Αξιοπρεπές πένθος*

Του Γιάννη Στρούμπα

Στα σύνορα του χρόνου, προϊστορίας κι ιστορίας, πρωτογονισμού και πολιτισμού, κατανόησης και παρανόησης, εκεί που συναντιούνται οι επικράτειες της ζωής και του θανάτου, ακόμη και τα σύγχρονα όμορα κράτη, στήνει το σκηνικό και τοποθετεί τους ήρωές του ο Κυριάκος Συφιλτζόγλου στην τρίτη του ποιητική συλλογή με τον τίτλο «Με ύφος Ινδιάνου». Κεντρικά πρόσωπα του ποιητικού μύθου είναι ο Σεβάτ κι η Ρεϊχάν, δύο πρόσφυγες που κλείνουν τον κύκλο της ζωής τους πριν καν ολοκληρώσουν την τρίτη δεκαετία της και που θα μπορούσαν να αποτελούν προσωπεία του ποιητή – ιδίως ο Σεβάτ, καθώς μάλιστα εμφανίζεται γεννημένος το 1983, το ίδιο δηλαδή έτος με τον Συφιλτζόγλου. Άλλωστε ο πρώτος στίχος της συλλογής «Εγώ – Σεβάτ» συναινεί στη συγκεκριμένη ταύτιση.

Συνέχεια →

«Διάσωση»-βιασμός, II*

Του Γιάννη Στρούμπα

Γιάννης Σιάτρας, «Οι ζημιές μας κέρδη τους. Η λεηλασία της Ελλάδας. Τα αποτελέσματα μιας ανεύθυνης πολιτικής», εκδ. EuroCapital, Αθήνα 2013, σελ. 400. (Συνέχεια από το προηγούμενο φύλλο)

Η πολιτική που ακολούθησε η Ε.Ε. με το Πρόγραμμα Αγορών Τίτλων της Ε.Κ.Τ. και τα ελληνικά ομόλογα που δεν «κουρεύτηκαν» φαίνεται πως αποσκοπεί στο να παραμένει η Ελλάδα έρμαιο της βούλησης των ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών. Τα ελληνικά ομόλογα της Ε.Κ.Τ. εξαιρέθηκαν από το «κούρεμα», εξαίρεση που δημιούργησε μια τεράστια διάκριση μεταξύ των κοινών επενδυτών και της Ε.Κ.Τ. και, για πρώτη φορά στην ιστορία, την κατηγορία του «προνομιούχου επενδυτή», γεγονός αδιανόητο ως τότε για τη διεθνή επενδυτική κοινότητα. Ο Σιάτρας χαρακτηρίζει την ιδιαίτερη αντιμετώπιση της Ε.Κ.Τ. σκανδαλώδη.

Συνέχεια →

Έχει παρέλθει πλέον η εποχή των επαναστάσεων;

Του Γιώργου Λιερού*

 Τμήμα της εισήγησης κατά την παρουσίαση του βιβλίου του Αλέξανδρου Κιουπκιολή «Για τα κοινά της ελευθερίας», εκδόσεις Εξάρχεια, η οποία έγινε στο Nosotros, στις 2/3/2015

Έχει πια περάσει η εποχή των επαναστάσεων; Ή έχει περάσει, τουλάχιστον όσον αφορά τη δική μας γενιά και τις αμέσως επόμενες; Με την εδραίωση της σύγχρονης απολυταρχίας μπαίνουμε σε μια μακριά περίοδο κοινωνικής ειρήνης ανάλογη με εκείνη στην οποία μπήκε η Ευρώπη με την εδραίωση του απολυταρχικού κράτους και αφού καταλάγιασαν οι επαναστατικές θύελλες που μετά την κατάρρευση της φεουδαρχίας σάρωναν για δύο αιώνες την ήπειρο (μετά το 1350 και τον Μαύρο Θάνατο);

Συνέχεια →

«Διάσωση»-βιασμός, I*

Του Γιάννη Στρούμπα

Γιάννης Σιάτρας, «Οι ζημιές μας κέρδη τους. Η λεηλασία της Ελλάδας. Τα αποτελέσματα μιας ανεύθυνης πολιτικής», εκδ. EuroCapital, Αθήνα 2013, σελ. 400.

