ΕΞΑΓΩΓΕΣ

 

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

 

Η υγεία της οικονομίας μιας χώρας εδράζεται στο ενεργητικό ισοζύγιο εξαγωγών – εισαγωγών. Η χώρα μας από τη σύστασή της διακρινόταν για το παθητικό ισοζύγιο, καθώς οι εισαγωγές υπερτερούσαν των εξαγωγών κατά πολύ. Αυτό ανάγκαζε τις κυβερνήσεις να δανείζονται διαρκώς προς κάλυψη των ελλειμμάτων αντί να ανασκουμπώνονται και να οδηγούν τους πολίτες της χώρας στην εργατικότητα, στη βελτίωση της ποιότητας των παραγομένων προϊόντων, στη μείωση του κόστους παραγωγής αυτών και στην αύξηση των εξαγωγών μέσω μηχανισμών, όπως διμερείς συμβάσεις, αξιοποίηση των ομογενών και διαφήμιση.

Όσο για την απασχόληση, το πρόβλημα της ενδημούσας ανεργίας επέλυαν με την εξαγωγή εργατικών χεριών, καθώς στο σύστημα που επικρατεί και το ανθρώπινο πρόσωπο αποτελεί εμπόρευμα! Οι μετανάστες εργαζόμενοι σκληρά στις χώρες εγκατάστασής τους κάλυπταν με τα εμβάσματά τους πλήθος αναγκών της οικογενείας τους και, κατ' επέκταση, της κοινωνίας.

Η ένταξή μας στην ΕΟΚ, τη μετέπειτα ΕΕ, συνετέλεσε στην καταβαράθρωση της οικονομίας της χώρας μας. Καθώς καταργήθηκαν οι δασμοί οι πολίτες της απολάμβαναν την αύξηση της αγοραστικής τους αξίας, λόγω του αλόγιστου δανεισμού από τους κρατούντες και όχι λόγω της αύξησης της παραγωγικότητάς τους, επιδιδόμενοι σ' ένα ξέφρενο καταναλωτισμό με άκρα επιλεκτικότητα στα εισαγόμενα προϊόντα. Οι κρατούντες αποκοίμιζαν τον λαό με τη διόγκωση του κρατικού τομέα, ο οποίος ενεργούσε ως ναυαγοσωστικό των επιβατών των σκαφών του ιδιωτικού τομέα, τα οποία βυθίζονταν από τις τορπίλες των ομοειδών γιγάντων, οι οποίοι έπλεαν πλέον ανενόχλητοι στις θάλασσές μας! Και επειδή οι επιχειρήσεις του Δημοσίου δεν επαρκούσαν για την περισυλλογή, οι κρατούντες κατασκεύασαν και άλλα ναυαγοσωστικά: Τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ! Αφού η βιομηχανική παραγωγή συρρικνωνόταν μέχρι αφανισμού, οι τεχνικοί μετακινήθηκαν στην εκπαίδευση! Όσο για τους γιατρούς, πολλοί γονείς με το όνειρο της κοινωνικής καταξίωσης επωμίσθηκαν την οικονομική δαπάνη για σπουδές των τέκνων τους σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής. Κανένας ποτέ από τους κρατούντες δεν αναρωτήθηκε πόσες είναι οι ανάγκες της χώρας ανά επιστημονικό κλάδο ούτε και ερώτησε τους διοικούντες τα πανεπιστημιακά ιδρύματα για τον αριθμό των εισακτέων! Πολλοί φοιτητές και σπουδαστές σήμαινε γι' αυτούς πολυάριθμο διδακτικό προσωπικό και ένταση της αγοραστικής κίνησης στις έδρες των ιδρυμάτων (μίσθωση, εστίαση, διασκέδαση)!

Και τώρα, τί θα γίνουν όλοι αυτοί οι απόφοιτοι, τους οποίους αδυνατεί να απορροφήσει ο ιδιωτικός τομέας, ενώ τα ναυαγοσωστικά του Δημοσίου έχουν παροπλιστεί κατ' εντολή της επικυρίαρχης «τρόικας» και όχι επειδή οι κρατούντες συναισθάνθηκαν τα ολέθρια σφάλματά τους. Φυσικά δεν είναι δυνατόν να δοθεί λύση στο οξύτατο αυτό πρόβλημα. Η ανεργία εντείνεται με άκρως ανησυχητικούς ρυθμούς και οι κατέχοντες τίτλους σπουδών έχουν δύο επιλογές: Την ετεροαπασχόληση ή την μετανάστευση προς ανεύρεση εργασίας. Μόχθησαν και αυτοί και οι γονείς τους, για να αποκτήσουν τίτλο χωρίς αντίκρισμα στην εσωτερική αγορά εργασίας.

Κάποιοι κορνιζώνουν ήδη τον τίτλο και τον αντικρίζουν καθημερινά με πόνο ψυχής ή με οργή κατά εκείνων που τους εξαπάτησαν. Οι φιλότιμοι, οι και περισσότεροι νομίζω, επιδίδονται με διάθεση στην όποια απασχόληση προσφέρεται στις ζοφερές ημέρες που βιώνουμε. Η εργασία δεν είναι ντροπή. Κάποιοι όμως εκδηλώσουν έλλειψη διάθεσης προσαρμογής και επιβιώνουν με το οικογενειακό επίδομα, το οποίο θα μειώνεται διαρκώς λόγω της μείωσης των αποδοχών των γονέων, εργαζομένων ή συνταξιούχων. Άλλοι, τέλος, παίρνουν την απόφαση της εξόδου προς αναζήτηση εργασίας στις αγορές του κόσμου. Πρώτοι προορισμοί οι πλούσιες ακόμη χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά, οι οποίες αποκόμισαν αρκετά κέρδη κατά την περίοδο του άφρονος καταναλωτισμού μας και της προτίμησης των εισαγομένων προϊόντων. Σ' αυτές οι επιστήμονές μας δεν αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα προς εξαγωγή προϊόντα μας. Παρά την όποια υποβάθμιση των σπουδών, λόγω της ευρείας διάδοσης της αρχής της ήσσονος προσπαθείας κατά τη μεταπολίτευση, το επίπεδο παραμένει αρκετά υψηλό συγκρινόμενο με εκείνο των λοιπών ευρωπαϊκών χωρών. Άλλωστε στο εξαγωγικό «εμπόριο ανθρώπων» δεν έχουμε ανταγωνιστές. Έχουν ανάγκη από επιστήμονες και τους προσφέρει η πατρίδα μας έτοιμους χωρίς αυτοί να έχουν δαπανήσει ευρώ για την εκπαίδευσή τους! Θα τους αξιοποιήσουν στο έπακρο, για να μη γράψω θα τους εκμεταλλευτούν, όπως ακούγεται για όσους επιλέγουν να εργαστούν στη Γερμανία. Και οι επιστήμονές μας θα συμβάλουν στην ανάπτυξη των χωρών υποδοχής προσφέροντας τις γνώσεις τους στην έρευνα και στην κοινωνική εργασία.

Ποια τα οφέλη για τη χώρα μας; Η έξοδος των επιστημόνων μας, που για κάποια περίοδο χαρακτηρίστηκαν «επιστημονικό προλεταριάτο», θα ωραιοποιήσει τις στατιστικές με τα στοιχεία ανεργίας, η οποία για τους νέους μας έχει εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη. Καλό αυτό πάλι για τους ασκούντες την εξουσία, όπως και τότε που θεωρούσαν ευλογία τη μετανάστευση στη Γερμανία, στην ανόρθωση της οικονομίας της οποίας συμβάλαμε. Να περιμένουμε εμβάσματα από τους νέους επιστήμονες, όπως τότε από τους βιομηχανικούς εργάτες; Υπερβολικά αισιόδοξο. Οι νέοι είναι ως επί το πλείστον άγαμοι. Δεν αισθάνονται παρά ελάχιστα οικογενειακές υποχρεώσεις. Να ζήσουν, όπως οι μετανάστες του παρελθόντος είναι αδιανόητο. Συνεπώς τα περιθώρια αποταμίευσης υπό τις επικρατούσες στις χώρες υποδοχής συνθήκες είναι ασήμαντα.

Κάτι άλλο όμως μπορούν να κάνουν οι νέοι επιστήμονες, που τραγουδούν «αχ, Ελλάδα με πονάς…». Να αποκαταστήσουν το τρωμένο από τις κακοήθεις επιθέσεις γόητρο της χώρας. Να δείξουν στους λαούς πόσο άδικες είναι οι κατηγορίες ότι είμαστε οκνηροί και επιβιώνουμε χάρης τη βοήθειά τους. Αλλά αυτό μπορεί να γίνει σε συνεργασία όλων των Ελλήνων, που διαπρέπουν στο εξωτερικό, όπως ασχολουμένων με τη ναυτιλία, καθηγητών πανεπιστημίου, ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών. Όλοι αυτοί μέχρι στιγμής εμφανίζονται να απέχουν από το δράμα που βιώνει η χώρα μας. Σε αντίθεση με τους προγόνους μας, οι οποίοι μετανάστευαν, για να αποφύγουν την οθωμανική σκλαβιά, αλλά και για να βοηθήσουν τη δύσμοιρη πατρίδα τους, οι σύγχρονοι ομογενείς έχουν υιοθετήσει εν πολλοίς τον δυτικό πολιτισμό, τον ατομοκεντρικό. Δεν υπάρχουν ανθηρές κοινότητες με επίκεντρο τον ναό και παράρτημα το σχολείο. Πού λοιπόν να συνάζονται και πώς να ακούνε τον θούριο για την ελευθερία (αναγέννηση) της πατρίδας, όταν λίγο-πολύ έχει επηρεάσει τους πάντες ο πρακτικός υλισμός του καταναλωτισμού και η πανώλης του διεθνισμού; Πώς να ξεπηδήσουν από το κλίμα αυτό νέοι ευεργέτες και νέοι Καποδίστριες; Αφού και εκείνοι με τις ανθηρές κοινότητες αφομοιώθηκαν στο διαφορετικό περιβάλλον, παρά την πίστη και τη φιλοπατρία τους, πόσο περισσότερο οι σημερινοί ομογενείς διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο. Το μόνο ανασχετικό της αφομοίωσης στοιχείο είναι η ευχέρεια επανόδου στη γενέθλια γη με τα προσφερόμενα συγκοινωνιακά μέσα. Όμως οι μεικτοί γάμοι, αναπόφευκτοι, θα εντείνουν την αφομοίωση. Είναι μήπως ευτύχημα το ότι η αγορά εργασίας φθίνει ακόμη και στις πλούσιες χώρες του Βορρά; Μήπως αυτό συγκρατήσει μέρος του πληθυσμού, που θα ήταν έτοιμο να επαναλάβει την έξοδο του τέλους της δεκαετίας του 1950; Γιατί, αν αυτό επαναλαμβανόταν, τότε με βεβαιότητα η Ελλάδα θα μετατρεπόταν από χώρα σε χώρο, λαμβανομένου υπ' όψη και του τρομακτικού πλέον προβλήματος δημογραφικής γήρανσης, για το οποίο όλοι «σφυρίζουν αδιάφορα».

Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ:

Η απόλυτη ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία, τα ελλείμματα κοινωνικής δικαιοσύνης, οι κίνδυνοι μαζικής απώλειας πιστώσεων, καθώς επίσης η περιορισμένη εθνική ανεξαρτησία, είναι τα μεγάλα προβλήματα της δύστυχης χώρας

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

"Με τη φράση «εθνική ανεξαρτησία» περιγράφει κανείς το δικαίωμα ενός κράτους να αποφασίζει μόνο του, χωρίς να εξαρτάται από ένα άλλο κράτος. Αν και από νομικής πλευράς η φράση «εθνική κυριαρχία» υποδηλώνει το ίδιο, δεν πρόκειται για συνώνυμα.  

«Κυρίαρχος» είναι ο απόλυτος μονάρχης, ο οποίος στέκεται πάνω από όλους – αυτός δηλαδή που μπορεί να αποφασίζει, χωρίς να λαμβάνει υπ' όψιν του άλλες δυνάμεις στο εσωτερικό της χώρας του. Ακριβώς για το λόγο αυτό, στα δημοκρατικά πολιτεύματα μιλάμε για «λαϊκή κυριαρχία» – η οποία όμως, σε πολλές περιπτώσεις δυστυχώς, υπάρχει μόνο κατά τη διενέργεια των εκλογών ενώ, ακόμη και τότε, περιορίζεται από τις «εστίες χειραγώγησης» της κοινής γνώμης.

 Αντίθετα τώρα, η λέξη «ανεξάρτητος» είναι συνδεδεμένη με την έννοια της ελευθερίας – όπου, εάν αφορά κοινωνίες, πρόκειται για τη δυνατότητα των λαών να αποφασίζουν μόνοι τους, χωρίς να εξαρτώνται από ξένες δυνάμεις.

 Κατ' επακόλουθο, η επίσημη διακήρυξη της ανεξαρτησίας (Declaration of independence), ευρίσκεται στο ξεκίνημα της δημιουργίας όλων των δημοκρατιών – οι οποίες έχουν προέλθει είτε (α) μέσω της απελευθέρωσης τους από μία αποικιακή αυτοκρατορία (για παράδειγμα, οι Η.Π.Α. από τη Βρετανία), είτε (β) από το «διαμελισμό» ενός κράτους (για παράδειγμα, οι χώρες που διαδέχθηκαν τη Γιουγκοσλαβία). Συχνά ακολουθεί πολύ αργότερα, η αναγνώριση της εθνικής ανεξαρτησίας τους.

 Προφανώς κράτη όπως η Ελλάδα, τα οποία δεν μπορούν να αποφασίσουν μόνα τους, αφού οι κυβερνήσεις τους ενεργούν κατ' εντολή των δανειστών τους, δεν είναι ούτε από νομικής πλευράς ανεξάρτητα – ενώ τόσο οι λαοί, όσο και οι πρωθυπουργοί τους, δεν είναι σε καμία περίπτωση κυρίαρχοι. Γιατί λοιπόν οι πολίτες τους να επιδεικνύουν κοινωνική υπακοή;".

Ανάλυση

 Όπως όλα τα νομίσματα έχουν δύο όψεις, έτσι συμβαίνει και με τη Γερμανία – η οποία, παρά το ότι θεωρείται ισχυρή από οικονομικής πλευράς, πληρώνει ένα πολύ ακριβό τίμημα. Εκτός αυτού, δεν έχει καταφέρει ακόμη να ξεφύγει από τα «δεσμά» του παρελθόντος – παρά το ότι έχει διαχωρίσει τη θέση της από το «ναζιστικό καθεστώς», το οποίο θεωρεί αφενός μεν ως «ξένο σώμα», αφετέρου ως τον μοναδικό υπεύθυνο για το «ολοκαύτωμα» της Ευρώπης. Η τραγωδία τώρα, με την οποία είναι αντιμέτωπη, τα κυριότερα προβλήματα της καλύτερα, είναι τα εξής:

(α)  Ενεργειακή εξάρτηση

Μετά την απόφαση της καγκελαρίου να σταματήσει πρόωρα τη λειτουργία των εργοστασίων παραγωγής πυρηνικής ενέργειας φοβούμενη, πολύ σωστά, συμβάντα ανάλογα με αυτό της Fukushima, η ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από τη Ρωσία είναι σχεδόν απόλυτη.

Αρκεί να σημειώσει κανείς ότι, κατά τη διάρκεια της συνάντησης των G20, η Ρωσία (Gazprom) υπέγραψε συμφωνία με την Κίνα, για παράδοση 38 δις κυβικών μέτρων φυσικού αερίου από το 2018, ενώ η Γερμανία καταναλώνει ήδη 93 δις κμ, για να κατανοήσει το μέγεθος της εξάρτησης της.

Στα πλαίσια της ίδιας συνάντησης, η κυρία Merkel απομονώθηκε για πρώτη φορά από όλους τους Ευρωπαίους,  αφού δεν συνυπέγραψε τη συμφωνία με τις Η.Π.Α. για τον πόλεμο στη Συρία – τασσόμενη, προφανώς καταναγκαστικά, με την πλευρά της Ρωσίας, γεγονός που επιβεβαιώνει τη θέση μας (ίσως οφείλουμε να προσθέσουμε εδώ ότι συνήθως, μετά από μία απομόνωση, ακολουθούν τα «χτυπήματα της μοίρας»).      

Περαιτέρω, ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, ο οποίος ανέλαβε τη θέση του συμβούλου στον κρατικό ρωσικό κολοσσό, στην Gazprom, συνέβαλλε στο να γίνει η Ρωσία ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της γερμανικής βιομηχανίας και των νοικοκυριών – μέσω του αγωγού Nord Stream (εικόνα).

Ο ΑΓΩΓΟΣ NORD STREAM

Εάν λοιπόν η Γερμανία, για οποιονδήποτε λόγο, έλθει σε αντίθεση με τη Ρωσία, οι πιέσεις που θα μπορούσαν να της ασκηθούν είναι τεράστιες – πόσο μάλλον εάν τυχόν ξεσπάσει πόλεμος στη Συρία, εμποδίζοντας ή ακριβαίνοντας δυσανάλογα την τροφοδοσία της με ενέργεια από τις αραβικές χώρες. Άλλωστε, η Ευρώπη γενικότερα αντιμετωπίζει ήδη μεγάλα προβλήματα, από το εμπάργκο που επέβαλλε στο συριακό καθεστώς και στο Ιράν.  

Όσον αφορά τώρα τις εναλλακτικές δυνατότητες της Γερμανίας, ο αγωγός TAP, ο οποίος θα περάσει από την Ελλάδα και την Τουρκία, φτάνοντας στην Ιταλία, αφενός μεν θα καθυστερήσει αρκετά, αφετέρου θα την υποχρεώσει σε συμβιβασμούς και με τις δύο χώρες – ενώ τα ενεργειακά κοιτάσματα της Ελλάδας και της Κύπρου (η οποία όμως κλίνει προς τη Ρωσία, μετά το έγκλημα της Γερμανίας εις βάρος της), είναι μεν πολύτιμα, αλλά θα απαιτήσουν πολύ χρόνο.

