Το καλοκαίρι του 2011, καθώς διάβαζα μερικά από τα πάμπολλα αφιερώματα, περιοδικών και εφημερίδων, που κυκλοφόρησαν με την ευκαιρία των εκατό χρόνων από τον θάνατο του Παπαδιαμάντη, σταμάτησα συχνά μπροστά στους ενδοιασμούς κάποιων αρθρογράφων σχετικά με την ικανότητα των σημερινών παιδιών να προσλάβουν το έργο του.
Ο κουρδικός λαός είναι λαός επί αιώνες καταπιεσμένος από άλλους ομόδοξους του λαούς. Η μακροχρόνια καταπίεση πολλές φορές φαίνεται να οδηγεί στην πλήρη υποταγή και αφομοίωση. Θα ανέμενε κάποιος να είχε συμβεί αυτό με τους Κούρδους, αν ληφθεί υπ’ όψη ότι αυτοί διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στις γενοκτονίες των χριστιανών της κυρίως Μικράς Ασίας και πιο πέρα. Με την κατάρρευση της οθωμανικής αυτοκρατορίας οι Κούρδοι βρέθηκαν να διαβιούν σε τέσσερες χώρες, ομόδοξές τους, αλλά όλες επηρεασμένες από το υπέρτατο δόγμα της ομογενοποίησης του πληθυσμού. Τότε παρ’ ελπίδα οι Κούρδοι άρχισαν να αποκτούν εθνική συνείδηση και να μάχονται για την απόκτηση της ανεξαρτησίας τους πότε με διπλωματικό και πότε με μαχητικό τρόπο. Έχοντας λάβει κατά καιρούς από τους ισχυρούς του πλανήτη υποσχέσεις τόνωναν τις ελπίδες τους, που διαψεύδονταν καθώς η ανεξαρτησία του Κουρδιστάν δεν συνέπιπτε με τα μεγάλα συμφέροντα. Η πρώτη περιοχή, που απέκτησε είδος αυτονομίας, ήταν το ιρακινό Κουρδιστάν μετά την εισβολή των Αμερικανών και των συμμάχων τους στη χώρα. Φυσικά δεν έσπευσαν οι ισχυροί να αναγνωρίσουν ανεξάρτητο κουρδικό κράτος υπολογίζοντες τις αντιδράσεις της Τουρκίας. Ακολούθησε το συριακό Κουρδιστάν, τον έλεγχο στο οποίο ασκούν από τριετίας οι κάτοικοί του, καθώς οι οπλισμένοι και κατευθυνόμενοι από τους ισχυρούς της γης δολοφόνοι τζιχαντιστές λεηλατούν και ρημάζουν τη χώρα. Το θλιβερό είναι ότι οι Κούρδοι μας μοιάζουν στο θέμα της διχόνοιας και έτσι εύκολα υπηρετούν ξένα συμφέροντα. Οι Αμερικανοί θα τους ήθελαν μέσο κρούσης κατά του μισητού Ιράν, στο οποίο επίσης κατοικούν Κούρδοι. Φαίνεται όμως πώς όλα τα σχέδια που έχουν κατά καιρούς καταστρώσει δεν ευοδώνονται και το Ιράν παραμένει ακόμη δύσκολος στόχος.
