Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΔΡΑΧΜΗΣ:

Το δόγμα της εποχής μας, το μεσοπρόθεσμο έγκλημα, οι ιδιωτικοποιήσεις έναντι χαρτιών περιορισμένης αξίας, ο νομισματικός εκβιασμός, … – Μέρος Ι

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

Χωρίς απολύτως καμία διάθεση καταστροφολογίας, με τη νέα δομή των πιστωτών της Ελλάδας, με τον προβλεπόμενο περιορισμό τους δηλαδή σε λίγα πλέον χέρια ισχυρών κρατών, αντί σε πολλούς ιδιώτες (άρθρο μας – υπενθυμίζουμε ότι, τίποτα ακόμη δεν έχει αποφασισθεί καθαρά, οπότε καμία επόμενη δόση δεν είναι σίγουρη), θα είναι πολύ πιο εύκολη η χρεοκοπία της σε δεύτερο στάδιο – μετά την «επιλεκτική».

 

ΤΟ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

Όπως τεκμηριώνεται από τον Πίνακα Ι που ακολουθεί, ο οποίος δημιουργήθηκε με κριτήριο κάποιες «αισιόδοξες υποθέσεις εργασίας» στο τέλος του, η Ελλάδα πολύ δύσκολα θα αποφύγει το μοιραίο, με το πρόγραμμα που της επιβάλλεται από τη Γερμανία – οπότε δεν βλέπουμε γιατί θα έπρεπε να εξοφλήσουν οι Έλληνες τους «διαφθορείς» πιστωτές του «διεφθαρμένου» δημοσίου τους, χωρίς καμία προοπτική για το μέλλον τους.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού σε δις €, με ιδιωτικοποιήσεις, με εκποιήσεις καλύτερα, ύψους 15 δις € (ελπίζοντας φυσικά να διαψευσθούν προς το καλύτερο οι προβλέψεις μας)

Μεγέθη	2011	2012	2013	2014	2015
Έσοδα	55.500	57.165	58.880	60.646	62.465
Πρωτογενείς Δαπάνες	65.500	65.500	65.500	65.500	65.500
Τόκοι	16.000	16.000	17.029	18.023	18.980
Σύνολο δαπανών	81.500	81.500	82.529	83.523	84.480
Έλλειμμα	-26.000	-24.335	-23.649	-22.877	-22.015
Έλλειμμα / ΑΕΠ	-11,76%	-11,35%	-11,14%	-10,78%	-10,17%
ΑΕΠ*	221.000	214.370	212.226	212.226	216.470
Χρέος **	370.000	340.580	360.479	379.606	397.871
Χρέος / ΑΕΠ	167,5%	158,9%	169,8%	178,9%	183,8%

* ΑΕΠ 2009: 235.017  ΑΕΠ 2010: 230.173 –  ΑΕΠ 2011 με 4% ύφεση (αποπληθωρισμένα), ** Χρέος 2012: 370.000 – 50.000 (διαγραφή) + 24.335 (έλλειμμα) – 3.750 (αποκρατικοποιήσεις), Πηγή: Μεσοπρόθεσμο από 10.06.2011  (διαφοροποιήσεις Β.Βιλιάρδος)

Αισιόδοξες υποθέσεις: (α) Μείωση του χρέους κατά 50 δις € το 2012 λόγω απόσβεσης τραπεζών, (β) μέσο επιτόκιο δανεισμού 5% (αφού εγκρίθηκε το 3,5% για να νέα δάνεια), (γ) ύφεση 2012 στο -3%, 2013 στο -1%, 2014 στο 0% και 2015 ανάπτυξη 2% (δ) έσοδα +3% από το 2012 λόγω νέων φόρων μεσοπρόθεσμου (ε) δαπάνες σταθερές  (στ) αποκρατικοποιήσεις συνολικά 15 δις €, μοιρασμένες εξ ίσου στα έτη 2012 – 2015 (3,75 δις € μειωτικές του χρέους). Πρόβλεψη: Υπολογίζουμε ότι, το αργότερο στα μέσα του 2012 η Ελλάδα θα πρέπει να διαπραγματευθεί ξανά με τους πιστωτές της – με στόχο ακόμη μία φορά (τρίτη κατά σειρά) τη διαγραφή χρέους, τη μείωση των επιτοκίων, τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων κοκ. Ενδιάμεσα βέβαια, πολύ πιο σύντομα από ότι φανταζόμαστε, η Ελλάδα θα ζητήσει νέα χρήματα από την ΕΕ – αφού οι «ζημίες» (ελλείμματα) του προϋπολογισμού, ύψους περίπου 2 δις € μηνιαία, δεν καλύπτονται από κανένα εκ των δύο προγραμμάτων στήριξης (ακόμη και αν ξεπουλήσει βιαστικά δημόσιες επιχειρήσεις, για να καλύψει κάποιες τρύπες του προϋπολογισμού).      

Από τον Πίνακα Ι συμπεραίνουμε μεταξύ άλλων ότι, τα φορολογικά έσοδα του 2015 θα αντιστοιχούν στο 29% περίπου του ΑΕΠ μας, από 25% σήμερα – θα είναι δηλαδή αναλογικά περισσότερα, από αυτά της Γερμανίας (περί το 27% του ΑΕΠ της). Επομένως, η δυνατότητα παραπάνω αύξησης τους θα είναι πλέον μηδενική – ενώ, εάν συμπεριλάβουμε το 10% επί του ΑΕΠ που κοστίζει η ιδιωτική υγεία και η παιδεία (φροντιστήρια) στην Ελλάδα (σχεδόν 0% στην Ευρώπη), τότε η «φορολογική» επιβάρυνση του μέσου Έλληνα θα ανερχόταν το 2015 στο 39%! Αυτό θα σήμαινε μία ύφεση άνευ προηγουμένου, λόγω τεράστιας μείωσης της κατανάλωσης – εάν όχι την απόλυτη καταστροφή. Επομένως, ο κίνδυνος να μην έχουμε ανάπτυξη της τάξης του 2%, όπως υπολογίσαμε στον Πίνακα Ι, αλλά, αντίθετα, επαυξημένη επαναφορά της ύφεσης, είναι κάτι παραπάνω από πιθανός. Εάν δε συνειδητοποιήσουμε ότι, οι ιδιωτικοποιήσεις των κερδοφόρων επιχειρήσεων του δημοσίου μειώνουν τα έσοδα του προϋπολογισμού, λόγω απώλειας των μερισμάτων, ενώ αυξάνουν τις δαπάνες λόγω ανεργίας (οι απολύσεις προσωπικού είναι δεδομένες, όταν αποκρατικοποιούνται κρατικές εταιρείες), οπότε «εκβάλλουν» υποχρεωτικά σε νέους φόρους, τότε οι παραπάνω προβλέψεις μας (Πίνακας Ι) ίσως είναι πολύ αισιόδοξες. Πόσο μάλλον εάν συμπεριλάβουμε το ότι, η εμπορική δραστηριοποίηση των ξένων πολυεθνικών στη χώρα μας, προκαλεί την «εξαγωγή» φόρων και συναλλάγματος στις χώρες προέλευσης τους, εις βάρος όλων μας.

ΟΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Ειδικά όσον αφορά τις αποκρατικοποιήσεις, δεν θεωρούμε καθόλου λογική την πώληση πολύτιμων περιουσιακών στοιχείων, έναντι ουσιαστικά χαρτιών χωρίς αξία – όπως είναι πολύ πιθανόν να συμβεί σύντομα, με χαρτονομίσματα σαν το δολάριο, το γεν και το ευρώ. Ο Πίνακας ΙΙ, από τον οποίο φαίνεται μεταξύ άλλων η «ετυμηγορία» των αγορών για ορισμένες χώρες και τα νομίσματα τους, είναι αποκαλυπτικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Επιτόκια δεκαετών ομολόγων – δομικά ελλείμματα προϋπολογισμών σε ποσοστά επί του ΑΕΠ, με κριτήριο προβλέψεις (ΟΟΣΑ) του 2011

* Δημόσιο χρέος που υπερβαίνει το 220% του ΑΕΠ της, ** Συνολικό χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό) άνω του 550% του ΑΕΠ της, *** Με κριτήριο το μεσοπρόθεσμο, θα διαμορφωθεί μάλλον υψηλότερα, Πηγή: Bloomberg,  Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Συνεχίζοντας, θα ήταν σίγουρα ανόητη η πώληση περιουσιακών στοιχείων (πόσο μάλλον στις σημερινές, εξευτελιστικές τιμές, με σύμβουλο έναν από τους μεγαλύτερους τοκογλύφους, τη Deutsche Bank δηλαδή, μαζί με τις HSBC και BNP–Paribas του οίκου Rothschild), απλά και μόνο για την πληρωμή των τόκων ενός έτους του δημοσίου χρέους μας ή για την κάλυψη των ελλειμμάτων (ζημιών) του προϋπολογισμού μας, για περίπου οχτώ μήνες. Απλούστερα, εάν πουλούσαμε όλες τις δημόσιες επιχειρήσεις μας, η σημερινή αξία των οποίων δεν υπερβαίνει τα 15 δις € σε καμία περίπτωση, θα πληρώναμε τους τόκους του δημοσίου χρέους μας μόνο για ένα χρόνο ή θα καλύπταμε τα ελλείμματα του προϋπολογισμού (περί τα 24 δις €) μόλις για λίγους μήνες! Θα ήταν λοιπόν σαν μία ιδιωτική επιχείρηση να πουλούσε τα πάγια της, για να εξοφλήσει κάποιες λίγες ζημίες της, χωρίς να κάνει τίποτα για τον περιορισμό τους – οπότε, αργά ή γρήγορα θα πτώχευε, χωρίς καμία προοπτική αποφυγής του μοιραίου. Όσον αφορά δε το συνεχή δανεισμό, εμείς τουλάχιστον δεν γνωρίζουμε καμία επιχείρηση, η οποία να έχει καταφέρει να  αποφύγει τη χρεοκοπία με νέες πιστώσεις – αυξάνοντας παράλληλα τις δαπάνες, μειώνοντας το τζίρο (ΑΕΠ) και περιορίζοντας τα μικτά κέρδη της (έσοδα για το δημόσιο).  

Ο ΕΚΒΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΡΑΧΜΗΣ

Περαιτέρω, θεωρούμε τουλάχιστον εξευτελιστική για την υπερηφάνεια και την αξιοπρέπεια των Ελλήνων Πολιτών την προσβλητικότατη έκφραση του πρωθυπουργού, σύμφωνα με την οποία η (όποια) αντιπολίτευση θα επέλεγε να κυβερνήσει μία «Ελλάδα της δραχμής». Προφανώς ο πρωθυπουργός δεν θέλει να κυβερνάει μία «Ελλάδα της δραχμής», αλλά μία χώρα υποδουλωμένη, λεηλατημένη, πάμπτωχη, χρεοκοπημένη και υποθηκευμένη μαζί, χωρίς καμία προοπτική για το μέλλον της σημερινής, αλλά και των επομένων γενεών. Ουσιαστικά η παραπάνω ατυχής τοποθέτηση του πρωθυπουργού, μοιάζει με το «υπερωκεάνιο» του πρώην υπουργού οικονομικών – μία άθλια έκφραση η οποία, μεταξύ αρκετών άλλων παράδοξων κυβερνητικών σφαλμάτων και περίεργων παραλείψεων, μας κόστισε πολλά δισεκατομμύρια (μόνο στο χρηματιστήριο πάνω από 100 δις €), ενώ οδήγησε την πατρίδα μας στην απόλυτη καταστροφή. Ας μην ξεχνάμε ότι, σε τελική ανάλυση όλες οι αξίες σε μία χώρα διαμορφώνονται με βάση τα επίπεδα μισθών – γεγονός που σημαίνει πως η πτώση των εισοδημάτων κατά 30% έχει κοστίσει στην Ελλάδα τουλάχιστον 300 δις €, από τη μείωση των αξιών της (ακίνητα κλπ.). Αυτή τη ζημία λοιπόν, μέσα σε μόλις δύο χρόνια, η οποία είναι συνολικά τουλάχιστον 400 δις €, ποιος αλήθεια θα την πληρώσει; Ξανά οι Έλληνες Πολίτες; Είναι εντελώς «άμοιροι ευθυνών» οι «εκπρόσωποι των Ελλήνων» στην κυβέρνηση και στο Κοινοβούλιο; Η δραχμή όμως δεν είναι ο «κρυφός» φόβος μας, όσο και αν θέλουν να μας εκβιάσουν, υποθέτοντας ότι αυτό είναι το πρόβλημα μας. Ένα νόμισμα, όποιο και αν είναι αυτό, αντιπροσωπεύει ουσιαστικά εμπράγματες αξίες – και η Ελλάδα έχει ήδη πάρα πολλές, όσο και αν αξιολογείται σκόπιμα σαν να μην είχε. Απλούστατα δεν τις εκμεταλλεύεται σωστά, αφού δυστυχώς «άγεται και φέρεται» τις τελευταίες δεκαετίες από ανεπαρκείς, από ανίκανες καλύτερα κυβερνήσεις, οι οποίες αδυνατούν να διαχειριστούν έντιμα και ορθολογικά τον τεράστιο φυσικό και ανθρώπινο πλούτο της. Ο μεγάλος φόβος μας λοιπόν δεν είναι η δραχμή, αλλά η κακοδιαχείριση, η συνεχιζόμενη σπατάλη του δημοσίου, η διαφθορά, η ατιμωρησία των πολιτικών, η έλλειψη επιχειρηματικού πλαισίου, τα δίδυμα ελλείμματα, τα τεχνητά διογκωμένα χρέη, η εκ μέρους της κυβέρνησης δουλική αντιμετώπιση των «εισβολέων», η απώλεια της εθνικής μας ανεξαρτησίας, ο επιχειρούμενος αφελληνισμός, η λεηλασία της χώρας μας και η «ερήμην» υποταγή της σε οικονομικούς κατακτητές. Όποιος διαβάσει άλλωστε, έστω και πρόχειρα, τον «εφαρμοστικό νόμο» που ψήφισαν οι 154 της Βουλής, αφενός μεν θα βεβαιωθεί απόλυτα ότι θα συμβούν πολύ χειρότερα, από όσα φοβόμαστε, αφετέρου θα αναρωτηθεί σίγουρα “εάν είναι πράγματι Έλληνες, αυτοί που «επικύρωσαν» ένα τέτοιο αποτρόπαιο έγκλημα εις βάρος της πατρίδας τους” – όπως συμβαίνει επίσης με τις συμφωνίες της χώρας μας στο Βερολίνο, οι οποίες θέλησαν να δημιουργήσουν μέσα στο καλοκαίρι τετελεσμένα γεγονότα για τους Έλληνες, πριν επιστρέψουν από τις διακοπές και αντιδράσουν. Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, προφανώς κανένας συνετός Έλληνας δεν επιθυμεί να χρεοκοπήσει η χώρα του, όπως επίσης κανένας δεν θέλει να επιστρέψει στη δραχμή – πόσο μάλλον εν μέσω μίας παγκόσμιας συναλλαγματικής καταιγίδας. Ταυτόχρονα όμως, κανένας από εμάς δεν θέλει να οδηγεί ένα (δήθεν) ακριβό αυτοκίνητο, για τις δόσεις αποπληρωμής του οποίου δαπανάει ολόκληρο το οικογενειακό του εισόδημα, ενώ δεν έχει καν τη βενζίνη για να το κινήσει. Παράλληλα, όλοι εμείς οι Έλληνες Πολίτες αναρωτιόμαστε πως είναι δυνατόν να διαχειριστεί κανείς σωστά μία διπλή κρίση χρέους και δανεισμού, χωρίς τη βοήθεια του πληθωρισμού, των χαμηλών επιτοκίων και της Ευρώπης – ειδικότερα, χωρίς εκείνες τις «νομισματικές» δυνατότητες (αύξηση της ποσότητας χρήματος, υποτίμηση κλπ.) που έχουν εκχωρηθεί εξ ολοκλήρου στην ΕΚΤ (η οποία ουσιαστικά διατηρείται στη ζωή από την Bundesbank – από την κεντρική τράπεζα δηλαδή της Γερμανίας που ανήκει στο κράτος, σε αντίθεση με τη δική μας Τράπεζα της Ελλάδος, μέτοχοι της οποίας είναι κρυφοί ιδιώτες). Δυστυχώς τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης δεν έχουν ουσιαστικά δικές τους κεντρικές τράπεζες, ενώ η ίδια η ζώνη επίσης όχι – αφού η ΕΚΤ ενδιαφέρεται μόνο για τη νομισματική σταθερότητα, δεν εκδίδει ομόλογα και δεν ενισχύει, όπως κάνουν η Fed, η Τράπεζα της Αγγλίας κλπ. εκείνες τις χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν μεγάλα οικονομικά προβλήματα (έμμεσα μόνο, μέσω των τοκογλυφικών εμπορικών τραπεζών, οι οποίες δανείζονται από την ΕΚΤ με 1,5% και δανείζουν τα κράτη με άνω του 5%!). Κατά την άποψη μας λοιπόν η κυβέρνηση, εάν υποθέσουμε ότι κυβερνάει η ίδια, θα έπρεπε να ασχολείται με την επίλυση των προβλημάτων της Οικονομίας,  αλλά και της Κοινωνίας μας (διαφθορά, διαπλοκή, Κράτος Δικαίου, μεταναστευτικό κλπ.), χωρίς καθόλου εκβιασμούς, χωρίς καθόλου λόγια και με πολλές πράξεις. Εκτός αυτού, η κυβέρνηση οφείλει να διαπραγματευθεί σωστά με τους πιστωτές μας – ενώ κανένας Έλληνας δεν θέλει να βομβαρδίζεται με «πολιτικές αγορεύσεις» κενές νοημάτων, οι οποίες μάλλον στοχεύουν στην διαιώνιση της υπεξαίρεσης της ψήφου των Ελλήνων Πολιτών. 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 31. Ιουλίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Είναι σύμβουλος επιχειρήσεων με πολλά συγγράμματα και μελέτες, ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Η κρίση των κρίσεων», το οποίο περιλαμβάνει επιλεγμένα οικονομικά άρθρα του 2009.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2392.aspx

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ

Πτώχευση και επίσημα

 

Του Δημήτρη Καζάκη

 

Χαράς ευαγγέλια! Άλλη μια φορά η Ελλάδα σώθηκε! Από ποιους; Από αυτούς που την είχαν σώσει και νω­ρίτερα. Θυμάστε; Με το μνημόνιο που απέτυχε παταγωδώς να συγκρατήσει έστω την κατρακύλα της οικονομίας. Όμως μην ανησυχείτε. Τώρα μας έσω­σαν στ’ αλήθεια. Και μάλιστα οριστικά. Το παραμύθι αυτό το υιοθέτησαν και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που αντί να καταγγείλουν τη μεθοδευμέ­νη προσπάθεια η Ελλάδα να οδηγηθεί σε επίσημη πτώχευση,ασκούν κριτική για ελλείψεις και αστοχίες στους χει­ρισμούς. Αν τους πιστέψουμε όλους αυτούς, θα πρέπει να δεχτούμε, ού­τε λίγο, ούτε πολύ, ότι η κρίση χρέους της Ελλάδας ξεπεράστηκε!

Η αλήθεια

Ποια είναι η αλήθεια; Η αλήθεια, δυστυχώς, είναι τελείως διαφορετική. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής της 21ης Ιουλίου σημαίνει ότι η Ελλάδα κατεβαίνει επίσημα ένα ακόμη σκαλοπάτι στην άβυσσο της μεθοδευμένης επίσημης πτώχευσης. Με απλά λόγια, οι κορυφές της Ε.Ε. απο­φάσισαν την επίσημη πτώχευση της Ελλάδας. Αυτή είναι η απλή αλήθεια. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να με­θοδεύσουν τον τρόπο της επίσημης πτώχευσης, έτσι ώστε να περιοριστεί ο αντίκτυπος στο τραπεζικό σύστημα και το ευρώ.

Ναι, αλλά δεν είναι κανονική επίση­μη πτώχευση, είναι «επιλεκτική» ή «περιορισμένη» πτώχευση. Κι αυτό δεν εί­ναι το ίδιο πράγμα, μας λένε κυβέρνη­ση και παπαγάλοι. Οι ίδιοι, να θυμίσου­με, που μας έλεγαν ότι με το μνημόνιο και το Μεσοπρόθεσμο αποφύγαμε τη χρεοκοπία. Τώρα μας λένε ότι η μερική χρεοκοπίαείναι καλύτερη από την ολι­κή χρεοκοπία. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι δεν υπάρχει μερική ή ολική χρεοκο­πία, όπως δεν υπάρχει ολίγον έγκυος.

Η χρεοκοπία και η πτώχευση είναι μία, απλώς οι μεθοδεύσεις αλλάζουν προς το συμφέρον των δανειστών.

Μεγάλο… πακέτο

Το «πακέτο στήριξης» που αποφα­σίστηκε αυτή τη φορά αναφέρεται σε 109 δισ. ευρώ ενίσχυση της Ελλάδας και 50 δισ. ευρώ σε αναδιάρθρωση χρέους στη δευτερογενή αγορά με οικιοθελή αποδοχή από ιδιωτικές τράπε­ζες «κουρέματος» της τάξης του 21%. Αυτά είναι που, λίγο ώς πολύ, γνωρίζου­με επίσημα για τη συνολική «βοήθεια». Δεν γνωρίζουμε τίποτε συγκεκριμένο για τους όρους, τις προϋποθέσεις και τα χρονοδιαγράμματα της χρηματοδό­τησης. Ούτε το ποιος θα την καταβάλει, με ποιον τρόπο και σε ποιον.