Η οικονομική ιστορία της Ελλάδας είναι η ιστορία των δανείων της. Από το 1824, με τα δάνεια της Ελληνικής Επανάστασης, μέχρι σήμερα, η χώρα διαρκώς εξαρτάται από χρέη, τα οποία μάλιστα συνδέονται με όλα τα σημαντικά γεγονότα της ελληνικής ιστορίας. Τα δάνεια της περιόδου 1879-1893 είναι διαφωτιστικά για την όλη αρρωστημένη κατάσταση: το ελληνικό δημόσιο είχε χρεωθεί 640 εκατομμύρια φράγκα έναντι πραγματικού ποσού 464 εκατομμυρίων· από αυτά εισέπραξε τα 348 εκατομμύρια και, ενώ μέχρι το φθινόπωρο του 1893 είχε επιστρέψει 367,7 εκατομμύρια, δηλαδή 20 εκατομμύρια περισσότερα απ’ όσα πραγματικά είχε λάβει, εξακολουθούσε να χρωστά 556,8 εκατομμύρια! Η εξάρτηση της χώρας από χρέη συγκαλύπτεται επιμελώς, επισημαίνει ο Γιάννης Σιάτρας στο βιβλίο του «Οι ζημιές μας κέρδη τους», ώστε να μη γίνεται αντιληπτό από τους Έλληνες ότι ζουν σε ένα ανελεύθερο κράτος, με κυβερνήσεις-ανδρείκελα των ξένων δυνάμεων.

Συνέχεια →

Τασούλα Καραγεωργίου, «Τι γίναν οι μαστόροι;»:

Η επαναλειτουργία του «εργοστασίου»*

Του Γιάννη Στρούμπα

Το δέσιμο με τη γη, η επικοινωνία με το χώμα, όπως αυτά επιτυγχάνονταν σε προγενέστερους καιρούς, στη σύγχρονη εποχή έχουν καταλυθεί. Τσιμέντο κι άσφαλτος κατακαλύπτουν το χώμα, εμποδίζοντας τον άνθρωπο να βρει τις ρίζες του, στεγανοποιώντας τον κι αποξηραίνοντας τα θετικά του συναισθήματα. Οχήματα μικρά και μεγάλα, κυρίως οι νταλίκες, σκορπούν τα ψυχρά τους ντεσιμπέλ στις εθνικές λεωφόρους. Το ρημαγμένο τοπίο μουλιάζει και μουχλιάζει απ’ τη βροχή, καταδυναστεύεται απ’ το κρύο. Στο εχθρικό τούτο περιβάλλον η Τασούλα Καραγεωργίου, στην ποιητική της συλλογή «Τι γίναν οι μαστόροι;», αναζητά μία πρωτογένεια, τη ζωή «στο πρώτο κύτταρό της», στην αρχική της αγνότητα. Ο τιθέμενος στόχος απαιτεί για την εκπλήρωσή του την κατάλληλη καθοδήγηση, τη συνδρομή των «μαστόρων».

Συνέχεια →

Ξαναδιαβάζοντας την “Κόκκινη άμμο” της Μαρινέλλας Βλαχάκη

Του Δημήτρη Δαμασκηνού

Διαλέγω τη μοναξιά και τη σιωπή

πεθαίνοντας από επιθυμία

να επικοινωνήσω μαζί σας

[Μαρινέλλα Βλαχάκη, ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΟ (1)]

Η Μαρινέλλα Βλαχάκη (σ.σ.: Μ.Β. στο εξής) γεννήθηκε στα Χανιά όπου ζει κι εργάζεται (2). Η πρώτη ποιητική της απόπειρα ήταν η συλλογή: “ΚΟΚΚΙΝΗ ΑΜΜΟΣ”. Εκδόθηκε “ιδίοις αναλώμασι” το 1992 (3) και περιλαμβάνει τριάντα οκτώ (38) αδημοσίευτα μέχρι τότε ποιήματα της (4), που, ωστόσο, είναι δύσκολο για τον φίλο του ποιητικού λόγου σήμερα στο σύνολό τους να τα απολαύσει, μιας και το βιβλίο είναι από καιρό εξαντλημένο και γι’ αυτό δυσεύρετο. Δεκαοκτώ (18) ποιήματα, ωστόσο, από αυτή τη συλλογή τα δημοσίευσε και πάλι το 2004, όχι όμως αυτούσια, μα λιγότερο ή περισσότερο ξαναδουλεμένα, στην προσεγμένη ποιητική της ανθολογία ΚΑΘ’ ΟΔΟΝ (5).

