεύθυνση.

Είναι το ίδιο μια "κυβέρνηση με πυρήνα την Αριστερά" με μια "κυβέρνηση της Αριστεράς"; Και βέβαια όχι κι αυτό το γνωρίζουμε όλοι. Μια κυβέρνηση με πυρήνα την Αριστερά μπορεί να οδηγηθεί σε αναγκαστικούς συμβιβασμούς, σε υπαναχωρήσεις κι οπισθοδρομήσεις λόγω αρνητικών ή "ευαίσθητων" γι΄ αυτήν πολιτικών συσχετισμών. Μια κυβέρνηση με πυρήνα την Αριστερά είναι ένα "plan B", ένα εναλλακτικό σχέδιο!

Το "plan A" στο οποίο πρέπει να στρέψουμε όλες μας τις δυνάμεις είναι η "κυβέρνηση της Αριστεράς". Μόνο ένα μετωπικό σχήμα στο οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ θα συμπορευτεί με το ΚΚΕ, την ΑΝΤΑΡΣΥΑ κι άλλες δυνάμεις της Αριστεράς θα έχει τις περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας στη σκληρή δοκιμασία της εφαρμογής του προγράμματός μας και προς αυτή την κατεύθυνση και παρά τις δυσκολίες, οι πιέσεις μας πρέπει να είναι έντονες και συνεχείς.

Ήδη έχουν ακουστεί πολλά περί "εθνικής αναδίπλωσης", "αναγκαστική συνεργασία με την ελληνική αστική τάξη" ακόμα και "εθνικισμό" (!) στο βαθμό που υπάρχει προς επεξεργασία μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και την ευρύτερη Αριστερά μια πρόταση που προβάλλει το "Καμία θυσία για το Ευρώ" και υποστηρίζει πως η ΕΕ δεν είναι μονόδρομος για τους λαούς της Ευρώπης. Είμαι σίγουρος πως θα ακουστούν ακόμη περισσότερα.

Έχει ήδη εκφραστεί δημόσια μια, κατά τη γνώμη μου, σχεδόν "βολονταριστική" αντίληψη για την "Ευρώπη που θέλουμε", μια άποψη που μοιάζει να συγχέει τον εδαφικό προσδιορισμό "Ευρώπη" με την ΕΕ και να παραγνωρίζει τον ξεκάθαρα ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της ένωσης. Μιλά για την ταξική πάλη σε ευρωπαϊκό επίπεδο χωρίς όμως να λαμβάνει αρκετά σοβαρά υπόψιν πως λόγω αφενός του νόμου της ανισόμετρης ανάπτυξης και αφετέρου του "αδύναμου κρίκου" της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας, μπορεί οι εξελίξεις στην Ελλάδα (στο συγκεκριμένο εθνικό πλαίσιο δηλαδή) να είναι ραγδαίες κι αποφασιστικής σημασίας.

Η ταξική πάλη μπορεί να οξυνθεί απότομα και σε ένα καθεστώς όπου "οι επάνω" δεν μπορούν να κυβερνήσουν και "οι κάτω" δεν θέλουν να κυβερνηθούν, το ζήτημα της εξουσίας μπορεί να τεθεί πολύ νωρίτερα απ΄ ότι περιμένουμε. Σε καμία περίπτωση η παραμονή στην ευρωζώνη και την ΕΕ στο όνομα ενός πανευρωπαϊκού σοσιαλιστικού οράματος δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για κάποια υπαναχώρηση από το πρόγραμμά μας, για κάποια καθυστέρηση, για κάποια αναμονή μέχρι οι συνθήκες να ωριμάσουν και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Η επικράτηση του σοσιαλισμού στην Ελλάδα και η πάλη κατά των ευρωπαϊκών καπιταλιστικών κυβερνήσεων είναι ο στόχος που θα δώσει επιπλέον ώθηση στο ευρωπαϊκό και γιατί όχι, στο παγκόσμιο εργατικό κίνημα. Η επικράτηση του σοσιαλισμού στην Ελλάδα ως ένα πρώτο βήμα θα είναι μια αποφασιστική διεθνιστική νίκη. Η οργάνωση και η ανάπτυξη του εργατικού κινήματος σε εθνικό επίπεδο, η αμφισβήτηση των καπιταλιστικών σχέσεων και η ανάπτυξη νέων δομών εξουσίας είναι το επαναστατικό στοίχημα που θα πρέπει να κερδηθεί την επόμενη μέρα. Και σε αυτή την κατεύθυνση, σε αυτόν τον "μονόδρομο" για την ελληνική εργατική τάξη, η διεθνιστική αλληλεγγύη, η συμπόρευση όχι μόνο με το ευρωπαϊκό αλλά με το παγκόσμιο εργατικό κίνημα είναι το όπλο μας.

ΠΗΓΗ:  25 Οκτωβρίου 2012, http://www.rednotebook.gr/details.php?id=7300

 Το μεγάλο στοίχημα των ιδιωτικοποιήσεων

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

Τα έσοδα 6,9 δισ. ευρώ, όχι 50, ούτε καν 11,1 δισ.

Σημείο τομής για το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας θα αποδειχθεί το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών το οποίο ξεκίνησε να συζητιέται στην Βουλή την εβδομάδα που μας πέρασε κι ως θέμα έχει την κύρωση πράξεων νομοθετικού περιεχομένου που μεταξύ άλλων καταργούν το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο δημοσίων επιχειρήσεων. Συνολικά πρόκειται για ένα νόμο τερατούργημα καθώς καταφέρνει ένα συντριπτικό πλήγμα σε κάθε έννοια δημοσίου συμφέροντος, κυριολεκτικά το εξαφανίζει, χαρίζοντας τα πάντα στους ιδιώτες.

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο αποτελεί προοίμιο του τρίτου μνημονίου που αναμένεται να ψηφιστεί μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, όπου θα περιέχονται και τα αντιλαϊκά μέτρα ύψους  13,5 δισ. ευρώ, καθώς η επιτυχία του στηρίζεται εν πολλοίς στα έσοδα των ιδιωτικοποιήσεων, τα οποία αναμένεται να καλύψουν τις μαύρες τρύπες που θα δημιουργηθούν. Να θυμίσουμε πως στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής που είχε ψηφιστεί το 2011 τα έσοδα που αναμένονταν από τις ιδιωτικοποιήσεις υπολογίζονταν στα 50 δισ. ευρώ. Στο νέο σχέδιο Μνημονίου οι προσδοκίες έχουν μετριασθεί σημαντικά. Τα έσοδα που αναμένονται για το 2012 είναι 1,7 δισ. ευρώ, 5 δισ. ευρώ μέχρι το 2013, 7,3 δισ. μέχρι το τέλος του 2014, 8,5 μέχρι το τέλος του 2015 και 11,1 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2016. Ακόμη όμως κι αυτά τα ποσά απέχουν σημαντικά από την πραγματικότητα, όπως αποτυπώθηκε σε μελέτη του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Ελληνικού Δημοσίου που κοινοποιήθηκε προς την Τρόικα κι η οποία αποκαλύφθηκε στις 15 Ιουλίου από την εφημερίδα Έθνος. Με βάση λοιπόν τις δικές τους εκτιμήσεις κι οι οποίες στηρίζονταν στις χρηματιστηριακές τιμές των εισηγμένων και τις προσφορές που είχαν ήδη υποβληθεί από ενδιαφερόμενους, τα αναμενόμενα έσοδα του δημοσίου από την πώληση των περιουσιακών του στοιχείων δεν πρόκειται να ξεπεράσουν τα 6,9 δισ. ευρώ! Ούτε 14% των αρχικών προβλέψεων! Ενδεικτικά, από την πώληση της ΕΥΔΑΠ το ελληνικό δημόσιο θα λάβει 200 εκ. ευρώ, από την ΕΥΑΘ 80 εκ., από το Ελληνικό στην καλύτερη περίπτωση 700 εκ., από την Εγνατία 250 εκ. ευρώ, από τα περιφερειακά αεροδρόμια 400 εκ., από την πώληση των λιμανιών Πειραιά Θεσσαλονίκης κ.α. 420 εκ., από την ΔΕΗ 350 εκ., κοκ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αρχιτέκτονας του σαρωτικού προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, αρνήθηκε να δώσει κι επίσημα στην δημοσιότητα τα παραπάνω στοιχεία. Τον Σεπτέμβριο συγκεκριμένα ο επίτροπος Όλι Ρεν επικαλούμενος λόγους απορρήτου αρνήθηκε να γνωστοποιήσει την παραπάνω λίστα, επιβεβαιώνοντας την άβυσσο που χωρίζει τις προβλέψεις από την πραγματικότητα. Η ελληνική περιουσία επομένως θα πουληθεί στους ιδιώτες με όρους σκανδαλώδεις για το δημόσιο συμφέρον ακόμη κι απαγορευτικούς αν στη θέση της κυβέρνησης Σαμαρά ήταν για παράδειγμα ένας ιδιώτης που επιζητούσε την μεγιστοποίηση του οφέλους του!

