Επερχόμενες ευρωεκλογές 2009
Οικονομία-οικολογία και Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση*
Του Γιώργου Καραμπελιά
Θα ήθελα να επικεντρωθώ σε δυο ζητήματα. Στο ζήτημα το οικονομικό, συνδεδεμένο με την οικολογική διάσταση και το ζήτημα της ένταξης της Τουρκίας, από την άποψη όχι μόνο την ελληνική αλλά και τη βαλκανική. Τις προοπτικές δηλαδή της Βαλκανικής, με την Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
* Η ομιλία μου ήλθε με e-mail από την εφημ. «Χριστιανική» στις «Τρίτη, 26 Μαΐου 2009 3:30 μμ».
Το σημαντικό είναι ότι αυτοί η συζήτηση που κάνουμε εδώ[i] νομίζω είναι από τις ελάχιστες που γίνονται σε όλη την Ελλάδα που αφορούν το τι σημαίνουν οι ευρωπαϊκές εκλογές. Δεν είναι τυχαίο ότι η συζήτηση γίνεται από τρία έντυπα τα οποία δεν έχουν σχέση με την κάθοδο στις εκλογές. Είναι μάλλον χαρακτηριστικό ότι αυτοί που κατεβαίνουν στις εκλογές, από όλες τις πλευρές, δεν συζητούν τα προβλήματα τα οποία εγείρουν οι ευρωεκλογές, αλλά ασχολούνται με διαφορετικά πράγματα. Και η συζήτηση την οποία κάνουμε εδώ δεν είναι αρκετή.
Θα έπρεπε πραγματικά να γίνει μια σειρά συζητήσεων διότι βρισκόμαστε όντως σε μια κομβική ιστορική στιγμή, που καταρχάς σε ότι αφορά τη σχέση οικονομίας οικολογίας, ποτέ άλλοτε αυτή η σχέση δεν ήταν τόσο συνδεδεμένη. Δηλαδή δεν είναι δυνατόν αυτή τη φορά να μιλάς για οικονομική κρίση και να ξεχνάς ότι η κύρια πλευρά αυτής της κρίσης δεν είναι οικονομική με την τρέχουσα έννοια του όρου, δηλαδή μια συγκυρία οικονομική π.χ. έπεσαν οι δείκτες και αύριο θα ξανά ανέβουν, αλλά η μεγάλη κρίση του 21ου αιώνα είναι κρίση της οικολογίας, δηλαδή της οικονομίας με την ευρύτερη έννοια του όρου.
Διότι η οικολογία περιλαμβάνει την οικονομία, δεν είναι κάτι χωριστό. Η οικονομία βρίσκεται σε αντίθεση με αυτά που μας έχουν μάθει οι νεοκλασικοί μαρξιστές. Κατά αυτούς, τα σχήματα οικονομικής αναπαραγωγής έναν παράγοντα δεν έχουν μέσα. Τη φύση. Στο μαρξιστικό σχήμα περιλαμβάνεται το σταθερό κεφάλαιο, το μεταβλητό κεφάλαιο και το κέρδος – η φύση είναι απούσα. Το ίδιο και στα κλασικά φιλελεύθερα σχήματα – επίσης είναι απούσα. Δηλαδή είναι καταπληκτικό ότι γίνεται μια συζήτηση με απόντα τον κύριο παράγοντα του πλούτου, ο οποίος είναι η φύση και τον οποίο όλοι θεωρούσαν μέχρι τώρα ότι είναι δωρεάν. Και μια και είναι δωρεάν και ανεξάντλητο, μπορούμε να χτίζουμε εκεί την οικονομία του ανθρώπου έξω από την οικολογία του ανθρώπου.
Αυτά τα πράγματα δυστυχώς δεν τα λένε ούτε οι οικολόγοι. Ξέρω ένα κόμμα το οποίο κατεβαίνει στη Γαλλία και λέγεται κόμμα για την αποανάπτυξη – θα πάρει ελάχιστα – αλλά οι άνθρωποι κατεβαίνουν για να προβάλλουν ορισμένα πράγματα που λένε, όπως ότι η μόνη απάντηση αυτή τη στιγμή στην κρίση η οποία έρχεται και η οποία τα επόμενα χρόνια θα οδηγήσει τον πλανήτη στο να γίνει κόλαση είναι ένα κόμμα για την αποανάπτυξη. Και αυτό είναι βέβαιο. Έχουν πυροδοτηθεί αυτοί οι μηχανισμοί και δύσκολα γυρνάνε πίσω. Είναι ένα κόμμα για την αποανάπτυξη.
Δεν είναι βεβαίως οι πράσινοι του Κον Μπεντίτ, ο οποίος μάλιστα λέει ότι «εγώ δε θα κριτικάρω τον πρόεδρο Σαρκοζί» και ο οποίος έχει διακριθεί για όλες του τις προχωρημένες θέσεις, από την ένταξη στην Τουρκία, από την στήριξη του Ισραήλ στη Γάζα, από ένα σύνολο από πράγματα, από την υποστήριξη του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία, κ.ο.κ.
