ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

 

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

 

Ο τρίτος των κυβερνητικών εταίρων, στην προσπάθειά του να περισώσει κάποιο αριστερό χαρακτηριστικό στον πολιτικό σχηματισμό του, κατέθεσε πρόταση για φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Δεν γνωρίζουμε, αν ο πρωθυπουργός του είχε κοινοποιήσει την πρόσφατη επιστολή του αρχιεπισκόπου, με την οποία αυτός εξέφραζε το παράπονο του για τη διαχεόμενη ψευδή πληροφόρηση ότι η εκκλησιαστική περιουσία δεν φορολογείται.

Το άκρως θλιβερό είναι ότι η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος τηρεί μακριά από την ενημέρωση ακόμη και το μικρό κομμάτι του λαού μας που εκκλησιάζεται τακτικά. Το μεγάλο ήδη έχει μεταστραφεί σε θέσεις όχι απλώς υπέρ της φορολόγησης της ήδη φορολογούμενης εκκλησιαστικής περιουσίας αλλά ακόμη πιο ριζοσπαστικές, όπως αυτή της κρατικοποίησης. Και δεν έχω κατά νουν τους δεμένους στο άρμα της αντιεκκλησιαστικής αριστεράς, αλλά και πολλούς με «φιλεκκλησιαστική» αστική πολιτική συνείδηση.

Η Εκκλησία υπό τα πλήγματα του πολιτικού κόσμου και της διανόησης επί 180 έτη και την αδράνεια των διοικούντων αυτήν έπαψε πλέον να συγκινεί τον λαό, όπως κατά προηγούμενες γενιές. Αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι ασκούντες την πολιτική εξουσία. Συνεπώς αντιλαμβάνονται ότι ωρίμασε ο καιρός για τη λήψη σοβαρών αποφάσεων, όπως ο χωρισμός Πολιτείας και Εκκλησίας και δήμευση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Αν ακόμη οι αστοί, «συντηρητικοί» και «προοδευτικοί» φαίνονται διστακτικοί αυτό απορρέει από τον φόβο του λαού, που δείχνει να συνέρχεται κάπως, και όχι από τον φόβο αντιδράσεων της Ιεραρχίας.

Η Εκκλησία ευρέθη υπό διωγμό ευθύς με την εγκαθίδρυση της βασιλείας (1833). Τότε διαλύθηκαν 235 μονές και δημεύθηκε η περιουσία τους, ενώ άλλες 226 υποχρεώθηκαν σε τακτική φορολόγηση. Η Ιεραρχία δεν αντέδρασε τότε ούτε στη συνέχεια, όταν οι Βαυαροί επέβαλαν το αυτοκέφαλο της ελλαδικής Εκκλησίας, για να την καταστήσουν υποτελή στην Πολιτεία ως σήμερα. Έκτοτε κάθε φορά που η Πολιτεία σε έκρυθμες καταστάσεις είχε ανάγκη είτε χρημάτων είτε γης προσέφευγε στην Εκκλησία, προκειμένου να εξασφαλίσει πόρους, και εξασφάλιζε. Ουδέποτε η Διοικούσα Εκκλησία ήλεγξε τη διαχείριση της προσφερθείσης από μέρους της περιουσίας. Και δεν υπήρξε η διαχείριση χρηστή.  Πόσοι γνωρίζουν ότι η Εκκλησία με την περιουσία που διέθεσε στο κράτος, θα μπορούσε να μισθοδοτήσει και ασφαλίσει τους κληρικούς της; Πόσοι γνωρίζουν ότι η Εκκλησία υπάγεται, ως Ν.Π.Δ.Δ. στο ίδιο φορολογικό καθεστώς με το Ισραηλινό συμβούλιο. Γιατί αυτό κάνει πως το αγνοεί η ξιφασκούσα κατά της Εκκλησίας αριστερά; Ας εισαγάγει, επι τέλους, στο λεξιλόγιό της και τον όρο σιωνισμός και ας αποκτήσει τη γνώση, ώστε να μην τον συγχέει με τον σημιτισμό (και τα αντί τους). Είναι κοινό μυστικό ότι οι πολιτικοί εξασφάλισαν φιλέτα στα βόρεια προάστια της Αθήνας, όπου έκτισαν τις βίλες τους σε παραχωρηθέντα από την Εκκλησία οικόπεδα. Γιατί η Διοικούσα Εκκλησία δεν περνά στην αντεπίθεση; Ασφαλώς διότι είναι εν πολλοίς συμβιβασμένη με την εχθρικά διακείμενη προς την Εκκλησία αστική Πολιτεία.

Κατά τον 20^ο αιώνα ενδυναμώθηκε το κομμουνιστικό κίνημα και το παράλληλο σοσιαλιστικό, γέννημα των αστών προς παραπλάνηση των λαών. Αυτά, όπως και η μάνα τους, η αστική επανάσταση έπρεπε να εμφανίζουν αντιεκκλησιαστικό πρόσωπο, ώστε να είναι ιδεολογικά συνεπή. Αδιαφόρησαν για τον ιστορικό συμβιβασμό, μετά την απομάκρυνση των μοναρχών από την εξουσία, μεταξύ των αστών και θρησκευτικών ηγετών στις χώρες της Δύσης. Απεναντίας ο συμβιβασμός αυτός προσέφερε πρόσθετα επιχειρήματα κατά της θρησκείας ως «οπίου του λαού». Μπροστά στον επελαύνοντα αθεϊσμό οι θρησκευτικοί ηγέτες στη Δύση δέχθηκαν με ανακούφιση να συμπορευθούν με τους άθεους αστούς, οι οποίοι είχαν την πολιτική φρόνηση να μην επιμείνουν στην κατά μέτωπο επίθεση κατά της θρησκευτικής πίστης, όπως έπραξαν αργότερα οι Μπολσεβίκοι στη Σοβιετική Ένωση. Τους αρκούσε το έργο τους δια των μασονικών στοών, μέσω των οποίων ήλεγχαν τους πολιτικούς, τους πανεπιστημιακούς και πολλούς διανοούμενους. Άλλωστε στο έργο κατεδάφισης της θρησκευτικής πίστης από τις ψυχές του πιστού λαού είχαν άμισθους εργολάβους τους οπαδούς της ποικιλόχρωμης αριστεράς!

Ο λαός αυτά τα παιχνίδια δεν τα κατανόησε ούτε και θα τα κατανοήσει ποτέ. Όσοι διατηρούσαν σταθερή την πίστη, χωρίς να έχουν ενστερνιστεί σε βάθος τον ευαγγελικό λόγο, στήριζαν στις εκλογές «συντηρητικές» παρατάξεις, καθώς έβλεπαν να τους προτρέπουν προς αυτό εκκλησιαστικά πρόσωπα. Αυτή η στάση των διοικούντων την Εκκλησία επαύξανε το μένος εναντίον της εκείνων που διψούσαν για κοινωνική δικαιοσύνη και θεωρούσαν την Εκκλησία, της οποίας το πνεύμα αγνοούσαν, και εξακολουθούν να αγνοούν, θεσμό στήριξης των κρατούντων! Τώρα πλέον οι ιδεολογίες έχουν καταρρεύσει και το πολιτικό παιχνίδι, το στημένο, εξακολουθεί να παρουσιάζει ενδιαφέρον χάρη στην αποχαύνωση των λαών.

Αν η Πολιτεία αποφασίσει τελικά, θα δημεύσει την εκκλησιαστική περιουσία στο σύνολό της. Η αριστερά (ίσως πλην του ΚΚΕ, που δεν επικροτεί καμιά απόφαση των αστών) θα επικροτήσει. Γιατί όμως; Επειδή αυτή θα εκποιηθεί προκειμένου να εξασφαλισθούν οι τρέχουσες οφειλόμενες (;) στους τοκογλύφους δανειστές μας δόσεις; Επειδή ίσως θα επιβραδυνθεί για μερικούς μήνες η περαιτέρω μείωση μισθών, συντάξεων και παροχών υγείας; Δεν είναι αστείρευτη η εκκλησιαστική περιουσία, όπως κάποιοι τονίζουν, για να εξαπατήσουν τον ελληνικό λαό. Σε τελευταία ανάλυση, φίλοι της αριστεράς, θέλετε την ευρωπαϊκή ένωση, θέλετε την ευρωζώνη, συμπαίζετε με τους αστούς πολιτικούς της υποτέλειας και της εκποίησης της χώρας και το πάθος σας κατά της Εκκλησίας παραμένει αμείωτο. Ε, λοιπόν, τολμούμε να γράψουμε. Η ευρωπαϊκή ένωση θα διαλυθεί και μαζί της η ευρωζώνη της Εκκλησίας όμως «πύλαι Άδου ου κατισχύσουσι»!

Η Διοικούσα Εκκλησία έχει την τελευταία ευκαιρία να επανορθώσει τα σφάλματά της ως εκ της μεροληπτικής στάσης πολλών από τα μέλη της στα πολιτικοκοινωνικά πράγματα στα πλαίσια του άκρως αντιευαγγελικού αστικού συστήματος. Πρέπει να σταθεί εμφανώς στο πλευρό του δοκιμαζόμενου λαού μας και, αφού ζητήσει συγγνώμη για την ως τώρα στάση της, να κηρύξει μετάνοια, καθώς οι συμφορές που μας βρήκαν είναι απόρροια των αμαρτιών μας. Ας σπεύσουν να διαχωρίσουν, επί τέλους, τη θέση τους από Πολιτεία σαφώς άθεη και αντιευαγγελική. Ας σπεύσουν στην αξιοποίηση της εναπομείνασας περιουσίας προσκαλώντας τους πιστούς σε εθελοντική εργασία με εκπόνηση μελετών, με συμβολή στις εργασίες, με δωρεές, με εθελοντική προσφορά. Πρέπει, όταν η Πολιτεία αποφασίσει, και θα το αποφασίσει, να δημεύσει την περιουσία να μην έχει παραμείνει στο ελάχιστο αυτή αναξιοποίητη. Πρέπει το κοινωνικό έργο της Εκκλησίας να ενταθεί, καθώς εντείνεται η κρίση που οδηγεί στη φτώχια ευρύτερα στρώματα του λαού. Τότε ας τολμήσει η όποια «αριστερά» του συστήματος να «βάλει χέρι» στην εκκλησιαστική περιουσία. Θα βρει απέναντί της σύσσωμο τον ελληνικό λαό. Αν δεν το πράξει αυτό η Διοικούσα Εκκλησία, θα ακούσει από τον λαό, πάλι σύσσωμο: «Καλά έκαναν και τα πήραν από τους δεσποτάδες»!

                                                                                   

«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ», 3-9-2012    

 

Ὁ Μηδενισμὸς τοῦ Ἀνθρώπου

 

Του Σεβ. Αθανάσιου (Γιέφτιτς) εφησυχάζοντος Ερζεγοβίνης*

 

Ἀπὸ ὁμιλία στὴν Ἀθήνα τὸ 1968 μὲ τίτλο «Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεανθρώπου καὶ ὁ μηδενισμὸς τοῦ ἀνθρώπου» ἀπὸ τὸ Χριστός, ἀρχὴ καὶ τέλος, ἔκδοση τοῦ Ἱδρύματος Γουλανδρῆ-Χόρν, Ἀθήνα 1983, σελ. 40-44.

Τὸ ὅλο πρόβλημα γιὰ τὸν ἄνθρωπο εἶναι ἀκριβῶς αὐτό: νὰ εὑρεθεῖ ἐν τῷ Χριστῷ καὶ νὰ μὴ ἐκπέσει Αὐτοῦ, ἢ ἀφοῦ ἐξέπεσε (ὁ Ἀδὰμ καὶ ἐμεῖς) νὰ εὑρεθεῖ καὶ πάλι ἐν Αὐτῷ ὡς Θεῷ του καὶ ἀνθρώπῳ του, διότι ὁ Λόγος Χριστὸς διὰ τοῦτο ἀκριβῶς καὶ ἐδημιούργησε τὸν ἄνθρωπο, διὰ νὰ τὸν ἐνώσει μεθ' Ἑαυτοῦ, νὰ τὸν «ἐνυποστήσει» ἐν Ἐαυτῷ, ὅπως λένε οἱ Πατέρες, καὶ ἔτσι νὰ τὸν ὁδηγήσει στὴν πληρότητά του ὡς ἀνθρώπου καὶ νὰ τὸν θεώσει, δηλαδὴ μὲ μία λέξη νὰ τὸν θε-ανθρωποποιήσει.

Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος, ὁ Ἀδάμ, δημιουργηθεὶς ἔβλεπε τὸν Θεὸ καὶ εἶχε κοινωνία μαζί Του, καὶ ἔπρεπε ἐν συνεχείᾳ ἐλευθέρως καὶ ἀγαπητικῶς νὰ φθάσει ἐν τῷ Θεῷ Λόγω στὴν πλήρη ἕνωση μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὴ θέωσή του. Διότι ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου ἦταν ὁ σκοπὸς ὁλόκληρης τῆς θείας δημιουργίας, καὶ ἡ θέωση εἶναι ἡ τελικὴ ἀλήθεια τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ θέωση δὲ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι δυνατὴ καὶ κατορθωτὴ μόνον ἐν τῷ Θεῷ Λόγῳ, ἐν τῷ Θεανθρώπῳ Χριστῷ, δυναμικὴ εἰκὼν τοῦ Ὁποίου εἶναι δημιουργικῶς ἐναποτεθειμένη στὸν ἄνθρωπο καὶ βάσει αὐτῆς καὶ μόνο πραγματοποιεῖται ἡ αὐθεντικὴ ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἡ κατὰ χάριν θέωσή του. Ἡ πρὸς θέωσιν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἡ δεδομένη δυνατότης καὶ δυναμικότης τῆς θεώσεως δὲν εἶναι ἕνας «εὐσεβὴς πόθος» τοῦ «θρησκευτικοῦ» ἀνθρώπου, ἀλλὰ μία ἀνθρωπολογικὴ (=χριστολογική, θεανθρώπινη) ἀλήθεια, ἡ ὁποία μαρτυρεῖται ἀκόμη καὶ σὲ αὐτὴν ταύτη τὴν τραγωδία τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου.

Ὅταν ὁ πατὴρ τοῦ ψεύδους, ὁ διάβολος, ἦλθε καὶ εἶπε στοὺς πρώτους ἀνθρώπους νὰ τὸν ἀκούσουν καὶ θὰ γίνουν καὶ χωρὶς τὸν Θεὸ «θεοί», αὐτὸ ἦταν ἕνα μεγάλο ψεῦδος. Ἕνα ψεῦδος ὅμως προϋποθέτει πάντοτε μία ἀλήθεια, τῆς ὁποίας τὸ ψεῦδος αὐτὸ τυγχάνει ἡ κατάχρηση, ἢ διαστρέβλωση, ἢ «λήθη», ἢ ἀναίρεση, ἢ στέρηση. Ὁ διάβολος ἐψεύδετο συμβουλεύων τοὺς ἀνθρώπους τὴν ἄνευ Θεοῦ «θέωση» (τὴν ψευδῆ, ἐπειδὴ ἀ-θεο «θέωση»), καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι «ψευδοῦς ὀρεχθέντες θεώσεως» (Ἰω. Δαμασκηνοῦ, P.G. 725) δεχθήκαμε καὶ ἀκολουθήσαμε τὴν προτροπὴ τοῦ διαβόλου, ἡ ὁποία μας ὁδηγοῦσε πρὸς μία κατάχρηση τῆς θεοσδότου, ἐν ἡμῖν, δυναμικῆς ἐφέσεως πρὸς ἀληθινὴ θέωση. Ἀλλὰ διὰ τῆς καταχρήσεως αὐτῆς ὄχι μόνο δὲν ἐπιτύχαμε τὴν θέωση, ἀλλὰ καὶ καταστρέψαμε τὴν ὕπαρξή μας τὴν αὐθεντικὴ καὶ «τοῖς ἀνοήτοις συμπαρεβλήθημεν κτήνεσιν» (Ψαλμ. 68, 2).