Η επιτυχής υλοποίηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων θα κρίνει την πορεία του τρίτου μνημονίου που είναι ακόμη σε στάδιο επεξεργασίας. Το νομοσχέδιο που είναι υπό συζήτηση στη βουλή δεν θα σημάνει μόνο το ξεπούλημα κερδοφόρων ΔΕΚΟ αλλά και την ραγδαία περιβαλλοντική υποβάθμιση της γης που θα δοθεί σε ιδιώτες.

Στρατηγικός ο ρόλος της ΕΕ στην προώθηση του ξεπουλήματος των ΔΕΚΟ

Με το πρώτο άρθρο επιχειρείται να νομιμοποιηθεί εκ των υστέρων η πρόσφατη αλλαγή διοίκησης στο ΤΑΙΠΕΔ, που έφερε στην ηγεσία του τον Τάκη Αθανασόπουλο, πρύτανη του Πανεπιστημίου Πειραιά την δεκαετία του '90, πρόεδρο της Τογιότα Ευρώπης και πιο πρόσφατα επικεφαλής της ΔΕΗ. Λέγεται δε πως οι συνεργασίες που εξασφάλισε με τον γερμανικό ενεργειακό κολοσσό RWE κατά την παραμονή του στην ΔΕΗ, είναι αυτές που του εξασφάλισαν την θέση του προέδρου στο ταμείο ξεπουλήματος μετά την παραίτηση του Ι. Κουκιάδη τον Ιούνιο του 2012. Το δεύτερο άρθρο έχει την μεγαλύτερη σημασία καθώς με αυτό κυρώνεται πράξη νομοθετικού περιεχομένου με την οποία καταργείται το ελάχιστο ποσοστό που διέθετε το ελληνικό δημόσιο σε ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΟΠΑΠ, ΟΔΙΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΕΛΤΑ και στους οργανισμούς Λιμένος Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Αλεξανδρούπολης, Βόλου, Ελευσίνας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου, Καβάλας, Κέρκυρας, Λαυρίου, Πατρών και Ραφήνας. Παύοντας το δημόσιο να διαθέτει την πλειοψηφία των μετοχών μπορούν πλέον οι ΔΕΚΟ να πουληθούν σε ιδιώτες, ενώ τα λιμάνια να εκχωρηθούν προς μίσθωση σε ιδιώτες για 99 έτη.

Στο τρίτο άρθρο εισάγεται κι η έννοια του «παραθεριστικού – τουριστικού χωριού» και του «επιχειρηματικού πάρκου» με ένα καταστροφικό για το περιβάλλον μέσο συντελεστή δόμησης 0,4 που φτάνει και το 0,6, ενώ προβλέπεται κι η δυνατότητα παραχώρησης του αιγιαλού μέχρι και 99 χρόνια σε ιδιώτες, οι οποίοι μπορούν να τον μεγεθύνουν με προσχώσεις. Αναγνωρίζεται επίσης η δυνατότητα στους ιδιώτες επενδυτές η δυνατότητα να προχωρήσουν σε απαλλοτριώσεις ζωνών ιδιωτικής έκτασης που υπερβαίνουν τη ζώνη της επένδυσης. Προς διευκόλυνση επίσης των επενδυτών εισάγεται ένα σκανδαλωδώς ελαστικό καθεστώς ιδιωτικής χωροταξίας και ευνοϊκής φορολογίας καθώς ο επενδυτής ναι μεν θα μπορεί να επεκτείνει το «δικαίωμα επιφάνειας» που αποκτά από τα 50 στα 99 χρόνια με δικαίωμα κυριότητας, αλλά θα φορολογείται με καθεστώς επικαρπίας. Η σημασία που έχουν στο πλαίσιο του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων οι καταστρατηγήσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, …«χάριν της ανάπτυξης» διακρίνονται καλύτερα αν λάβουμε υπ' όψη μας το ξεπούλημα που σχεδιάζεται στη δημόσια γη, απ' όπου υπολογίζεται να προέλθουν ότι κενά διαπιστώνονται από τις προβλέψεις. Μέχρι σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ εκτιμά ότι εμπορικό ενδιαφέρον εμφανίζουν 3.150 ακίνητα, τα οποία σταΣτο τρίτο άρθρο περιλαμβάνεται κι η πρόβλεψη να περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ όλη η ακίνητη περιουσία οργανισμών και επιχειρήσεων του ευρύτερου δημόσιου τομέα (ΟΤΑ, νοσοκομείων, πανεπιστημίων, ΔΕΚΟ, ασφαλιστικών ταμείων, κ.α.) προφανώς για να ιδιωτικοποιηθεί. Η συγκεκριμένη διάταξη προκάλεσε σάλο μόλις έγινε γνωστή με τους πρυτάνεις να δηλώνουν την κάθετη διαφωνία τους και να καταγγέλλουν την δήμευση της περιουσίας τους, καθώς μετά το υποχρεωτικό «κούρεμα» των τοποθετήσεών τους στην Τράπεζα της Ελλάδας (που είχε ως αποτέλεσμα απώλειες ακόμη και της τάξης του 90%) η εκχώρηση στο ΤΑΙΠΕΔ της ακίνητης περιουσίας τους θα άνοιγε τον δρόμο για την ιδιωτικοποίησή τους. Γιατί τότε, αν έπρεπε να πληρώνουν ενοίκιο για την χρήση των κτιριακών υποδομών στο ΤΑΙΠΕΔ ή σε όποιον αγοράσει τις εγκαταστάσεις τους θα ήταν μονόδρομος η επιβολή διδάκτρων στους φοιτητές και η διακοπή της διανομής δωρεάν συγγραμμάτων. Οι οξύτατες αντιδράσεις οδήγησαν την κυβέρνηση, δια στόματος του υπουργού Παιδείας Κ. Αρβανιτόπουλου, να διαψεύσει τις σχετικές ανησυχίες λέγοντας πως το ζητούμενο ήταν να δημιουργηθεί ένα περιουσιολόγιο και ένα μητρώο και τίποτε παραπάνω, ενώ χαρακτήρισε την επίμαχη διάταξη ως «κακοδιατυπωμένη». Δήλωσε επίσης ότι η περιουσία των σχολών ακόμη «και αν περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει να υπάρξουν διυπουργική απόφαση και η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου υπουργού» για να ξεπουληθούν. Το ερώτημα όμως είναι γιατί να περάσουν στο ΤΑΙΠΕΔ αν δεν πρόκειται να ξεπουληθούν. Το ΤΑΙΠΕΔ δεν αναλαμβάνει την συντήρηση ή τον καλλωπισμό των κτιρίων, αλλά την εκχώρησή τους σε ιδιώτες… Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αυτή η μισή κυβερνητική υπαναχώρηση συνιστά μικρή νίκη του κινήματος ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις.

