Από το βήμα του ΟΗΕ ο Τραμπ αποχαιρετά τον κόσμο που γνωρίσαμε

Του Αλέκου Αναγνωστάκη*

Η παρθενική ομιλία του Ντ. Τραμπ στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ δεν αφήνει καμία αμφιβολία πως ζούμε σε ένα τέλος μιας περιόδου του κόσμου που γνωρίσαμε μετά την κατάρρευση των χωρών του «υπαρκτού».

Η ομιλία προκαλεί ανατριχίλα. Είναι ένα πρωτόγνωρο και συνειδητό συμπύκνωμα επιθετικότητας, πολεμικών απειλών, αντικομουνισμού και υποκρισίας. Κοινό σημείο της ομιλίας του Τραμπ με ομιλίες άλλων αμερικανών προέδρων είναι η παράδοση μαθημάτων δημοκρατίας και ειρήνης στον υπόλοιπο πλανήτη την ώρα που οι ΗΠΑ πρωτοστατούν σε πολέμους, επιδρομές, πραξικοπήματα, προγράμματα βασανιστηρίων και μαζικών φακελωμάτων. Την ίδια ώρα που ο αμερικανικός λαός μετρά με εκατομμύρια τους άστεγους, τους άνεργους, τους φτωχούς.

«Εμείς ο λαός», έτσι άρχισε την ομιλία του ο αμερικάνος πρόεδρος.

Συνέχεια →

Ἡ πνευματικὴ σημασία τῆς ἐπίσκεψης τοῦ Ἐμμανουὴλ Μακρὸν στὴν Ἀθήνα

Του Γιώργου Καστρινάκη

Ὁ λόγος τὸν ὁποῖο ἐκφώνησε ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας τῆς Γαλλίας, Ἐμμανουὴλ Μακρόν, στὶς 7 Σεπτεμβρίου 2017, στὴν Πνύκα, διεπόταν, ἀπ’ τὴν ἀρχὴ ὣς τὸ τέλος του, ἀπὸ μιὰ ἐκκωφαντικὴ ἀποσιώπηση: Ὁ ὑψηλὸς προσκεκλημένος μας, ἐνῷ ἐπεκαλεῖτο διαρκῶς τὸ ἱστορικό (ἐξ αὐτοῦ καὶ συμβολικό) βάρος τοῦ χώρου ἀπὸ τὸν ὁποῖο ἐπέλεξε νὰ ὁμιλήσει, δὲν διέθεσε οὔτε μία λέξη του στὸ σημαντικώτερο ἀπὸ ὅλα τὰ γεγονότα τὰ ὁποῖα ἔχουν ἐπιτελεσθεῖ στὸ ἴδιο ἀκριβῶς σημεῖο τῆς Ἀθήνας: Στὴν ὁμιλία-ὁρόσημο τῆς εὐρωπαϊκῆς ἱστορίας, ποὺ ἀπηύθυνε ὁ Ἀποστόλος Παῦλος πρὸς τοὺς τότε κατοίκους τῆς πόλης.

Οὔτε μία λέξη! Ὑπῆρχε μόνο ἡ Ἐκκλησία τοῦ Δήμου, ἡ μετοχὴ στὴν πολιτικὴ ἐξουσία, ὁ «δημόσιος χῶρος» νοούμενος ὅμως μόνο ὡς πλαίσιο – ὄχι ὡς περιεχόμενο.

Συνέχεια →

Σχολική αυτονομία και καπιταλιστική αναδιάρθρωση του σχολείου

Του Γιώργου Καλημερίδη

Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, η έννοια της σχολικής αυτονομίας έγινε κεντρική στον εκπαιδευτικό λόγο και στην πρακτική τόσο των διάφορων υπερεθνικών οργανισμών (ΟΟΣΑ, Παγκόσμια Τράπεζα, ΕΕ) όσο και των ποικίλων αστικών δυνάμεων σε εθνικό επίπεδο που επιδιώκουν την καπιταλιστική αναδιάρθρωση των εκπαιδευτικών συστημάτων. Το παρόν άρθρο χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος εξετάζουμε τη σχολική αυτονομία στο πλαίσιο των ευρύτερων αλλαγών στη δομή του κοινωνικού κράτους και ειδικότερα της επιβολής των αρχών του δημόσιου μάνατζμεντ στη λειτουργία όλου του δημόσιου τομέα και της δημόσιας εκπαίδευσης ειδικότερα. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζουμε παραδείγματα προώθησης της σχολικής αυτονομίας σε διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα και τις κοινωνικές και μορφωτικές συνέπειες των προωθούμενων αλλαγών. Τέλος, πραγματευόμαστε, με βάση τα παραπάνω, την εμφάνιση της σχολικής αυτονομίας στα πορίσματα του σημερινού Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία που διεξάγει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝ.ΕΛΛ. Η κεντρικότητα της έννοιας ως καθοδηγητικής μεταρρυθμιστικής αρχής του δημόσιου σχολείου στις ποικίλες εκθέσεις των Επιτροπών του Διαλόγου είναι ενδεικτική της προσαρμογής της κυβέρνησης στο κυρίαρχο καπιταλιστικό πρότυπο εκπαιδευτικής αλλαγής.