Ἡ «ὄρεξις» τῆς θεώσεως μποροῦσε νὰ ὑπάρχει, ἐπειδὴ προϋπῆρχε ἡ πρὸς τὴν ἀληθινὴ θέωση τοῦ ἀνθρώπου δημιουργικὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ Λόγου καὶ ἡ προδεδωρημένη ἔφεση ἢ δυνατότης ἢ δυναμικότης μέσα στὸν ἄνθρωπο πρὸς αὐτὴ τὴν θέωση, τὴν ὁποία ἔφεση δύναται μὲν ὁ ἄνθρωπος ἐλευθέρως νὰ καταχρᾶται καὶ νὰ διαστρεβλώνει, δὲν δύναται ὅμως νὰ τὴν ἀποβάλλει ἐντελῶς.
Ἡ δημιουργικὴ αὐτὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ Λόγου καὶ ἡ δοσμένη στὴν φύση τοῦ ἀνθρώπου κτιστῆ «εἰκών» (ἢ «ἐνέργημα») Του μὲ τὶς δυνάμεις καὶ ἐφέσεις της ἀποτελοῦν ἀκριβῶς τὸν «λόγο» τῆς φύσεως τοῦ ἀνθρώπου, τὸ τελικὸ βάθος τῆς ἀνθρώπινης ὑπάρξεως καὶ ἐδῶ καὶ στὴν αἰώνιο ζωή. Ὁ ἅγιος τοῦ Χριστοῦ Ὁμολογητής, ὁ θεῖος Μάξιμος, ὅταν ὁμιλεῖ περὶ τοῦ ἀνθρώπου ὁμιλεῖ γιὰ τὸν «λόγο» (ἢ τοὺς «λόγους») τῆς φύσεώς του, τὸν ὁποῖο ὀνομάζει καὶ «λογιότητα». Ἀλλὰ εἶναι φανερὸ ὅτι ἡ «λογιότης» αὐτὴ τοῦ ἀνθρώπου (ἢ «ὁ λόγος», ἢ «τὸ λογικόν») καὶ προέρχεται ἀπὸ τὸν Θεὸ Λόγο, ποὺ εἶναι ἡ Αὐτολογιότης, καὶ τὸν συνδέει πάλι μὲ τὸν Θεάνθρωπο Λόγο. Δὲν σημαίνει ἐδῶ ὁ «λόγος» τῆς φύσεως τοῦ ἀνθρώπου (ἢ «τὸ λογικόν», ἢ «ἡ λογιότης») κάτι τὸ μόνο «διανοητικόν» (ratio) ἐντὸς τοῦ ἄνθρωπου, οὔτε πάλι σημαίνει κάτι τὸ «αὐτόνομον» τοῦ ἀνθρώπου, τὴν «αὐτονομία» ἢ τὴν «αὐτάρκειά» του, ἀλλὰ σημαίνει τὴν καθολικὴ (ἄρα καὶ «λογική» καὶ «ὑπαρξιακή») ἐν ἀγάπῃ σχέση καὶ μετοχὴ καὶ κοινωνία αὐτοῦ μετὰ τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἐν τῷ Ὁποίῳ εὑρίσκεται ὁ θεῖος «λόγος» τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὁ θεῖος προορισμός του, ἡ «ἀρχή» καὶ τὸ «τέλος» του, τὸ Α καὶ τὸ Ω του, ὅπως καὶ «οἱ λόγοι» πάντων τῶν ὄντων, διότι ὁ Θεάνθρωπος Λόγος εἶναι «ἡ ἀλήθεια πάντων τῶν ὄντων», κατὰ τοὺς Ἁγίους (πρβλ. Κολ. 1, 15-20, Ἀποκ. 1, 8, 20, 5-6. Ἁγίου Μαξίμου, P.G. 91, 1081).

Χωρὶς αὐτὴ τὴν ἐν ἀγάπῃ καὶ ἐλευθερίᾳ «λόγιον» ἢ «λογικήν» (logosni) σχέση καὶ κοινωνία τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Λόγο Χριστὸ ὁ ἄνθρωπος εἶναι μόνο «γῆ καὶ σποδός», «γῆ πάσχουσα», εἶναι μία πτῶσις καὶ μία ἁμαρτία, «ἀποτυχία», ἀποτυχία δὲ διότι ἀποτυγχάνει τοῦ σκοποῦ του, καὶ ὑπάρχει μὲν τραγικῶς, ἀλλὰ δὲν ζεῖ, μὴ ἔχων οὔτε κἂν σωστὴ ἀνθρώπινη «φύση» καὶ «ὑπόσταση», οὔτε κἂν σωστὸ «σχέδιο» ἀνθρώπου, ἀλλ᾿ εἶναι μία «ἔκπτωσις» καὶ ἐκ τῶν δυό. Καὶ εἶναι «πτῶσις» καὶ «ἔκπτωσις» καὶ «ἀποτυχία» ὁ ἄνθρωπος χωρὶς τὸν Χριστό, διότι ἡ ψυχή του καὶ ὅλη ἡ ὕπαρξή του εἶναι κατὰ φύσιν χριστιανὴ (ὅπως ἔλεγαν οἱ Ἀπολογητές), χριστοκεντρικὴ καὶ χριστολογική, διότι δημιουργήθηκε κατ' εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Θεοῦ Λόγου, καὶ ἡ κατ' εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ὕπαρξή του ὑπάρχει καὶ ζεῖ τὴν ἀληθινὴ ζωή της μόνο ἐν τῇ συνεχεῖ καὶ ἀδιακόπῳ ἀγαπητικῇ σχέσει μὲ τὸν Χριστό, Αὐτὸν ποὺ εἶναι «ἀρχή, μεσότης καὶ τέλος» τοῦ ἀνθρώπου.

Ὅταν τὴν εἰκόνα αὐτὴ ἐν τῇ σχέσει της μὲ τὸν Χριστὸ ἀρνεῖται ὁ ἄνθρωπος, αὐτὴ καὶ τότε δὲν ἐξαφανίζεται ἐντελῶς (ἀλλ' εἶναι ὡς «λίνον τυφόμενος») (Ματθ. 12, 20), ὅμως ὁ ἄνθρωπος τότε ἀρνεῖται τὸν ἑαυτό του ὡς ἄνθρωπο καὶ ἐρημώνει τὴν ὕπαρξή του ἀπὸ τὴν «λογιότητά» του, ἀπὸ τὴν αὐθεντικὴ «ἀνθρωπότητά» του, βλάπτει καίρια καὶ ζημιώνει τὸν ἑαυτό του, πάσχει ὁ ἴδιος ὡς ἄνθρωπος, γίνεται «πάθος», γίνεται ἕνα «αὐτοείδωλον», ὅπως τὸ διαπιστώνουν στὴν ἐμπειρία τοὺς οἱ ἄνθρωποι ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ ὅταν ἐπιστραφοῦν πρὸς τὸν Σωτήρα Χριστό: «Αὐτοείδωλον ἐγενόμην τοῖς πάθεσι τὴν ψυχήν μου βλάπτων, Οἰκτίρμων· ἀλλ' ἐν μετανοίᾳ με παράλαβε καὶ ἐν ἐπιγνώσει ἀνακάλεσαι· μὴ γένωμαι κτῆμα, μὴ βρῶμα τοῦ ἀλλοτρίου (τοῦ διαβόλου), Σωτήρ, αὐτός με οἴκτειρον» Μέγας Κανών, Ἁγίου Ἀνδρέου Κρήτης, ᾠδὴ δ΄).

Ἡ ἐμπειρία τοῦ Εὐαγγελίου, ποὺ συνεχίζεται ὡς βαθειὰ ἀνθρώπινη καὶ βαθειὰ τοῦ ἀνθρώπου ἐμπειρία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας διὰ τῶν αἰώνων, μαρτυρεῖ ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ γίνει καὶ νὰ ὑφίσταται «αὐτόνομος», δηλαδὴ μόνος του καὶ ἀνεξαρτήτως τοῦ Θεοῦ Λόγου, μὲ τὴν «αὐτάρκειά» του, τὴν δῆθεν ἀνεξάρτητη ἀπὸ ὁποιονδήποτε «ἐλευθερία» του. Διότι ἡ διεκδίκηση ἑνὸς «αὐτόνομου» ἀνθρώπου, ἑνὸς «χωρὶς Χριστοῦ» ἀνθρώπου (Ἐφ, 2, 12, 4, 18), χάριν μίας «ἐλευθερίας» (σφετερισμένης καὶ αὐτῆς), καταντᾶ ἀναπόφευκτα στὸ ἀντίθετο: στὴν τραγικὴ ὑποδούλωση τοῦ ἀνθρώπου σὲ ἀλύτους καὶ παρα-λόγους καὶ παρα-νόμους «νόμους» (ἢ ἀπρόσωπα «στοιχεῖα» καὶ «δυνάμεις») τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς φθορᾶς καὶ τοῦ θανάτου καὶ τοῦ διαβόλου, μὲ ἀποτέλεσμα τὸν ἀπ-ανθρωπισμὸ τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ὑπαρξιακὸς «οἶκος» τοῦ ἀνθρώπου χωρὶς τὸν Χριστὸ καὶ τὴν χάρη τοῦ Πνεύματός Του μὲ τοὺς καρπούς της δὲν δύναται νὰ παραμείνει ἐπὶ πολὺ ἢ καὶ καθόλου ἄδειος («σχολάζων καὶ σεσαρωμένος», Ματθ. 12, 44), διότι, ἐπειδὴ δὲν «συνάγει» καὶ δὲν συνάγεται μετὰ τοῦ Χριστοῦ, ἕνεκα τούτου «σκορπίζεται» (Λουκ. 11, 23) καὶ διασκορπίζεται ἀπὸ τὸ «ἀκάθαρτον πνεῦμα» καὶ τὰ «ἑπτὰ ἕτερα πνεύματα πονηρότερα αὐτοῦ», καὶ γίνονται «τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων» (Λουκ. 11, 26).

Ὁ ἄνθρωπος χωρὶς τὴν συνεκτικὴ καὶ ἐνοποιὸ χάρη τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, φθείρεται καὶ ἀποσυντίθεται καὶ «λεγεωνοποιεῖται», ὅπως λέγει τὸ Εὐαγγέλιο (Μαρκ. 5, 9, 15), καὶ ὅπως ἀναγκάζεται ἀπὸ τὴν τραγικὴ πραγματικότητα νὰ τὸ ὁμολογήσει ἀκουσίως ἡ ψυχανάλυση καὶ ὁ σύγχρονος ὑπαρξισμός. Ἡ διεκδίκηση τῆς «αὐτονομίας» καὶ τῆς «ἐλευθερίας» τοῦ ἀνθρώπου ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸν Θεάνθρωπο Χριστὸ (καὶ συχνὰ ἡ ἀναζήτηση τῆς «ἐλευθερίας» στὸ «Μηδέν») καταντᾶ νὰ εἶναι πλέον ἐλευθερία ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο (καὶ ὄχι γιὰ τὸν ἄνθρωπο), ἐκφυλισμὸς δηλαδή, ἢ μᾶλλον ἀνθρωποκτονία καὶ αὐτοκτονία τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως καὶ ὁ διάβολος ὑποσχεθεὶς στοὺς ἀνθρώπους τὴν «θέωση» ἀπέβη ἀνθρωποκτόνος ἐξ ἀρχῆς (Ἰω. 8, 44).

* Ο Αθανάσιος Γιέφτιτς είναι εφησυχάζων Μητροπολίτης του Πατριαρχείου Σερβίας, πρώην Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης)

ΠΗΓΗ: http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/jevtic_midenismos.html

Ο πόλεμος ευρώ – δολαρίου κι οι παράπλευρες απώλειες: Ελλάδα

 

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

 

Αντίθετα με το τι συμβαίνει στην ευρωζώνη, όπου η μια κρίση υποδέχεται την άλλη κι η αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα του κοινού νομίσματος συνεχώς αυξάνεται, στη διεθνή αρένα το ευρώ αντέχει! Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το συμπέρασμα μελέτης που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Ιούλιο με τίτλο «Ο διεθνής ρόλος του ευρώ».

 

 

Στην μελέτη εξετάζεται η θέση που κατέχει το κοινό νόμισμα στη διεθνή αγορά υπό το πρίσμα φυσικά των πρόσφατων αναταράξεων και αβεβαιοτήτων που τις περισσότερες φορές ως σημείο εκκίνησης έχουν το ίδιο το Βερολίνο, όπως συμβαίνει με τις αλλεπάλληλες δηλώσεις Γερμανών πολιτικών κι οικονομικών αξιωματούχων που ως κοινό παρανομαστή έχουν την διάσπαση της ευρωζώνης ή την ανάγκη αποπομπής των «απείθαρχων» κρατών μελών.

Έξω πάμε καλά

Εκτός όμως πάμε …καλά. Ειδικότερα, εξετάζοντας τις επιμέρους αγορές, παρατηρούμε πως το μερίδιο του ευρώ στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα στο τέλος του 2011 παρέμεινε στο 25%, σχεδόν αμετάβλητο με το μερίδιο που κατείχε ένα χρόνο πριν (25,4%). Στις διεθνείς αγορές ομολόγων (η αξία των οποίων έφτασε τα 98 τρισ. δολ. σε μια παγκόσμια οικονομία που το ΑΕΠ της ανέρχεται σε 70 τρισ.) το μερίδιο των τίτλων σε ευρώ στο τέλος του 2011 παρέμεινε ακριβώς το ίδιο με τον προηγούμενο χρόνο, στο 25,7%, αν και μείωση καταγράφτηκε στο μερίδιο που κατέχει το ευρώ στις ομολογιακές εκδόσεις που πραγματοποιήθηκαν εκτός ευρωζώνης*.

Σημαντική όμως αύξηση παρατηρήθηκε στη ζήτηση χαρτονομισμάτων ευρώ εκτός της γεωγραφικής ζώνης των 17 κρατών μελών που ανήκουν στη νομισματική ενοποίηση, όπου παρατηρήθηκε αισθητά μικρότερη αύξηση. Ως αποτέλεσμα των προηγουμένων, οι συντάκτες της έκθεσης υποστηρίζουν πως «η κρίση δημόσιου χρέους δεν έχει υπονομεύσει τη θέση του ευρώ». Συμπέρασμα ξεχωριστής βαρύτητας λόγω της προτεραιότητας που δίνει η Γερμανία στην επικράτηση του ευρώ στη διεθνή σκηνή, επιδιώκοντας με αυτό τον τρόπο να κερδίσει έδαφος από τον βασικό ανταγωνιστή της, τις ΗΠΑ.

Ακλόνητο το δολάριο

Κατά τ' άλλα, το μερίδιο του δολαρίου στα συνολικά παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα στο τέλος του 2011 (που έφθασαν σε νέο ιστορικό ρεκόρ αγγίζοντας τα 10,2 τρισ. δολ.) παρέμεινε αμετάβλητο στο 62,1% (από 62,2% ένα χρόνο πριν) ενώ το μερίδιο του ιαπωνικού γεν μειώθηκε οριακά στο 3,7% από 3,9%. Το κινέζικο νόμισμα δεν έχει θέση στις διεθνείς συναλλαγές καθώς η κινέζικη πολιτική ηγεσία έχει αποφασίσει να μην αποτελεί αντικείμενο διεθνούς διαπραγμάτευσης και να μην είναι κατ' επέκταση μετατρέψιμο έτσι ώστε η ίδια να αποφασίζει για την διεθνή ισοτιμία του κι όχι οι αγορές. Η ακλόνητη θέση του δολαρίου έδειξε ότι η ανέλπιστη υποβάθμιση της αμερικανικής οικονομίας στις 6 Αυγούστου του 2011 από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor's δεν σήμανε καμιά πρακτική συνέπεια για τις ΗΠΑ …προς μεγάλη απογοήτευση των αρχιτεκτόνων του ευρώ, μπορούμε να υποθέσουμε, οι οποίοι δεν έχουν πάψει να ελπίζουν ακόμη και τώρα ότι το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα κάποια μέρα θα πάρει τη θέση του δολαρίου ως κυρίαρχου διεθνούς νομίσματος. Για να δείξουν ενδεχομένως ότι τα πάντα μπορούν να συμβούν εκεί που δεν το περιμένεις, στην ίδια έκθεση, ανατρέπεται εκ βάθρων η ευρέως διαδεδομένη αντίληψη για τον μακρύ χρόνο που απαιτήθηκε μέχρι το δολάριο να πάρει τη σκυτάλη από την βρετανική λίρα, αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τοποθετώντας την μετάβαση στα μέσα της δεκαετίας του '20, δηλαδή είκοσι χρόνια νωρίτερα, οι συντάκτες της έκθεσης συμπεραίνουν ότι «στον βαθμό που η ιστορία μπορεί να δώσει κατευθύνσεις, τα στοιχεία που παρουσιάζονται εδώ υποστηρίζουν ότι η μετάβαση από ένα πολυ-πολικό σύστημα μπορεί να συμβεί συντομότερα απ' ότι μερικές φορές εικάζεται»…

Χωρίς τη δυνατότητα ακριβούς εκτίμησης παραμένει (για μια ακόμη χρονιά) η χρήση χαρτονομισμάτων ευρώ εκτός της ευρωζώνης. Με βάση τις κινήσεις που καταγράφονται από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα η αξία τους ανέρχεται στα 117 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 13% των νομισμάτων που ήταν σε κυκλοφορία την αντίστοιχη περίοδο. Δεδομένης όμως της ύπαρξης κι άλλων, εξ ίσου σημαντικών διαύλων, όπως για παράδειγμα τα τουριστικά και τα μεταναστευτικά εμβάσματα, που δεν προσμετρούνται, εκτιμάται τελικά πως το 20-25% των ευρώ που είναι σε κυκλοφορία βρίσκονται εκτός της ευρωζώνης.

