Αρχείο κατηγορίας Ουράνια Κβαντομηχανική

Από τη Φυσική στη Μετα-φυσική

Από τη Φυσική στη Μετα-φυσική

Του  Αργύρη Νικολαΐδη*

Σας ευχαριστώ θερμά για την ευγενική πρόσκληση να συμμετάσχω στο συνέδριο με θέμα  “Θεολογία και Σύγχρονη Φυσική”. Ο διάλογος ανάμεσα στην Επιστήμη και την Θεολογία συμπιέζεται ανάμεσα σε δύο οριακές αντιλήψεις

Σύμφωνα με την πρώτη οριακή αντίληψη, οι μεν επιστήμονες διεκδικούν την καθαρότητα της επιστήμης, αποκλείοντας κάθε αναφορά στην μεταφυσική, ενώ οι θεολόγοι είναι στραμμένοι προς το “επέκεινα”, χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον  “κόσμο τούτο”, το “ενθάδε”. Κάτω απ’αυτούς τους όρους, ο διάλογος ανάμεσα στην  Επιστήμη και την Θεολογία δεν έχει νόημα.

Συνέχεια

Χριστούγεννα: Υπέρβαση του ανθρωπίνως αδυνάτου

Χριστούγεννα: Υπέρβαση του ανθρωπίνως αδυνάτου

Tου Aρχιεπ. Tιράνων, Δυρραχίου & πάσης Aλβανίας κ. Aναστασiου (Γιαννουλάτου)

Alvanias-archiep-Anastasios-Giannoulatos

 «Θεός εφανερώθη εν σαρκί» (A΄ Tιμ. 3:16).

H υπέρβαση του ανθρωπίνως αδυνάτου είναι βασικό μήνυμα της σημερινής μεγάλης εορτής του χριστιανικού κόσμου. Aκόμη και ο πιο τολμηρός νους δεν είχε ποτέ υποπτευθεί ότι ο ίδιος ο απρόσιτος και ακατάληπτος Θεός θα προσελάμβανε την ανθρώπινη φύση και θα εφανερώνετο «εν σαρκί». Για την κλασική λογική, κάτι τέτοιο ανήκει στη σφαίρα του αδυνάτου.

Συνέχεια

Οι θρήσκοι άνθρωποι είναι το πιο επικίνδυνο είδος μέσα στην εκκλησία

Οι θρήσκοι άνθρωποι είναι το πιο επικίνδυνο είδος μέσα στην εκκλησία

Μητρ. Λεμεσού Αθανάσιου

Αυτοί οι άνθρωποι να ξέρετε, αυτοί οι άνθρωποι,  οι θρήσκοι άνθρωποι είναι το πιο επικίνδυνο είδος μέσα στην εκκλησία. Αυτοί οι θρήσκοι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι. Ο Θεός να μας φυλάει απ’αυτούς. Έλεγε ένας αγιορείτης όταν έκαμνα μία φορά λειτουργία και λέγαμε «Κύριε σώσον τους ευσεβείς» λέει αστειευόμενος «Κύριε σωσον ημάς από τους ευσεβείς», δηλαδή ο Θεός να σε φυλάει από τους θρήσκους ανθρώπους, διότι θρήσκος άνθρωπος σημαίνει μία προσωπικότης διεστραμμένη η οποία ουδέποτε είχε προσωπική σχέση με τον Θεό.

Απλώς μόνον κάμνει τα καθήκοντα της απέναντί Του, αλλά καμιά σοβαρή σχέση δεν είχε για αυτό και ο Θεός δεν λέει αυτόν τον άνθρωπο τίποτε. Και σας ομολογώ και εγώ από την πείρα μου ότι δεν είδα χειρότερους εχθρούς της εκκλησίας από τους θρήσκους ανθρώπους.

Συνέχεια

Η σιωπή του Ιωσήφ (του μνήστορος)

Η σιωπή του Ιωσήφ

 

Του π. Βασίλειου Ι. Καλλιακμάνη*

 

α) Εάν είναι αληθές ότι η γλώσσα του μέλλοντος αιώνος θα είναι η σιωπή, τότε ο Ιωσήφ, ο Μνήστωρ της Παρθένου, είναι τύπος του ανθρώπου του μέλλοντος αιώνος.

Στα ευαγγέλια δεν διασώζεται κανένας λόγος του, δεν αναφέρεται καμιά συνομιλία του. Περιγράφονται μόνο οι σκέψεις του και οι ενέργειές του. Προσεγγίζει το μυστήριο της άφατης κένωσης του Υιού και Λόγου του Θεού με δέος, περίσκεψη και σιωπή. Κι όταν λογισμοί αμφιβολίας τον κατακλύζουν, κι όταν η ταραχή τού προξενεί ανυπόφορο ψυχικό πόνο, τότε μιλάει ο ουρανός.

β) Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Ιωσήφ επιλέχθηκε στο κατώφλι του γήρατός του να γίνει προστάτης και φύλαξ της Παρθένου. Όμως στη διάρκεια της μνηστείας, Εκείνη βρέθηκε έγκυος «εκ Πνεύματος Αγίου». Το γεγονός αυτό του προκάλεσε αμφιβολίες και την θεώρησε «κλεψίγαμο». Σύμφωνα με τον ποιητή του Ακαθίστου Ύμνου: «Ζάλην ένδοθεν έχων λογισμών αμφιβόλων, ο σώφρων Ιωσήφ εταράχθη».

γ) Η ταραχή αυτή «μεταφράζεται» με γλαφυρό και δραματικό τρόπο από άλλο υμνωδό: «Τάδε λέγει Ιωσήφ προς την Παρθένον· Μαρία, τι το δράμα τούτο, ο εν σοι τεθέαμαι; Απορώ και εξίσταμαι, και τον νουν καταπλήττομαι. Αντί τιμής, αισχύνην· αντ' ευφροσύνης, την λύπην· αντί του απαινείσθαι, τον ψόγον μοι προσήγαγες. Ουκ έτι φέρω λοιπόν, το όνειδος ανθρώπων· υπό γαρ ιερέων εκ του ναού ως άμεμπτον Κυρίου σε παρέλαβον· και τι το ορώμενον;».

δ) Όμως παρά τους λογισμούς, επειδή ο Ιωσήφ ήταν ευσεβής και δίκαιος, δεν θέλησε να διαπομπεύσει τη Μαριάμ. Αποφάσισε να διαλύσει τον αρραβώνα χωρίς επίσημη διαδικασία. Τότε ακριβώς εμφανίστηκε στον ύπνο του άγγελος Κυρίου και του είπε: «Ιωσήφ, απόγονε του Δαβίδ, μη διστάσεις να πάρεις στο σπίτι σου τη Μαριάμ, γιατί το παιδί που περιμένει προέρχεται από το Άγιο Πνεύμα. Θα γεννήσει γιο, και θα του δώσεις το όνομα Ιησούς, γιατί αυτός θα σώσει το λαό του από τις αμαρτίες του» (Ματθ. 1, 20-21).  