Για παράδειγμα, στην απόφαση προβλέπεται η συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Στήριξης (ΕΤΧΣ), τόσο στην εξαγορά από τη δευτερογενή αγορά ελληνικών ομολόγων όσο και στη χρηματοδότη­ση της Ελλάδας. Πόσα από τα 440 δισ. ευρώ του συνολικού κεφαλαίου του θα χρειαστεί το ΕΤΧΣ να χρησιμοποιή­σει για την Ελλάδα και πόσο γρήγορα θα πρέπει να το κάνει; Γίνεται λόγος για επαναγορές ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά αξίας 33 δισ. ευρώ. Πώς θα γίνει αυτό; Με τι κεφάλαια; Από πού; Μήπως από τα 109 δισ. ευρώ, εκ των οποίων εικάζεται ότι ένα ακόμη μεγάλο πακέτο αξίας 35 δισ. ευρώ θα δρομολογηθεί για τις μεγάλες εγχώριες τράπεζες ως ενίσχυση ρευστότητας; Αν είναι αλήθεια αυτά, τότε τι μένει ως άμεση χρηματοδότη­ση των δανειακών αναγκών της Ελλά­δας από το νέο πακέτο;

Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν ξέ­ρει επίσημα. Σύμφωνα με δήλωση ανώτερου αξιωματούχου της Ε.Ε., που συμμετείχε στις διαπραγματεύ­σεις, «δεν συμφωνήθηκαν τα πάντα ως προς τις λεπτομέρειές τους, οπότε δεν μπορούν να εξηγηθούν όλα ακό­μη» («Financial Times », 26/7). Το ίδιο δηλώνουν και οι εκπρόσωποι των αγο­ρών. «Καθώς οι επενδυτές εξετάζουν τις λεπτομέρειες του πακέτου, πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα» δήλωσε ο Μάρτιν βαν Βιέτ της τραπε­ζικής ING στο Άμστερνταμ («The New York Times», 27/7). Σύμφωνα με τον ίδιο, το νέο πακέτο στήριξης «ήταν ένα τεράστιο βήμα για τους Ευρωπαί­ους πολιτικούς, αλλά ήταν ένα πολύ μικρό βήμα για τις αγορές». Το αποτέ­λεσμα ήταν η αντιστροφή του κλίμα­τος στις αγορές, με τα επιτόκια όλων των υπό χρεοκοπία χωρών να καλπά­ζουν ξανά, αλλά και της Ισπανίας και της Ιταλίας να ανεβαίνουν ξανά πάνω από το 6%.

Στο παρασκήνιο

Στην πραγματικότητα, οι λεπτομέ­ρειες διαμορφώνονται στο παρασκήνιο βήμα το βήμα, δοκιμάζοντας τις αγο­ρές και σε μια προσπάθεια να υπάρξει συμφωνία με τις μεγάλες τράπεζες που κατέχουν τον κύριο όγκο του δημόσιου χρέους. Απ’ ό,τι φαίνεται, η συμφωνία που παίζει τον κυρίαρχο ρόλο στο όλο «πακέτο» είναι εκείνη που προετοίμα­σε και πατρονάρισε το Διεθνές Χρημα­τοπιστωτικό Ινστιτούτο, ένα ιδιωτικό διεθνές λόμπι τραπεζών που έχει την έδρα του στην Ουάσιγκτον και αντιπρο­σωπεύει 400 ιδιωτικές τράπεζες πα­γκοσμίως. Βάσει της συμφωνίας αυτής, όπως τουλάχιστον έχει δημοσιοποιη­θεί, θα υπάρξει μια μεταφορά χρέους μέσα από τέσσερις μεθόδους:

1.Με ανταλλαγή ίσης ονομαστικής αξίας ομολόγων με νέους τίτλους διάρκειας 30 ετών.

2.Με προσφορά μετακύλισης ίσης ονομαστικής αξίας ληξιπρόθεσμων ελληνικών ομολόγων στη λήξη τους σε τίτλους διάρκειας 30 ετών.

3.Με ανταλλαγή υποτιμημένων ομο­λόγων με νέους τίτλους διάρκειας 30 ετών.

4.Με ανταλλαγή υποτιμημένων ομο­λόγων διαμέσου ενός μηχανισμού ασφάλισης σε τίτλους 15ετούς διάρ­κειας.

Σύμφωνα με την επίσημη δήλωση του διεθνούς τραπεζικού λόμπι, οι αρ­χές που διέπουν τη συμφωνία είναι οι εξής: «Το κεφάλαιο όλων αυτών των νέων τίτλων θα είναι πλήρως εγγυη­μένο με ομόλογα 30ετούς διάρκει­ας χωρίς κουπόνι και πιστοληπτικής αξιολόγησης ΑΑΑ ή, στην περίπτωση της 2ης μεθόδου, με ασφαλιστική κά­λυψη του κεφαλαίου με δόσεις του 40%. Ωστόσο, ολόκληρο το ρίσκο της εξυπηρέτησης του χρέους των νέων τίτλων παραμένει αποκλειστικά υπό­θεση της Ελλάδας».

Σε απλά ελληνικά, η απόφαση αυτή σημαίνει ότι η εθελοντική ανταλλαγή των παλιών ομολόγων που κατέχουν οι μεγάλες τράπεζες θα γίνει με νέ­ους τίτλους 30ετούς και 15ετούς διάρκειας, που θα εκδώσει άλλη αρχή και όχι η Ελλάδα. Κι αυτό για να τους εγ­γυηθεί πιστοληπτική αξιολόγηση ΑΑΑ. Αυτή η αρχή είναι το ΕΤΧΣ. Τα ομόλο­γα αυτά είναι χωρίς κουπόνι, δηλαδή χωρίς πληρωμή τόκων. Όμως αυτό δεν σημαίνει καθόλου ότι η Ελλάδα δεν θα πληρώνει τόκους με τη μορφή εγγυή­σεων επί του κεφαλαίου και μάλιστα αυξημένους για όλη τη διάρκεια των νέων τίτλων. Εκτός κι αν υποχρεωθεί η Ελλάδα να αγοράσει η ίδια από το ΕΤΧΣ τους τίτλους αυτούς με ρευστό. Πού θα βρεθεί αυτό το ρευστό; Με νέα δά­νεια. Από πού, δεν γνωρίζουμε!

Επαχθής συμφωνία

Η περίφημη λοιπόν συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα αποτελεί μια από τις πιο επαχθείς συμφωνίεςκερδοσκοπι­κής αποζημίωσης των μεγάλων ιδιωτικών τραπεζών.

Πρόκειται κυρίως για αντικατάστα­ση ληξιπρόθεσμων ομολόγων έως το 2014 με νέους πιστωτικούς τίτλους δι­άρκειας 15 και 30 ετών. Οι τράπεζες που θα συμμετάσχουν σ’ αυτήν την αντικατάσταση θα αποδεχτούν τρέχουσα τιμή στο 79% της ονομαστικής αξίας των ομολόγων τους, όταν στη δευτερογενή αγορά αυτή τη στιγμή οι τίτλοι αυτοί κινούνται γύρω στο 50% της ονομαστικής τους αξίας. Αυτά εί­ναι τα φανερά δεδομένα. Με άλλα λό­για, οι τράπεζες αποφάσισαν να συ­νεννοηθούν αποκλειστικά με το ΕΤΧΣ, ερήμην της Ελλάδας, για τον τρόπο που θα εξασφαλιστεί η αποζημίωσή τους τα επόμενα 30 χρόνια, ενώ η Ελ­λάδα απλώς καλείται να πληρώσει τον λογαριασμό.

Επιπλέον, οι νέοι τίτλοι αυτοί θα εί­ναι πλήρως εγγυημένοι. Από ποιον και με τι; Μα προφανώς από την Ελλάδα και με εμπράγματες εγγυήσεις που η ίδια διαθέτει. Τι έχει απομείνει στο ελ­ληνικό Δημόσιο ως εγγύηση για τους νέους τίτλους από τη στιγμή που έχει βγάλει στο σφυρί δημόσια περιουσία και συμμετοχές σε επιχειρήσεις με το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και ιδιωτικοποιήσεων; Τίποτε άλλο εκτός από δυο πράγματα:

–Τα «μεγάλα έργα» του Δημοσίου και οι κρατικές προμήθειες.

–Οι ταμειακές ροές του κρατικού προϋπολογισμού, δηλαδή οι φόροι και τα άλλα τακτικά έσοδα.

Κανείς δεν γνωρίζει επίσημα τι έχει βάλει στο τραπέζι η κυβέρνηση ως εγγύηση αυτής της μετακύλισης χρέους για 15 και 30 χρόνια. Θα τα μάθουμε, αν τα μάθουμε, αφού θα έχουμε υποστεί τις συνέπειες αυτής της μεθόδευσης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 28 Ιουλίου ανακοινώθηκε συνάντηση, η πρώτη αυτού του είδους, ανάμεσα σε ξένους τραπεζίτες και τον υπουργό Οικονομικών, που θα γίνει κεκλεισμέ­νων των θυρών για να συζητήσουντις εγγυήσεις και τη μεθόδευση ανταλλα­γής των ομολόγων. Οι τράπεζες μάλι­στα και οι ευρωκρατούντες βιάζονται να δοκιμάσουν την τύχη τους εντός του Αυγούστου. Θέλουν να δοκιμάσουν την ανοχή και τις αντοχές των αγορών στη μεθοδευμένη ανταλλαγή ομολόγων και στη μετακύλιση χρέους, υπό καθεστώς πλήρους αδιαφάνειας και συμφωνιών κάτω από το τραπέζι. Κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο, γιατί κανείς δεν γνωρίζει πώς θα αντιδράσουν τα αγελαία ένστι­κτα των επενδυτών στις διεθνείς κεφα­λαιαγορές.

Τι κρύβουν κυβερνώντες, τραπεζίτες και ευρωκρατούντες

Οι κυβερνώντες και επίσημα οι τραπεζίτες, αλ­λά και οι ευρωκρατούντες, προσπαθούν να κα­θησυχάσουν τον απλό κόσμο ότι η «επιλεκτική πτώχευση» δεν είναι ολική πτώχευση. Όμως αυ­τό που δεν απαντούν, είναι το ερώτημα: Υπάρχει καμιά χώρα που να υποβαθμίστηκε σε «επιλεκτι­κή πτώχευση» και να ανένηψε, να ανέκαμψε με κάποιον τρόπο και να γλίτωσε την ολοκληρωτική πτώχευση; Δεν υπάρχει ούτε μία.

Και οι οίκοι αξιολόγησης έχουν ήδη βγάλει τις γνωματεύσεις τους. Η Fitch, ήδη από τις 23/7, έχει δηλώσει ότι τη συγκεκριμένη συμφωνία την εκτιμά ως «restricted default », δηλαδή «περιο­ρισμένη πτώχευση». Η Moody’s εκτίμησε στις 26/7 ότι η πτώχευση της Ελλάδας θεωρείται πλέον αναπόφευκτη μετά τη συμφωνία. Ενώ η Standard & Poor’s αναμένεται στο αμέσως επό­μενο διάστημα να υποβαθμίσει την Ελλάδα στην κατάσταση της «επιλεκτικής πτώχευσης». Αυτό που φαίνεται να περιμένουν όλοι είναι ότι, κατά τη διάρκεια κάποιας από τις συνεχείς ανταλλα­γές ή εξαγορές ομολόγων στη δευτερογενή αγο­ρά, είναι πολύ πιθανόν να πυροδοτηθεί μια μαζι­κή πώληση τίτλων όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και των υπολοίπων χωρών της ευρωζώνης με επιθανάτιο ρόγχο. Συμπεριλαμβανομένης και της Ισπα­νίας και της Ιταλίας.

Σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα δούμε μό­νο την απότομη κατάρρευση της Ελλάδας, αλ­λά και άλλων χωρών. Ορισμένοι παρατηρητές των αγορών θεωρούν ότι αυτό είναι ίσως και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα των αρχιτεκτόνων της συμφωνίας, προκειμένου να ξεφορτωθεί η ευρωζώνη τα βαρίδια της και να επικεντρω­θεί στην Ισπανία και την Ιταλία. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε ο Αύγουστος, που η ίδια η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσουν αυτές οι εθελοντικές ανταλλαγές χρέους, είναι ιδιαίτε­ρα πρόσφορος για τέτοιες κερδοσκοπικές επι­χειρήσεις.

Η θρυαλλίδα

Η επίθεση του Τζορτζ Σόρος στη βρετανική λί­ρα, που ανάγκασε τη Βρετανία να βγει από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών, εκδηλώθηκε τον Αύγουστο του 1992. Η επι­χείρηση βοήθειας στην Ταϊλάνδη, που αποτέλεσε τη θρυαλλίδα της ασιατικής χρηματιστικής κρί­σης, εκδηλώθηκε τον Αύγουστο του 1997. Ενώ η κατάρρευση της τράπεζας Bear Sterns , που πυροδότησε την κρίση δανείων υψηλού ρίσκου (subprime loans), η οποία οδήγησε στη σημερινή παγκόσμια οικονομική ύφεση, ξεκίνησε τον Αύ­γουστο του 2007.

Θα επαληθεύσει το σερί η Ελλάδα; Δεν γνωρί­ζουμε. Αυτό όμως που είναι αδιαμφισβήτητο, εί­ναι ότι με η συμφωνία αυτή καταδικάζει την ελ­ληνική κοινωνία και οικονομία σε μια διαδικασία εσαεί πτώχευσης «τριτοκοσμικού» χαρακτήρα. Στη μακροβιότερη επίσημη πτώχευση που έχει υποστεί στην ιστορία του το ελληνικό κράτος από την εποχή που ιδρύθηκε. Όχι μόνο το λαϊκό νοι­κοκυριό και το κράτος θα πρέπει να εξασφαλίζουν την πληρωμή των δυσβάσταχτων χρεών και να υποστηρίζουν την κερδοσκοπία των τραπεζών με το ελληνικό χρέος για τα επόμενα 30 χρόνια, αλλά ολόκληρη η περιουσία της χώρας έχει ήδη τεθεί στη διάθεση των δανειστών. Πολύ γρήγορα η επιδείνωση όλων των ζωτικών δεικτών της ελ­ληνικής οικονομίας θα αποδείξει ακόμη και στον πιο αφελή ότι η πτώχευση της χώρας έχει ήδη συ­ντελεστεί.

Πακέτο επιδείνωσης και στημένη ενημέρωση

Όσο περισσότερο κατακάθεται ο κουρνιαχτός της στημένης ενημέρωσης, όσο δημοσιοποιούνται θραύσματα πληροφοριών για τις πραγματικές λεπτομέρειες της συμ­φωνίας, τόσο φανερώνεται το μέγεθος του επιπλέον κόστους που καλείται να καταβάλει η Ελλάδα. Σύμφωνα με μια ανάλυση του Reuters Breakingviews (25/7), οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας θα αυξηθούν, αντί να μειωθούν λόγω της συμφωνίας. Η αύξηση αυτή προβλέπεται να είναι γύρω στα 31 δισ. ευρώ, που ισοδυναμεί με 14% του ΑΕΠ της χώρας. Το γεγονός αυτό θα εκτοξεύσει την αναλογία χρέους / ΑΕΠ στο 179% μέσα στον επόμενο χρόνο. Κι αυτό οφείλεται στις αυξημένες δανειακές ανάγκες του ελληνικού Δημοσίου για να υποστηρίξει τις μεθοδεύσεις που προβλέπει η συμφωνία επαναγοράς και μετακύλισης του χρέους.

Τα δεδομένα, λοιπόν, μας λένε ότι το νέο «πακέτο στήριξης» όχι μόνο δεν μετατρέπει το δημόσιο χρέος της Ελλάδας σε βιώσιμο, αλλά επιδεινώνει τους συνολικούς όρους διαχείρισής του. Βασικός στόχος είναι η εξαγορά του απαραίτητου χρόνου για να απεγκλωβιστούν οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες από το δημόσιο χρέος της Ελλάδας, αλλά και να αποτραπεί ένα άμεσο «πιστωτικό γεγονός», δηλαδή μια κατάρρευση του εγχώ­ριου τραπεζικού συστήματος λόγω έλλειψης ρευστότητας.

Το διεθνές λόμπι

Στην πραγματικότητα, η απόφαση της τελευταίας Συνόδου εισάγει επίσημα την Ελλάδα σε μια περίοδο επίσημης πτώχευσης διάρκειας τουλάχιστον 30 ετών. Όσο δηλαδή θα διαρκέσει το επίσημο καθεστώς μετακύλι­σης του χρέους για την Ελλάδα, που σχεδι­άζεται από την ευρωζώνη, το διεθνές λόμπι των τραπεζών και το ΔΝΤ. Θα ευοδωθεί αυτό το σχέδιο ή θα πυροδοτήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση που θα οδηγήσει την Ελλάδα σε πτώχευση τύπου Αργεντινής; Κανείς δεν γνω­ρίζει. Θα το μάθουμε πολύ σύντομα, εντός του Αυγούστου, αν είμαστε πολύ άτυχοι, ή εντός των επόμενων μηνών που θα ξεδιπλώ­νεται το σύνολο του σχεδίου.

Η αναφορά μας στην Αργεντινή δεν είναι τυχαία, ούτε για εντυπωσιασμό. Η μεθόδευ­ση που έχει επιλεγεί για την Ελλάδα, μοιάζει εξαιρετικά με την αντίστοιχη που επιχειρή­θηκε στην Αργεντινή το 2001. Σύμφωνα με τη μελέτη του ίδιου του ΔΝΤ, το 2004, «The IMF and Argentina (Evaluation Report)», «ένα σημαντικό μάθημα από την κρίση της Αργε­ντινής είναι το γεγονός ότι τεχνικές με βάση την αγορά και εθελοντική χρηματοπιστωτική μηχανική, όπως είναι οι ανταλλαγές χρέους με συναλλαγές σε τρέχουσες αποδόσεις της αγοράς, δεν λειτουργούν κατά τη διάρκεια μιας κρίσης… Εθελοντικές ανταλλαγές χρέ­ους (και επαναγορές χρέους) που γίνονται κατά τη διάρκεια μιας κρίσης μπορούν να πα­ρομοιαστούν με την περίπτωση ενός ιδιώτη ο οποίος, ανίκανος να εξυπηρετήσει ενυπόθη­κα δάνεια που συνάφθηκαν όταν τα επιτόκια ήταν χαμηλά, αποφασίζει να τα αναχρημα­τοδοτήσει με πολύ υψηλότερα επιτόκια με αντάλλαγμα μια προσωρινή ανακούφιση…» (σελ. 90-94).

Τι λέει σε απλά ελληνικά η έκθεση του ΔΝΤ; Ότι μια υπερχρεωμένη χώρα, σε συνθήκες κρίσης, δεν μπορεί να ελπίζει σε εθελοντικές ανταλλαγές ή επαναγορές χρέους, οι οποίες μπορούν να πυροδοτήσουν μια ολοκληρω­τική πτώχευση. Η Αργεντινή κάτω από την καθοδήγηση του ΔΝΤ άρχισε τις εθελοντικές ανταλλαγές χρέους τον Ιούνιο του 2001 με συμφωνίες ανάλογες μ’ αυτήν της Ελλάδας. Με τη δεύτερη, τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, πυροδότησε την υποβάθμισή της από τους οίκους αξιολόγησης σε «selective default», δηλαδή σε «επιλεκτική πτώχευση». Τον επόμενο μήνα η Αργεντινή επίσημα ανα­κοίνωσε ότι προχωρεί σε αναστολή όλων των πληρωμών της και η οικονομία της μαζί με την κοινωνία της κατέρρευσαν.

Θα γίνει διαφορετικά με την Ελλάδα; Κανείς δεν το γνωρίζει. Αυτό που γνωρίζουμε όλοι με βεβαιότητα είναι ότι η Ελλάδα ακολουθεί έναν παρόμοιο δρόμο με την Αργεντινή.

 

ΠΗΓΗ: Δευτέρα, 1 Αυγούστου 2011, http://dimitriskazakis.blogspot.com/2011/08/blog-post.html

Επιτακτικό καθήκον η αποτροπή μιας ιστορικής καταστροφής

 

Του Τάκη Φωτόπουλου*

 

Στο προηγούμενο άρθρο έγραφα για το δίλημμα που αντιμετωπίζαμε μεταξύ μιας ελεγχόμενης από τις ελίτ χρεοκοπίας και μιας εναλλακτικής «λαϊκής χρεοκοπίας», που θα οδηγούσε «στην άμεση απόσυρση όλων των ληστρικών μέτρων που μας επέβαλαν οι ελίτ από την άνοιξη του 2010 και μετά, καθώς και στην ακύρωση του ξεπουλήματος του κοινωνικού πλούτου».

Στις δύο εβδομάδες που πέρασαν από τότε, οι ξένες και ντόπιες ελίτ, σε αγαστή σύμπνοια και με πανηγυρισμούς από την αδίστακτη χούντα των δωσίλογων, για την επ' αόριστον (στην ουσία) παράδοση της χώρας στους τοκογλύφους «εταίρους» μας στην Ε.Ε., προχώρησε σε μια ελεγχόμενη χρεοκοπία, πολύ χειρότερη μάλιστα από αυτή που προβλεπόταν. Έτσι,

* Όσον αφορά τα επιτόκια, είχε υπολογιστεί από διεθνείς ειδικούς[1] ότι ακόμη και με μια σημαντική επιμήκυνση της αποπληρωμής, εάν δεν συνοδευόταν από επιτόκια εφάμιλλα αυτών που πληρώνουν οι χώρες του Βορρά (3,5%), το χρέος δεν θα γινόταν βιώσιμο. Όμως, η συμφωνία των Βρυξελλών προβλέπει παρόμοια επιτόκια μόνο για τα δάνεια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Διάσωσης (EFSF), ενώ για τα νέα «επιμηκυσμένα» (ή ακόμη και «κουρεμένα») ομόλογα, με τα οποία θα ανταλλάσσουν οι ιδιωτικοί ομολογιούχοι τα παλιά ομόλογά τους, θα πληρώνουμε, όχι μόνο ληστρικά επιτόκια (4,5% μέχρι 6,4%), αλλά και εγγυημένα με μηδέν πιστωτικό κίνδυνο!

* Όσον αφορά το «κούρεμα», οι διεθνείς ειδικοί[2] τόνιζαν ότι μόνο ένα δραστικό κούρεμα της τάξης του 50%-70% του συνολικού χρέους θα μπορούσε να το κάνει βιώσιμο. Όμως, οι ληστές «εταίροι» μας στην Ε.Ε. μεγαλόψυχα μας ενέκριναν κούρεμα 21%!