Τις προηγούμενες μέρες ωστόσο η κυβέρνηση επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, διαψεύδοντας σχετικά δημοσιεύματα και σε ένα επιπλέον θέμα: την ιδιωτικοποίηση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος διέψευσε τις φήμες επικαλούμενος τις διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων ότι τα δίκτυα θα παραμείνουν υπό δημόσιο έλεγχο. Κι εδώ όμως δημιουργήθηκε το ίδιο ερώτημα: Αν δεν υπάρχει σχέδιο ιδιωτικοποίησης προς τι η μεταβίβαση των δικτύων στο ΤΑΙΠΕΔ, που ως έργο δεν έχει την …συντήρηση τους, αλλά την ιδιωτικοποίησή τους κι επίσης τι άλλο μπορεί να εξυπηρετεί ο ιδιοκτησιακός διαχωρισμός των δικτύων από την ΔΕΗ; Το σχέδιο πώλησης του δικτύου επιβεβαιώνεται επίσης κι από δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή που εμφανίζει κινέζικη πολυεθνική που εξειδικεύεται στην διαχείριση δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (SGCC) να έχει εκδηλώσει επίσημα το ενδιαφέρον της για την εξαγορά του δικτύου και να βρίσκεται ήδη σε επαφή με την κυβέρνηση εν όψει της ιδιωτικοποίησης. Η δυνατότητα πώλησης του δικτύου μεταφοράς ουδέποτε θα είχε δημιουργηθεί αν η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση, πολύ πριν την έλευση της Τρόικας, δεν επέβαλλε τον διαχωρισμό της παραγωγής από την μεταφορά, έτσι ώστε το δίκτυο που συνοδεύεται από σχετικά χαμηλό κόστος συντήρησης και δεν έχει ανάγκη σημαντικών επενδύσεων (όπως η παραγωγή ενέργειας) να μπορεί να πουληθεί.

Τα ίχνη των Βρυξελλών υπάρχουν έντονα και στην ιδιωτικοποίηση των εταιρειών ύδρευσης, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, που θα πουληθούν σύντομα μετά την ψήφιση του νόμου που καταργεί την υποχρέωση του δημοσίου να συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο των εταιρειών με 51%. Ρόλο επιταχυντή στην πορεία ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ αναμένεται να διαδραματίσει ο προερχόμενος από το κόμμα του Στέφανου Μάνου ΔΡΑΣΗ, Στέλιος Σταυρίδης, που στη συνέχεια μετακόμισε στη ΝΔ και την Τετάρτη 24 Οκτώβρη διορίστηκε στη θέση του πρόεδρου και διευθύνοντα συμβούλου της εταιρείας από το υπουργείο Οικονομικών, ως επιβράβευση πιθανά των χυδαιοτήτων που εκστόμισε εναντίον του υποψήφιου (τότε) βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Πέτρου Τατσόπουλου, σε προεκλογική τηλεοπτική συζήτηση. Κάλλιστα εδώ βέβαια μπορούμε να θαυμάσουμε πόσο υποκριτές και τυχοδιώκτες είναι οι «αντι-κρατιστές» νεοφιλελεύθεροι που από την μια καταγγέλλουν το δημόσιο και τις μεγάλες κυβερνήσεις κι από την άλλη αποδέχονται σαν ξελιγωμένοι κι ορμούν σαν κοράκια στις καλοπληρωμένες δημόσιες θέσεις. Προφανώς οι καταγγελίες τους για ευνοιοκρατία στο δημόσιο μέσω του διορισμού ημετέρων ισχύει για χαμηλόμισθους, ενώ οι μάνατζερ διατηρούν το δικαίωμα να διορίζονται χάρη γνωριμιών… Ή πιθανά λόγω προϋπηρεσίας, μιας κι ο νέος επικεφαλής της ΕΥΔΑΠ έχει δική του εταιρεία που κατασκευάζει πισίνες. Τόσο σχετικός με το αντικείμενο είναι…

Το ξεπούλημα όμως των εταιρειών ύδρευσης γίνεται με την ανοιχτή υποκίνηση της ΕΕ, που συνεχίζει επί ευρωπαϊκού εδάφους το έργο του ΔΝΤ, το οποίο σε κάθε χώρα που «διασώζει» επιβάλλει στη συνέχεια και την ιδιωτικοποίηση των νερών, λειτουργώντας προφανώς ως ατζέντης των ιδιωτικών εταιρειών ύδρευσης. Ο σκανδαλώδης ρόλος των Βρυξελλών αποκαλύφθηκε σε μια επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ημερομηνία 26 Σεπτεμβρίου και παραλήπτη κοινωνικές οργανώσεις, που ως αφετηρία των προβληματισμών τους είχαν τις ευθύνες της Τρόικας και κατ' επέκταση της ΕΕ στην ιδιωτικοποίηση των εταιρειών ύδρευσης στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και άλλες χώρες που χρηματοδοτούνται από τους Μηχανισμούς Στήριξης. Στην επιστολή τους ζητούσαν να σταματήσει η Επιτροπή κάθε περαιτέρω πίεση για την ιδιωτικοποίηση, ενώ επικαλούνταν πρόσφατα παραδείγματα από την Ευρώπη που επιβεβαιώνουν την αποτυχία των ιδιωτικοποιήσεων. Μεταξύ άλλων το Παρίσι όπου η υπηρεσία ύδρευσης πέρασε στον δήμο, την απόφαση της ολλανδικής κυβέρνησης που απαγορεύει την ιδιωτικοποίηση στον συγκεκριμένο τομέα, άλλη απόφαση του ιταλικού συνταγματικού δικαστηρίου βάσει του οποίου κάθε μελλοντική απόπειρα ιδιωτικοποίησης στα νερά κρίνεται εκ προοιμίου αντισυνταγματική, κ.α. Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν αποστομωτική και πέρα για πέρα ενδεικτική της αβυσσαλέας απόστασης που χωρίζει το λεγόμενο «ευρωπαϊκό οικοδόμημα» από τις διαθέσεις της κοινωνίας: «Η ιδιωτικοποίηση δημοσίων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων και των εταιρειών ύδρευσης, μπορεί να αποφέρει οφέλη στην κοινωνία, να γίνει με προσοχή»! Αυτή ήταν η απάντηση του Όλι Ρεν που αποκάλυψε ότι η εκχώρηση των υδάτινων πόρων στην ευρωπαϊκή ήπειρο (στις γαλλικές εταιρείες Veolia και Suez κατά πάσα πιθανότητα) γίνεται στο πλαίσιο ενός μελετημένου σχεδίου, όπου καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν οι Βρυξέλλες.

Ο ελεύθερος ανταγωνισμός ως πρόσχημα

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΜΟΝΟΠΩΛΙΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΩΝ

Ο αναντικατάστατος ρόλος του κράτους στις υπό εξέλιξη διεργασίες που ως απώτερο στόχο έχουν την βίαιη και ταχεία απομάκρυνσή του από την παροχή κοινωφελών υπηρεσιών (και την επικέντρωσή του σε δραστηριότητες μεγαλύτερης "κοινωνικής χρησιμότητας" όπως η καταστολή και τα βασανιστήρια στη ΓΑΔΑ) φαίνεται ανάγλυφα και στην περίπτωση της Ολυμπιακής Εταιρείας. Μετά από περιπέτειες ετών, ο πάλαι ποτέ "εθνικός μας αερομεταφορέας" κινδυνεύει να εξαγορασθεί από την Ετζίαν. Με βάση την συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ των κύριων μετόχων, η Ολυμπιακή, που το 2009 είχε εξαγορασθεί από τον όμιλο MIG, θα πουληθεί στην Ετζίαν έναντι 72 εκ. ευρώ.