 ε) Ο Ιωσήφ είναι μοναδικό πρόσωπο, διότι ακολούθησε την οδό της καρδιάς και όχι την αυστηρότητα του νόμου. Χαρακτηρίστηκε δίκαιος, παρότι δεν έμεινε προσκολλημένος στον παλαιό νόμο, τον οποίο υπερέβη συνεργώντας στο έργο της χάριτος. Έγινε διάκονος της νέας διαθήκης, όχι του γράμματος του νόμου αλλά του Πνεύματος του Θεού. «Το γαρ γράμμα αποκτέννει, το δε πνεύμα ζωοποιεί» (Β' Κορ. 3,7). Εξάλλου, η χριστιανική δικαιοσύνη βρίσκεται πέρα και πάνω από τα όρια οποιασδήποτε προσκόλλησης στο γράμμα του νόμου.

στ) Ο ευαγγελικός λόγος είναι ζωντανός και δραστικός, πιο κοφτερός κι από κάθε δίκοπο σπαθί· εισχωρεί βαθιά και κρίνει τους διαλογισμούς και τις προθέσεις των ανθρώπων (βλ. Εβρ. 4,12). Εξίσου όμως σωστική μπορεί να αποβεί και η σιωπή. Όχι η ένοχη σιωπή, αλλά εκείνη που συνοδεύεται από απλότητα καρδιάς, διαύγεια, ευρυχωρία και άνευ όρων υπακοή στο θείο θέλημα. Στην περίπτωση του Ιωσήφ η σιωπή υπουργεί το θαύμα της Γεννήσεως του Χριστού.

ζ) Σε εποχή πολυλογίας, αργολογίας και πληθωρισμού ακόμη και του εκκλησιαστικού λόγου, είναι σχεδόν αδύνατο να εκτιμηθεί η αξία της σιωπής. Είναι ακόμη δύσκολο στη σύγχρονη ορθολογιστική εποχή να προσεγγίσει κάποιος τη θεία Γέννηση όπως ο Ιωσήφ. Εκείνος όμως που θα υπερβεί το κέλυφος της ανθρώπινης λογικής και θα λευκάνει την καρδιά του, θα γευθεί έστω και αμυδρά την παρουσία του «πτωχεύσαντος δι' ημάς» Λυτρωτή, είτε «ένδον εν τη καρδία», είτε στα πρόσωπα των αγαπητών αδελφών αλλά και των «άλλων», των ελαχίστων.

 


ΠΗΓΗ 1: Ημερομηνία: 22/12/2012, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. Το είδα: Κυριακή, Δεκεμβρίου 29, 2013, http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/2013/12/blog-post_29.html#ixzz2orbIKU7M

* Ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης είναι Πρωτοπρεσβύτερος  και Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.. Ο πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Καλλιακμάνης γεννήθηκε στο Θέρμο Αιτωλίας. Σπούδασε Θεολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μεταπτυχιακές σπουδές έκανε στην Θεσσαλονίκη, την Γενεύη και το Φρίμπουργκ της Ελβετίας. Είναι Καθηγητής στο Τμήμα Θεολογίας  του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διδάσκει Ηθική και Ποιμαντική.

ΠΗΓΗ2: http://www.pemptousia.gr/author/…82/

Καιρὸς νὰ ξεκολλήσει ὁ νοῦς μας ἀπὸ τὴν ἀπειλὴ τοῦ θανάτου μας

Καιρς ν ξεκολλήσει νος μας π τν πειλ το θανάτου μας

 

Του Μητρ. Μεσογαίας κα Λαυρεωτικς Νικολάου

 

«Μυστήριον ξένον ρ κα παράδοξον!
ο
ρανν τ Σπήλαιον, θρόνον Χερουβικόν τν Παρθένον,
τ
ν φάτνην χωρίον ν νεκλίθη χώρnτος, Χριστς Θεός,
ν νυμνοντες μεγαλύνομεν»

 

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Μὲ τὰ λόγια ποὺ μόλις διαβάσαμε, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία διὰ τοῦ θεοφθόγγου στόματος τοῦ Ὑμνογράφου τῶν Χριστουγέννων ἀντικρύζει τὸ γεγονὸς τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως καὶ τὸ ὁμολογεῖ ὡς παράξενο μυστήριο, ἀσύνηθες καὶ μοναδικὸ.

Καὶ πράγματι τὸ σπήλαιο τῆς Βηθλεὲμ μεταμορφώνεται σὲ οὐρανό, ἡ ταπεινὴ φάτνη γίνεται τόπος φιλοξενίας τοῦ ἀχώρητου Θεοῦ, ἡ Παναγία Παρθένος ἀποδεικνύεται θρόνος ὑποβασταζόμενος ὑπὸ τῶν ἀγγελικῶν χερουβικῶν δυνάμεων. Τὸ ταπεινὸ Βρέφος ποὺ προσκυνοῦμε δὲν εἶναι ἕνα μικρὸ παιδάκι ποὺ ἔρχεται στὸν κόσμο ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἀλλὰ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ παντέλειος Θεός. Τὸ γεγονὸς ποὺ ἑορτάζουμε δὲν εἶναι μία ἁπλῆ συνήθης γέννηση, ἀλλὰ ἡ Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ καὶ Λόγου. Μὲ ἄλλα λόγια, ὁ Θεὸς ἐνδύεται τὴν ἀνθρώπινη φύση, εἰσέρχεται στὴν ἱστορία καὶ ζεῖ ἀνάμεσά μας«π τς γς φθη κα τος νθρώποις συνανεστράφη».

 Πραγματικὸ μυστήριο! Μέγα ὄντως καὶ παράδοξο! Τὸ ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας, τὸ ὁμολογεῖ ἡ θεολογία μας, τὸ μαρτυρεῖ ἡ πίστη μας« χώρητος παντ πς χωρήθη ν γαστρί; ν κόλποις το Πατρς πς ν γκάλαις τς μητρός;»Πῶς εἶναι δυνατὸν ὁ ἄυλος Θεὸς νὰ λαμβάνει σάρκα, ὁ αἰώνιος Δημιουργὸς νὰ ἀποκτᾶ χρονικότητα, ὁ ἀχώρητος νὰ χωρεῖ μέσα στὰ περιορισμένα ὅρια τῆς ἀνθρώπινης φύσεως καὶ τῆς κοσμικῆς κτίσεως.