Και όμως υποτίθεται ότι εμφανίστηκε αυτό το κίνημα από τα τέλη της δεκαετίας του '70, βάζοντας ακριβώς αυτή τη ριζική προβληματική που είναι η σχέση της φύσης με τον άνθρωπο και επομένως ότι θα πρέπει να αλλάξει η ίδια η έννοια της οικονομίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή η συζήτηση δεν γίνεται ούτε από τα οικολογικά κόμματα.
Και έρχομαι στο δεύτερο θέμα που υποχρεωτικά λόγω του χρόνου θα πιάσω, που είναι το ζήτημα της ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρώτον, Ευρώπη χωρίς τη Ρωσία δεν νοείται ως Ευρώπη πραγματικά ανεξάρτητη, σε μια ιστορική περίοδο όπου μεγάλες ηπειρωτικές ενότητες όπως η αμερικάνικη, η κινέζικη, η ινδική κ.λπ. αναδύονται στο προσκήνιο της ιστορίας. Στο βάθος του χρόνου, η Ευρώπη θα έπρεπε να ξεκινήσει την ειδική σχέση με τη Ρωσία. Είναι πάρα πολύ απλό. Δεν μπορεί να υπάρξει η δυτική Ευρώπη μόνη της, γυρεύοντας ένα κομματάκι από την κεντρική Ρωσία, όπως έχει κάνει μέχρι σήμερα, και αποκλείοντας την ανατολική. Αντ' αυτού, ποιά είναι η στρατηγική την οποία προωθούν οι Αμερικανοί και οι Εγγλέζοι; Όχι διεύρυνση της Ευρώπης προς τον φυσικό της χώρο, προς τον Ντοστογιέφσκι δηλαδή, προς την παράδοσή της, η οποία είναι παράδοση ευρωπαϊκή – διότι η ρωσική παράδοση είναι ευρωπαϊκή παράδοση – αλλά διεύρυνση προς την Τουρκία, προς τη λίμνη Βαν και επομένως μια Ευρώπη η οποία δε θα είναι Ευρώπη.
Η Αγγλία από τη μια πλευρά και η Τουρκία από την άλλη, θα συγκροτούν το οικονομικό μέρος του ευρωπαϊκού τμήματος του ΝΑΤΟ. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι κάθε φορά η ένταξη μιας χώρας στην Ε.Ε. συνταυτίζεται πλέον με την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Δηλαδή θα μπουν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.; Ή μπήκε η Αλβανία στο ΝΑΤΟ, ανοίγει ως πρόκριμα για την ένταξή της στην Ε.Ε. Άρα φτιάχνεται ένα σχήμα που θα είναι ευρω-ατλαντικού χαρακτήρα – αυτό δηλαδή το οποίο από πολύ παλιά προωθούν οι Αμερικανο ί- του οποίου ο ένας πόλος, ο υποδεέστερος είναι η Ε.Ε., που αποτελείται από μια χαλαρή ένωση και υποτάσσεται στην αμερικάνικη ηγεμονία. Αυτό είναι προφανές. Αυτό σημαίνει η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε.
Για την Ελλάδα και τα Βαλκάνια είναι καταστροφική. Στην Βουλγαρία πλέον το τουρκικό κόμμα, το οποίο συμμετέχει σε όλες τις κυβερνήσεις που γίνονται στη Βουλγαρία και ρυθμίζει απολύτως την πολιτική πραγματικότητα στη Βουλγαρία τόσο ώστε – θα σας φανεί εξωφρενικό – περνάει αυτή τη στιγμή νόμος στη βουλγαρική βουλή σύμφωνα με τον οποίο η βουλγαρική παύει να είναι η επίσημη γλώσσα της Βουλγαρίας. Θα είναι περισσότερες, μεταξύ των οποίων και η τουρκική. Δε θα έχουν μια επίσημη γλώσσα. Αυτό καταλαβαίνετε τι σημαίνει στο εκπαιδευτικό επίπεδο, και σε ένα σύνολο από άλλα πράγματα.
Αυτή η πραγματικότητα η οποία αφορά την Ελλάδα για το τι σημαίνει η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., το γεγονός δηλαδή ότι οι ελίτ οι ελληνικές που ήδη είναι ψιλο-οθωμανικές, εάν δεν είναι πολύ νέο-οθωμανικές, θα υποταχθούν απολύτως πλέον στον ισχυρό παράγοντα της περιοχής, θα ξανά ενταχθούν με μια λογική «έχουμε δουλειές να κάνουμε τώρα» στα πλαίσια ενός ευρύτερου χώρου που θα κυριαρχείται από την Τουρκία, και θα έχουμε προφανώς αλλαγές πολύ σημαντικές και πληθυσμιακές και στη Θράκη και στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Νομίζω ότι η μεγαλύτερη πιθανότητα είναι να ενταχθεί η Τουρκία στην Ε.Ε. Αυτά τα «δε θα τη βάλουμε» αλλά στο μεταξύ η γαλλική βουλή ψήφισε νόμο σύμφωνα με τον οποίο δε χρειάζεται δημοψήφισμα για την ένταξη της Τουρκίας και έγινε από το κυβερνητικό κόμμα – βεβαίως το ψήφισαν και οι σοσιαλιστές – μας κάνει να σκεφτόμαστε ότι αν αύριο τα οικονομικά συμφέροντα, τα οποία είναι πάρα πολύ ισχυρά, των ευρωπαϊκών εταιριών λένε ότι πιθανή ένταξη (τότε θα ενταχθεί). Δεν λέω ότι είναι σίγουρο. Υπάρχει και ο κίνδυνος, που ίσως να είναι ακόμα χειρότερο για μας, να εξαγοράσουν την πιθανή ειδική σχέση με την Τουρκία και τότε θα της δώσουν ολόκληρη την Κύπρο, όπως φροντίζει ο κ. Χριστόφιας να τους τη δώσει ολόκληρη.
