Ο π. Προκόπιος των μεταναστών στον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών
Η συνέντευξή του στις Μαρία Δέδε, Χριστίνα Παπασταθοπούλου*
Για ΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ (του Αγίου Παντελεήμονα)
«Η αδιαφορία της Πολιτείας έβγαλε τους ανθρώπους στον δρόμο»
Με επίκεντρο την πλατεία, με τους μετανάστες να είναι το μήλον της Έριδος και τους κατοίκους χωρισμένους σε «στρατόπεδα», η περιοχή του Αγ. Παντελεήμονα μοιάζει το τελευταίο διάστημα με καζάνι που βράζει. Ένα σημείο στον χάρτη της Αθήνας που πάνω του ζυγίζονται αντοχές και δυνατότητες επιβίωσης και συνύπαρξης, δοκιμάζονται δικαιώματα και ανθρωπιστικές αξίες, αναμετρώνται αντιλήψεις.
* Ελευθεροτυπία, Σάββατο 13 Ιουνίου 2009
«Αγανακτισμένοι πολίτες» που τα βάζουν με όσους μετέχουν σε αντιρατσιστικές εκδηλώσεις στην περιοχή. Προπηλακισμοί και επεισόδια σαν κι αυτά που έγιναν την Τρίτη μεταξύ ακροδεξιών και αντιεξουσιαστών. Κάτοικοι της περιοχής που φτιάχνουν ομάδες περιφρούρησης για να μην πατήσει το πόδι του μετανάστης 
στην πλατεία και κλείνουν με λουκέτο την παιδική χαρά για να μην έχουν πρόσβαση τα παιδιά των ξένων, κι άλλοι, κάτοικοι κι αυτοί, που αντιδρούν σε τέτοιου είδους ακρότητες και εκφράζουν, όπως μπορούν, την αλληλεγγύη τους στους μετανάστες.
Στιγμές έντασης και σκηνές βίας που εκτυλίσσονται μόλις ένα βήμα από την εκκλησία του Αγ. Παντελεήμονα. Εκεί όπου συναντήσαμε τον πατέρα Προκόπιο. Ενα πρόσωπο που βρέθηκε, τον τελευταίο καιρό, στη δίνη του κυκλώνα γιατί… τόλμησε και βοήθησε κάποιους αλλοδαπούς που σύχναζαν στην πλατεία. Εναν κληρικό, που δέχτηκε απειλές γιατί προσέφερε φαγητό και ρούχα σε οικογένειες Αφγανών.
Ηρεμος, ευγενικός, αξιοπρεπής, αλλά και πικραμένος. Δεκαεφτά χρόνια λειτουργεί στον Ιερό Ναό του Αγίου Παντελεήμονα στην Αχαρνών και πρώτη φορά ήρθε αντιμέτωπος με τέτοιο πρόβλημα.
Δεκάδες Αφγανοί, ανάμεσά τους οικογένειες με μικρά παιδιά, «κατασκήνωσαν» κάποια στιγμή στα σκαλιά της εκκλησίας του γιατί δεν είχαν πού να κοιμηθούν, τι να φάνε, ήταν εγκαταλελειμμένοι και εξαθλιωμένοι. Και ο πατέρας Προκόπιος δεν τους έδιωξε. Έδωσε βοήθεια σε όσους προσέτρεξαν σ’ αυτόν.
Η κίνησή του αυτή τον έβαλε σε μεγάλες περιπέτειες, αφού μπήκε στο στόχαστρο κάποιων κατοίκων που πίστεψαν ότι η ανοχή και η βοήθεια που έδειξε ο ιερέας στους αλλοδαπούς έκανε τους Αφγανούς να παρατείνουν την παραμονή τους στην πλατεία. Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν ο πατήρ Προκόπιος να διακόψει τη βοήθεια προς τους μετανάστες «για να καταλαγιάσουν τα πράγματα», όπως λέει, αν και πιστεύει ότι «ο Θεός θα τους δείξει πού να πάνε, ας τους διώξαμε εμείς, όλοι παιδιά τού Θεού είναι».
Ο ίδιος νιώθει ότι έκανε το καθήκον του δίνοντας βοήθεια σε ανθρώπους που είχαν ανάγκη. Δεν φοβάται, γιατί έκανε πράξη τη φράση του Χριστού «αγαπάτε αλλήλους», δεν αδικεί τους κατοίκους γιατί, όπως τονίζει, «η αδιαφορία της Πολιτείας τούς έκανε να βγουν στον δρόμο», δεν αγανακτεί και δεν οργίζεται με κανέναν, το μόνο που τον στενοχωρεί είναι ότι εκτός από την αστυνομία, οι υπόλοιπες αρχές απουσιάζουν από την περιοχή. Για όλα αυτά συζητήσαμε μαζί του.