Αὐτὸ εἶναι τὸ πρῶτο μυστήριο. Δίπλα σ' αὐτὸ λάμπει τὸ μυστήριο τῆς Θεοτόκου, τὸ σημεῖο τῆς ἐκ Παρθένου Γεννήσεως τοῦ Κυρίου. Ὁ Κύριος γεννᾶται μὲ θαυμαστὸ τρόπο ἀπὸ Παρθένο Μητέρα, ὄχι ἐκ σπέρματος ἀνδρός. Εἶναι «πάτωρ κ Μητρς κα μήτωρ κ Πατρός». Δηλαδή, δὲν ἔχει πατέρα ὡς ἄνθρωπος, ὅπως δὲν ἔχει καὶ μητέρα ὡς Θεός. Γι' αὐτὸ καὶ ὁ ὑμνογράφος ἱστάμενος ἐνώπιον αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου ὁμολογεῖ ὅτι «ῥᾷον σιωπή», δηλαδὴ εἶναι προτιμότερη ἡ σιωπή, καθὼς ἡ γλῶσσα ἀδυνατεῖ νὰ περιγράψει τὸ ὄντως ἀπερίγραπτο μυστήριο.

Ἡ αἴσθηση ὅμως τοῦ μυστηρίου καὶ τῆς εὐλογημένης ἀπορίας δὲν σταματᾶ ἐδῶ. Ἐκτὸς ἀπὸ τὸ θεολογικὸ γεγονὸς τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ σημεῖο τῆς ἐκ Παρθένου Γεννήσεως, τὸ μυστήριο ἐκφράζεται καὶ ἀπὸ τὸν τρόπο, τὸν τόπο, τὶς συνθῆκες καὶ τοὺς ὅρους μὲ τοὺς ὁποίους ὁ Κύριος ἐνδύεται τὴν ἀνθρώπινη σάρκα. Λέγει πάλι ὁ ἐμπνευσμένος ὑμνoγράφος γιὰ τοὺς μάγους ὅτι αὐτὸ ποὺ τοὺς κατέπληξε δὲν εἶναι οἱ θρόνοι καὶ τὰ σκῆπτρα ἑνὸς ἐπιγείου βασιλέως, ἀλλὰ ἡ ἔσχατη πτωχεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ: «Τί γρ ετελέστερον σπηλαίου; τί δ ταπεινότερον σπαργάνων;». Καὶ ἐδῶ γεννᾶται ἡ νέα ἀπορία: Πῶς εἶναι δυνατὸν ὁ Θεὸς νὰ λανθάνει, νὰ κρύβεται, μέσα σὲ μιὰ τέτοια ὑπερβολὴ κενώσεως; Νὰ γεννᾶται κάτω ἀπὸ τὶς πλέον ταπεινὲς συνθῆκες ποὺ μπορεῖ νὰ γεννηθεῖ ἄνθρωπος; Γιατί κατὰ τὸν ἐρχομό Του, ἀντὶ νὰ φανερώνει, Αὐτὸς νὰ κρύβει τὴ δόξα Του;

«νθρωπος γίνεται Θεός, να τν δμ θεν περγάσηται», ὁ Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος, γιὰ νὰ καταστήσει κατὰ χάριν θεὸν τὸν ἄνθρωπο. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως τὸ νὰ γίνει ὁ κάθε ἄνθρωπος, ὁ καθένας μας χριστόμορφος, θεόμορφος, δηλαδὴ μὲ χαρακτηριστικὰ τοῦ Θεοῦ. Καὶ αὐτὸ ἀποτελεῖ τὴν τέταρτη αἰτία τοῦ μυστηρίου.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, προσεγγίζοντας τὸ μέγα μυστήριο τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως ἀφ' ἑνός, καὶ ρίχνοντας μιὰ ματιὰ στὸν πεπτωκότα κόσμο καὶ στὴν ἀλήθεια τῆς στιγματισμένης ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἀνθρώπινης φύσεως ἀφ' ἑτέρου, διερωτᾶται κανεὶς τί σχέση μπορεῖ νὰ ἔχει ἡ πραγματικότητά μας μὲ τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ; Πόσοι ἀπὸ μᾶς τοὺς βαπτισμένους χριστιανούς, τοὺς πιστοὺς τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ζοῦμε τὸ πνεῦμα τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων καὶ διατηροῦμε στὶς ψυχές μας τὸν πόθο μιᾶς τέτοιας θεϊκῆς προοπτικῆς ἢ ἔστω τὴν πίστη σὲ αὐτὸν τὸν προορισμό μας;

Καὶ ὅμως ἡ ἑορτὴ ἀνακυκλώνεται κατ' ἔτος γιὰ νὰ μᾶς ἐμπνεύσει πρὸς αὐτὴν τὴν κατεύθυνση. Εὐχή μου λοιπὸν καὶ φέτος εἶναι νὰ ἀναβαπτισθοῦμε στὸ φρόνημα καὶ τὸ πνεῦμα τῆς προοπτικῆς μιᾶς ζωῆς γεμάτης ἀπὸ τὴν ἐλπίδα τῆς χάριτος τοῦ Ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ καὶ Λόγου, ἐμπνευσμένης ἀπὸ τὸν ἱερὸ πόθο τῆς θεϊκῆς προοπτικῆς μας καὶ ἔτσι νὰ προσδοκοῦμε καὶ τὴν ἐπὶ γῆς εἰρήνη Του στὸν κατὰ τὰ ἄλλα ἀποστατημένο κόσμο μας.

Καιρὸς νὰ ξεκολλήσει ὁ νοῦς μας ἀπὸ τὴν ἀπειλὴ τοῦ θανάτου μας καὶ νὰ μετατεθεῖ πρὸς τὴν ἀληθινὴ ζωή μας. Μόνον ἔτσι ἡ ἀσφυξία τοῦ πτωτικοῦ μας κόσμου καὶ τὸ παραλήρημα τῆς ὑφισταμένης κρίσεως θὰ βροῦν τὴ θέση ποὺ τοὺς ἁρμόζει. Μόνον ἔτσι, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, θὰ καταλάβουμε ποιὰ εἶναι ἡ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ, ποιὸ τὸ μεγαλεῖο τοῦ ἀνθρώπου, ποιὸς ὁ προορισμὸς μας, ποιὰ ἡ ἀληθινὴ χαρὰ καὶ ποιὰ ἡ στέρεη ἐλπίδα.

 

Σᾶς εὔχομαι

«ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, ΠΑΝΕΥΦΡΟΣΥΝΑ ΚΑΙ ΦΩΤΙΣΜΕΝΑ!»
«ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΧΡΟΝΙΑ!»

Μετὰ πολλῆς τῆς ἐν Χριστῷ Ἐνανθρωπήσαντι ἀγάπης,

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ὁ Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ

ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ

 

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

 

Ο άνθρωπος διαχρονικά αναμένει και προσδοκά στηριζόμενος στην ελπίδα. Τί προσδοκά όμως; Ο σκλαβωμένος την ελευθερία του, ο χρονίως πάσχων την υγεία του, ο πολεμιστής τη λήξη του πολέμου, ο άνεργος την ανεύρεση εργασίας, ο πεινασμένος την εξασφάλιση τροφής, ο πλούσιος τη διόγκωση των κερδών του. Αν εξαιρέσουμε την προσδοκία του απλήστου για κέρδη, όλες οι άλλες προσδοκίες είναι καλές και άγιες. Όλες όμως εγκλωβίζουν τον άνθρωπο στον βιολογικό του χώρο και πολλές φορές τον εμποδίζουν να κάνει την υπέρβαση για να εισέλθει στον χώρο του πνεύματος.

Η ελευθερία συνιστά το υπέρτατο αγαθό κατά τους δυτικούς ιδεαλιστές και υλιστές. Και εννοούν αυτοί την προσωπική ελευθερία, την οποία θεμελιώνουν στα αθεμελίωτα ανθρώπινα δικαιώματα! Εννοούν ακόμη την εθνική ελευθερία και εκεί σταματούν. Η πνευματική ελευθερία τους είναι παντελώς άγνωστη! Απόκτησαν οι λαοί της Δύσης προσωπική ελευθερία με την κατάρρευση της φεουδαρχίας. Αποκτήσαμε εμείς εθνική ελευθερία με ποταμούς αίματος. Ας κάνουμε κάποιον απολογισμό των συνεπειών. Εκείνοι που προπαγάνδισαν το σύνθημα ελευθερία, ισότης, αδελφότης έγιναν οι νέοι αφέντες της γης. Στο όνομα της ελευθερίας ξεχύθηκαν και μετέτρεψαν πλείστες όσες περιοχές της γης σε αποικίες τους! Στους γηγενείς συμπεριφέρθηκαν όπως οι φεουδάρχες τους κολλήγους και ακόμη χειρότερα! Βοήθησαν και μας να ελευθερωθούμε, για να μας καταστήσουν προτεκτοράτο, το οποίο κατευθύνουν όπου θέλουν με το χαλινό του δανεισμού!

Κάποιος από τους ισχυρούς του 20ου αιώνα είχε ειπεί, με τον κυνισμό που τον διέκρινε, ότι για να είσαι ελεύθερος πρέπει να έχεις και κάποια χρήματα. Οι υπέρμαχοι της ελευθερίας φροντίζουν να μας ελαφρώνουν από το βάρος των χρημάτων ολοένα και περισσότερο! Είναι ελεύθεροι οι λαοί της Αφρικής και της Ασίας με την παρέλευση της αποικιοκρατίας; Είναι ελεύθεροι όσοι εκλιπαρούν για κάποια εργασία, οποιαδήποτε εργασία παραθεωρώντας τις ικανότητές τους, τους τίτλους σπουδών τους, την εμπειρία τους; Είναι ελεύθεροι όσοι αντιμετωπίζουν το δίλημμα ποιους από τους λογαριασμούς θα πληρώσουν αυτό τον μήνα και ποιους θα αφήσουν ανεξόφλητους; Είναι ελεύθεροι όσοι αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα υγείας, λόγω κατάρρευσης του ασφαλιστικού συστήματος; Είναι ελεύθεροι, τέλος, όσοι ανασηκώνουν το κάλυμμα του κάδου απορριμμάτων, για να αναζητήσουν κάτι φαγώσιμο στο εσωτερικό του; Με βάση τα ισχύοντα η προφανής απάντηση είναι: Όχι.

Αλλά τότε τους ελεύθερους πρέπει να τους αναζητήσουμε μεταξύ των εχόντων και κατεχόντων. Αυτοί ασκούν εξουσία και οι άλλοι υποτάσσονται στη θέλησή τους. Αυτοί μπορούν να σπαταλούν χωρίς να αναγκάζονται να μετρήσουν τα αναρίθμητα υπάρχοντά τους. Αυτοί κηρύσσουν πολέμους για τα συμφέροντά τους και δεν έχουν την έγνοια, πότε αυτοί θα τερματιστούν. Αυτοί δεν υπολογίζουν το κόστος νοσηλείας. Αυτοί καθορίζουν τις τιμές των αγαθών, που άλλοι παράγουν, αλλά και τις τιμές των προϊόντων που παράγουν στις εγκαταστάσεις τους. Είναι όλοι αυτοί ελεύθεροι; Με βάση τα ισχύοντα η προφανής απάντηση είναι: Ναι.

Ποιο είναι το τραγικό σφάλμα που διαπράττουμε, ώστε να καταλήγουμε σε συμπεράσματα σαν τα προηγούμενα; Αγνοούμε την πνευματική διάσταση του ανθρώπου. Θεωρούμε αυτόν ως ζώο της ομοταξίας των θηλαστικών, το οποίο έχει ανάγκες αποκλειστικά βιολογικής φύσεως. Αλλά, αν αυτή ήταν η αλήθεια, τότε ο άνθρωπος θα ήταν το δυστυχέστερο ζώο, επειδή έχει συνείδηση. Τι ακριβώς είναι η συνείδηση, δεν το έχουμε διαλευκάνει επιστημονικά. Πάντως κατανοούμε χωρίς δυσκολία τον όρο. Με τη βοήθεια της συνείδησης κατανοούμε, γιατί ο άνθρωπος είναι ελεύθερος, δηλαδή υπερβαίνει το πλαίσιο του βιολογικού εξαναγκασμού. Και αν δεν το υπερβαίνει, τότε όλα τα περί ελευθερίας είναι φληναφήματα απάτης. Αν οι ενέργειές μας είναι απόρροια του γενετικού καταναγκασμού, τότε ο άνθρωπος δεν έχει ουδεμία ευθύνη για τις πράξεις και τις παραλείψεις του. Και αν όλα τελειώνουν στον τάφο, τότε ο άνθρωπος είναι ον τραγικό στο έπακρο! Όλα τα άλλα ζώα είναι θύτες ή θύματα στη βάση του ενστίκτου. Ισχύει το ίδιο και για τον άνθρωπο; Αν ναι, τότε προς τι οι διακηρύξεις για ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη, ισότητα; Πώς θα υπερβεί ο άνθρωπος τον νόμο της ζούγκλας, αν υπάρχει; Να το τραγικό αδιέξοδο εκείνων που καυχώνται πως δεν προσδοκούν κάτι πέρα από τον φυσικό κόσμο.