Εισαγωγή

Συνέχεια →

Οργουελιανή Παιδεία

Το «δικαίωμα» στο σώμα και την ταυτότητα για να καταργηθούν το Σώμα και η Ταυτότητα

Του Δημήτρη Ναπ. Γιαννάτου*

Με υπογραφή του υπουργού Παιδείας Κων. Γαβρόγλου, κοινοποιήθηκε στα γυμνάσια της χώρας απόφαση για υλοποίηση θεματικής εβδομάδας, με τίτλο Σώμα και Ταυτότητα, ως μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος που εντάσσει διαφορετικά θέματα, στο πλαίσιο της σύνδεσης της Εκπαίδευσης με την Αειφόρο Ανάπτυξη. Η φετινή θεματική ενότητα εστιάζει σε τρεις βασικούς άξονες: α) διατροφή και ποιότητα ζωής β) πρόληψη του εθισμού και των εξαρτήσεων και …γ) έμφυλες ταυτότητες. Η πρόληψη των εξαρτήσεων αποτελεί ένα καθιερωμένο θέμα συζήτησης στα σχολεία, καθώς συμβάλλει στη ενδυνάμωση και την ωριμότητα των παιδιών μέσω της αναζήτησης μιας ζωής με νόημα και ποιότητα. Η υγιεινή διατροφή, θα έλεγε κανείς, έχει νόημα σε μια χώρα που μέχρι την κρίση είχε υψηλά ποσοστά νεανικής παχυσαρκίας, αλλά αναμένουμε ανυπόμονα την παρουσίαση του θέματος, από τη στιγμή που μια ακόμα μνημονιακή κυβέρνηση συμβάλει στον υποσιτισμό παιδιών σε σχολεία και στη φτωχοποίηση της ποιοτικής διατροφής μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού της χώρας, λόγω μείωσης του οικογενειακού εισοδήματος.

Συνέχεια →

Με τον Μαρξ ή πέρα από τον Μαρξ;

Του Χάρη Ναξάκη*

Ο Terry Eagleton, ένας πνευματώδης στοχαστής, μέσω 10 ερωτοαπαντήσεων, που αφορούν τις κριτικές που έχουν διαχρονικά ασκηθεί στην σκέψη του Μαρξ, επιχειρεί να δείξει ότι ο μαρξισμός όχι μόνο δεν είναι νεκρός αλλά συνεχίζει να αποτελεί το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για να οραματιστούμε ένα ανθρωπινότερο μέλλον. Το συμπέρασμα του είναι ότι όλοι που επιδιώκουμε ένα δικαιότερο κόσμο αναπόφευκτα είμαστε μαρξιστές. Για τον Eagleton τα γνωστικά θεμέλια της μαρξιστικής θεωρίας, όχι των επιγόνων της, των μαρξιστών, είναι απολύτως επαρκή και δεν υπάρχει καμία ανάγκη να επανιδρύσουμε τον μαρξισμό ή να αναζητήσουμε μετα-μαρξιστικές απαντήσεις στα σύγχρονα προβλήματα.

Συνέχεια →

Η Αρχή της Διαψευσιμότητας στα Θρησκευτικά

Ο «Θρίαμβος του Θωμά Ακινάτη», Benozzo Gozzoli, 1471 (Αριστοτέλης και Πλάτων)

Του Γιάννη Σπυράλατου*

Ο Πλάτωνας περίμενε στη στάση της Ακαδημίας. Το 221 για τα Ιλίσια πεδία αργούσε. Ψιλόβρεχε, και το μποτιλιάρισμα επέτεινε την προσμονή στην Αφετηρία της Γνώσης. Φθινοπώριασε είπε ο Αυγουστίνος, άλλαξε ο Καιρός, έρχονται μπόρες. Καιρός να στρωθούμε για την εξεταστική. Εποχή που φθίνουν οι οπώρες έπεσαν όλες μαζί οι εξεταστικές και οι αξιολογήσεις…

Στο περίπτερο της στάσης, οι ειδήσεις κρεμασμένες στα μανταλάκια, διέδιδαν το κλίμα των ημερών: «Ιερός πόλεμος για τα Θρησκευτικά». «Ο Ιερώνυμος έφαγε τον Φίλη».