Πότε παρουσιάστηκε το πρόβλημα στην περιοχή;
«Τον τελευταίο χρόνο, με την παρουσία των Αφγανών. Πριν υπήρχαν αλλοδαποί, είχαν όμως ενσωματωθεί στην περιοχή και μάλιστα ο κόσμος τούς νοίκιαζε και τους πουλούσε και σπίτια. Οταν λοιπόν νοικιάζεις και πουλάς τα σπίτια σου, εσύ φέρνεις τον αλλοδαπό στην περιοχή σου. Πώς βγαίνεις μετά και διαμαρτύρεσαι ότι η περιοχή σου γέμισε αλλοδαπούς;».
Τι συνέβη όμως και τον τελευταίο χρόνο εντάθηκε το πρόβλημα;
«Εκείνο που ενόχλησε τους κατοίκους, και έχουν δίκιο σε ορισμένα σημεία, ήταν η μετατροπή της πλατείας και γενικά της περιοχής σε γκέτο. Ξαφνικά παρουσιάστηκε μια συσσώρευση Αφγανών, κυρίως νεαρών και αργότερα οικογενειών με μικρά παιδιά, οι οποίοι δεν είχαν πού να κοιμηθούν, τι να φάνε, ήταν εγκαταλελειμμένοι και βρήκαν καταφύγιο στα σκαλοπάτια της εκκλησίας. Ετσι, οι κάτοικοι έβλεπαν 300, 400, 500 άτομα να σουλατσάρουν στην πλατεία, να κοιμούνται στα σκαλοπάτια της εκκλησίας και αναρωτιούνταν: «Τι θα γίνει, πόσο θα συνεχιστεί αυτό;». Αλλά εμείς τι έπρεπε να κάνουμε; Να τους διώξουμε, να τους πετάξουμε; Δεν φτάνει δηλαδή ο πόνος τους, η θλίψη τους, η πείνα τους, η δυστυχία τους, έπρεπε κι εμείς να τους συμπεριφερθούμε με σκληρότητα;».
Πώς το αντιμετωπίσατε αυτό το φαινόμενο;
«Στην αρχή προβληματίστηκα και το πρώτο που σκέφτηκα ήταν να μάθω τι θέλουν αυτοί οι άνθρωποι εδώ, ποιος τους έφερε. Στη συνέχεια αναρωτήθηκα τι έπρεπε να κάνουμε για να τους βοηθήσουμε. Τι ανάγκες είχαν. Οι περίοικοι είδαν ότι εμείς δεν δείξαμε σκληρότητα, δείξαμε μια ανοχή, και θεώρησαν ότι τους ευνοούμε για να μείνουν εδώ».
Τους βοηθήσατε;
«Βοηθήσαμε όσους απευθύνθηκαν σε εμάς. Δεν πήγαμε να τους πούμε «όσοι πιστοί προσέλθετε και εμείς θα σας βοηθήσουμε». Μην ξεχνάτε πως ήταν χειμώνας ή ερχόταν χειμώνας, έκανε κρύο, δεν είχαν κλινοσκεπάσματα, δεν είχαν ρούχα να φορέσουν, δεν είχαν τίποτα. Εκανα αναφορά στην Ιερά Αρχιεπισκοπή και μας ενίσχυσε, μέσω της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Αλληλεγγύη», με κλινοσκεπάσματα, τρόφιμα, ρούχα. Κυρίως ενδιαφερθήκαμε για τις οικογένειες που είχαν μικρά παιδιά».
Συνεχίζεται ακόμα αυτή η βοήθεια;
«Όχι, γιατί κάποιοι μας εμπόδισαν να το κάνουμε».
Ποιοι είναι αυτοί;
«Άνθρωποι που μας κατηγόρησαν ότι με αυτό τον τρόπο τους κρατάμε εδώ και δεν τους αφήνουμε να φύγουν. Μα οι Αφγανοί δεν είχαν όνειρο να φύγουν από το Αφγανιστάν και να έρθουν στην πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα. Ηρθαν εδώ περιστασιακά και αύριο θα πάνε κάπου αλλού, όπου βρουν δου
λειά.
Θα μου πείτε τώρα, είναι σωστό η Ελλάδα να δέχεται τόσα κύματα μεταναστών; Μπορεί να τα αντέξει; Και εγώ πιστεύω ότι δεν μπορεί και θεωρώ ότι είναι άδικο να είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης που δέχεται τόσο μεγάλο αριθμό μεταναστών. Αλλά από την άλλη δεν μπορούμε να καταργήσουμε τα ανθρωπιστικά μας αισθήματα. Εγώ είδα με τα μάτια μου ένα πατέρα να είναι χωμένος στον κάδο των σκουπιδιών, να βγάζει από κει ένα κουλούρι και να το δίνει στο παιδί του να το φάει. Νομίζω ότι κανένας Έλληνας δεν θα έμενε ασυγκίνητος μπροστά σε αυτή την εικόνα».