(β) Έλλειμμα κοινωνικής δικαιοσύνης

Η Γερμανία, επιλέγοντας μία οδυνηρή για τους πολίτες της «μερκαντιλιστική πολιτική» (αύξηση των εξαγωγών, μείωση των εισαγωγών, ανάπτυξη εις βάρος των άλλων, εισαγωγή θέσεων εργασίας, εξαγωγή ανεργίας), έχει μειώσει τις πραγματικές αμοιβές των εργαζομένων της από το έτος 2000 – παρά την αύξηση της παραγωγικότητας τους (Πίνακας Ι).

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Η Γερμανία είναι ο παγκόσμιος πρωταθλητής στη μείωση των πραγματικών αμοιβών των εργαζομένων μεταξύ των ετών 2000 και 2010 – παρά το ότι διαθέτει μία υπερσύγχρονη βιομηχανία),

Χώρα	Πραγματικός μισθός
Γερμανία	-4,5%
Ιαπωνία	-1,8%
Η.Π.Α.	2,2%
Αυστρία	2,7%
Ιταλία	3,8%
Ολλανδία	4,8%
Βέλγιο	7,4%
Ισπανία	7,5%
Γαλλία	8,6%
Λουξεμβούργο	9,3%

Πηγή: Global wage Report, Geneve

Παράλληλα, η μερική απασχόληση έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό, αφού υπολογίζεται ότι, περί τα 7,5 εκ. Γερμανοί εργάζονται τέσσερις ή και λιγότερες ώρες ημερησίως – ενώ, ακόμη και μία ώρα την εβδομάδα να εργάζεται κάποιος, δεν καταγράφεται ως άνεργος στις στατιστικές. Εκτός αυτού, έχει κλιμακωθεί ο αριθμός των «ενοικιαζόμενων εργαζομένων» – ένα «σύστημα», το οποίο δημιουργεί τεράστια προβλήματα στον άνθρωπο.

Περαιτέρω, σχεδόν κάθε τέταρτος Γερμανός (24,1%) εργάζεται με μισθό πολύ χαμηλότερο, από το μέσον όρο – ενώ η χώρα, στο συγκεκριμένο τομέα, κατέχει τη δεύτερη θέση μετά τη Λιθουανία (διάγραμμα Ι, όπου η μπλε γραμμή αφορά το μερίδιο των χαμηλά αμειβομένων στο σύνολο των απασχολουμένων, ενώ η πορτοκαλί το ίδιο μερίδιο, σε σχέση με τους εργαζόμενους χωρίς τους μερικά απασχολούμενους).

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ι – ΠΟΣΟΣΤΑ ΧΑΜΗΛΟΜΙΣΘΩΝ ΣΕ 17 ΧΩΡΕΣ

Το 51,1% των χαμηλόμισθων εργαζομένων έχει συμβάσεις ορισμένου χρόνου (για σύγκριση, μόλις τα 22% στη Μ. Βρετανία), ενώ το ποσοστό που απασχολείται ως «ανειδίκευτο» είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη, με 44,5% (για παράδειγμα, στη Ιταλία είναι 15,3%).

Από την άλλη πλευρά, η καγκελάριος περιόρισε σημαντικά το κοινωνικό κράτος (παιδεία, υγεία κλπ.) – ενώ σκοπεύει το επόμενο έτος να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της, «υπεξαιρώντας» τα χρήματα των ασφαλιστικών ταμείων. Την ίδια στιγμή η οικονομική αστυνομία της, ένα πραγματικό «κράτος εν κράτει», κυριολεκτικά καταδιώκει τους φορολογουμένους, αντιμετωπίζοντας τους ως κοινούς εγκληματίες και «απομυζώντας» τους όσο περισσότερα χρήματα μπορεί – δικαίως και αδίκως.

Τέλος, όλο και πιο πολλά διαμερίσματα μένουν ανοίκιαστα στη χώρα, λόγω των υψηλών ενοικίων, σε συνάρτηση με τις χαμηλές αμοιβές των περισσοτέρων εργαζομένων – ενώ το μεγαλύτερο μέρος της δημόσιας περιουσίας έχει προ πολλού ιδιωτικοποιηθεί, καθιστώντας τη Γερμανία «έρμαιο» των πολυεθνικών.  

Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει αρκετές «εστίες αντίδρασης» εντός της γερμανικής κοινωνίας η οποία, κάποια στιγμή, θα εξεγερθεί – ακόμη και αν δεν στερήσει την κυβερνητική πλειοψηφία από την καγκελάριο, ειδικά μετά το μοιραίο λάθος του αρχηγού της αντιπολίτευσης, να αναφερθεί σε σχέδια μείωσης των αμοιβών των υψηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων (της πλέον συνεκτικής ομάδας ψηφοφόρων). 

(γ)  Κίνδυνοι μαζικής απώλειας πιστώσεων

Η Γερμανία είναι αντιμέτωπη με το αιώνιο πρόβλημα των «μερκαντιλιστών» – οι οποίοι, αφενός μεν είναι υποχρεωμένοι να δανείζουν τα πλεονάσματα τους, αφετέρου αδυνατούν να τα εισπράξουν στη συνέχεια. Η αιτία είναι το ότι, η συγκεκριμένη πολιτική τους αποδυναμώνει τα άλλα «κράτη-πελάτες» τους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εξοφλήσουν τις υποχρεώσεις τους (Πίνακας ΙΙ). 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Δανειστές (αριστερά) και οφειλέτες (δεξιά) στο σύστημα Target II της Ευρωζώνης, με ημερομηνία αναφοράς τις 15.08.2012, σε δις € – κεντρικές τράπεζες των κρατών.

Χώρα	Ποσόν	Χώρα	Ποσόν
Γερμανία	727,206	Ισπανία	-423,272
Λουξεμβούργο*	124,119	Ιταλία	-280,093
Ολλανδία	123,299	Ελλάδα	-105,044
Φιλανδία	59,050	Ιρλανδία	-103,200
Εσθονία	0,699	Πορτογαλία	-74,324
		Βέλγιο	-41,091
		Αυστρία	-37,937
		Σλοβακία	-13,622
		Γαλλία	-12,187
		Κύπρος	-10,434
		Σλοβενία	-5,166
		Μάλτα	-1,137
Σύνολο	1.034,373	Σύνολο	-1.107,507

* Τα χρήματα του Λουξεμβούργου είναι ουσιαστικά γερμανικά (φορολογικός παράδεισος), ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αν και με έδρα το Λουξεμβούργο (πρόεδρος ο κ. J.C.Juncker), είναι υπό γερμανική «κηδεμονία».   

Πηγή: Ινστιτούτο οικονομικής ανάλυσης του πανεπιστημίου του Osnabrueck

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Οι ανισορροπίες λοιπόν, τις οποίες έχει προκαλέσει στην Ευρώπη η Γερμανία, επιμένοντας να εφαρμόζει μια μερκαντιλιστική πολιτική εις βάρος τόσο των εργαζομένων της, όσο και των «εταίρων» της, έχουν δημιουργήσει ήδη τεράστια προβλήματα στην ίδια – τα οποία θα γινόταν ακόμη μεγαλύτερα, εάν επέλεγε την έξοδο της από την Ευρωζώνη.      

(δ)  Περιορισμένη εθνική ανεξαρτησία

Σε μία πολιτική εκδήλωση στη Στουτγάρδη η γερμανίδα καγκελάριος ανακοίνωσε, απαντώντας ουσιαστικά στο βασικό ερώτημα των εκλογέων της ότι, με την ανάκληση του άρθρου 10 του νόμου από τις 13. Αυγούστου του 1968 (περιορισμοί των ταχυδρομικών μυστικών, καθώς επίσης των επικοινωνιών), αποκαταστάθηκε η πλήρης ανεξαρτησία της Γερμανίας.

Με τον παραπάνω νόμο, ο οποίος δεν ανακλήθηκε κατά τα ΜΜΕ της χώρας, οι αμερικανοί έχουν το δικαίωμα να παρακολουθούν και να υποκλέπτουν όλες τις τηλεπικοινωνιακές δραστηριότητες της Γερμανίας – επομένως, το κράτος δεν είναι εθνικά ανεξάρτητο.

Περαιτέρω, σε μία άλλη εκδήλωση, η καγκελάριος ισχυρίσθηκε ότι, η γερμανική ανεξαρτησία αποκαταστάθηκε «στην πραγματικότητα», με τη σύμβαση «Δύο-Συν-Τέσσερα», μετά την επανένωση της Δυτικής με την Ανατολική Γερμανία – το 1990, όπου υπογράφηκε η συμφωνία μεταξύ των δύο Γερμανιών από τη μία πλευρά, καθώς επίσης της Γαλλίας, της Ρωσίας, της Μ. Βρετανίας και των Η.Π.Α. από την άλλη.

Συνέχισε δε λέγοντας χαρακτηριστικά πως "Μετά την αποκάλυψη των υποκλοπών από τον Snowden διαπιστώσαμε ότι, υπάρχουν ακόμη ορισμένες ειδικές συμφωνίες με τους συμμάχους του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου, με βάση τις οποίες δεν παρέχεται πλήρης ανεξαρτησία στις μυστικές μας υπηρεσίες. Ξεκινήσαμε όμως «προφορικές» συζητήσεις, για να αποκατασταθεί πλήρως η εθνική μας κυριαρχία".

Σύμφωνα τώρα με πολλούς Γερμανούς (μεταξύ των οποίων ο γνωστός ιστορικός J.Foschepoth), οι οποίοι έχουν αναλύσει διεξοδικά το θέμα, οι αμερικανοί μπορούν ακόμη και σήμερα να υποκλέπτουν νόμιμα όλες τις τηλεφωνικές συνομιλίες της χώρας – γεγονός που δεν συνηγορεί στο ότι, η Γερμανία είναι εθνικά ανεξάρτητη.

Σε κάθε περίπτωση φαίνεται πως η εθνική ανεξαρτησία της Γερμανίας είναι περιορισμένη σε μεγάλο βαθμό – κάτι που σίγουρα γνωρίζει ο εκάστοτε καγκελάριος της χώρας (ενώ είναι υποχρεωμένη να «πλέει» ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη – μεταξύ της Ρωσίας και των Η.Π.Α. δηλαδή).

Πόσο μάλλον όταν οι αμερικανοί διατηρούν στη Γερμανία τη μεγαλύτερη πολεμική βάση τους στον πλανήτη (US Air Force), εκτός των Η.Π.Α., από το έτος 1945 – στην πόλη Ramstein, όπου μένουν περίπου 50.000 αμερικανοί.

ΤΟ ΚΟΛΙΕ ΤΗΣ ΚΑΓΚΕΛΑΡΙΟΥ

Ακόμη και αν προσπάθησε λοιπόν η καγκελάριος να «διασκεδάσει τις υποψίες», φορώντας ένα κολιέ με τα εθνικά χρώματα της Γερμανίας (εικόνα), κατά τη διάρκεια της «τηλεοπτικής μονομαχίας» της με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης (μία άνευ προηγουμένου «εθνικιστική έξαρση» της), τα γεγονότα είναι αδιάψευστα – για τους περισσότερους τουλάχιστον.   

Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ

"Οι παλαιοί φόβοι επιστρέφουν. Η Γερμανία γίνεται ξανά ισχυρή, ενώ οι Βρετανοί αναφέρονται όλο και πιο συχνά σε ένα 4^ο Ράιχ. Κάτω από τις σημερινές συνθήκες όμως, η Γερμανία δεν μπορεί να δημιουργήσει ένα 4^ο Ράιχ, αφού η χώρα δεν έχει αποκτήσει εντελώς την εθνική της κυριαρχία, από την 8^η Μαΐου του 1945. Όποιος δεν θέλει να το πιστέψει, του προτείνουμε την πρόσφατη ομιλία του κ. Σόϊμπλε – παρά το ότι ο υπουργός οικονομικών παρέλειψε να «οριοθετήσει» ακριβώς την έλλειψη εθνικής κυριαρχίας.

Εάν έχει δίκιο, ακόμη και εν μέρει, τότε θα πρέπει να πάρουμε πολύ σοβαρά εκείνες τις θεωρίες συνωμοσίας, σύμφωνα με τις οποίες η Γερμανία είναι μία Ε.Π.Ε. – μία μη κυβερνητική οργάνωση ή μία «διοικητική οντότητα» των συμμαχικών δυνάμεων του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Στην προκειμένη περίπτωση, εμείς οι Γερμανοί δεν είμαστε Πολίτες, αλλά εργαζόμενοι – οι οποίοι θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να απολυθούν. Ανεξάρτητα από αυτά, η ομιλία του κ. Σόιμπλε φανερώνει ολοκάθαρα ότι, η Γερμανία είναι κάτω από διεθνή έλεγχο – δεν είναι ανεξάρτητη λοιπόν και δεν παίρνει μόνη της αποφάσεις.

Επομένως δεν θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα 4^ο Ράιχ, εκτός εάν το επέτρεπαν οι Η.Π.Α. – κάτι που φυσικά δεν είναι εντελώς απίθανο, αφού και οι ίδιοι οι Αμερικανοί ευρίσκονται ήδη στο δρόμο για το φασισμό.

Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι, θεωρητικά τουλάχιστον, η Γερμανία δεν χρειάζεται την εθνική της κυριαρχία, εάν θέλει να κατασκευάσει ένα 4^ο Ράιχ – αφού θα μπορούσε να τα καταφέρει διαφορετικά, μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Προτείνω λοιπόν σε όλους αυτούς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν δύσπιστα μία τέτοια προοπτική, να ανατρέξουν στις απόψεις του Χίτλερ, σε σχέση με μία Ενωμένη Ευρώπη. Φυσικά, δεν γνωρίζει κανείς που ακριβώς κατευθύνεται η ΕΕ, από πολιτικής άποψης – εκτός του ότι, τα εθνικά κράτη σχεδιάζεται να διαλυθούν, έτσι ώστε να δώσουν τη θέση τους σε έναν τερατώδη γραφειοκρατικό μηχανισμό, ο οποίος θα αστυνομεύει όλους τους Πολίτες, θα τους λέει τι ακριβώς να κάνουν και πώς να σκέφτονται" (Kopp Γερμανίας).

Το παραπάνω κείμενο, παρά το ότι προέρχεται από έγκριτο Γερμανό μοιάζει με θεωρία συνωμοσίας. Εν τούτοις αποδεικνύει ότι, ακόμη και οι ίδιοι οι Γερμανοί φοβούνται τυχόν αναβίωση του ναζισμού στη χώρα τους – ενώ αρκετοί είναι αντίθετοι με τις εμφανείς προθέσεις της πρωσικής κυβέρνησης τους, η οποία σκοπεύει να «αναρτήσει» την Ευρώπη στο γερμανικό άρμα (αποδυναμώνοντας μία προς μία όλες τις χώρες, με τη βοήθεια της «πολιτικής λιτότητας», του μερκαντιλισμού και του ισχυρού της νομίσματος).

Παράλληλα αρκετοί πιστεύουν ότι, ο νεοφιλελευθερισμός των παιδιών του Σικάγου, έτσι όπως επιβάλλεται μεθοδικά από το αμερικανικό ΔΝΤ στην Ελλάδα, με την αποκρατικοποίηση της εξουσίας, με την κατάργηση της Δημοκρατίας, με το γκρέμισμα του κοινωνικού κράτους, με τη λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας, με την καταστροφή της μεσαίας τάξης, με την εξαθλίωση των μαζών, με τη χρεοκοπία κλπ., εξελίσσεται σε μία τρομακτική δικτατορία της ελίτ – σε έναν άκρατο απολυταρχικό καπιταλισμό καλύτερα, με ηγέτη τις Η.Π.Α. και έπαρχο τους στην Ευρώπη τη Γερμανία, ο οποίος θα είναι πολύ χειρότερος, από τον εθνικοσοσιαλισμό και το ναζισμό.

Φυσικά υποθέτουν ότι, η Ελλάδα είναι μόνο η αρχή – ενώ δεν θα ξεφύγει από τα νύχια της ελίτ ούτε η υπόλοιπη Δύση. Προτείνουν δε ως μοναδική δυνατότητα αντίστασης την έγκαιρη, μαζική εξέγερση των Πολιτών, αφού η πολιτική είτε εξαγοράζεται, είτε εκβιάζεται, είτε τρομοκρατείται – με αποτέλεσμα να υποτάσσεται ολοκληρωτικά στους εισβολείς και με τέτοιον τρόπο, ώστε να μη γίνεται αντιληπτή ούτε από τον ίδιο τον κομματικό μηχανισμό της.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, όλες οι χώρες είναι αντιμέτωπες με προβλήματα – με τη Γερμανία να έχει ίσως τα περισσότερα, παρά την εικονική της ισχύ και ευημερία. Φυσικά, το γεγονός αυτό οφείλει ίσως να μας απασχολεί, αλλά δεν πρέπει να μας ευχαριστεί, αφού οι επιθέσεις της χώρας εναντίον μας δεν προέρχονται από τους πολίτες, αλλά από την πρωσική τους κυβέρνηση – η οποία φαίνεται ότι, με τον τρόπο αυτό, είτε προσπαθεί να αποκρύψει την πραγματική της κατάσταση, είτε να προωθήσει τυχόν επεκτατικά της σχέδια, τα οποία πιθανότατα της επιβάλλονται από άλλες δυνάμεις.

Αυτό που όμως οφείλει να μας απασχολεί τα μέγιστα είναι η επανάκτηση της εθνικής μας ανεξαρτησίας, καθώς επίσης της λαϊκής μας κυριαρχίας – εκτός αυτού, η παραδειγματική τιμωρία όλων αυτών που πρόδωσαν την Ελλάδα όπως,  για παράδειγμα, του Εφιάλτη του Καστελόριζου.

Εάν δεν ανακτηθεί άμεσα η εθνική μας ανεξαρτησία, η πατρίδα μας θα λεηλατηθεί και θα εξαθλιωθεί, καταλήγοντας στη χρεοκοπία – ενώ, όπως είναι πλέον γνωστό σε όλους από τα «χαράτσια», τους «κεφαλικούς φόρους», την κατάρρευση του κοινωνικού κράτους κλπ., δεν χρεοκοπούν τα κράτη, αλλά οι πολίτες τους. 

Υστερόγραφο: Στα απολυταρχικά καθεστώτα, οι πολίτες οφείλουν να είναι στην υπηρεσία του κράτους – το κράτος δηλαδή προηγείται, ενώ τα άτομα «θυσιάζονται», με στόχο την ισχύ του. Αντίθετα, στα δημοκρατικά πολιτεύματα, το κράτος είναι στην υπηρεσία των πολιτών. Αν και κανένας δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι, η Γερμανία διέπεται από ένα δικτατορικό καθεστώς, οι πολίτες της είναι αναμφίβολα «έρμαιο» του κράτους τους  – έτσι όπως αυτό κυβερνάται από τη βιομηχανική ελίτ.