Τέλος, η έκθεση της ΕΚΤ εξετάζει τις επιπτώσεις που έχει η ανεπίσημη δολαριο-ποίηση και ευρω-ποίηση πολλών αναδυόμενων οικονομιών, όπως χαρακτηρίζεται η άτυπη χρήση των νομισμάτων αυτών από μικρότερα κράτη, υπό το πρίσμα των επιπτώσεων που προκάλεσε η αποκαλούμενη «μεγάλη ύφεση» της διετίας 2007-2009. Οι μελετητές της τράπεζας που έχει αναλάβει το ρόλο του θεματοφύλακα του ευρώ επισημαίνουν ότι, πράγματι, όπως ήταν εύκολο να υποθέσει κανείς, «η χρήση ξένων νομισμάτων σε αναδυόμενες οικονομίες μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να περιορίσει το περιθώριο άσκησης αντι-κυκλικών πολιτικών».

Εντός …δυσανασχετούν

Παρότι η έκθεση θέτει κι απαντάει με εμπεριστατωμένο τρόπο κρίσιμα κι επίκαιρα ερωτήματα (για παράδειγμα, μεταξύ πολλών άλλων: η τρέχουσα κρίση οδήγησε τους ξένους επενδυτές να αποσυρθούν από τα χρεόγραφα όλης της ευρωζώνης ή μόνο μερικών κρατών που θεωρήθηκαν υψηλού ρίσκου) ελάχιστα ή καθόλου δεν αναλύει ορισμένα από τα συμπεράσματα που δημοσιεύει σε σχέση με την στάση απέναντι στο ευρώ των κατοίκων εκείνων των κρατών που ήδη το χρησιμοποιούν. Αναφέρει για παράδειγμα μία έρευνα μεταξύ νοικοκυριών (η οποία διεξάγεται σταθερά από το 2007) στην οποία όλο και λιγότεροι απαντούν καταφατικά στο ερώτημα αν «το ευρώ θα είναι ένα σταθερό και αξιόπιστο νόμισμα για τα επόμενα πέντε χρόνια».

Εκ των πραγμάτων βέβαια, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ελάχιστα ενδιαφέρει το Βερολίνο η γνώμη των Ευρωπαίων για το ευρώ ή οι επιπτώσεις που έχει στη ζωή τους. (Αν το ενδιέφερε κάτι παραπάνω θα έκανε για να περιορίσει, για παράδειγμα, το κύμα ακρίβειας που προκάλεσε με την εισαγωγή του πριν δέκα χρόνια σε όλη σχεδόν την έκταση της ευρωζώνης). Αντιθέτως αυτό που εύκολα συμπεραίνεται ότι το Βερολίνο και η ΕΚΤ αντιμετωπίζουν το ευρώ, πριν απ' οτιδήποτε άλλο, ως μέσο για την αναβάθμιση της Γερμανίας στον διεθνή ανταγωνισμό και την κεφαλαιοποίηση στην παγκόσμια οικονομική διαπάλη των κερδών που έχει ήδη εξασφαλίσει από τον πόλεμο που μαίνεται στο εσωτερικό της ευρωζώνης με ουκ ολίγα θύματα. Βλέπε Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία κι έπεται συνέχεια…

Ελλάδα: 34η παγκοσμίως με βάση το ΑΕΠ

Μελετώντας την κατάταξη των 192 επίσημα αναγνωρισμένων κρατών του πλανήτη με βάση το ΑΕΠ προκαλεί εντύπωση πως στο τέλος του 2011, παρότι η Ελλάδα έκλεινε τέσσερα συνεχή χρόνια βαθιάς ύφεσης, βρισκόταν στην 34η θέση, 2 θέσεις χαμηλότερα από την κατάταξη που είχε ένα χρόνο πριν, στο τέλος του 2010. Η θέση της Ελλάδας δηλαδή με βάση την αξία των αγαθών και υπηρεσιών που παράγει παραμένει πολύ πιο υψηλά από τη θέση των περισσότερων κατοίκων της…

 

ΠΗΓΗ: Από τα "Επίκαιρα" (23-29/2012) via  leonidasvatikiotis. Το είδα: 29/08/2012, http://leonidasvatikiotis.wordpress.com/2012/08/29/….85/

Η μακρά παράδοση της ακύρωσης του χρέους στην Μεσοποταμία και την Αίγυπτο, από την 3η έως την 1η χιλιετία π.Χ.

 

Ερίκ Τουσέν*

 

Είναι σημαντικό να διαπεράσουμε το προπέτασμα καπνού που έχουν κατασκευάσει οι πιστωτές και να αποκατασταθεί η ιστορική αλήθεια. Γενικευμένες ακυρώσεις χρεών συνέβησαν επανειλημμένα στην ιστορία.

Ο Χαμουραμπί  – βασιλιάς της Βαβυλώνας – και οι διαγραφές του χρέους

Ο Κώδικας Χαμουραμπί βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Στην πραγματικότητα, ο όρος «κώδικας» είναι ακατάλληλος, διότι ο Χαμουραμπί μας άφησε ένα σύνολο κανόνων και αποφάσεων που αφορούν τις σχέσεις κυβέρνησης και πολιτών. Η βασιλεία του Χαμουραμπί, βασιλιάς της Βαβυλώνας (βρίσκεται στο σημερινό Ιράκ), ξεκίνησε το 1792 π.χ. και διήρκησε 42 χρόνια. 

Αυτό που δεν αναφέρουν τα περισσότεροι βιβλία ιστορίας, είναι ότι ο Χαμουραμπί, όπως και άλλοι ηγέτες των πόλεων-κρατών της Μεσοποταμίας, διακήρυξε επανειλημμένα την διαγραφή χρεών των πολιτών προς τις κυβερνητικές αρχές και τους ανωτέρους αξιωματούχους και  υπάλληλους. Το κείμενο που αποκαλείται Κώδικας Χαμουραμπί συντάχθηκε πιθανώς το 1762 π.χ. Ο επίλογος του διακήρυττε ότι «ο ισχυρός δεν μπορεί να καταπιέζει τον αδύναμο, η δικαιοσύνη πρέπει να προστατεύει τη χήρα και τα ορφανά (…) για να αποδίδεται δικαιοσύνη στους καταπιεσμένους» . 

Με την αποκρυπτογράφηση πολλών εγγράφων, γραμμένων σε σφηνοειδή γραφή, οι ιστορικοί εντόπισαν το αναμφισβήτητο ίχνος τεσσάρων γενικών ακυρώσεων χρεών κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Χαμουραμπί (το 1792, 1780, 1771 και 1762 π.χ.).

Στην εποχή του Χαμουραμπί, η οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή οργανώνονταν γύρω από το ναό και το παλάτι. Αυτοί οι δυο  θεσμοί συνέθεταν τον κρατικό μηχανισμό, κάτι αντίστοιχο με τις δημόσιες αρχές των ημερών μας και εκεί έβρισκαν απασχόληση πολλοί  βιοτέχνες και εργάτες, καθώς εξ άλλου και γραφείς. Στο παλάτι ή στον ναό έβρισκαν όλοι αυτοί στέγη και τροφή. Ελάμβαναν δύο πλήρη γεύματα την ημέρα. Οι εργαζόμενοι και οι αξιωματούχοι του παλατιού σιτίζονταν χάριν της δραστηριότητας της αγροτιάς στην οποία η κυβέρνηση παρείχε (εκμίσθωνε) γη, εργαλεία, ζώα και νερό για άρδευση. Οι αγρότες παρήγαγαν μεταξύ άλλων κριθάρι (το βασικό δημητριακό), λάδι, φρούτα και λαχανικά. Μετά τη συγκομιδή, οι αγρότες έπρεπε να πληρώσουν ένα μέρος στο κράτος ως ενοίκιο. Σε περίπτωση κακής σοδειάς αναγκάζονταν να χρεωθούν. Εκτός από την εργασία στη γη του ναού και του παλατιού, οι αγρότες ήταν ιδιοκτήτες της γης τους, του σπιτιού τους, των ζώων και των εργαλείων τους. 

Μια άλλη πηγή των χρεών των αγροτών αποτελούσαν τα ιδιωτικά δάνεια που χορηγούνταν από τους ανώτερους υπαλλήλους και αξιωματούχους για να πλουτίσουν και να οικειοποιηθούν την περιουσία των αγροτών σε περίπτωση αδυναμίας  αποπληρωμής αυτών των χρεών. Η αδυναμία των αγροτών να αποπληρώσουν τα χρέη τους θα μπορούσε να τους οδηγήσει στην υποδούλωση, αυτούς τους ίδιους, καθώς και μέλη της οικογενείας τους. Για να εξασφαλιστεί η κοινωνική ειρήνη και να αποφευχθεί η εξαθλίωση των αγροτών, η εκάστοτε εξουσία ακύρωνε περιοδικά όλα τα χρέη | 1 | και αποκαθιστούσε τα δικαιώματα των αγροτών.

Γενικές ακυρώσεις χρέους σημειώθηκαν στη Μεσοποταμία για πάνω από 1000 χρόνια

Οι προκηρύξεις γενικής διαγραφής των χρεών δεν περιορίζονται στη βασιλεία του Χαμουραμπί. Ξεκίνησαν πριν από αυτόν και συνεχίστηκαν μετά από αυτόν. Υπάρχουν στοιχεία για διαγραφές χρέους που έγιναν το 2400 π.χ. έξι αιώνες πριν από την εποχή του Χαμουραμπί, στην πόλη της Lagash (Σουμερία). Οι πιο πρόσφατες χρονολογούνται από το 1400 π.χ. στο Νούζι.  Συνολικά, οι ιστορικοί εντόπισαν με σιγουριά περί τις 30  γενικές  παραγραφές χρεών στη Μεσοποταμία  μεταξύ του 2400 και 1400 π.χ. Ο Michael Hudson | 2 | βεβαιώνει ότι οι γενικές παραγραφές του χρέους ήταν ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των κοινωνιών της Εποχής του Χαλκού στη Μεσοποταμία. Ενδιαφέρουσες,  εξ' άλλου, είναι και οι εκφράσεις σε διάφορες γλώσσες της Μεσοποταμίας, οι σχετικές με την παραγραφή χρεών: amargi στο Lagash (Σουμερία), nig-Sisa στο Ur, andurarum στην Ashur, misharum στη Βαβυλώνα, shudutu στο Νούζι.

Αυτές οι ανακηρύξεις διαγραφής του χρέους έγιναν  αφορμή για μεγάλες εορταστικές εκδηλώσεις, συνήθως η γιορτή της άνοιξης. Υπό τη δυναστεία της οικογένειας του Χαμουραμπί εισήχθη η παράδοση της καταστροφής των πινακιδίων πάνω στα οποία ήταν χαραγμένα τα χρέη. Πράγματι, οι δημόσιες αρχές διατηρούσαν ακριβή λογιστική παρακολούθησης των χρεών σε πινακίδια που φυλάσσονταν στο ναό. Ο Χαμουραμπί πέθανε το 1749 π.χ. μετά από 42 χρόνια βασιλείας. Ο διάδοχός του Samsuiluna, ακυρώνει όλες τις οφειλές προς το κράτος και διατάσει την καταστροφή όλων των πινακιδίων χρεών, εκτός από εκείνα που αφορούσαν τα εμπορικά χρέη.

Όταν ο Ammisaduqa, ο τελευταίος ηγεμόνας της δυναστείας Χαμουραμπί, ανέβηκε στον θρόνο το 1646 π.χ., η γενική διαγραφή των χρεών που διακήρυσσε ήταν λεπτομερής και ουσιώδης. Θέλησε προφανώς να εμποδίσει κάποιους πιστωτές να αποκομίσουν οφέλη από τις  ατέλειες του συστήματος. Το διάταγμα διευκρινίζει ότι εκείνοι οι πιστωτές και φοροεισπράκτορες που έδιωξαν αγρότες πρέπει να τους αποζημιώσουν και να αποκαταστήσουν  την περιουσία τους, διαφορετικά  θα εκτελεσθούν. Αν ένας δανειστής απέκτησε μια περιουσία με πίεση, πρέπει να την επιστρέψει και/ή να την αποπληρώσει στο ακέραιο.

Μετά από αυτό το διάταγμα, συστάθηκαν επιτροπές, προκειμένου να εξετάσουν όλες τις συμβάσεις ακίνητων περιουσιών και να ακυρώσουν εκείνες που υπόκεινται στις σχετικές διατάξεις της διαγραφής του χρέους, ώστε  να γίνει επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση, statu quo ante. Η πρακτική εφαρμογή αυτού του διατάγματος διευκολύνθηκε από το γεγονός ότι, σε γενικές γραμμές, οι αγρότες συνέχισαν να εργάζονται στη γη τους, παρόλο που είχε περάσει στην ιδιοκτησία του πιστωτή. Ως εκ τούτου, καταγγέλλοντας τη σύμβαση και αναγκάζοντας τους πιστωτές να αποζημιώσουν τα θύματα, οι δημόσιες αρχές αποκαθιστούσαν τα δικαιώματα των αγροτών. Η κατάσταση θα επιδεινωθεί ακόμη  περισσότερο στους επόμενους  δύο αιώνες.

Τα όρια των διαταγμάτων ακύρωσης χρεών

Στη Μεσοποταμία, κατά τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού, απελευθερώνονταν όσοι έγιναν σκλάβοι λόγω χρέους, αλλά όχι οι άλλοι σκλάβοι (π.χ. τα «λάφυρα»  πολέμων). Επομένως, τα διατάγματα για την ακύρωση χρέους δεν πρέπει να παρουσιάζονται ως αποφάσεις για την προώθηση της κοινωνικής χειραφέτησης, επρόκειτο απλώς για την επιστροφή στην  προηγούμενη τάξη πραγμάτων, η οποία διατηρούσε πολλές μορφές καταπίεσης. Χωρίς να θέλουμε να ωραιοποιήσουμε την οργάνωση αυτών των κοινωνιών πριν από 3.000 με 4.000 χρόνια, πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι οι κυβερνώντες επεδίωκαν να διατηρήσουν μια κοινωνική συνοχή. Προωθούσαν τον σχηματισμό  μεγάλων ιδιωτικών περιουσιών, έπαιρναν μέτρα για άμεση πρόσβαση στις κατάλληλες  για γεωργία γαίες, περιόριζαν την αύξηση των ανισοτήτων, εξασφάλιζαν τη συντήρηση και την ανάπτυξη των συστημάτων άρδευσης. Ο Michael Hudson επισημαίνει επίσης, ότι η απόφαση να κηρυχτεί πόλεμος ανήκε στη γενική συνέλευση των πολιτών και ότι ο «βασιλιάς» δεν είχε την εξουσία να πάρει τέτοια απόφαση.

Φαίνεται ότι στην κοσμοθεωρία των Μεσοποτάμιων της Εποχής του Χαλκού, δεν υπήρχε αρχική Δημιουργία από έναν θεό. Ο Άρχων (ruler), αντιμέτωπος με το χάος, οργάνωσε τον κόσμο για να αποκατασταθεί η τάξη και η δικαιοσύνη.

Μετά το 1400 π.χ., δεν βρέθηκε καμία πράξη διαγραφής του χρέους. Οι ανισότητες ενισχύθηκαν σημαντικά. Η γη μονοπωλήθηκε από μεγάλους γαιοκτήμονες, η δουλεία λόγω χρέους ριζώθηκε. Ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού μετανάστευσε προς τα βορειοδυτικά, προς τη Χαναάν, με επιδρομές στην Αίγυπτο (οι Φαραώ διαμαρτύρονταν).

Κατά τη διάρκεια των αιώνων που ακολούθησαν, που θεωρούνται από τους ιστορικούς της Μεσοποταμίας ως σκοτεινά χρόνια  (Dark Ages)  – λόγω της μείωσης των γραπτών ιχνών –   ανακαλύπτουμε  στοιχεία για βίαιες κοινωνικές συγκρούσεις μεταξύ των πιστωτών και των χρεωστών.

Αίγυπτος: Η Στήλη της Ροζέτας (Rosetta Stone) επιβεβαιώνει την παράδοση των διαγραφών χρεών.

Η «στήλη της Ροζέτας», σκαλίστηκε το 196 π.χ. και βρέθηκε το 1799 στην πόλη Ροζέτα, από τον Γάλλο Μπουσάρ.

Η αποκρυπτογράφηση των ιερογλυφικών έγινε από τον Γάλλο Σαμπολιόν το 1822.

 Η Πέτρα της Ροζέτας αρπάχτηκε από μέλη του στρατού του Ναπολέοντα το 1799 κατά τη διάρκεια της αιγυπτιακής εκστρατείας και αποκρυπτογραφήθηκε το 1822 από τον Γάλλο Σαμπολιόν το 1822. Βρίσκεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο. Η μεταφραστική εργασία διευκολύνθηκε από το γεγονός ότι η πέτρα παρουσιάζει το ίδιο κείμενο σε τρεις γλώσσες: την αρχαία αιγυπτιακή, τη λαϊκή αιγυπτιακή και την ελληνική της εποχής του Μεγαλέξανδρου.