Παρ’ όλα αυτά, ο συστηματικά και ασύστολα ψευδόμενος ηγετίσκος της χούντας δεν δίστασε να δηλώσει ότι το χρέος έγινε τώρα διαχειρίσιμο διότι, όπως προέβλεψε ο εγκληματίας πολέμου Σαρκοζί, το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 24% συνεπεία της νέας ληστρικής συμφωνίας, εφ' όσον όμως ξεπουλούσαμε τον κοινωνικό μας πλούτο αντί πινακίου φακής – διαδικασία που θα επιτηρούν οι γκαουλάιτερ της Ε.Ε. σε κάθε υπουργείο, μέχρι τουλάχιστον το 2050! Οπως όμως σημειώνει άλλος έγκυρος (ορθόδοξος) οικονομολόγος,[3] «αυτό ακούγεται εντυπωσιακό μέχρι να συνειδητοποιήσει κανείς ότι μόνο στους τελευταίους 12 μήνες το ΔΝΤ αναθεώρησε προς τα πάνω τις προβλέψεις του για το 2012 κατά 23 ποσοστιαίες μονάδες. Τον Ιούλιο του 2010 προέβλεπε ότι το ελληνικό χρέος θα ήταν 149% του ΑΕΠ το 2012. Στην τελευταία του όμως έκθεση, που δημοσίευσε μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, το ποσοστό αυτό ανέβηκε στο 172%»! Και όλα αυτά με βάση αισιόδοξες εκτιμήσεις για την πιθανή οικονομική «ανάπτυξη» – τη νέα καραμέλα των συστημικών κοντυλοφόρων μας. Με άλλα λόγια, ακόμη και αν εφαρμόζαμε πιστά όλα τα ληστρικά μέτρα που μας επιβάλλουν οι «εταίροι» μας στην Ε.Ε. και ξεπουλούσαμε τον κοινωνικό μας πλούτο στις πολυεθνικές πετυχαίνοντας τη μείωση που ανέφερε ο Σαρκοζί, το χρέος μας θα επανερχόταν στο 148% του ΑΕΠ. Μέγεθος που κανένας διεθνής ειδικός δεν το βλέπει ως βιώσιμο…

Συμπερασματικά, οι αποφάσεις της Ε.Ε. δεν αφορούν απλώς κάποια νέα «αυστηρά μέτρα λιτότητας» που επιβάλλουν οι ξένες και ντόπιες ελίτ, όπως ευφημιστικά παρουσιάζονται οι αποφάσεις τους από τα κανάλια, αλλά και τη ρεφορμιστική Αριστερά που μιλά αποπροσανατολιστικά για «λύση» μέσα στην Ε.Ε.! Αφορούν την πιο αντιδραστική κοινωνική «αντεπανάσταση» που επιβάλλεται στα λαϊκά στρώματα στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης (τη δήθεν «συνωμοσία» των ρεφορμιστών ανοήτων τύπου Ναόμι Κλάιν και των «ελευθεριακών» θαυμαστών της), η οποία ανατρέπει πλήρως το είδος «επανάστασης» που αντιπροσώπευε η μεταπολεμική εθνικοποίηση των κοινών αγαθών, κάτω από τη συνεχή πίεση των λαϊκών στρωμάτων. Η αντεπανάσταση αυτή των ξένων και ντόπιων ελίτ «από πάνω» δεν μπορεί πια να ανατραπεί παρά μόνο με επανάσταση «από κάτω». Για παράδειγμα, το ξεπούλημα των κοινών αγαθών, όπως το ηλεκτρικό, το νερό, τα τρένα, τα λιμάνια, οι παραλίες κ.λπ., όταν ολοκληρωθεί, ΔΕΝ ανατρέπεται πια παρά μόνο με αναγκαστικές απαλλοτριώσεις χωρίς αποζημίωση. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο επαναστατικώ δικαίω.

Η επανάσταση αυτή δεν μπορεί πλέον παρά να πάρει τη μορφή αγώνα για την κατάκτηση της λαϊκής εξουσίας, ανάλογου σε έκταση με τον αγώνα του ιστορικού ΕΑΜ κατά της ξένης κατοχής, αλλά βαθύτερου σε περιεχόμενο, εφ' όσον δεν θα πρόκειται μόνο για εθνικοαπελευθερωτικό αλλά, κυρίως, κοινωνικό αγώνα. Σήμερα, η εθνική απελευθέρωση, εξαιτίας της απόλυτης συνεργασίας ντόπιων και ξένων ελίτ, ή είναι και κοινωνική απελευθέρωση ή είναι απάτη. Η συσπείρωση επομένως όλων των πραγματικά αντιστεκόμενων δυνάμεων με βασικούς στόχους την έξοδο από την Ε.Ε., τη διαγραφή όλου του χρέους και την αναγκαστική απαλλοτρίωση χωρίς αποζημίωση κάθε κοινού αγαθού που θα έχει στο μεταξύ ιδιωτικοποιηθεί, είναι επιτακτικό καθήκον για την αποτροπή μιας ιστορικής καταστροφής. Αλλά θα επανέλθω.

 

* http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos

 

[1]. Jeffrey Sachs, «Greece can be saved – here's how to do it», «Financial Times», 30/6/2011

[2]. Wolfgang Munchau, «Soft options are no longer viable options», «Financial Times», 29/5/2011

[3]. St. Flanders, Economics editor, «One step back from the abyss», BBC News, 22/7/2011, http://www. bbc.co.uk/news/correspondents/stephanie flanders/

 

ΠΗΓΗ: Έντυπη Έκδοση, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 30 Ιουλίου 2011,  http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=297700

Στη διαρκή πρέσα των Μνημονίων ο ελληνικός λαός για να διασωθεί η ευρωζώνη

 

Του Μανώλη Δρεττάκη*

 

«Απαλλάχτηκε η Ελλάδα από το βραχνά της χρεοκοπίας» δήλωσε ο πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο μόλις επέστρεψε από τη σύνοδο κορυφής. Ο βραχνάς της πλήρους χρεοκοπίας της χώρας μπορεί να πέρασε προς το παρόν, θα παραμείνει, όμως, για πολλά χρόνια ο βραχνάς του χρέους, καθώς και των συνεπειών της εφαρμογής των μέτρων του Μνημονίου Ι, του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, του εφαρμοστικού του νόμου και των Μνημονίων που θα ακολουθήσουν, χωρίς να αποκλείεται, όπως θα δούμε στη συνέχεια, η επάνοδος του βραχνά της χρεοκοπίας.

Σύμφωνα με τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής, διασφαλίστηκε η δανειοδότηση της χώρας μας από την Ε.Ε. και από το ΔΝΤ, καθώς και μια μικρή μείωση του δημόσιου χρέους χάρη στη συμμετοχή των ιδιωτών, την επιμήκυνση της εξόφλησής του και τη μείωση του επιτοκίου. Διασφαλίστηκε, επίσης, η παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με εγγύηση του Μηχανισμού Στήριξης.

Ολα, όμως, τα παραπάνω δεν δόθηκαν ως δωρεάν βοήθεια στη χώρα μας. Δόθηκαν με βάση τα ανταλλάγματα που περιλαμβάνονται στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, τον εφαρμοστικό νόμο και τους νόμους που θα ψηφιστούν στη συνέχεια, καθώς και το νέο Μνημόνιο που θα αναγκαστεί να υπογράψει η χώρα μας. Τι σημαίνουν, όμως, όλα αυτά για τον ελληνικό λαό;

Την απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνουν τα γνωστά αποτελέσματα της μέχρι σήμερα εφαρμογής των μέτρων που προβλέπονταν στο Μνημόνιο Ι, δηλαδή: περικοπή μισθών και συντάξεων, αύξηση της άμεσης και, περισσότερο, της έμμεσης φορολογίας, με συνέπεια δραστική μείωση της αγοραστικής δύναμης των μειωμένων εισοδημάτων, κατακόρυφη μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων, με κλείσιμο μεγάλου αριθμού αυτών, διπλασιασμό της ύφεσης και αύξηση της ανεργίας κατά 320.000. Το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και ο εφαρμοστικός νόμος, καθώς και οι νόμοι που θα ακολουθήσουν και ασφαλώς και το νέο Μνημόνιο ΙΙ, εκτός από τη συνέχιση των παραπάνω, θα έχουν αποτέλεσμα να χάσει η Ελλάδα τις απομένουσες κερδοφόρες δημόσιες επιχειρήσεις και τα «φιλέτα» της δημόσιας περιουσίας.

Παρά, όμως, τις πρωτοφανείς αυτές θυσίες του ελληνικού λαού, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε από 127,1% το 2009 στο 142,8% το 2010 και αναμένεται να εκτιναχθεί στο 156,4% το 2011. Η αναμενόμενη μικρή μείωσή του από τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής πολύ απέχει από το «κούρεμά» του κατά 50%, δηλαδή κατά 78 εκατοστιαίες μονάδες, όπως πρότειναν οι διευθυντές των 5 μεγαλύτερων οικονομικών ινστιτούτων της Γερμανίας.

Τα προσδοκώμενα οφέλη για την Ελλάδα από τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής, που προαναφέρθηκαν, στηρίζονται στην υπόθεση ότι οι προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος για μείωση του δημόσιου ελλείμματος και για κάποια ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα υλοποιηθούν κατά γράμμα. Οπως, όμως, απέδειξε η εμπειρία της εφαρμογής του Μνημονίου Ι, οι προβλέψεις αυτές μπορεί να μην πραγματοποιηθούν και να αποδειχθούν ασκήσεις επί χάρτου. Στην περίπτωση αυτή ο βραχνάς του χρέους θα επανέλθει δριμύτερος.

Το κύριο, όμως, ερώτημα είναι: Δεν υπάρχουν άραγε όρια στην αντοχή του ελληνικού λαού στην πρέσα των μέτρων των Μνημονίων; Η απάντηση είναι ότι ήδη πλησιάζουμε επικίνδυνα τα όρια αυτά και δεν αποκλείεται τον Σεπτέμβριο να ξεσπάσουν απεργίες και να γεμίσουν και πάλι οι πλατείες από χιλιάδες εξουθενωμένους από τα μέτρα πολίτες. Τα έλαβαν αυτά υπόψη τους η κυβέρνηση και οι ηγέτες της Ε.Ε. στη σύνοδο κορυφής;

Ο ελληνικός λαός έχει πάψει προ πολλού να πιστεύει στα λόγια των κυβερνώντων. Γνωρίζει πολύ καλά ότι ο βασικός στόχος των αποφάσεων στις οποίες κατέληξε η σύνοδος δεν ήταν η (για κάποιο διάστημα) «διάσωση» της Ελλάδας, αλλά η εξόφληση των ποσών που μας δανείζει η τρόικα και, κυρίως, η διάσωση της ευρωζώνης, προκειμένου να απομυζούν τα οφέλη από αυτήν οι ισχυρές οικονομικά χώρες. Απόδειξη η ακόλουθη, αμέσως μετά τη λήξη της συνόδου, δήλωση της κυρίας Μέρκελ: «Για τη Γερμανία το ευρώ και η Ε.Ε. είναι το θεμέλιο της ευημερίας και της ειρήνης που απολαμβάνουμε. Είναι ιστορικό καθήκον μας να στηρίξουμε το ευρώ. Επενδύουμε στην ευημερία της χώρας μας και του λαού μας».

Με τη δήλωσή της αυτή η κυρία Μέρκελ εννοούσε ότι, με τις αποφάσεις που πήρε η σύνοδος κορυφής, η χώρα της θα συνεχίσει να αποσπά τη μερίδα του λέοντος από τα κέρδη που προκύπτουν από τη λειτουργία της ευρωζώνης, δεδομένου ότι η Γερμανία τη 10ετία 2001-2010 σε σχέση με την 20ετία 1981-2000 τριπλασίασε το πλεόνασμά της στο ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών ως ποσοστό του ΑΕΠ. Το πλεόνασμα αυτό έφτασε τη 10ετία 2001-2010 στο αστρονομικό ποσό των 1.155 δισ. ευρώ! Ποσό πέντε φορές μεγαλύτερο από το ετήσιο ΑΕΠ της χώρας μας (βλέπε σχετικό άρθρο μας στην «Ελευθεροτυπία», 2.3.2011).

 

* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ

 

ΠΗΓΗ: Έντυπη Έκδοση, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011,  http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=297087

Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΣΤΑΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ!*

 

Του DAVID HARVEY

 

Ο David Harvey μιλάει αναλυτικά για τα αδιέξοδα των μνημονιακών πολιτικών στη χώρα μας, θεωρεί ότι η στάση πληρωμών και η κήρυξη χρεοκοπίας από την Ελλάδα είναι η μόνη βιώσιμη επιλογή, αναφέρεται στη σταδιακή καταστροφή της ελληνικής βιομηχανίας μέσω της επέλασης των γερμανικών εξαγωγών προς την Ελλάδα, θυμίζει ότι η Γερμανία, με την στήριξη των ΗΠΑ, ήταν η ευρωπαϊκή χώρα που είχε κηρύξει τις περισσότερες πτωχεύσεις τον προηγούμενο αιώνα  και υπογραμμίζει, τέλος, ότι τα προγράμματα «βοήθειας» στοχεύουν στη διάσωση των τραπεζών και τη μετακύληση των ζημιών στις πλάτες των λαών.

[*Το κείμενο της συνέντευξης, που ακολουθεί, δημοσιεύτηκε στο site www.aformi.gr. Μετάφραση: Γιώργος Μαριάς]

PAUL JAY: Την Τετάρτη 29 Ιουνίου στην Ελλάδα, το Κοινοβούλιο ψήφισε ένα πακέτο μέτρων λιτότητας, ενώ έξω από αυτό χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν την αντίθεσή τους. Η Wall Street Journal έδειχνε αρκετά χαρούμενη, τονίζοντας ότι οι επενδυτές ανά την υφήλιο θεωρούσαν το πακέτο μια μεσοπρόθεσμη ανάσα. Υπήρχε άλλη επιλογή για τους Έλληνες απ' το να δεχτούν αυτά τα μέτρα λιτότητας; Και ήταν η στάση πληρωμών τόσο κακή επιλογή όπως είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός; Κοντά μας για να τα συζητήσουμε είναι ο David Harvey. Ο David είναι διακεκριμένος καθηγητής στο City University της Νέας Υόρκης, διευθυντής του κέντρου για το Χώρο, την κουλτούρα και την πολιτική και συγγραφέας πολλών βιβλίων, συμπεριλαμβανομένου του «Το αίνιγμα του κεφαλαίου και οι κρίσεις του Καπιταλισμού». Ευχαριστούμε για την παρουσία σου.

DAVID HARVEY: Κι εγώ ευχαριστώ

JAY: Είχαν λοιπόν κάποια επιλογή οι Έλληνες;

ΗARVEY: Ναι, νομίζω ότι είχαν. Θεωρώ ότι έπρεπε να κηρύξουν πτώχευση, τόσο απλά, κι ότι όσο πιο γρήγορα το κάνουν τόσο το καλύτερο

JAY: Ποιες θα ήταν οι συνέπειες σε αυτή την περίπτωση;

HARVEY: Οι συνέπειες θα είναι ούτως ή άλλως τραγικές. Ο δρόμος που έχουν ακολουθήσει ως τώρα είναι καταστροφικός. Δεν θα υπάρξει ανάπτυξη στην Ελλάδα για τα επόμενα 10 με 15 χρόνια, το βιοτικό επίπεδο θα μειωθεί και ακόμα και τότε πάλι θα αναγκαστούν να χρεοκοπήσουν. Οπότε το μόνο ερώτημα είναι πότε θα συμβεί αυτό.

JAY: Το αντεπιχείρημα είναι: δεν χρεοκοπούν, οπότε μπορούν να δανειστούν καθώς εκκρεμούν και άλλα δάνεια, και καθώς το κράτος παραμερίζεται θα υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων να επενδυθούν κεφάλαια κτλ. Γιατί είναι λάθος αυτή η λογική; Έτσι θα προκύψει και η ανάπτυξη.

HARVEY: Θα έχουν τη δυνατότητα δανεισμού, αλλά απ' την άλλη το βιοτικό επίπεδο μειώνεται, η ζήτηση μειώνεται, οι θέσεις εργασίας εξαφανίζονται και οι επιχειρηματίες εγκαταλείπουν τη χώρα μαζικά. Οπότε το μέλλον της Ελλάδας διαγράφεται εξαιρετικά δυσοίωνο όπως πάνε τα πράγματα, όπως γίνεται και στην Ιρλανδία, όπου πέρασαν μια αντίστοιχη κατάσταση και δεν έχουν καμία ανάκαμψη. Άρα δε θα τονωθεί η ανάπτυξη. Στην πραγματικότητα δεν πιστεύω ότι το πραγματικό ερώτημα είναι τι μπορούν να κάνουν οι Έλληνες. Η πραγματική ερώτηση είναι γιατί η Ευρώπη δεν ανταποκρίνεται με έναν πιο υπεύθυνο τρόπο.

JAY: Όσον αφορά το θέμα της ζήτησης, που σημαίνει υψηλότεροι μισθοί ώστε να μπορεί να υπάρχει κατανάλωση, που θεωρητικά βοηθάει την οικονομία, αν ρίξουμε μια ματιά στα ντοκουμέντα της συνόδου των G-20 στο Τορόντο, βλέπουμε ότι οι ηγέτες του κόσμου το αντιλήφθηκαν σαν ζήτημα όσον αφορά την Κίνα.

HARVEY: Ναι.

JAY: Εκεί είπαν πως θα έπρεπε να αυξηθούν οι μισθοί και να ενισχυθεί ένα κοινωνικό δίκτυο προστασίας, ώστε να τονωθεί η ζήτηση. Εφόσον το αντιλαμβάνονται στην περίπτωση της Κίνας, πώς γίνεται να μην καταλαβαίνουν ότι αν κάνεις αυτό στην Ελλάδα- πώς θα καταφέρει με αυτό τον τρόπο να είναι σε θέση να αποπληρώσει τα δάνεια της;

HARVEY: Αυτό που συμβαίνει και στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ είναι ένα πολιτικό σχέδιο, όχι μια οικονομική αναγκαιότητα. Και το πολιτικό σχέδιο είναι να χτίσουν μια προστατευτική φωλιά για τους πολύ πλούσιους εις βάρος των πολύ φτωχών. Οι Ρεπουμπλικάνοι στη χώρα μας το έχουν κάνει πολλές φορές. Ανέβαζαν τον εξωτερικό δανεισμό και μετά πχ. κατασπάρασσαν όλα τα κοινωνικά προγράμματα. Αυτό έκανε ο Reagan. Αυτό έκανε ο Bush. Και τι βλέπουμε; Δραματική αύξηση της ανισότητας. Είναι λοιπόν ένα ταξικό σχέδιο για να αλλάξει ακόμα πιο πολύ τους συσχετισμούς υπέρ των πλούσιων ελίτ εις βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας των ανθρώπων.

JAY: Θα μπορούσα εν μέρει να το καταλάβω, αν ήμουν πολυδισεκατομμυριούχος στις ΗΠΑ, μπορώ να καταλάβω τη λογική, γιατί ακόμα κι αν δεν υπάρχει αρκετή ζήτηση εδώ (στις ΗΠΑ) και η οικονομία συνεχίζει να έχει πραγματική ανεργία γύρω στο 18% με 20%, εγώ συνεχίζω να βγάζω αρκετά λεφτά εδώ και αν χρειαστεί, μπορώ να βγάλω παντού στον κόσμο αυτή τη στιγμή, χωρίς να με νοιάζει τι συμβαίνει εδώ. Αλλά αν είμαι Ευρωπαίος τραπεζίτης ή πολιτικός, θέλω πραγματικά- και σιχαίνομαι που χρησιμοποιώ αυτή την έκφραση αλλά- θέλω να μετατρέψω την Ελλάδα σε ένα οικονομικό ράκος; Αυτό φαίνεται να κάνουν.

HARVEY: Ναι. Στην πραγματικότητα, με την εισαγωγή του Ευρώ, οι Γερμανικές εξαγωγές προς την Ελλάδα εκτοξεύθηκαν. Και τελικά η γερμανική βιομηχανία κατέστρεψε ολόκληρη την ελληνική βιομηχανία μέσα σε περίπου 15 χρόνια.

JAY: Η γνωστή ιστορία με τις γερμανικές εξαγωγές.

HARVEY: Ναι. Και φυσικά η Γερμανία πηγαίνει πολύ καλά αυτή τη στιγμή. Εν μέρει λόγω των εξαγωγών προς την Κίνα και η Κίνα όπως έλεγες αναπτύσσεται. Οπότε έχουμε μια καλή κατάσταση για τη Γερμανία. Μια υπεύθυνη στάση από τη μεριά των Γερμανών θα ήταν να κρατήσουν τη στάση που κράτησαν οι ΗΠΑ προς τη Γερμανία όταν χρεοκόπησε μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά βάση οι ΗΠΑ διέσωσαν τη Γερμανία, χωρίς επιβάρυνση.

JAY: Και χωρίς να απαιτούν δραματικά μέτρα λιτότητας.

HARVEY: Όχι, όχι, καμία σχέση. Ακριβώς το αντίθετο στην πραγματικότητα. Και πραγματικά ώθησε τη Γερμανία σε ανάπτυξη. Αυτό που πρέπει να κάνουν οι Γερμανοί είναι το ίδιο με αυτό που τους έκαναν οι Αμερικάνοι καιρό πριν. Και μάλιστα ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο δημοσιεύτηκε στο Der Spiegel αναδεικνύοντας ακριβώς αυτό, ότι στην πραγματικότητα η χώρα που έχει κηρύξει πτώχευση τις περισσότερες φορές τον τελευταίο αιώνα είναι η Γερμανία, και κάθε φορά διασωζόταν, και ειδικά με το σχέδιο διάσωσης των ΗΠΑ μετά το Β' Παγκόσμιο.