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 07. Σεπτεμβρίου 2013, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.  

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2962.aspx

Η γιορτή των ψαράδων

 

Του Λευτέρη Κουσούλη*

Στον τόπο του αιώνιου καλοκαιριού, στον τόπο μας, η ετήσια γιορτή των ψαράδων έχει κάτι το μαγικό.

Παραμονή του Σωτήρος. Την ώρα που η πρώτη δροσιά διώχνει το λιοπύρι της αυγουστιάτικης μέρας, στο χωριό η κίνηση παίρνει γρήγορα χρώμα εορταστικό. Η αυλή του σχολείου με τα πεύκα και τις κουκουναριές από παλιά, μεταμορφώνεται. Τα τραπέζια σε διάταξη, οι πλαστικές καρέκλες σε στοίχιση, τα χάρτινα τραπεζομάντηλα χωρίς ψεγάδι. Ούτε σάλα γαλλικού ανακτόρου!

Γρήγορα – γρήγορα, γεμίζει με τους επισκέπτες του καλοκαιριού, που περιμένουν τη μέρα να βρεθούν εκεί, να συναντηθούν, να μιλήσουν, να χορέψουν. Στη γιορτή των ψαράδων. Ντόπιοι και ντόπιοι ξενιτεμένοι, εξ Αμερικής οι περισσότεροι, βρίσκονται στον ίδιο αγαπημένο τόπο, στην αυλή του παλιού σχολείου που έπαιζαν και γελούσαν. Τη μέρα των ψαράδων, τη μέρα της θάλασσας, παιδιά και μεγάλοι είναι όλοι εκεί.

Πριν ηχήσουν τα βιολιά, στο πανηγύρι της θαλασσινής φαντασίας, τα εδέσματα έχουν μια λιτότητα. Η λαδόκολλα ζωντανεύει αναμνήσεις από άλλες εποχές, τότε που ο τόπος μας ζούσε χωρίς τις ευκολίες της σχετικής ευμάρειας.

Όλα ιδιαίτερα φροντισμένα. Ο καπετάν-Στράτος πάντα εκεί με την επιβλητική του μορφή. Η Βαγγελιώ, με την πηγαία της ευγένεια. Μαζί με τις άλλες γυναίκες, έχει φροντίσει να είναι όλα έτοιμα το ξεχωριστό αυτό βράδυ. Και ο καπετάν-Μανώλης, πρόεδρος των ψαράδων, μικρός άρχοντας της ημέρας, να εποπτεύει και να αγωνιά, να αγωνιά και να εποπτεύει. Πρέπει να πει και δυο λόγια! Να βγάλει λόγο! Και η γιορτή των ψαράδων βρίσκει σιγά-σιγά, όπως κάθε χρόνο, το μυστηριακό της περιεχόμενο.

Στην αυλή του παλιού σχολείου, στη γιορτή των ψαράδων, σε κάθε γιορτή ψαράδων, η θάλασσα ενώνεται με τη στεριά. Κατά τρόπο αλλόκοτο. Σπάζοντας το όριο της ακτής, το βράδυ της γιορτής, η θάλασσα ανηφορίζει προς το χωριό και στέκεται εκεί παρούσα και γαληνεμένη. Είναι εκεί, μέσα στα όνειρα των ψαράδων, στο αθεράπευτο πάθος και στον αγιάτρευτο πόθο.

Και συμμετέχοντας στη γιορτή κάθε χρόνο, ξέρω ότι δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Καθώς το χωριό κατηφορίζει στην πλαγιά, το βλέμμα δεν γλιτώνει από τη θαλασσινή πρόσκληση. Όπου και αν σταθείς, είναι εκεί και σε προσκαλεί. Κοντά σου στην ακτή ή μακριά σου στο πέλαγος, η σκέψη της σε ταξιδεύει. Ψαράς ή όχι, είσαι πάντα μέσα της. Και η θάλασσα, σε ανταπόδοση, πλημμυρίζει πάντα το χωριό, με την απογευματινή δροσιά της και το δροσερό μπάτη της. Αδιαίρετη ενότητα ανθρώπων και χώρου που αγκαλιάζουν και αγκαλιάζονται στο μυχό του λακωνικού κόλπου.

Για αυτό και η γιορτή των ψαράδων, είναι η γιορτή των πάντων, θαλασσινών και στεριανών. Για αυτό και έχει κάτι το μαγικό και το ακατάληπτο, σαν την αίσθηση του αιώνιου καλοκαιριού που νοιώθαμε πάντα στον τόπο μας. Στην Ελίκα.

Καλό καλοκαίρι σε όλους!

31-7-2013

* www.lefteriskousoulis.gr

Μη σκοτώνετε την αλληλεγγύη!

 

Του Λευτέρη Κουσούλη*

 

Επανέρχεται κατά καιρούς το ζήτημα της αλληλεγγύης, άλλοτε με αυθεντικό ενδιαφέρον και άλλοτε με υποκριτικά κίνητρα.

Πάντοτε, η φτώχεια, η ένδεια και η ακραία ανάγκη, έγινε αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης. Η δημόσια διανομή τροφίμων που γίνεται από πολιτικές δυνάμεις, κόμματα ή και αγανακτισμένους αγρότες, καμιά φορά, είναι μια κυνική παράσταση εξουσίας. Ως παράσταση εξουσίας, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση πράξη αλληλεγγύης.

Στη φάση της κρίσης που διανύουμε, η αλληλεγγύη στο διπλανό μας που έχει ανάγκη, αποτελεί όχι μόνο ηθικό χρέος αλλά και πολιτική πράξη. Η αλληλεγγύη όμως που δεν συνοδεύεται από το σεβασμό στον άλλον, από την αυθεντική αναγνώριση της ανάγκης του και, συνεπώς, τη διαφύλαξη και την προστασία της αξιοπρέπειάς του, γίνεται ανταλλακτική πράξη.

Η αλληλεγγύη είναι πράξη δωρεάν. Δεν γίνεται με την προσδοκία της επιστροφής. Ούτε εντάσσεται σε πολιτικούς σχεδιασμούς. Ούτε διακηρύσσεται από κομματικό βήμα. Όποιο κομματικό βήμα.

Την ίδια ώρα, όσο θα βαθαίνει η κρίση και οι συμπολίτες μας που θα έχουν ανάγκη θα πολλαπλασιάζονται, η υποχρέωση αλληλεγγύης στους διπλανούς μας θα δυναμώνει. Για αυτό, όποιος μπορεί, όσο μπορεί, όπου μπορεί, αλληλεγγύη παντού. Αυθεντικά, βουβά, ανθρώπινα. Προσπερνώντας κάθε προσχηματικότητα, ας πυκνώσουμε τις τάξεις της γνήσιας, ανυπόκριτης και ανυστερόβουλης αλληλεγγύης. 

* 25-7-2013, www.lefteriskousoulis.gr

Συστημική βία: Ανεργία και …απολύσεις

 

Του Τάκη Φωτόπουλου*

 

Η πιο ακραία ίσως μορφή οικονομικής συστημικής βίας στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση είναι η ανεργία ή, εναλλακτικά, η περιστασιακή και μερική (υπό)απασχόληση. Η ανεργία όμως είχε αρχίσει να φουντώνει από τον καιρό της ένταξής μας στην ΕΟΚ/ΕΕ και απλά σήμερα …απογειώθηκε. Ακόμη και στην εποχή των «παχιών αγελάδων», η ανεργία είχε διπλασιαστεί, από 3,6% το 1984, σε 7% το 1997, παρά το γεγονός ότι το εργατικό κόστος μειωνόταν δραστικά όλη την δεκαετία του 1990, ενώ τα κέρδη στις μεγάλες επιχειρήσεις πολλαπλασιάζονταν.

Την περασμένη δεκαετία σημειώθηκε μια εντελώς παροδική μείωση της ανεργίας, σαν αποτέλεσμα της Ολυμπιάδας και των έργων «βιτρίνας» που χρηματοδοτούσε η ΕΕ, για να συνεχίσει κατόπιν την ανοδική πορεία της. Έτσι, οι άνεργοι, το 2005-08  είχαν φθάσει σχεδόν στο 8% του ενεργού πληθυσμού, ενώ το 2009 είχαν ανεβεί στο 9,5%. Με το σκάσιμο της «φούσκας» οι άνεργοι τριπλασιάστηκαν και σήμερα φθάνουν το 28%!

Είναι, επομένως, άλλος ένας αποπροσανατολισμός ότι η ανεργία και η φτωχοποίηση του Λαού είναι αποτέλεσμα των πολιτικών λιτότητας, σαν αποτέλεσμα της «κρίσης του Χρέους» και των Μνημονίων. Στην πραγματικότητα, ήταν τα «δομικά» προβλήματα της οικονομίας που οδήγησαν στην έκρηξη του Χρέους. Τα διογκούμενα ελλείμματα στο ισοζύγιο πληρωμών καθως και τα δημοσιονομικά ελλείμματα, που οδήγησαν τελικά στην χρεωκοπία, μπορεί να δειχτεί οτι άρχισαν να χειροτερεύουν δραματικά από την ένταξή μας στην ΕΕ (βλ. Τ.Φ, Η Ελλάδα ως Προτεκτοράτο της Υπερεθνικής Ελίτ, Γόρδιος, 2010). 

Η θεμελιακή δηλαδή αιτία της ανεργίας, στο Ελληνικό μοντέλο εξωστρεφούς ανάπτυξης που θεσμοποιήθηκε μεταπολεμικά με την ένταξή μας στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, ήταν η ουσιαστική έλλειψη παραγωγικής δομής, την οποία δραματικά επιδείνωσαν το άνοιγμα και η απελευθέρωση των αγορών που επέβαλε η ένταξή μας στην ΕΕ. Και, φυσικά, η μετανάστευση ελάχιστη σχέση είχε με την έκρηξη της ανεργίας, όπως άμεσα ή έμμεσα διακήρυσσαν τότε οι ελίτ, καθώς και η Πατριωτική «Αριστερά», καλλιεργώντας πρώτοι τη ξενοφοβία και τον ρατσισμό, για να πάρει σήμερα τη σκυτάλη από αυτούς η Χρυσή Αυγή. Οι μετανάστες καταλάμβαναν ανειδίκευτες θέσεις εργασίας και βασικά ανταγωνίζονταν τους δικούς μας απόφοιτους του δημοτικού, όπου όμως η ανεργία μειωνόταν, ενώ, αντίθετα, φούντωνε στους απόφοιτους της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δηλαδή, οι μετανάστες ουσιαστικά έπαιζαν τον ρόλο της φτηνής αύξησης της παραγωγής (και της παραγωγικότητας) και της παράλληλης -σωτήριας για τους εργοδότες- συμπίεσης των μισθών.

Με άλλα λόγια, όταν η ένταξη στην ΕΕ μας υποχρέωσε σε άνοιγμα και απελευθέρωση των αγορών, η Ελληνική οικονομία δεν ήταν ανταγωνιστική μέσα στην ΕΕ, όχι βέβαια λόγω των υψηλών μισθών της, που ήταν πολύ χαμηλότεροι από αυτούς στα Ευρωπαϊκά κέντρα, αλλά εξαιτίας της χρόνιας έλλειψης παραγωγικών επενδύσεων. Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο ότι μια από τις πρώτες δουλειές της κοινοβουλευτικής Χούντας και της Τρόικας ήταν να ελαστικοποιήσουν, με τα Μνημόνια, ακόμη περισσότερο τις εργασιακές σχέσεις, ουσιαστικά αποβλέποντας στην υποτίμηση του κόστους εργασίας, ώστε να «βελτιώσουν» τεχνητά την ανταγωνιστικότητα, ιδιαίτερα αφού δεν ήταν πια δυνατή η υποτίμηση του νομίσματος. Και, φυσικά, στον βαθμό που το σχέδιο των Ευρώ-ελίτ για την «Κινεζοποίηση» χωρών όπως η Ελλάδα πετύχει, τότε πράγματι, θα υπάρξει «ανάπτυξη», σαν συνέπεια μιας δήθεν «βελτίωσης» της ανταγωνιστικότητας, η οποία όμως θα συνοδεύεται από μαζική ανεργία ή υποαπασχόληση, και μισθούς επιβίωσης για τους πολλούς και …άγριο βόλεμα για τους λίγους!

Ήδη, άλλωστε, από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, η πρώτη «εκσυγχρονιστική» κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε ανακοινώσει την έναρξη ενός κοινωνικού διαλόγου για τις εργασιακές σχέσεις και το ασφαλιστικό, όπου οι παράμετροι των «λύσεων» είχαν αυστηρά προκαθοριστεί. Επρόκειτο, δηλαδή, για ένα κοινωνικό διάλογο-μαϊμού όπου επιχειρείτο οι προσκείμενες στα «εκσυγχρονιστικά» κόμματα εξουσίας (που σήμερα απαρτίζουν την κοινοβουλευτική Χούντα) συνδικαλιστικές ηγεσίες να περάσουν στη βάση τους, όσο πιο ανώδυνα γινόταν, τις λύσεις «ελαστικοποίησης» της εργασίας, που είχαν προκαθορίσει οι συστημικές τάσεις στη διεθνοποιημένη οικονομία της αγοράς. Τάσεις, οι οποίες, χάρις στη συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έφθαναν γρήγορα  και στον εκάστοτε παριστάνοντα τον πρωθυπουργό της χώρας. Τότε, όμως, το πολιτικό κλίμα δεν επέτρεπε να περάσουν παρόμοια μέτρα.

Αντίθετα, σήμερα, με την αφορμή της δήθεν «κρίσης του Χρέους», οι ελίτ πέρασαν όχι μόνο τις πιο ελαστικές ίσως σχέσεις εργασίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά άρχισαν τώρα να περνούν ακόμη και την κατάργηση θέσεων στον δημόσιο τομέα. Και αυτό, τη στιγμή μάλιστα που η χώρα έχει ανεργία ρεκόρ στην Ευρωζώνη! Έτσι, απολύουν σχολικούς φύλακες, καθαρίστριες, δημοτικούς αστυνομικούς και συμβασιούχους, ενώ αύριο θα αρχίσουν τις μαζικές απολύσεις στον δημόσιο τομέα, δήθεν για να τον εξυγιάνουν, όπως ξεδιάντροπα υποστηρίζουν τα καλοταϊσμένα παπαγαλάκια των ελίτ στα τηλεοπτικά κανάλια – ενώ η κατειλημμένη ΕΡΤ δεν διανοείται να αναλάβει εκστρατεία «απομυθοποίησης της κρίσης», όπως όφειλε, αλλά συνεχίζει «κανονικά» τον αποπροσανατολισμό!   

Στην πραγματικότητα, ο στόχος δεν είναι βέβαια η εξυγίανση του δημόσιου τομέα, που αναντίρρητα χρειάζεται ριζικές αλλαγές, χωρίς απολύσεις προσωπικού, για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Το επιχείρημα δηλαδή της δήθεν μεταρρύθμισης είναι άθλιο ψέμα, αφού ο βασικός λόγος που γίνονται οι μαζικές απολύσεις δεν είναι καν η ικανοποίηση των απαιτήσεων των δανειστών. Ουτε είναι βέβαια ο εξαναγκασμός μας από την Ευρώ-ελίτ σε «κακές» πολιτικές (λιτότητας κ.λπ.), όπως εντελώς αποπροσανατολιστικά υποστηρίζουν «προοδευτικοί» οικονομολόγοι (που προβάλλουν ακόμη και οι New York Times, αλλά και παρ' ημιν  «αναρχικοί διανοητές» – ακόμη και αυτή η σύμπλευση είναι δυνατή στην Ελλάδα!) οι οποίοι «αγνοούν» το φαινόμενο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και βρίσκονται κάπου μεταξύ …1929 και 1945. 

Ο προφανής στόχος των ελίτ είναι να παραδώσουν τομείς του δημόσιου τομέα στον ληστρικό και ανεξέλεγκτο ιδιωτικό τομέα που ελπίζεται ότι με τον μισό αριθμό υπαλλήλων (και μισούς μισθούς!) θα προσφέρει «ανταγωνιστικές» υπηρεσίες. Αύριο θα κάνουν το ίδιο και με τα νοσοκομεία, τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια, αφήνοντας ένα υποτυπώδη δημόσιο τομέα για τους απόρους, όπως στις ΗΠΑ.

Όμως, γιατί άραγε πρέπει να γίνει η οικονομική και κοινωνική αυτή καταστροφή; Όχι βέβαια γιατί, όπως υποστηρίζει η «Αριστερά», Μαρξο-Κεϋνσιανοί οικονομολόγοι κ.λπ. γιατί μας επιβάλλονται οι «κακές» πολιτικές των Μέρκελ-Σόιμπλε. Προφανώς, έξω από την ΕΕ (την οποία δεν αμφισβητούν οι καλοβολεμένοι μέσα στην ΕΕ Πανεπιστημιακοί, αναλυτές κ.λπ.) καμιά Μέρκελ δεν θα μπορούσε να μας επιβάλλει τις «κακές» πολιτικές της. Όμως οι ελίτ μας έκριναν ότι τα συμφέροντά τους ικανοποιούνται καλύτερα μέσα στην  ΕΕ και την Ευρωζώνη, οπότε, με δεδομένη την έλλειψη κάθε οικονομικής κυριαρχίας μέσα στην ΕΕ, δεν μπορούμε παρά να εφαρμόζουμε πιστά τις όποιες εντολές των γκαουλάιτερ. Εκτός βέβαια αν πιστεύουμε το παραμύθι  (για παιδιά προσχολικής ηλικίας) ότι… αν εκλεγεί ο Τσίπρας  θα λειτουργήσει σαν καταλύτης για να αλλάξουν οι Ευρωπαϊκοί συσχετισμοί και οι Ευρωπαϊκές πολιτικές! Και δυστυχώς στην εξαπάτηση αυτή μετέχει σύσσωμη η Αριστερά (εξωκοινοβουλευτική, πατριωτική, «ελευθεριακή»  κ.λπ.), πλην ΚΚΕ. Και αυτό, γιατί ακόμη και όταν τμήμα της Αριστεράς αυτής θέτει θέμα εξόδου από την Ευρωζώνη, ποτέ δεν θέτει θέμα άμεσης εξόδου από την ΕΕ, με στόχους την διαγραφή του Χρέους και την κατάργηση των Μνημονίων, αλλά και την αναγκαία κοινωνικοποίηση των τομέων-κλειδιά, ώστε μέσα από ένα πρόγραμμα μετάβασης σε μια αυτοδύναμη οικονομία να τεθούν οι βάσεις για την ρήξη με την νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και την ικανοποίηση των βασικών αναγκών όλων των πολιτών.