Το περιεχόμενο της Πέτρας της Ροζέτας επιβεβαιώνει την παράδοση της ακύρωσης των χρεών  που εφαρμόστηκε στη φαραωνική Αίγυπτο από τον όγδοο αιώνα π.χ., πριν από την κατάκτησή της από τον Μεγαλέξανδρο το τέταρτο π.χ. αιώνα. Αναφέρει ότι ο Φαραώ Πτολεμαίος  Ε', το 196 π.χ. ακύρωσε τις οφειλές του λαού της Αιγύπτου. 

Αν και η αιγυπτιακή κοινωνία της εποχής των Φαραώ ήταν πολύ διαφορετική από την κοινωνία της Μεσοποταμίας της εποχής του Χαλκού, ξαναβρίσκουμε το ίχνος μιας διακήρυξης αμνηστίας που προηγείται των γενικών ακυρώσεων του χρέους. Ο Ραμσής Δ' (1153-1146 π.χ.) διακήρυξε ότι μπορούσαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, όσοι έφυγαν. Εκείνοι που φυλακίστηκαν αφέθηκαν ελεύθεροι. Ο πατέρας του, Ραμσής Γ' (1184 -1153 π.χ.) είχε κάνει το ίδιο. Σημειωτέον ότι στη δεύτερη χιλιετία, φαίνεται να μην υπήρχε δουλεία για χρέος στην Αίγυπτο. Οι δούλοι ήταν λάφυρα του πολέμου. Οι προκηρύξεις του Ραμσή Γ' και Δ' αφορούσαν την ακύρωση καθυστερημένων οφειλομένων φόρων  στο Φαραώ, την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, καθώς επίσης τη δυνατότητα να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, όσοι είχαν καταδικαστεί σε εξορία.

Μόνο από τον 8ο π.χ. αιώνα., βρέθηκαν στην Αίγυπτο διακηρύξεις διαγραφής του χρέους και απελευθέρωσης σκλάβων για χρέος. Είναι η περίπτωση της βασιλείας του Φαραώ Bocchoris (Βάχκαρε Μπακενρανέφ , 725-720 π.χ.), του οποίου το όνομα είχε εξελληνιστεί. 

Τα θεμελιώδη κίνητρα των διαγραφών του χρέους ήταν ότι ο Φαραώ ήθελε να έχει στη διάθεση του αγροτιά που μπορούσε να παράγει αρκετή τροφή και να είναι διαθέσιμη για να συμμετέχει σε στρατιωτικές εκστρατείες. Για αυτούς τους δύο λόγους δεν έπρεπε οι αγρότες να  εκδιώκονται από τη γη τους,  υπό τον έλεγχο των πιστωτών.

Σε άλλο μέρος της περιοχής, παρατηρούμε ότι οι Ασσύριοι αυτοκράτορες της 1ης χιλιετίας π.χ. υιοθέτησαν επίσης την παράδοση των παραγραφών των χρεών. Το ίδιο ίσχυε στην Ιερουσαλήμ, κατά τον 5ο π.χ. αιώνα. Για απόδειξη, το 432 π.χ.., ο Νεεμίας σίγουρα επηρεασμένος από την αρχαία παράδοση της Μεσοποταμίας, διακηρύσσει την ακύρωση των χρεών των χρεωμένων Εβραίων στους πλούσιους συμπατριώτες τους. Σε αυτή την εποχή συντάσσεται  η Τορά. Η παράδοση των γενικευμένων ακυρώσεων του χρέους είναι μέρος της εβραϊκής θρησκείας και των πρωτοχριστιανικών κείμενων μέσω του Λευιτικού που διακηρύσσει την παραγραφή του χρέους κάθε έβδομη επέτειο, δηλαδή κάθε 50 χρόνια.

Συμπέρασμα

Σήμερα, η αποπληρωμή του χρέους αποτελεί χωρίς αμφιβολία ένα ταμπού. Παρουσιάζεται από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, από τις κεντρικές τράπεζες, το ΔΝΤ και το mainstream τύπο ως αναπόφευκτη, αδιαμφισβήτητη, υποχρεωτική. Οι πολίτες θα έπρεπε να υποκύψουν για να πληρώσουν το χρέος. 

Η μόνη δυνατή συζήτηση επικεντρώνεται στο πώς να ρυθμιστεί η κατανομή των αναγκαίων θυσιών ώστε να παραχθούν επαρκείς δημοσιονομικοί πόροι για να ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις που ανέλαβε το χρεωμένο έθνος. Οι κυβερνήσεις που δανείστηκαν εξελέγησαν δημοκρατικά, τα διατάγματα που εκδίδουν είναι συνεπώς νόμιμα. Πρέπει να πληρώσουμε.

Είναι σημαντικό να διαπεράσουμε το προπέτασμα καπνού που έχουν κατασκευάσει  οι πιστωτές και να αποκατασταθεί η ιστορική αλήθεια. Γενικευμένες ακυρώσεις χρεών συνέβησαν επανειλημμένα στην ιστορία.

Οι ακυρώσεις αυτές αντιστοιχούν σε διαφορετικά πλαίσια. Στην περίπτωση που μόλις προαναφέραμε, οι διακηρύξεις γενικευμένης ακύρωσης του χρέους έγιναν με πρωτοβουλία των κυβερνώντων που επεδίωξαν να διατηρήσουν την κοινωνική ειρήνη. Σε άλλες περιπτώσεις, οι ακυρώσεις ήταν το αποτέλεσμα μιας κοινωνικής πάλης που επιδεινωνόταν από την κρίση και την αύξηση των ανισοτήτων. Αυτή είναι η περίπτωση της Αρχαίας Ελλάδας και της Αρχαίας Ρώμης. 

Άλλα σενάρια πρέπει να ληφθούν επίσης υπόψη: η ακύρωση του χρέους από υπερχρεωμένες χώρες που προέβησαν σε μονομερή κυρίαρχη πράξη ή η διαγραφή του χρέους που χορηγείται από τους νικητές σε μια ηττημένη χώρα και/ή σύμμαχο…

Ένα πράγμα είναι σίγουρο: σε όλη την ιστορία, το χρέος είναι η κινητήρια δύναμη για πολλές κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές.

Σημειώσεις:

[1] Τα χρέη μεταξύ εμπόρων δεν συμπεριλαμβάνονταν σε αυτές τις ακυρώσεις. 

[2] Αυτό το άρθρο βασίζεται κατά κύριο λόγο στην ιστορική σύνθεση του Michael Hudson, Δρ. Οικονομολογίας, σε πολλά σαγηνευτικά  άρθρα και βιβλία του: «Η Χαμένη Παράδοση των Βιβλικών Ακυρώσεων του Χρέους», 1993, «Η Αρχαιολογία του Χρήματος», 2004.  Ο Michael Hudson είναι μέλος μιας διεπιστημονικής ομάδας (ISCANEE, Διεθνές Συνέδριο Υποτρόφων για τις αρχαίες κοινωνίες και οικονομίες της Εγγύς Ανατολής), που συμπεριλαμβάνει φιλολόγους, αρχαιολόγους, ιστορικούς, οικονομολόγους που εργάζονται στο αντικείμενο των κοινωνιών και  οικονομιών της αρχαίας Εγγύς Ανατολής. Η εργασία τους δημοσιεύεται από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Ο Michael Hudson γράφει το έργο του ως επέκταση της έρευνας του Karl Polanyi, γράφει επίσης αναλύσεις για τις σύγχρονες κρίσεις. Βλέπετε ειδικά «Ο Δρόμος για τον Αποπληθωρισμό του χρέους, την Υπερχρέωση και τον Νεοφιλελευθερισμό», Φεβρουάριος 2012. 

Μεταξύ των έργων άλλων συγγραφέων οι οποίοι, από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε το 2007-2008, έγραψαν για τη μακρά παράδοση της διαγραφής του χρέους, μπορείτε να διαβάσετε: David Graeber, «Χρέος: Τα πρώτα 5.000 Χρόνια», Melvillehouse, Νέα Υόρκη, 2011.

 

* Ο  Eric Toussain είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, Πρόεδρος της Επιτροπής για την κατάργηση του χρέους του Τρίτου Κόσμου (CADTM) στο Βέλγιο www.cadtm.org , μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου της ATTAC Γαλλίας. O Damien Millet και o Eric Toussaint διεύθυναν το συλλογικό βιβλίο «Χρέος ή Ζωή»,  Aden-CADTM, 2011, που έλαβε το Βραβείο του πολιτικού βιβλίου στην Έκθεση του Πολιτικού Βιβλίου της Λιέγης το 2011.

ΠΗΓΗ: août 24, 2012, http://www.mondialisation.ca/la-longue-tradition-des-annulations-de-dettes-en-m-sopotamie-et-en-egypte-du-3e-au-1er-mill-naire-av-j-c/ Το είδα: Κυριακή, 2 Σεπτεμβρίου 2012, http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2012/09/3-1.html?utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed:+InfognomonPolitics+%28InfognomonPolitics#.UESpvSLnZuQ

Για τις θρησκευτικές διώξεις κατά χριστιανών στον ισλαμικό κόσμο

 

Του Παγκρήτιου Συνδέσμου  Θεολόγων

 

 

Τα τελευταία χρόνια, οι Έλληνες, μα και όλοι οι άνθρωποι που έχουν πρόσβαση σε μέσα ενημέρωσης, πληροφορούμαστε διαρκώς αυξανόμενα κρούσματα θρησκευτικής βίας, που καταλήγουν στο βασανισμό, τη θανάτωση ή τον αναγκαστικό εκπατρισμό συνανθρώπων μας, που μεταστρέφονται από το Ισλάμ στο χριστιανισμό.

Οι πράξεις αυτές θυμίζουν σκοτεινές εποχές του παρελθόντος, που όλοι ελπίζαμε ότι έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Επίσης, πέρα από τις τρομακτικές κοινωνικές και ψυχολογικές συνέπειες για τις κοινωνίες, όπου διαπράττονται, έχουν και εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις στην εικόνα των κρατών που τις υποθάλπουν ή τις διαπράττουν, καθώς και στην εικόνα του πολιτισμού και της θρησκείας τους, σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία, σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της, έχει υποστεί αμέτρητες φορές τη βία των διώξεων. Με φρίκη θυμόμαστε τα μαρτύρια των ορθοδόξων μαρτύρων της τουρκοκρατίας, που δυστυχώς μοιάζουν πάρα πολύ με τα σημερινά γεγονότα που προαναφέραμε. Αλλά ακόμη και στον 20ό αιώνα, χιλιάδες μάρτυρες, ιδίως σε αντιχριστιανικά καθεστώτα, έχουν προσφέρει τη ζωή τους από αγάπη προς το Χριστό και κοσμούν με τον ηρωισμό και το αίμα τους το αγιολόγιο της Ορθοδοξίας.

Εξάλλου, και ο Ιδρυτής και μόνος Αρχηγός της Εκκλησίας, ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός, πρόσφερε τη ζωή Του ως αθώο θύμα, για να ενώσει το ανθρώπινο γένος με το Θεό. Μας έδειξε έτσι το δρόμο και μας έδωσε το παράδειγμα της αγάπης και της θυσίας.

Γι' αυτούς τους λόγους, επιθυμούμε να μιλήσουμε από τα βάθη της καρδιάς μας και να πούμε στους αδελφούς μας χριστιανούς, που υποφέρουν για την πίστη τους:

Αδελφοί χριστιανοί, έχετε θάρρος. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο πρώτος Μάρτυρας, σας ενδυναμώνει για να αντέξετε την ανθρώπινη βία, να παραμείνετε κοντά Του και να λάβετε το φωτεινό και άφθαρτο στεφάνι της βασιλείας Του. Προσευχόμαστε για σας. Εκείνος άλλωστε είπε: «Σας στέλνω σαν πρόβατα ανάμεσα σε λύκους», «όποιος υπομείνει μέχρι τέλους, αυτός θα σωθεί», «όποιος με ομολογήσει μπροστά στους ανθρώπους, θα τον ομολογήσω κι εγώ μπροστά στον Πατέρα μου τον εν ουρανοίς», και «μη φοβάστε εκείνους που σκοτώνουν το σώμα, αλλά δε μπορούν να σκοτώσουν την ψυχή», «δε θα χαθεί ούτε μια τρίχα από το κεφάλι σας» (βλ. Ματθ. 10, 16-36. Λουκ. 21, 12-19).

Παρακαλούμε επίσης τους διεθνείς ανθρωπιστικούς και ειρηνευτικούς φορείς να παρέμβουν, κατά το δυνατόν, ώστε να ανακοπεί η παράλογη αυτή αιματοχυσία, πριν εξελιχθεί σε μία ακόμη αθεράπευτη πληγή στο σώμα της ανθρωπότητας και ιδιαίτερα των πολύπαθων λαών του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου.

Τέλος, καλούμε τους πολίτες και τις χώρες, που διαπράττουν ή ανέχονται αυτές τις πράξεις, να αναλογιστούν ότι ο Θεός είναι Θεός της Αγάπης και δεν επιθυμεί το θάνατο των δημιουργημάτων Του (μόνο τη σωτηρία τους), ούτε ευαρεστείται με το ανθρώπινο αίμα. Τους καλούμε να μιμηθούν το παράδειγμα του αγίου Λογγίνου (του αρχηγού της ρωμαϊκής φρουράς που σταύρωσε τον Ιησού Χριστό), που, βλέποντας το σκότος και το σεισμό κατά τη σταύρωση, διακήρυξε τη θεότητα του Χριστού (Ματθ. 24, 57. Μάρκ. 15, 39), έγινε χριστιανός και αξιώθηκε την αγιότητα. Αλλά και το παράδειγμα του αγίου Ερμογένη (του ηγεμόνα που βασάνισε τον άγιο Μηνά τον Καλλικέλαδο), του αγίου εκατόνταρχου Πορφυρίωνα (δεσμοφύλακα της αγίας Αικατερίνης), των αγίων Στρατόνικου, Κοδράτου και Ακάκιου (βασανιστών των αγίων μαρτύρων Παύλου και Ιουλιανής, 270 μ.Χ.) και πλήθος άλλων, που, βλέποντας τη γενναιότητα και την αγάπη των μαρτύρων, βρήκαν την ειρήνη στην καρδιά τους, μετανόησαν, άνοιξαν την αγκαλιά τους προς το Χριστό και Του πρόσφεραν τη ζωή τους, κερδίζοντας την αιωνιότητα.

 

ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ

 

ΠΗΓΗ: Παρασκευή, 29 Ιούνιος 2012, http://theologoi-kritis.sch.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=532:2012-06-29-15-57-46&catid=61:2009-10-22-22-45-13&Itemid=65

Η Μέρκελ ως… Μάρθα Βούρτση

 

Του Γιώργου Δελαστίκ

 

Τώρα που ο Σαμαράς έγινε χειρότερος πολιτικός δούλος της ακόμη κι από τον Γιωργάκη, η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ αποφάσισε – προφανώς καθ'υπόδειξη των "πολιτικών μακιγιέρ" της –  να αρχίσει και "επιχείρηση γοητείας" των Ελλήνων. "Ματώνει η καρδιά μου για τις θυσίες που αναγκάζονται να κάνουν συνταξιούχοι και εργαζόμενοι στην Ελλάδα εφαρμόζοντας τα μέτρα", δήλωσε σε εκδήλωση στο Βερολίνο.

Παράλληλα, η καγκελαρία διοχέτευσε στο χυδαίο ακροδεξιό έντυπο, την εφημερίδα Μπιλντ, τη "φοβερή" είδηση ότι η Μέρκελ δείπνησε με τον υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας Γκίντο Βεστερβέλε σε ελληνική ταβέρνα! Και πάνω που όλοι σχεδόν οι Έλληνες ετοιμάζουν να φωνάξουν το σύνθημα… "Δώστ' της φόλα, ταβερνιάρη!" – μια ηπιότερη δηλαδή εκδοχή του άκομψου "Φόλα στην σκύλα των Ες-Ες!" κατά παραφθορά του …..

πασίγνωστου στους μεγαλύτερους "Φόλα στο σκύλο της ΕΣΑ!" που φωνάζαμε για τον δικτάτορα Ιωαννίδη– βγήκε ο Έλληνας ταβερνιάρης και δήλωσε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι η Μέρκελ τρώει εκεί 15 χρόνια και ότι "είναι μια πολύ συμπαθητική γυναίκα"(!) οπότε κατάλαβαν οι πάντες ότι ελπίδα για φόλα δεν υπάρχει. Αντιθέτως, η όρεξη της καγκελαρίου έχει ανοίξει με τις ανθρωποθυσίες που της προσφέρουν οι κατάπτυστοι Σαμαράς, Βενιζέλος και Κουβέλης, οι οποίοι συναποτελούν την "τρόικα εσωτερικού" που κυβερνά τη χώρα σε αγαστή συνεργασία δούλων και αφεντάδων με την "τρόικα εξωτερικού" ΕΕ, ΔΝΤ και ΕΚΤ. Γέροι, ανάπηροι,φτωχοί,άνεργοι, κοινωνικά αδύναμοι- όλοι αυτοί πετάγονται αδίστακτα και ανελέητα στον οικονομικό και κοινωνικό Καιάδα από την άθλια συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ.