Με τη σημερινή εκδήλωση τιμούμε την επέτειο της απόρριψης του ιταλικού τελεσιγράφου της 28ης Οκτωβρίου 1940. Θυμόμαστε και τιμούμε την απόκρουση της ιταλικής εισβολής και την απώθηση του εχθρικού στρατού βαθιά στο αλβανικό έδαφος. Τέλος, τιμούμε την ηρωική αντίσταση των ελλήνων στρατιωτών απέναντι στη γερμανική επίθεση στις 6 Απριλίου 1941. Το «Έπος του ’40», όπως έχει καθιερωθεί να λέγεται, συνεχίστηκε και κατά τη διάρκεια της τριπλής, γερμανικής, ιταλικής και βουλγαρικής κατοχής της χώρας, στα ελληνικά βουνά από τις ελληνικές αντιστασιακές οργανώσεις, αλλά και στο εξωτερικό, με τη συμμετοχή του ελληνικού στρατού στο μέτωπο της βόρειας Αφρικής κι αργότερα στη συμμαχική προέλαση στην Ιταλία. Πρόκειται για μία επέτειο που την καθιέρωσε η ίδια η Αντίσταση όταν στις 28 Οκτωβρίου 1941 ξέσπασαν αντικατοχικές εκδηλώσεις σε πολλά μέρη της χώρας. Το νόημα της επετείου συνοψίζεται στο διαχρονικό στοιχείο της αντίστασης και του αγώνα για ελευθερία που χαρακτηρίζει τον ελληνικό λαό. Ένας αγώνας που η σημασία του δεν επηρεάζει μόνο την Ελλάδα, αλλά ολόκληρο τον κόσμο, γιατί σε μας ανήκει η δόξα και η τιμή της πρώτης νίκης κατά του φασισμού στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό που τόσο έξοχα απέδωσε ο Σικελιανός ως το «πανανθρώπινο εμβατήριο της Ελλάδας».
Αυτές οι μέρες, είναι μέρες μνήμης. Μνήμης δόξας και οδύνης. Δόξας για το ηρωικό έπος του ’40, αλλά και οδύνης για τα πικρά χρόνια της κατοχής. Με τα τόσα περιστατικά, που ζήσαμε στην πανανθρώπινη, την πανελλήνια, αλλά και τοπική μας κοινωνία.
Όπως, για παράδειγμα, στο χωριό μας (Σκουτεσιάδα Αιτ/νίας). Με τον υπέργηρο Αριστείδη τον Τσιούμα, που καλούσε, απ’ το αντικρινό βουνό σε βοήθεια το γιο του, το Γιώργο. Γιατί βέβαια, δεν μπορούσε να μας ακολουθήσει στο βουνό, που εμείς είχαμε κρυφτεί. Και τον αφήσανε εκεί με την πεποίθηση ότι ήταν αδιανόητο τα τέρατα της άριας ορδής να πειράξουν έναν 90χρονο γέροντα. Ωστόσο οι μεγαλύτεροι έκαμαν σύσκεψη, για να πάει κάποιος να τον συναντήσει. Γιατί, ενώ την πρώτη μέρα φαίνονταν να κάνουν περιπολίες οι Γερμανοί στο βουνό της Τέμπλας, όπου βρισκόταν ο γέρος, την επόμενη όμως και τη μεθεπόμενη δεν ξαναφάνηκαν. Κι επειδή ο γέρος φώναζε όλο και συχνότερα και εντονότερα, αποφασίστηκε να πάει ο πατέρας μου (φωτογραφία).
Ο ελληνισμός διέρχεται την τρίτη μεγάλη παρακμή στη μακραίωνη ιστορική του πορεία. Κατά τις δύο προηγούμενες κατέστη εύκολη λεία εισβολέων, Ρωμαίων και Τούρκων. Αποφεύγοντας να εγκύψουμε στα αίτια της παρακμής και να διδαχθούμε από τα σφάλματα των προγόνων μας συνήθως υπερτονίζουμε την προσφορά των πολιτιστικών αγαθών μας στους κατακτητές. Σήμερα δεν διατρέχουμε κίνδυνο κατάκτησης της ίδιας μορφής με τις άλλες του παρελθόντος, είμαστε όμως, δυστυχώς, εν αγνοία μας κατακτημένοι. Έχουμε υποταχθεί σε τρόπο βίου αλλοτριωτικό, τα πρότυπα του οποίου είναι η παντελής λήθη της παράδοσης και των πολιτιστικών αξιών μας, η παραίτηση από κάθε είδους δημιουργία, ο άκρατος καταναλωτισμός και ο δουλοπρεπής μιμητισμός. Υποταγμένοι στο πλασματικό αυτό είδος βίου, άβουλοι και μοιραίοι, προβαίνουμε σε απόπειρα εορτασμού των λαμπρών επετείων του παρελθόντος οκνοί και ράθυμοι υπό την επήρεια κάποιων τύψεων για την αναξιότητά μας έναντι εκείνων που έγραψαν τα έπη ή με διάθεση να τους μειώσουμε, ώστε να σμικρύνουμε το χάσμα που μας ξεχωρίζει απ’ αυτούς!