Οφείλουμε κατ' αρχήν να αναγνωρίσουμε στον ιδρυτή του ομίλου MIG, τον Ανδρέα Βγενόπουλο, ότι είναι μεγάλος …πασαδόρος. Μια αντίστοιχη με την σημερινή πάσα είχε κάνει πάλι επί κυβέρνησης Καραμανλή, όταν βρέθηκε με τις μετοχές του ΟΤΕ στα χέρια του και στη συνέχεια, προς όφελος της …εθνικής οικονομίας πάντα, οι μετοχές του βρέθηκαν στα χέρια της Ντόιτσε Τέλεκομ κι ο ΟΤΕ δια της τεθλασμένης στα χέρια των Γερμανών. Η υπηρεσία που είχε προσφέρει ήταν ανεκτίμητη, μιας και η απ' ευθείας πώληση του ΟΤΕ στην γερμανική πολυεθνική θα προκαλούσε κύματα αντιδράσεων…

Ανεκτίμητη χαρακτηρίζεται κι η υπηρεσία που προσφέρει τώρα. Αν η Ολυμπιακή αγοραζόταν απ' ευθείας από την Ετζίαν, θα κατέρρεε σαν χάρτινος πύργος όλο το οικοδόμημα που δικαιολογούσε το "κόντυμα" της Ολυμπιακής. Θυμίζουμε: ως μονοπώλιο στρεβλώνει την αγορά η οποία για να λειτουργήσει χρειάζεται δύο ή και περισσότερους ανταγωνιστές. Είναι όπως το τάνγκο ή το καλαματιανό. Έτσι οδηγηθήκαμε στη  συνύπαρξη των δύο εταιρειών, που στην πραγματικότητα ήταν μία γιατί είχε επέλθει οργανική συγχώνευση με την μία εταιρεία να μην πετάει εκεί που πέταγε η άλλη, την οποία φυσικά διαπίστωναν δια γυμνού οφθαλμού άπαντες, με μοναδική εξαίρεση αυτούς που έχουν ως έργο την διαφύλαξη των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού, δηλαδή την σχετική επιτροπή και την ΕΕ. Στη περίοδο αυτής της "μεσοβασιλείας", ο Ανδρέας Βγενόπουλος συρρίκνωσε το πτητικό της έργο μετατρέποντας την Ολυμπιακή σε τοπικό ανταποκριτή. Ανεκτίμητα μέρη δε της περιουσίας της όπως κερδοφόρες γραμμές σε μεγάλα αεροδρόμια σε προνομιούχες ώρες που διέθετε λόγω παλαιότητας, πουλήθηκαν.

Το ότι ο ελεύθερος ανταγωνισμός χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο όταν πρόκειται να πληγούν τα κρατικά μονοπώλια φάνηκε περίτρανα και στην περίπτωση της Αγροτικής Τράπεζας που πουλήθηκε στην Πειραιώς. Όπως αναφέρει προσφυγή που κατατέθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας από εργαζόμενους, μετόχους και συνταξιούχους της Αγροτικής, η μεταβίβαση συνιστά σκάνδαλο γιατί πραγματοποιήθηκε χωρίς να έχει προηγηθεί δημόσια προκήρυξη και με διαδικασίες που δεν εξασφάλιζαν τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού. Σε άλλο σημείο των προσφυγών τονίζεται ότι ή κλήση μόνο μιας τράπεζας προς υποβολή προσφορών δεν συνάδει με τις αρχές της διαφάνειας, της χρηστής διοίκησης και της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος, αφού οι ως άνω αρχές επιβάλουν την κλήση του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού υποψηφίων αγοραστών".

Τα δύο συγκεκριμένα παραδείγματα της Ολυμπιακής και της Αγροτικής βεβαιώνουν ότι οι ύμνοι των νεοφιλελεύθερων στον ελεύθερο ανταγωνισμό είναι προπαγανδιστικοί και το μόνο που εξυπηρετούν είναι να συγκαλύψουν την συγκέντρωση πλούτου που επιτυγχάνεται μέσω των ιδιωτικοποιήσεων.

ΠΛΗΓΜΑ ΣΕ ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Μέσο υπέρβασης της χρόνιας κρίσης

ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΟΦΕΛΗ

Οι ιδιωτικοποιήσεις, όπως ακριβώς συνέβη και σε άλλες χώρες από την Ρωσία και την Αγγλία μέχρι την Λατινική Αμερική, αν ολοκληρωθούν φυσικά, θα αποτελέσουν τον ιδανικό μοχλό για  μια πρωτοφανή αντιδραστικοποίηση του κράτους. Ας δούμε την πραγματικότητα χωρίς τους παραμορφωτικούς φακούς που επινοούν Τρόικα, ΕΕ και η ελληνική αστική τάξη για να συγκαλύψουν το πλιάτσικο που επιχειρούν. Οι ιδιωτικοποιήσεις δεν φέρνουν δημόσια έσοδα, αφού για μια σειρά από λόγους (πτώση χρηματιστηριακών τιμών, συρρίκνωση εγχώριας αγοράς, αβεβαιότητα για παραμονή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ, κ.α.) οι τιμές των ΔΕΚΟ και του φυσικού πλούτου βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. Ακόμη όμως και να "έπιαναν τιμή" τα χρήματα αυτά θα πήγαιναν στους πιστωτές καθώς με νόμο τα χρήματα από τις ιδιωτικοποιήσεις κατευθύνονται μέχρι τελευταίου ευρώ στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους και πουθενά αλλού. Οι ιδιωτικοποιήσεις επίσης δεν "ανοίγουν" αλλά κλείνουν την αγορά. Οι εξελίξεις στις τράπεζες είναι πολύ χαρακτηριστικές, καθώς η τάση είναι να δημιουργηθούν 2,5 τράπεζες και την 1 απ' αυτές την Εθνική τράπεζα που είναι η μεγαλύτερη μάλιστα να την έχουν οι Γερμανοί, μέσω της Ντόιτσε Μπανκ. Η Γερμανία θα αποδειχτεί ο μεγαλύτερος κερδισμένος του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, μιας και από τώρα έχει δημιουργήσει θέσεις για να εξαγοράσει ό,τι κινείται: από λιμάνια και αεροδρόμια μέχρι την παραγωγή ενέργειας.

Μια εξ ίσου σημαντική συνέπεια από την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων, πέρα από την δημιουργία μονοπωλίων και το πρόκριμα που θα αποκτήσει η Γερμανία μετατρέποντας την Ελλάδα σε προτεκτοράτο, σχετίζεται με την ραγδαία επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων. Με βάση δημοσιεύματα, το νέο Μνημόνιο προβλέπει πως οι δημόσιες επιχειρήσεις θα υιοθετήσουν καθεστώς λειτουργίας εφάμιλλο του ιδιωτικού τομέα "συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων για τις εργασιακές σχέσεις". Οι συνέπειες από την κατάργηση του ευνοϊκού εργασιακού καθεστώτος στις ΔΕΚΟ αφορούν όλη την εργατική τάξη, καθώς η αμφισβήτηση δεν περιορίζεται μόνο στα πιο προνομιούχα στρώματα, αλλά μεταφέρεται σε όλη την έκταση της εργατικής τάξης. Συντριπτικό επίσης είναι ήδη το πλήγμα στο επίπεδο της απασχόλησης. Η μείωση του προσωπικού της ΕΥΔΑΠ στο μισό μέσα σε λίγα μόνο χρόνια (από 5.200 εργαζομένους σε 2.600), μαζί με το γεγονός ότι οι εναπομείνασες θέσεις εργασίας είναι πολύ πιο φτηνές και πολύ πιο ευέλικτες, αντανακλά μια ευρύτερη τάση που ως συνέπεια έχει την σταθεροποίηση της ανεργίας σε εφιαλτικά ποσοστά.