Ας εξετάσουμε και τους πλουσίους, που όλοι φθονούμε και ζηλεύουμε την «τύχη» τους! Είναι ελεύθεροι αυτοί που θέλουν τα πάντα δικά τους και αδιαφορούν για το αν αυτή τους η απληστία οδηγεί στην εξόντωση πλήθος συνανθρώπων τους; Και ακόμη βαθύτερα είναι αυτοί μακάριοι; (Ο όρος ευτυχισμένοι δεν αποδίδει πλήρως την κατάσταση που δηλώνει ο λησμονημένος αρχαιοελληνικός όρος).  Χαίρονται τα πλούτη τους χωρίς σκιά ανικανοποίητου, άγχους, έλλειψης νοήματος ζωής, διάθεσης αυτοκαταστροφής; Μάλλον όχι, όπως συμπεραίνουμε από την ανάλυση της προσωπικής ζωής πλήθους πλουσίων. Από την άλλη δεν λείπουν οι μαρτυρίες χαριτωμένων στην ανέχειά τους ανθρώπων. Όχι δεν εγκωμιάζω τη φτώχια. Ο συγγραφέας των Παροιμιών της Παλαιάς Διαθήκης αποκρούει τη φτώχια, όπως και τον πλούτο. Θέλω να τονίσω ότι υπήρξαν άνθρωποι ελεύθεροι ενώ συνάνθρωποί τους είχαν στερήσει από αυτούς τα πάντα: Όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία. Την προσωπική τους ελευθερία με τον εγκλεισμό σε στρατόπεδα υπό συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας με ελάχιστη τροφή και ανεπαρκέστατη θέρμανση. Τα προσφιλή τους πρόσωπα, την πορεία των οποίων αγνοούσαν. Και όμως άντεξαν, διότι είχαν ακλόνητη την ελπίδα: Ότι κάποτε θα ερχόταν το τέλος του μαρτυρίου τους, θα αντάμωναν με τα προσφιλή τους πρόσωπα, θα άρχιζαν νέα ζωή! ΚΙ αν αυτό δεν θα συνέβαινε μια ακόμη τρανότερη ελπίδα φούντωνε μέσα τους: Ο τάφος δεν είναι η τελευταία μας κατοικία, αλλά είσοδος σε μιαν άλλη ζωή ατελεύτητη!

Αυτό ήλθε να μας διδάξει ο Λυτρωτής του κόσμου, ο Χριστός, η κατ' εξοχήν προσδοκία των εθνών, των ταπεινών και καταφρονεμένων αλλά και των βυθισμένων στο υπαρξιακό κενό ισχυρών και κατεχόντων. Όμως αυτή την ελπίδα την έχουμε αποποιηθεί στο όνομα ενός αρρωστημένου «ορθολογισμού», ο οποίος ποινικοποιεί την πίστη στον Θεό και προσφέρει ως υποκατάστατα πλήθος εγκοσμίων προσδοκιών για έναν καλύτερο κόσμο με λιγότερο χυμένο άδικα αίμα, με περισσότερη ειρήνη, με βαθύτερη δικαιοσύνη, με πλήρη ελευθερία. Και οι αιώνες κυλούν και οι τύραννοι εναλλάσσονται και τα θύματα πληθαίνουν και στο τέλος ενοχοποιούμε τον Θεό για την συμφορά που μας βρήκε, αν και δεν πολυπιστεύουμε σ' αυτόν. Γιατί, αν πιστεύαμε, θα επακολουθούσε δέσμευση, το χρέος να σηκώσουμε τον προσωπικό μας σταυρό αγόγγυστα προσδοκώντας μια ζωή ατελεύτητη για εκείνους που αγωνίστηκαν για το αγαθό. Να όμως που οι πολλοί μας παρασύρουν να βλέπουμε διαρκώς μπροστά μας την τιμωρία ως απειλή ενός κακού και απάνθρωπου Θεού. Τα κριτήρια της απόδοσης δικαιοσύνης δεν μας εγγίζουν. Είμαστε αλαζόνες πλούσιοι και φτωχοί, ισχυροί και αδύναμοι, εγγράμματοι και αγράμματοι. Πώς να ομολογήσουμε ότι η ευθύνη είναι προσωπική του καθενός μας. Άλλωστε υπάρχει και το σύγχρονο συγχωροχάρτι: Για όλα φταίει η απρόσωπη κοινωνία.

Ο Χριστός γεννάται για μία ακόμη φορά προκλητικός μέσα στην άκρα ταπείνωσή του. Εμείς δεν θέλουμε να άρουμε τον σταυρό του με υπομονή, ταπείνωση και ελπίδα. Προτιμούμε να μας σταυρώνουν άλλοι, που συνήθως αποκαλούμε σωτήρες, ή να καταποντιζόμαστε στο υπαρξιακό κενό. Οι προσδοκίες μας είναι «ρεαλιστικές»! Είναι αυτού εδώ του κόσμου.

 

«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ», 15-12-2013

Όσοι το ένα δεν το βλέπουν τρία…, του Π. Α.Μ.

Όσοι το ένα δεν το βλέπουν τρία…

 

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

«Εναντίον όλων», ναι τελικά, η κραυγή.

Ψυθιρίστηκε σήμερα με κεφαλαία

από των μνημονίων τ’ αντίπαλο δέος,

κι όχι απ’ του φασισμού τη μήτρα.

Συνέχεια

Η πάντοτε Γρηγορούσα

Η πάντοτε Γρηγορούσα

 

Του παπα Ηλία Υφαντή


 

Μετά τον Ευαγγελισμό η Παναγία επισκέπτεται τη συγγένισσά της την Ελισάβετ. Και η  Ελισάβετ της  κάνει διθυραμβική υποδοχή: «Ευλογημένη, της λέει, είσαι συ, περισσότερο από κάθε άλλη γυναίκα και ευλογημένο το παιδί, που θα φέρεις στον κόσμο. Κι, αλήθεια, πόσο μεγάλη τιμή για μένα να με επισκεφθεί η μητέρα του Μεσσία μας»!

Για να της αποκριθεί  η Παναγία: «Η δόξα ανήκει στο Θεό, που έκαμε σε μένα την ταπεινή αυτή τη μεγάλη τιμή». Που σημαίνει ότι το μυστικό μονοπάτι που οδήγησε την Παναγία στη θέωση ήταν η ταπείνωση.  Με αποτέλεσμα να γίνει η σκάλα, με την οποία κατέβηκε και ήρθε, ανάμεσα στους ανθρώπους, ο Χριστός.