JAY: Πήραμε συνέντευξη από έναν προοδευτικό Έλληνα οικονομολόγο που υποστήριζε ότι ένα κομμάτι της αριστεράς στην Ελλάδα διαφωνεί με την στάση πληρωμών, παρόλο που θεωρούν ότι αυτό που συμβαίνει είναι τραγικό και διαφωνούν με τα μέτρα λιτότητας, πιστεύουν ότι η πτώχευση θα ήταν καταστροφική για τον ελληνικό λαό: θα υπέφερε μαζικά ο κόσμος αν χρεοκοπούσε η χώρα.

HARVEY: Είναι ένας φαύλος κύκλος.

JAY: Θα έπρεπε να το γνωρίζουν αυτό.

HARVEY: Το γνωρίζουν. Είναι ένας φαύλος κύκλος για την οικονομία, αλλά μια διαρκής ανοδική πορεία για τους πολύ πλούσιους. Δε ξέρω αν έχεις δει κάποια πρόσφατα δεδομένα. Κατά τη διάρκεια της ύφεσης, τα τελευταία δύο ή τρία χρόνια, οι πλούσιοι έχουν βελτιώσει τη θέση τους.

JAY: Στην Ελλάδα; Εδώ σίγουρα.

Harvey: Στην πραγματικότητα σε ολόκληρο τον κόσμο. Και στην Ελλάδα, φυσικά, οι πολύ πλούσιοι της Ευρώπης έχουν τα λεφτά τους σε όλη την ήπειρο. Τα έχουν πάρει από την Ελλάδα πλέον. Οπότε πάνε καλά.

JAY: Από αυτή την άποψη ποιο είναι το μακροπρόθεσμο όραμα των Γερμανών, των Γερμανών τραπεζιτών και των Ευρωπαίων πολιτικών για την Ελλάδα; Θέλω να πω, πως το να έχουν αυτή τη σημαντική χώρα εντός της Ευρώπης, όχι από τις μεγαλύτερες οικονομίες, αλλά σημαντική χώρα, να εισέρχεται σε τόσο βαθιά ύφεση για μια δεκαετία καθώς αυτή φαίνεται να είναι η μόνη πιθανότητα, φαίνεται να μην τους ενοχλεί. Οφείλεται εν μέρει σε μια προσπάθεια να μην αφήσουν μια χώρα να κηρύξει πτώχευση και να τη γλιτώσει, σαν κάποιου είδους μάθημα προς όλους ότι δεν μπορείς να γλιτώσεις αν δεν πληρώσεις το χρέος σου;

HARVEY: Οι μεγαλύτεροι μέτοχοι ελληνικού χρέους είναι οι Γαλλικές και οι Γερμανικές τράπεζες.

Οπότε αν οι Έλληνες πτώχευαν, τότε αυτοί-αυτές οι τράπεζες μπορεί να βυθιστούν και ακολούθως οι ελληνικές- μετά η Γερμανική ή η Γαλλική κυβέρνηση θα έπρεπε να διασώσουν τις δικές τους τράπεζες. Μπορείτε να δείτε τι παιχνίδι παίζεται εδώ. Διασώζεις συνεχώς τις τράπεζες και αφήνεις τους λαούς να υποστούν τις ζημιές.

JAY: Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα είναι η συλλογή φόρων.

HARVEY: Ναι, ναι. Και δεν τίθεται ζήτημα, οι ανώτερες τάξεις δεν πληρώνουν τους φόρους.

JAY: Και στα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα, κατά πόσο αυτά περιλαμβάνουν ένα καλύτερο σχέδιο φορολόγησης των πλουσίων; Δεν έχω ακούσει κάτι σχετικό.

HARVEY: Όχι δεν ακούς πολλά. Αλλά είναι το ίδιο, σχεδόν όπου και να πας. Δεν ακούς τίποτα σχετικό για το πώς θα πληρώσουν οι πολύ εύποροι, οι πολύ πλούσιοι και αυτοί που μπορούν να το αντέξουν. Και φυσικά στη Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο να τους πιάσεις γιατί, όπως είπα, τα περισσότερα κεφάλαια έχουν διαφύγει στην Ευρώπη, και ποιος ξέρει που ακριβώς τα έχουν. Είναι πολύ δύσκολο να τα εντοπίσεις. Οπότε μένουν οι δημόσιοι υπάλληλοι και τα ασφαλιστικά ταμεία και οι συνδικαλιζόμενοι εργαζόμενοι που θα χάσουν όλα τους τα δικαιώματα.

JAY: Μια άλλη κατηγορία προς τους Έλληνες, ειδικά προς τους συνδικαλιστές, αφορά το ύψος των συντάξεων και τα όρια ηλικίας και ότι είναι πολύ περισσότερο απ' ότι μπορεί να αντέξει η χώρα.

HARVEY: Τέτοιου τύπου επιχειρήματα λέγονται σε όλη την Ευρώπη. Αν αρχίζεις να συγκρίνεις, χώρα με τη χώρα, υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Δεν είναι πάντως εμφανώς καλύτερα απ' ότι πχ. στη Γαλλία

JAY: Το αντεπιχείρημα θα ήταν ότι η Γαλλία είναι πιο παραγωγική και άρα μπορεί να αντέξει το κόστος, ενώ οι Έλληνες όχι.

HARVEY: Ναι , αλλά και πάλι, το γερμανικό σύστημα είναι αρκετά γενναιόδωρο, ειδικά όσον αφορά τα επιδόματα ανεργίας κτλ. Είναι πολύ, πολύ, πολύ γενναιόδωρο.

JAY: Κατά πόσο αυτή η πίεση της Ευρώπης στην Ελλάδα σχετίζεται με τις ελίτ ανά την Ευρώπη και την πίεση προς την εκάστοτε εργατική τάξη της κάθε χώρας, ότι δε γίνεται να απορρίψετε αυτά τα μέτρα λιτότητας, δείτε τι γίνεται στην Ελλάδα, ώστε να μην υπάρχει καμία παραχώρηση είτε στο Λονδίνο, είτε στο Παρίσι, είτε οπουδήποτε;

HARVEY: Οπωσδήποτε, θεωρώ ότι έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με αυτό. Ισχύει και στις ΗΠΑ επίσης, η πειθάρχηση και η καταστολή προς τους εργαζόμενους, κυρίως του δημοσίου τομέα που είχαν πχ. σήμερα απεργία στο Λονδίνο, ή είδαμε τι συνέβη στο Wisconsin […]

JAY: Ναι το είδαμε και στο Τορόντο με το G-20. Η αναταραχή αυξανόταν σε παγκόσμια κλίμακα και όλοι οι ηγέτες ήταν εκεί. Οπότε ο Καναδάς έδειξε αυτό το δρόμο αν οι διαδηλωτές αντιδρούν στις πολιτικές αυτές.

HARVEY: Ακριβώς.

JAY: Φαίνεται ότι η λογική είναι κάτι που σπανίζει ανά τον κόσμο όταν φτάνουμε σε τέτοιες οριακές καταστάσεις.

HARVEY: Έτσι είναι.

JAY: Ευχαριστούμε για τη συζήτηση

 

* Η iskra δημοσιεύει  συνέντευξη* που παραχώρησε ο David Harvey, καθηγητής του πανεπιστημίου City της Νέας Υόρκης, στο δημοσιογράφο Paul Jay, («Τhe Real News Network»), στο φόντο της μεγάλης 48ωρης Γενικής Απεργίας που έλαβε χώρα στην Ελλάδα στις 28 και 29 Ιουνίου.

 ΠΗΓΗ: [Δείτε και το video της συνέντευξης εδώ]:  http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=4175:david-harvey-&catid=58:oikonomiki-politiki&Itemid=182

Περιμένοντας, μάταια, σωτηρία

 

Του Δημήτρη Καζάκη*

 

Με την κ. Μέρκελ να προ­εξοφλεί ότι η Σύνοδος Κορυφής του Eurogroup στις 21.7 δεν πρόκειται να παραγάγει κανένα «εντυπωσιακό αποτέλεσμα», περιμένουμε για άλλη μια φορά τους ευρωκρατούντες να μας «σώσουν».

«Δεν πρόκειται να υπάρξει κανένα εντυπωσιακό βήμα» αυτή την εβδομά­δα, είπε η κ. Μέρκελ σε δημοσιογρά­φους στο Ανόβερο της Γερμανίας την Τρίτη (19.7). «Αφορά αποκλειστικά τη δημιουργία μιας ελεγχόμενης, συνθε­τικής διαδικασίας σταδιακών βημάτων και μέτρων».

Το τι εννοεί η κ. Μέρκελ με τη δήλωση αυτή, προσωπικά αμφι­βάλλω αν γνωρίζει επακριβώς και η ίδια. Κι αυτό γιατί το πρόβλημα του χρέ­ους της Ελλάδας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί εντός της ευρωζώνης. Ούτε της Ιρλανδίας ούτε της Πορτογαλίας. Ιδίως από τη στιγμή που οι επιτοκιακές αποδόσεις των ομολόγων της Ισπανίας και της Ιταλίας έχουν αισίως ξεπεράσει κατά πολύ το 6%. Βρίσκονται δηλαδή στο επίπεδο που βρίσκονταν τα επιτό­κια της Ελλάδας λίγο πριν από την προ­σφυγή στον «μηχανισμό στήριξης» και το μνημόνιο.

Μεθόδευση χρεοκοπίας

Δεν νομίζω ότι υπάρχει Έλληνας που να μην έχει πειστεί πια ότι η χώρα θα πτωχεύσει. Αργά ή γρήγορα. Απλώς οι ευρωκράτες και οι τραπεζίτες συζητούν τον τρόπο, τη μεθόδευση της πτώ­χευσης. Θα είναι σειρά «πιστωτικών επεισοδίων» ή «επιλεκτικών πτωχεύ­σεων», δηλαδή επιλεκτικής άρνησης πληρωμής σειράς υποχρεώσεων προς το εσωτερικό ή το εξωτερικό; Όπως και να έχει, με όποια μορφή κι αν έρ­θει, η πτώχευση για τον πληθυσμό, την κοινωνία και την οικονομία είναι μία. Οι μεθοδεύσεις μπορεί να αλλάζουν, αλ­λά το γεγονός παραμένει αναλλοίωτο, όπως κι αν το ονοματίσουν.

Κι όσο ο μέσος Έλληνας προσπαθεί να καταλάβει τι συμβαίνει, τόσο περισσότερο μπερδεύεται από έναν άγριο επικοινωνιακό πόλεμο που διεξάγεται ενάντια στην κοινή λογική του. Από τη μια, έχεις μια κυβέρνηση που δεν έχει επιβεβαιωθεί σε τίποτε, αλλά συνεχί­ζει να ισχυρίζεται ότι οι επιλογές της εί­ναι μονόδρομος. Κι από την άλλη, ένα ολόκληρο σύστημα προπαγάνδας που θεωρεί «καταστροφολογία» οτιδήποτε ξεφεύγει από τα άνωθεν διατεταγμένα πλαίσια.

Διατεταγμένη ανοησία

Ας ξεφύγουμε από την αφόρητη ελαφρότητα της διατεταγμένης ανοη­σίας που σερβίρεται επίσημα εν είδει μουρουνέλαιου για πνευματικά ασθε­νείς και ας μιλήσουμε καθαρά. Η Ελλά­δα είναι αδύνατον να ξεφύγει από την πτώχευση εντός της ευρωζώνης. Ό,τι κι αν σκαρφιστούν οι τραπεζίτες και οι ευρωκράτες. Κι αυτό γιατί είναι αδύνα­τον το χρέος να γίνει βιώσιμο και προ­παντός διαχειρίσιμο εντός ευρωζώνης.

Είναι τόσο απλά τα πράγματα.

«Μην ανησυχείτε» διαβεβαιώνουν οι σώφρονες δημοσιογραφούντες επί παντός επιστητού. Έχουμε την επίσημη διαβεβαίωση της τρόικας, του ΔΝΤ, της Ε.Ε. και της ΕΚΤ ότι η Ελλάδα δεν πρό­κειται να πτωχεύσει. Κι επομένως όποι­ος ισχυρίζεται κάτι διαφορετικό είναι «καταστροφολόγος» και «γραφικός». Δεν ξέρω αν έχετε παρακολουθήσει συζητήσεις «ειδημόνων», οι οποίοι, αφού επαναλάβουν όλα τα γνωστά και χιλιοειπωμένα κλισέ που ακούμε εδώ και δυο τουλάχιστον δεκαετίες για το σπάταλο κράτος και τις υπερβολικές απαιτήσεις της κοινωνίας, καταλήγουν στο εξής αμίμητο: «Δεν θα μας αφή­σει η Ε.Ε. να πτωχεύσουμε!». Σε ιδιωτι­κές συζητήσεις, μάλιστα, κλείνουν και το μάτι πονηρά. Το «επιχείρημα» αυτό απογειώνει την απάντηση στο ερώτη­μα αν θα πτωχεύσει η Ελλάδα, από τη ζωντανή πραγματικότητα, στη σφαίρα της φαντασίας και της μεταφυσικής. Είναι το ίδιο με το να ακούς έναν γιατρό να σου λέει ότι η τύχη του ασθενούς βρίσκεται στα χέρια του Υψίστου. Μό­νο που στη δική μας περίπτωση η χώ­ρα βρίσκεται στα χέρια μιας συμμορίας από σκιτζήδες και τσαρλατάνους, που υπηρετούν τα πιο άνομα συμφέροντα της αγοράς.

Ο «μηχανισμός στήριξης»

Τι απέφερε ο «μηχανισμός στήρι­ξης»; Μας έκανε καλό ή μας χαντάκω­σε ακόμη περισσότερο; Ας δούμε τα δεδομένα. Το εκτεταμένο παιχνίδι με τις τοποθετήσεις στα ελληνικά ομόλο­γα προηγήθηκε του μνημονίου, πυροδοτώντας τεράστιους τζίρους. Οι κερ­δοσκόποι βγήκαν από αυτό το παιχνίδι των τοποθετήσεων με κέρδη άνω των 17 δισ. ευρώ. Με την επιβολή του μνημονίου, δί­νεται η ευκαιρία στους μεγάλους κατό­χους των ελληνικών ομολόγων να κρα­τήσουν τα πακέτα τους περιμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία για κερδοσκο­πία υπό καθεστώς προστασίας του «μηχανισμού στήριξης». Αυτός είναι ο κύρι­ος λόγος που ο τζίρος αγοραπωλησιών ελληνικών ομολόγων πέφτει ξαφνικά πολύ χαμηλά. Οι μεγάλες τράπεζες και οι επενδυτές κεφαλαίων βρήκαν μια θαυμάσια ευκαιρία να κερδίζουν από τα ελληνικά ομόλογα, «σορτάροντας» συγκεκριμένους τίτλους και αποκομί­ζοντας σημαντικά κέρδη. Με τον τρό­πο αυτό δεν ένιωσαν και καμιά ιδιαίτε­ρη πίεση να ξεφορτωθούν τα ομόλογα από την κατοχή τους.

Η τακτική αυτή οδήγησε σε μια εντυπωσιακή υποβάθμιση τα ελληνι­κά ομόλογα. Με το μνημόνιο και τον «μηχανισμό στήριξης» το επιτόκιο του 3ετούς ομολόγου από 7,80% τον Μάιο του 2010 εκτινάχθηκε στο 23,67% τον Απρίλιο του 2011. Δηλαδή υπερτριπλασιάστηκε! Το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου το ίδιο χρονικό διάστημα εκτινά­χθηκε από το 7,74% στο 15,59%, δη­λαδή σχεδόν διπλασιάστηκε. Πώς είναι δυνατόν να θεωρεί κανείς ότι είχαμε «θετικά αποτελέσματα», όταν είχαμε μια τέτοια κατρακύλα; «Δεν ανταποκρίθηκαν οι αγορές» λέει η κυβέρνηση. Γιατί δεν ανταποκρίθηκαν; Ανταποκρί­θηκαν μια χαρά.

Η αναδιάρθρωση

Η κυβέρνηση και η τρόικα προσέφε­ραν μια απίστευτη ευκαιρία στις αγορές να κερδοσκοπήσουν με τα ελληνικά ομόλογα και αυτές ανταποκρίθηκαν με το παραπάνω. Με άλλα λόγια, η περίο­δος του μνημονίου όχι μόνο επιδείνωσε την εικόνα της Ελλάδας στις αγορές, αλ­λά οδήγησε τη χώρα πιο κοντά στην επί­σημη πτώχευση. Το γεγονός ότι τον Απρίλιο του 2011 το 3ετές ομόλογο είχε χάσει σχεδόν 40% της ονομαστικής αξίας του, το 10ετές σχεδόν το 44% της ονομαστικής αξίας του και το 30ετές σχεδόν το 50% της ονομαστικής αξίας του, δεν αφήνει πολλά περιθώρια στους μεγάλους κα­τόχους των ελληνικών ομολόγων να δεχτούν μια αναδιάρθρωση του χρέους. Κι αυτό γιατί σε αυτές τις συνθήκες θα αναγκαστούν να δεχτούν μεγάλο «κού­ρεμα».

Γιατί να το κάνουν;

Αυτό που έχουν να κάνουν, είναι να εκβιάζουν για μια νέα χρηματοδοτική στήριξη προς την Ελλάδα, ώστε να συ­νεχίσουν να παίζουν τα παιχνίδια τους. Από ’κεί και πέρα κρατούν τα πακέτα των ομολόγων τους και ελπίζουν πως στο τέλος θα κατορθώσουν να αποσπά­σουν μια πολύ καλή συμφωνία από τη χρεοκοπημένη Ελλάδα με τη βοήθεια της ΕΚΤ. Κι έτσι η τραγωδία της χρεοκο­πίας θα συνεχίζεται μέχρις ότου η πτώ­χευση γίνει από τα ίδια τα πράγματα αναπόφευκτη.

Οι τράπεζες χρωστάνε

Το αναπόφευκτο της πτώχευσης συν­δέεται γενικότερα και με την κατάστα­ση του εγχώριου πιστωτικού συστήμα­τος. Παρά την άνοδο του εξωτερικού χρέους των τραπεζών, που το 2010 έφτασε τα 115,2 δισ. ευρώ, οι ανάγκες ρευστότητας εκτινάχθηκαν.

Το 2010 οι εγχώριες τράπεζες άντλη­σαν ρευστότητα από το ευρωσύστημα τουλάχιστον 87,1 δισ. ευρώ. Με τον τρόπο αυτό το συνολικό χρέος των τραπε­ζών έχει εκτιναχθεί για το 2010 άνω των 202,3 δισ. ευρώ. Αν σκεφτεί κανείς ότι το σύνολο των καταθέσεων ταμιευτη­ρίου και προθεσμίας που τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις έχουν τοποθετήσει στις εγχώριες τράπεζες το 2010 ανήλ­θαν σε 185,9 δισ. ευρώ, τότε τίθεται ένα σοβαρό ερώτημα για την ίδια τη βιωσι­μότητα του τραπεζικού συστήματος.

Πώς θα αναχρηματοδοτήσουν οι τρά­πεζες το χρέος τους;

Οι καταθέσεις πέφτουν διαρκώς. Μόνο το 2010 έκαναν φτερά πάνω από 25 δισ. ευρώ καταθέσεις ταμιευτηρίου και προθεσμίας σε σχέση με το 2009. Ενώ το 2011 μειώνονται με ρυθμό 4-5 δισ. ευρώ ανά μήνα. Υπολογίζεται επί­σης ότι περίπου το 30% των δανείων που έχουν χορηγήσει οι τράπεζες δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί σε τακτική βά­ση. Οι μεγάλες τράπεζες επιχείρησαν στα τέλη του περασμένου χρόνου να τιτλοποιήσουν μέρος των δανείων που έχουν χορηγήσει, με σκοπό να αντλή­σουν ρευστότητα από τις αγορές. Όμως οι απανωτές υποβαθμίσεις της πιστο­ληπτικής τους αξιοπιστίας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης απέτρεψαν αυτό το σχέδιο.

Μετά και τις τελευταίες υποβαθμί­σεις οι τίτλοι των εγχώριων τραπεζών και του ελληνικού Δημοσίου δεν γίνο­νται πλέον δεκτοί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Έτσι ή αλλιώς η ΕΚΤ δεν είναι σε θέση πια να τροφοδοτήσει με ρευστότητα τις τράπεζες. Αυτός εί­ναι ένας από τους λόγους που ανεβά­ζει σταδιακά τα επιτόκια σαν αντικίνητρο προς τις τράπεζες. Ο μόνος τρόπος που έχει μείνει στις εγχώριες τράπεζες για να χρηματοδοτούνται είναι οι εγγυ­ήσεις του ελληνικού Δημοσίου. Όμως το άνοιγμα είναι τεράστιο και πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί άμεσα. Πώς θα γίνει αυτό; Κανείς δεν γνωρίζει. Το πιθανότερο είναι να γίνει με τον τρόπο που το κάνει και η Ιρλανδία. Περνώντας δηλαδή τα χρέη των τραπε­ζών στον κρατικό προϋπολογισμό. Μπορεί να γίνει αυτό με τα χάλια του δημόσιου χρέους που έχει το ελληνικό κράτος; Μάλλον όχι. Οι καθαρές δα­νειακές ανάγκες του Δημοσίου για το 2011 ανέρχονται σχεδόν σε 76 δισ. ευρώ. Από αυτά θα δοθούν από την τρόι­κα τα 46,5 δισ. ευρώ μέσα στον χρόνο. Αυτό αφήνει ένα έλλειμμα χρηματοδό­τησης περίπου στα 30 δισ. ευρώ. Πό­θεν θα βρεθούν;

Ζοφερά σενάρια

Η έκθεση του ΔΝΤ προβλέπει σταδια­κή επέκταση των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου μέσα στο 2011 σε εννιάμηνα και δωδεκάμηνα. Ακόμη κι αν θε­ωρήσουμε ότι μπορεί να αντληθεί ένα τέτοιο ποσό με έντοκα γραμμάτια, παρά το τεράστιο επιτοκιακό κόστος, το μόνο που θα κάνει είναι να το μετακυλίσει τους πρώτους μήνες του επόμενου χρό­νου, του 2012. Με δεδομένη βέβαια την υπόθεση εργασίας ότι θα βρεθούν αγοραστές. Έτσι το 2012 θα πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί αυτό το ποσό και να βρεθούν επιπλέον άλλα 77 δισ. ευρώ. Με την τρόικα να είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει λιγότερο από 26 δισ. ευρώ. Πώς θα καλυφθούν τα υπόλοιπα; Η κυβέρνηση και οι εκθέσεις των ελεγκτών μιλούν για άνοιγμα της Ελλάδας στις αγορές. Την προοπτική αυτή την αποκλείουν σήμερα όλοι οι αναλυτές των αγορών μαζί και η κυβέρνηση.