Συνέχεια →

Η αρρώστια της εξουσίας

Του Περικλή Κοροβέση

Όποιος έχει δημόσιο αξίωμα ή δημόσιο λόγο πρέπει να είναι προετοιμασμένος να δεχθεί την κριτική ή τον αντίλογο. Αλλιώτικα δεν κάνει γι’ αυτήν τη δουλειά. Στη θεωρία βέβαια. Στην ουσία είναι ένας δικτάτορας που, ανάλογα με την εξουσία του, επιβάλλει όχι μονάχα την άποψή του, αλλά και την ποινή στον βλάσφημο που αμφισβήτησε την αυθεντία της εξουσίας του. Είτε πολιτικής είτε θρησκευτικής είτε και τα δύο μαζί.

Πότε όμως η εξουσία δέχθηκε κριτική ή αντίλογο και απάντησε με επιχειρήματα, στοιχεία, ντοκουμέντα, έτσι που να δημιουργηθεί ένας διάλογος, να προκύψει μια νέα σκέψη και να δούμε την υπάρχουσα πραγματικότητα όπως είναι, με τα σωστά της και τα λάθη της και, από κει και πέρα ο καθένας να πάρει τις ευθύνες του; Σχεδόν ποτέ. Η εξουσία, εξ ορισμού, είναι ένα μεταφυσικό φαινόμενο, άσχετα αν δρα στην πραγματικότητα. Θέλει γύρω της πραίτορες, να υποστηρίζεται από πιστούς που δεν έχουν δική τους σκέψη. Αυτό είναι αποκλειστικό προνόμιο της εξουσίας. Μόνο αυτή την παράγει.

Συνέχεια →

Ο Ένοπλος Προφητισμός

(Από παρουσίαση βιβλίου του Κουφοντίνα)

Του Χάρη Ναξάκη*

Το βιβλίο θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 14 Οκτωβρίου, στις 19.30 στην ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20). Θα μιλήσουν οι: Στάμος Παπαστάμου, καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πάντειο, Χάρης Ναξάκης, Τάσος Παππάς και Γιώργος Σταματόπουλος. Πιθανή τηλεφωνική παρέμβαση του συγγραφέα. (Ριζοσπαστικές Αναγνώσεις  Art)**

Στις 13 Απαντήσεις ο Γ. Σταματόπουλος, από τους τελευταίους ίσως νεορομαντικούς, συμβάλλει μ’ ένα εξαίσιο πρόλογο, ο Τ. Παππάς, άριστος γνώστης της τραγωδίας της αριστεράς, θέτει σχεδόν όλα τα καίρια ερωτήματα και οι απαντήσεις του Δ. Κουφοντίνα αναδεικνύουν τα αδιέξοδα του ένοπλου προφητισμού. Θα αναφερθώ σε ένα από αυτά, την ανάθεση. Ο ένοπλος προφητισμός δεν είναι μόνο ισλαμιστικής έμπνευσης (βλ. τζιχαντιστές) ή ιουδαιοχριστιανικός  (σταυροφορίες, γενοκτονία των γηγενών πληθυσμών της Αμερικής, κτλ). Ο ένοπλος προφητισμός δεν έχει μόνο θεολογικό αξιολογικό φορτίο αλλά και νεωτερικό, φιλελεύθερο ή αριστερό.

Συνέχεια →

Η ιδεολογική ηγεμονία και οι συνέπειές της στην πολιτική πραγματικότητα

Του Δαμιανού Βασιλειάδη*

«Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις»

                                                                                                               Αντισθένης

Πολλοί πιστεύουν ότι η ενασχόλησή μας με θεωρητικά θέματα, τι στιγμή που βιώνουμε τόσο τραγικές στιγμές στην καθημερινή μας ζωή, είναι μια εργασία που βασικά δεν έχει νόημα και αποτελεί ως εκ τούτου περιττή πολυτέλεια. Παραγνωρίζουν ή αγνοούν όλοι αυτοί ότι η πολιτική πρακτική ακολουθεί συγκεκριμένες θεωρίες που δοκιμάζονται στην πράξη, όπως είναι ο σοσιαλισμός και ο νεοφιλελευθερισμός. Σήμερα επικρατεί σ’ όλην την υφήλιο ο νεοφιλελευθερισμός με την μορφή του ανάλγητου παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Αν δεν γνωρίζουμε τους μηχανισμούς λειτουργίας του, δεν μπορούμε να δράσουμε δημιουργικά και αποτελεσματικά.

Συνέχεια →