Παρ’ όλ’ αυτά, εσείς κάτω από αυτή την πίεση, διακόψατε το έργο σας.
«Σταμάτησε προσωρινά, για να καταλαγιάσουν τα πράγματα. Δεν μπορούμε να βάζουμε συνέχεια λάδι στη φωτιά. Θα βρούμε άλλους τρόπους να τους βοηθήσουμε αν υπάρχει ανάγκη. Το συσσίτιο το διατηρούμε. Κάθε μέρα προσφέρουμε φαγητό σε 150 άτομα, Έλληνες και ξένους. Αδίκως μας κατηγορούν ότι βοηθάμε μόνο τους ξένους. Είναι ψέμα. Βοηθάμε και τους Έλληνες».
Έχετε δεχτεί απειλές;
«Υπήρξαν. Και σκληρές εκφράσεις και προσπάθεια προπηλακισμού. Οι απειλές προήλθαν από άτομα παραπληροφορημένα. Δεν ήρθαν από άτομα που γνώριζαν την πραγματικότητα. Δεν αντέδρασα όμως σε όλα αυτά. Αντιλήφθηκα αμέσως ότι πρόκειται περί παραπληροφορήσεως και διαπίστωσα με λύπη ότι σκόπιμα παραπληροφορήθηκαν από ορισμένους ανθρώπους που έχουν προσωπική εμπάθεια κατά της Εκκλησίας».
Τι εννοείτε;
«Δεν θέλω να επεκταθώ περισσότερο. Από κει και πέρα βγήκαν και είπαν ότι ο πατήρ Προκόπιος ενδιαφέρεται μόνο για τους αλλοδαπούς. Δεν υπάρχει ψευδέστερο από αυτό που είπαν».
Φοβηθήκατε;
«Όχι, για ποιο λόγο να φοβηθούμε; Για την καλοσύνη μας πρέπει να αισθανόμαστε ενοχή και φόβο; Έχω αναφερθεί και στον Αρχιεπίσκοπο, ο οποίος αυτή τη γραμμή έχει, υπέρ της ενισχύσεως και βοηθείας των αναξιοπαθούντων, αδιακρίτως γλώσσης, φυλής, χρώματος κ.λπ.».
Είστε λίγο οργισμένος και αγανακτισμένος με την πολιτεία και το δήμο;
«Παράπονα έχω. Δεν οργίζομαι με κανέναν, ούτε αγανακτώ. Υπάρχουν προβλήματα και οφείλουμε όλοι μας να τα αντιμετωπίσουμε. Και εμείς που είμαστε άνθρωποι της Εκκλησίας και οι κάτοικοι της περιοχής και οι δημοτικές αρχές και τα υπουργεία, όλοι. Εκείνο που μας στενοχωρεί και μας κάνει να διαμαρτυρόμαστε είναι ότι δεν βλέπουμε την παρουσία των αρχών. Βλέπουμε την αστυνομία, έρχεται και αστυνομεύει την περιοχή, δεν έχουμε παράπονο. Πού είναι όμως η δημοτική παρουσία; Εγώ δεν είδα κανέναν να έρθει».
Τι θα μπορούσε να είχε κάνει ο δήμος για να αποφευχθούν όλα αυτά;
«Πρώτα απ’ όλα να με συγχωρέσει ο κ. δήμαρχος, τον εκτιμώ, αλλά από την ημέρα που έγινε δήμαρχος δεν τον είδα ποτέ στην πλατεία μας. Υποτίθεται ότι έχει γίνει ανάπλαση της πλατείας. Πηγαίνετε να δείτε, είναι ανάπλαση αυτό;
Επρεπε να γίνουν συλλαλητήρια, να ξεσηκωθούν οι κάτοικοι για να φιλοτιμηθεί η δημοτική αρχή να μας στείλει βυτία για να καθαρίζουν την πλατεία. Εγώ προσωπικά, ζήτησα από τους διαμερισματικούς συμβούλους να τοποθετηθούν στην περιοχή 4 χημικές τουαλέτες για να μη δημιουργείται πρόβλημα με τις βρωμιές. Λένε ότι τα παιδάκια (σ.σ. των μεταναστών) λερώνουν την παιδική χαρά. Αν ήταν Έλληνες και δεν είχαν τουαλέτες πού θα πήγαιναν; Μου υποσχέθηκαν ότι θα τις φέρουν, αλλά ακόμη δεν τις έχουμε δει…».