Με άλλα λόγια, ακόμη και η έξοδος από την ΕΕ, χωρίς πρόγραμμα οικονομικής αυτοδυναμίας, θα είναι το ίδιο καταστροφική. 

Έτσι, οι αποθρασυμένες ξένες και ντόπιες ελίτ, μπροστά στην αδράνεια, (παρά την διογκούμενη εξαθλίωση) των λαϊκών στρωμάτων, εξακολουθούν και εντείνουν το καταστροφικό έργο τους. Όμως, η αδράνεια αυτή σε μεγάλο βαθμό είναι τεχνητή, σαν αποτέλεσμα του γεγονότος ότι οι κομματοκρατούμενες  συνδικαλιστικές ηγεσίες,  εσκεμμένα, εκτονώνουν την λαϊκή οργή με υποτονικές απεργίες, πορείες-λιτανείες στο Σύνταγμα και «συλλαλητήρια» συνοδευόμενα από …συναυλίες.

Γι' αυτό είναι πια άμεση επιτακτική ανάγκη η δημιουργία ενός παλλαϊκού Μετώπου «από τα κάτω» που, με συγκεκριμένους στόχους όπως οι παραπάνω και κυρίως την άμεση έξοδο από την ΕΕ και την αυτοδυναμία,  θα ηγηθεί του αγώνα αυτού για την αποτροπή της συντελούμενης καταστροφής, πριν ολοκληρωθεί, οπότε θα είναι αργά, για πολλές δεκαετίες…

* http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/

Ο ΑΝΕΡΓΟΣ

 

Του μνημονιακού

 

Ο άνεργος είναι ένα "τίποτα". Δεν υπάρχει! Εάν υπάρχει, φέρει απάνω του και διαρκώς την καίρια και ζοφερή συνθήκη του που τον βαρύνει και μόνον αυτήν.

Ο άνεργος "ζει" , "αναπνέει", "πορεύεται" κάθε ημέρα μέσω της ανεργίας. Τον ακολουθεί σαν σκιά. Τον υποσκάπτει σαν δίνη. Τον έλκει στην χοάνη του τίποτα. Αφού η συγκεκριμένη συνθήκη του  υπενθυμίζει το "τίποτά" του, προϊόντος του χρόνου παρωθείται να μεταλλαχθεί σε απόλυτο τίποτα.

Ο άνεργος είναι ένοχος. Είναι αναπολόγητος. Ο άνεργος έχει άδικο. Τελεί εν αδίκω. Ακόμη και δίκιο να έχει, εντούτοις έχει άδικο επειδή είναι άνεργος.

Ο άνεργος δεν προσμετράται, δεν σταθμίζεται, δεν λογίζεται. Απλά δεν υφίσταται!

Ο άνεργος δεν συγκρίνεται με οτιδήποτε υπαρκτό, γιατί απλούστατα είναι ανύπαρκτος. Κι αν υπάρχει, θα ήταν καλό να μην υπάρχει γιατί και η ύπαρξή του είναι ανύπαρκτη. Δεν υπάρχει. Δεν επιτρέπεται να υπάρχει. Κι αν λέει ότι υπάρχει, εντούτοις είναι σαν να μην υπάρχει.

Ο άνεργος δεν έχει αξία. Δεν είναι αξία. Είναι απαξία. Είναι η απόλυτη γνώση της απαξίας.

Ο άνεργος είναι η πλήρης λησμοσύνη. Είναι η τρομερή και κραυγαλέα υπόμνηση ότι οφείλει και πρέπει να τελεί εν λήθη.

Ο άνεργος δεν έχει τιμή. Είναι άτιμος, αλλά δεν μπαίνει σε κανένα πλαίσιο εκτίμησης ή αποτίμησης. Ως εκ τούτου είναι το άκρως αντίθετο του ατίμητου. Ο ατίμητος έχει υπερκεράσει κάθε τιμή. Ο άνεργος δεν αξίζει καμιά τιμή. Είναι η απόλυτη απουσία κάθε τιμής. Είναι το απόλυτο "υπο-τζάμπα" της κάθε τιμής. Είναι η απόλυτη απουσία κάθε τιμής. Και αυτό αποδίδεται με την α-τιμία που αποδίδεται στην ανεργία.

Ο άνεργος είναι άχρηστος. Δεν χρησιμεύει σε τίποτα. Δεν χρειάζεται σε τίποτα. Δεν του οφείλουν τίποτα. Δεν του οφείλεται τίποτα. Οφείλει όμως τα πάντα. Το φιλότιμο του λείπει. Χρωστάει τον αέρα που αναπνέει. Χρωστάει το φαί του και το νερό που πίνει δεν το δικαιούται.

Ο άνεργος είναι η ακραία έλλειψη της πλέον στοιχειώδους εγγύησης. Γιατί ο άνεργος είναι η πλήρης αφερεγγυότητα. Γιατί;  τι έχει να εγγυηθεί ο άνεργος;  Ο άνεργος δεν ζει. Τον "ζουν". Δεν παράγει τα μέσα της ύπαρξής του. Δεν δικαιολογεί την ύπαρξή του. Και για αυτό αποδεικνύεται ξανά ότι είναι άδικος.

ΣΩΣΤΑ!!! Αυτός που αξιοδοτεί, αποφασίζει και ποιος του κάνει και πιος δεν του κάνει. Έτσι είναι η μηχανή που σμιλεύει  "τι πρέπει να βιοί", "τι πρέπει να μην βιοί" και "τι πρέπει να λαθροβιοί". Έτσι ο άνεργος κείται μεταξύ νεκρότητος και λαθροβιώσεως. Λάθρα ζει. Λάθρα κινείται. Λάθρα υπάρχει και πορεύεται. Ο χρόνος κάθε μέρα τον καταργεί. Γιατί ο άνεργος είναι ο καταργούμενος, ο ακυρούμενος, ο αναιρούμενος. Ο άνεργος εσωτερικεύει την κατάργησή του, την ακύρωσή του, την αναίρεσή του.

Ο άνεργος εφόσον δεν δουλεύει, είναι αναπολόγητος. Δεν μπορεί να απολογηθεί. Δεν έχει δικαίωμα να απολογηθεί. Ο άνεργος είναι η απόλυτη απουσία κάθε δικαιώματος απολογίας. Ίσως το μόνο δικαίωμα που θα του επιτρεπόταν , θα συνίστατο στο να προβεί ο ίδιος στην αυτοκατάργησή του. Μάλλον τότε και μόνον τότε θα πρόσφερε υπηρεσίες. Αν όλο και περισσότεροι άνεργοι, σκέφτονταν έτσι ίσως να μειωνόταν ο ειδεχθείς αριθμός τους και μετά θα μειωνόταν το ποσοστό της ανεργίας. Να μια καλή υπηρεσία που θα πρόσφερε ο άνεργος στην μείωση των αρνητικών δεικτών της Εθνικής μας Οικονομίας. Θα ήταν πιο εύκολο για την επίτευξη του στόχου αυτού εάν ο ίδιος ο άνεργος και ο κάθε άνεργος προέβαινε ιδιοβούλως στην αυτοκατάργησή του. Μία καλή πρόταση προς τους κρατούντες θα ήταν η ίδρυση ενός φορέως που θα οδηγούσε στην εξάλειψη του βδελυρού αποστήματος της ανεργίας. Να ιδρύσουν λοιπόν οι κρατούντες τον οργανισμό με τον τίτλο: Φορέας Ομαλής Νουθέτησης Ολοτελών Σκυβάλων. Φ.Ο.Ν.Ο.Σ.!!!  Αυτή είναι η λύση.  Ο Φ.Ο.Ν.Ο.Σ. λοιπόν  θα πρόσφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες στην Εθνική Οικονομία. Αφού ο άνεργος είναι σκύβαλο, και όσα σκύβαλα δεν αυτοκαταργούνται, τότε οι εργαζόμενοι του Φ.Ο.Ν.Ο.Σ.  θα ανελάμβαναν το εξαίρετο έργο της ομογενοποίησης όλων των υπάρξεων στο εργασιακό ιδεώδες των κρατούντων: Να φθάσει το ποσοστό ανεργίας στο 0 % και να σωθεί τοιουτοτρόπως η Εθνική Οικονομία. Μάλιστα ο τεχνολογικός εξοπλισμός του Φ.Ο.Ν.Ο.Σ. θα έπρεπε να είναι τέτοιας αιχμής, ώστε ο συντελεστής εξάλειψης ανεργοσκυβάλων ανά εργαζόμενο να έχει φθάσει στα ανώτατα όρια βελτιστοποίησής του. Όσο πιο άρτια στην τεχνοεξόντωση καθίσταται ο Φ.Ο.Ν.Ο.Σ. τόσο πιο ανταγωνιστική θα καταστεί η Οικονομία μας.

 

 Ο μνημονιακός, 25-06-2013

Η άλγεβρα της ανάγκης

 

Του Θεόδωρου Μαριόλη*

 

1. Η Κατάσταση

Έπειτα από τέσσερα χρόνια εφαρμογής ενός μείγματος οικονομικής πολιτικής, το οποίο συνίσταται σε δημοσιονομική συστολή, εσωτερική υποτίμηση και απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, η «επίσημη» ανεργία στην Ελλάδα έχει υπερβεί το 27% και η αθροιστική μείωση του ΑΕΠ το 20%, ενώ εκτιμάται ότι η ύφεση θα είναι πάνω από 5% κατά το 2013.

Πρόκειται για τη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μεγαλύτερη μείωση του ΑΕΠ και των μισθών, σε ποσοστά διπλάσια από αυτήν που την ακολουθεί, δηλαδή την Πορτογαλία, η οποία επίσης ανήκει, γεγονός καθόλου συμπτωματικό, στην «περιφέρεια» της Ζώνης του Ευρώ (ΖΕ). Τέλος, όσον αφορά στον πίνακα των ρυθμών μεταβολής του ΑΕΠ σε παγκόσμια κλίμακα, για το έτος 2011, η χώρα μας βρισκόταν στη θέση 214 (με μείωση του ΑΕΠ κατά 6.9%), δηλαδή μπροστά μόνον από την Ανγκουίλα (μείωση κατά 8.5%) και την Υεμένη (μείωση κατά 10.5%).

Η ανάλυση των δεδομένων της ελληνικής οικονομίας δείχνει ότι ακόμα και εάν αυξάνεται, εφεξής, το ΑΕΠ με μέσο ετήσιο ρυθμό 1%, τότε μετά από μία δεκαετία η ανεργία θα είναι στο 30%. Δείχνει, επίσης, ότι για να αρχίζει να μειώνεται η ανεργία πρέπει, από αύριο κιόλας, το ΑΕΠ να αρχίζει να αυξάνεται με ρυθμό πάνω από 2%. Έτσι, για να σημειωθεί μία συμπίεση της ανεργίας στο π.χ. 10% μέσα σε 5 έτη, απαιτείται αύξηση του ΑΕΠ με μέσο ετήσιο ρυθμό 5.4%, ο οποίος ενέχει αύξηση της απασχόλησης με μέσο ετήσιο ρυθμό 4.4%, δηλαδή τη δημιουργία 181 χιλιάδων θέσεων εργασίας ανά έτος.

Υπάρχει κανείς που ισχυρίζεται, βάσει στοιχείων, ότι θα μειωθεί η ανεργία; Όχι, δεν υπάρχει κανείς. Καταρχάς, τόσο η Τρόικα εξωτερικού όσο και η Τρόικα εσωτερικού δεν έχουν καταθέσει κανένα πρόγραμμα ή μελέτη, τόσο για το ζήτημα της ανεργίας όσο και γενικά για αυτό της ανάκαμψης. Αντιθέτως, μάλιστα, εκτιμούν (με τρόπο-μέθοδο που δεν γνωρίζω να έχει δημοσιοποιηθεί) ότι ο μέσος ρυθμός μεγέθυνσης του ελληνικού ΑΕΠ θα είναι της τάξης του 2%, κατά την περίοδο 2015-2020, και της τάξης του 1.7%, για μετά το 2020. Άρα, ομολογούν, εμμέσως πλην σαφώς, ότι ούτε στοχεύουν στην ούτε αναμένουν την συμπίεση της ανεργίας. Περαιτέρω, ούτε η Αριστερά των δηλώσεων περί ευρωπαϊκής διαπραγμάτευσης ούτε η Αριστερά των δηλώσεων περί επανάστασης επιχειρούν να λύσουν το ζήτημα, αλλά μόνον το μεταθέτουν: Η μεν πρώτη στην ως δια μαγείας σύσταση μίας άλλης Ευρώπης, η οποία βρίσκεται κάπου μεταξύ της «Ευρώπης των Εργαζομένων (ή Λαών)» και των «Σοσιαλιστικών Πολιτειών της Ευρώπης», η δε δεύτερη στην επόμενη μέρα της επανάστασης, η οποία και αυτή θα ξεσπάσει ως δια μαγείας ή άπαξ και γίνει πόλεμος.

 

2. «Πίσω» από τα Φαινόμενα

 

Σύμφωνα με την οικονομική επιστήμη, κάθε εθνική οικονομία δύναται να παράγει (ή να μην παράγει) ένα εμπόρευμα για τη διεθνή αγορά στη βάση τεσσάρων παραγόντων:

(α) του μισθού,

(β) της παραγωγικότητας της εργασίας και του κεφαλαίου,

(γ) του ποσοστού κέρδους,

(δ) της συναλλαγματικής ισοτιμίας, και

(ε) των δασμών (ή άλλων, ισοδυνάμων μέσων εμπορικής πολιτικής).

Εκείνες, όμως, οι οικονομίες που συμμετέχουν σε νομισματικές ζώνες δεν μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνον τους παράγοντες (δ) και (ε), πράγμα προφανέστατο, αλλά και τον παράγοντα (γ), πράγμα λιγότερο προφανές: Διότι το ποσοστό κέρδους σχετίζεται με το επιτόκιο (και σε κατάσταση ισορροπίας ισούται με αυτό), ενώ το επιτόκιο ρυθμίζεται από την υπερεθνική Κεντρική Τράπεζα. Απομένουν, επομένως, ο μισθός και η παραγωγικότητα. Για αυτόν ακριβώς το λόγο η ελληνική οικονομία, η οποία χαρακτηρίζεται από συγκριτικά χαμηλή παραγωγικότητα, επιχειρεί να σταθεροποιεί τη θέση της μέσω χαμηλών μισθών. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, επίσης, όταν εξετάζουμε τη δομή παραγωγής της ελληνικής οικονομίας, διαπιστώνουμε μία σημαντικότατη μεταβολή, από τη στιγμή που η χώρα εντάχθηκε στη ΖΕ: Συρρικνώθηκε, από τη μία πλευρά, ο τομέας παραγωγής εμπορευμάτων για τη διεθνή αγορά, ο οποίος δεν μπόρεσε να επιβιώσει ως είχε, και αναπτύχθηκε, από την άλλη πλευρά, ο τομέας παραγωγής εμπορευμάτων για την εγχώρια αγορά, ο οποίος δεν αντιμετωπίζει την πίεση του διεθνούς ανταγωνισμού. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, τέλος, οι διακηρύξεις περί «Ευρώπης των Εργαζομένων» συνιστούν φληναφήματα: Εάν υποθέσουμε ότι τα ευρωπαϊκά συνδικάτα συντονίζονται και επιβάλλουν ενιαία μισθολογική πολιτική, τότε το μόνο αποτέλεσμα θα είναι ότι οι υστερούσες σε παραγωγικότητα χώρες θα δουν κλάδους παραγωγής τους να κλείνουν ο ένας μετά τον άλλον.

Άρα, εν αντιθέσει με ό,τι ισχυρίζονται διάφοροι αριστερο-κεντρώοι, η Ζώνη του Ευρώ κάθε άλλο παρά βασίζεται σε παραλογισμούς. Έχει τη δική της συνεκτική «Άλγεβρα», η οποία συνεπάγεται δεινά για τη χώρα μας (και, γενικά, για τον «Ευρωπαϊκό Νότο»): Χαμηλούς μισθούς, επικέντρωση της παραγωγής σε ορισμένους μόνον κλάδους, μείωση του ΑΕΠ, διόγκωση του εξωτερικού και του δημοσίου χρέους, και, τελικά, ανεργία.

Μήπως, όμως, η μετανάστευση του εργατικού δυναμικού, η οποία προκαλείται από τον ενδο-ευρωπαϊκό διαφορισμό των μισθών και επιδιώκεται μέσω της ευρωπαϊκής ενοποίησης των αγορών εργασίας, θα αμβλύνει την κατάσταση; Αν και είναι ιδιαίτερα σημαντικά, δεν θα αναφερθώ στα ορατά προβλήματα που δημιουργεί για τη χώρα μας η μετανάστευση (σε αντίθεση με τις δεκαετίες του 1960-1970, αυτή αφορά, σήμερα, στο εξειδικευμένο, κυρίως, εργατικό δυναμικό), αλλά σε εκείνο το πρόβλημα που είναι αόρατο για όλους όσοι δεν γνωρίζουν την οικονομική επιστήμη: Η μετανάστευση οδηγεί σε διεθνή εξίσωση των μισθών (ανά είδος εργασίας) και, επομένως, η σταθεροποίηση μίας υστερούσας σε παραγωγικότητα εθνικής οικονομίας δεν μπορεί καν να επιχειρηθεί μέσω της συμπίεσης των μισθών. Οι μισθοί παύουν να είναι μεταβλητή που δύναται να ελεγχθεί από τις αρχές οικονομικής πολιτικής. Έτσι, η κατάσταση που περιγράφηκε προηγουμένως όχι μόνον δεν αμβλύνεται αλλά εντείνεται, στον υπερθετικό βαθμό, διότι θα επιβιώσουν μόνον οι κλάδοι με την απολύτως υψηλότερη (σε ευρωπαϊκούς όρους) παραγωγικότητα.

