Αυτός ο τόπος δεν είναι η Ελλάδα μου
+ Του Γεωργίου-Αλέξανδρου Μαγκάκη*
«Σαλπάρω ήρεμος για τον άλλο κόσμο. Αυτόν που αφήνω πίσω μου σίγουρα δεν είναι πια η Ελλάδα μου. Αυτός είναι άλλος τόπος με ανθρώπους άλλης φυλής. Δεν με αφορούν. Τι θέλω εγώ ανάμεσά τους; Να 'στε όλοι καλά.
Στον τάφο μου να γράψετε: Αντιστάθηκε το 1941-1944 στη ναζιστική κατοχή, το 1967-1974 στη στρατιωτική δικτατορία και το 1989-1996 στην ηθική σήψη. Μετά, στην πλημμύρα του άνοου, δεν υπάρχει αντίσταση και το μετά από την πλημμύρα αυτή δεν υπάρχει πια».
Το τελευταίο ιδιόχειρο σημείωμα του Γεώργιου – Αλέξανδρου Μαγκάκη με τίτλο «Η ζωή πάνω στο νήμα», λίγες ημέρες πριν φύγει από τη ζωή. Σε κίτρινο χαρτί με διορθώσεις και σημειώσεις, αφήνει τις τελευταίες του σκέψεις, παρά τα σοβαρά προβλήματα της υγείας του.
Χθες, παρουσία συγγενών, συνεργατών και φίλων, στο Α' Νεκροταφείο τελέστηκε σαρανταήμερο τρισάγιο στη μνήμη του νομικού, αγωνιστή της δημοκρατίας, πανεπιστημιακού, υπουργού και πολιτικού.
[Ο Γεώργιος Αλέξανδρος-Μαγκάκης ως πρόεδρος του κόμματος της Σοσιαλιστικής Πρωτοβουλίας έχοντας δίπλα του τον νυν αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Οικονομικών Βαγγέλη Βενιζέλο, στέλεχος της Νεολαίας του (1977)]
Επίκαιρα όσο ποτέ τα λόγια του από το κελί του στις φυλακές του Κορυδαλλού, Φεβρουάριος του 1971. Στρέφει το μυαλό του στην Ευρώπη και, εκτός από την προσμονή βοήθειας, προχωρά, αρκετά προφητικά, και σε σκέψεις για το μέλλον. «Γράμμα από τη φυλακή για τους Ευρωπαίους»:
«Τρέμουμε για την τύχη της χώρας μας, που τη λέμε Ευρώπη. Γιατί ξέρουμε πως σ' αυτήν κρατιέται η ελπίδα και πως γι' αυτόν το λόγο απειλείται. Είναι πολύ επικίνδυνο να συντηρείς την ελπίδα του ανθρώπου. Της Ελλάδας η υποδούλωση τι άλλο νόημα έχει; Φτιάξανε προγεφύρωμα. Άλλο ένα δίπλα σ' εκείνα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Φοβούνται την Ευρώπη. Αυτήν την βασανισμένη νερομάνα ιδεών. Στα παμπάλαια χώματά της υπάρχουν πάντα οι σπόροι τους. Οι απλοί της άνθρωποι τους συντηρούνε μέσα στον κόρφο τους μ' αυτήν την τόσο αυτονόητη εδώ ανησυχία του πνεύματος. Σωστά την φοβούνται οι δήθεν πάμπλουτοι και πάνοπλοι. Εδώ, όταν λέμε για άνθρωπο, καταλαβαίνουμε νόημα. Αυτό που τον κάνει να είναι το μέτρο για όλα τα πράγματα. Αυτή η πιο παλιά, η πιο σοφή και η πιο εκρηκτική μας σκέψη. Γι' αυτήν τη σκέψη φοβούνται την Ευρώπη. Ξέρουνε πως κάποτε αναπόφευκτα θα παίξει το ρόλο της. Ετσι κι εμείς φοβόμαστε σήμερα γι' αυτήν. Αυτήν έχουμε έγνοια. Εμείς, τα πιο αδύναμα πλάσματα. Κι όμως αυτό δεν είναι καθόλου αστείο».
Γ.Α.Κ.