Αυτό που εν τέλει επιχειρείται είναι μια ανάσα ζωής στο λιμνάζον ιδιωτικό κεφάλαιο που έναντι πινακίου φακής θα οικειοποιηθεί αξίες δισεκατομμυρίων ευρώ. Το ζητούμενο δηλαδή είναι να βοηθηθεί ο ιδιωτικός τομέας για να ξεπεράσει την συστημική, ιστορικών διαστάσεων κρίση που αντιμετωπίζει και να μπορέσει με την ώθηση της ιδιοποιημένης δημόσιας περιουσίας να ξεκινήσει έναν νέο κύκλο διευρυμένης αναπαραγωγής και συσσώρευσης. Σε αυτό το βωμό θυσιάζονται εργατικά δικαιώματα, δημόσια έσοδα και το ίδιο το κράτος πρόνοιας που υπήρχε, ως αποκρυστάλλωση ταξικών συσχετισμών άλλων εποχών, και λειτουργούσε χάρη σε αυτές ακριβώς τις υποδομές. Ενδεικτικό της υποβάθμισης που θα επέλθει στον έμμεσο μισθό της εργατικής τάξης, μέσω των ιδιωτικοποιήσεων, είναι το πλιάτσικο στην περιουσία του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας που μεταξύ πολλών άλλων περιλαμβάνει οικόπεδα πέντε εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων, πολυιατρεία, πολιτιστικούς συλλόγους, παιδικούς σταθμούς, κ.α.

Γι' αυτούς ακριβώς τους λόγους οι ιδιωτικοποιήσεις αποδεικνύονται σήμερα μεγάλο στοίχημα τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για το κεφάλαιο!

ΠΗΓΗ: ΠΡΙΝ, 27-10-2012. Το είδα:  27/10/2012, http://leonidasvatikiotis.wordpress.com/2012/10/27/…83/  

Απόκριση στις Επικρίσεις Σχετικά με το νέο Πρόγραμμα Σπουδών

Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για την εκπόνηση νέου Προγράμματος Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνάσιου*

Τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που εκπόνησε το νέο Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΣ) για τα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου (2011), παρακολουθούμε ασφαλώς με το οφειλόμενο ενδιαφέρον τον διάλογο που διεξάγεται για τη μορφή, τους σκοπούς και το περιεχόμενο του νέου ΠΣ. Ο διάλογος αυτός είναι αναγκαίος και χρήσιμος, ειδικά στην τρέχουσα περίοδο της πιλοτικής εφαρμογής των νέων ΠΣ, η οποία έχει ως σκοπό την ενημέρωση-επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, την πειραματική διδακτική εφαρμογή και την εξαγωγή συμπερασμάτων για την ανάγκη τροποποιήσεων και βελτιώσεων.

Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι, εκτός από τις αξιολογικές προσεγγίσεις των εκπαιδευτικών στα πιλοτικά σχολεία, οι οποίες είναι από ενθαρρυντικές έως ενθουσιώδεις, η Επιτροπή επισήμως δεν έχει παραλάβει οποιαδήποτε άλλη, επώνυμη και υπεύθυνη, πρόταση ή κριτική. Παρόλα αυτά, μέχρι σήμερα, έχουν δει το φως της δημοσιότητας άφθονες κρίσεις για το νέο ΠΣ, αναρτημένες κυρίως σε διάφορες ιστοσελίδες ποικίλης προελεύσεως και ποιότητας. Σε αυτές τις κριτικές, εκτός από τα θετικά σχόλια, υπάρχουν πολλές αξιόλογες επισημάνσεις, τις οποίες ασφαλώς η Επιτροπή θα λάβει σοβαρά υπόψη της στην πορεία για την ολοκλήρωση του έργου.

Είναι γεγονός, όμως, ότι  σε αρκετές από αυτές τις κριτικές διαπιστώνονται  προβληματικές προσεγγίσεις και αναλύσεις· ιδίως σε εκείνες που προέρχονται από μη εκπαιδευτικούς ή μη θεολόγους ή από εκπαιδευτικούς που δεν έχουν ενημερωθεί και δεν διαθέτουν εξειδικευμένη ή επαρκή γνώση για το θέμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι προφανείς οι συντονισμένες προσπάθειες διάφορων επώνυμων αλλά και ανώνυμων που χωρίς την αίσθηση της δέουσας ευθύνης αγωνίζονται με κάθε μέσο -και κυρίως με επικοινωνιακούς όρους και όχι με θεολογικά και παιδαγωγικά κριτήρια- να δημιουργήσουν κλίμα καχυποψίας ή ακόμη και χαοτικού διχασμού. Δεν είναι λίγες οι φορές που η Επιτροπή δέχθηκε ανάρμοστες λεκτικές επιθέσεις και απρεπείς χαρακτηρισμούς, που αποκαλύπτουν προκατάληψη, φανατισμό και παντελή έλλειψη πνεύματος διαλόγου. Η προφανής αδυναμία παρουσίασης πειστικών αντεπιχειρημάτων και η απροθυμία για έναν ουσιαστικό διάλογο γύρω από το θεολογικό περιεχόμενο του νέου ΠΣ και τις παιδαγωγικές αρχές που το διέπουν, οδήγησε αρκετούς επικριτές να επιδοθούν σε μια συστηματική, άκομψη και ανοίκεια προς το χριστιανικό ήθος επίθεση εναντίον των μελών της συντακτικής Επιτροπής. Η επίθεση αυτή επεδίωκε τη συκοφάντηση των κινήτρων τους, τη σπίλωση της ακαδημαϊκής και επιστημονικής τους υπόληψης και την αμφισβήτηση της ίδιας της εκκλησιαστικής ταυτότητας και του Ορθόδοξου φρονήματός τους. Στο πλαίσιο αυτής της απαράδεκτης και ακατανόητης στάσης εντάσσονται, αφενός, οι -ευτυχώς μεμονωμένες- ενέργειες μερικών επικριτών που απέβλεπαν στην τρομοκράτηση εν ενεργεία Σχολικών Συμβούλων, επιμορφωτών και θεολόγων εκπαιδευτικών και, αφετέρου, η προσπάθειά τους να στρατεύσουν σεβάσμιους ταγούς και εγνωσμένου κύρους εκκλησιαστικά πρόσωπα εναντίον του νέου ΠΣ.

Ως μέλη της Επιτροπής, αποδοκιμάζοντας κάθε ακραία ενέργεια και στάση που δεν συνάδει με την Ορθόδοξη πνευματικότητα αλλά και με την επιστημονική δεοντολογία, θεωρούμε επαρκείς τις επιστημονικές απαντήσεις και διευκρινίσεις που έχουν δοθεί κατά καιρούς σε σχέση με τα διατυπωθέντα μέχρι σήμερα βασικά ερωτήματα. Δεν έχει νόημα η ενασχόληση με σκόπιμες παρανοήσεις και επαναλαμβανόμενες ανακρίβειες, ανεξάρτητα από την πηγή προελεύσεώς τους· ούτε, βέβαια, η οποιαδήποτε απάντηση σε υποτιμητικά, υβριστικά και κακόβουλα σχόλια. Η συνεννόηση είναι επίτευγμα του καλοπροαίρετου διαλόγου και ουδέποτε της αδιαλλαξίας· πολύ δε περισσότερο, της μισαλλοδοξίας και της απροκάλυπτης εμπάθειας.