Πιστεύετε ότι θα έπρεπε να υπάρξει μέριμνα από την πολιτεία;
«Ενδεχομένως οι άνθρωποι να εργάζονται, να προσπαθούν, αλλά προς τα έξω φαίνεται μια αναποτελεσματικότητα. Δεν ξέρω ποιος είναι ο λόγος. Ίσως να μην υπάρχει καλός σχεδιασμός, ίσως να μην υπάρχει μεταναστευτική πολιτική. Συνέχεια ακούω να λένε ότι δεν ήμασταν έτοιμοι να δεχτούμε τόσους ξένους. Εντάξει, το 1990 δεν ήμασταν έτοιμοι, το 2009 είμαστε ακόμα ανέτοιμοι;».
Πώς σταμάτησαν να έρχονται εδώ οι Αφγανοί;
«Τρομοκρατήθηκαν. Έγιναν φοβερές σκηνές εδώ».
Ηρθαν κάτοικοι και φώναζαν;
«Έγινε το πρώτο συλλαλητήριο εδώ».
Ήταν κάτοικοι ή μέλη της «Χρυσής Αυγής;
«Ήταν και άλλοι κάτοικοι που ανήκαν σε άλλο πολιτικό χώρο, υπέρ των μεταναστών, και αυτοί ήρθαν σε αντιπαράθεση με τους κατοίκους που ήταν κατά των μεταναστών. Στη μέση βρίσκονταν τα ΜΑΤ. Εμείς τι έπρεπε να κάνουμε ως εκκλησία; Να κρατήσουμε τη μια ή την άλλη άκρη; Δεν πήγαμε πουθενά. Μείναμε αμέτοχοι στην αντιπαράθεση».
Τώρα τι γίνεται;
«Έρχεται μια ομάδα κατοίκων εδώ κάθε βράδυ και περιφρουρεί την πλατεία για να μην έρχεται κανείς ξένος».
«Δεν θέλω να το σχολιάσω, συγχωρέστε με. Τι να σχολιάσω; Οι Έλληνες είναι διασκορπισμένοι παντού. Πήγα στο βορειότερο άκρο της Φινλανδίας και βρήκα έναν Έλληνα από τη Ρόδο. Θέλω να πω ότι είμαστε παντού, μας ανέχονται οι πάντες και μας υποδέχονται οι πάντες και όταν έρχονται σε εμάς κάποιοι δείχνουμε ένα τέτοιο πρόσωπο προς αυτούς. Θεωρώ ότι είναι άδικο. Να περιφρουρήσουμε την πλατεία από τι; Δεν αφήνουν τα παιδάκια να μπουν στην παιδική χαρά και να παίξουν γιατί είναι ξένα. Δηλαδή τιμωρούμε τα παιδιά;
Εμείς τα Χριστούγεννα που μοιράζουμε τα δέματα στους φτωχούς, αποφασίσαμε με την ευλογία του Μακαριοτάτου να ενισχύσουμε και κάποιες οικογένειες ξένων. Μέσα στα κουτιά που τους στείλαμε βάλαμε και κάποια παιχνιδάκια. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι χαρά αισθάνθηκαν αυτοί οι άνθρωποι που θα μπορούσαν να έδιναν στα παιδιά τους αυτά τα παιχνιδάκια και τι ικανοποίηση εμείς που μπορέσαμε και βοηθήσαμε, αυτές τις άγιες μέρες, ανθρώπους που δεν πιστεύουν στον Χριστό, που ενδεχομένως οι περισσότεροι από αυτούς είναι μουσουλμάνοι, μέσα στη δυστυχία τους να νιώσουν λίγη χαρά».
Πώς αισθάνεστε μετά απ’ όλα αυτά που έχουν συμβεί;
«Προσωπικά, δεν έχω κρατήσει κακία για κανέναν. Μέσα μου είμαι ήσυχος και ήρεμος. Πιστεύω ότι έπραξα το καθήκον μου».
Ναι, αλλά τελικά οι αλλοδαποί δεν μπορούν να προσεγγίσουν εδώ.
«Οι άνθρωποι είναι όλοι παιδιά του Θεού. Θα φροντίσει λοιπόν ο Θεός να τους δείξει δρόμους για το πού θα πάνε και τι θα κάνουν».
Τελικά, ποιοι τους έδιωξαν;
«Αυτοί που τους έδιωξαν ήταν άνθρωποι αγανακτισμένοι, που εν μέρει είχαν δίκιο να διαμαρτύρονται διότι αισθάνθηκαν τον εαυτό τους εγκαταλελειμμένο από την πολιτεία. Η αδιαφορία ουσιαστικά της πολιτείας ανάγκασε τους ανθρώπους αυτούς να βγουν στους δρόμους».
ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία, Σάββατο 13 Ιουνίου 2009
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=13/06/2009&id=54048
Από τη μια οι μετανάστες** με κακές συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής, από την άλλη οι Έλληνες κάτοικοι, γεμάτοι ανασφάλεια και φόβο. 