Για να δείτε σε ποιο βαθμό έχουμε φτάσει, μια είδηση έλεγε ότι οι Τούρκοι βάζουν θέμα μειονοτικών δικαιωμάτων και καταπιέσεων της μειονότητας στην Κω και τη Ρόδο. Βρισκόμαστε σε μια πραγματικότητα όπου και στην Ελλάδα και στην Κύπρο έχει γίνει καταρχήν αποδεκτή από τα βασικά τμήματα των ελληνικών ελίτ η σχέση με την Τουρκία, ότι δηλαδή θα είναι τέτοιου τύπου, και αυτό το πράγμα ισχύει για σχεδόν όλα τα κόμματα και στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Ελάχιστες είναι οι φωνές οι οποίες εξακολουθούν να βάζουν αυτά τα ζητήματα, και μας κατηγορούν για εθνικιστές, σωβινιστές, περίεργους κ.ο.κ. Έχουν γίνει η «λίνκουα φράνκα». Αυτή η γλώσσα της υποταγής είναι η γλώσσα την οποία μιλάνε οι ελίτ στην Ελλάδα και την Κύπρο και αυτό πραγματοποιείται κάτω από τα μάτια μας. Το γεγονός δηλαδή ότι άκουσα χθες τον Καραμανλή ή τον Παπανδρέου να μιλούν για τις υποψηφιότητες τις οποίες θα έχουν τα κόμματα τους και ο Παπανδρέου φρόντισε να μην αναφέρει καν ούτε μια φορά τη λέξη εθνικό συμφέρον, ότι δηλαδή οι ευρωβουλευτές του θα υπερασπίσουν το εθνικό συμφέρον – καλά δε μιλάω για κόμματα της αριστεράς που εκεί αυτό θεωρείται έγκλημα καθοσιώσεως. Δεν υπήρξε καν αυτή η έννοια για ποιο λόγο πηγαίνουμε εμείς οι Έλληνες στις ευρωεκλογές. Δηλαδή έχουμε περάσει σε έναν τέτοιο εθισμό δια του μιθριδατισμού, έχουμε συνηθίσει στο ότι εμείς υπερασπίζουμε την ένταξη της Τουρκίας, άσχετα με το εάν αυτό θα σημάνει μια αναστροφή ιστορική, και το 2021 δεν ξέρω τι θα γιορτάζουμε για τα 200 χρόνια από την επανάσταση του '21.
Ευτυχώς υπάρχουν και καλά νέα. Τα καλά νέα είναι τα εξής. Ότι κάτι κρατάει έστω η συνείδηση των ανθρώπων. Δηλαδή η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, εκτός από τον Στάθη, υποχρεώνεται κάθε τόσο να μοιράζει ένθετα για την ποντιακή γενοκτονία, την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Το ΣΚΑΪ, που ξεκίνησε να βγάλει τους 100 μεγάλους Έλληνες, με μεγάλη της δυσαρέσκεια είδε ότι κατέληξε στον Μέγα Αλέξανδρο και τον Κολοκοτρώνη. Το ΒΗΜΑ, του κ. Πρετεντέρη, προχθές μοίρασε τον Ίωνα Δραγούμη και αύριο μοιράζει Περικλή Γιαννόπουλο. Δηλαδή τουλάχιστον ο τυφλοπόντικας εξακολουθεί να υπάρχει. Να δούμε όμως μέχρι πότε. Εδώ χρειάζεται η γνωστή ρήση του Γκράμσι: «Η απαισιοδοξία του λογικού και δυστυχώς μόνο η αισιοδοξία της βουλήσεως».
[i] Την Δευτέρα 18 Μαΐου 2009 και ώρα 7:30μ.μ., τα περιοδικά και οι εφημερίδες Οικολογείν, Χριστιανική και Άρδην διοργάνωσαν εκδήλωση με τίτλο: Ευρώπη και εκλογές: Η οικολογία και οι «Πράσινοι», η οικονομική κρίση, η είσοδος της Τουρκίας στην Ε.Ε. Ομιλητές ήταν οι: Γιάννης Σχίζας, Γιώργος Καραμπελιάς, Γιάννης Ζερβός, Σταύρος Λυγερός και Στάθης Σταυρόπουλοςος Όροφος). (ΣΤΑΘΗΣ). Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (Ακαδημίας και Γενναδίου 8 – 7.