Συνέχεια →

Στη μεθόριο της «πολίτικαλ κορέκτ» επικράτειας*

Του Γιάννη Στρούμπα

Όπου κυριαρχούν οι σκιές και κάθε υπόθεση δρομολογείται υπογείως, το σκηνικό θυμίζει ένα κακόγουστο θέατρο σκιών. Μ’ ένα τέτοιο θέατρο σκιών ορίζεται η δημοκρατία στο σύγχρονο νεοελληνικό κράτος στην ποιητική συλλογή «Ποιήματα μικρόσωμα, άσωτα και φαντασμένα στα όρια του πολίτικαλ κορέκτ» του Αλέξανδρου Αραμπατζή και του Κώστα Κρεμμύδα. Οι δύο ποιητές, σε μια διαρκή συνομιλία που παρέχει τα εναύσματα για το κάθε νέο ποίημα, αναλαμβάνουν να αποδώσουν με ποιητικό τρόπο τη χειρότερη ίσως παρακμή του νεοελληνικού κράτους και των ανθρώπων του. Υποκρισία, προδοσία, δειλία, ατομισμός κι ασυναρτησία είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ανάπηρου πολιτεύματος, που μόνο κατ’ όνομα ή ευφημισμό αποκαλείται «δημοκρατία».

Συνέχεια →

Θρησκεία… για άθεους

Μπορούν οι άθεοι να «δανειστούν» τα καλά των θρησκειών, υιοθετώντας κάποιες θρησκευτικές παραδόσεις;

Του Αλέν ντε Μποτόν*

Στο καινούργιο βιβλίο του, «Religion for Atheists, A non-believers guide to the uses of religion», ο Αλέν ντε Μποτόν προτείνει μια διαφορετική προσέγγιση της θρησκείας απ’ όσους, όπως και ο ίδιος, δηλώνουν ότι δεν πιστεύουν στον Θεό. Κηρύσσοντας μάλιστα και ένα νέο κίνημα, τον Αθεϊσμό 2.0 όπως τον ονομάζει, ο συγγραφέας θεωρεί ότι η απορριπτική στάση του «παραδοσιακού» αθεϊσμού απέναντι σε καθετί το θρησκευτικό είναι όχι μόνο στενόμυαλη αλλά και καταστρεπτική, αφού στερεί από τους μη πιστούς πλείστα και πλούσια οφέλη που έχει να τους προσφέρει μια κοσμική θεώρηση των θρησκευτικών παραδόσεων. Αυτήν ακριβώς συμβουλεύει να υιοθετήσουν.

Συνέχεια →

Ιστορίες για μια καταραμένη πλατεία… Βιβλιοκριτική

Της Ματίνας Αναγνωστοπούλου

για τη νουβέλα του Γιάννη Τσίρμπα, ‘Η Βικτώρια δεν υπάρχει’

Η πολύ καλή νουβέλα του Γιάννη Τσίρμπα καταπιάνεται με την ανθρωπογεωγραφία της πλατείας Βικτωρίας και των γύρω δρόμων. Στο επίκεντρο του βιβλίου μιαπολύπαθη περιοχή του κέντρου της Αθήνας η οποία παρακμάζει μέρα με τη μέρα τα τελευταία χρόνια.

Η νουβέλα κινείται σε δύο επίπεδα: μια κεντρική ιστορία και πέντε μικρές εμβόλιμες ιστορίες μικρότερης έντασης.

Συνέχεια →

Παστίλιες για τον καρκίνο*

Του Γιάννη Στρούμπα

Η ζωή επιφυλάσσει διαρκώς νέες παραστάσεις. Φέρνει τον άνθρωπο αντιμέτωπο με πρωτόγνωρες καταστάσεις, τις οποίες εκείνος καλείται να τις χειριστεί με τρόπο επωφελή για τον ίδιο. Συμβαίνει όμως συχνά να καταντά η ζωή «μια θάλασσα νεκρή». Εκεί μόνο οι μνήμες μοιάζουν ικανές να χαρίσουν ζωτικές ανάσες. Ανάσες ποτισμένες από το παρελθόν στο οποίο αναφέρονται, από το άρωμά του. Η θετική τούτη φόρτιση περιορίζεται, ωστόσο, από το ενδεχόμενο το παρελθόν να ’χει σκουριάσει. Οι δύο λειτουργίες, η θετική και η αρνητική, ορίζουν το εύρος των δυνατοτήτων της μνήμης, η οποία άλλοτε λυτρώνει κι άλλοτε καθηλώνει, μεταβαλλόμενη σε τροχοπέδη στην πορεία προς το μέλλον. Τους παράγοντες που μπλοκάρουν την υγιή εξέλιξη της ζωής πραγματεύεται ο Χάρης Μελιτάς στην ποιητική του συλλογή «Άρωμα σκουριάς», με τον υπότιτλο «Χαϊκού με τίτλο», υπότιτλο προσδιοριστικό του είδους των ποιημάτων.

Συνέχεια →