Οι αιτίες της ελληνικής δημοσιονομικής κρίσης

Ομιλία στην Αθήνα στο «Διεθνές Συνέδριο για το δημόσιο χρέος*

 

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

 

Η προσφυγή στο Μνημόνιο ΔΝΤ – ΕΕ ήταν μια πολιτική επιλογή που στόχευε: Πρώτο, την αφαίρεση κοινωνικών δικαιωμάτων και εργατικών κατακτήσεων, κατ’ απαίτηση του ελληνικού κεφαλαίου. Προς επιβεβαίωση δύο στοιχεία: Η πρόσφατη δήλωση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιώργου Προβόπουλου [1] , ότι το 2010, τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του Μνημονίου, οι μισθοί μειώθηκαν κατά 14% και οι συντάξεις κατά 11%.

Επίσης ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας [2] βάση της οποίας το ωριαίο κόστος εργασίας στην Ελλάδα το 2010 κατέγραψε ρεκόρ πτώσης της τάξης του 6,5%, όταν στην ΕΕ των 27 αυξήθηκε κατά 2% και στην ευρωζώνη των 17 αυξήθηκε κατά 1,4%.

Δεύτερο, την απαλλαγή των ξένων τραπεζών, ειδικότερα των γαλλο-γερμανικών που είχαν την μεγαλύτερη έκθεση, από τα ελληνικά ομόλογα, κατ’ απαίτηση των διεθνών πιστωτών. Προς επίρρωση πρόσφατα στοιχεία [3] που δείχνουν ότι τον χρόνο που πέρασε οι μεγάλες τράπεζες της Ευρώπης και των ΗΠΑ μείωσαν σημαντικά τις θέσεις τους στην ελληνική αγορά ομολόγων με αποτέλεσμα να μην κινδυνεύουν πλέον σημαντικά από μια αναδιάρθρωση ή παύση πληρωμών.

Η επιβολή παρόλα αυτά του αντισυνταγματικού Μνημονίου, παρά και ενάντια στη θέληση του ελληνικού λαού δικαιολογήθηκε με βάση την έκρηξη του δημόσιου χρέους και του ελλείμματος. Ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός κατά την κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου, το ΔΝΤ, την ΕΕ και το ελληνικό κεφάλαιο προκλήθηκαν από τις υψηλές κοινωνικές παροχές. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι τελείως διαφορετική. Οι ρίζες της ελληνικής κρίσης χρέους βρίσκονται στις παρακάτω αιτίες:

1. Ύφεση και μέτρα αντιμετώπισής της

Το ξέσπασμα της κρίσης τον Σεπτέμβριο του 2008, με αφορμή την κατάρρευση της Lehman Brothers οδήγησε σε μείωση τις καταναλωτικές δαπάνες και επίσης τα δημόσια και δη τα φορολογικά έσοδα σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Παράλληλα οι κρατικές παρεμβάσεις για την άμβλυνση των συνεπειών της κρίσης αύξησαν τις δημόσιες δαπάνες και διεύρυναν το έλλειμμα σε όλη την ΕΕ. Πολύ περισσότερο στην Ελλάδα.

2. Εθισμός του ελληνικού κεφαλαίου σε άμεσες ενισχύσεις

Η διάσωση των προβληματικών επιχειρήσεων την δεκαετία του ’80 και οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου των άμεσων ενισχύσεων προς τις επιχειρήσεις υπό την μορφή ρευστού. Σταθερά ωστόσο τις τελευταίες δεκαετίες οι ελληνικές επιχειρήσεις, ειδικότερα η αφρόκρεμα τους ενισχύονται με δις. κάθε χρόνο, υπό την μορφή αναπτυξιακών κινήτρων μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Τα σκάνδαλα και οι ρεμούλες ανθούν με συνεργούς τα δύο κόμματα εξουσίας (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ) και τις μεγάλες επιχειρήσεις, αυτές ακριβώς που επέβαλαν το Μνημόνιο και εμφανίζονται να ανησυχούν για τα ελλείμματα.