Της Karin Leuckefeld*
[Μετάφραση – Επιμέλεια: Παναγιώτης Γαβάνας]
Ο αγώνας ενάντια στο χαλιφάτο στον ισλαμικό κόσμο μοιάζει με ένα Déjà-vu[1], έγραψε πρόσφατα ο αρχισυντάκτης τηςNeue Zürcher Zeitung (NZZ) [Νέα Εφημερίδα της Ζυρίχης] Μάρκους Σπίλμαν. «Το IS ακολουθεί τα ίχνη αίματος που έθεσαν η Κάϊντα, οι ταλιμπάν ή άλλοι πριν από αυτό». Μέχρι στιγμής η «συμμορία αυτών που κόβει κεφάλια» δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει κανένα σημαντικό τρομοκρατικό χτύπημα στη Δύση, -σύμφωνα πάντα με τον Μ. Σπίλμαν-, όμως το «Ισλαμικό Κράτος» (IS) «κερδίζει στις μάχες, σε τόπους, όπου το κύρος των κρατών» δεν υπάρχει πλέον, όπως στο Ιράκ, ή ακόμη είναι αδύναμο, όπως στη Συρία. «Όμως ο κόσμος δεν διαλύεται για αυτό το λόγο», καταλήγει ο συγγραφέας στη συνέχεια. Φαινόμενα όπως το «Ισλαμικό Κράτος» είναι – κατά την άποψή του – πολύ περισσότερο, σημάδια μιας «συνεχούς αλλαγής», στην οποία πρέπει κανείς να προσαρμοστεί. Η «νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων» σημαίνει ανασφάλεια, αυτό απαιτεί μια «σκέψη σε παραλλαγές» και μια «απόρριψη των ακατάλληλων προτύπων παλιότερων εποχών». Ο Σπίλμαν μετρά σ΄ αυτά τα «ακατάλληλα πρότυπα» και τη «διπολική ή πολυπολική ισορροπία ανάμεσα στα εθνικά κράτη».
Τι ακριβώς γιορτάζουμε κατά την επέτειο; Ασφαλώς την επικράτηση των ελληνικών ανταρτικών σωμάτων επί των αντιστοίχων βουλγαρικών μετά από αιματηρό αγώνα τεσσάρων ετών χωρίς όμως ουσιαστικό αποτέλεσμα. Πρέπει να μας γεμίζει η επέτειος μόνο ικανοποίηση και υπερηφάνεια; Ασφαλώς ναι, θα απαντήσουν κάποιοι έχοντας υψηλό το πατριωτικό φρόνημα ή έχοντας εμποτιστεί από το εθνικιστικό δηλητήριο, το οποίο άφθονο παροχέτευσε και στη Βαλκανική η δυτική σκέψη. Υπάρχει όμως και άλλη προσέγγιση προς το θέμα μας, η εκκλησιαστική.
Η ανασκαφή της Αμφίπολης, που ξαναζωντανεύει την ιστορία και έχει προκαλέσει τόσες συζητήσεις και παγκόσμιο θαυμασμό, αποδεικνύει ξανά ότι τούτο το παμπάλαιο χώμα «δεν έδεσε ποτέ με την φτέρνα» των εχθρών μας, που ήρθαν ντυμένοι «φίλοι» αμέτρητες φορές, όπως μας διδάσκει το Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη.