Είναι κακό αυτό; Για το ευρωπαϊκό κεφάλαιο στο σύνολό του είναι πάρα πολύ καλό, διότι πρόκειται για μία διαδικασία «εκκαθάρισης», μία διαδικασία επιβίωσης των ιδιαίτερα ανταγωνιστικών κλάδων, η οποία επαυξάνει το ειδικό βάρος του ευρωπαϊκού κεφαλαίου στην παγκόσμια αγορά. Κακό είναι μόνον για τις υστερούσες σε παραγωγικότητα χώρες και, ιδίως, για τις εργατικές τάξεις αυτών των χωρών.

Και παραμένει ακατανόητο πώς η – από πολλούς, ακόμα και στα «αριστερά», υποστηριζόμενη – Πολιτική-Δημοσιονομική Ενοποίηση θα αντιστρέψει αυτήν τη δυναμική: Ας κοιτάξουμε, για παράδειγμα, το χάσμα Βορρά-Νότου στην Ιταλία, τα Κεντρικά Απαλάχια και την Πολιτεία του Μισισίπι στις ΗΠΑ, τις πρώην ακμάζουσες πόλεις (Χαμπερστόουν, Πισάγκουα, Σάντα Λάουρα) περί τα ορυχεία στην Ατακάμα της Χιλής…

 

3. Οι Δύο Ανάγκες

 

Μέσω των Μνημονίων η λέξη «δόση» έχει γίνει συστατικό στοιχείο περιγραφής της κατάστασής μας. Στο βιβλίο του Γυμνό Γεύμα, ο WilliamS. Burroughs γράφει: «Κατάλαβα, στα δεκαπέντε χρόνια της εξάρτησής μου, με ποιον τρόπο ακριβώς λειτουργεί ο ιός της πρέζας. Είδα την πυραμίδα της πρέζας, με το ένα επίπεδο να τρώει το αμέσως παρακάτω μέχρι πάνω την κορυφή ή τις κορυφές μια και υπάρχουν πολλές πυραμίδες της πρέζας που τρέφονται από τις σάρκες των λαών όλου του κόσμου κι όλες τους δομημένες πάνω σε βασικές αρχές του μονοπωλίου:

1. Ποτέ μη δίνεις κάτι χωρίς αντάλλαγμα.

2. Ποτέ μη δίνεις περισσότερο απ' όσο πρέπει να δώσεις (πάντα να περιμένεις τον πελάτη στην ανάγκη και πάντα να τον κάνεις να περιμένει).

3. Πάντα παίρνε τα όλα πίσω άμα μπορείς.

Ο Έμπορας πάντα τα ξαναπαίρνει όλα. Ο τοξικομανής χρειάζεται όλο και περισσότερη πρέζα για να διατηρήσει την ανθρώπινη μορφή του…για να εξαγοράσει το Κτήνος. Η πρέζα είναι το καλούπι απ' όπου βγήκαν τα μονοπώλια και η απόλυτη κατοχή. Η πρέζα μας δίνει τη βασική φόρμουλα του «διαβολικού» ιού: Την Άλγεβρα της Ανάγκης. Η όψη του «κακού» είναι πάντα η όψη της απόλυτης ανάγκης. Ο ναρκομανής είναι ένας άνθρωπος που έχει απόλυτη ανάγκη το ναρκωτικό του. Εάν θέλεις να τροποποιήσεις ή να καταστρέψεις ολοκληρωτικά μία πυραμίδα αριθμών που συνδέονται με γραμμική σχέση, αλλάζεις ή βγάζεις από τη μέση τον αριθμό που είναι κάτω-κάτω.».

Ποιος «αριθμός» είναι κάτω-κάτω στη δική μας περίπτωση; Η ανάλυση δείχνει ότι ο ελληνικός λαός πρέπει να ανακτήσει όσο το δυνατόν περισσότερους μοχλούς οικονομικής πολιτικής, δηλαδή της δημοσιονομικής, νομισματικής, συναλλαγματικής, εισοδηματικής και εμπορικής πολιτικής. Δυστυχώς ή ευτυχώς, η ανάκτηση συνεπάγεται την έξοδο από τη ΖΕ και τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Αυτή πρέπει να είναι η Άλγεβρα της δικής μας Ανάγκης, και επί αυτής οικοδομείται η Αναλυτική Γεωμετρία μας, δηλαδή ο οργανικός σχεδιασμός-συντονισμός-κινητοποίηση του συνόλου των εργασιακών δυνάμεων του λαού από τον ίδιο τον λαό, με αρχική κατεύθυνση τη διαμόρφωση του δικού του παραγωγικού-καταναλωτικού-οικολογικού προτύπου και απώτερη τη δημιουργία μίας διεθνούς συνεργασίας νέου τύπου. Μίας συνεργασίας με στόχο όχι τη μεγιστοποίηση των κερδών ανά μονάδα προκαταβεβλημένου κεφαλαίου αλλά της κοινωνικής ευημερίας.

* (α) Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, Πάντειο Πανεπιστήμιο,

(β) Οικονομική Επιτροπή «Σχεδίου Β». Οι αναλύσεις και θέσεις που αναπτύσσονται εδώ δεν δεσμεύουν παρά μόνον τον συγγραφέα. Το παρόν κείμενο παρουσιάστηκε σε εκδήλωση της «Επιτροπής Αγώνα Κηφισιάς», την Τετάρτη 19 Ιουνίου 2013.

Σημειώσεις για την Παραγωγή Ζάχαρης στην Ελλάδα

 

Του Γ. Γ. – Ανωνύμου Μηχανικού*

 

1. Εισαγωγή

Οι εγκαταστάσεις (ζαχαρουργεία) της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (ΕΒΖ) στην Ελλάδα δίνονται στον ακόλουθο Πίνακα:

Έτος λειτουργίας και δυναμικότητα επεξεργασίας ριζών τεύτλων (σε MT) ανά 24ωρο.

α/α	Εργοστάσιο ζάχαρης	Έτος λειτουργίας	Αρχική Δυναμικ	Έτος επέκ. Δυναμικ	Σημερινή Δυναμικ
1	Λάρισα	1961	6532	1976	7200
2	Πλατύ	1962	6484	1978	8000
3	Σέρρες	1963	2840	1985	4500
4	Ξάνθη	1972	4133	1977	6000
5	Ορεστιάδα	1975	3500	1993	5500

Πρώτη ύλη για τα εργοστάσια ζάχαρης (ζαχαρουργεία) είναι τα τεύτλα. Ευδοκιμούν κυρίως στα ψυχρά κλίματα (με λίγα λόγια κάτω από τον Ν. Φθιώτιδας δεν ευδοκιμούν, ενώ οι βόρειες χώρες (Γερμανία, Πολωνία, Γαλλία) έχουν μεγάλη παραγωγή και στρεμματική απόδοση). Για να αποφεύγονται μεγάλες δαπάνες μεταφοράς των ζαχαρότευτλων η καλλιέργεια είναι πάντοτε συγκεντρωμένη κοντά στα εργοστάσια. Για να λειτουργήσει ένα τέτοιο εργοστάσιο υπολογίζονται πως χρειάζονται 40.000 στρέμματα για να εξασφαλιστεί δουλειά για 2-3,5 μήνες (είναι η περίοδος της «καμπάνιας», όπως την ονομάζουν οι ντόπιοι). [1]

Η ΕΒΖ είναι επίσης ιδιοκτήτης και δύο ζαχαρουργείων στη Σερβία: ADFabrikaSeceraSajkaskaZabalje, ADFabricaSeceraCrvenka), συνολικής ημερήσιας δυναμικότητας κατεργασίας 13.000 τόνων τεύτλων. [2]

Και μερικά ακόμα χρήσιμα στοιχεία για την κατανόηση των όσων ακολουθήσουν:

1. Οι βιομηχανίες αυτές, σε παγκόσμια κλίμακα, δουλεύουν 24 ώρες/ημέρα, την περίοδο Σεπτέμβρη έως Δεκέμβρη κάθε έτους. Τον υπόλοιπο χρόνο καλλιεργείται και συλλέγεται το τεύτλο και στο εργοστάσιο γίνεται η προετοιμασία για την επόμενη παραγωγή (πρακτικά λόγω της έντασης απασχόλησης του εξοπλισμού και του προσωπικού, προσλαμβάνεται πάντοτε εποχικό προσωπικό (για τους 3 μήνες) και το μόνιμο προσωπικό λόγω υπερωριών, συνεχούς εργασίας κατά την παραγωγική περίοδο, επιστρέφει ξανά τον Μάρτη και ξεκινάει εργασίες συντήρησης).

2. Το κύριο προϊόν της ΕΒΖ είναι η ζάχαρη (έτοιμο προϊόν, πωλείται είτε στη λιανική αγορά, είτε στις βιομηχανίες τροφίμων, γλυκών, αναψυκτικών κλπ) και τα υποπροϊόντα: μελάσσα (χρησιμοποιείται στην παραγωγή οινοπνεύματος (φαρμακευτικές βιομηχανίες και ποτοποιίες) και στη βιομηχανία όπλων) και ζωοτροφή.  

3. Πρόκειται για εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν ως υποδομές, ύδρευση, δικό τους ατμοηλεκτρικό σταθμό, φυσικό αέριο, πρόσβαση για φορτηγά, σιδηροδρομική πρόσβαση και βιολογικό καθαρισμό.

4. Τα ζαχαρουργεία παγκοσμίως είναι εγκαταστάσεις που επιδέχονται βελτιώσεις και συντηρήσεις. Παράλληλα γίνονται προσθήκες μηχανημάτων με αυτοματισμούς. Ο εξοπλισμός είναι ιταλικός (Πλατύ) και πολωνικός (Σέρρες, Ορεστιάδα). Μπορεί να δει κανείς μηχανήματα που είναι εγκατεστημένα από το 1960 και το 1970 και εξακολουθούν να λειτουργούν. Παγκοσμίως υπάρχουν ζαχαρουργεία με διάρκεια ζωής άνω των 100χρόνων.

2. Η Περίοδος 1960-2000

Φαίνεται ότι παλιότερα (δεκαετίες 1960 έως 2000), η εργασία γύρω από τη EBZ ήταν κερδοφόρα για όλους: εποχικό προσωπικό (υπάρχει π.χ. περίπτωση εποχικής καθαρίστριας που με τις απολαβές ενός τριμήνου σπούδασε το γιο της στο Πολυτεχνείο στη Θεσσαλονίκη), τευτλοκαλλιεργητές (υπάρχει π.χ. περίπτωση αγρότη που με τις απολαβές μίας σοδειάς του αγόρασε αυτοκίνητο, ενός άλλου που με τις ίδιες απολαβές δύο αγροτεμαχίων 9 στρεμμάτων έκαστο (ένα ιδιόκτητο κι ένα νοικιασμένο) ξεχρέωσε το ιδιόκτητο αγροτεμάχιο σε έναν χρόνο), προσωπικό ΕΒΖ, επαγγελματίες που ασχολούνταν με εξωτερικές εργασίες του εργοστασίου της ΕΒΖ (περιέλιξεις κινητήρων, προμηθευτές μηχανολογικού εξοπλισμού κλπ) και όποιοι άλλοι οικονομικοί κλάδοι κινούνταν γύρω από αυτούς (οικοδομή, αυτοκίνητα, γεωργικός εξοπλισμός κλπ).

Και κάποια άλλα στοιχεία:

Με κριτήριο το ύψος των πωλήσεών της του 1989 η ICAP-Hellasκατατάσσει την ΕΒΖ 7^η μεγαλύτερη βιομηχανία της Ελλάδας. [3]

Τέλος από ένα δημοσίευμα [4] παραθέτω κάποια χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

«Στην ακμή της η βιομηχανία απασχολούσε 1.320 μόνιμους εργαζόμενους… Οι εποχικοί έφταναν τους 3.700…»

«Οι καλλιεργητές τεύτλου ήταν 9.000 … Μέχρι το 2006 καλλιεργούσαν 400.000 στρέμματα.»

«Τριάντα χιλιάδες άνθρωποι στη Βόρεια Ελλάδα ζουν από τον κύκλο εργασιών της επιχείρησης: εκτός από τους αγρότες, είναι μεταφορείς, συντηρητές μηχανημάτων, μηχανικοί αυτοκινήτων.»

«Πριν από το 2006 τα εργοστάσια υπερκάλυπταν τις εθνικές ανάγκες, παράγοντας 320.000 τόνους ζάχαρη το χρόνο.»

3. Η Σημερινή Κατάσταση

Διαβάζοντας τα παραπάνω, αρχίζω να καταλαβαίνω ότι υπήρχε μία οικονομία που αν και κατανάλωνε ότι παρήγαγε στο εσωτερικό της χώρας, εντούτοις ήταν κερδοφόρα. Ας έρθουμε όμως στην πραγματικότητα [5], (οι υπογραμμίσεις δικές μου):

«Η Εταιρεία δραστηριοποιείται στην παραγωγή και εμπορία λευκής κρυσταλλικής ζάχαρης και των παραπροϊόντων της. Είναι ο μοναδικός παραγωγός ζάχαρης στην Ελλάδα και λειτουργεί στα πλαίσια της κοινής αγροτικής πολιτικής (Κ.Α.Π) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και συγκεκριμένα βάσει του Κανονισμού του Συμβουλίου 1234/2007, ο οποίος θεσπίζει τον Ενιαίο Κανονισμό ΚΟΑ για ορισμένα γεωργικά προϊόντα, μεταξύ των οποίων και η ζάχαρη».

«Το Φεβρουάριο του 2006, οι υπουργοί γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν τη ριζική μεταρρύθμιση του τομέα ζάχαρης στην Ε.Ε.. Η μεταρρύθμιση αυτή εστιάστηκε στην κατά 36% περικοπή της εγγυημένης ελάχιστης τιμής της ζάχαρης (από 631,9 ευρώ/τόνο το 2006/2007 σε 404,4 ευρώ/τόνο από το 2009/2010), στην αποζημίωση των γεωργών και στη δημιουργία του Ταμείου Αναδιάρθρωσης με σκοπό τη χρηματική αποζημίωση των λιγότερο ανταγωνιστικών παραγωγών [6] οι οποίοι επιλέγουν να διακόψουν τη δραστηριότητά τους».

«Το έτος 2007/2008, στο πλαίσιο του προγράμματος αναδιάρθρωσης, η Ελλάδα αποποιήθηκε το 50,01% της εθνικής της ποσόστωσης με αποτέλεσμα η ποσόστωση να ανέρχεται συνολικά στους 158.702 τόνους από 317.502 που ήταν αρχικά.»

«Οι Μονάδες της Ξάνθης και της Λάρισας λειτούργησαν ως ζαχαρουργεία για τελευταία χρονιά το 2006, χρονιά κατά την οποία η Ε.Β.Ζ. απέσυρε το 50,01% της ποσόστωσης της σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ.320/2006 της Ε.Ε.» [5]

4. Τα Δύο Ερωτήματά μου

1. Οι λιγότεροι ανταγωνιστικοί παραγωγοί ή τα λιγότερα ανταγωνιστικά προϊόντα πώς ορίζονται; Συγκρίνοντας την τιμή πώλησης σε ίδια νομισματική μονάδα. Όμως, εφόσον η ΕΒΖ παράγει αποκλειστικά τη δική της ζάχαρη, πώς χαρακτηρίζεται λιγότερο ή περισσότερο ανταγωνιστική; Με βάση την τιμή εισαγωγής της ζάχαρης από χώρες της ΕΕ ή τρίτες χώρες (εκτός ΕΕ); Δεν καταλαβαίνω γιατί, ενώ είμαστε αυτάρκεις σε ένα προϊόν, αυτό κρίνεται μη ανταγωνιστικό και πρέπει, λοιπόν, να αποποιηθούμε την παραγωγή του ως χώρα. Αυτό που λένε ότι «μπορούμε να το εισάγουμε φτηνότερα» πώς αντικρούεται, γιατί κι εμένα μου ακούγεται λογικό.

2. Πώς τεκμηριώνεται η θέση ότι είχαμε αντιοικονομική κατανομή στην παραγωγή ζάχαρης; (βλ. την τελευταία σειρά στο απόσπασμα που ακολουθεί)

Ερ.: Ήθελα να σας κάνω μία ερώτηση επειδή πολύς θόρυβος γίνεται τελευταία, τα συνεταιριστικά εργοστάσια της Ξάνθης από ό,τι φαίνεται περνάνε μία φάση που κανείς δεν γνωρίζει τι μέλλει γενέσθαι, όσον αφορά την ζάχαρη, γιατί τα καμπανάκια από ό,τι φαίνεται χτυπάνε και το ζαχαρουργείο της Ορεστιάδας, τι γίνεται, τι λέει η Ε.Ε.; 
Απ.: Η Ε.Ε. έχει ήδη πει, αυτό είναι ένα θέμα το οποίο έχει ξεκαθαρίσει. Μείωση της επιδότησης στην ζάχαρη, γιατί πρέπει να πούμε ότι η διεθνή τιμή της ζάχαρης είναι γύρω στα 30-35 λεπτά, ενώ η τιμή στην Ε.Ε. είναι γύρω στο ευρώ, το υπόλοιπο είναι επιδότηση. Και έτσι τα ζαχαρουργεία αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Αλλά για να είμαστε απόλυτα σωστοί και ειλικρινείς πρέπει να πούμε ότι η Ελλάδα είχε 320.000 τόνους ετήσιας παραγωγής, ένα δικαίωμα δηλαδή παραγωγής, το οποίο σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία των εργοστασίων της Ε.Ε. θα έπρεπε αυτή η παραγωγή να καλύπτεται από ένα εργοστάσιο, το πολύ δύο, το μάξιμουμ στο όριο της επιβίωσης τρία και εμείς είχαμε πέντε, που σημαίνει ότι από τότε είχαμε μία αντιοικονομική κατανομή στην παραγωγή της ζάχαρης. [10]

5. Σχόλια για τις Επιδοτήσεις

«Ούτε λύση είναι η επίσης δημοφιλής και λαϊκίζουσα ιδέα του να παράγουμε τα πάντα μόνοι μας. Ο λόγος που εισάγουμε πατάτες από την Αίγυπτο είναι η θεωρία του συγκριτικού πλεονεκτήματος του Ricardo: είναι πιο παραγωγική-φθηνή σε αυτό και έτσι απελευθερώνονται παραγωγικοί πόροι από τη μη-παραγωγική/ανταγωνιστική παραγωγή πατάτας στη χώρα μας για την παραγωγή άλλων αγαθών στα οποία είμαστε πολύ περισσότερο ανταγωνιστικοί, όπως υψηλή τεχνολογία, όπως δεν γνωρίζουν οι πολλοί. Δεν είναι απόφαση της κακής Ευρώπης να μην παράγουμε πλέον καπνό, ζαχαρότευτλα και άλλα γεωργικά προϊόντα. Δεν απαγορεύτηκε η παραγωγή τους, απλά σταμάτησε η επιδότηση. Έτσι, δεν είναι πια ανταγωνιστικά αυτά τα προϊόντα μας και δεν συμφέρει η παραγωγή τους.» [7]

Το γεγονός της μείωσης της τιμής από 631,9 ευρώ/τόνο το 2006/2007 σε 404,4 ευρώ/τόνο από το 2009/2010 (ήτοι 36% μείωση) είναι μέτρο που οδηγεί σε μείωση της προσφοράς της πρώτης ύλης της ζάχαρης, των τεύτλων. Άρα ουσιαστικά καθιστάς ασύμφορη την παραγωγή τεύτλων σε σχέση με άλλες καλλιέργειες (πχ Αραβόσιτος, Βαμβάκι, Σιτηρά και Ηλίανθος [8]). Είναι ένας μοχλός δηλαδή ώστε να μεταβληθεί η παραγωγική διαδικασία και τελικά να αλλάξει, εφόσον η παραγωγή της πρώτης ύλης καθίσταται ασύμφορη. Άρα είναι απόφαση της Ευρώπης να μην παράγουμε πλέον ζαχαρότευτλα (έτσι πιστεύω εγώ).