Με σεβασμό σε κάθε άποψη που κατατίθεται, επισημαίνουμε ότι ο διάλογος πάνω σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα είναι αδιέξοδος χωρίς την ουσιαστική προϋπόθεση της αμοιβαίας αναγωγής σε κοινούς τόπους αναγνωρισμένων επιστημονικών κριτηρίων. Δεν είναι έργο της Επιτροπής να εξηγήσει θεμελιώδεις παιδαγωγικές παραδοχές και τρέχοντες επιστημονικούς όρους, όταν αυτοί τόσο κραυγαλέα παρερμηνεύονται, δεν έχουν γίνει κατανοητοί ή αποσιωπούνται είτε από πρόθεση είτε από άγνοια. Η εργασία αυτή αρμόζει περισσότερο στα επιμορφωτικά σεμινάρια των μάχιμων εκπαιδευτικών. Είναι προφανώς ανώφελη η όποια δημόσια συζήτηση, όταν αγνοείται ή χαλκεύεται -ακόμη και από γραφίδα πανεπιστημιακού δασκάλου- το επιστημονικό και θεολογικό αλφαβητάρι της παιδαγωγικής επιστήμης, και κατ' εξοχήν της θρησκευτικής αγωγής ως προς τους όρους: «πρόγραμμα σπουδών διαδικασίας», «γραμματισμός», «διερευνητική μάθηση», «βιωματικές και συνεργατικές διδακτικές δραστηριότητες», «διαπολιτισμική εκπαίδευση», «σεβασμός στην ετερότητα», «ανθρωποκεντρική διάσταση στην εκπαίδευση» κ.ά.

Αντί να στρέψουν την προσοχή τους στα ουσιώδη του ΠΣ, ορισμένοι επιμένουν να διαστρεβλώνουν στοιχειώδεις έννοιες, συγχέοντας τα αυτονόητα και τα ζητούμενα, παρά τις διεξοδικές και επανειλημμένες εισαγωγικές διευκρινίσεις από την Επιτροπή. Για μια φορά ακόμη, επισημαίνουμε ότι: το ΠΣ δεν είναι διδακτέα ύλη, δεν είναι κατάλογος μαθημάτων, δεν είναι διδακτικό εγχειρίδιο, δεν είναι βιβλίο του μαθητή. Το ΠΣ μπορεί να οδηγήσει στον σχεδιασμό πολλαπλά διαφοροποιημένης διδασκαλίας, ανάλογα με την τάξη και τον μαθητικό πληθυσμό που απευθύνεται ο εκπαιδευτικός. Στον Οδηγό του Εκπαιδευτικού έχουν καταχωριστεί ολοκληρωμένα διδακτικά σενάρια και άφθονες διδακτικές προτάσεις που τεκμηριώνουν αυτή τη θέση αλλά και δείχνουν καθαρά ότι η κατηγορία για την απεμπόληση της πίστης είναι παντελώς έωλη. 

Χαρακτηριστικό δείγμα της σύγχυσης είναι ότι το ΠΣ έχει χαρακτηριστεί -από τους ίδιους πάντα επικριτές- άλλοτε ως κοινωνιολογία της θρησκείας, άλλοτε ως κοινωνική ηθική, άλλοτε ως συγκριτική θρησκειολογία και άλλοτε ως πολιτιστικό μάθημα… Κατανοούν, άραγε, τα σημαινόμενα των εκάστοτε διατυπώσεων και, τελικά, γνωρίζουν τι ακριβώς είναι το ΠΣ διαδικασίας; Μοιάζει παράδοξο, όμως, είναι τα ίδια πρόσωπα που διατύπωσαν στο παρελθόν παρόμοιες κατηγορίες για τα βιβλία Θρησκευτικών, τα οποία είχαν βασιστεί στο Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ 2003), κατηγορώντας τα για σοβαρά θεολογικά λάθη και θρησκειολογική εκτροπή. Τα ίδια αυτά πρόσωπα τάσσονται τώρα αναφανδόν υπέρ της διατήρησης του Ορθόδοξου και μάλιστα «ομολογιακού» μαθήματος, όπως είναι μέχρι σήμερα, ξιφουλκώντας κατά του νέου ΠΣ!

Δεν είναι οξύμωρο ότι στην Επιτροπή του ΠΣ μετέχουν και θεολόγοι που συμμετείχαν στις συγγραφικές ομάδες αρκετών διδακτικών εγχειριδίων Θρησκευτικών στα τελευταία είκοσι χρόνια; Πώς γίνεται εκείνοι που έγραψαν στο παρελθόν Ορθόδοξα Θρησκευτικά να απεμπολούν τάχα την Ορθόδοξη πίστη τώρα; Πώς ανατρέπει το ΠΣ τη μέχρι σήμερα Ορθόδοξη γραμμή του μαθήματος, όταν το εκπαιδευτικό υλικό στο οποίο παραπέμπει, αποτελείται αποκλειστικά από τα διδακτικά εγχειρίδια και τα μέσα που έχουν παραχθεί στα τελευταία χρόνια και ισχύουν μέχρι σήμερα; Το υλικό αυτό περιλαμβάνεται στην Δ΄ στήλη του νέου ΠΣ και είναι το μοναδικό τμήμα του με το οποίο  έμμεσα έρχεται σε επαφή ο μαθητής.

Σε όλες σχεδόν τις ακραίες αρνητικές κριτικές είναι εμφανής η λογική μιας αντιθετικής πόλωσης, που προβάλλεται με απόλυτο δογματισμό. Σύμφωνα με αυτή, οι μοναδικές προτάσεις για την ύπαρξη και λειτουργία των Θρησκευτικών κινούνται διαζευκτικά μεταξύ του ομολογιακού-κατηχητικού και του θρησκειολογικού μαθήματος. Ή το ένα ή το άλλο. Μάλιστα, επειδή ακριβώς το νέο ΠΣ δεν ακολουθεί αυτή την υπεραπλουστευτική λογική, κατηγορείται αυθαίρετα και αδικαιολόγητα ως «θρησκειολογικό». Με την ίδια ευκολία και παρόμοιο τρόπο χαρακτηρίζεται το θρησκευτικό μάθημα και στις ευρωπαϊκές χώρες. Προκαλεί δέος η τόσο μεγάλη άγνοια. Πώς μπορούν να παραβλέπουν την τόσο πλούσια βιβλιογραφία για το θέμα; Πώς διαγράφουν τη διαδρομή και τα επιτεύγματα του μαθήματος στη χώρα μας κατά τις τελευταίες δεκαετίες; Με ποια επιστημονικά επιχειρήματα κατηγοριοποιούν το μάθημα και το νέο ΠΣ, όταν η πραγματικότητα απέχει παρασάγγας από την αναφερθείσα μονολιθική προσέγγιση; Τέλος πάντων, γνωρίζουν ή δεν γνωρίζουν άλλη πρόταση για τον σκοπό, τον χαρακτήρα, τη δομή και τις αρχές διδασκαλίας του σύγχρονου θρησκευτικού μαθήματος εκτός από το ιδεοληπτικό και στερεοτυπικό δίπολο «ομολογιακό ή θρησκειολογικό μάθημα»; Υπάρχει, άραγε, κάποια ουσιαστική μελέτη επί της ουσίας των Συστάσεων (Recommendations) του Συμβουλίου της Ευρώπης για το θρησκευτικό φαινόμενο στην Ευρώπη;

Το νέο ΠΣ, που συγκροτήθηκε με συλλογικό κόπο, υπερβαίνει την προ πολλού παρωχημένη κλειστή ομολογιακή προσέγγιση χωρίς, όμως, να μετατρέπει το μάθημα σε θρησκειολογικό. Χαρακτηρίζεται από ένα στιβαρό μορφωτικό πλαίσιο που αφορά στην οικεία θρησκευτική παράδοση και το οποίο δημιουργεί τις προϋποθέσεις και το κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον για ένα άνοιγμα στην ετερότητα σε θεμιτό βαθμό και, κυρίως, με βάση τα παιδαγωγικά χαρακτηριστικά, τις ουσιαστικές μορφωτικές ανάγκες και τα συνεχώς ανανεούμενα ερωτήματα των σημερινών παιδιών και εφήβων σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο. Αξίζει να τονισθεί, ότι οι συγκεκριμένες αυτές επιλογές του νέου ΠΣ δεν είναι θύραθεν επιδράσεις αλλά βασίζονται συνειδητά σε θεμελιώδεις και τεκμηριωμένες επιλογές που απορρέουν από την Ορθόδοξη θεολογία και ζωή.