ΠΗΓΗ: Έντυπη Έκδοση, Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2011, http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=316775
* O Γεώργιος – Αλέξανδρος Μαγκάκης, του Αντωνίου ήταν ομότιμος καθηγητής της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και δικηγόρος ποινικολόγος.
Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 25 Ιουνίου του 1922 και απεβίωσε στις 5 Σεπτεμβρίου 2011. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου έλαβε το πτυχίο το 1946. Στη διάρκεια της κατοχής έλαβε μέρος στην εθνική αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΔΕΣ. Την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως δικηγόρος ξεκίνησε στην Αθήνα το 1947. Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Ποινικού Δικαίου από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου το 1953 και το 1955 εξελέγη υφηγητής του Ποινικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κατά το διάστημα 1962-1963 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ της Γερμανίας ως επισκέπτης καθηγητής, ενώ το 1968 εξελέγη παμψηφεί έκτακτος καθηγητής του Ποινικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών. Όμως η δικτατορία δεν ενέκρινε τον διορισμό του. Τον Φεβρουάριο του 1969 τον απομακρύνει και από τη θέση του υφηγητή. Οι παραδόσεις του στη Νομική Σχολή κατά τη διάρκεια της δικτατορίας αποτέλεσαν ευθείες αντιδικτατορικές εκδηλώσεις, γεγονός που τον οδήγησε τον Ιούλιο του 1969 στη σύλληψη. Για πέντε μήνες παρέμεινε σε απομόνωση και υποβάλλεται σε βασανιστήρια, ενώ τον Απρίλιο του 1970 καταδικάζεται σε κάθειρξη 18 ετών. Από τη φυλακή γράφει αντιστασιακά κείμενα καταγγέλλοντας το καθεστώς. Ένα από τα κείμενα αυτά, το Γράμμα από τη φυλακή, δημοσιεύεται εκτενώς από τα Μέσα Ενημέρωσης του Εξωτερικού ενώ ένα άλλο με τίτλο Η Ελλάδα μου συμπεριλαμβάνεται στην αντιστασιακή έκδοση Νέα Κείμενα που κυκλοφόρησε στην Αθήνα το 1971. Το 1972, ενώ ήταν έγκλειστος στις φυλακές, το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης τον εξέλεξε τακτικό καθηγητή του Ποινικού Δικαίου και της Φιλοσοφίας του Δικαίου. Τον Απρίλιο του 1972 αποφυλακίζεται, για λόγους υγείας και καταφεύγει στη Χαϊδελβέργη όπου διδάσκει Ποινικό Δίκαιο χωρίς να σταματά ούτε στιγμή τον αντιδικτατορικό του αγώνα.
Μετά την πτώση της δικτατορίας (1974) επιστρέφει στην Ελλάδα και μετέχει στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας ως υπουργός Δημοσίων Έργων (24/07/1974-09/10/1974). Παράλληλα αρχίζει ξανά τις παραδόσεις του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συγκεκριμένα στη πανηγυρική έναρξη των παραδόσεων ξεκίνησε τον λόγο του προς τους φοιτητέςμε την περίφημη φράση: "Κύριοι και τώρα συνεχίζουμε από εκεί που μας σταμάτησαν".
Η φράση αυτή προκάλεσε ξέφρενο ενθουσιασμό και συγκίνηση όπου οι ακροατές του όρθιοι επί 15 λεπτά της ώρας τον χειροκροτούσαν, μη μπορώντας και ο ίδιος να κρύψει την συγκίνησή του.
Εξελέγη βουλευτής με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και διετέλεσε υπουργός σε τρεις κυβερνήσεις του (υπό την πρωθυπουργία του Α. Παπανδρέου): Δικαιοσύνης (1982-84, 1984-85, 1985-86), Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (1987) και, τέλος, αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών (1995). Είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης Ποινικού Δικαίου, της Διεθνούς Αμνηστίας, καθώς και της Διεθνούς Ένωσης Νομικών. Έχει συμμετάσχει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς και σε πολλά διεθνή σοσιαλιστικά και επιστημονικά συνέδρια
Ήταν παντρεμένος με την Αγγελική Γονατά, κόρη του Στυλιανού Γονατά, ομιλούσε επίσης αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά και ήταν μόνιμος κάτοικος κεντρικής συνοικίας της Αθήνας.