Τίποτα δεν θα αφήσουν όρθιο στη χώρα αυτά τα πολιτικά καθάρματα. Μέχρι και από τους αγρότες του ΟΓΑ που παίρνουν σύνταξη μόλις 360 ευρώ, σκοπεύουν να κλέψουν δύο συντάξεις το χρόνο! Λεηλασία όλων των μισθών, όλων των συντάξεων, όλων των επιδομάτων. Νέα άλματα προς την κατάργηση της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης μέσω της αθλιότητας του ΕΟΠΥΥ που δεν πληρώνει ούτε γιατρούς ούτε φαρμακοποιούς απολύτως εσκεμμένα για να εθίσει τους ασφαλισμένους να πληρώνουν μόνοι τους τα φάρμακα και τις ιατρικές επισκέψεις. Επιστροφή των δημοσίων νοσοκομείων στα χάλια των δεκαετιών του 1960 και 1970,όταν κλαίγαμε προκαταβολικά όποιον έμπαινε τότε σε κρατικό νοσοκομείο, αφού τη θεωρούσαμε… προθανάτια διαδικασία! Επιβολή διδάκτρων σε όλα τα μεταπτυχιακά, ως αρχή της κατάργησης της δωρεάν παιδείας. Αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος, του νερού, του τηλεφώνου, όλων των οργανισμών κοινής ωφέλειας, την ώρα που οι μισθοί καταβαραθρώνονται κατά το 20%, 30% ή και περισσότερο. Αύξηση 25% ακόμα και στα εισιτήρια των αστικών συγκοινωνιών της πρωτεύουσας. Οι συνεργάτες των Γερμανών κατακτητών ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, οι σύγχρονοι Γερμανοτσολιάδες, λεηλατούν τα πάντα, όντας βέβαιοι ότι θα μείνουν ατιμώρητοι όπως και οι όμοιοί τους μετά την Κατοχή.

Ξεπουλάνε αδίστακτα τα πάντα έναντι πινακίου φακής. Δεν θα μείνει τίποτα από τον δημόσιο πλούτο. Σχεδόν 800 εκατομμύρια είχε προσφέρει η Τράπεζα Πειραιώς για να αγοράσει την ΑΤΕ προ ολίγων ετών και η προσφορά είχε απορριφθεί πανηγυρικά ως εξευτελιστικά χαμηλή. Τώρα πήρε μόνο την "καλή ΑΤΕ", χωρίς τις ζημιογόνες δραστηριότητες και αντί να πληρώσει πολύ ακριβότερα, πλήρωσε μόνο… 95 εκατομμύρια!!! Είναι να τρελαίνεται κανείς. Μέχρι το εγκληματικό "κούρεμα" των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ήταν η πρώτη τράπεζα της Ελλάδας και η τρίτη στην Ευρώπη(!) σε επάρκεια κεφαλαίων. Επί δεκαετίες το ΤΤ ήταν το τραπεζικό "διαμάντι" από πλευράς ρευστότητας. Το ρήμαξαν, το καταλήστεψαν, το διάλυσαν, το χρεοκόπησαν. Βγήκε και ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας στη Βουλή την Τετάρτη το βράδυ κι είπε επισήμως ότι το ΤΤ είναι "μη-βιώσιμο", χειραγωγώντας πολιτικά τη μετοχή του που την Πέμπτη έχασε…30%(!!!) και ανεστάλη άρον άρον η διαπραγμάτευσή της. Πέρυσι τον Μάρτιο, μέσα στην κρίση, η μετοχή του ΤΤ είχε 3,43 ευρώ. Στα…17 λεπτά(!!!) , 20 φορές κάτω, την έστειλε ο Στουρνάρας την Πέμπτη! Απώλεια της αξίας της μετοχής 95% σε σχέση με πέρυσι τον Μάρτιο. Δεν θα πληρώσει κανείς για το έγκλημα αυτό; Όχι, βέβαια.

Η βεβαιότητα της ατιμωρησίας για τη λεηλασία του δημοσίου πλούτου με πρωταγωνιστές τον Σαμαρά, τον Βενιζέλο και τον Κουβέλη είναι αυτή που οπλίζει και το χέρι των εμπρηστών. Γι' αυτό κάηκε πάλι φέτος η Ελλάδα. "Εδώ ο Σαμαράς ξεπουλάει τα πάντα, δεν θα νομιμοποιήσει την οικοπεδοποίηση των καμμένων περιοχών;", σκέπτονται οι εμπρηστές και έχουν απόλυτο δίκιο από τη σκοπιά τους. Όσο ο λαός στέκεται απελπισμένος, ζαλισμένος και αδρανής, απολύτως τίποτα δεν θα μείνει όρθιο στην Ελλάδα. Ας μην έχουμε φρούδες ελπίδες και αυταπάτες.

 

ΠΗΓΗ: Δημοσιεύθηκε στο "ΠΡΙΝ" την Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου 2012. Το είδα: http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=9199:merkel-martha-vourtsi&catid=72:dr-ekdilosis&Itemid=279

ΑΠΕΙΛΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ:

Φαίνεται πως η κυβέρνηση αδυνατεί να κατανοήσει ότι, τα μεγάλα προβλήματα της χώρας μας είναι η απαισιοδοξία, η ύφεση και η ανεργία – σαν αποτέλεσμα των οποίων τόσο το δημόσιο χρέος, όσο και τα ελλείμματα, θα παραμείνουν ανεξέλεγκτα

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

"Προδότης δεν είναι μόνον αυτός που φανερώνει τα μυστικά της πατρίδος στους εχθρούς, αλλά και εκείνος που ενώ κατέχει δημόσιο αξίωμα, εν γνώσει του δεν προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων, πάνω στους οποίους άρχει" (Θουκυδίδης, περί προδοτών).

Ανάλυση

Με κριτήριο τον Θουκυδίδη έχουμε την υποκειμενική άποψη ότι εάν ένας ηγέτης, ο οποίος επέλεξε με τη θέληση του να κυβερνήσει, γνωρίζοντας επακριβώς τα προβλήματα της χώρας του, δεν τηρεί στο ακέραιο τις προεκλογικές του δεσμεύσεις και δεν μπορεί να εξασφαλίσει στους Πολίτες την κάλυψη των βασικών τους αναγκών (εργασία, παιδεία, υγεία, ασφάλεια, αξιοπρέπεια, εθνική κυριαρχία, κοινωνική δικαιοσύνη, ορθολογικό επιχειρηματικό πλαίσιο, έντιμη φορολόγηση κλπ.), δεν έχει καμία θέση στην εξουσία – όπως δεν είχε και ο προηγούμενος ή ο επόμενος που τυχόν κυβερνήσει ανάλογα.    

Ανεξάρτητα τώρα από τα παραπάνω, οι αμέσως επόμενοι μήνες θα είναι ίσως οι σημαντικότεροι, σε σχέση με τη διατήρηση ή τη διάλυση της Ευρωζώνης – η κρίση χρέους της οποίας έχει φτάσει στο ζενίθ, με κέντρο βάρους τις τράπεζες και όχι την Ελλάδα, όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι που ακολουθεί:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Δάνεια μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών από τη ΕΚΤ, κατά σειρά προτεραιότητας, μετά το Νοέμβρη του 2011 (σε δις €).

Τράπεζες	Ποσόν
Ισπανικές*	402
Ιταλικές	283
Γαλλικές	176
Γερμανικές	79

* Μόνο τον Ιούλιο του 2012 οι καταθέσεις στις ισπανικές τράπεζες μειώθηκαν κατά 74 δις € (147 δις € από το Μάρτιο), με το μεγαλύτερο μέρος τους να έχει κατευθυνθεί στη Γερμανία. 

Σημείωση: Οι απαιτήσεις της γερμανικής κεντρικής τράπεζας απέναντι στην ΕΚΤ (Target II), στην οποία οφείλουν αντίστοιχα ποσά οι ελλειμματικές οικονομίες της Ευρωζώνης, έχουν ξεπεράσει τα 700 δις € – γεγονός που οδηγεί πολλούς στο συμπέρασμα ότι, η ΕΚΤ μεταφέρει ήδη τα χρήματα από τη Γερμανία στο Νότο, «αμοιβαιοποιώντας» έμμεσα το χρέος. 

Για να κατανοήσει κανείς το πρόβλημα των τραπεζών, όσον αφορά την ΕΚΤ, αρκεί να γνωρίζει ότι, τα ομόλογα των χωρών της Ευρωζώνης, τα οποία έχει ήδη αγοράσει, είναι μόλις 211,4 δις € – ενώ στις τράπεζες των παραπάνω τεσσάρων χωρών έχει δανείσει 940 δις € από το Νοέμβρη του 2011, όπου «εγκαινίασε» τα νέα προγράμματα παροχής ρευστότητας.

Για σύγκριση, η Fed έχει αγοράσει ομόλογα των Η.Π.Α. αξίας 1.640,40 δις $ – ένα γεγονός που τεκμηριώνει πως ενώ το πρόβλημα των Η.Π.Α. είναι το δημόσιο χρέος, της Ευρωζώνης είναι οι τράπεζες (αρκετοί κατηγορούν την ΕΚΤ ισχυριζόμενοι ότι, διατηρεί ένα «ζόμπι τραπεζικό σύστημα» στην Ευρώπη, αφού δεν επιτρέπει στις υπερχρεωμένες τράπεζες, όπως αυτές της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Ιρλανδίας κλπ. να πτωχεύσουν).       

Συνεχίζοντας, το μέλλον του ευρώ φαίνεται να εξαρτάται από την ΕΚΤ – η οποία μάλλον έχει πάρει τα ηνία από την Πολιτική, μη έχοντας καμία άλλη επιλογή (αν και ο κίνδυνος της επιβολής μίας δικτατορίας των κεντρικών τραπεζών τόσο στις Η.Π.Α., όσο και στην ΕΕ δεν είναι καθόλου αμελητέος).

Δυστυχώς, παρά το ότι η Γερμανίδα καγκελάριος άνοιξε το κουτί της Πανδώρας, δεν έχει πια η ίδια το κλειδί – αν και πολύ δύσκολα θα μπορούσε κανείς «να κλείσει ξανά τα δεινά στο πιθάρι», επαναφέροντας την Ευρωζώνη στην αφετηρία.  

Στον Πίνακα ΙΙ που ακολουθεί, φαίνονται οι «προθεσμίες» για το κοινό νόμισμα, με σημαντικότερη τη σύσκεψη της ΕΚΤ για την μαζική αγορά ομολόγων την επόμενη εβδομάδα, παρά τις έντονες αντιδράσεις της Bundesbank:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Συναντήσεις 2012 με θέμα το Ευρώ

Ημερομηνία	Θέμα
6 Σεπτεμβρίου	Σύσκεψη της ΕΚΤ για την μαζική αγορά ομολόγων
9 Σεπτεμβρίου	Παρουσίαση των μέτρων από την Ελλάδα στην Τρόικα
12 Σεπτεμβρίου	Απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου της Γερμανίας (ESM)
12 Σεπτεμβρίου	*Εκλογές στην Ολλανδία, πολύ σημαντικές για το ευρώ
14 Σεπτεμβρίου	Συνάντηση των υπουργών οικονομικών της ΕΕ στην Κύπρο
8 Οκτωβρίου	Συνάντηση των υπουργών οικονομικών της Ευρωζώνης
18 Οκτωβρίου	Συνάντηση κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλες
29/31 Οκτωβρίου	**Λήξη ομολόγων της Ισπανίας, αξίας 20 δις €

Πηγή: WSJ

* Αναμένεται η εκλογή τετρακομματικής κυβέρνησης, πιθανότατα εχθρικής προς το κοινό νόμισμα.

** Τυχόν απομόνωση της Ισπανίας από τις αγορές, ανάλογη με αυτήν της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, θα σημάνει το τέλος της Ευρωζώνης. Η Ιρλανδία και η Πορτογαλία δεν είναι σε τόσο καλή θέση, όπως «προπαγανδίζεται».  

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΓΣΕΕ (πηγή: ΑΝ), σε πολλές περιπτώσεις η πατρίδα μας έχει υπαναχωρήσει στα επίπεδα του 1978. Αναλυτικότερα,

(α) την περίοδο 2010-2012 το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος μειώθηκε κατά 8%, ενώ η ύφεση αυξήθηκε και η ανεργία εκτινάχθηκε στα ύψη (από 17,7% το 2011 στο 24% το 2012).

(β) την ίδια περίοδο οι μειώσεις μισθών του Δημοσίου ανήλθαν σε 3,5 δις € και του ιδιωτικού τομέα σε 3 δις €. Συνολικά στο χρονικό διάστημα 2010-2011, οι περικοπές των συντάξεων και οι μειώσεις των μισθών ανήλθαν αθροιστικά σε 16,2 δις € (8% του ΑΕΠ), χωρίς να έχει μειωθεί η ανεργία, το δημόσιο χρέος και η ύφεση (προφανώς, αφού οι τόκοι είναι πολύ υψηλότεροι, ενώ η κατανάλωση «κατακρημνίσθηκε»). 

(γ) περαιτέρω σημειώνεται πως η οικονομική κατάσταση της κοινωνικής ασφάλισης επιδεινώνεται, λόγω της αύξησης της ανεργίας (24% το 2012 ή 1.200.000 άτομα) και της μείωσης των μισθών που στερούν την κοινωνική ασφάλιση από πόρους της τάξης των 9,5 δις €.

(δ) ακόμη, η ΓΣΕΕ ισχυρίζεται πως η εισφοροδιαφυγή από την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία, καθώς επίσης από τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης, οδηγεί σε απώλειες 8,5 δις € (από την άλλη πλευρά βέβαια, χωρίς την παραβίαση των νόμων, στην οποία υποχρεώνονται ουσιαστικά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα είχαν ήδη κλείσει οι περισσότερες – με δυσμενέστερα ίσως αποτελέσματα για την οικονομία μας). 

Τέλος, η μελέτη υποστηρίζει ότι, η αγοραστική δύναμη των νέων κατώτατων μισθών έχει πλέον επιστρέψει στα επίπεδα του 1978. Ενδεχομένως δε ακόμη πιο πίσω, αν υπολογίσει κανείς ότι, ο μισθός τότε ενός ανειδίκευτου φοιτητή ήταν περί τις 6.000 δρχ. ενώ το εισιτήριο των λεωφορείων 2 δρχ. (3.000 φορές χαμηλότερο) – σήμερα περί τα 500 €, ενώ το εισιτήριο κοστίζει 1,20 € (μόλις 416 φορές χαμηλότερο).

Όλα τα παραπάνω πριν από την εφαρμογή των νέων μέτρων λιτότητας, ύψους 11,8 δις € – ενώ η Ελλάδα ευρίσκεται για 5η συνεχή χρονιά σε βαθιά ύφεση, η οποία υπολογίζεται να φτάσει στο 7% το 2012. Προφανώς η κυβέρνηση αδυνατεί να κατανοήσει ότι, τα προβλήματα της χώρας μας σήμερα είναι η απαισιοδοξία, η ύφεση και η ανεργία – σαν αποτέλεσμα των οποίων τόσο το δημόσιο χρέος, όσο και τα ελλείμματα θα παραμείνουν ανεξέλεγκτα.

Ο κίνδυνος λοιπόν να οδηγηθούμε στην απορρύθμιση, στην κατάρρευση, στις βίαιες κοινωνικές αναταραχές και στο χάος δεν έχει σε καμία περίπτωση ξεπερασθεί – αντίθετα, έχει αυξηθεί σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, γεγονός που δεν επιτρέπει δυστυχώς να αισιοδοξούμε για το μέλλον (αν και η απαισιοδοξία, πόσο μάλλον η συνεχής καταστροφολογία, λειτουργώντας ως αυτοεκπληρούμενες προφητείες, επιδεινώνουν σημαντικά τις προοπτικές της οποιασδήποτε οικονομίας).   

Απλούστερα, όσο πιο πολύ βράζει το νερό σε μία κλειστή κατσαρόλα, χωρίς να ανοίγεται το καπάκι της, τόσο πιο καταστροφική προβλέπεται η έκρηξη της – σαν αποτέλεσμα του συγκεντρωμένου ατμού στο εσωτερικό της.

ΤΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ

Στα πλαίσια αυτά υπενθυμίζεται ότι, "το Δεκέμβριο του 2001 η κεντρική πλατεία της Αργεντινής πλημμύρισε από αγανακτισμένους και εξαθλιωμένους Πολίτες, επειδή είχαν χάσει πλέον εντελώς την εμπιστοσύνη τους στη νέα κυβέρνηση – η οποία, παρά το ότι τους είχε στην κυριολεξία λεηλατήσει, δεν μπόρεσε να τους εξασφαλίσει απολύτως τίποτα.

Οι συγκρούσεις που ακολούθησαν με την αστυνομία ήταν εξαιρετικά αιματηρές (ο Δεκέμβριος του 2012 για την Ελλάδα δεν είναι μακριά), με αποτέλεσμα να αναγκασθεί ο πρόεδρος της χώρας να εγκαταλείψει το προεδρικό μέγαρο με ελικόπτερο". 

Με κριτήριο τα παραπάνω και όσον αφορά την Ελλάδα επαναλαμβάνουμε ότι, δεν μπορεί να θεωρείται ως επιτυχημένη η πολιτική του εθνικού εξευτελισμού, της αναξιοπιστίας και της «επαιτείας», η οποία στηρίζεται στις «δουλοπρεπείς» υποσχέσεις αύξησης των φόρων, κατάλυσης της ατομικής ιδιοκτησίας (χαράτσια), λεηλασίας της δημόσιας περιουσίας και συνεχών μειώσεων των μισθών – ακόμη και αν κάτι τέτοιο θα εξασφάλιζε την παραμονή της χώρας μας στο ευρώ ή/και τις επόμενες δόσεις του σκόπιμα εξαρτημένου από τους τοκογλύφους ελληνικού δημοσίου.

Ειδικά όσον αφορά την «αναξιοπιστία», δεν επιτρέπεται να βεβαιώνει ο νέος πρωθυπουργός της χώρας τους δανειστές της ότι, θα εξοφλήσει ολοκληρωτικά και εμπρόθεσμα τις υποχρεώσεις της (όπως ακριβώς και ο προηγούμενος), χωρίς ταυτόχρονα να τους εξηγεί/τεκμηριώνει τη μέθοδο ή/και τον τρόπο, με τον οποία θα τα καταφέρει – πόσο μάλλον όταν οι αγορές έχουν την εντελώς αντίθετη άποψη, κρίνοντας τουλάχιστον από τα CDS και τα Spreads, ενώ γνωρίζουν πολύ καλά πως χωρίς ανάπτυξη, είναι αδύνατη η έξοδος από την κρίση και η εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους.  

Στο σημείο αυτό θεωρούμε σκόπιμο να αναφερθούμε ξανά σε ορισμένα βασικά προβλήματα της οικονομίας μας, τα οποία πρέπει απαραίτητα να επιλυθούν:

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΔΙΔΥΜΩΝ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΩΝ

Η συνεχώς μειούμενη ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας θεωρείται από πολλούς ότι είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για τα «δίδυμα ελλείμματα» της (δημόσιο έλλειμμα προϋπολογισμού και ιδιωτικό κυρίως έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών), τα οποία αύξησαν στο παρελθόν το δημόσιο χρέος της (το 80% περίπου του δημοσίου χρέους προέρχεται από τόκους, με ένα μεγάλο μέρος του υπολοίπου 20% να οφείλεται στη διαφθορά κάποιων πολιτικών). Εν τούτοις, εμείς έχουμε την άποψη ότι σήμερα δεν είναι η μοναδική πηγή των προβλημάτων της.

Αντίθετα, θεωρούμε ότι τα ελλείμματα είναι αυτά που προκαλούν τη μείωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας (την αύξηση των τόκων, του δημοσίου χρέους κλπ.), ενώ προκαλούνται από τη χρήση οικονομικών όπλων: μεταξύ των οποίων της τεχνητής υποτίμησης του γερμανικού ευρώ (ευρωπαϊκές ασυμμετρίες), της ανάλογης ανατίμησης του ελληνικού, καθώς επίσης της επέκτασης των πολυεθνικών φοροφυγάδων εντός συνόρων – παράγοντες που έχουν συμβάλλει τα μέγιστα στην αποβιομηχανοποίηση της Ελλάδας, από την οποία πηγάζει η μειωμένη ανταγωνιστικότητα της.

Ας σημειώσουμε εδώ ότι, η αύξηση της ανταγωνιστικότητας στους τομείς των υπηρεσιών (στους οποίους δραστηριοποιείται κυρίως η Ελλάδα) είναι πολύ πιο δύσκολη, από την αύξηση της στους τομείς της μεταποίησης (βιομηχανία κλπ.) – γεγονός που επεξηγεί τα προβλήματα μίας αναπτυξιακής οικονομικής πολιτικής, καθώς επίσης την προδιαγεγραμμένη, παταγώδη αποτυχία των όποιων μέτρων λιτότητας εφαρμόζονται. Πόσο μάλλον όταν τόσο τα ελλείμματα, όσο και το χρέος, καθιστούν αδύνατες τις επενδύσεις σε νέους τομείς – μέσω των οποίων θα αυξανόταν η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας. 

Περαιτέρω, οι ομοιότητες που παρουσιάζει η Ελλάδα με τις Η.Π.Α. στον παραπάνω προβληματισμό, με μία χώρα δηλαδή επίσης «εντάσεως υπηρεσιών» που όμως δεν αμφισβητείται η ανταγωνιστικότητα της, όπως συμβαίνει με την Ελλάδα (χωρίς φυσικά να συγκρίνουμε τα μεγέθη των δύο οικονομιών), είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς.

Πολύ περισσότερο όταν η λύση και για τις δύο χώρες είναι μάλλον κοινή, εάν δεν αλλάξουν ριζικά συμπεριφορά τα πλεονασματικά κράτη: η αναβολή πληρωμών δηλαδή, η αναδιαπραγμάτευση του χρέους και η επαναβιομηχανοποίηση, όπου όμως οι Η.Π.Α. έχουν προφανώς πολύ περισσότερες επιλογές (στρατιωτική επίλυση της διαμάχης, ολοκλήρωση της εισβολής του ΔΝΤ στην ΕΕ, πληθωριστική μείωση των χρεών με τύπωμα νέων χρημάτων, χρηματοπιστωτικές επιθέσεις, προστατευτισμός κλπ.).

Εάν τυχόν βέβαια η Ελλάδα χρεοκοπήσει ανεξέλεγκτα, το κόστος δανεισμού των Η.Π.Α. θα αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό που θα υποχρεώσει την κυβέρνηση της υπερδύναμης σε ριζικές αποφάσεις. Όσον αφορά τώρα ειδικά τα «δίδυμα ελλείμματα», τα εξής:   

(α) Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού (αφορά το δημόσιο τομέα): Στην προκειμένη περίπτωση, τα έσοδα του κράτους δεν αρκούν για την κάλυψη των δαπανών του ενώ, όταν τα έσοδα δεν φθάνουν για την πληρωμή όλων των εξόδων, εκτός από τους τόκους και τα χρεολύσια (δόσεις δανείων), μιλάμε για πρωτογενή ελλείμματα.

Η κάλυψη τώρα του ελλείμματος του προϋπολογισμού, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της σκιώδους διακυβέρνησης της χώρας μας, προβλέπει αφενός μεν νέους φόρους, αφετέρου μείωση των κοινωνικών δαπανών, των μισθών, των συντάξεων κλπ. – επί πλέον εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, καθώς επίσης εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις, για την «αναχαίτιση» του χρέους.

Δηλαδή, με στόχο τη σταθεροποίηση του δημοσίου χρέους μας, η κυβέρνηση επιβάλλει την μεταφορά πόρων από τον ιδιωτικό τομέα – από τους Πολίτες λοιπόν στο κράτος (και από εκεί στους δανειστές), καθώς επίσης την πώληση (εκποίηση) περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου.

Με τον τρόπο αυτό το προϋπολογιζόμενο χρέος το 2020 θα φτάσει στα επίπεδα του 2008 (περί το 120% του ΑΕΠ) – ενώ η όποια προσπάθεια μείωσης των δαπανών του κράτους (απόλυση δημοσίων υπαλλήλων, περιορισμός των συντάξεων κλπ.), θα οδηγηθεί στην πληρωμή των τόκων. Απλούστερα, η ιδιωτική περιουσία, τα χρήματα των Ελλήνων Πολιτών δηλαδή, ένα μέρος των μισθών τους και η δημόσια περιουσία, θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των μελλοντικών δαπανών του κρατικού μηχανισμού, καθώς επίσης των τόκων των διεθνών τοκογλύφων – χωρίς να μειωθεί ουσιαστικά ο δανεισμός του κράτους.    

Όμως οι νέοι φόροι, με εξαίρεση ίσως τους φόρους ακινήτων, μέσω των οποίων προγραμματίζεται η μεταφορά περιουσιακών στοιχείων από τον ιδιωτικό τομέα στο δημόσιο («κλοπή» της ιδιωτικής περιουσίας), είναι πολύ δύσκολο να έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα – αφού μειώνεται η φορολογική βάση. Με τον Πίνακα ΙΙΙ που ακολουθεί, αναλύουμε τον συγκεκριμένο προβληματισμό:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Παράδειγμα φορολόγησης με διαφορετικούς συντελεστές

Συντελεστές φορολόγησης	Κέρδος*	Φόρος
Συντελεστής 20%	10.000.000.000	2.000.000.000
Συντελεστής 50%	1.000.000.000	500.000.000

* Υπόθεση εργασίας

Στο παραπάνω «παράδειγμα», εάν αυξηθούν οι συντελεστές φορολόγησης των επιχειρήσεων στο 50%, από το 20% (υπόθεση εργασίας), τότε πλήττονται τα κέρδη τους – οπότε, αντί να εισπράξει το κράτος 2 δις € με συντελεστή 20%, εισπράττει μόλις 500 εκ €, παρά την αύξηση του συντελεστή στο 50%.

Εκτός αυτού φυσικά, πολλές εταιρείες μεταναστεύουν στο εξωτερικό, λόγω της υψηλής φορολόγησης, με αποτέλεσμα να συνεχίζει η αποβιομηχανοποίηση της χώρας, να αυξάνεται η ανεργία, να επιδεινώνεται το εμπορικό ισοζύγιο κλπ. Η πλήρης αποτυχία επίτευξης των στόχων του υφεσιακού ΔΝΤ-προγράμματος, τεκμηριώνει με τον καλύτερο τρόπο την ανάλυση μας – όπως και την «πολιτική προδοσία».    

Οι ιδιωτικοποιήσεις τώρα (άρθρο μας), περιορίζουν μεν τα χρέη ενός κράτους στο παρόν, αλλά ταυτόχρονα μειώνουν τα έσοδα του στο μέλλον – όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, εάν η Ελλάδα πουλήσει την σκόπιμα απαξιωμένη πλέον ΔΕΗ, θα εισπράξει σήμερα ένα πολύ μικρό ποσόν, αλλά θα χάνει μερίσματα – ενώ η πολυεθνική που θα την εξαγοράσει, αφενός μεν θα πληρώνει λιγότερους φόρους (δια της γνωστής μεθόδου της φοροαποφυγής), αφετέρου θα μειώσει το προσωπικό, επιβαρύνοντας τα δημόσια ταμεία τουλάχιστον με 50-100 εκ. € ετήσια (επιδόματα ανεργίας κλπ.).

Επομένως, παρά το ότι μειώνεται προς στιγμήν το δημόσιο χρέος, επιβαρύνεται στο άμεσο μέλλον ο προϋπολογισμός, τα ελλείμματα του οποίου «εκβάλλουν» ξανά στο χρέος. Το γεγονός αυτό έχει αποδειχθεί στις Η.Π.Α., όπου οι εκτεταμένες, νεοφιλελεύθερες ιδιωτικοποιήσεις τη δεκαετία του ‘80 από τα παιδιά του Σικάγου, μείωσαν καταρχήν το χρέος, αλλά στη συνέχεια εκτόξευσαν το έλλειμμα – με αποτέλεσμα η υπερδύναμη να είναι σήμερα αφενός μεν διπλά ελλειμματική (προϋπολογισμός, ισοζύγιο), αφετέρου υπερχρεωμένη (άρθρο μας).   

Η λύση εδώ είναι προφανώς ο ισοσκελισμός του προϋπολογισμού – με τον περιορισμό των υπερβολικών δαπανών του δημοσίου, τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού, την κρατικοποίηση της ΤτΕ (ενδεχομένως την επιλογή του διοικητή της από τη Βουλή, όπως αποφάσισε πρόσφατα η Σερβία, περιορίζοντας παράλληλα την ανεξαρτησία της κεντρικής της τράπεζας), τον εξορθολογισμό των φόρων, την αύξηση των εσόδων μέσω της ανάπτυξης της οικονομίας μας (αύξηση του ΑΕΠ), τη φορολόγηση των πολυεθνικών επί του τζίρου τους, την αύξηση της κερδοφορίας των δημοσίων επιχειρήσεων και την πληρωμή (συμψηφισμός) των γερμανικών αποζημιώσεων.  

(β) Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (αφορά κυρίως τον ιδιωτικό τομέα): Εάν η αξία των εξαγωγών μία χώρας (συμπεριλαμβανομένων των τουριστικών «εισροών»), είναι μικρότερη από την αξία των εισαγωγών της, τότε αναφερόμαστε σε ελλειμματικό ισοζύγιο εξωτερικών (τρεχουσών) συναλλαγών. Στην περίπτωση αυτή, οι αποταμιεύσεις του εξωτερικού (των πλεονασματικών χωρών δηλαδή), χρηματοδοτούν ένα μέρος των επενδύσεων και της κατανάλωσης του εσωτερικού. Αυτό σημαίνει με τη σειρά του ότι, η οικονομία μίας χώρας που έχει συνεχώς έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της, αυξάνει διαρκώς το εξωτερικό της χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό).

Σε τελική ανάλυση τώρα, οι οικονομίες που διακρίνονται από χρόνια ελλείμματα στο ισοζύγια εξωτερικών συναλλαγών τους, είναι οι χρεωμένες οικονομίες έναντι του εξωτερικού. Αντίθετα, οι οικονομίες που έχουν χρόνια πλεονάσματα στα ισοζύγια εξωτερικών συναλλαγών τους, είναι οι οικονομίες που δανειοδοτούν τις ελλειμματικές χώρες. Ο Πίνακας ΙV είναι αντιπροσωπευτικός των παραπάνω:

ΠΙΝΑΚΑΣ IV: Πλεονασματικές – Ελλειμματικές χώρες (Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών) σε δις $ – Εκτιμήσεις 2009

Α/Α	Χώρα	Ισοζύγιο	Α/Α	Χώρα	Ισοζύγιο
1	Κίνα	297,10	1	Η.Π.Α.	-419,90
2	Ιαπωνία	140,60	2	Ισπανία	-74,47
3	Γερμανία	135,10	3	Ιταλία	-66,57
4	Νορβηγία	55,32	4	Γαλλία	-56,13
5	Ρωσία	48,97	5	Καναδάς	-36,13
6	Ολλανδία	42,72	6	Ελλάδα	-34,30
7	Νότια Κορέα	42,67	7	Μ. Βρετανία	-32,68
8	Ταϊβάν	42,57	8	Ινδία	-31,54
9	Ελβετία	35,91	9	Αυστραλία	-29,89
10	Κουβέιτ	32,01	10	Βραζιλία	-24,30
11	Μαλαισία	30,46	11	Πορτογαλία	-23,38
12	Σουηδία	29,50	12	Ιράκ	-19,90
13	Σαουδική Αραβία	26,50	13	Τουρκία	-13,96
14	Σιγκαπούρη	25,35	14	Ν. Αφρική	-11.53
15	Χονγκ Κονγκ	18,40	15	Μεξικό	-10.12
15	Σύνολα	1.003,18	15	Σύνολα	-884,80

Πηγή: The World Factbook. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος    

Σημείωση: Οι πλεονασματικές χώρες είναι οι δανειστές των ελλειμματικών. Για παράδειγμα, το έλλειμμα του ισοζυγίου των Η.Π.Α. χρηματοδοτείται κυρίως από την Κίνα και την Ιαπωνία, αφού διαφορετικά δεν θα μπορούσε να υπάρχει.

Συνεχίζοντας, χρόνιο έλλειμμα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών σημαίνει ότι, οι Πολίτες της συγκεκριμένης χώρας καταναλώνουν (ή/και επενδύουν) κάθε χρόνο περισσότερα υλικά αγαθά και υπηρεσίες, από ότι οι ίδιοι παράγουν – οπότε τα ελλείμματα τους χρηματοδοτούνται με εξωτερικά δάνεια. Επίσης ότι, αποταμιεύουν λιγότερα από όσα επενδύουν, αφού η συνολική αποταμίευση των Πολιτών μίας χώρας, χρηματοδοτεί όλες τις επενδύσεις, καθώς επίσης τη διαφορά που προκύπτει από την αξία των εξαγωγών, μείον την αξία των εισαγωγών.

