Tο έσοπτρο…
Του παπα Ηλία Υφαντή
O Παύλος μισούσε θανάσιμα τους Χριστιανούς και αγαπήθηκε παράφορα από το Χριστό. Κεραυνοβολήθηκε απ' το θεϊκό έρωτα και έγινε από άσπονδος εχθρός του χριστιανισμού ο μεγαλύτερος απόστολος της Εκκλησίας. Και αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα θαύματα στην παγκόσμια ιστορία του πνεύματος.
Και φαίνεται πως το μυστικό για το θαύμα αυτό, αλλά και για όλο το αδιάλειπτο θαύμα, που είναι η μετά Χριστόν ζωή του Παύλου, βρίσκεται σ' ένα μικρό βοτσαλάκι. Ένα μικρό βοτσαλάκι ριγμένο στην Α΄ Προς Κορινθίους επιστολή του, μέσα στον περίφημο « Ύμνο της Αγάπης» (Προς Κορινθίους Α΄. ΙΓ:1-13). Ένα μικρό βοτσαλάκι που μπορεί να γίνει η λυδία λίθος και για τη ζωή του καθενός μας. Αρκεί να το ανακαλύψουμε και να το αποκαταστήσουμε στην αρχική του καθαρότητα και διαύγεια.. Πρόκειται για το: «έσοπτρο».
Αλλά τι είναι αυτό το έσοπτρο;
Είναι, θα μπορούσαμε να πούμε, ο μαγικός καθρέφτης μέσα στον οποίο οι καλλιτέχνες είδαν τ' αριστουργήματά τους και οι ποιητές συνάντησαν τη μούσα τους. Εκεί που ο Όμηρος είδε τα κατορθώματα των ηρώων και των θεών, ο Δάντης την κόλαση και τον παράδεισο και ο Πλάτωνας τον Κόσμο των Ιδεών. Εκεί που ο τυφλός Τειρεσίας έβλεπε, πέρα απ' το χρόνο και το χώρο, παρόντα τα παρελθόντα και τα μέλλοντα…
Στο χώρο της θρησκείας είναι ο καθρέφτης της αιωνιότητας. Εκεί όπου οι προφήτες συνάντησαν το Θεό και συνομίλησαν μαζί του. Εκεί που βρίσκεται γραμμένη η ιστορία του κόσμου, από καταβολής μέχρι τη συντέλεια. Εκεί που ο Μωυσής είδε τη Γένεση του κόσμου και ο Ιωάννης διάβασε την Αποκάλυψη του μέλλοντος. Εκεί που ο Γέροντας Πορφύριος ακτινογραφούσε – τυφλός κι αυτός στα γεράματά του – όχι μόνο τα σώματα αλλά και τις ψυχές των επισκεπτών του. Και ανακάλυπτε, συχνά και γιάτρευε πληγές, που ούτε οι ίδιοι ούτε και η επιστήμη τις είχαν εντοπισμένες…
Mέσα απ' αυτό το έσοπτρο – έστω και αινιγματικά και αποσπασματικά – και ο Παύλος, που δεν είδε ποτέ το Χριστό και δεν χρημάτισε μαθητής του, είδε και μελέτησε τα μυστήρια του Θεού. Αυτά που ποτέ μάτι δεν είδε και αυτί δεν άκουσε και ανθρώπινη καρδιά δεν στοχάστηκε….». Και άκουσε τη φωνή του Χριστού, στο δρόμο της Δαμασκού, που του παράγγελνε ν' αλλάξει ολοκληρωτικά όχι μόνο τη δική του ζωή, αλλά και ολάκερη την πορεία και ιστορία της ανθρωπότητας…
Αλλά κι εμείς οι ταπεινοί και άσημοι, δίπλα στους μεγάλους του πνεύματος, έχουμε εμπειρία του εσόπτρου, μέσα απ' τα αινιγματικά μας όνειρα. Αφού κάποτε μας δείχνουν, αν τ' αποκρυπτογραφήσουμε, όχι μόνο τα μελλούμενα, αλλά και άλλα πολλά…
Και βέβαια το έσοπτρο δεν είναι άγνωστο και στο χώρο της επιστήμης. Είναι, κατά τη γνώμη μου, το περίφημο ασυνείδητο, με το οποίο ασχολείται η Ψυχολογία του Βάθους. Της οποίας άνοιξε το δόμο ο μεγάλος Φρόϋντ και τον ακολούθησαν και οι άλλοι εξερευνητές των αβυθομέτρητων βυθών του ωκεανού της ψυχής.
Εκείνο που δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο έσοπτρο του ασυνειδήτου είναι ότι αποτελεί τον αποφασιστικότερο παράγοντα της συμπεριφοράς του ανθρώπου. Και το ακόμη σημαντικότερο είναι ότι μπορεί να συντελέσει ουσιαστικά στην αλλαγή και ανακαίνιση της ανθρώπινης προσωπικότητας και, κατά συνέπεια, της ανθρώπινης κοινωνίας. Αρκεί να βρούμε τον μυστηριώδη κώδικα, που θα επιτρέψει να μπούμε και να λειτουργήσουμε στα άδυτά του.
Και θα το πούμε χωρίς περιστροφές: Ο μυστικός αυτός κώδικας βρίσκεται περισσότερο απ' οπουδήποτε αλλού, στην Εκκλησία και στα μυστήριά της. Γιατί με τα μυστήρια κατορθώνεται η επικοινωνία του ανθρώπου με το Θεό (θεία κοινωνία) και τον συνάνθρωπο(συγγνώμη). Και με τα μυστήρια μαθαίνει ο άνθρωπος τη γλώσσα του θαύματος. Και γίνεται συμμέτοχος της θεϊκής σοφίας και καλοσύνης και ομορφιάς…
Αν ζούμε σ' έναν κόσμο παράλογα εγκληματικό και ανόητα άδικο, όπου μια συντριπτική μειονότητα ασωτεύει και η συντριπτική πλειονότητα υποφέρει, αν τον κόσμο τον κυβερνούν συχνά εγκληματίες και διεστραμμένοι και μάλιστα με τη δική μας συγκατάθεση, αν κάποιοι ιεροεξεταστές με τα προκρούστεια μέτρα τους και τους κανόνες καίνε και κομματιάζουν την ψυχή μας και μας κάνουν να νιώθουμε παντού φυλακισμένοι κι εξόριστοι και βρισκόμαστε σε διαρκή σύγκρουση με τον εαυτό μας και τους άλλους, αυτό συμβαίνει, γιατί «απωθήσαμε» το Θεό και τα μυστήριά του. Γιατί φύγαμε από την Εκκλησία!…
Και για να εξηγούμαστε: Όχι την Εκκλησία αυτών «που είπαν την αμαρτία αρετή και την ευλόγησαν», όπως λέει ο Ελύτης. Ούτε αυτούς, που έκαμαν τους χριστιανούς αντίχριστους. Αλλά την Εκκλησία του Χριστού και του Παύλου. Που κάνει τους εγκληματίες αγίους. Και στέλνει τους ληστές πρώτους στον παράδεισο. Και αγωνίζεται να φέρει τη βασιλεία του Θεού «ως εν ουρανώ και επί της γης»…
Παπα-Ηλίας, 27-06-2009