Η ταπείνωση όμως αυτή της Παναγίας δεν ήταν, όπως την εκλαμβάνουμε συνήθως εμείς οι παραμορφωμένοι χριστιανοί. Μια κατάσταση παθητικότητας, μιζέριας και ηττοπάθειας, απέναντι στη υβριστική αλαζονεία των, σύμφωνα με τα ανθρώπινα μέτρα, ισχυρών. Δεν είχε καμιά σχέση με το «όπιο των λαών», όπως θα πει αργότερα για τη θρησκεία ο Μαρξ.  Και, όπως την κατάντησε το κατεστημένο, προκειμένου να εκμηδενίσει την επαναστατικότητα του χριστιανισμού. Αναφερόταν στη συναίσθηση της ανθρώπινης μηδαμινότητας μπροστά στο άπειρο μεγαλείο του Θεού και την ομορφιά και σοφία της δημιουργίας του.

Την υβριστική αλαζονεία των ισχυρών η Παναγία την καταδικάζει κατηγορηματικά και, μάλιστα, προδικάζει την εξουθένωσή τους, λέγοντας: «Η βασιλεία του Μεσσία θα διαλύσει τα σχέδια των αλαζόνων. Θα γκρεμίσει τους τυράννους απ' τους θρόνους τους και θ' ανυψώσει τους ταπεινούς. Θα αφαιρέσει τα πλούτη απ' τους πλούσιους και θα χορτάσει τους πεινασμένους»! Λόγια βαριά και άκρως επαναστατικά. Που, αν τα έλεγε κάποιος, εδώ στην πατρίδα μας, πριν από 60-70 χρόνια, ασφαλώς και θα του στοίχιζαν πολύ ακριβά.

Και είναι ευνόητο, πως πάνω στην ίδια αυτή επαναστατική γραμμή κινήθηκε και ο Χριστός: Στο πρώτο του κήρυγμα στους συμπατριώτες του, της Ναζαρέτ, είπε χαρακτηριστικά: Ήρθα, για να σας απαλλάξω από τη φτώχεια, την αρρώστια, τη σκλαβιά και την αμαρτία. Το τελείως αντίθετο απ' ο, τι κάνουν οι απατεώνες και αναρχικοί (=χωρίς αρχές) άρχοντες, που φροντίζουν για την αδιάκοπη και ατέλειωτη δυστυχία μας. Οι οποίοι, πέρα από κάθε λογική και συνείδηση, μας σκλάβωσαν στους εχθρούς μας, βουλιάζοντάς μας στη φτώχεια και δολοφονώντας μας παντοιοτρόπως.

Και μπορεί να μη φόραγε ο Χριστός φυσεκλίκια και να μην πήρε κοντάρια και σπαθιά, αλλά ο λόγος του ήταν καταλυτικότερος κι απ' τα πλέον φοβερότερα όπλα. Γεγονός, που συνειδητοποίησαν ευθύς εξαρχής οι γραμματείς και οι φαρισαίοι. Οι οποίοι τον ακολουθούσαν σαν τη σκιά του και κατέγραφαν κάθε του λόγο και κίνησή του. Μέχρις ότου καταφέρουν να πετύχουν την εξόντωσή του.

Αλλά και η πρώτη χριστιανική κοινωνία, της οποίας μέλος ήταν και η Παναγία, κινήθηκε μέσα στα πλαίσια, που προαναφέραμε. Δεν συμβιβάστηκε, δεν συσχηματίστηκε με το κοσμικό πνεύμα της αδικίας. Αφού, όπως υπογραμμίζουν οι «Πράξεις των Αποστόλων» (Δ, 32-34), διαμόρφωσαν το γνησιότερο μοντέλο του σοσιαλισμού. Το οποίο ύστερα από δεκαοχτώ αιώνες σχεδόν πανομοιότυπα αντιγράφουν οι Μαρξ-Ένγκελς στο περίφημο «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» τους (1848).

Αλλά, όπως θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποιος, με βάση, πάντα, το Ευαγγέλιο, τα λόγια του Χριστού και της Παναγίας είναι όχι απλά σοσιαλιστικά, αλλά βαθύτατα επαναστατικά. Και μάλιστα όχι μόνο στην κοινωνική και οικονομική, αλλά και την ηθική και πνευματική και υπαρξιακή τους διάσταση. Δεδομένου ότι ο Χριστός αντιμετώπισε με την Ανάστασή του, πέρα απ' την ύβρη και αλαζονεία των ανθρώπων, την ενσάρκωση της αλαζονείας και πάσης τυραννίας, που είναι ο Σατανάς. Και του οποίου έργο και όπλο είναι ο θάνατος.

Γι' αυτό και σχετικά με την Παναγία, αλλά και, γενικότερα, τους χριστιανούς δεν μιλάμε, πλέον, για θάνατο, αλλά για κοίμηση. Παρότι, στην πραγματικότητα, η Παναγία ήταν και παραμένει πάντοτε «γρηγορούσα» (=ξυπνητή) και έτοιμη να βοηθήσει τον καθένα σε κάθε περίπτωση. Και σε προσωπικά και σε οικογενειακά και σε εθνικά ακόμη θέματα. Όπως έπραξε στη χιλιετία του Βυζαντίου. Που δεν τους εγκατέλειψε, παρά μόνο, όταν εκείνοι την είχαν εγκαταλείψει. Και το '40. Το οποίο καταπρόδωσαν οι συγκαιρινοί μας εφιάλτες. Εξυπηρετώντας τα ανθελληνικά σχέδια των εχθρών μας. Επειδή ακριβώς μισούν και φοβούνται την Ελλάδα και το Ευαγγέλιο.

Γιατί, σαν τους φαρισαίους της εποχής του Χριστού, γνωρίζουν ότι η καθεμιά του λέξη κρύβει μεγαλύτερη επαναστατική και εκρηκτική ενέργεια απ' όλα τα πυρηνικά οπλοστάσια της Ανατολής και της Δύσης. Αλήθεια και πραγματικότητα, που δεν έχουμε συνειδητοποιήσει εμείς οι νωθροί και αποτελματωμένοι χριστιανοί. Που έχουμε την ψευδαίσθηση ότι είμαστε ξυπνητοί, όταν στην πραγματικότητα κοιμούμαστε όρθιοι. Και φθάσαμε στο οικτρό κατάντημα να μας ξεπουλούν οι Σαμαράδες και οι Βενιζέλοι και να μας εξοντώνουν οι Στουρνάρηδες, οι Κυριάκοι και οι Αδώνηδες.