3. Ιδιωτικοποιήσεις

Με την επίκληση του εξορθολογισμού και της μείωσης του κράτους τα δημόσια έσοδα απώλεσαν πηγές εσόδων που απέδιδαν στο διηνεκές έναντι πινακίου φακής. Το παράδειγμα του ΟΤΕ που πουλήθηκε στην γερμανική Deutsche Telecom από την κυβέρνηση της ΝΔ κάτω από εντελώς αδιαφανείς διαδικασίες και με τίμημα που ισούταν με τα έσοδα του δημοσίου για έναν χρόνο είναι το πιο γνωστό αλλά δεν είναι και το μοναδικό.

4. Εξοπλισμοί

Μια ματιά να ρίξει κανείς στα ποσά που δαπανώνται διεθνώς για εξοπλισμούς νομίζει πως η Ελλάδα είναι η στρατιωτική υπερδύναμη της Ευρώπης και της Μεσογείου. Ενδεικτικά, όταν κατά μέσο η ΕΕ των 27 δαπανά το 1,6% του ΑΕΠ της για εξοπλισμούς, η Ελλάδα αφιερώνει το 3,3% [4]. Ποσοστό διπλάσιο του μέσου ευρωπαϊκού και τριπλάσιου αυτού που δαπανούν άλλες γειτονικές χώρες όπως οι μεσογειακές ευρωπαϊκές. Πρόκειται δε για εξοπλισμούς εν πολλοίς αχρείαστους μια και επιβάλλονται από το ΝΑΤΟ εξυπηρετώντας τις επιθετικές, τρομοκρατικές του αποστολές και όχι τη φύλαξη των συνόρων.

5. Χαμηλή φορολογία του κεφαλαίου

Η Ελλάδα έχει ένα από τους χαμηλότερους λόγους φορολογικών εσόδων προς ΑΕΠ: 32,6% του ΑΕΠ όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ των 27 και την ευρωζώνη είναι 37% και στη Δανία που έχει τον υψηλότερο λόγο 48%. Τα χαμηλά φορολογικά έσοδα είναι ωστόσο απόρροια της χαμηλής, σχεδόν συμβολικής, φορολόγησης του κεφαλαίου. Αυτό φαίνεται από την μεγαλύτερη απόκλιση που εμφανίζουν οι συντελεστές φορολόγησης κεφαλαίου στην Ελλάδα σε σύγκριση με την ΕΕ: 15% είναι στην Ελλάδα όταν στην ευρωζώνη οι αντίστοιχοι φορολογικοί συντελεστές είναι 27% [5] .

6. Συμμετοχή στην ευρωζώνη

Η συμμετοχή της Ελλάδας στην ΕΟΚ το 1981 και στην ευρωζώνη το 2002 αρχικά επιτάχυνε τις διαδικασίες εκκαθάρισης κεφαλαίου εις βάρος της μεταποίησης, της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της συνολικής απασχόλησης και, φυσικά, των δημοσίων εσόδων. Πέραν αυτού η αιτία για το χαμηλό ποσοστό των εξαγωγών στο σύνολο του ΑΕΠ (21% έναντι 40% για τη ζώνη του ευρώ) πρέπει να αναζητηθεί στην υιοθέτηση μιας νομισματικής πολιτικής όχι απλώς ακατάλληλης αλλά διαμετρικά αντίθετης με τα συμφέροντα της ελληνικής οικονομίας. Αρκεί να αναφέρουμε ότι η ελληνική οικονομία καλείται να επιβιώσει σε ένα περιβάλλον ανατίμησης του «εθνικού» της νομίσματος μέσα σε μια 10ετία κατά 64% (τόσο έχει ανατιμηθεί το ευρώ έναντι του δολαρίου από τις 2/1/2002 μέχρι χθες) όταν κατά το παρελθόν ανά 7 χρόνια προέβαινε σε υποτιμήσεις. Αυτό το γεγονός, μαζί με τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Εε στην εφαρμογή αντιλαϊκών πολιτικών υπογραμμίζουν, κατά τη γνώμη μου, την ανάγκη εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη και την ΕΕ.