Όμως ακόμη κι έτσι να είναι τα πράγ­ματα, ακόμη κι αν η Ελλάδα κατορθώ­σει να βγει στις αγορές το 2012 και το 2013, τότε θα βρεθεί μπροστά σε μια ακόμη χειρότερη έκπληξη. Το 2014 οι καθαρές δανειακές ανάγκες του Δημοσίου εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 103 δισ. ευρώ και το 2015 τα 135 δισ. ευρώ, δηλαδή πάνω από το 51% του εκτιμώμενου ΑΕΠ του ίδιου χρόνου. Εί­ναι ποτέ δυνατόν για μια οικονομία να καλύψει δανειακές ανάγκες αυτού του ύψους; Ούτε κατά διάνοια. Ωστόσο, ακόμη κι αν πάρουμε ως σωστό το πιο μετριοπαθές σενάριο που εκθέτει το ΔΝΤ για την πορεία των δα­νειακών αναγκών του Δημοσίου, τότε βλέπουμε να διαμορφώνεται ένας άλ­λος μεγάλος κίνδυνος: Ο δανεισμός των ιδιωτικών τραπεζών.

Μέσα στο 2011 οι τράπεζες θα πρέ­πει να χρηματοδοτήσουν δικές τους δανειακές ανάγκες της τάξης των 53 δισ. ευρώ. Από πού θα βρεθούν; Προφανώς τα 30 δισ. ευρώ εγγυήσεις του Δημοσίου που παραχωρήθηκαν προ­σφάτως σ’ αυτές, δεν φτάνουν να κα­λύψουν τις ανάγκες των τραπεζών. Εκτός αυτού, η κλιμάκωση έως το 2015 της ανάγκης αναχρηματοδότη­σης ιδίως του βραχυπρόθεσμου δα­νεισμού των τραπεζών θα τις οδηγή­σει να αναζητούν μέσα στο 2013 πά­νω από 116 δισ. ευρώ, δηλαδή το 47% του ετήσιου ΑΕΠ, το 2014 πάνω από 186 δισ. ευρώ, δηλαδή κοντά στο 74% του ΑΕΠ, ενώ το 2015 πάνω από 255 δισ. ευρώ, δηλαδή κοντά στο 96% του ΑΕΠ τον ίδιο χρόνο. Είναι ποτέ δυνατόν να βρεθούν αυτά τα δάνεια και μάλιστα σε βραχυπρόθεσμη βάση; Ούτε κατά διάνοια.

Τι σημαίνουν αυτοί οι αριθμοί σε απλά ελληνικά; Το ΔΝΤ έχει ήδη προ­βλέψει ότι θα υπάρξει κατάρρευση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος έως το 2015, ακόμη κι αν το ελληνικό Δημόσιο κατορθώσει να καλύψει τις τρέχουσες δανειακές του ανάγκες την ίδια περίοδο. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα σε δυο συμπληγά­δες που κάνουν αναπότρεπτη την πτώχευση. Είτε λόγω αθέτησης πληρωμών του ίδιου του Δημοσίου είτε λόγω κα­τάρρευσης του εγχώριου τραπεζικού συστήματος κάτω από το βάρος των δι­κών του χρεών. Το θέμα είναι μόνο πό­τε αυτό θα συμβεί.

Σχεδόν βέβαια τα πιστωτικά επεισόδια

Τα δεδομένα αυτά κάνουν το ενδεχόμενο «πιστωτι­κών επεισοδίων», δηλαδή καταρρεύσεων τραπεζών, εντός των επόμενων μηνών, σχεδόν βέβαιο. Το θέμα για τους τραπεζίτες και τους κυβερνώντες είναι να περιοριστούν τα «πιστωτικά επεισόδια» μόνο στις πιο «μικρές» τράπεζες, χωρίς σοβαρές επιπτώσεις εκτός Ελλάδας. Μάλιστα για ορισμένους επενδυτές και τραπεζίτες, ιδίως του εξωτερικού, τα «πιστωτικά επεισόδια» αυτά θεωρούνται ως μια αναγκαία «φυ­σική επιλογή» ώστε να απογυμνωθούν οι εγχώριες τράπεζες από τα τοξικά που κουβαλούν στα ενεργη­τικά τους και έτσι καθαρμένες να εκδοθούν στους επίδοξους αγοραστές τους από το εξωτερικό. Αρκεί οι επιπτώσεις να περιοριστούν στους εγχώριους καταθέτες και να μη δημιουργήσουν τσουνάμι για τις μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες.

Επιχειρούν να ρίξουν στάχτη στα μάτια του κόσμου

Με το εγχώριο τραπεζικό σύστημα στο παρά πέντε «πιστωτικού επεισοδίου», το μόνο που νοι­άζει την κυβέρνηση είναι να ρίξει στάχτη στα μάτια του κόσμου. Αφενός με ένα νέο κύμα στημέ­νων δοκιμών αντοχής (stress tests ), για τα οποία θα μιλήσουμε αναλυτικά σε επόμενο σημείωμα. Κι αφετέρου με παράταση της κυβερνητικής εγγύησης προς τους καταθέτες των εγχώριων τρα­πεζών μέχρι του ύψους των 100 χιλιάδων ευρώ. Με τη βοήθεια της διατεταγμένης δημοσιογραφί­ας, η εγγύηση αυτή πήρε χαρακτήρα θέσφατου. «Αφού το είπε η κυβέρνηση και το διαβεβαιώνει ο υπουργός, πώς είναι δυνατόν να αμφιβάλει κα­νείς» λένε και ξαναλένε τα παπαγαλάκια. Η αλήθεια είναι ότι εντός του ευρώ καμιά κα­τάθεση κανενός αποταμιευτή δεν είναι εγγυημέ­νη. Κι αυτό γιατί, για να εγγυηθεί κάποιος τις κα­ταθέσεις, θα πρέπει να το κάνει είτε με τον αμε­ρικάνικο τρόπο, εξαναγκάζοντας τις τράπεζες να καταθέτουν ως εγγύηση μέρος της καταθετικής τους βάσης σε χρυσό, είτε να έχει το δικαίωμα της έκδοσης (κοπής) πρόσθετου νομίσματος. Ού­τε το ένα ούτε το άλλο ισχύει στην ευρωζώνη. Οπότε πώς σκέφτεται να εγγυηθεί η κυβέρνη­ση τις καταθέσεις των Ελλήνων; Με το ΤΕΚΕ (Τα­μείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων). Στο Ταμείο αυτό συνεισφέρουν υποχρεωτικά οι τράπεζες με τον εξής τρόπο:

α) Ποσοστό 80% κατατίθεται από τα πιστωτικά ιδρύματα σε λο­γαριασμούς τρίμηνης προθεσμιακής κατάθεσης, τους οποίους τηρεί το ΤΕΚΕ στα ιδρύματα αυτά.

β) Το υπόλοιπο 20% της ετήσιας τακτικής εισφοράς κάθε πιστωτικού ιδρύματος καταβάλλεται στον τρεχούμενο λογαριασμό του ΤΕΚΕ στην Τράπεζα της Ελλάδος. Το ΤΕΚΕ επενδύει το ποσό αυτό εκ του νόμου σε βραχυπρόθεσμους τίτλους του ελ­ληνικού Δημοσίου ή – έπειτα από απόφαση του Δ.Σ. του ΤΕΚΕ – σε άλλους τίτλους (ελληνικών ή αλλοδαπών εκδόσεων), εφόσον οι τοποθετήσεις αυτές παρέχουν ισοδύναμη ασφάλεια και ευχέ­ρεια άμεσης ρευστοποίησης. Στην πράξη, το 80% της εγγύησης δεν υφίσταται γιατί οι τράπεζες χρειάστηκαν τη ρευστότη­τα αυτή και την αντικατέστησαν με τίτλους. Ενώ το άλλο 20% χρησιμοποιείται για την αγορά των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου. Στην καλύ­τερη περίπτωση, μια άμεση ρευστοποίηση των κεφαλαιακών διαθεσίμων του Ταμείου είναι ζή­τημα αν θα αποφέρει περισσότερα από 2,5 δισ. ευρώ. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα υπάρ­χουν αγοραστές. Πράγμα εντελώς αμφίβολο σε συνθήκες «πιστωτικών επεισοδίων». Αν σκεφτεί κανείς ότι οι καταθέσεις των ελληνικών νοικοκυ­ριών κινούνται γύρω στα 73 δισ. ευρώ, καταλα­βαίνει ότι η εγγύηση των καταθέσεων είναι μόνο στα χαρτιά.

 

* Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Οικονομολόγος – Αναλυτής

 

ΠΗΓΗ: (ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ “Π” ΣΤΙΣ 21-07-11), http://www.topontiki.gr/article/19752

 ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ:

 … η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας και η ανάγκη άμεσων, ριζικών λύσεων – Μέρος ΙΙΙ

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Συνέχεια από το Μέρος ΙΙ

ΤΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΟΥΝΤΑ ΕΥΡΩΔΟΧΕΙΑ

Σύμφωνα με πρόσφατη οικονομική μελέτη (αναλυτικό άρθρο μας σχετικό με τις πιστώσεις «Target-2» του συστήματος της ΕΚΤ), το 88% των ελλειμμάτων των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών των χωρών της GIPS, κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών, μετά το ξέσπασμα της κρίσης δηλαδή, χρηματοδοτείται από το σύστημα Target της ΕΚΤ. Πρόκειται ουσιαστικά για 314 δις € (με ημερομηνία το Μάρτιο του 2011), τα οποία είναι τα χρήματα που δανείσθηκαν οι κεντρικές τράπεζες των τεσσάρων ελλειμματικών χωρών, «εκτός πιστωτικών ορίων» – χρήματα (υπεραναλήψεις), τα οποία ήταν απαραίτητα για τη διατήρηση της ρευστότητας στο εσωτερικό τους.  

Τα δανειακά αυτά χρήματα, τα οποία έλαβαν οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της GIPS από την ΕΚΤ, χρησιμοποιήθηκαν για να εξασφαλίσουν τη ροή των προϊόντων (εισαγωγές), καθώς επίσης την αγορά διαφόρων περιουσιακών στοιχείων (μετοχές, ομόλογα, αγορές εταιρειών, τίτλοι ιδιοκτησίας κλπ.), από τους Έλληνες, τους Ιρλανδούς, τους Πορτογάλους και τους Ισπανούς. Η ενέργεια αυτή της ΕΚΤ θεωρείται «ορθολογική», αφού διαφορετικά δεν θα είχε αποφευχθεί η ξαφνική χρεοκοπία πολλών μαζί χωρών της Ευρωζώνης. Στην πραγματικότητα βέβαια, πρόκειται για ένα τεράστιο «de facto bail out», για μία διάσωση δηλαδή των κρατών αυτών, παρά τις απαγορεύσεις της συνθήκης του Μάαστριχτ. Ακόμη περισσότερο είναι, σε τελική ανάλυση, μία «δημοσιονομική» παροχή πιστώσεων των πλεονασματικών προς τις ελλειμματικές χώρες η οποία, στον πυρήνα της, δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μία «μονεταριστική πολιτική». Επίσημα, τέτοιου είδους μεταφορές πόρων γίνονται μόνο εντός ομοσπονδιακών κρατών. Για παράδειγμα, είναι σαν να μεταφέρονται χρήματα εντός Γερμανίας, από το Ανόβερο στο Αμβούργο.         

Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, την Πορτογαλία επίσης, το σύνολο των ιδιωτικών και δημοσίων εισροών κεφαλαίων τα τελευταία τρία χρόνια ήταν σχεδόν μηδενικό. Δηλαδή, ούτε οι ιδιώτες (επιχειρήσεις, καταναλωτές κλπ.) δεν τοποθέτησαν νέα κεφάλαια στην Ελλάδα, για να χρηματοδοτήσουν το εξωτερικό έλλειμμα του ισοζυγίου, ούτε το δημόσιο (δεν «ρευστοποιήθηκαν» περιουσιακά στοιχεία κλπ.). Επομένως, τα ελλείμματα των ισοζυγίων εξωτερικών συναλλαγών και των δύο χωρών χρηματοδοτήθηκαν «σιωπηρά» από την ΕΚΤ (76 δις € για την Ελλάδα και 54 δις € για την Πορτογαλία) – η οποία θεωρείται πλέον ως η πιο επικίνδυνη τράπεζα του πλανήτη (ενδεχομένως μαζί με τη Fed). Φυσικά αυτό έγινε σταδιακά, καθώς επίσης με εναλλαγές, όπου ενδιάμεσα υπήρχαν εισροές κεφαλαίων, τόσο από τον ιδιωτικό, όσο και από το δημόσιο τομέα – ταυτόχρονα βέβαια, ισοδύναμες σχεδόν εκροές. Συνολικά όμως για τα τρία χρόνια, οι εισροές κάλυψαν τις εκροές, οπότε επιβαρύνθηκε ουσιαστικά μόνο η ΕΚΤ.

Στην Ισπανία τώρα τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά, αφού υπήρχαν πάντοτε κεφαλαιακές εισροές εκ μέρους του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες χρηματοδοτούσαν το εξωτερικό έλλειμμα του ισοζυγίου – οπότε η κεντρική τράπεζα της χώρας προσέθετε χρήματα μόνο βοηθητικά, για τη χρηματοδότηση των επί πλέον (ελλειμματικών) εισαγωγών. Έτσι λοιπόν, όλα τα Target-δάνεια της κεντρικής τράπεζας της Ισπανίας από την ΕΚΤ ήταν μόλις 46 δις € και για τα τρία χρόνια – παρά το ότι το έλλειμμα εξωτερικών συναλλαγών της χώρας διαμορφώθηκε συνολικά στα 207 δις €. Στην Ιρλανδία συνέβη ακριβώς το αντίθετο, γεγονός που σημαίνει ότι υπήρξε μαζική φυγή κεφαλαίων από τη χώρα (ενώ, παρά τα όσα κατά καιρούς λέγονται, δεν μεσολάβησε μαζική φυγή κεφαλαίων από την Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ). Το συμπέρασμα αυτό, η μαζική φυγή κεφαλαίων δηλαδή από την Ιρλανδία (πιθανολογούμε ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και στην Ιταλία), τεκμηριώνεται από το ότι, το συνολικό έλλειμμα εξωτερικών συναλλαγών της Ιρλανδίας, για τα τρία πάντοτε τελευταία χρόνια, διαμορφώθηκε στα 16 δις €, ενώ τα Target-δάνεια εκτοξεύθηκαν στα 145 δις € (σχεδόν όσο το ΑΕΠ της χώρας, ύψους 160 δις €). Απλούστερα, από την Ιρλανδία έφυγαν κεφάλαια ύψους σχεδόν 130 δις €, τα οποία ουσιαστικά «αφαιρέθηκαν» άμεσα από την ΕΚΤ και έμμεσα από τους Ευρωπαίους φορολογουμένους (αφού οι τράπεζες της χώρας δεν τα είχαν στη διάθεση τους ενώ, όπως γνωρίζουμε πλέον, η κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας τύπωσε μόνη της χρήματα, ύψους περί τα 60 δις € – με εντολή φυσικά της ΕΚΤ, η οποία έτσι βοήθησε τις ξένες εταιρείες που είχαν δημιουργήσει το δήθεν οικονομικό θαύμα της χώρας, βασιζόμενο στην εκτεταμένη, νόμιμη φοροδιαφυγή των πολυεθνικών, να «φυγαδεύσουν» τα άκρως κερδοσκοπικά κεφάλαια τους, εγκαταλείποντας την Ιρλανδία στην τύχη της). 

Ένα επόμενο συμπέρασμα είναι φυσικά το ότι, η ενδεχόμενη φυγή κεφαλαίων από μία χώρα της Ευρωζώνης (πόσο μάλλον σε συνδυασμό με μία στάση πληρωμών και με μία επιδρομή τραπεζών – bank run), δεν καταστρέφει μόνο την ίδια αλλά, πολύ περισσότερο (εφόσον ανήκει στις αδύναμες), όλες τις υπόλοιπες, δια μέσου της ΕΚΤ. Επομένως, εάν τυχόν μεσολαβούσε μία φυγή κεφαλαίων από την Ελλάδα προς τρίτες χώρες, σαν αποτέλεσμα του λανθασμένου χειρισμού της κρίσης (από την Κομισιόν, την Τρόικα και την Γερμανία), η καταστροφή που θα ακολουθούσε θα επιβάρυνε κυρίως την ίδια τη Γερμανία – επειδή μέσω της Bundesbank είναι ο κύριος χρηματοδότης της ΕΚΤ (κάτι που γνωρίζουν σίγουρα τόσο το ΔΝΤ, όσο και οι Η.Π.Α. – επίσης, η ΤτΕ και η Ελληνική κυβέρνηση). Θα μπορούσε φυσικά να αναρωτηθεί κανείς τι θα συνέβαινε, εάν η ΕΚΤ δεν είχε χρηματοδοτήσει με τον παραπάνω «σιωπηλό» τρόπο τις κεντρικές τράπεζες των χωρών της GIPS (και όχι μόνο). Η απάντηση είναι πολύ απλή: εάν δεν το έκανε η ΕΚΤ, θα υπήρχαν τεράστια προβλήματα ρευστότητας, τα οποία θα είχαν οδηγήσει ήδη σε μαζικές χρεοκοπίες τραπεζών – αφού οι τράπεζες δεν θα μπορούσαν πλέον να αναχρηματοδοτηθούν από το «σύστημα». Κατ’ επέκταση, οι χρεοκοπίες τραπεζών θα ανάγκαζαν τα κράτη επίσης να χρεοκοπήσουν, με τελικό αποτέλεσμα την ολοκληρωτική χρεοκοπία πολλών χωρών της Ευρωζώνης – ακόμη και των πλέον ισχυρών.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, από τους τέσσερις τομείς της οικονομίας μας (ναυτιλία, εμπόριο, κατασκευές και χρηματοπιστωτικός τομέας), οι οποίοι συνέβαλλαν στην ανάπτυξη της περιόδου 1996-2008 (με μέσο ρυθμό 3,7%) οι δύο (εμπόριο και κατασκευές) είναι αφενός μεν προστατευμένοι από το διεθνή ανταγωνισμό, αφετέρου σχετικά χαμηλής έντασης τεχνολογίας. Οι εκτεθειμένοι στο διεθνή ανταγωνισμό τομείς, όπως ο τουρισμός και η μεταποίηση, δεν αναπτύχθηκαν με τον ίδιο ρυθμό, λόγω της μικρότερης συγκριτικά παραγωγικότητας τους – η οποία δεν αντισταθμιζόταν από χαμηλότερες τιμές. Περαιτέρω, η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα, παρά το ότι αυξήθηκε σημαντικά το χρονικό διάστημα 1996-2008, ευρίσκεται ακόμη σε αρκετά χαμηλότερο επίπεδο, σε σχέση με το μέσο της Ευρωζώνης. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη σύνθεση των οικονομικών δραστηριοτήτων – στη συγκέντρωση δηλαδή σε κλάδους χαμηλής έντασης κεφαλαίου και τεχνολογίας, όπως είναι ο αγροτικός, οι κατασκευές και το εμπόριο. Ο Πίνακας VI αναφέρεται στο μισό περίπου των απασχολουμένων στην Ελλάδα:

ΠΙΝΑΚΑΣ VI: Απασχολούμενοι στην Ελλάδα, σε κλάδους προστατευμένους, χαμηλής κεφαλαιακής/τεχνολογικής έντασης ή και τα δύο.

Πηγή: ΤτΕ, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος 

Συνεχίζοντας οι κλάδοι, οι οποίοι αύξησαν περισσότερο το μερίδιο τους στο ΑΕΠ, την περίοδο 1999-2004, σε σχέση με την περίοδο 1971-1980, καθώς επίσης αυτοί που το περιόρισαν, ήταν οι εξής:

ΠΙΝΑΚΑΣ VII: Κυριότεροι κλάδοι μεταβολής μεριδίων στο ΑΕΠ

Πηγή: ΤτΕ, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος 

Οφείλουμε να τονίσουμε εδώ ότι, η παραγωγικότητα του επενδυμένου κεφαλαίου στη Γερμανία είναι διπλάσια από ότι στην Ελλάδα (δηλαδή, για να επιτύχει κανείς το ίδιο κέρδος στην Ελλάδα χρειάζεται τα διπλά κεφάλαια, από ότι στη Γερμανία), γεγονός που οφείλεται σε πολλούς παράγοντες (γραφειοκρατία, έλλειψη πλαισίου στην Ελλάδα, μέγεθος επιχειρήσεων, φεουδαρχική εταιρική διακυβέρνηση κλπ.). Εδώ οφείλεται ίσως η τεράστια μείωση του μεταποιητικού τομέα, η οποία τεκμηριώνει την έκταση της αποβιομηχανοποίησης της χώρας μας. Ουσιαστικά δε τη μεταφορά του εργατικού δυναμικού από την παραγωγή στις υπηρεσίες, όπως φαίνεται στον Πίνακα VII.