Και ποιος ξέρει τι άλλο μας περιμένει, αφού δεν κατρακυλήσαμε, ακόμη,   μέχρι  το τέρμα στου κακού τη σκάλα!…  

παπα-Ηλίας, Αυγούστου 12, 2013, http://papailiasyfantis.wordpress.com/2013/08/12/4093/, e-mail: yfantis.ilias@gmail.com

Υπάρχει ζωή πριν το θάνατο;

Υπάρχει ζωή πριν το θάνατο;

 

Του Άγγελου Καλογερόπουλου

 

Δεν είμαι ο κατάλληλος ἀνθρωπος για συζητἠσω για τον πλατωνικό Φαίδωνα και την μελέτη θανάτου, ούτε φυσικά να «θεολογήσω» για την προέκταση που της έδωσαν οι Πατέρες της Εκκλησίας μεταμορφώνοντάς την  μέσα στην καινή χριστιανική της προοπτική.  Απλώς θα ήθελα να σημειώσω δυο-τρεις σκέψεις εξ αφορμής της «Μελέτης ζωής» του Σταύρου Ζουμπουλάκη στην Καθημερινή της Κυριακής του Πάσχα, 5/5/13.

Η «συμφιλίωση» του ανθρὠπου με τον θάνατο – όπως τουλάχιστον τον έχει αντιληφθεί η πνευματική παράδοση των αιώνων σ' ανατολή και δύση – δεν συνιστά μια ψυχολογικού τύπου θανατοφιλία, αλλά ορίζει μια σοφή αντιμετώπιση του μοιραίου ώστε το αναπόφευκτο γεγονός του θανάτου να προξενεί περίσσευμα ζωής. Κι  έκαναν οἰστρο της ζωής, τον φόβο του θανάτου, γράφει ο Ανδρέας Εμπειρίκος μιλώντας για τους Έλληνες. Εξ άλλου αυτή ήταν και η στάση του Χριστού, όπου στην προσευχή του ίδρωσε αίμα, αλλά αποδέχτηκε το «πικρόν ποτήριον», σαν έτοιμος από καιρό, ώστε η κάθοδός του στον Άδη να σημάνει τη νίκη επί του θανάτου. Αυτή η αναστάσιμη χαρά διαπνέει την εκκλησιαστική υμνογραφία – γραμμένη από μαυροφορεμένους μοναχούς – που μας καλεί να «λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει» και να φωνάξουμε μαζί με τον Χρυσόστομο  «πικράνθη ο άδης» και Ἁνέστη ο Χριστός. Και ακριβώς επειδή με τον θάνατο πατείται ο θάνατος ο Γρηγόριος ο Νύσσης τον παρομοιάζει με μια καινούργια γέννα που μας οδηγεί σε μια νέα ζωή.

Είναι κοινά παραδεκτές οι «αλλοιώσεις» του ιστορικού χριστιανισμού, αλλά η αλήθεια της ευαγγελικής διδασκαλίας δεν διασώζεται με την ατομική ερμηνεία παραβλέποντας την εκκλησιαστική παράδοση. Και εκκλησιαστική παράδοση δεν είναι ο ιστορικός χριστιανισμός αλλά ο βίος και ο λόγος των αγίων. Η ερμηνευτική παράδοση των Πατέρων και το ζωτικό παράδειγμα των αγίων. Στον κόσμο τους διαλύεται η μαυρίλα, η στέρηση και ο «μακάβριος χορός» – κατά Σ. Ζ. – και η συνεχής μνήμη του θανάτου ξεπερνάει τη ματαιότητα και δίνει τη θέση της στη χαρά, τη μεθυστική χαρά και την αγάπη που χαρίζει ο Θεός. Ας θυμηθούμε τον Συμεών τον νέο Θεολόγο, είναι η πιο ακραία, ίσως, έκφραση αυτής της χαράς, αλλά όχι η μόνη.

Η περίσσεια της ζωής που ευαγγελίζεται ο Χριστός προκύπτει μέσα από μια οδό στενή και τεθλιμμένη κι ίσως γι' αυτό ο πολιτισμός του Διαφωτισμού και της εκκοσμίκευσης δεν διέλυσε  μόνο τα «θανατερά στοιχεία» από την πίστη, αλλά και την ίδια την πίστη στην Ανάσταση.

Διὀτι ο Θεός των φιλοσόφων είναι θεός των αφηρημένων εννοιών, δεν έχει Σώμα, δεν έχει Οδό, ενώ ο Θεός των Πατέρων ημών είναι αυτός που κατεβαίνει στον Άδη – τον δικό μας προσωπικό Άδη – και μας πιάνει το χέρι και μας τραβάει επάνω στο φως.

Χωρίς αυτό το χέρι αγάπη δεν υπάρχει. Γιατί η αγάπη δεν είναι ανθρώπινη δυνατότητα. Είναι δώρο θεϊκό.

Αληθώς ανέστη!

ΠΗΓΗ: Δευτέρα, 27 Μάιος 2013, Αντίφωνο

Οι Πέντε Αναστάσεις

Οι Πέντε Αναστάσεις

 

Του Λευτέρη Κουσούλη*

 

Μάταια περίμενα στην αυλή της εκκλησίας, εκείνο το πρωί της Ανάστασης, το συνομήλικο και συνονόματο μου Λευτέρη. Είχε περάσει η ώρα και δεν ερχόταν. Απέφυγα να χτυπήσω δίπλα στο σπίτι του για να μην ενοχλήσω την παπαδιά μητέρα του, που ήξερα πόσο μεγάλο βάρος είχε σηκώσει όλη την Μεγάλη Εβδομάδα. Το είχα ξεχάσει. Ίσως ο φίλος μου ο Λευτέρης να συνόδευε τον ιερέα πατέρα του στη Θεία Λειτουργία του πρωινού της Ανάστασης. Στη δεύτερη αναστάσιμη Λειτουργία για τον παπα-Κυριάκο, μέσα σε λίγες ώρες.

Το μικρό χωριό που μεγαλώναμε – 17 ήμασταν τότε – ήταν ξεχασμένο από το Θεό. Κρυμμένο στους ορεινούς όγκους του Πάρνωνα πίσω από τη Μονεμβασιά, ο ουρανός ήταν ο μόνος ορίζοντάς του. Μας έπνιγε ο περίκλειστος χώρος. Και ο θαλασσινός ορίζοντας, που πάντοτε μας γοήτευε, ήταν ορατός μόνο αν ανεβαίναμε στην κορυφή ή κατηφορίζαμε προς το Μυρτώο, αφήνοντας πίσω μας μακρυά το τελευταίο του σπίτι.

Ο Λευτέρης δεν φαινόταν. Και καθώς περνούσε η ώρα, τόλμησα να χτυπήσω στη μητέρα του παπαδιά.

– Ο Λευτέρης; τη ρώτησα

– Ααα, φύγανε πρωί για τον Άγιο Μάμα. Πήγε να βοηθήσει τον πατέρα του να φορτώσει, να ξεφορτώσει. Είναι δύσκολο μέχρι να ανέβει στην Αγία Τριάδα.