Σχόλιο: Ας δεχτούμε ότι η παραγωγή τεύτλων είναι ασύμφορη. Ας δεχτούμε ότι ο αγρότης πρέπει να βρει άλλες κερδοφόρες καλλιέργειες. Γιατί η Ε.Ε. εφόσον νοιάζεται, δεν υποδεικνύει ποιες είναι αυτές; Μου φαίνεται παράλογο. Πάντως με τον τρόπο που καθορίζονται οι επιδοτήσεις, επηρεάζεται σίγουρα και η παραγωγική διαδικασία τουλάχιστον για τη γεωργία. Άρα οι επιδοτήσεις είναι κατά πρώτο ρόλο ένα εργαλείο, ένας μηχανισμός και κατά δεύτερο λόγο ένα βοήθημα για τον αγρότη, το οποίο χρησιμοποιείται και ως επιχείρημα: «τις φάγανε τις επιδοτήσεις, αρά καλά κάνουν και δεν ικανοποιούν τα αιτήματα των αγροτών».

6. Το Ταμείο Αναδιάρθρωσης

Το Ταμείο Αναδιάρθρωσης που αναφέρεται παραπάνω επιδοτήθηκε όχι με πόρους της ΕΕ αλλά με … εισφορές των ίδιων των παραγωγών [6]:

Επέβαλε εισφορά επί της ποσόστωσης: κάθε χώρα για κάθε τόνο ζάχαρης που παράγει θα έπρεπε να πληρώνει 110-170 € – υπέρ του γεωργικού ταμείου της Ένωσης.

Με τους πόρους αυτού του ταμείου η Ένωση έδινε κίνητρο σε χώρες να αποχωρήσουν από την παραγωγή, πληρώνοντας από 600 έως 400 ευρώ για κάθε τόνο που η χώρα δεν θα παρήγαγε σε ένα βάθος 3ετίας. [4]

Αν πράγματι έγινε έτσι, εγώ καταλαβαίνω ότι με τα εισοδήματα των προϊόντων της, κάθε χώρα μέλος της ΕΕ πριμοδότησε αυτή τη διαδικασία. Έδινε λεφτά για να υλοποιήσει ένα σχέδιο το οποίο τελικά στρεφόταν ενάντια στα συμφέροντά της (τουλάχιστον για την Ελλάδα). Τα λεφτά πάντως δεν ήρθαν εξ' ουρανού, όπως αρχικά νόμιζα όταν άκουγα τα ΜΜΕ να μιλάνε για χρήματα από την ΕΕ.

7. Μερικά Πρόχειρα Συμπεράσματα για την Ελληνική Οικονομία

Καταλαβαίνω ότι η ΚΑΠ εφάρμοσε την απορύθμιση της παραγωγικής διαδικασίας στον τομέα που εξετάζω, δηλαδή της ζάχαρης. Τελικά όμως οι επιπτώσεις φαίνεται ότι είναι μεγαλύτερες:

1. Δεν ήταν μόνο η ζάχαρη που χάθηκε, αλλά και τα υποπροϊόντα αυτής (μελάσα και ζωοτροφή). Αυτά πρέπει τώρα να εισαχθούν. Δε γνωρίζω αν μπορούμε να βρούμε αυτά τα προϊόντα στην ελληνική παραγωγή.

2. Όλος αυτός ο κύκλος των τευτλοκαλλιεργητών, του προσωπικού των ζαχαρουργείων, του προσωπικού των Γεωπονικών Υπηρεσιών της ΕΒΖ, του εποχικού προσωπικού και των υπολοίπων πλήττεται, εφόσον η πρώτη ύλη το τεύτλο πλέον δεν παράγεται. (Το τεύτλο δεν μπορεί να μεταφερθεί από άλλη χώρα. Δεν ψύχεται για να διατηρηθεί και να κατεργαστεί αλλού)

3. Πλέον εισάγουμε ζάχαρη (η ΕΒΖ αναθέτει παραγγελίες φασόν σε άλλες χώρες και όπως αναφέρεται [8] από Γαλλία, Γερμανία και Πολωνία)

4. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός των ζαχαρουργείων έχασε την αξία του, εφόσον η δυναμικότητά του είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με τις ποσότητες που θα κατεργαστεί (οικονομική απαξίωση).

5. Τέλος, το κόστος λειτουργίας των ζαχαρουργείων αυξήθηκε διότι η ποσότητα των τεύτλων που κατεργάζονται έχει μειωθεί. (Ενδεικτικά το ζαχαρουργείο της Ορεστιάδας θα λειτουργήσει μόνο για μία εβδομάδα φέτος, αντί για 3 μήνες που έχει σχεδιαστεί. Υπάρχουν δημοσιεύματα που ήδη αναφέρονται το κλείσιμό του).

8. Αποσπάσματα από Διάφορα Κείμενα

Στην ακμή της η βιομηχανία απασχολούσε 1.320 μόνιμους εργαζόμενους και σήμερα 428. Οι εποχικοί έφταναν τους 3.700 και σήμερα έχουν απομείνει 1.000. [4]

Οι καλλιεργητές τεύτλου ήταν 9.000 και τώρα δεν ξεπερνούν τους 2.000. Μέχρι το 2006 καλλιεργούσαν 400.000 στρέμματα. Φέτος δεν ξεπέρασαν τα 55.000 στρέμματα. [4]

Πριν από το 2006 τα εργοστάσια υπερκάλυπταν τις εθνικές ανάγκες, παράγοντας 320.000 τόνους ζάχαρη το χρόνο. Φέτος εκτιμάται ότι δεν θα ξεπεράσουν τους 35.000. [4]

Τελικά σπάρθηκαν 59.803 στρέμματα. Κατόπιν τούτων η παραγωγή ανήλθε στους 38.265 τόνους ζάχαρης έναντι παραγωγής 77.182 τόνους ζάχαρης της προηγούμενης παραγωγικής περιόδου. [2]

Τα γεγονότα αυτά οδήγησαν στην σημαντική αύξηση του κόστους παραγωγής της ελληνικής ζάχαρης κατά 24,81% (από 833,21 €/τόνο ζάχαρης την παραγωγική περίοδο 2010/2011 σε 1.039.93 €/τόνο ζάχαρης την παραγωγική περίοδο 2011/2012). [2]

Η μείωση των πωλήσεων ζάχαρης κατά 28,62% αφενός λόγω της παγκόσμιας έλλειψης κυρίως στο α' τρίμηνο της χρήσης και αφετέρου λόγω των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στην χώρα. Ενώ στην περσινή χρήση πουλήθηκαν 286.442 τόνοι ζάχαρης, κατά την κλειόμενη χρήση πουλήθηκαν 204.452 τόνοι ζάχαρης. [2]

204.452 – 38.265 =166.187 εισαγόμενοι τόνοι ζάχαρης (01-07-11 με 30-06-12)

Η παραγωγή ζάχαρης ποσόστωσης της ΕΒΖ ΑΕ στην Ελλάδα ανήλθε στους 54.699 τόνους ζάχαρης έναντι παραγωγής 38.265 τόνους ζάχαρης της προηγούμενης παραγωγικής περιόδου. Για την κάλυψη του δικαιώματος παραγωγής της υπόλοιπης ποσότητας των περίπου 104 χιλιάδων τόνων ζάχαρης, η ΕΒΖ ΑΕ (βάσει του κανονισμού της Ε.Ε. 952/2006) προέβει σε σύναψη συμφωνιών με μεγάλους οίκους της ευρωπαϊκής αγοράς για την παραγωγή ζάχαρης ελληνικής ποσόστωσης από χώρες της Ε.Ε. (φασόν). Οι χώρες αυτές είναι Γαλλία, Γερμανία και Πολωνία. [2]

Με την αναθεώρηση της ΚΑΠ το 2005 η καλλιέργεια της περιορίζεται ουσιαστικά στην λωρίδα Λονδίνου-Πράγας. Τότε έγινε συμφωνία να μειωθεί η παραγωγή  στην Ελλάδα από 320.000 τόνους σε 158.000 τόνους τον χρόνο. Παράλληλα με αντάλλαγμα 87 εκ ευρώ η χώρα μας έκλεισε 2 (Λάρισα και Ξάνθη) από τα 5 εργοστάσια ζάχαρης με σκοπό τα δύο εργοστάσια που έκλεισαν να γίνουν εργοστάσια παραγωγής βιοαιθανόλης. [11]

Συνεπεία όλων αυτών ήταν 30.000 άνθρωποι στην βόρεια Ελλάδα να πεταχτούν στον δρόμο (αγρότες, εργαζόμενοι, κ.λ.π) αφού η καλλιέργεια από 400.000 στρέμματα το 2006 έπεσε το 2010 στα 55.000. Παράλληλα η ΑΤΕ έχει βγάλει στο σφυρί για πώληση συνολικά την Ελληνική βιομηχανία Ζάχαρης (ΕΒΖ) η οποία είναι θυγατρική της.

Την περίοδο που ετοιμάζονται να πωλήσουν την ΕΒΖ σταμάτησαν κάθε επιδότηση στην παραγωγή ζαχαροτεύτλων με αποτέλεσμα φέτος να μην πιάσει η χώρα μας ούτε καν την μειωμένη τιμή ποσόστωσης (158.000 τόνοι) αφού καλλιεργήθηκαν λίγα στρέμματα.

Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να σταματήσουν την ουσιαστική παραγωγή τα εργοστάσια και να υπολειτουργούν. [9]

Η Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος σε ανακοίνωση της τις 01/04/13, αναφέρει:

Η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε υπό ειδική εκκαθάριση ανακοινώνει, στο πλαίσιο του διενεργηθέντος διαγωνισμού για την μεταβίβαση 30.256.689 κοινών μετοχών που αντιπροσωπεύουν το 82,33% του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΑΧΑΡΗΣ Α.Ε., την ανακήρυξη της εταιρίας CRISTALFINANCIERE, 100% θυγατρική της CRISTALUNIONSOCIETECOOPERATIVEAGRICOLE ως Προτιμητέου Υποψήφιου και των εταιριών KRAJOWA SPOLKA CUKROWA S.A και LITEX COMMERCE JSC ως Επιλαχόντων Υποψήφιων.

Η ΕΒΖ έχει απομείνει με τρία ζαχαρουργεία (Πλατύ, Σέρρες και Ορεστιάδα) και δύο ζαχαρουργεία στη Σερβία. Τον τελευταίο καιρό πληθαίνουν τα δημοσιεύματα ότι πρόκειται να κλείσει το ζαχαρουργείο της Ορεστιάδας.

9. Επίλογος

Σίγουρα η έκθεσή μου είναι σε πολλά σημεία απλοϊκή, ίσως και ασαφής. Η έλλειψη γνώσης της οικονομικής επιστήμης είναι ο κύριος λόγος. Όμως, τώρα καταλαβαίνω τις συνέπειες της αποβιομηχανοποίησης, με την έννοια ότι μέσω της βιομηχανίας μπορείς να ικανοποιήσεις τις ανάγκες του λαού, αλλά και να παράγεις εισόδημα ανταλλάσσοντας έτοιμα προϊόντα με άλλες χώρες.

 

Σημειώσεις

 

[1]. Πτυχιακή εργασία Παπαγεωργίου Κ., «Οι ασθένειες των ζαχαρότευτλων», ΑΤΕΙ Κρήτης, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, 2005

[2]. Ετήσια Οικονομική Έκθεση της ΕΒΖ για χρήση 1η Ιουλίου 2011 έως 30η Ιουνίου 2012

[3]. «Εισαγωγή στην Τεχνολογική Οικονομική», Γιώργου Π. Κοσμετάτου, Αθήνα 1996

[4]. «Πίκρα η ζάχαρη», δημοσίευμα της δημοσιογράφου Ντίνας Δασκαλοπούλου στο περιοδικό «Ε» της εφ. «Κυρ. Ελευθεροτυπία», Μάιος 2011

[5]. www.ebz.gr, ιστοσελίδα Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης

[6]. Εννοεί τους βιομήχανους της ζάχαρης, τους ζαχαρουργούς. Στην υπόλοιπη Ευρώπη υπήρχαν και ιδιώτες ζαχαρουργοί

[7]. Άρθρο του Περικλή Γκόγκα, επίκουρου καθηγητή Οικονομικής Ανάλυσης και Διεθνών Οικονομικών, Τμήμα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, pgkogkas@ierd.duth.gr, Πηγή: Express.gr 21/05/12.

[8]. Εξαμηνιαία Οικονομική Έκθεση της ΕΒΖ για χρήση 1η Ιουλίου 2012 έως 31η Δεκεμβρίου 2012

[9]. Άρθρο του Γιώργου Κάργα, καθηγητή ΓΠΑ

[10]. Συνέντευξη του βουλευτή ΝΔ Γιάννη Γκλαβάκη στον δημοσιογράφο Δήμο Μπακιρτζάκη, άγνωστης ημερομηνίας.

[11]. Το σχέδιο μετατροπής των εργοστασίων ζάχαρης σε εργοστάσια βιοαιθανόλης στη Λάρισα και την Ξάνθη τελικά δεν υλοποιήθηκε ποτέ.

* Το κείμενο που ακολουθεί στάλθηκε στην ιστοσελίδα του «Μετώπου», και έχει γραφεί από έναν Μηχανικό, ο οποίος επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του. Πρόκειται για «φωτογράφιση» μίας κατάστασης και για διατύπωση ερωτημάτων-προβληματισμών, τα οποία ένας οικονομολόγος θα μπορούσε να διαφωτίσει περισσότερο. Θεωρούμε ότι, παρά τον «ελλειπτικό» χαρακτήρα του, το κείμενο είναι ζωντανό, ειλικρινές, γραμμένο με αγωνία, ενώ προκαλεί, παράλληλα, έντονο ενδιαφέρον για βαθύτερη εξέταση της «Αγροτικής και Βιομηχανικής Πολιτικής» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των συνεπειών της στην ελληνική οικονομία.

ΠΗΓΗ: Πέμπτη, 06 Ιούνιος 2013, http://www.tometopo.gr/home/opinions/1471-2013-06-06-10-09-19.html

Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ:

Η χειραγώγηση ολόκληρου του πλανήτη δεν είναι ένα τόσο εύκολο εγχείρημα, όσο ίσως θεωρούν οι κεντρικές τράπεζες της Δύσης – ενώ η πατρίδα μας θα μπορούσε να ξεφύγει πρώτη από την παγίδα της ύφεσης, χωρίς καταστροφικές απώλειες

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

"Είναι πλέον εντελώς εμφανές ότι, έχουμε εισέλθει σε μία νέα εποχή, κεντρικό ίσως γνώρισμα της οποίας είναι οι έντονες προσπάθειες «κατάλυσης» της ελεύθερης αγοράς. Τη θέση της, ως έναν «αυτόματο μηχανισμό καθορισμού των τιμών» (με την ευρύτερη έννοια), φαίνεται πως επιδιώκουν να «καταλάβουν» επιθετικά οι κεντρικές τράπεζες – με κύριους «εκφραστές» τους στη Δύση τη Fed, καθώς επίσης την BIS.

Πίσω από τις κεντρικές τράπεζες της Δύσης ευρίσκονται οι πραγματικοί κυρίαρχοι του παιχνιδιού: οι υπερεθνικές, υπερμεγέθεις εμπορικές τράπεζες-μέτοχοι τους, ως επί το πλείστον αμερικανικές (J.P. Morgan, Goldman Sachs κλπ.). Στα πλαίσια αυτά, δεν θα ήταν λάθος να αναφερόμαστε στην εποχή της δικτατορίας των κεντρικών τραπεζών – εννοώντας βέβαια τόσο τις ίδιες, όσο και τα «χρηματοπιστωτικά θηρία», στα οποία ουσιαστικά ανήκουν

Όσον αφορά τον υπόλοιπο πλανήτη και ειδικά την Κίνα ή τη Ρωσία, πίσω από τις εκεί κεντρικές τράπεζες ευρίσκεται το δημόσιο – έχοντας «υιοθετήσει» τον κρατικό καπιταλισμό. Εδώ αναφερόμαστε πλέον σε μία εντελώς διαφορετική μορφή δικτατορίας – η οποία όμως δεν παύει να είναι δικτατορία".

Ανάλυση

Έχοντας την πρόθεση να ασχοληθούμε με την Ελλάδα, με τη σημερινή «καθαρή θέση της», με τα προβλήματα, με τις λύσεις, καθώς επίσης με τις προοπτικές της, θεωρούμε σκόπιμο να αναφερθούμε εισαγωγικά στο «μακροοικονομικό περιβάλλον» – αφού δεν είναι ούτε μόνη της στον πλανήτη, ούτε τόσο αυτάρκης ή πανίσχυρη, οπότε ο δρόμος που θα επιλέξει οφείλει να είναι «συμβατός» με το «παγκόσμιο γίγνεσθαι».