Περαιτέρω, το μερίδιο των μισθών στο καθαρό προϊόν της Ελληνικής Οικονομίας είναι 1,7 φορές μικρότερο από αυτό της Γερμανικής (1,6 από το αντίστοιχο της Ισπανικής!). Δηλαδή, εάν ένα προϊόν κοστίζει στην παραγωγή του 10 €, τα εργατικά συμμετείχαν στο κόστος του, όταν έγινε η μελέτη,  με 1 € στην Ελλάδα και με 1,7 € στη Γερμανία – σήμερα, με ακόμη λιγότερα. Παρόλα αυτά, η παραγωγικότητα στη Γερμανία είναι σχεδόν διπλάσια, από αυτήν στην Ελλάδα. Επομένως, η συνέχιση της αντιμετώπισης των προβλημάτων της χώρας μας, με τη συμπίεση του κόστους εργασίας (μισθούς) ανά μονάδα προϊόντος, δεν πρόκειται να μας οδηγήσει πουθενά – ει μη μόνο στην απόλυτη χρεοκοπία, μέσω της μείωσης της κατανάλωσης και κατ’ επέκταση του ΑΕΠ, της φορολογικής βάσης, των εσόδων κλπ. Κλείνοντας, η συνεχώς αυξανόμενη έκθεση της Ελληνικής Οικονομίας στο διεθνή ανταγωνισμό (Ευρώπη, Παγκοσμιοποίηση), με την απουσία οποιουδήποτε αναπτυξιακού σχεδιασμού, με «συνθήκες Ευρωζώνης» (αδυναμία αυτόνομης δημοσιονομικής, νομισματικής πολιτικής) και με την πρόσφατη υφεσιακή παρωδία, έχει διαβρώσει και θα συνεχίσει να διαβρώνει ακόμη περισσότερο την παραγωγική της βάση, με καταστροφικά αποτελέσματα για το μέλλον της.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Αφενός μεν τα δίδυμα ελλείμματα, αφετέρου το δημόσιο χρέος, σε συνδυασμό με τη δομή της οικονομίας της και το μη υγιές πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων, μειώνουν διαρκώς την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας – αφού δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί η οποιαδήποτε αναπτυξιακή πολιτική. Η μειωμένη τώρα ανταγωνιστικότητα ανατροφοδοτεί το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών μας, το οποίο με τη σειρά του «εκβάλλει» αυξανόμενο στο έλλειμμα του προϋπολογισμού και στο δημόσιο χρέος. Επομένως, η χώρα μας έχει εισέλθει σε έναν ανατροφοδοτούμενο, καθοδικό σπειροειδή κύκλο, ο οποίος πρέπει να σταματήσει άμεσα. Ο μοναδικός ίσως τρόπος πλέον για να το επιτύχει, εάν δεχθούμε ότι η μη αλληλέγγυα Ευρωζώνη δεν πρόκειται ποτέ να εξελιχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, με όρους ισότητας, δεν είναι άλλος από την άμεση στάση πληρωμών – ενδεχομένως παραμένοντας στο Ευρώ αφού δυστυχώς, όσο περνάει ο καιρός και η Ελλάδα βυθίζεται στο σκότος των αλλεπάλληλων μνημονίων με τα ενυπόθηκα δάνεια, η επιστροφή στο εθνικό της νόμισμα (άρθρο μας), χωρίς να καταστραφεί εντελώς, γίνεται ανέφικτη. Στην αντίθετη περίπτωση, κινδυνεύει να «μεταλλαχθεί» σε προτεκτοράτο της Γερμανίας, η οποία χρόνια τώρα «επιβουλεύεται» τον τεράστιο φυσικό πλούτο, τον πολιτισμό και την απίστευτη ομορφιά της.

Επαναλαμβάνουμε λοιπόν ξανά ότι, η χώρα μας χρειάζεται ένα σύνολο μέτρων αναμόρφωσης και ενίσχυσης της οικονομίας της, με κέντρο βάρους τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού (βασικό της ΕΚΤ), την αναδιάρθρωση (επιμήκυνση) του δημοσίου χρέους, την ενίσχυση των εξαγωγών και του τουρισμού, το συμψηφισμό των Γερμανικών αποζημιώσεων, καθώς επίσης τις ευρωπαϊκές παραγωγικές επενδύσεις – μέσω του οποίου θα καταπολεμηθεί η ύφεση, ο στασιμοπληθωρισμός καλύτερα, καθώς επίσης η εγκληματική ανεργία που προκάλεσε η καταστροφική διαχείριση της κρίσης, τόσο εκ μέρους της κυβέρνησης, όσο και της τευτονοκρατούμενης Τρόικας (για την οποία ανέλαβε τη «βρώμικη δουλειά» το ΔΝΤ). Διαφορετικά, αργά ή γρήγορα, η Ελλάδα θα υποχρεωθεί να καταφύγει στη στάση πληρωμών (υποθέτουμε ότι καμία υπεύθυνη, Ελληνική κυβέρνηση δεν θα αποφάσιζε την επιλεκτική χρεοκοπία), η οποία θα επιβαρύνει κυρίως τους δανειστές της – ενώ οι Πολίτες της σίγουρα θα αντιδράσουν έγκαιρα στη «λεηλασία» της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας τους, γνωρίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό δεν θα αποφύγουν τη χρεοκοπία, στην οποία όμως δεν θέλουν να οδηγηθούν ανόητα, σαν μία «στυμμένη λεμονόκουπα» (εξαθλιωμένοι δηλαδή, άνεργοι, πεινασμένοι και χωρίς περιουσιακά στοιχεία, όπως η Αργεντινή μετά από τρία χρόνια στα νύχια του ΔΝΤ).

Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright),Αθήνα, 14. Ιουλίου 2011, viliardos@kbanalysis.com      

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Είναι σύμβουλος επιχειρήσεων με πολλά συγγράμματα και μελέτες, ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το βιβλίο «Η κρίση των κρίσεων», το οποίο περιλαμβάνει επιλεγμένα οικονομικά άρθρα του 2009.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2382.aspx

ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ:

…το πρόβλημα των δίδυμων ελλειμμάτων,… – Μέρος ΙΙ

 

Του Βασίλη ΒΙλιάρδου*

 

 Συνέχεια από το Μέρος Ι Όμως οι νέοι φόροι, με εξαίρεση ίσως τους φόρους ακινήτων, μέσω των οποίων προγραμματίζεται η μεταφορά περιουσιακών στοιχείων από τον ιδιωτικό τομέα στο δημόσιο («κλοπή» της ιδιωτικής περιουσίας), είναι πολύ δύσκολο να έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα – αφού μειώνεται η φορολογική βάση. Με τον Πίνακα Ι που ακολουθεί, αναλύουμε τον συγκεκριμένο προβληματισμό:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Παράδειγμα φορολόγησης με διαφορετικούς συντελεστές

* Υπόθεση εργασίας

Στο παραπάνω «παράδειγμα», εάν αυξηθούν οι συντελεστές φορολόγησης των επιχειρήσεων στο 50%, από το 20% (υπόθεση εργασίας), τότε πλήττονται (σκόπιμα ή μη) τα κέρδη τους – οπότε, αντί να εισπράξει το κράτος 2 δις € με συντελεστή 20%, εισπράττει μόλις 500 εκ €, παρά την αύξηση του συντελεστή στο 50%. Εκτός αυτού φυσικά, πολλές εταιρείες μεταναστεύουν στο εξωτερικό, λόγω της υψηλής φορολόγησης, με αποτέλεσμα να συνεχίζει η αποβιομηχανοποίηση της χώρας, να αυξάνεται η ανεργία, να επιδεινώνεται το εμπορικό ισοζύγιο κλπ. Η πλήρης αποτυχία επίτευξης των στόχων του υφεσιακού ΔΝΤ-προγράμματος το πρώτο εξάμηνο του 2011 (αλλά και το 2010), τεκμηριώνει με τον καλύτερο τρόπο την ανάλυση μας. Οι ιδιωτικοποιήσεις τώρα (άρθρο μας), περιορίζουν μεν τα χρέη ενός κράτους στο παρόν, αλλά ταυτόχρονα μειώνουν τα έσοδα του στο μέλλον – όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, εάν η Ελλάδα πουλήσει τη ΔΕΗ, θα εισπράξει σήμερα ένα ποσόν της τάξης των 1,2 δις € (συμμετοχή του δημοσίου κατά 51,5%), αλλά θα χάνει μερίσματα ύψους περί τα 260 εκ. € ετήσια – ενώ η πολυεθνική που θα την εξαγοράσει, θα πληρώνει αφενός μεν λιγότερους φόρους (δια της γνωστής μεθόδου της φοροαποφυγής), αφετέρου θα μειώσει το προσωπικό, επιβαρύνοντας τα δημόσια ταμεία τουλάχιστον με 50-100 εκ. € ετήσια (επιδόματα ανεργίας κλπ.). Επομένως, παρά το ότι μειώνεται προς στιγμήν το δημόσιο χρέος, επιβαρύνεται στο άμεσο μέλλον ο προϋπολογισμός, τα ελλείμματα του οποίου «εκβάλλουν» ξανά στο χρέος – στην περίπτωση της ΔΕΗ τουλάχιστον με 400 εκ. € ετησίως. Το γεγονός αυτό έχει αποδειχθεί στις Η.Π.Α., όπου οι εκτεταμένες, νεοφιλελεύθερες ιδιωτικοποιήσεις τη δεκαετία του ‘80 από τα παιδιά του Σικάγου, μείωσαν καταρχήν το χρέος, αλλά στη συνέχεια εκτόξευσαν το έλλειμμα – με αποτέλεσμα η υπερδύναμη να είναι σήμερα αφενός μεν διπλά ελλειμματική (προϋπολογισμός, ισοζύγιο), αφετέρου υπερχρεωμένη (άρθρο μας). Η λύση εδώ είναι προφανώς ο ισοσκελισμός του προϋπολογισμού – με τον περιορισμό των υπερβολικών δαπανών του δημοσίου, τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού, τον εξορθολογισμό των φόρων, την αύξηση των εσόδων μέσω της ανάπτυξης της οικονομίας μας (αύξηση του ΑΕΠ), τη φορολόγηση των πολυεθνικών επί του τζίρου τους, την αύξηση της κερδοφορίας των δημοσίων επιχειρήσεων και την πληρωμή (συμψηφισμός) των γερμανικών αποζημιώσεων.  (β)  Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (αφορά κυρίως τον ιδιωτικό τομέα): Εάν η αξία των εξαγωγών μία χώρας (συμπεριλαμβανομένων των τουριστικών «εισροών»), είναι μικρότερη από την αξία των εισαγωγών της, τότε αναφερόμαστε σε ελλειμματικό ισοζύγιο εξωτερικών (τρεχουσών) συναλλαγών. Στην περίπτωση αυτή, οι αποταμιεύσεις του εξωτερικού (των πλεονασματικών χωρών δηλαδή), χρηματοδοτούν ένα μέρος των επενδύσεων και της κατανάλωσης του εσωτερικού. Αυτό σημαίνει με τη σειρά του ότι, η οικονομία μίας χώρας που έχει συνεχώς έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της, αυξάνει διαρκώς το εξωτερικό της χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό). Σε τελική ανάλυση τώρα, οι οικονομίες που διακρίνονται από χρόνια ελλείμματα στο ισοζύγια εξωτερικών συναλλαγών τους, είναι οι χρεωμένες οικονομίες έναντι του εξωτερικού. Αντίθετα, οι οικονομίες που έχουν χρόνια πλεονάσματα στα ισοζύγια εξωτερικών συναλλαγών τους, είναι οι οικονομίες που δανειοδοτούν τις ελλειμματικές χώρες. Ο Πίνακας ΙΙΙ είναι αντιπροσωπευτικός των παραπάνω:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙIΙ: Πλεονασματικές – Ελλειμματικές χώρες (Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών) σε δις $ – Εκτιμήσεις 2009

Πηγή: The World Factbook, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος, Σημείωση: Οι πλεονασματικές χώρες είναι οι δανειστές των ελλειμματικών. Για παράδειγμα, το έλλειμμα του ισοζυγίου των Η.Π.Α. χρηματοδοτείται κυρίως από την Κίνα και την Ιαπωνία, αφού διαφορετικά δεν θα μπορούσε να υπάρχει.

Συνεχίζοντας, χρόνιο έλλειμμα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών σημαίνει ότι, οι Πολίτες της συγκεκριμένης χώρας καταναλώνουν ή/και επενδύουν κάθε χρόνο περισσότερα υλικά αγαθά και υπηρεσίες, από ότι οι ίδιοι παράγουν – οπότε τα ελλείμματα τους χρηματοδοτούνται με εξωτερικά δάνεια. Επίσης ότι, αποταμιεύουν λιγότερα από όσα επενδύουν, αφού η συνολική αποταμίευση των Πολιτών μίας χώρας, χρηματοδοτεί όλες τις επενδύσεις, καθώς επίσης τη διαφορά που προκύπτει από την αξία των εξαγωγών, μείον την αξία των εισαγωγών. Για την τεκμηρίωση των παραπάνω, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών (2010) η ιδιωτική αποταμίευση στην Ελλάδα μειώθηκε από 15,4% του ΑΕΠ το 2004, σε 9,9% του ΑΕΠ το 2007. Έτσι, η χρηματοδότηση των επενδύσεων, καλύφθηκε από την αρνητική αύξηση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, από 10,3% του ΑΕΠ το 2004, στα 14,7% του ΑΕΠ το 2007. Ο Πίνακας ΙV εμφανίζει το άθροισμα των ελλειμμάτων του δημοσίου και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, για τις χώρες της GIPS:     

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙV: Άθροισμα ελλειμμάτων χωρών της GIPS για το 2009

* Δημόσιο έλλειμμα και έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, Πηγή: ΤτΕ 2010, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος, Σημείωση: Οι Γερμανοί, οι Ιάπωνες και οι Κινέζοι, είναι οι σημερινοί πρωταθλητές της αποταμίευσης.

Περαιτέρω, η κατάσταση αυτή οδηγείται προφανώς σε αδιέξοδο, όπως και τα συνεχή ελλείμματα του δημοσίου, αφού τα εξωτερικά δάνεια των ιδιωτών κλπ. δεν μπορούν κάποια στιγμή να χρηματοδοτηθούν από τις αγορές – λόγω της τεράστιας αύξησης των επιτοκίων και, στη συνέχεια, της «στάσης δανεισμού». Εάν δε συνυπολογίσουμε εδώ ότι, η μείωση των μισθών των εργαζομένων, σε συνδυασμό με την υψηλότερη φορολόγηση επιχειρήσεων και ιδιωτών, θα έχει σαν λογικό αποτέλεσμα τον περαιτέρω περιορισμό των αποταμιεύσεων και κατ’ επέκταση των επενδύσεων, η αυτοκτονία της Ελληνικής Οικονομίας είναι προδιαγεγραμμένη. Ο Πίνακας V τώρα που ακολουθεί, αναφέρεται στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών της Ελλάδας: 

ΠΙΝΑΚΑΣ V: Εξέλιξη ισοζυγίου της Ελλάδας (σε ποσοστά επί του ΑΕΠ)

Πηγή: Κομισιόν, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα V μετά την είσοδο μας στην Ευρωζώνη, το ισοζύγιο μας επιδεινώθηκε σε τεράστιο βαθμό. Ένας δε από τους λόγους, για τους οποίους το ισοζύγιο μας έκτοτε είναι αρνητικό, δεν είναι άλλος από την αυξημένη δραστηριοποίηση των πολυεθνικών στη χώρα μας – οι οποίες εισάγουν όλο και περισσότερα προϊόντα από τα κράτη που εδρεύουν, πληρώνοντας όλο και λιγότερους φόρους, με τη βοήθεια της φοροαποφυγής (transfer pricing, Offshore) – με παράλληλο αποτέλεσμα την αποβιομηχανοποίηση της χώρας, λόγω damping, μικρού συγκριτικού μεγέθους αγοράς κλπ. Η λύση εδώ είναι προφανώς η επαναβιομηχανοποίηση της Ελλάδας, η αύξηση των εξαγωγών, η ανάπτυξη του τουρισμού και η μείωση των εισαγωγών, έτσι ώστε να ισοσκελισθεί το ισοζύγιο μας. Εδώ ακριβώς χρειάζεται ένα σχέδιο τύπου Marshall για τη χώρα μας από την Ευρώπη και όχι νέα «καταναλωτικά» δάνεια, τα οποία επιδεινώνουν διαρκώς τον προϋπολογισμό μας – μέσω των τόκων εξυπηρέτησης τους. Ας σημειωθεί επί πλέον ότι, τα δάνεια που μας χορηγούνται από την Τρόικα κατευθύνονται σχεδόν στο σύνολο τους στην πληρωμή των δανειστών μας (στις ευρωπαϊκές κυρίως τράπεζες, για τη διάσωση τους), χωρίς καν να χρειάζεται η «εμφάνιση» τους στο λογιστήριο του κράτους μας. 

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Είναι σύμβουλος επιχειρήσεων με πολλά συγγράμματα και μελέτες, ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το βιβλίο «Η κρίση των κρίσεων», το οποίο περιλαμβάνει επιλεγμένα οικονομικά άρθρα του 2009. Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright),Αθήνα, 14. Ιουλίου 2011, viliardos@kbanalysis.com    

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2382.aspx

Το εθνικό ζήτημα στη μυλόπετρα της κρίσης*

 

Του Δημήτρη Γρηγορόπουλου

Στις μέρες της κρίσης η εθνικοφροσύνη φαίνεται να αναβιώνει. Μας κατακλύζει ένας ποταμός εθνικών εκφράσεων και παραινέσεων: Εθνική σωτηρία, εθνική συναίνεση, εθνικό καθήκον, εθνικό συμφέρον κ.ο.κ. Αυτή βέβαια η πλειοδοσία εθνικών συνθημάτων δεν έχει σχέση με τον πατριωτισμό (αγάπη για την πατρίδα), αλλά είναι έκφραση του αστικού εθνικισμού, που χρησιμοποιεί την έννοια του εθνικού συμφέροντος, για τη συγκάλυψη των ιδιοτελών συμφερόντων της αστικής τάξης και των ιμπεριαλιστών.

Η επίκληση και πρόταξη του «κοινού» εθνικού συμφέροντος, δεν είναι βέβαια καινοφανής. Είναι παραδοσιακό εργαλείο στις αποσκευές της αστικής ιδεολογίας. Σήμερα όμως υπάρχουν δύο νέα στοιχεία – σημεία των καιρών. 

Πρώτο: Η υιοθέτηση από το ΠΑΣΟΚ, της εθνικής συνθηματολογίας και η αποποίηση της παραμικρής φραστικής αναφοράς στο σοσιαλισμό, επιβεβαιώνουν τη μη αναστρέψιμη μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ σε αστικό κόμμα (και μάλιστα σκληρά νεοφιλελεύθερο). Τα κροκοδείλια δάκρυα («δεν πράττουμε αυτά που θέλει η ψυχή μας») κανένα δεν πείθουν, αφού η πολιτική τους δεν αποτελεί απλώς παρέκκλιση από το πρόγραμμα και τις αρχές τους, αλλά διαμετρικά αντίθετη πολιτική (το «κεϋνσιανό» προεκλογικό πρόγραμμα αντικαταστάθηκε από ανάλγητο νεοφιλελευθερισμό). Δεύτερο: Νέο στοιχείο στο πολιτικό μας σύστημα αποτελεί και η εμμονή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ελληνικού κεφαλαίου για εθνική συναίνεση των δύο πόλων του δικομματισμού (ήδη προθύμων δορυφόρων) με ιδανική εξέλιξη της συγκυβέρνησης (κατά το πρότυπο του «μεγάλου συνασπισμού» Γερμανίας και την εθνική συναίνεση στην Πορτογαλία, Ιρλανδία και Ισπανία).

Αυτή η εξέλιξη είναι νέα για το δικομματισμό (τουλάχιστον στη μορφή), αφού λόγω της ισχυρής παρουσίας (κοινωνικής και πολιτικής) της Αριστεράς στην ελληνική κοινωνία, ο «προοδευτικός» πόλος του δικομματισμού στηριζόταν σε μια αντιδεξιά κινδυνολογία, για να υποκλέπτει τις ψήφους αριστερών πολιτών (ΠΑΣΟΚ ή Δεξιά). Αντίστοιχα, ο συντηρητικός πόλος αξιοποιούσε τα αριστερά, φοβικά σύνδρομα, αποδίδοντας στο ΠΑΣΟΚ ή τουλάχιστον σε μια μερίδα του, αριστερές αντιλήψεις. Αυτή η αντιπαλότητα ήταν βέβαια φαινομενική (με δευτερεύουσες αντιθέσεις) αλλά αποτελεσματική, αφού αποτελούσε συνθήκη ύπαρξης και ευδοκίμησης για το δικομματισμό, από τη δεκαετία του 1920 ως σήμερα. Όμως ο παροξυσμός της κρίσης του καπιταλισμού στη χώρα μας και διεθνώς καθιστά μη ανεκτή έστω αυτή την επιδερμική αντιπαλότητα, αν και είναι αναγκαία για την αναπαραγωγή του δικομματικού συστήματος. Άραγε, πάσχει από πολιτική μυωπία η Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν κατανοεί αυτήν την ανάγκη του συστήματος; Όχι βέβαια, αλλά τη διακατέχει τόση ανασφάλεια για την εφαρμογή της βίαιης λιτότητας, ώστε φοβάται ότι η φραστική έστω διαφοροποίηση της ΝΔ από τα μνημόνια, παρά την ουσιαστική συμφωνία της, μπορεί να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και να ενισχύει άθελά της, τη λαϊκή αντίθεση στην ακολουθούμενη πολιτική. Γι’ αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει ασφυκτικά για εθνική ενότητα, ώστε να εγκλωβιστούν ευρύτερες μάζες, στο δικομματισμό και να μείνουν απρόσβλητες από τη ριζοσπαστική πολιτική.

Σε πλατιές μάζες πολιτών έχει αναπτυχθεί αυθόρμητα αγανάκτηση και απέχθεια για την υποταγή στα κελεύσματα των Βρυξελλών. Αν και πολλοί υπερτονίζουν το εθνικό στοιχείο και το αυτονομούν από το ταξικό, η ανησυχία τους έχει αντικειμενική βάση και αν αποκτήσει κοινωνικό περιεχόμενο και στραφεί κατά του αστικού εθνικισμού, η παρέμβασή τους θα συμβάλει στην απόκρουση αυτής της πολιτικής. Ο ακροδεξιός εθνικισμός προσπαθεί να διαβρώσει αυτό το ρεύμα. Παρά όμως την εθνικιστική ρητορεία του, αποδέχεται το ιμπεριαλιστικό πλαίσιο και πραγματικός στόχος του είναι το λαϊκό κίνημα και η Αριστερά. Εξάλλου, παραδοσιακά στρέφεται στον ξένο παράγοντα για να πλήξει τον κομμουνισμό, διαπράττοντας εθνικά εγκλήματα (συνεργασία με κατακτητές στην κατοχή, προδοσία Κύπρου κ.ά.). Από την άλλη μεριά, η κοσμοπολίτικη Αριστερά ταυτίζει γενικά τον πατριωτισμό με τον εθνικισμό και αναζητά τη λύση στον υπερεθνικό σχηματισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την «επανίδρυσή» του.