7. Εξυπηρέτηση δημόσιου χρέους

Οι δαπάνες εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους από το 1991 μέχρι και το 2011 ανήλθαν σε 513 δισ. Ευρώ (Πίνακας 1). Οι δε εξοφλήσεις βραχυπρόθεσμων τίτλων μόνο τα τελευταία 9 χρόνια (2003 – 2011) ανέρχονται σε 151 δισ. Εύκολα συνάγεται ότι τα τελευταία 20 χρόνια έχουμε πληρώσει δύο φορές το δημόσιο χρέος. (Ξεκάθαρη περίπτωση ανατοκισμού!)

Ο καταστροφικός ρόλος της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους στα δημόσια οικονομικά φαίνεται επίσης από το γεγονός ότι τα φορολογικά έσοδα (52,9 δισ. ευρώ) φθάνουν και περισσεύουν για τις απαραίτητες κοινωνικές δαπάνες : αποδοχές δημοσίων και συντάξεις, χρηματοδότηση ασφαλιστικών ταμείων και δαπάνες υπουργείου Υγείας, Παιδείας και Άμυνας (51,6 δις.). Λεφτά υπάρχουν λοιπόν αν σταματήσει να εξυπηρετείται το δημόσιο χρέος που μόνο φέτος για τόκους και χρεολύσια θα απορροφήσει 62 δισ. ευρώ. Τρεις φορές περισσότερα απ’ όσο οι αποδοχές και οι συντάξεις και δέκα φορές περισσότερα απ’ όσα θα πάνε στην Παιδεία. Να γιατί το δημόσιο χρέος δεν πρέπει να πληρωθεί. Το έχουμε ήδη πληρώσει πολλές φορές! Να γιατί πρέπει να διαγραφεί κάτω από μαζικούς λαϊκούς αγώνες που θα επιβάλλουν την ανατροπή του μνημονίου, της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου και των πολιτικών λιτότητας.

 

 

 

Παραπομπές

[1] Δημοσιεύθηκε στον Τύπο στις 19 Απρίλη με αφορμή την καθιερωμένη δημοσιοποίηση της έκθεσης του Διοικητή.

[2] Eurostat news release 42/2011,16 March 2011: Fourth quarter 2010 compared with fourth quarter 2009 – Euro area hourly labor costs rose by 1,6%.

[3] Πηγή: Bank of International Settlements. Δημοσιεύθηκαν στον ελληνικό Τύπο στις 21 Απρίλη.

[4] www.sipri.org και www.eda.europa.eu

[5] Eurostat: Taxation trends in the European Union, main results, 2010 edition.

 

* Παρασκευή 6 Μαΐου 2010

 

ΠΗΓΗ: 08/05/2011, http://leonidasvatikiotis.wordpress.com/2011/05/08/%ce%bf%ce%b9-%ce%b1%ce%b9%cf%84%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%bf%cf%83%ce%b9%ce%bf%ce%bd%ce%bf%ce%bc%ce%b9%ce%ba/

Στημένη παρτίδα

 

Του Δημήτρη Καζάκη*

 

Κάποιοι έχουν ποντά­ρει πολλά στην ελ­ληνική χρεοκοπία» φέρεται να δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου στη γαλλική «Liberation» (2.5). Και λέει όντως αλήθεια. Όχι, δεν παλαβώσαμε, απλώς, χωρίς να το θέλει, ο κ. υπουργός ομολογεί μια αλήθεια. Πράγματι, ισχυρά τρα­πεζικά και επιχειρηματικά συμφέρο­ντα της ημεδαπής και της αλλοδαπής έχουν επενδύσει στην ελληνική χρεο­κοπία. Μόνο που έχουν επενδύσει όχι στο να δουν άμεσα μια αναδιάρθρω­ση του ελληνικού χρέους ούτε στο να γίνει επίσημη πτώχευση όσο το δυνα­τόν γρηγορότερα.