Για την τεκμηρίωση των παραπάνω, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών (2010) η ιδιωτική αποταμίευση στην Ελλάδα μειώθηκε από 15,4% του ΑΕΠ το 2004, σε 9,9% του ΑΕΠ το 2007. Έτσι, η χρηματοδότηση των επενδύσεων, καλύφθηκε από την αρνητική αύξηση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, από 10,3% του ΑΕΠ το 2004, στα 14,7% του ΑΕΠ το 2007. Ο Πίνακας V εμφανίζει το άθροισμα των ελλειμμάτων του δημοσίου και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, για τις χώρες της GIPS:      

ΠΙΝΑΚΑΣ V: Άθροισμα ελλειμμάτων χωρών της GIPS για το 2009

Δείκτης	Ελλάδα	Πορτογαλία	Ισπανία	Ιρλανδία
Έλλειμμα*	24%	18,2%	16,6%	15,6%

* Δημόσιο έλλειμμα και έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών

Πηγή: ΤτΕ 2010. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σημείωση: Οι Γερμανοί, οι Ιάπωνες και οι Κινέζοι, είναι οι σημερινοί πρωταθλητές της αποταμίευσης.

Περαιτέρω, η κατάσταση αυτή οδηγείται προφανώς σε αδιέξοδο, όπως και τα συνεχή ελλείμματα του δημοσίου, αφού τα εξωτερικά δάνεια των ιδιωτών κλπ. δεν μπορούν κάποια στιγμή να χρηματοδοτηθούν από τις αγορές – λόγω της τεράστιας αύξησης των επιτοκίων και, στη συνέχεια, της «στάσης δανεισμού».

Εάν δε συνυπολογίσουμε εδώ ότι, η μείωση των μισθών των εργαζομένων, σε συνδυασμό με την υψηλότερη φορολόγηση επιχειρήσεων και ιδιωτών, θα έχει σαν λογικό αποτέλεσμα τον περαιτέρω περιορισμό των αποταμιεύσεων και κατ' επέκταση των επενδύσεων, η αυτοκτονία της Ελληνικής Οικονομίας είναι προδιαγεγραμμένη. Ο Πίνακας VI τώρα που ακολουθεί, αναφέρεται στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών της Ελλάδας: 

ΠΙΝΑΚΑΣ VI: Εξέλιξη ισοζυγίου της Ελλάδας (σε ποσοστά επί του ΑΕΠ)

Έτη	Έλλειμμα Ισοζυγίου / ΑΕΠ
1975-1979	0,96%
1980-1984	0,28%
1985-1989	-1,44%
1990-1994	-0,94%
1995-1999	-2,92%
2000-2004	-11,82%
2005-2008	-12,15%

Πηγή: Κομισιόν. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα VI μετά την είσοδο μας στην Ευρωζώνη, το ισοζύγιο μας επιδεινώθηκε σε τεράστιο βαθμό. Ένας δε από τους λόγους, για τους οποίους το ισοζύγιο μας έκτοτε είναι αρνητικό, δεν είναι άλλος από την αυξημένη δραστηριοποίηση των πολυεθνικών στη χώρα μας – οι οποίες εισάγουν όλο και περισσότερα προϊόντα από τα κράτη που εδρεύουν, πληρώνοντας όλο και λιγότερους φόρους, με τη βοήθεια της φοροαποφυγής (transfer pricing, Offshore) – με παράλληλο αποτέλεσμα την αποβιομηχανοποίηση της χώρας, λόγω damping, μικρού συγκριτικού μεγέθους αγοράς κλπ. 

Η λύση εδώ είναι προφανώς η επαναβιομηχανοποίηση της Ελλάδας, η αύξηση των εξαγωγών, η ανάπτυξη του τουρισμού, η αγορά αποκλειστικά ελληνικών προϊόντων εκ μέρους μας και η μείωση των εισαγωγών, έτσι ώστε να ισοσκελισθεί το ισοζύγιο μας. Εδώ ακριβώς χρειάζεται ένα σχέδιο τύπου Marshall για τη χώρα μας από την Ευρώπη και όχι νέα «καταναλωτικά» δάνεια, τα οποία επιδεινώνουν διαρκώς τον προϋπολογισμό μας – μέσω των τόκων εξυπηρέτησης τους.

Ας σημειωθεί επί πλέον ότι, τα δάνεια που μας χορηγούνται από την Τρόικα κατευθύνονται σχεδόν στο σύνολο τους στην πληρωμή των δανειστών μας (στις ευρωπαϊκές κυρίως τράπεζες, για τη διάσωση τους), χωρίς καν να χρειάζεται η «εμφάνιση» τους στο λογιστήριο του κράτους μας.      

ΤΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΟΥΝΤΑ ΕΥΡΩΔΟΧΕΙΑ

Σύμφωνα με μία οικονομική μελέτη (αναλυτικό άρθρο μας σχετικό με τις πιστώσεις «Target-2» του συστήματος της ΕΚΤ), το 88% των ελλειμμάτων των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών των χωρών της GIPS, κατά τη διάρκεια των επομένων τριών ετών μετά το ξέσπασμα της κρίσης, χρηματοδοτούταν από το σύστημα Target της ΕΚΤ.

Τα δανειακά αυτά χρήματα, τα οποία έλαβαν οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της GIPS από την ΕΚΤ, χρησιμοποιήθηκαν για να εξασφαλίσουν τη ροή των προϊόντων (εισαγωγές), καθώς επίσης την αγορά διαφόρων περιουσιακών στοιχείων (μετοχές, ομόλογα, αγορές εταιρειών, τίτλοι ιδιοκτησίας κλπ.), από τους Έλληνες, τους Ιρλανδούς, τους Πορτογάλους και τους Ισπανούς. Η ενέργεια αυτή της ΕΚΤ θεωρείται «ορθολογική», αφού διαφορετικά δεν θα είχε αποφευχθεί η ξαφνική χρεοκοπία πολλών μαζί χωρών της Ευρωζώνης.

Στην πραγματικότητα βέβαια, πρόκειται για ένα τεράστιο «de facto bail out», για μία διάσωση δηλαδή των κρατών αυτών, παρά τις απαγορεύσεις της συνθήκης του Μάαστριχτ. Ακόμη περισσότερο είναι, σε τελική ανάλυση, μία «δημοσιονομική» παροχή πιστώσεων των πλεονασματικών προς τις ελλειμματικές χώρες η οποία, επίσημα δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μία «μονεταριστική πολιτική».

Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, την Πορτογαλία επίσης, το σύνολο των ιδιωτικών και δημοσίων εισροών κεφαλαίων τα τελευταία τρία χρόνια ήταν σχεδόν μηδενικό. Δηλαδή, ούτε οι ιδιώτες (επιχειρήσεις, καταναλωτές κλπ.) δεν τοποθέτησαν νέα κεφάλαια στην Ελλάδα, για να χρηματοδοτήσουν το εξωτερικό έλλειμμα του ισοζυγίου, ούτε το δημόσιο (δεν «ρευστοποιήθηκαν» περιουσιακά στοιχεία κλπ.). Επομένως, τα ελλείμματα των ισοζυγίων εξωτερικών συναλλαγών και των δύο χωρών χρηματοδοτήθηκαν «σιωπηρά» από την ΕΚΤ – η οποία θεωρείται πλέον ως η πιο επικίνδυνη τράπεζα του πλανήτη (ενδεχομένως μαζί με τη Fed).

Φυσικά αυτό έγινε σταδιακά, καθώς επίσης με εναλλαγές, όπου ενδιάμεσα υπήρχαν εισροές κεφαλαίων, τόσο από τον ιδιωτικό, όσο και από το δημόσιο τομέα – ταυτόχρονα βέβαια, ισοδύναμες σχεδόν εκροές. Συνολικά όμως για τα τρία χρόνια, οι εισροές κάλυψαν τις εκροές, οπότε επιβαρύνθηκε ουσιαστικά μόνο η ΕΚΤ.

Στην Ισπανία τώρα τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά, αφού υπήρχαν πάντοτε κεφαλαιακές εισροές εκ μέρους του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες χρηματοδοτούσαν το εξωτερικό έλλειμμα του ισοζυγίου – οπότε η κεντρική τράπεζα της χώρας προσέθετε χρήματα μόνο βοηθητικά, για τη χρηματοδότηση των επί πλέον (ελλειμματικών) εισαγωγών. Έτσι λοιπόν, όλα τα Target-δάνεια της κεντρικής τράπεζας της Ισπανίας από την ΕΚΤ ήταν μόλις 46 δις € και για τα τρία χρόνια – παρά το ότι το έλλειμμα εξωτερικών συναλλαγών της χώρας διαμορφώθηκε συνολικά στα 207 δις €.

Στην Ιρλανδία συνέβη ακριβώς το αντίθετο, γεγονός που σημαίνει ότι υπήρξε μαζική φυγή κεφαλαίων από τη χώρα. Το συμπέρασμα αυτό, η μαζική φυγή κεφαλαίων δηλαδή από την Ιρλανδία (πιθανολογούμε ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και στην Ιταλία), τεκμηριώνεται από το ότι, το συνολικό έλλειμμα εξωτερικών συναλλαγών της Ιρλανδίας, για τα τρία χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης, διαμορφώθηκε στα 16 δις €, ενώ τα Target-δάνεια εκτοξεύθηκαν στα 145 δις € (σχεδόν όσο το ΑΕΠ της χώρας, ύψους 160 δις €).

Απλούστερα, από την Ιρλανδία έφυγαν κεφάλαια ύψους σχεδόν 130 δις €, τα οποία ουσιαστικά «αφαιρέθηκαν» άμεσα από την ΕΚΤ και έμμεσα από τους Ευρωπαίους φορολογουμένους (αφού οι τράπεζες της χώρας δεν τα είχαν στη διάθεση τους ενώ, όπως γνωρίζουμε πλέον, η κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας τύπωσε μόνη της χρήματα, ύψους περί τα 60 δις € – με εντολή φυσικά της ΕΚΤ, η οποία έτσι βοήθησε τις ξένες εταιρείες που είχαν δημιουργήσει το δήθεν οικονομικό θαύμα της χώρας, βασιζόμενο στην εκτεταμένη, νόμιμη φοροδιαφυγή των πολυεθνικών, να «φυγαδεύσουν» τα άκρως κερδοσκοπικά κεφάλαια τους, εγκαταλείποντας την Ιρλανδία στην τύχη της). 

Ένα επόμενο συμπέρασμα είναι φυσικά το ότι, η ενδεχόμενη φυγή κεφαλαίων από μία χώρα της Ευρωζώνης (πόσο μάλλον σε συνδυασμό με μία στάση πληρωμών και με μία επιδρομή τραπεζών – bank run), δεν καταστρέφει μόνο την ίδια αλλά, πολύ περισσότερο (εφόσον ανήκει στις αδύναμες), όλες τις υπόλοιπες, δια μέσου της ΕΚΤ.

Επομένως, εάν τυχόν μεσολαβούσε μία φυγή κεφαλαίων από την Ιταλία προς τρίτες χώρες, σαν αποτέλεσμα του λανθασμένου χειρισμού της κρίσης (από την Κομισιόν, την Τρόικα και την Γερμανία), η καταστροφή που θα ακολουθούσε θα επιβάρυνε κυρίως την ίδια τη Γερμανία – επειδή μέσω της Bundesbank είναι ο κύριος χρηματοδότης της ΕΚΤ.   

Θα μπορούσε φυσικά να αναρωτηθεί κανείς τι θα συνέβαινε, εάν η ΕΚΤ δεν είχε χρηματοδοτήσει με τον παραπάνω «σιωπηλό» τρόπο τις κεντρικές τράπεζες των χωρών της GIPS (και όχι μόνο). Η απάντηση είναι πολύ απλή: εάν δεν το έκανε η ΕΚΤ, θα υπήρχαν τεράστια προβλήματα ρευστότητας, τα οποία θα είχαν οδηγήσει ήδη σε μαζικές χρεοκοπίες τραπεζών – αφού οι τράπεζες δεν θα μπορούσαν πλέον να αναχρηματοδοτηθούν από το «σύστημα».

Κατ' επέκταση, οι χρεοκοπίες τραπεζών θα ανάγκαζαν τα κράτη επίσης να χρεοκοπήσουν, με τελικό αποτέλεσμα την ολοκληρωτική χρεοκοπία πολλών χωρών της Ευρωζώνης – ακόμη και των πλέον ισχυρών.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, από τους τέσσερις τομείς της οικονομίας μας (ναυτιλία, εμπόριο, κατασκευές και χρηματοπιστωτικός τομέας), οι οποίοι συνέβαλλαν στην ανάπτυξη της περιόδου 1996-2008 (με μέσο ρυθμό 3,7%) οι δύο (εμπόριο και κατασκευές) είναι αφενός μεν προστατευμένοι από το διεθνή ανταγωνισμό, αφετέρου σχετικά χαμηλής έντασης τεχνολογίας. Οι εκτεθειμένοι στο διεθνή ανταγωνισμό τομείς, όπως ο τουρισμός και η μεταποίηση, δεν αναπτύχθηκαν με τον ίδιο ρυθμό, λόγω της μικρότερης συγκριτικά παραγωγικότητας τους – η οποία δεν αντισταθμιζόταν από χαμηλότερες τιμές.

Περαιτέρω, η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα, παρά το ότι αυξήθηκε σημαντικά το χρονικό διάστημα 1996-2008, ευρίσκεται ακόμη σε αρκετά χαμηλότερο επίπεδο, σε σχέση με το μέσο της Ευρωζώνης. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη σύνθεση των οικονομικών δραστηριοτήτων – στη συγκέντρωση δηλαδή σε κλάδους χαμηλής έντασης κεφαλαίου και τεχνολογίας, όπως είναι ο αγροτικός, οι κατασκευές και το εμπόριο. Ο Πίνακας VII αναφέρεται στο μισό περίπου των απασχολουμένων στην Ελλάδα:

ΠΙΝΑΚΑΣ VII Απασχολούμενοι στην Ελλάδα, σε κλάδους προστατευμένους, χαμηλής κεφαλαιακής/τεχνολογικής έντασης ή και τα δύο.

Κλάδοι	Ποσοστό απασχολουμένων επί του συνόλου
Αγροτικός τομέας	11,5%
Κατασκευές	8,2%
Εμπόριο	18,2%
Δημόσια Διοίκηση	8,3%

Πηγή: ΤτΕ. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος 

Συνεχίζοντας οι κλάδοι, οι οποίοι αύξησαν περισσότερο το μερίδιο τους στο ΑΕΠ, την περίοδο 1999-2004, σε σχέση με την περίοδο 1971-1980, καθώς επίσης αυτοί που το περιόρισαν, ήταν οι εξής:

ΠΙΝΑΚΑΣ VIII: Κυριότεροι κλάδοι μεταβολής μεριδίων στο ΑΕΠ

Κλάδοι	Περίοδος 1971-1980	Περίοδος 1999-2004
Χρηματοπιστωτικός	13,8%	16,7%
Εκπαιδευτικές-Υγειον. Υπηρ.	6,0%	8,2%
Ξενοδοχεία-Εστιατόρια	6,5%	11,2%
Μεταποίηση	23,2%	14,9%
Γεωργία-Αλιεία	11,6%	5,7%

Πηγή: ΤτΕ. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος 

Οφείλουμε να τονίσουμε εδώ ότι, η παραγωγικότητα του επενδυμένου κεφαλαίου στη Γερμανία είναι διπλάσια από ότι στην Ελλάδα (δηλαδή, για να επιτύχει κανείς το ίδιο κέρδος στην Ελλάδα χρειάζεται τα διπλά κεφάλαια, από ότι στη Γερμανία), γεγονός που οφείλεται σε πολλούς παράγοντες (γραφειοκρατία, έλλειψη πλαισίου στην Ελλάδα, μέγεθος επιχειρήσεων, φεουδαρχική εταιρική διακυβέρνηση κλπ.). Εδώ οφείλεται ίσως η τεράστια μείωση του μεταποιητικού τομέα, η οποία τεκμηριώνει την έκταση της αποβιομηχανοποίησης της χώρας μας. Ουσιαστικά δε τη μεταφορά του εργατικού δυναμικού από την παραγωγή στις υπηρεσίες, όπως φαίνεται στον Πίνακα VIII.

Περαιτέρω, το μερίδιο των μισθών στο καθαρό προϊόν της Ελληνικής Οικονομίας είναι 1,7 φορές μικρότερο από αυτό της Γερμανικής (1,6 από το αντίστοιχο της Ισπανικής!). Δηλαδή, εάν ένα προϊόν κοστίζει στην παραγωγή του 10 €, τα εργατικά συμμετείχαν στο κόστος του, όταν έγινε η μελέτη,  με 1 € στην Ελλάδα και με 1,7 € στη Γερμανία – σήμερα, με ακόμη λιγότερα.