Η εργατική τάξη και η ριζοσπαστική Αριστερά δεν δαιμονοποιούν ούτε θεοποιούν το εθνικό. Συνδέουν το εθνικό συμφέρον με το ταξικό συμφέρον των εργαζομένων και το αντιπαραθέτουν στον αστικό εθνικισμό και τον ιμπεριαλισμό. Γι’ αυτό όχι μόνο υπερασπίζουν τα εθνικά δικαιώματα, αλλά και τα θεωρούν κρίκο στην επαναστατική διαδικασία. Στο πλαίσιο της παγκόσμιας κρίσης εντείνεται η κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για ενδογενείς λόγους (πτώση μέσου ποσοστού κέρδους) αλλά και λόγω των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για επέκταση της ακτίνας δράσης τους και της κερδοφορίας. Η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης ενισχύει το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, το πολυκλαδικό – πολυεθνικό κεφάλαιο διευρύνοντας την εξαγωγική δράση και την κερδοφορία τους με λυσσαλέα επίθεση κατά των εργαζομένων (πολύχρονη λιτότητα –ακόμη και στη Δ. Γερμανία– κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους, ακύρωση των δικαιωμάτων). Στο πλαίσιο αυτής της αναδιανομής, προωθείται και η πρωτοφανής μεταφορά υπεραξίας από τον «άσωτο» Νότο στο «σώφρονα» Βορρά. Έτσι, οξύνεται η αντίθεση Βορρά – Νότου στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την απομύζηση πλούτου μέσω του μηχανισμού του χρέους.

Αλλά η κρίση Βορρά – Νότου οξύνεται και σε πολιτικό επίπεδο. Αν και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει εξελιχθεί σε ενιαίο κράτος, συγκροτεί ένα συγκεντρωτικό και αυταρχικό πολιτικό μηχανισμό, μέσω του οποίου επιβάλλει ασφυκτικό έλεγχο στον κρατικό προϋπολογισμό των κρατών, μετατρέποντας τις εθνικές κυβερνήσεις σε πειθήνιους εντολοδόχους. Βέβαια, η καπιταλιστική Ελλάδα ήδη από την εποχή της ένταξης στην ΕΟΚ έχει ουσιαστικά απεμπολήσει την εθνική αυτεξουσιότητα, αλλά σήμερα στις συνθήκες της κρίσης χάνονται και τα τελευταία ψήγματα της εθνικής κυριαρχίας. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο του δεύτερου Μνημονίου, ασκείται ασφυκτική πίεση στα αστικά κόμματα για εθνική συναίνεση, αν και το δικομματικό σύστημα προϋποθέτει τη σχετική διαφοροποίησή τους. Μάλιστα, σ’ ένα παραλήρημα καισαρισμού, ο Zαν Kλοντ Γιουνκέρ κυνικά ξεκαθάρισε ότι η εθνική κυριαρχία της Ελλάδας θα περιοριστεί δραστικά. Αυτή η όξυνση της αντίθεσης ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού και ελληνικού καπιταλισμού έχει μια σχετικότητα. Ο ελληνικός καπιταλισμός είχε μια μικρο-ιμπεριαλιστική επέκταση στην ενδοχώρα των Βαλκανίων. Αυτή όμως η επέκταση δεν είχε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και η Ελλάδα δεν αναδείχτηκε σε περιφερειακή ιμπεριαλιστική δύναμη, όπως η Τουρκία. Η εθνική αντίθεση είναι υπαρκτή αλλά δευτερεύουσα σε σχέση με την ταξική αντίθεση. Σε κάποιες όμως ιστορικές συνθήκες (αποικιοκρατία, ξένη κατοχή, ασφυκτική εξάρτηση) μπορεί να αποκτήσει προτεραιότητα και να ηγεμονεύσει στον αγώνα κατά του ιμπεριαλισμού.

Η εθνική μορφή κοινωνίας (έθνος) συγκροτείται από πολιτιστικές σχέσεις (γλώσσα, παραδόσεις, ήθη και έθιμα, αγάπη για την πατρίδα κ.ά.) και από σχέσεις οικονομικές και πολιτικές (οικονομία και κράτος έθνους στην εξέλιξή του). Παρά τους δεσμούς των μελών του, το έθνος δεν είναι κοινότητα με ομοιογενή συμφέροντα, όπως διατείνεται η αστική ιδεολογία και προπαγάνδα. Το έθνος αποτελείται από ανταγωνιστικές τάξεις. Στον καπιταλιστικό σχηματισμό κυριαρχεί η αντίθεση εργατικής και αστικής τάξης, άρα η διαμόρφωση και η εξέλιξή του εξαρτάται από τις σχέσεις (συνεργασία ή πάλη) αυτών των δύο βασικών τάξεων, όπως και η δράση του σε εθνικό και διεθνικό επίπεδο.

Η αστική τάξη μετά την προοδευτική της περίοδο (και τότε όχι χωρίς αντιφάσεις) στον αγώνα κατά των θεσμών της φεουδαρχίας και για τη δημιουργία ανεξάρτητου εθνικού κράτους, υιοθέτησε την ιδεολογία του αστικού εθνικισμού. Στο εθνικό επίπεδο, εκφράζεται με το προσωπείο του κοινού εθνικού συμφέροντος, για να συγκαλύψει την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και των άλλων τάξεων και άρα για να τις κρατήσει σε σχέση υποταγής και στο διεθνές επίπεδο (ιδίως στο στάδιο του ιμπεριαλισμού, όταν η ενισχυόμενη αστική τάξη γίνεται ανοιχτά επιθετική) για να νομιμοποιήσει ακριβώς στο όνομα της πατρίδας, την επιθετικότητα κατά άλλων εθνών. Στον αντίποδα, η εργατική τάξη προωθώντας τη χειραφέτηση από την εξουσία του κεφαλαίου, δεν ενδιαφέρεται μόνο για τη δική της απελευθέρωση αλλά για την απελευθέρωση και των καταπιεζομένων τάξεων του έθνους της αλλά και των άλλων εθνών.

Η προτεραιότητα της αντίθεσης εργασίας – κεφαλαίου προσδιορίζει λοιπόν και τον ταξικό χαρακτήρα της αντίθεσης εθνικού – διεθνικού. Γι’ αυτό η αντίθεση εθνικού – διεθνικού δεν ταυτίζεται εν προκειμένω με την αντίθεση ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού από τη μία πλευρά και ελληνικού έθνους από την άλλη, αλλά με την αντίθεση ιμπεριαλισμού, Ευρωπαϊκής Ένωσης και ελληνικών μονοπωλίων από τη μία πλευρά και εργατικής τάξης και λοιπών εργαζομένων από την άλλη. Η ελληνική αστική τάξη δεν είναι εθνική αστική τάξη (όπως ήταν στην πάλη κατά της φεουδαρχίας ή σε αντιαποικιοκρατικές επαναστάσεις) ώστε να ταχθεί κατά του ιμπεριαλισμού, αλλά έχει συμμαχήσει μαζί του, για να προωθεί τα ιδιαίτερα συμφέροντά της, σε βάρος της εργατικής τάξης και των άλλων εργαζομένων. Ειδικά στις σημερινές συνθήκες, η αντίθεση της εργατικής τάξης στον ελληνικό καπιταλισμό είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αντιπαράθεση κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αποδέσμευση απ’ αυτήν και αντικειμενικά συνιστά κρίκο υπονόμευσης του συστήματος Ευρωπαϊκής Ένωσης – ελληνικών μονοπωλίων. Δεν είναι απλή διαχείριση βελτίωσης του καπιταλισμού, όπως διατείνεται ο αριστερός κοσμοπολιτισμός, αλλά παράγοντας της ανατροπής του. Όμως ο ταξικός καθορισμός της αντίθεσης εθνικού – διεθνικού δεν συνεπάγεται αυτόματα τον ακριβή καθορισμό αυτής της αντίθεσης.

Η αντίθεση με το πλέγμα ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, η πάλη κατά του εντεινόμενου αυταρχισμού, τα οξυμμένα λαϊκά προβλήματα καθορίζονται από τη βασική αντίθεση του καπιταλισμού. Η λύση τους όμως δεν είναι ανάγκη να συμπέσει με την επαναστατική κατάργηση του καπιταλισμού. Απεναντίας, επειδή τα παραπάνω προβλήματα συνδέονται άμεσα με την καθημερινότητα, άρα, είναι πιο προσιτά στη συνείδηση του εργαζόμενου, επειδή ακόμη η επανάσταση δεν είναι μονόπρακτο, αλλά προϋποθέτει μεταβατικούς στόχους για την πραγματοποίηση και την επιτυχία της (τακτική), αναγκαίο είναι τέτοιοι οξυμμένοι μεταβατικοί στόχοι να μην συγχωνεύονται με το σοσιαλισμό, ούτε να αποτελούν ομαλή σταδιολογία χωρίς επανάσταση, αλλά να αποτελούν μεταβατικούς κρίκους για την επαναστατική διαδικασία. Η υλοποίηση τέτοιων στόχων από τα πρώτα στάδια θα κλονίζει τη δύναμη Ευρωπαϊκής Ένωσης – ελληνικού καπιταλισμού, αλλά και θα πείθει τους εργαζόμενους μέσα από την πείρα των αλλαγών, ότι η αντικατάσταση του καπιταλισμού από το σοσιαλισμό και δυνατή είναι και αναγκαία.

Πρέπει να σημειώσουμε ακόμη ότι η εθνική αντίθεση και συνείδηση έχουν σχετική αυτοτέλεια. Παρά τον καθορισμό τους από την αστική ή εργατική συνείδηση, μπορεί να μην ταυτίζονται ούτε με τη μια ούτε με την άλλη. Για παράδειγμα, η αγάπη για την πατρίδα μπορεί να μην ταυτιστεί ούτε με τον αστικό εθνικισμό ούτε με τον προλεταριακό πατριωτισμό ή να επηρεαστεί κι από τους δύο, χωρίς να κυριαρχηθεί ούτε από τον έναν ούτε από τον άλλο. Η διαπίστωση αυτής της σχετικής αυτοτέλειας είναι αναγκαία, για να μην ταυτίζει κανείς αβασάνιστα έναν εθνικά ευαίσθητο μ’ έναν αντιιμπεριαλιστή ή μ’ έναν εθνικιστή.

Πατριωτική ρητορική και υποκλίσεις στην ΕΕ

Η μεταφορά των κέντρων λήψης αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνδυάζεται με την έξαρση της πατριωτικής ρητορικής από τα κόμματα του αστικού μετώπου. Αυτό το οξύμωρο εξηγείται από τη χρεοκοπία της σοσιαλδημοκρατικής και της νεοφιλελεύθερης διαχείρισης κι από την ανάγκη επομένως, μιας «μεγάλης αφήγησης» για την ιδεολογική χειραγώγηση των μαζών στην πολιτική των μνημονίων. Έτσι, προκρίθηκε το δοκιμασμένο ιδεολογικό όπλο της αστικής τάξης, ο εθνικισμός, η «σωτηρία της πατρίδας», δηλαδή η σωτηρία των συμφερόντων των διεθνών χρηματοπιστωτικών οίκων και της αστικής τάξης της χώρας μας. Για τη σωτηρία της χώρας αναγκαία θεωρείται και η εθνική συναίνεση των πολιτικών κομμάτων, πρωταρχικά του δικομματισμού. Όποιος δεν συναινεί στη συναίνεση, χαρακτηρίζεται εθνικά ανεύθυνος. ΠΑΣΟΚ και ΝΔ συμφωνούν στην πολιτική του Mνημονίου, στο πλαίσιο όμως της σχετικής τους αυτοτέλειας, επιδιώκουν το κάθε κόμμα για τον εαυτό του την ηγεμονία σε αυτή την «εθνική προσπάθεια», επιδίωξη που εξηγεί τις επιμέρους διαφοροποιήσεις της ΝΔ. Το ΠΑΣΟΚ παρά τις πατριωτικές κορώνες, αναγνωρίζει την εκχώρηση της εθνικής ανεξαρτησίας στα ευρωπαϊκά ή και τα παγκόσμια ιμπεριαλιστικά κέντρα. Θεωρεί αναγκαία όμως αυτή την εκχώρηση, για να ορθοποδήσει οικονομικά η χώρα και να ανακτήσει την εθνική διαχείριση. Η ΝΔ ως αντιπολίτευση, φορά τη λεοντή του ασυμβίβαστου που δεν υποκύπτει στις πιέσεις των Βρυξελλών και καταψηφίζει τα μνημόνια επί της αρχής τους, ενώ υπερψηφίζει τα περισσότερα νομοσχέδιά τους.

Το ΛΑΟΣ καταψήφισε το νέο Mνημόνιο, ενώ υπερψήφισε το πρώτο. Παρά τη ρητορεία του, συμφωνεί με τη μνημονιακή πολιτική, υπερθεματίζει για την εθνική συναίνεση, προωθώντας μιαν οικουμενική κυβέρνηση στην οποία επιδιώκει να συμμετάσχει για να αναβαθμίσει το ρόλο του. Η «πατριωτική» πολιτική του δηλητηριάζεται ισχυρά από το μικρόβιο του ρατσισμού, αφού φορτώνει τα αίτια της κρίσης στις πλάτες των μεταναστών, στα δισεκατομμύρια ευρώ που εξάγουν από τη χώρα μας! Την εθνική συναίνεση και τη συγκρότηση «εθνικής» κυβέρνησης υιοθετεί και η Δημοκρατική Συμμαχία, πλειοδοτώντας στις επιθέσεις κατά των συντεχνιών του συνδικαλιστικού κινήματος.

Ο Συνασπισμός παρά την αντίθεσή του στο Mνημόνιο, υποτιμά τις εθνικές – ταξικές αντιθέσεις και ουσιαστικά αναθέτει τη λύση τους στον εξωτερικό παράγοντα, την Ευρωπαϊκή Ένωση που με την «επανίδρυσή» της θα θεραπεύσει την ελληνική παθογένεια στο πλαίσιο μιας συνολικής ευρωπαϊκής λύσης. Την προσπάθεια μάλιστα αποδέσμευσης μιας χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση τη χαρακτηρίζει εθνικισμό, αφού υποσκάπτει την κοινή προσπάθεια για την επανίδρυση της Ευρώπης. Αυτή όμως η «κοσμοπολίτικη» πολιτική είναι σε προφανή αναντιστοιχία με την εντεινόμενη αντιδραστικοποίηση της Ευρώπης (υποταγή στις αγορές, ένταση του συγκεντρωτισμού και αυταρχισμού, βίαιη αναδιανομή σε βάρος των εργαζομένων). Στον ίδιο κοσμοπολίτικο αστερισμό κινείται και η Δημοκρατική Aριστερά, καταφάσκοντας όμως στην εθνική συναίνεση και στη συμμετοχή της σε κυβερνήσεις συνεργασίας στην πλατφόρμα ενός «άλλου» Mνημονίου.

Τέλος, ένα αυθόρμητο πατριωτικό ρεύμα, με αιχμή κατά του Mνημονίου και της εθνικής υποτέλειας συσπειρώνεται γύρω από τη «Σπίθα» του Μίκη Θεοδωράκη ή παραμένει ανένταχτο. Το ρεύμα αυτό δεν πρέπει να χαρίζεται στον εθνικισμό, αλλά να αντιμετωπίζεται ως ταλαντευόμενη δύναμη, που αν μπολιαστεί με το ταξικό στοιχείο, μπορεί να στοιχηθεί στο προοδευτικό μέτωπο και να απεμπλακεί από τον εθνικισμό ή τη συμπαράταξη με αστικές δυνάμεις (προερχόμενες κυρίως από το πατριωτικό ΠΑΣΟΚ) που επιδιώκουν ένα εθνικά ανεκτό Mνημόνιο.

Για τη σχέση προλεταριάτου και έθνους υπάρχει μια γνωστή διαστρέβλωση και από την αστική ιδεολογία και από μια αριστερή, δογματική αντίληψη με επίκληση της φράσης του Mαρξ από το Kομμουνιστικό Mανιφέστο «Oι προλετάριοι δεν έχουν πατρίδα». Όποιος έχει την υπομονή να διαβάσει το σχετικό κείμενο, θα διαπιστώσει ότι ο Mαρξ συμπληρώνει αυτή τη φράση: «Όπως εννοούν την πατρίδα οι αστοί». Διευκρινίζει επίσης ότι οι γενικές αρχές και οι στόχοι του προλεταριάτου ενάντια στην αστική τάξη είναι κοινοί στο περιεχόμενο (ανατροπή της αστικής τάξης, κοινωνική ιδιοποίηση των μέσων παραγωγής) αλλά εθνικοί στη μορφή, προσαρμόζονται δηλαδή στις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας «αφού το προλεταριάτο πρέπει να ξεμπερδεύει, πριν απ’ όλα με τη δική του αστική τάξη». Αυτή η θέση έχει ως βάση την αντίληψη ότι το εθνικό συνδέεται με το ταξικό και σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο.

ΕΕ: Διεθνής συμμαχία του κεφαλαίου

 Η αστική τάξη μετά την επαναστατική της περίοδο (1776 Αμερική, 1789 Γαλλία, 1848 Γαλλία, Γερμανία) υποτάσσει το εθνικό συμφέρον στο ταξικό της συμφέρον και χρησιμοποιεί την ψευδώνυμη εθνική ενότητα, για να κρατά σε υποταγή την εργατική τάξη και τις άλλες καταπιεζόμενες τάξεις. Παράλληλα χρησιμοποιεί την επίκληση του εθνικού συμφέροντος με την αντιδραστική έννοια (εθνικισμός, σοβινισμός) για να δικαιολογείται στο λαό και να τον παρασύρει σε επιθετική δράση εναντίον άλλων εθνών. Στο στάδιο του ιμπεριαλισμού, η αστική επιθετικότητα λαμβάνει καθαρή μορφή και στρέφεται όχι μόνον εναντίον ανίσχυρων κρατών αλλά και εναντίον των άλλων ιμπεριαλιστικών κρατών (στο όνομα της υπεράσπισης του εθνικού συμφέροντος) με αποτέλεσμα τους δύο παγκόσμιους πολέμους. Στην εποχή μας κυριαρχεί η ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση, που θεωρεί το έθνος ξεπερασμένη κοινωνική μορφή και προωθεί την παγκόσμια σύγκλιση, ενώ στην πραγματικότητα υποτάσσει πιο ασφυκτικά τα κράτη στα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κράτη και τις ολόκληρώσεις τους. Στον αντίποδα, η εργατική τάξη, από την ίδια τη θέση της στο καπιταλιστικό σύστημα, συνδέει με διαμετρικά αντίθετο τρόπο το εθνικό και το ταξικό. Γίνεται υπερασπιστής των καταπιεζομένων τάξεων του έθνους, αφού για να απελευθερωθεί η ίδια από την αστική τάξη, πρέπει να βοηθήσει και τις άλλες εκμεταλλευόμενες τάξεις να απελευθερωθούν.

Παράλληλα, η εργατική τάξη επειδή είναι υποχρεωμένη να αντιμετωπίζει και τη διεθνή συμμαχία του κεφαλαίου, είναι αναγκαίο να συμπαρατάσσεται με τη διεθνή εργατική τάξη κατά του κεφαλαίου (προλεταριακός διεθνισμός) και να αποκρούει την υποταγή και εκμετάλλευση ενός έθνους από άλλο, αλλά και την καταπίεση μιας μειονότητας στο πλαίσιο εθνικού κράτους.

Δηλαδή το εθνικό συνδέεται με το ταξικό και σε εθνικό επίπεδο αλλά και σε διεθνές. Ο προλεταριακός πατριωτισμός και ο διεθνισμός έχουν προοδευτικό μεν χαρακτήρα, αλλά δεν προκύπτουν με παρθενογένεση. Ορισμένα στοιχεία τους δυνάμει (για παράδειγμα εθνική υπερηφάνεια, αίσθημα πολιτιστικής ανωτερότητας) μπορεί να εξελιχθούν σε εθνικιστική παρέκκλιση (ο Λένιν είχε στηλιτεύσει το 1923 το μεγαλορώσικο σοβινισμό). Αυτές οι εγγενείς τάσεις καταστέλλονται, όσο μεγαλώνει η επιρροή του σοσιαλιστικού στοιχείου πάνω στο εθνικό. Στο βαθμό μάλιστα που το εθνικό (πατριωτικό) στοιχείο συνυφαίνεται με το ταξικό (σοσιαλιστικό) ενισχύεται και η σύνδεση του εθνικού με την επαναστατική διαδικασία. Αυτή η σύνδεση είναι προϊόν της εντεινόμενης αντιλαϊκής επίθεσης από την άρχουσα τάξη σε σύμπλευση με ιμπεριαλιστικά κέντρα αλλά και της ισχυρής παρέμβασης του υποκειμενικού παράγοντα. Έτσι βαθμιαία συνειδητοποιείται ότι η λύση των οξυμμένων εθνικών ζητημάτων θα αποτελέσει κρίκο της αντικαπιταλιστικής πολιτικής και θα τη διευκολύνει (για παράδειγμα αντικαπιταλιστική ανατροπή στο πλαίσιο της ΕΕ να είναι αδύνατη). Η εργατική τάξη όχι μόνο δεν απαξιώνει το εθνικό στοιχείο, αλλά το ανάγει και σε κρίκο μετάβασης (ο αδύνατος κρίκος κατά Λένιν). Η ικανότητά της να λύσει αυτό το πρόβλημα (και άλλα οξυμμένα) εξασφαλίζει στην εργατική τάξη την ιδιότητα της ηγεμονίας στους κόλπους των εργαζομένων σε αντιδιαστολή με την αποδεδειγμένη ανικανότητα της αστικής τάξης να λύσει παρόμοια ζητήματα.