Ο Άγιος Μάμας, μικρός οικισμός, ανήκε στην ενορία του παπα-Κυριάκου και, τακτικά, φορτώνοντας τα αναγκαία σκεύη, λειτουργούσε στην Αγία Τριάδα, στο ξέμακρο εξωκλήσι του οικισμού, με το δύσκολο και ανηφορικό δρόμο. Το μονοπάτι που ένωνε τα Λυρά – έτσι λεγόταν το χωριό που μεγαλώναμε – με τον Άγιο Μάμα, ήταν δύσβατο. Και το γαϊδούρι, με το οποίο ο παπα-Κυριάκος μετέφερε κάθε φορά τα αναγκαία, έμοιαζε πάντα κουρασμένο και αργό, μακραίνοντας χρόνο και αποστάσεις. Η κόκκινη πετανία που έστρωνε η παπαδιά στο σαμάρι, έδινε στο χαριτωμένο ζώο μια όψη γραφική. Σα να περίμενε να το φωτογραφήσουν οι τουρίστες, που ποτέ δεν έφτασαν σε αυτόν τον δυσπρόσιτο τόπο.

Ήξερα ότι ο φίλος μου Λευτέρης, συνόδευε τον πατέρα του με τα πόδια. Ήξερα ότι δυσφορούσε κάθε φορά που του ζήταγε να ψάλλει στον Εσπερινό ή να μην τον αφήσει μόνο του στη Θεία Λειτουργία. Εκείνο, όμως, το πρωί, με το φως να πλημμυρίζει και τα αγριολούλουδα του άγονου τόπου μας στην ακμή του ανθού τους, τον φανταζόμουν να χαίρεται την αναστάσιμη μέρα, περπατώντας και σφυρίζοντας.

Στον Άγιο Μάμα, οι άνθρωποι φιλικοί και γενναιόδωροι, γέμιζαν τον παπα-Κυριάκο με μικρά δώρα, τα «τυχερά», που η μητέρα του Λευτέρη, η παπαδιά Χρυσώ, μοίραζε με τη σειρά της και με περισσή επιμέλεια στους συγχωριανούς που είχαν ανάγκη.

Ακολουθώντας το αργό βήμα του ζώου, ο Λευτέρης με τον πατέρα του, γύρισαν στο χωριό, καθώς πια έφτανε το μεσημέρι της Ανάστασης. Ο φίλος μου, με χαιρέτησε από μακρυά.

– Αργήσατε, του φώναξα, σε περιμένω στο καφενείο του Μπάρμπα – Αλέκου.

Ο παπα-Κυριάκος, φανερά κουρασμένος μετά τη δεύτερη αναστάσιμη Λειτουργία του, με πρόλαβε.

– Σε λίγο φεύγουμε, μου λέει. Έχουμε ακόμη να πάμε Φούτια & Νόμια.

Τα Φούτια και τα Νόμια, ήταν για μας τους «αποκλεισμένους» προνομιούχοι οικισμοί. Τα Φούτια, λίγα σπίτια σε μια εύφορη πλαγιά, έβλεπαν το Αιγαίο και το κάστρο Μονεμβασιάς, σα να ήταν η αυλή τους. Τα Νόμια, τα νιώθαμε, σαν γειτονιά της Μονεμβασιάς, καθώς ήταν μικρή η απόσταση που χώριζε τους δύο τόπους. 

Φτάνοντας στα Φούτια το ζεστό εκείνο μεσημέρι, το μικρό εκκλησίασμα ένιωσε αγαλλίαση, καθώς είδε τον παπα-Κυριάκο να μπαίνει στην εκκλησία. Θα άκουγαν και αυτοί από τα χείλη του ιερέα, για πρώτη φορά μέσα στην ημέρα το «Χριστός Ανέστη». Για αυτούς, η δεύτερη Ανάσταση ήταν και η πρώτη. Και πάντοτε, ο φωτισμένος ιερέας τελούσε την ακολουθία με υπομονή και πραότητα, χωρίς βιασύνη και χωρίς σπουδή. Έπρεπε όλα να ολοκληρωθούν όπως πρέπει. Εορταστικά και αναστάσιμα. Και τίποτα, ούτε ο κόπος της ημέρας, θα μπορούσε να διαταράξει την προσήλωση του παπα-Κυριάκου. Και μετά, στα Νόμια. Για μια ακόμη Ανάσταση. Και αυτοί δεν είχαν ακούσει το «Χριστός Ανέστη». Και περίμεναν με υπομονή εκείνο το απόγευμα πια του Πάσχα τον ιερέα να ψάλλει τους αναστάσιμους ύμνους στο χωριό τους.

Καθώς δίπλωνε η μέρα εκείνη του Πάσχα, οι χωριανοί ξεκούραστοι πια, ντυμένοι με τα καλά τους, με τις λαμπάδες που απόμειναν στο χέρι τους, άρχισαν να μαζεύονται σιγά – σιγά στην αυλή της Παναγίας για την καθιερωμένη δεύτερη Ανάσταση. Είχαν πια για καλά συγκεντρωθεί και η μικρή αγωνία και βιασύνη να τελειώσει γρήγορα η ακολουθία, δεν μπορούσε να κρυφτεί. Τα αναστάσιμα σύμβολα στην αυλή, το αναλόγιο με το Ευαγγέλιο στη θέση του, οι λαμπάδες δεξιά και αριστερά σβηστές, ο ψάλτης, ο μπαρμπα-Ζαχαρίας, σε αναμονή. Όμως, ο ιερέας τους, ο παπα-Κυριάκος, δεν είχε ακόμη φανεί. Αν και τα Φούτια και τα Νόμια ήταν δίπλα, οι συνθήκες της εποχής, έκαναν κάθε μετακίνηση δύσκολη και αργή. Το αγροτικό του Παναγιώτη από τα Κουλέντια τελικά τα κατάφερε και ο ιερέας βρέθηκε επιτέλους στην ενορία του μετά από ολοήμερο ταξίδι στον μικρό μας τόπο…

Περίμενα υπομονετικά να τελειώσει η δεύτερη Ανάσταση. Ο παπα-Κυριάκος αν και φανερά κατάκοπος, κατάφερε, όπως πάντα, να κάνει την ατμόσφαιρα του αναστάσιμου εκείνου απογεύματος, αγαπητή και ευλογημένη.

Λίγο αργότερα, βαδίζαμε με το φίλο μου το Λευτέρη, δίπλα – δίπλα στο δρόμο της αγαπημένης μας βόλτας.

Πέντε αναστάσεις σήμερα. Θα το θυμάμαι αυτό, μου είπε.

Και προχωρήσαμε προς το αγαπημένο μας σημείο, μακρυά από το χωριό, κοντά στον Αγιαντρέα, εκεί που μέσα από τις σχισμές των ορεινών όγκων, άπλωνε μπροστά μας το Μυρτώο πέλαγος.

* www.lefteriskousoulis.gr

 

3-5-2013.