Παρόλα αυτά, η παραγωγικότητα στη Γερμανία είναι σχεδόν διπλάσια, από αυτήν στην Ελλάδα. Επομένως, η συνέχιση της αντιμετώπισης των προβλημάτων της χώρας μας, με τη συμπίεση του κόστους εργασίας (μισθούς) ανά μονάδα προϊόντος, δεν πρόκειται να μας οδηγήσει πουθενά – ει μη μόνο στην απόλυτη χρεοκοπία, μέσω της μείωσης της κατανάλωσης και κατ' επέκταση του ΑΕΠ, της φορολογικής βάσης, των εσόδων κλπ.  

Κλείνοντας, η συνεχώς αυξανόμενη έκθεση της Ελληνικής Οικονομίας στο διεθνή ανταγωνισμό (Ευρώπη, Παγκοσμιοποίηση), με την απουσία οποιουδήποτε αναπτυξιακού σχεδιασμού, με «συνθήκες Ευρωζώνης» (αδυναμία αυτόνομης δημοσιονομικής, νομισματικής πολιτικής), έχει διαβρώσει και θα συνεχίσει να διαβρώνει ακόμη περισσότερο την παραγωγική της βάση, με καταστροφικά αποτελέσματα για το μέλλον της.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Αφενός μεν τα δίδυμα ελλείμματα, αφετέρου το δημόσιο χρέος, σε συνδυασμό με τη δομή της οικονομίας της και το μη υγιές πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων, μειώνουν διαρκώς την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας – αφού δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί η οποιαδήποτε αναπτυξιακή πολιτική. Η μειωμένη τώρα ανταγωνιστικότητα ανατροφοδοτεί το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών μας, το οποίο με τη σειρά του «εκβάλλει» αυξανόμενο στο έλλειμμα του προϋπολογισμού και στο δημόσιο χρέος.

Επομένως, η χώρα μας έχει εισέλθει σε έναν ανατροφοδοτούμενο, καθοδικό σπειροειδή κύκλο, ο οποίος πρέπει να σταματήσει άμεσα. Ο μοναδικός ίσως τρόπος πλέον για να το επιτύχει, εάν δεχθούμε ότι η μη αλληλέγγυα Ευρωζώνη δεν πρόκειται ποτέ να εξελιχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, με όρους ισότητας, δεν είναι άλλος από την ελεγχόμενη αναβολή πληρωμών – παραμένοντας στο Ευρώ αφού δυστυχώς, όσο περνάει ο καιρός και η Ελλάδα βυθίζεται στο σκότος των αλλεπάλληλων μνημονίων με τα ενυπόθηκα δάνεια, η επιστροφή στο εθνικό της νόμισμα (άρθρο μας), χωρίς να καταστραφεί εντελώς, γίνεται ανέφικτη.

Στην αντίθετη περίπτωση, κινδυνεύει να «μεταλλαχθεί» σε προτεκτοράτο της Γερμανίας, η οποία χρόνια τώρα «επιβουλεύεται» τον τεράστιο φυσικό πλούτο, τον πολιτισμό και την απίστευτη ομορφιά της.

Επαναλαμβάνουμε λοιπόν ξανά ότι, η χώρα μας χρειάζεται ένα σύνολο μέτρων αναμόρφωσης και ενίσχυσης της οικονομίας της, με κέντρο βάρους τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού (βασικό της ΕΚΤ), την αναδιάρθρωση (επιμήκυνση) του δημοσίου χρέους, την ενίσχυση των εξαγωγών και του τουρισμού, το συμψηφισμό των Γερμανικών αποζημιώσεων, καθώς επίσης τις ευρωπαϊκές παραγωγικές επενδύσεις – μέσω του οποίου θα καταπολεμηθεί η ύφεση, ο στασιμοπληθωρισμός καλύτερα, καθώς επίσης η εγκληματική ανεργία που προκάλεσε η καταστροφική διαχείριση της κρίσης, τόσο εκ μέρους της Τρόικας, όσο και των τελευταίων ελληνικών κυβερνήσεων.

Διαφορετικά, αργά ή γρήγορα, η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει, ενώ οι Πολίτες της σίγουρα θα αντιδράσουν έγκαιρα στη λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας τους, γνωρίζοντας ότι με τα υποτελή μέτρα της κυβέρνησης δεν θα αποφύγουν την πτώχευση – στην οποία όμως δεν θέλουν να οδηγηθούν ανόητα, σαν μία «στυμμένη λεμονόκουπα» (εξαθλιωμένοι δηλαδή, άνεργοι, πεινασμένοι και χωρίς περιουσιακά στοιχεία, όπως η Αργεντινή μετά από τρία χρόνια στα νύχια του ΔΝΤ).

Σε τελική ανάλυση πάντως η Ελλάδα, η Ευρώπη, οι Η.Π.Α. και ολόκληρος ο πλανήτης (ο οποίος δυστυχώς κινδυνεύει από μία τεράστια διατροφική κρίση), αντιμετωπίζουν πάρα πολλές «ασύμμετρες απειλές», οι οποίες όμως σηματοδοτούν ακόμη περισσότερες ευκαιρίες – με το μέλλον μας τόσο δυσοίωνο, όσο και εξαιρετικά αισιόδοξο, εάν ληφθούν τελικά οι σωστές αποφάσεις.   

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 02. Σεπτεμβρίου 2012, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Έχει εκδώσει πρόσφατα τρία βιβλία της σειράς «Η κρίση των κρίσεων» (διάθεση με παραγγελία στο kb@kbanalysis.com).

Ο Αναρχικός Έχει Πατρίδα;

 

Του Μιχαήλ Μπακούνιν και του Μ. Ράπτη -Πάμπλο

Πολύς λόγος γίνεται (ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια) για την εθνική συνείδηση που μπορεί να έχει ένας σοσιαλιστής ή ένας αναρχικός.

Ας μας απαντήσουν δυο μορφές του αναρχικού χώρου. Ο σημαντικότερος αναρχικός διανοητής παγκοσμίως Μιχαήλ Μπακούνιν και ο σημαντικότερος Έλληνας αναρχικός διανοητής Μ. Ράπτης ("Πάμπλο"). Ακολουθούν τέσσερα κειμενάκια των Μπακούνιν και Πάμπλο προς μελέτη…

"… Η ευημερία του κράτους είναι η αθλιότητα του πραγματικού έθνους, του λαού. Το μεγαλείο και η ισχύς του κράτους είναι η σκλαβιά του λαού… Το κράτος δεν είναι η πατρίδα. Είναι η αφαίρεση, ο μεταφυσικός, μυστικιστικός, πολιτικός, νομικός μύθος της πατρίδας. Οι λαϊκές μάζες όλων των χωρών αγαπούν βαθιά την πατρίδα τους. Αλλ' αυτό είναι μια φυσική πραγματική αγάπη. Ο πατριωτισμός του λαού δεν είναι ιδέα, αλλά γεγονός… Η πατρίδα, η εθνικότητα, όπως και η ατομικότητα, είναι ένα γεγονός φυσικό και κοινωνικό, ψυχολογικό και ιστορικό ταυτόχρονα. Δεν είναι μια θεωρητική αρχή.

Δεν μπορούμε να ονομάσουμε ανθρώπινη αρχή, παρά μόνο ότι είναι καθολικό, κοινό σ' όλους τους ανθρώπους. Η εθνικότητα τους χωρίζει. Δεν είναι λοιπόν αρχή. Αλλά αυτό που είναι η αρχή, είναι ο σεβασμός που ο καθένας πρέπει να έχει για τα φυσικά, πραγματικά ή κοινωνικά γεγονότα. Η εθνικότητα, όπως και η ατομικότητα, είναι ένα από τα γεγονότα αυτά. Οφείλουμε λοιπόν να τη σεβόμαστε. Η καταπίεση της είναι έγκλημα, … γίνεται ιερή αρχή κάθε φορά που απειλείται ή καταπιέζεται. Γι' αυτό λοιπόν αισθάνομαι ειλικρινά και πάντα τον πατριώτη κάθε καταπιεσμένης πατρίδας". (Γαλλική έκδοση των απάντων Μ. Μπακούνιν, τόμος I, σελ. 225 -227, μετ. Πόλυ Γκέκα, εκδ. Πλέθρον)

********

"Η πατρίδα αντιπροσωπέυει το αδιαφιλονίκητο και ιερό δικαίωμα κάθε ανθρώπου, ομάδας ανθρώπων, ενώσεων, κοινοτήτων, περιοχών, να ζούν, να σκέφτονται, να θέλουν και να δρούν κατά τον τρόπο τους, που γεννήθηκε ως αποτέλεσμα της μακρόχρονης ιστορικής εξέλιξης.

Υποκλίνομαι λοιπόν μπρος στην παράδοση και την ιστορία των λαών, γιατί είναι το αίμα και η σάρκα, η σκέψη και η θέληση κάθε λαού.

Γι' αυτό, ειλικρινά, είμαι ο πατριώτης όλων των καταπιεσμένων πατρίδων.

Είμαι πατριώτης και διεθνιστής ταυτόχρονα" Μιχαήλ Μπακούνιν (Γράμματα για τον Πατριωτισμό,1869)

"… Ο λαός επίσης είναι από τη φύση του πατριώτης. Αγαπά τη γη όπου γεννήθηκε, το κλίμα μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε… Ο πραγματικός, ζωντανός, ισχυρός, φυσικός πατριωτισμός του λαού, δεν είναι καθόλου εθνικός πατριωτισμός, ούτε καν τοπικός, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος του αποκλειστικά κοινοτικός. Αλλά αγαπά ακόμα τη γλώσσα που μιλά… Ταυτίζεται επίσης με τα έθιμα και τις αληθινές ή λαθεμένες αντιλήψεις της χώρας του. Αν αυτά τα έθιμα, αυτές οι ιδέες κι αυτή η γλώσσα καλύπτουν μια περιοχή, τότε αρχίζει να γίνεται πραγματικά ένας τοπικός πατριώτης. Αν καλύπτουν ένα ολόκληρο έθνος, τότε γίνεται ένας εθνικός πατριώτης. Με την έννοια αυτή, κανείς δεν είναι τόσο βαθιά ούτε τόσο ειλικρινά πατριώτης όσο ο λαός… (Μ. Μπακούνιν και Ιταλία, 2ο μέρος, σελ. 81-83 μετ. Πόλυ Γκέκα, εκδ. Πλέθρον)

********

[…] Η βασική αντινομία, που χαρακτηρίζει αυτή τη στιγμή τη νέα τάξη, είναι η προσπάθεια προς ένα ενιαίο οικονομικά κόσμο, όμως πολιτικά κατακερματισμένο, ώστε τα μικρά του τμήματα να ελέγχονται ευκολότερα και που οδηγούν βέβαια από την άλλη μεριά, στο βαθμό που τα μέρη αυτά θέλουν να αντισταθούν, στην έξαρση του εθνικιστικού φαινομένου. Φαινόμενο το οποίο η νέα τάξη θεωρεί, αυτή τη στιγμή, σαν το κυριότερο εμπόδιο για την ομαλή λειτουργία της αναγκαίας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Από την άποψη αυτή, η αναβίωση των εθνικισμών δεν μπορεί να θεωρείται σαν αρνητική, απλώς, εκδήλωση, που εναντιώνεται στην παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, αλλά και σαν αναπόφευκτη εκδήλωση αντίστασης όλων εκείνων, οι οποίοι αισθάνονται ότι είναι υποχρεωμένοι ή να αγωνιστούν για να διατηρήσουν μια δική τους εθνική ταυτότητα ή να υποταχθούν απολύτως στη νέα τάξη πραγμάτων. Από την άποψη της αποτελεσματικότητας των αντιδράσεων στην εδραίωση τέτοιου κέντρου, θα ‘πρεπε επομένως, εκ μέρους της επαναστατικής Αριστεράς, καταρχήν να υπάρχει μια αντίδραση σε κάθε περίπτωση που η νέα τάξη προσπαθεί να κατακερματίσει ένα ήδη συγκροτημένο σύνολο και να τασσόμαστε κατά της προσπάθειας αυτής.

Και εάν αυτό συμβεί, όταν βρισκόμαστε μπροστά στην ανασυγκρότηση νέων εθνικών κρατών, που αναζητούν σαν προστασία τους απέναντι στον πολιτικό έλεγχο της νέας τάξης, μια δική τους εθνική ταυτότητα, αυτό να μην μας οδηγεί σε μια αρνητική καταδίκη των προσπαθειών αυτών.[…]Προσωπικά θεωρώ ότι είναι αναγκαία οι Έλληνες να αποκτήσουν μια συνείδηση του εθνισμού τους και να είναι έτοιμοι, όταν πρόκειται να γίνει μία περαιτέρω συρρίκνωση του λεγομένου εθνικού τους κορμού, να αντισταθούν. Να μην επαναλάβουν το έγκλημα, την αδυναμία, την προδοσία, τη δειλία που έδειξαν στο ζήτημα της Κύπρου. Δεν είμαι υπέρ μιας επανάληψης της Κύπρου και στην Ελλάδα. Δεν θεωρώ ότι είναι τίποτα το διεθνιστικό μία αδιαφορία πλήρης αν γίνει ή δεν γίνει και στην Ελλάδα κάτι παρόμοιο που έγινε στην Κύπρο. Μα με ποιο θάρρος μπορείς να λες ότι είσαι υπέρ των Κούρδων ή των Παλαιστινίων που ζητάνε μια πατρίδα κι όταν γίνει σ' ένα τμήμα δικό σου εισβολή, κατοχή, αλλαγή πληθυσμών και δημιουργείται δικό σου παλαιστινιακό ζήτημα, ποια στάση κρατάς απέναντι στην Κύπρο; Και ξεκινώντας απ' αυτά, ποια στάση πρόκειται να κρατήσεις αν συμβεί κάτι παρόμοιο στην Ελλάδα; Είναι σωστό ότι ο εθνισμός που είναι απαραίτητος, δεν είναι σε καμία αντίθεση με το διεθνισμό. Ο κάθε διεθνιστής έχει και μια ιδιαίτερη πατρίδα και είναι φυσικό την πατρίδα αυτή να την αγαπάει όχι περισσότερο από τις άλλες, αλλά τουλάχιστον το ίδιο.

Είναι φυσικό επίσης να αισθάνεται ότι δεν μπορεί να έχει δράση επαναστατική, αν δεν δείχνει απέναντι στο λαό του μια συμπαράσταση. Σε ποιον κάτοικο της χώρας σου μπορείς να μιλήσεις και να πεις ότι σου είναι αδιάφορη η ιστορία της Κύπρου ή η επανάληψη της ιστορίας της Κύπρου αύριο και να νομίζεις ότι με τέτοια στάση μπορεί να ‘χεις οποιοδήποτε δεσμό με το λαό σου για άλλες επιτεύξεις; Εάν δεν αφαιρέσεις από την αστική ηγεσία την υπεράσπιση του εθνισμού και την περάσεις στα χέρα της Αριστεράς, είσαι τελείως χαμένος σε οποιοδήποτε επαναστατικό σου παιχνίδι. […} (Μ. Ράπτης -Πάμπλο, Άρδην τεύχος 29)

ΥΓ.1: Αν ζούσε σήμερα ο Μπακούνιν και έλεγε τέτοια πράγματα, οι σημερινοί αναρχικοί της άρνησης και της απαξίωσης (δηλαδή της ήττας) θα τον έλεγαν φασίστα και ξεμωραμένο εθνικιστή.

Αλλά ο Μπακούνιν δεν αρκούνταν στο να πίνει μπύρες στο πάρκο Ναυαρίνου ή στα παγκάκια της πλατείας Εξαρχείων, να λέει ό,τι του κατεβαίνει, να ψευτοδιασκεδάζει με "δήθεν" και εναλλακτικά δρώμενα, να επικροτεί τους πράκτορες της ασφάλειας που πετούν μολότωφ για να διαλύουν τις μεγάλες συγκεντρώσεις και στο τσακίρ κέφι να πουλάει αλληλεγγύη σε μετανάστες- έτσι γιατί πρέπει…

Ο Μπακούνιν δεν αμπελοφιλοσοφούσε ηττημένος. Αποσκοπούσε στη νίκη της ιδέας του και γι' αυτό πρώτα απ' όλα αποδέχτηκε τον εαυτό του, που αυτονόητα αγαπούσε την πατρίδα του και αποδέχτηκε και τους υπολοίπους που ένοιωθαν το ίδιο…

ΥΓ.2: Το πτυελοδοχείο του Μπακούνιν το χυτό Συντρόφια μήπως βρέθηκε κι εκείνο; Να φτύσω μέσα με οργή που οι νέες εποχές. Με κάνουνε να μοιάζω με κρετίνο… (Θανάσης Παπακωνσταντίνου) (Μ. Ράπτης -Πάμπλο, Άρδην τεύχος 29)

 

ΠΗΓΗ: http://www.eglimatikotita.gr/2011/06/blog-post_2852.html