Δεν είναι τυχαίο ότι στο στάδιο του ιμπεριαλισμού η συρρίκνωση ή και απώλεια της εθνικής αυτοτέλειας αλλά και η καταστροφικότητα του ιμπεριαλισμού σε βάρος των λαών, ενέταξαν το εθνικό πρόβλημα και την αντίσταση στον ιμπεριαλισμό και τους εθνικούς συνεργάτες του στην επαναστατική διαδικασία (Οκτωβριανή Επανάσταση 1917, κινέζικη 1949, Βιετνάμ 1954, Κούβα 1959, ΕAMική αντίσταση στη χώρα μας που συνδύασε τον απελευθερωτικό αγώνα με φύτρα κοινωνικού μετασχηματισμού). Αλλά και σήμερα στη χώρα μας, η προώθηση μιας ανατρεπτικής πολιτικής είναι αδιανόητη στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εργατική τάξη στον αγώνα της για χειραφέτηση δεν αντιμετωπίζει μόνο τη δική της αστική τάξη, αλλά και την αντίδραση του διεθνούς κεφαλαίου. Αυτή η αντίδραση ασφαλώς θα είναι πολλαπλάσια για το κίνημα μιας χώρας ενταγμένης σε ιμπεριαλιστική ολοκλήρωση.

(*δημοσιεύτηκε στο ΠΡΙΝ 17/7/2011)

ΠΗΓΗ: 21/07/2011, http://aristeroblog.wordpress.com/2011/07/21/….ba/

Αν την Πέμπτη δεχθούν την χρεοκοπία, να μην επιστρέψουν την Παρασκευή

 

Της Σοφίας Βούλτεψη

 

 

Αν την Πέμπτη αποφασιστεί η χρεοκοπία της χώρας (επιλεκτική, ήπια, ελεγχόμενη, selective ή όπως διάολο θέλουν να την λένε) να μην επιστρέψουν στην Ελλάδα την Παρασκευή.

Αν την Πέμπτη η Γερμανία επιμείνει στο σχέδιό της, αν η Ελλάδα υποκύψει ξανά, χωρίς να ζητήσει πίσω το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο και ο υπουργός Δικαιοσύνης δεν επιτρέψει την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων, να μην διανοηθούν να επιστρέψουν με την χρεοκοπία στις αποσκευές τους.

Οτιδήποτε αποφασιστεί στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της προσεχούς Πέμπτης, που ουσιαστικά συνεκλήθη με το στανιό και με την Γερμανία να παραμένει εξαιρετικά απρόθυμη, θα καθορίσει απολύτως την πορεία της χώρας για περισσότερες από μία γενιές.

Οφείλουν τώρα, σήμερα, χθες να αντιληφθούν οι κυβερνώντες και έχοντες την ευθύνη των διαπραγματεύσεων, αλλά και όλοι όσοι συναποτελούν το λεγόμενο «πολιτικό σύστημα» της χώρας, συμπεριλαμβανομένων και των μέσων ενημέρωσης, πως μπορεί μέχρι σήμερα να την έχουν σκαπουλάρει με μικρές σχετικά αμυχές – κάτι ανώδυνες διαμαρτυρίες, που μάλιστα έφθασαν στο σημείο να τους θορυβήσουν – αλλά από εδώ και πέρα το ροκ θα είναι σκληρό.

Συσσώρευσαν επί δεκαετίες χρέη. Συμπεριφέρθηκαν ως γυρολόγοι της πολιτικής και ως αρχιτέκτονες του πιο άθλιου πελατειακού συστήματος. Εξέθρεψαν την πολιτική απάτη, παραπληροφόρησαν, κορόιδεψαν, καλλιέργησαν τον νεποτισμό, την διαφθορά και την ανικανότητα. Κατάφεραν παρ’ όλα αυτά να διατηρήσουν τις καρέκλες τους. Ακολούθησε η δεύτερη φάση, η προ των εκλογών του 2009. Το ψέμα και η παραπλάνηση πήγε σύννεφο. Και πάλι επέζησαν.

Μετά ήλθε η σειρά της τρίτης φάσης. Πομφόλυγες, ολέθριες καθυστερήσεις και κατασυκοφάντηση της χώρας μεταξύ του Οκτωβρίου 2009 και του Μαρτίου 2010, οπότε συμφωνήθηκε ο μηχανισμός.

Συνεχίζουν να επιβιώνουν πολιτικά και μετά το Μνημόνιο και μετά το Μεσοπρόθεσμο. Μετά από εξαιρετικά σκληρά μέτρα, που γονάτισαν τον λαό, βάθυναν την ύφεση, έστειλαν στα ύψη την ανεργία, ενώ την ίδια ώρα αυξάνονταν οι δημόσιες δαπάνες, δεν έγινε καμιά διαρθρωτική αλλαγή, οι μαύρες τρύπες τύπου ΟΣΕ συνέχιζαν να καταβροχθίζουν υπερπολλαπλάσια ποσά από αυτά που δήθεν «εξοικονομήθηκαν» μέσω των αιματηρών περικοπών.

Πάνε κι’ έρχονται σε Eurogroup και Συνόδους Κορυφής και κάθε φορά τα πράγματα βρίσκονται σε χειρότερο σημείο. Πανηγυρίζουν, όμως, για «μεγάλες νίκες» και «γενναίες αποφάσεις», εμφανίζοντας κάθε φορά τα λάθη και τις αποτυχίες ως σημαντικές επιτυχίες.

Τελειώνουν τα ψέματα

Πρέπει, όμως, να αντιληφθούν πως κάποτε, έστω και με καθυστέρηση δεκαετιών, τα ψέματα τελειώνουν. Υπήρξαν πάντοτε τέτοιες καμπές στην Ιστορία. Και αυτή είναι μια τέτοια στιγμή.

Όλα ξεκίνησαν όταν στις 11 του περασμένου Μαρτίου υπέκυψαν και δέχθηκαν – και μετά πανηγύρισαν – το σχέδιο της Γερμανίας για συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών στο χρέος, αν και γνώριζαν πως κάτι τέτοιο θα αποτελούσε πιστωτικό γεγονός. Ουδείς – πλην ελαχίστων «γραφικών» – κατάλαβε τότε τι ακριβώς συνέβη. Και επομένως ουδείς αντέδρασε.

Κατέβασαν τον λαό στους δρόμους για το Μεσοπρόθεσμο, ενώ έπρεπε να οργανώσουν μεγάλες διαδηλώσεις για να ανατραπούν οι αποφάσεις της 11ης Μαρτίου. Αν ο κ. Παπανδρέου ήθελε να παραιτηθεί για κάτι, αυτός θα ήταν ένας καλός λόγος. Για να πάει ο επόμενος και να μην αναγνωρίσει τις αποφάσεις αυτές.

Απ’ ό, τι βλέπουμε, όμως, είναι έτοιμοι να δεχθούν  και την συνέχεια. Έχουν υποκύψει στη λογική του πιστωτικού γεγονότος. Μιλάνε αγγλικά, ζητούν από όλους να συνεννοούνται στα… αγγλικά, μας εξοικειώνουν με τον όρο selective default, δηλαδή χρεοκοπία.

Όσα δηλώνουν και λένε σε συνεντεύξεις τους και τηλεοπτικά διαγγέλματα αυτές τις μέρες, δείχνουν πως δεν έχουν καταλάβει τι θα γίνει στη χώρα την επομένη του πειράματος.

Πρωθυπουργός και υπουργός των Οικονομικών ζητούν «να μην παίζουμε με τις λέξεις». Αυτό είναι το πρόβλημα; Όταν οι λέξεις γίνουν ζοφερή πραγματικότητα τι θα πουν; Ακόμη και οι (πρωθύστερες) δηλώσεις του κ. Λοβέρδου στο σαββατιάτικο πρωινό πρόγραμμα του Mega (που τις είχε ήδη κάνει στην κυριακάτικη Real News, μαζί με μια ακόμη απειλή περί αποχώρησης των «σωτήρων» μας), δείχνουν πως δεν έχουν συνειδητοποιήσει πού πηγαίνουμε.

Τώρα βρήκε να κάνει την αυτοκριτική του; Δεν το ξέραμε πως ειπώθηκαν προεκλογικά του κόσμου τα ψέματα; Δεν το ξέραμε πως πρόκειται περί δημαγωγών; Όχι, δεν περιμέναμε τώρα τέτοιες κουβέντες που τελικά χρησίμευσαν και αυτές για αποπροσανατολισμό.

Περιμένοντας τη… νεκροψία!

Δυο μέρες τώρα ασχολούνται όλοι με γελοιότητες. Ενώ έπρεπε να μας πουν αν συμφωνούν με την προοπτική της λεγόμενης επιλεκτικής χρεοκοπίας. Αν συμφωνούν πως πρόκειται απλώς για έναν όρο που χρησιμοποιούν οι οίκοι αξιολόγησης, ο οποίος… δεν θα έχει καμιά άλλη συνέπεια.

Μα, κύριοι, αν ήταν να μην σημαίνει τίποτε, τότε γιατί να κηρυχθεί η χώρα σε κατάσταση επιλεκτικής χρεοκοπίας – ή όπως διάολο θέλετε να την λέτε;

Και επιτέλους, πώς δέχεστε – όλοι – με τόση ευκολία να μετατραπεί η χώρα σε πειραματόζωο, όταν όλοι παραδέχονται πως πρόκειται για μια ελεγχόμενη αναδιάρθρωση, μια «οργανωμένη χρεοκοπία», που δεν θα μάθουμε τι ακριβώς σημαίνει μέχρι την στιγμή που θα εφαρμοστεί; Όταν είναι γνωστό πως εφαρμόζεται για πρώτη φορά και επομένως δεν υπάρχει προηγούμενο για να γνωρίζουμε τι «πρωτόκολλο» ακολουθείται; Όταν γνωρίζουν όλοι πως τα αποτελέσματα θα τα δείξει η… νεκροψία;

Μήπως θυμάστε, πριν από έναν ακριβώς χρόνο, εκείνη την έκθεση του Ινστιτούτου Στράτφορ (είχε δημοσιευτεί στα «Νέα») που μιλούσε για υποβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της χώρας, η οποία «έχει μείνει χωρίς συμμάχους και επομένως «εντός της επόμενης τριετίας και λόγω της δημοσιονομικής κρίσης, θα σημειωθεί εσωτερική κατάρρευση, κοινωνική έξαρση με βίαιες πρακτικές, αποσύνδεση από τις μεγάλες δυνάμεις – χωρίς τις οποίες η καταστροφή της Ελλάδας είναι προδιαγεγραμμένη»;
Μήπως θυμάται κανείς πως εκείνη η έκθεση έλεγε ότι «η τελική χρεοκοπία είναι σχεδόν βέβαιη από το μέγεθος του χρέους, που σύντομα θα ξεπερνά το 150% του ΑΕΠ»;

Μήπως θυμάται κανείς πως εκτιμούσαν ότι «το μόνο ζήτημα είναι το πότε και όχι το αν οι Ευρωπαίοι θα τραβήξουν την πρίζα από την Ελλάδα – πολύ πιθανόν με την πρώτη ευκαιρία, όταν η Ελλάδα δεν θα αποτελεί κίνδυνο για την υπόλοιπη Ευρώπη. Σε αυτό το σημείο, χωρίς πρόσβαση στο διεθνές κεφάλαιο ή σε χρήματα στήριξης, η Ελλάδα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την πλήρη κατάρρευση του πολιτικού ελέγχου και κοινωνική βία, που παρόμοιά της δεν έχει συμβεί από την εποχή της χούντας».
Μήπως θυμάται κανείς τις αναφορές στα εθνικά θέματα; Η έκθεση το έλεγε σαφώς:

«Το ερώτημα για την Ελλάδα είναι αν θα μπορέσει να αποδεχθεί τη μείωση του γεωπολιτικού της ρόλου. Αλλά κι’ αυτό δεν είναι το χέρι της και εξαρτάται από τη στρατηγική που θα υιοθετήσει η Τουρκία. Η Τουρκία είναι ανερχόμενη γεωπολιτική δύναμη που σκοπεύει να εξαπλώσει τη δύναμή της στα Βαλκάνια, τη Μ. Ανατολή και τον Καύκασο. Το ερώτημα είναι τώρα αν η Τουρκία θα επικεντρώσει τους σκοπούς της στο Αιγαίο ή αντ’ αυτού θα είναι πρόθυμη να κάνει μια συμφωνία με την Ελλάδα, προκειμένου να επικεντρωθεί σε άλλα συμφέροντα». Τυχαία είχαν γραφεί όλα αυτά; Όχι βέβαια, αλλά ουδείς έδωσε σημασία.

Χρειαζόμασταν 387, μας έδωσαν 110

Πριν από έναν χρόνο επίσης, το ΔΝΤ – που μόλις πριν λίγες μέρες με άλλη έκθεσή του ζήτησε να αποφευχθεί κάθε είδους αναδιάρθρωση, διότι θα προκληθεί ακόμη πιο βαθιά ύφεση και πραγματική έκρηξη της ανεργίας –  είχε εκτιμήσει ότι οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας για την περίοδο 2010-2015 θα έφταναν το αστρονομικό ποσό των 387 δις ευρώ.

Αφαιρουμένων των 110 του δανείου, μένουν 277 δις ευρώ. Αυτό σημαίνει πως όταν πήραν το δάνειο από τον μηχανισμό – και δέχθηκαν τον όρο που απαγορεύει να προβεί η χώρα σε μακροχρόνιο δανεισμό εκτός μηχανισμού – γνώριζαν πως τα χρήματα αυτά δεν θα έφθαναν ούτε για ζήτω.

Υπέγραψαν, όμως, και αυτόν τον όρο. Και τώρα, φθάσαμε στο σημείο που όφειλαν να γνωρίζουν ότι θα φθάναμε – το γνώριζαν, αλλά έμειναν πιστοί στην μοναδική ελληνική πολιτική λογική, αυτήν που περιγράφεται με την έκφραση «μεροδούλι – μεροφάι».

Ν’ αρπάξουμε τώρα το χρήμα, ώστε να διατηρήσουμε τις καρέκλες μας για ένα διάστημα και μετά έχει ο Θεός. Εμ, έλα που δεν έχει!

Και επιτέλους, τι ακριβώς είχε στο νου του ο κ. Παπανδρέου – εκτός από την παραμονή του στην (υποκλαπείσα) εξουσία – όταν, τον Μάρτιο του 2010, ανακοινώνοντας με δραματικούς τόνους την προσφυγή στον μηχανισμό, δήλωνε πως «στο τέλος της θητείας μου, η Ελλάδα δεν θα είναι χρεοκοπημένη. Θα είναι αναγεννημένη»; Τι εννοούσαν όσοι δικαιολογούσαν τα σκληρά μέτρα, λέγοντας πως επιβάλλονται για… να μην χρεοκοπήσουμε;

Όταν χρειάζεσαι 387, σου δίνουν 110 και δεν μπορείς να δανειστείς από πουθενά άλλου, πού θα βρεις τα υπόλοιπα 277; Δεν θα οδηγηθείς υποχρεωτικά στην χρεοκοπία; Διότι με την βαθιά ύφεση που ήταν βέβαιο ότι θα έφερνε το Μνημόνιο, άλλες εισπράξεις δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν.

Ο φανοποιός από τα Χανιά και το «mail της χρεοκοπίας» τους έφταιγε;  Για να μην θυμηθούμε ότι ξεκίνησε και προκαταρκτική έρευνα για δημοσίευμα του «Σπήγκελ» περί χρεοκοπίας και επιστροφής στη δραχμή! Τους έδειχναν το φεγγάρι και κοίταζαν το δάχτυλο.

Για να τελειώνουμε: Οι διαπραγματευτές ομολόγων υποστηρίζουν ότι αν γίνει αποδεκτή η γερμανική πρόταση «οι οίκοι αξιολόγησης θα συντρίψουν την Ελλάδα και μετά θα συνεχίσουν, συντρίβοντας την Ιρλανδία και την Πορτογαλία».

Θα είναι κανονική πτώχευση!

Οι οίκοι το έχουν πει ξεκάθαρα: Θα πρόκειται για αναδιάρθρωση μέρους του χρέους της και αυτό θα συνιστά επιλεκτική χρεοκοπία – ακριβώς επειδή θα έχει αναδιαρθρωθεί μέρος του χρέους. Δεν πρόκειται δηλαδή για έναν απλό όρο. Ο όρος περιγράφει ακριβώς αυτό που θα συμβεί: Επιλογή του μέρους εκείνου του χρέους που δεν θα εξυπηρετηθεί.

Οι οίκοι έχουν διακηρύξει την αντίθεσή τους με αυτό που πάει να γίνει τώρα και έχουν προειδοποιήσει από τον περασμένο Απρίλιο – για να μην πω από την επομένη της 11ης Μαρτίου.

Στις 28 Απριλίου, ο Standard & Poor's δήλωσε ότι η αναδιάρθρωση «ΘΑ ΕΧΕΙ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΜΙΑΣ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΠΤΩΧΕΥΣΗΣ»!

Το είπε ξεκάθαρα ο αναλυτής Μορίς Κρέμερ: «Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ ΜΟΡΦΗΣ αναδιάρθρωση χρέους υιοθετείται από τις αγορές ως πτώχευση. Κατά συνέπεια, όσοι το αποφασίσουν, θα πρέπει να προσέξουν πολύ τις κινήσεις τους».

Και πρόσθεσε: «Είτε αυτό αφορά στην επιμήκυνση των δανείων της, είτε αφορά στο «κούρεμα» των δανείων σε ποσοστό 50%, όπως είναι η φήμη που διαδίδεται τον τελευταίο καιρό».

Για τον λόγο αυτό είχε την ίδια μέρα σπεύσει να δηλώσει ο Γιουνκέρ πως «η αναδιάρθρωση του χρέους δεν αποτελεί επιλογή για την Ελλάδα».

Την ίδια μέρα (28 Απριλίου) και ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Κομισιόν στο κλιμάκιο της τρόικας, Σερβάς Ντερούζ, σε συνέντευξή του στην ολλανδική εφημερίδα «Ντε Τάιντ» είχε δηλώσει πως «μια αναδιάρθρωση θα είχε καταστροφικές συνέπειες, χωρίς παράλληλα να μειώσει την πίεση που υφίσταται η Ελλάδα».

Όπως εξήγησε, «το ελληνικό δημόσιο χρέος βρίσκεται σε μεγάλο ποσοστό στα χέρια των Ελλήνων πολιτών, των ελληνικών τραπεζών και των συνταξιοδοτικών ταμείων», με αποτέλεσμα να προκληθεί ένα ισχυρό πλήγμα, αν γινόταν αναδιάρθρωση, ενώ το κράτος θα χρειαζόταν και πάλι να συνεχίσει την εξυγίανση».

Είπε επίσης ότι μια ενδεχόμενη αναδιάρθρωση θα είχε μεγάλο κόστος, καθώς η ανάγκη για χρηματοδότηση θα παρέμενε, αλλά λίγοι επενδυτές θα ήταν πρόθυμοι να δανείσουν την Ελλάδα, παρά μόνο με πολύ υψηλά ασφάλιστρα κινδύνου, κάτι που θα οδηγούσε σε μια νέα φάση την κρίση χρέους.

Και υπογράμμισε ότι δεν έχει υπάρξει ποτέ αναδιάρθρωση στο πλαίσιο μιας νομισματικής ένωσης, συμπληρώνοντας ότι μια αναδιάρθρωση χρέους θα ήταν ακόμη πιο επιζήμια για την οικονομική σταθερότητα στην ευρωζώνη, περισσότερο και από την περίπτωση της «Lehman Brothers».

Και επειδή μιλούμε συνέχεια για τους τρεις οίκους, απαρατήρητο πέρασε το γεγονός ότι στις 3 Ιουνίου, την χώρα μας υποβάθμισε και ο κινεζικός οίκος Νταγκόνγκ, διατυπώνοντας αμφιβολίες για την επιτυχία του σχεδίου διάσωσης της χώρας και προειδοποιώντας για βραχυπρόθεσμη χρεοκοπία.

Τέλειωσε η περίοδος χάριτος προς τη Γερμανία

Αντί, λοιπόν, να προσπαθούν να μας πείσουν ότι «επιλεκτική χρεοκοπία δεν σημαίνει πραγματική χρεοκοπία», να κοιτάξουν τι θα κάνουν τώρα, την Πέμπτη! Αν δεχθούν το γερμανικό σχέδιο, καλύτερα να μην επιστρέψουν καθόλου στην Ελλάδα.

Και μην αρχίσουν τα κλαψουρίσματα – τι να κάναμε και άλλα τέτοια – ούτε τις προπαγάνδες του τύπου «χρεοκοπήσαμε, αλλά δεν χρεοκοπήσαμε».

Η περίοδος χάριτος της Ελλάδας προς την Γερμανία – συνοδευόμενη από μπόλικες μίζες – κράτησε πολύ, εβδομήντα χρόνια.

Να πάνε τώρα και να ζητήσουν από το Βερολίνο να καταβάλει το αναγκαστικό δάνειο που οι Ναζί υποχρέωσαν την Ελλάδα να πάρει για να συντηρούνται τα στρατεύματα Κατοχής και να συνεχίζουν τις θηριωδίες τους.

Η δήθεν παρέμβαση, που έγινε αποδεκτή, στη νομική διαφορά μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας (για ελληνικό ολοκαύτωμα) είναι παραμύθι για μικρά παιδιά!

Η Μέρκελ έχει παρατραβήξει το σχοινί και ο υπουργός Δικαιοσύνης καλείται τώρα να επιτρέψει την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων και την κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της Γερμανίας στην Ελλάδα.

Διαφορετικά, το ξαναλέω για τρίτη φορά, να μην επιστρέψουν στην Ελλάδα την Παρασκευή.

 

ΠΗΓΗ: 18/07/2011, http://www.elzoni.gr/html/ent/596/ent.11596.asp