Αντίθετα, επιδιώκουν με κάθε μέσο και τρόπο τη μεγαλύτερη δυνατή επιμήκυνση της τωρινής κατάστασης. Τα κέρδη τους δεν προέρχονται από τη μια κι έξω πτώχευση της Ελλάδας, αλ­λά από τη συνέχιση της τωρινής πορεί­ας όσο το δυνατόν περισσότερο.

Ο λόγος είναι απλός. Η ύφεση έχει περιορίσει δραστικά τις δυνατότη­τες κέρδους στις χρηματαγορές, που αποτελούν εδώ και χρόνια τη λοκομοτίβα της παγκόσμιας οικονομίας. Εί­ναι χαρακτηριστικό ότι τον περασμέ­νο Μάρτιο, ενώ η κεφαλαιοποίηση στα χρηματιστήρια αυξήθηκε σε ετή­σια βάση κατά 17,8% σε παγκόσμιο επίπεδο, ο αριθμός των μετοχών που μπήκαν σε διαπραγμάτευση αυξήθη­κε μόλις κατά 2,6% και ο συνολικός αριθμός των καταχωρισμένων επιχει­ρήσεων αυξήθηκε ακόμη λιγότερο, δηλαδή κατά 1,4%.

Έτσι έχουμε μια οικονομία που προ­σπαθεί να κινηθεί με συγκεντρωμένα κεφάλαια σε αναλογικά πολύ λιγότε­ρες εταιρείες και μετοχές σε μια πα­γκόσμια οικονομία όπου τα μερίδια αγορών συνεχίζουν να συστέλλονται. Έτσι προέκυψε αυτή η δυσανάλογη εκτίναξη της κεφαλαιοποίησης.

Οι χρηματαγορές αδυνατούν να επεκταθούν μέσα από νέες εταιρεί­ες, νέες μετοχές, νέα προϊόντα, νέα ραγδαία πιστωτική επέκταση. Σε συν­θήκες λοιπόν όπου οι χρηματαγορές αυτές δεν προσφέρουν νέες ευκαιρί­ες μέσα από μια πραγματική επέκτα­ση της βάσης αναφοράς τους, τότε τι απομένει για τις τράπεζες και τους επενδυτές που έχουν συγκεντρωμένα στα χέρια τους τον κύριο όγκο των κε­φαλαίων διεθνώς; Η ένταση της κερ­δοσκοπίας με τις διαδικασίες χρεοκο­πίας, καταστροφής και απαξίωσης των οικονομιών.

Αυτή είναι η στρατηγική που έχει επιλέξει το διεθνές χρηματιστικό κε­φάλαιο για την άνοδο της κερδοφο­ρίας του στις συνθήκες της παρατε­ταμένης ύφεσης που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία. Φυσικά με την αμέριστη συμπαράσταση των κυβερ­νήσεων και των οργανισμών της «πα­γκόσμιας διακυβέρνησης», όπως είναι το ΔΝΤ και η Ε.Ε.

Όχι, δεν θέλουν την άμεση χρεοκο­πία των προβληματικών οικονομιών. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι ποντάρουν όλα τους τα λεφτά σε μία μόνο κίνηση, ότι πολύ απλά ζητούν τα ρέστα τους, για να χρησιμοποιήσουμε έναν όρο του τζόγου.

Υπέρ κερδοσκόπων

Όμως η παρτίδα είναι ακόμη στη μέ­ση της. Μας το διαβεβαιώνει ο ίδιος ο κ. Παπακωνσταντίνου στη συνέντευξή του στη «Liberation». «Βρισκόμαστε στη μέση του τούνελ – πολύ μακριά για να δούμε από πού ξεκινήσαμε, πράγμα που σημαίνει ότι πολλές φο­ρές ξεχνάμε ότι γλιτώσαμε παρά λίγο τη χρεοκοπία – και πολύ μακριά από την έξοδο για να μπορούμε να δούμε φως» είπε χαρακτηριστικά. Με άλλα λόγια, η παρτίδα του τζόγου με τη χρε­οκοπία της Ελλάδας έχει ακόμη αρκε­τές μοιρασιές έως το τέλος.