Είναι πολλές οι σημαντικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις των τελευταίων ετών που ενισχύουν την «ελληνικότητα» και την ιστορική μας ταυτότητα απέναντι στα ισοπεδωτικά ιδεολογήματα της Νέας Τάξης. Κι όμως, τα σημαντικά αυτά ευρήματα, μέχρι σήμερα απλώς ανακοινώνονταν και ύστερα «θάβονταν» ως προς την ευρύτερη σημασία τους. Πριν από την Αμφίπολη, η τελευταία φορά που από την αρχαιολογική έρευνα δημιουργήθηκε εθνικό ενδιαφέρον ήταν το 1977 με την Βεργίνα. Και είδαμε στην συνέχεια τι ρόλο έπαιξε αυτή η σπουδαία ανακάλυψη στα εθνικά μας θέματα.
Συμπληρώθηκαν 200 έτη από την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας, εκείνης που έμελλε να οργανώσει την ελληνική επανάσταση το 1821. Συνήθως περιοριζόμαστε στην αναφορά στους τρεις ιδρυτές της Σκουφά, Ξάνθο και Τσακάλωφ. Πέραν αυτού ελάχιστα γνωρίζουμε και αυτά στρεβλωμένα.
Η Φιλική Εταιρεία ιδρύθηκε τη 14η Σεπτεμβρίου 1814, ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (ημέρα όχι χωρίς νόημα για τους πρωτεργάτες), στην Οδησσό, πόλη που κτίστηκε κατ’ εντολή της τσαρίνας Αικατερίνης μετά την απελευθέρωση της περιοχής από τους Τούρκους κατά το τέλος του 18ου αιώνα. Η σημαντική θέση της είχε ως συνέπεια την εγκατάσταση εκεί κατοίκων διαφόρων εθνοτήτων, μεταξύ των οποίων και Ελλήνων, οι οποίοι επιδόθηκαν κυρίως στο εμπόριο. Η ίδρυση της Εταιρείας σε ρωσικό έδαφος παρείχε ασφάλεια και βεβαιότητα ότι σε περίπτωση αποκάλυψής της δεν θα είχαν τα μέλη της την τύχη του Ρήγα και των συντρόφων του. Κατά τα τέσσερα πρώτα έτη τα μέλη της δεν ξεπερνούσαν τα τριάντα. Στη συνέχεια η έδρα της μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, καθώς οι ιδρυτές της μετακινήθηκαν εκεί, όπου ο Σκουφάς άφησε την τελευταία του πνοή.
Η ΣΥΜΦΟΡΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΣ – ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ
Του Απόστολου Παπαδημητρίου
Κύλισαν επάνω από εβδομήντα έτη από τη συμφορά της Μικρασίας, τη μεγαλύτερη στη μακραίωνη ιστορία του ελληνισμού. Οι πληγές έχουν επουλωθεί και η επιθυμία της λήθης φαίνεται να κερδίζει έδαφος. Βέβαια υπάρχουν και κάποιοι που ακόμη αντιστέκονται, αποτελούν όμως πλέον οπισθοφυλακές, που δίνουν τη μάχη για την τιμή των όπλων. Οι εκδηλώσεις χαρακτηρίζονται από τη νοσταλγία για τις χαμένες πατρίδες, τις οποίες ολοένα και περισσότεροι απόγονοι των θυμάτων της γενοκτονίας και των προσφύγων επισκέπτονταν μέχρι πρόσφατα χάρη στην οικονομική ευμάρεια. Όμως από την άλλη η ευμάρεια είναι που έκανε πολλούς περισσότερους να αποζητούν τη λήθη και να αποδεχθούν τα τετελεσμένα φθάνοντας να εξισώνουν θύτη και θύμα με την υποστήριξη της ανιστόρητης νεοταξικής θέσης ότι και οι Έλληνες διέπραξαν γενοκτονία. Ας εξετάσουμε κάποια στοιχεία της τραγωδίας.