Επιπρόσθετα πρέπει να θυμίσουμε, ότι το μάθημα των Θρησκευτικών έχει διανύσει μια γνωστή σε όλους διαδρομή, μία διαδρομή η οποία ακολουθεί τις αλλαγές στην ελληνική κοινωνία, καθώς επίσης ότι υπάρχει και λειτουργεί εδώ και τώρα. Έχει συγκεκριμένη σκοποθεσία, παιδαγωγικά χαρακτηριστικά και αρχές, διδακτικά μέσα και εργαλεία, νομικό πλαίσιο με βάση το οποίο πορεύεται και, βεβαίως, τις ελλείψεις του. Δεν συζητούμε για μια εκ του μηδενός επανίδρυσή του  ούτε φυσικά  νέα ανακάλυψη του χαρακτήρα και του προσανατολισμού του.

Το ΠΣ και ο Οδηγός του Εκπαιδευτικού αναφέρονται διεξοδικά στο παιδαγωγικό και επιστημονικό πλαίσιο στο οποίο στηρίζουν την ανάπτυξή τους. Τόσο στο ΠΣ όσο και στον Οδηγό, σε κάθε κεφάλαιο ξεχωριστά, παρατίθεται βασική βιβλιογραφική τεκμηρίωση για όλα τα θέματα. Επιτέλους, οι επικριτές οφείλουν να πράξουν το ίδιο, επιδεικνύοντας στοιχειώδη επιστημονική συνέπεια, ορίζοντας δηλαδή τις δικές τους παιδαγωγικές θέσεις, εάν υπάρχουν, βάσει των οποίων διατυπώνουν τόσο σοβαρές κατηγορίες και ενστάσεις. Πιο συγκεκριμένα, εγκαταλείποντας τον αντιδραστικό -και κατά κανόνα ατεκμηρίωτο- αρνητισμό τους, οφείλουν να διατυπώσουν σαφείς απαντήσεις στα ακόλουθα ερωτήματα:

α) Ποια άλλη θεωρία μάθησης προτείνουν αντί της αυτονόητης για τα σύγχρονα παιδαγωγικά δεδομένα, θεμελιώδους και συνάμα κριτικής προσέγγισης των συντακτών του ΠΣ, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, είναι η δέσμη θεωρήσεων του κονστρουκτιβισμού;

β) Ποια άλλη επιστημονική θεωρία αποδέχονται για τη σύνταξη ενός ΠΣ και ποιο τύπο/μοντέλο θεωρούν κατάλληλο για τα Θρησκευτικά και για ποιους λόγους, αντί του ΠΣ διαδικασίας;

γ) Με βάση ποιους ερευνητές και, ειδικότερα, ποιους παράγοντες, αρχές και παραδοχές προσδιορίζουν το γνωστικό επίπεδο των μαθητών και τα παιδαγωγικά χαρακτηριστικά τους σε κάθε βαθμίδα; Επιπλέον, πού παραπέμπουν ως προς τις σύγχρονες θρησκειοπαιδαγωγικές ανάγκες των μαθητών; Το ΠΣ αφιερώνει μεγάλο αριθμό σελίδων στα ζητήματα αυτά και οι θέσεις του είναι δημοσιευμένες.

δ) Ποια στοιχεία προσκομίζουν για την ανθρωπογεωγραφία και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου ελληνικού μαθητικού πληθυσμού;

ε) Σε ποιες αναγνωρισμένες μελέτες παραπέμπουν ως προς τα ζητήματα που χρειάζονται βελτίωση στην ήδη παρεχόμενη θρησκευτική εκπαίδευση;

στ) Ποια διδακτική μεθοδολογία προκρίνουν αντί της διερευνητικής, συνεργατικής και κριτικής διδασκαλίας-μάθησης, η οποία συνιστά μια από τις μεγαλύτερες καινοτομίες που εισάγει το νέο ΠΣ;

ζ) Ποιος είναι -κατ' αυτούς- ο ρόλος του εκπαιδευτικού μέσα στη τάξη, αφού επιδεικτικά αγνοούν τη συμβολή του, μιλώντας μόνο για το ΠΣ και τους μαθητές;

 Χωρίς απαντήσεις στα παραπάνω αφετηριακά ερωτήματα, κάθε άλλη συζήτηση είναι μάταιη γιατί εκτρέπεται και αποπροσανατολίζει από το κυρίως ζητούμενο.

Κραυγαλέα δείγματα αυτής της παραπληροφορούσας και ψευδόμενης επιχείρησης διαστρέβλωσης του νέου ΠΣ, είναι οι ανυπόστατες και χονδροειδείς -πλην όμως τόσο αποτελεσματικές για την παραπληροφόρηση- κατηγορίες ότι: «στο νέο ΠΣ ο Ιησούς Χριστός εξισώνεται με τους ιδρυτές άλλων θρησκειών» (και οι λίθοι κεκράξονται!), ότι «τα παιδιά καλούνται να επιλέξουν» (άκουσον, άκουσον!) «από έξι θρησκείες που παρουσιάζονται ισότιμα» (sic), ότι «το μάθημα γίνεται θρησκειολογικό» ή ακόμη και «πανθρησκειακό». Τα μέλη της Επιτροπής έχουν απαντήσει σε αυτές τις ευφάνταστες αιτιάσεις, παραθέτοντας αναλυτικά στοιχεία και συγκεκριμένες παραπομπές στο ΠΣ, με το  Υπόμνημα της 30^ης Μαρτίου 2012 που υποβλήθηκε στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος ύστερα από αίτημα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου,  και το οποίο έτυχε θετικής εισήγησης.

Ας σημειωθεί ότι μετά τη δημοσίευση του πολυσέλιδου Υπομνήματος, ορισμένοι από τους λιβελλογράφους επανήλθαν λέγοντας ότι: ναι μεν το περιεχόμενο του ΠΣ βασίζεται σε συντριπτικό ποσοστό στην Ορθόδοξη πίστη, λατρεία και ζωή και εν γένει παράδοση, ναι μεν υπάρχουν άφθονα βιβλικά, πατερικά και εκκλησιαστικά θέματα, αλλά οι κατηγορίες εξακολουθούν να ισχύουν γιατί γίνεται «σιωπηρή» κατάργηση της μοναδικότητας του προσώπου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού! Μέχρι και έντυπη ανθολόγηση των αρνητικών κριτικών έγινε πρόσφατα, αποκλειστικά και μόνον αυτών, χάριν όσων δεν έχουν πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες, όπου περιελήφθησαν ακόμη και ανεύθυνα και αντιεπιστημονικά σχόλια γνωστών για το ήθος τους ιστολογίων. Είναι αυτή υπεύθυνη επιστημονική και θεολογική στάση; Είναι έγκυρος και αντικειμενικός διάλογος, όταν συστηματικά προβάλλεται κάθε διαστρεβλωτική προσέγγιση, αποκλειομένης a priori κάθε άλλης άποψης και ιδιαιτέρως των θιγόμενων;