Χωρίς να αναλωθούμε σε περιττές λεπτομέρειες, αφού έχουμε ήδη αναφερθεί σε ορισμένες καθοριστικές διεργασίες, στις τέσσερις προηγούμενες αναλύσεις μας («Ο υπόγειος παγκόσμιος πόλεμος», «Το όπλο της ενέργειας», «Το αμερικανικό πείραμα» και τα «Σενάρια παγκόσμιας σύρραξης»), θα επικεντρωθούμε σε ένα κρίσιμο, επίκαιρο θέμα: στις διεθνείς τιμές των εμπορευμάτων, πριν από όλα δε στο χρυσό – από την πρόσφατη εξέλιξη των τιμών του οποίου τεκμηριώνεται, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, η παντοδυναμία (δικτατορία) των κεντρικών τραπεζών.

Ειδικότερα, η «κατάρρευση» της τιμής του χρυσού κατά σχεδόν 10% εντός δύο μόνο ημερών, παρά την εξαιρετικά αυξημένη ζήτηση του, σε φυσική μορφή, στις περισσότερες αγορές (η σχέση μεταξύ αγοραστών και πωλητών τοποθετείται σήμερα στο 30:1, ενώ παρατηρούνται μεγάλες ελλείψεις σε ράβδους ή σε φημισμένα χρυσά νομίσματα), απέδειξε ότι, η ελεύθερη αγορά έπαψε πλέον να λειτουργεί – αφού η αυξημένη ζήτηση θα οδηγούσε σε μεγαλύτερες τιμές και όχι στην απότομη πτώση τους.   

Στη θέση της ελεύθερης αγοράς εισήλθαν λοιπόν οι κεντρικές τράπεζες οι οποίες, παράλληλα με τη χειραγώγηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών, κυρίως με τη βοήθεια των επιθέσεων εναντίον αδύναμων χωρών (άρθρο μας), χειραγώγησαν προφανώς και την τιμή του χρυσού – κάτι όχι και τόσο δύσκολο, αφού μόλις το 5% διαπραγματεύεται στη φυσική του μορφή (το 95% αφορά «χαρτιά», τα οποία κινούνται στα χρηματιστήρια, στις αγορές παραγώγων κλπ.).  

Μεταξύ άλλων, η απίστευτη αυτή χειραγώγηση διευκολύνθηκε από τη σκόπιμη «διασπορά» ειδήσεων επηρεασμού της κοινής γνώμης – σύμφωνα με τις οποίες η Κύπρος θα πουλήσει τα αποθέματα χρυσού που κατέχει, οι υπόλοιπες ελλειμματικές οικονομίες της Ευρωζώνης θα την μιμηθούν, με στόχο τη μείωση των δημοσίων χρεών τους (κυρίως η Ιταλία, η οποία έχει στην ιδιοκτησία της περί τους 2.500 τόνους), είχε δημιουργηθεί μία τεράστια «φούσκα» κλπ.

Εν τούτοις, το αναμφισβήτητο γεγονός ότι, το κόστος εξόρυξης του χρυσού σήμερα ευρίσκεται στα 1.300 $ την ουγγιά, ενώ όλο και περισσότεροι άνθρωποι παύουν εύλογα να εμπιστεύονται τα «χάρτινα χρήματα χωρίς κανένα αντίκρισμα», «μετατρέποντας» μεγάλο μέρος των καταθέσεων ή των επενδύσεων τους σε χρυσό, δεν αιτιολογεί με κανέναν τρόπο την πτώση της τιμής του πολύτιμου μετάλλου – πόσο μάλλον την ξαφνική κατάρρευση της.

Η απλούστερη εξήγηση λοιπόν είναι το ότι, οι κεντρικές τράπεζες επιδίωξαν, σε στενή συνεργασία μεταξύ τους, να επιτύχουν τον παρακάτω «διπλό στόχο»:

(α) Να θέσουν εμπόδια στους αποταμιευτές-επενδυτές, έτσι ώστε να μην αποσύρουν τα χρήματα τους από τις τράπεζες – με απώτερο σκοπό είτε την «κατάσχεση» μέρους τους, κατά το «δεδικασμένο» της Κύπρου, είτε την αποφυγή τυχόν τραπεζικών επιθέσεων (bank run).

Πολύ περισσότερο επειδή η τραπεζική βόμβα μεγατόνων, η οποία «ελλοχεύει» στα θεμέλια του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ευρώπης (ανάλυση μας), θα μπορούσε κάθε στιγμή να εκραγεί – ειδικά εάν αποσύρονταν έστω και ελάχιστες ποσότητες χρημάτων, από τα «θησαυροφυλάκια» των τραπεζών.  

(β) Να οδηγήσουν, σε συνδυασμό με τις προβλέψεις για παγκόσμια ύφεση, στην πτώση των τιμών όλων των εμπορευμάτων (λοιπά μέταλλα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο κλπ.), έτσι ώστε να επιφέρουν ένα μεγάλο πλήγμα στις χώρες παραγωγής και εξαγωγής τους – μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η Ρωσία, η Βραζιλία, η Ν. Αφρική (τρεις εκ των BRICS), καθώς επίσης η Αυστραλία και ο Καναδάς, τα νομίσματα των οποίων είχαν αρχίσει να ανατιμώνται ραγδαία.

Ολοκληρώνοντας την εισαγωγή μας, το πείραμα μάλλον πέτυχε – αφού οι τιμές όλων σχεδόν των εμπορευμάτων μειώνονται, η Ρωσία, όπως και η Βραζιλία ή ο Καναδάς, έχουν εισέλθει σε ύφεση, η ανάπτυξη της Κίνας επιβραδύνθηκε κοκ.

Φυσικά δεν πρέπει να βιαζόμαστε με τα συμπεράσματα μας, αφού η χειραγώγηση ολόκληρου του πλανήτη δεν είναι ένα τόσο εύκολο εγχείρημα, όσο ίσως θεωρούν οι κεντρικές τράπεζες της Δύσης – γεγονός που «μέλει» να φανεί στους επόμενους μήνες.

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ανεξάρτητα από τα παραπάνω και σε σχέση με τη χώρα μας, θεωρούμε σκόπιμο να ξεκινήσουμε την ανάλυση μας, παραθέτοντας πίνακες με τα βασικότερα οικονομικά μεγέθη της – έτσι όπως αποτυπώνονται σήμερα από τις διάφορες Υπηρεσίες της.

Παράλληλα, θα ασχοληθούμε με εκείνες τις ενέργειες, οι οποίες οφείλουν ή πρέπει να ακολουθήσουν – με στόχο να μπορέσουμε να ξεφύγουμε από την παγίδα της ύφεσης και του χρέους.  

(α)  Δημόσιο χρέος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, το συνολικό χρέος μας την 31.12.2012 διαμορφώθηκε στα 305.537,33 εκ. € – εκ των οποίων τα 183.098,58 εκ. € προέρχονται από το μηχανισμό στήριξης της Ευρωζώνης. Υπενθυμίζουμε ότι, με την πρώτη σύμβαση έχουν εγκριθεί 110 δις €, ενώ με τη δεύτερη 130 δις € – συνολικά δηλαδή 240 δις €.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Κατηγορίες χρέους κεντρικής διοίκησης σε εκ. €, στις 31.12.2012

Κατηγορίες χρέους κεντρικής διοίκησης	Ποσά στις 31.12.2012	Ποσοστό
Ομόλογα και Βραχυπρόθεσμοι τίτλοι	104.654,42	34,25%
(α) Ομόλογα εσωτερικού	81.769,19	78,12%
(β) Ομόλογα εξωτερικού	4.308,23	4,11%
(γ) Λοιπά	18.577,00	17,75%
Δάνεια	200.882,91	65,75%
(α) Δάνεια μηχανισμού στήριξης	183.098,58	91,15%
(β) Λοιπά	17.784,33	8,85%
Συνολικό δημόσιο χρέος	305.537,33	100%

Σημείωση: Το ύψος των εγγυήσεων του ελληνικού δημοσίου, οι οποίες ελπίζουμε να μην «καταπέσουν»,  ανέρχεται στα 19.451,67 εκ. €

Πηγή: Δελτίο δημοσίου χρέους (minfin.gr). Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Με βάση τα δάνεια που έχουν εγκριθεί, εξασφαλίζεται η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών μας του 2013 και του 2014, οι οποίες είναι 56,1 δις € (Πίνακας IV που ακολουθεί), αφού μας οφείλονται ακόμη 56,9 δις € – με εξαίρεση το έλλειμμα του 2013 (11,2 δις €, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό), καθώς επίσης το ενδεχόμενο έλλειμμα του 2014, για τα οποία δεν γνωρίζουμε εάν έχουν προβλεφθεί «μέτρα» (λιτότητας ή δανεισμού).

Εν τούτοις, δεν φαίνεται να υπολογίζεται πλέον το ποσόν της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (49 δις €), καθώς επίσης ορισμένα άλλα (απώλειες ΟΤΑ κλπ.), έτσι όπως είχαν απεικονισθεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού (άρθρο μας) – γεγονός που μας δημιουργεί αρκετά μεγάλα ερωτηματικά. 

(β)  Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών

Με κριτήριο τον Πίνακα ΙΙ που ακολουθεί, διαπιστώνεται μία εξαιρετικά μεγάλη καλυτέρευση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της πατρίδας μας – το οποίο είναι πλέον ελάχιστα αρνητικό, αν και οφείλει να μηδενισθεί.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Προσωρινό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σε εκ. €, το 11μηνο Ιανουάριος-Νοέμβριος

Μεγέθη	2011	2012
Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών*	-18.490,70	-5.049,50
Εμπορικό ισοζύγιο	-25.267,50	-18.604,70
Ισοζύγιο υπηρεσιών	14.017,70	14.270,30

* Μόλις στο -2,6% του ΑΕΠ μας, από σχεδόν -14% πριν από τη κρίση

Πηγή: ΤτΕ (Ημερησία). Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Περαιτέρω, παρά το ότι μειώθηκε σημαντικά το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου (εισαγωγές πλην τις εξαγωγές), έχουμε την άποψη ότι, υπάρχουν ακόμη πολλές δυνατότητες – αφού μπορούμε να περιορίσουμε τις εισαγωγές, επιμένοντας στην αγορά ελληνικών προϊόντων, καθώς επίσης να αυξήσουμε τις εξαγωγές μας. Πόσο μάλλον όταν οι εξαγωγές μας είναι σχεδόν «αμελητέες», εάν κατανοήσουμε ότι, είναι οι μισές από αυτές της Πορτογαλίας, είκοσι φορές χαμηλότερες από της Ολλανδίας κοκ.

Επί πλέον αυτών, το ισοζύγιο των υπηρεσιών μπορεί να καλυτερεύσει σε μεγάλο βαθμό, μεταξύ άλλων από την άνοδο του τουρισμού μας – ο οποίος έχει τεράστιες προοπτικές, αφού δεν έχει τη δυνατότητα να μας ανταγωνιστεί καμία χώρα, με δεδομένο το φυσικό και πολιτιστικό πλούτο της χώρας μας.  

(γ) Προϋπολογισμός

Από τον επόμενο Πίνακα (ΙΙΙ) διαπιστώνονται πολλά προβλήματα ακόμη – αφού το έλλειμμα του προϋπολογισμού μας παραμένει πολύ μεγάλο (6,1%), ενώ το πρωτογενές έλλειμμα (προ τόκων) συνεχίζει να υπάρχει και το 2013 – οπότε θα αντιμετωπίσουμε σημαντικές δυσκολίες στη χρηματοδότηση μας.       

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Μεγέθη προϋπολογισμού 2012 (εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων), προβλέψεις 2013

Μεγέθη	2012	2013
Έσοδα	52.393	51.458
% επί του ΑΕΠ	27,0%	28,1%
Δαπάνες	68.705	62.652
% επί του ΑΕΠ	35,4%	34,2%
(α) Πρωτογενείς	47.586	44.650
(β) Τόκοι	11.735	*8.900
(γ) Λοιπές	9.384	9.102
Έλλειμμα προϋπολογισμού	-16.312	-11.194
% επί του ΑΕΠ	-8,4%	-6,1%
Πρωτογενές έλλειμμα	-4.577	-2.294
% επί του ΑΕΠ	-2,4%	-1,3%
ΑΕΠ**	194.003	***183.049
Δημόσιο χρέος	305.537	****316.731
% επί του ΑΕΠ	157,49%	173,03%

* Μέσο επιτόκιο δανεισμού μας, με βάση τους τόκους, στο 2,91%

** Το ΑΕΠ ανήλθε τελικά στα 193,7 δις €, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, σημειώνοντας πτώση -7,1% (208,5 δις € το 2011 κατά την ΕΛΣΤΑΤ – 206,3 δις € κατά τον προϋπολογισμό).

*** Υπολογίζεται ύφεση 5,6% (αν και δεν φαίνεται πως θα ξεπεράσει το 4,5% σύμφωνα με την ΤτΕ)

**** Το δημόσιο χρέος το 2013 θα είναι αυτό του 2012, συν το έλλειμμα του προϋπολογισμού

Πηγή: ΥΠΟΙΚ, ΕΛΣΤΑΤ. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Από την άλλη πλευρά όμως, τα έσοδα αυξάνονται ποσοστιαία ως προς το ΑΕΠ, ενώ οι δαπάνες περιορίζονται σημαντικά σε απόλυτα μεγέθη – οπότε, εάν φυσικά επιβεβαιωθούν στην πράξη οι αριθμοί, η εικόνα καλυτερεύει αρκετά.  

Βέβαια, εάν καταφέρναμε να περιορίσουμε την ύφεση, μέσω της αύξησης κυρίως των εξαγωγών μας, θα άλλαζε εντελώς η εικόνα – ενώ είναι απολύτως εφικτό, όπως θα αναφέρουμε στη συνέχεια. 

(δ) Τοκοχρεολύσια

Όπως διαπιστώνουμε, η κατανομή των δόσεων αποπληρωμής των δανείων μας, οι οποίες απεικονίζονται στον Πίνακα IV, είναι πολύ καλύτερη, από αυτήν που υπήρχε στο παρελθόν και η οποία ήταν ένας από τους βασικούς λόγους της χρεοκοπίας της χώρας μας.

ΠΙΝΑΚΑΣ IV: Χρονοδιάγραμμα λήξης χρέους κεντρικής διοίκησης σε δις € (δόσεις αποπληρωμής)

Έτος	Ποσόν	Έτος	Ποσόν	Έτος	Ποσόν
13	31,2	21	3,4	29	6,9
14	24,9	22	5,1	30	6,9
15	16,1	23	7,8	31	6,7
16	6,8	24	8,6	32	6,7
17	7,4	25	7,3	33	6,8
18	3,1	26	8,0	34	9,5
19	7,1	27	8,0	35	9,3
20	3,3	28	7,3	36-57	97,3
Σύνολα	99,9		55,5		150,1

Σημείωση: Πρόβλημα παρουσιάζεται το 2037 (14,4 δις), το 2038 (13,6 δις) και το 2039 (14,6 δις). Σε όλα τα υπόλοιπα έτη (με εξαίρεση το 2013 και 2014, όπου όμως χρηματοδοτούμαστε – πρόβλημα μόνο το 2015), η κατανομή είναι καλύτερη

Πηγή: Δελτίο δημοσίου χρέους. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Εν τούτοις, δεν πρέπει να ξεχνάμε το μεγάλο πρόβλημα των ασφαλιστικών μας ταμείων – τα οποία όπως λέγεται θα καταστραφούν, εάν δεν συμμετέχουν στην αύξηση κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας, αφού αποτελούν τους βασικούς μετόχους της (συμμετοχή περί το 16%).  

Σε κάθε περίπτωση, εάν απαιτηθεί η βοήθεια τους από το δημόσιο, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει με τις δανειακές της υποχρεώσεις – εκτός εάν «φιλοτιμηθεί» η Γερμανία να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της (κυρίως το πολεμικό δάνειο).      

Ο ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Με βάση όλα όσα αναλύσαμε, φαίνεται πως μόνο εάν καταφέρουμε να ξεφύγουμε άμεσα από την ύφεση, κυρίως αυξάνοντας τις εξαγωγές μας, θα ήταν δυνατόν να γίνουν «βιώσιμα» τα οικονομικά μας μεγέθη.

Κάτι τέτοιο φυσικά προϋποθέτει την εξυγίανση του τραπεζικού μας κλάδου – έτσι ώστε αφενός μεν να χρηματοδοτηθεί η παραγωγική μας βάση, αφετέρου να μην επιβαρυνθεί ο προϋπολογισμός μας, οδηγώντας μας σε πολύ μεγάλα αδιέξοδα.

Εάν όμως ο προϋπολογισμός επιβαρυνθεί με τη «διάσωση» των τραπεζών μας, καθώς επίσης με την εξυγίανση των ασφαλιστικών ταμείων, ποσά που ίσως ξεπεράσουν τα 70 δις €, τότε το δημόσιο χρέος μας θα ανέλθει στα 387 δις € περίπου – οπότε στο 210% του ΑΕΠ του 2013 (183 δις €). Εάν παράλληλα «εκπέσουν» οι εγγυήσεις του δημοσίου (19 δις €), τότε το χρέος μας θα διαμορφωθεί στο αστρονομικό ποσόν των 406 δις € ή στο 222% του ΑΕΠ του 2013. 

Το ύψος αυτό, με ή χωρίς τις εγγυήσεις, θα ήταν εντελώς μη βιώσιμο, με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία της Ελλάδας – ένα ενδεχόμενο που δυστυχώς δεν μπορούμε να αποκλείσουμε σήμερα, όσο και αν μας προβληματίζει. Πόσο μάλλον όταν δεν βλέπουμε καθόλου πιθανή τη χρηματοδότηση του αφού, εξ όσων τουλάχιστον γνωρίζουμε, δεν έχουν ληφθεί κανενός είδους προληπτικά μέτρα.    