Το φαινόμενο είναι λυπηρό και ανησυχητικό ακόμη κι αν οφείλεται σε ελάχιστους πρωταγωνιστές. Η ανησυχία, όμως, οξύνεται, όταν η παραπληροφόρηση εκπορεύεται από ορισμένους σεβαστούς, πλην όμως επί πολλά χρόνια απέχοντες από τα διδακτικά δρώμενα, και προφανώς άμοιρους πρόσφατης διδακτικής εμπειρίας στα Θρησκευτικά συναδέλφους. Οι συνάδελφοι αυτοί, καθώς φαίνεται, δεν μπορούν να αντιληφθούν τι ήταν στο παρελθόν τα Θρησκευτικά, τι είναι σήμερα και τι επιπλέον χρειάζονται, ώστε να γίνουν ένα σύγχρονο, επίκαιρο και δημιουργικό μάθημα. Ένα μάθημα που να ανταποκρίνεται σε ουσιώδεις ανάγκες της μαθητιώσας νεολαίας και όχι στις φαντασιώσεις ή τις μεσσιανικές νευρώσεις όλων εκείνων που το θέλουν καθηλωμένο σε ένα πλέγμα παρωχημένων παιδαγωγικών αρχών, στοχοθεσίας και μεθόδου. Με αυτές τις προϋποθέσεις, ακόμη και η πρόταση ενός «ομολογιακού-κατηχητικού» μαθήματος, ίσως αποτελεσματικού σε άλλες συνθήκες, δεν μπορεί να ευοδωθεί. Το σχόλιο κατατίθεται ως ανοικτή καταγγελία και διατυπώνεται με ανάμικτα συναισθήματα λύπης, ανησυχίας και δικαιολογημένης αγανάκτησης.

Διατρέχοντας κανείς τις απαξιωτικές κρίσεις, τις λοιδορίες και τις ύβρεις των επικριτών, σχηματίζει την εντύπωση για τα μέλη αυτής της Επιτροπής ότι πρόκειται για «εξωνημένους και αδίστακτους παραχαράκτες της χριστιανικής πίστης, οι οποίοι έδρασαν σε διατεταγμένη υπηρεσία αποδόμησης της Ορθοδοξίας και εγκαθίδρυσης της πανθρησκείας»! Ωσάν να μην πρόκειται για ανθρώπους, οι οποίοι -πέραν της όποιας επιστημονικής επάρκειας και εκπαιδευτικής διαδρομής- γαλουχήθηκαν, πορεύθηκαν και διακόνησαν επί μακρόν -πράγμα που συνεχίζουν να πράττουν μέχρι σήμερα- την Εκκλησία και τη Θεολογία. Αναμφισβήτητα, το ζήτημα έχει και νομικές και πολιτικές και, κυρίως, πνευματικές παραμέτρους, με την εκκλησιαστική σημασία του όρου. Όμως, πάνω απ' όλα, πιο πέρα κι από τα πρόσωπα που υβρίζονται, το διακύβευμα αφορά στο παρόν και στο μέλλον της θρησκευτικής παιδείας στο Ελληνικό σχολείο. Ασφαλώς, τα μηνύματα από τη συντριπτική πλειοψηφία του θεολογικού κόσμου είναι ελπιδοφόρα και αισιόδοξα, όμως, πνίγονται μέσα στον θόρυβο ενός αήθους υβρεολογίου, το οποίο αντικαθιστά ή υποδύεται την κριτική.

Θεωρούμε, μάλιστα, ότι μέρος της μέχρι τούδε ασκηθείσας δημόσιας τοποθέτησης για το νέο ΠΣ, όπως περιγράφηκε πιο πάνω, πέρα από την επιστημονική ανεπάρκεια σε ζητήματα παιδαγωγικά -αν και επικαλείται ή δήθεν υπερασπίζεται την Ορθοδοξία- επιχειρεί να αλλοιώσει τα χαρακτηριστικά της ταυτότητάς της («Οὐ πᾶς ὁ λέγων Κύριε, Κύριε…»). Το ζήτημα είναι φανερό πως αγγίζει την καρδιά της ίδιας της Εκκλησίας και της Θεολογίας της.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία και η Θεολογία της θα αδιαφορήσει για τον σημερινό μαθητή, τον συχνά μετέωρο και μπερδεμένο από την έκθεση σε ένα πλήθος αλλόκοτων πληροφοριών και όχι σπάνια αλλοπρόσαλλων θρησκευτικών ερεθισμάτων -παρότι τυπικά πολιτογραφείται ως «Ορθόδοξος»;

Η Ορθόδοξη Εκκλησία και η Θεολογία της πώς θα απαντήσει σε αυτό το οξύ πρόβλημα, κραυγάζοντας και απειλώντας; Ή μήπως υπάρχει κανείς που να θεωρεί ότι, αποκλείοντας οποιαδήποτε αναφορά στο πρόβλημα, αυτό λύεται ως διά μαγείας; Και αν αυτή η δυνατότητα της παιδαγωγικά έγκυρης πραγμάτευσης δεν δοθεί στον θεολόγο-καθηγητή και σε ένα μάθημα Θρησκευτικών που θα δομείται πάνω σε ένα ΠΣ διαδικασίας, ευέλικτο και ανοικτό στη συνδιαμόρφωση με τους μαθητές, όπως αυτό που προτείνεται από την Επιτροπή μας, τότε σε ποιον, με ποια εχέγγυα και σε ποιο πλαίσιο; Μπορεί το μάθημα να συμβάλει στην κοινωνική συνοχή της ελληνικής και ευρωπαϊκής κοινωνίας μας;

Είναι άραγε Ορθόδοξη και εκκλησιαστική ποιμαντική προς μαθητές η στενόκαρδη περιχαράκωση, η καταγγελτική ρητορεία και ο προπηλακισμός (λεκτικός ή μη) σε κάθε άνοιγμα διαλόγου ή συνύπαρξης με το διαφορετικό; Ταπεινά φρονούμε πως όχι.

Σε αυτή την κρίσιμη καμπή για τον τόπο και την πατρίδα ο καθένας έχει χρέος να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν. Έναντι, πρωτίστως, της Αλήθειας.

* Τα Μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την εκπόνηση νέου Προγράμματος Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνάσιου

Αθήνα 25  Οκτωβρίου 2012

Γιαγκάζογλου Σταύρος, Σύμβουλος Α΄ Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, υπεύθυνος επιστημονικού πεδίου

Βαλλιανάτος Άγγελος, Δρ. Θεολογίας, Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων

Γριζοπούλου Όλγα, Δρ. Θεολογίας

Διαμαντής Φώτιος, Δάσκαλος, MEd & Θεολόγος, MTh

Ζορμπάς Κωνσταντίνος, Δρ. Θεολογίας, Κοινωνιολόγος, καθηγητής Θεολόγος

Καλαϊτζίδης Παντελεήμων, Δρ. Θεολογίας, τ. Πάρεδρος ε.θ. του Π.Ι., καθηγητής Θεολόγος

Μόσχος Δημήτρης, Επίκουρος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ

Νευροκοπλής Αθανάσιος, MTh, καθηγητής Θεολόγος

Παναγάκης Αντώνης, Δάσκαλος και Θεολόγος

Παπαδόπουλος Γιώργος, καθηγητής Θεολόγος

Περσελής Εμμανουήλ, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ

Πλιάκου Ζωή, Θεολόγος

Στάθης Γιώργος, τ. Πάρεδρος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Στριλιγκάς Γιώργος, Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων

Ταμβάκης Παναγιώτης, Δρ. Θεολογίας, Σχολικός Σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Υφαντής Παναγιώτης, Επίκουρος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