Συνεχίζοντας, με τις μεγάλες επιφυλάξεις που αναφέραμε, ο προϋπολογισμός μας θα μπορούσε να διαμορφωθεί στα επόμενα έτη ως εξής:

ΠΙΝΑΚΑΣ V: Υποθετικά μεγέθη προϋπολογισμού 2013, 2014, 2015

Μεγέθη	2013	2014	2015
Έσοδα	54.514	55.604	57.828
% επί του ΑΕΠ	28,1%	28,1%	28,1%
Δαπάνες	62.652	62.652	62.652
% επί του ΑΕΠ	32,3%	31,7%	30,4%
Έλλειμμα προϋπολογισμού	-8.138	-7.048	-4.824
% επί του ΑΕΠ	-4,2%	-3,6%	-2,3%
ΑΕΠ	194.000	*197.880	**205.795
Δημόσιο χρέος	313.675	320.723	325.547
% επί του ΑΕΠ	161,69%	162,00%	158,00%

* 2% ανάπτυξη ** 4% ανάπτυξη

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Στον Πίνακα V έχουμε διατηρήσει σταθερό το ποσοστό των εσόδων ως προς το ΑΕΠ, σταθερές τις δαπάνες ως απόλυτο μέγεθος, καθώς επίσης μηδενική ανάπτυξη (και μηδενική ύφεση) – προϋποθέσεις που έχουμε τη δυνατότητα να επιτύχουμε, χωρίς ιδιαίτερες προσπάθειες (ειδικά εάν σκεφθούμε ότι το ΑΕΠ μας το 2011 ήταν 208,5 δις €, ενώ στοχεύουμε μόλις στα 194 δις €).

Εάν τώρα καταφέρουμε να αναπτυχθούμε με 2% το 2014 (ελάχιστο ποσοστό, μετά από πέντε συνεχή χρόνια ύφεσης, όπου η κατανάλωση διατηρήθηκε αρνητική, η ανεργία γιγαντώθηκε κοκ), καθώς επίσης με 4% το 2015, το δημόσιο χρέος μας θα άρχιζε να μειώνεται – οπότε θα ήταν εκ των πραγμάτων βιώσιμο.

Φυσικά το δημόσιο χρέος θα μπορούσε να μειωθεί πολύ περισσότερο, εάν ιδιωτικοποιούσαμε μέρος της ιδιωτικής μας περιουσίας, σε σωστές τιμές – σε καμία περίπτωση φυσικά τις κοινωφελείς, τις κερδοφόρες μονοπωλιακές, καθώς επίσης τις στρατηγικές μας επιχειρήσεις (θα ήταν σίγουρα έγκλημα αφού, μεταξύ άλλων, θα «έσβηνε» εντελώς τις όποιες μελλοντικές μας προοπτικές). 

Είναι προφανές δε ότι, εφόσον αντιστρεφόταν η αρνητική τάση στην οικονομία μας, θα σταματούσε σχεδόν αμέσως η καταστροφική «απομόχλευση» των πάντων (αξίες οικοπέδων, ακινήτων, χρηματιστήριο κλπ.) – οπότε θα επιταχυνόταν η ανάπτυξη, όσο ίσως δεν φανταζόμαστε.  

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Το θέμα των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες δεν οδηγήθηκαν στη χρεοκοπία επειδή έκαναν λάθη, αλλά λόγω του εγκληματικού PSI, σε συνδυασμό με την ύφεση που προκάλεσε ο καταστροφικός χειρισμός της κρίσης χρέους εκ μέρους των κυβερνήσεων μας, οφείλουμε να το δούμε από μία εντελώς διαφορετική οπτική γωνία.

Ειδικότερα, εάν επανερχόταν εκείνες οι καταθέσεις, οι οποίες «φυγαδεύτηκαν» στο εξωτερικό (περί τα 100 δις €), καθώς επίσης εάν επέστρεφε η Ελλάδα στην ανάπτυξη, αφενός μεν οι τράπεζες θα έπαυαν να έχουν τόσο μεγάλες ανάγκες χρηματοδότησης από την ΕΚΤ, αφετέρου θα σταματούσαν οι «υπερβολές» με το ποσοστό των επισφαλειών στους ισολογισμούς τους (κόκκινα δάνεια).

Αυτό θα συνέβαινε «αξιωματικά», επειδή η χώρα μας δεν χαρακτηρίσθηκε ποτέ από μία φούσκα ακινήτων του μεγέθους της Ισπανίας, της Ολλανδίας  ή της Ιρλανδίας – ενώ τα δάνεια των τραπεζών ήταν της τάξης του 110% του ΑΕΠ, όταν σε άλλες χώρες είναι κατά πολύ υψηλότερα.

Παράλληλα, η διαδικασία της «απομόχλευσης» θα αντιστρεφόταν, με αποτέλεσμα να αυξανόταν ραγδαία η κερδοφορία των τραπεζών – χωρίς να χρειαζόταν να «αφελληνισθούν» άδικα. Στα πλαίσια αυτά, θεωρούμε σκόπιμο να παραθέσουμε τον Πίνακα VI, από τον οποίο φαίνεται η υπερβολή στις αποτιμήσεις τους – με δεδομένα τα τεράστια περιουσιακά στοιχεία πολλών από αυτές, την ισχύ τους σε άλλες χώρες (Α. Ευρώπη) κοκ. 

ΠΙΝΑΚΑΣ VI: Χρηματιστηριακή αξία ορισμένων τραπεζών μας, με ημερομηνία τις 19. Απριλίου του 2013, σε εκ. €

Τράπεζα	Χρηματιστηριακή Αξία
Εθνική Τράπεζα	615
Alpha Bank	441
Τράπεζα της Ελλάδος	269
Τράπεζα Πειραιώς	228
Eurobank	133
Αττικής	40

Πηγή: Capital. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα VI, οι αποτιμήσεις των ελληνικών τραπεζών είναι κάτι περισσότερο από υπερβολικά χαμηλές – ακόμη και με δεδομένη τη αρνητική καθαρή θέση ορισμένων, για τους λόγους που αναφέραμε.

Αρκεί δε να επισημάνει κανείς ότι, τα ετήσια κέρδη πολλών από αυτές, πριν την κρίση, ήταν υπερδιπλάσια της σημερινής αξίας αγοράς τους, για να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει στην πατρίδα μας – μεταξύ άλλων, πως μεθοδεύεται ο «αφελληνισμός» τους.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Όπως έχουμε αναφέρει στο παρελθόν, χρειαζόμαστε περισσότερη αυτοπεποίθηση –  αφού χωρίς αυτοπεποίθηση δεν θα βρούμε τη σωστή λύση, η οποία δεν είναι μόνο «τεχνικό ζήτημα». Παράλληλα, οφείλουμε να υπενθυμίζουμε συνεχώς στον μερκαντιλιστή «εταίρο» μας ότι, τουλάχιστον η Ελλάδα έκανε μεν πολλά λάθη στο παρελθόν, αλλά δεν σκότωσε κανέναν.

Απλούστερα, δεν οδήγησε τον κόσμο σε δύο παγκόσμιους πολέμους όπως η Γερμανία, για τους οποίους, αντί να τιμωρηθεί, βοηθήθηκε από τις Η.Π.Α. για να ανακάμψει – ταυτόχρονα με τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους των οφειλών της, τη αποπληρωμή των υπολοίπων με «ρήτρα εξαγωγών» κλπ.

Σε γενικές γραμμές δε, πρέπει να υποχρεώσουμε την Ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες της, επιτυγχάνοντας τα παρακάτω:

(α) Ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, παράλληλα με την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους μας – καθώς επίσης εφικτά, όσον αφορά το χρόνο αποπληρωμής τους, τοκοχρεολύσια. Φυσικά οφείλουν να παραμείνουν στην ιδιοκτησία του δημοσίου οι στρατηγικές, οι μονοπωλιακές κερδοφόρες και οι κοινωφελείς επιχειρήσεις – ενώ όλες οι υπόλοιπες πρέπει να ιδιωτικοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν.

(β)  Αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης, με στόχο την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας (διευκόλυνση στο άνοιγμα και κλείσιμο των επιχειρήσεων, σταθερό φορολογικό περιβάλλον, σταθερό οικονομικό πλαίσιο κλπ.), καθώς επίσης τον εξορθολογισμό του φορολογικού μηχανισμού.

(γ)  Καθοδήγηση και κίνητρα ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα, έτσι ώστε να αυξηθεί το ΑΕΠ και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας (γεωργία, τουρισμός, ναυτιλία, διαδίκτυο, λοιπές υπηρεσίες)

(δ)  Εξασφάλιση των προϋποθέσεων της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών με τις δικές τους δυνάμεις, σε συνδυασμό με την απ' ευθείας βοήθεια τους από το ESM, χωρίς να χρειαστεί να αφελληνισθούν. Τα χρήματα για την απαιτούμενη αύξηση των κεφαλαίων τους, εκ μέρους των μετόχων τους (10%), υπάρχουν – αφού συνολικά δεν ξεπερνούν τα 4 δις €, έναντι άνω των 170 δις € ιδιωτικών καταθέσεων.

(ε)  Καταπολέμηση της φοροαποφυγής των πολυεθνικών (με ειδικό φόρο επί του τζίρου) – παράλληλα με την εγκατάσταση ενός λειτουργικού Κράτους Δικαίου, καθώς επίσης με τη διεκδίκηση των αποζημιώσεων από τη Γερμανία (περί τα 160 δις € το ελάχιστο).

Η Ελλάδα έχει τις προϋποθέσεις για να τα καταφέρει, αρκεί η κυβέρνηση να χειρισθεί σωστά τα προβλήματα της, καθώς επίσης να επιλυθεί το κεντρικό της πρόβλημα: η έλλειψη της εμπιστοσύνης των Πολιτών προς την Πολιτεία και τους πάσης φύσεως Θεσμούς της.

Εάν μηδενισθεί το τεράστιο αυτό «έλλειμμα» της πατρίδας μας, όχι μόνο θα ξεφύγουμε από την κρίση, αλλά και θα «αναδειχθούμε» στην ωραιότερη, στην πλουσιότερη, καθώς επίσης στην πιο πολιτισμένη χώρα της Ευρώπης. Αν μη τι άλλο, το οφείλουμε τόσο στους προγόνους μας, όσο και στα παιδιά μας – γενικότερα, σε όλες προηγούμενες, κυρίως δε στις επόμενες γενιές των Ελλήνων. 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 20. Απριλίου 2013, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2869.aspx

Τι κάνουμε τώρα; (5) – Πώς οικονομική αυτοδυναμία;

 

Του Τάκη Φωτόπουλου*

 

Στα προηγούμενα άρθρα προσπάθησα να δείξω γιατί η ανακοπή της σημερινής καταστροφής των λαϊκών στρωμάτων είναι δυνατή μόνο μέσα από την οικονομική αυτοδυναμία. Και αυτό, γιατί οι εφαρμοζόμενες σήμερα πολιτικές που ουσιαστικά συνεπάγονται τη φτωχοποίηση των λαϊκών στρωμάτων, την απαξίωση κάθε κοινωνικού αγαθού (Υγεία, εκπαίδευση) και το ξεπούλημα του κοινωνικού μας πλούτου δεν είναι απλά απόρροια της διαφθοράς και των «κακών» πολιτικών  κάποιων διεφθαρμένων  πολιτικάντηδων, ξένων και ντόπιων, που εφαρμόζουν κάποιο νεοφιλελεύθερο δόγμα με τακτικές «σοκ και δέους».

Όλα αυτά είναι αποπροσανατολιστικά παραμύθια  που στρέφουν τη λαϊκή οργή στο σαμάρι, αντί για το γαϊδούρι. Και το γαϊδούρι στη περίπτωσή μας είναι το σύστημα της διεθνοποιημένης οικονομίας της αγοράς (ή παγκοσμιοποίηση) που είναι μια μετεξέλιξη του συστήματος της καπιταλιστικής αγοράς στην εποχή των πολυεθνικών.

Ήταν, δηλαδή, η ανάδυση και μαζική εξάπλωση των πολυεθνικών στη μεταπολεμική περίοδο που επέβαλλε τη θεσμοποίηση του πλήρους ανοίγματος και της απελευθέρωσης των αγορών (τις 4 «ελευθερίες») που συνεπάγεται την εξωστρέφεια και τον αδυσώπητο αγώνα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας. Και φυσικά δεν είναι μόνο οι πολυεθνικές που ωφελούνται στη διεθνοποιημένη οικονομία, αλλά και τα προνομιούχα κοινωνικά στρώματα που άμεσα ή έμμεσα έχουν ενσωματωμένη την οικονομική δραστηριότητά τους στη διεθνοποιημένη οικονομία.

Όμως, είναι δυνατή η αυτοδυναμία σήμερα, χωρίς παράλληλη αλλαγή του κοινωνικοοικονομικού συστήματος που προϋποθέτει βέβαια επαναστατικές συνθήκες, τις οποίες όμως δεν είδαμε πουθενά να αναπτύσσονται στη παγκοσμιοποίηση, παρά την πιο άγρια συμπίεση των λαϊκών στρωμάτων όσο ποτέ; Κατά τη γνώμη μου, η αποδέσμευση απο τη παγκοσμιοποιημένη αγορά είναι δυνατή  μέσα από ένα παλλαϊκό Μέτωπο κοινωνικής και εθνικής απελευθέρωσης που θα επέβαλε τις εκλογές και θα κατέβαινε με ολοκληρωμένο πρόγραμμα βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων αλλαγών για μια αυτοδύναμη οικονομία.

Δεν θα συζητήσω εδώ τις βραχυπρόθεσμες απαιτούμενες αλλαγές που έχω συζητήσει παλαιότερα, αλλά μόνο τις μεσοπρόθεσμες αλλαγές για την οικοδόμηση των βάσεων μιας αυτοδύναμης οικονομίας. Δηλαδή, τις αλλαγές για να ξανακτιστεί η παραγωγική δομή της χώρας, που έχει καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά μετά την πλήρη ενσωμάτωσή της στη διεθνοποιημένη οικονομία της αγοράς (ιδιαίτερα στην ΕΟΚ/ΕΕ), και για να διαμορφωθεί ένα συναφές καταναλωτικό πρότυπο, πέρα από αυτό που μας επέβαλλε η εξάρτηση μας από τη διεθνή αγορά  Το νέο παραγωγικό πρότυπο θα πρέπει να στοχεύει στη κάλυψη των βασικών αναγκών όλων των πολιτών και όσων από τις μη βασικές ανάγκες επιλέγουν οι ίδιοι να καλύψουν, και το επιτρέπουν οι διαθέσιμοι παραγωγικοί πόροι.

Χρειάζεται, δηλαδή, στο στάδιο αυτό να δημιουργηθεί μια ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΗ (όχι αυτάρκης) οικονομία που θα στηρίζεται κατ' αρχήν στους εγχώριους παραγωγικούς πόρους για την κάλυψη των αναγκών μας, και μόνο κατ' εξαίρεση σε ξένους παραγωγικούς πόρους, τους οποίους μπορούμε να αποκτούμε μέσω των εξαγωγών των πλεονασμάτων μας, και ενός τουρισμού που θα σέβεται τον ελληνικό λαό και το περιβάλλον. Τα δυο βασικά οικονομικά προβλήματα που πρέπει να λυθούν για ένα παρόμοιο πρόγραμμα αυτοδυναμίας είναι αυτό της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και του τρόπου κατανομής των οικονομικών πόρων. Όσον αφορά το πρώτο, θα μπορούσε να καθιερωθεί ένα μίγμα μορφών ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής (κρατική, δημοτική, συνεταιριστική, ατομική μικροϊδιοκτησία) και, επομένως, ένα αντίστοιχο μίγμα των μεθόδων κατανομής των οικονομικών πόρων όπου θα συνυπήρχε ο ενδεικτικός σχεδιασμός (που όσον αφορά τη κάλυψη των βασικών αναγκών θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικός), η οικονομική δημοκρατία και η αγορά.

Στους κοινωνικοποιημένους κλάδους παραγωγής θα έπρεπε να υπαχθούν αυτοί που καλύπτουν βασικές ανάγκες  σε τρόφιμα, τη κάλυψη των αναγκών Υγείας, Εκπαίδευσης, ηλεκτρικού κλπ και φυσικά το Τραπεζικό σύστημα καθώς και οι «εθνικής εμβέλειας» κλάδοι ενέργειας, επικοινωνιών, μεταφορών κλπ. Η κατανομή των οικονομικών πόρων σε αυτούς τους κλάδους μπορεί να γίνεται μέσω ενός εθνικού μακρο-οικονομικού σχεδιασμού (ενδεικτικός, εκτός από τη κάλυψη βασικών αναγκών) που θα θεμελιώνεται όχι μόνο στις καταναλωτικές προτιμήσεις που εκφράζει η αγορά, αλλά και στις αποφάσεις των δημοτικών συνελεύσεων (δηλαδή, των συνελεύσεων των δημοτών ανά δήμο που συνομοσπονδιοποιούνται στο εθνικό επίπεδο), αλλά και των συνελεύσεων των ίδιων των εργαζομένων στους κλάδους αυτούς.

Οι υπόλοιποι κλάδοι θα μπορούσαν να οργανώνονται στη βάση είτε νέου τύπου δημοτικών επιχειρήσεων που θα ανήκουν στους δήμους και θα ελέγχονται από τις δημοτικές συνελεύσεις καθώς και τις συνελεύσεις των εργαζομένων σε αυτές, είτε νέου τύπου συνεταιρισμών που θα ανήκουν στα μέλη και θα ελέγχονται από τις συνελεύσεις τους είτε, τέλος, στην ατομική μικρο-ιδιοκτησία (μικρομάγαζα κάθε είδους, βασικά οικογενειακής μορφής, αυτό-απασχολούμενοι κ.λπ.). Το επίπεδο παραγωγής σε όλους αυτούς τους κλάδους θα προσδιορίζεται όχι μόνο με βάση τις καταναλωτικές ανάγκες αλλά και με βάση τον ενδεικτικό σχεδιασμό που θα έχει βασικούς στόχους την πλήρη απασχόληση, την αποτελεσματική χρησιμοποίηση των διαθέσιμων πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος.

Η επιλογή μας είναι: συνέχιση και μονιμοποίηση της σημερινής εξαθλίωσης ή το κτίσιμο μιας αυτοδύναμης οικονομίας.

* http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/

ΠΗΓΗ: Δημοσιεύεται στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (4-5 Μαΐου 2013). Το είδα: 4-5-2013, http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/greek/grE/gre2013/2013_05_04.html