Ο έξυπνος επενδυτής κεφαλαίου, ιδίως εκείνος με τις κατάλληλες πο­λιτικές διασυνδέσεις, δεν ποντάρει ποτέ σε μια κίνηση. Εκτός αν δεν έχει άλλη επιλογή. Αυτό που τον ενδιαφέ­ρει είναι να υπάρχουν οικονομίες σε κατάσταση χρεοκοπίας επ' αόριστον. Όσο οι οικονομίες αυτές συντηρούνται στον αφρό από μηχανισμούς χρηματο­δοτικής στήριξης, τόσο μεγαλύτερες ευκαιρίες διαθέτει για κερδοσκοπία με την κατάστασή τους.

Η διαχείριση του χρέους είναι πολύ πιο προσοδοφόρα από την εξόφλη­ση του χρέους. Φανταστείτε για λίγο ότι ήσασταν ένας από τους βασικούς κατόχους των ελληνικών κρατικών ομολόγων. Τι θα σας συνέφερε καλύ­τερα; Να περιμένετε να εξοφλήσετε τους τίτλους που κατέχετε στην ημε­ρομηνία λήξης τους, προσδοκώντας μόνο το επιτοκιακό κέρδος τους, ή να παίξετε τους τίτλους σας σε διάφορα παιχνίδια κερδοσκοπίας στη δευτε­ρογενή αγορά και, αφού σας αποφέ­ρουν τα διπλά και τρίδιπλα, τότε να τα καταθέσετε για εξόφληση; Φαντάζο­μαι ότι πολύ λίγοι θα επέλεγαν την πρώτη λύση.

Έτσι συμβαίνει και με τη χρεοκοπία της Ελλάδας. Οι τράπεζες και οι επενδυτές που κατέχουν τον κύριο όγκο των κρατικών τίτλων χρέους, γνωρίζουν πολύ καλά ότι, αν η χώρα οδη­γηθεί μεμιάς σε επίσημη πτώχευση, τα κέρδη τους θα είναι περιορισμένα και αμφίβολα.

Επομένως αυτό που τους συμφέρει είναι να κρατήσουν τη χώρα στον αφρό για όσο μπορούν και τους επιτρέπει η γενικότερη κατάσταση της ευρωζώνης, ώστε να κερδοσκοπήσουν με κά­θε διαθέσιμο τρόπο. Κι όταν εξαντλή­σουν κάθε περιθώριο κερδοσκοπίας, τότε μόνο θα επιτρέψουν στη χώρα να βουλιάξει στην άβυσσο της επίσημης πτώχευσης. Αφού, όμως, πρώτα έχουν εξασφαλίσει την εκποίησή της και την προστασία των ομολόγων τους από αυθαίρετες περικοπές (κουρέματα) και αναδιαρθρώσεις.

Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που ο κ. Παπακωνσταντίνου επιμένει για μια ακόμη φορά στη «Liberation» ότι «δεν πρέπει να υπάρξει κούρεμα, δεν πρέπει να υπάρξει αναδιάρθρωση». Με τις δηλώσεις του, ο υπουργός επιδιώκει να διαβεβαιώσει όλους αυτούς που κερδοσκοπούν ασύστολα με τη συ­νεχιζόμενη χρεοκοπία της χώρας ότι στο τέλος της ημέρας δεν πρόκειται να υπάρξει αναδιάρθρωση του χρέους που θα πλήξει τα συμφέροντά τους.

Γι' αυτό και ζητά, για μια ακόμη φο­ρά, αυτό που επιθυμούν διακαώς οι ίδιοι οι κερδοσκόποι, την επιμήκυνση του χρέους με αρχή τα 110 δισ. ευρώ της Σύμβασης Δανειακής Διευκόλυν­σης του μηχανισμού της τρόικας. Και βλέπουμε. Όσο επιμηκύνεται η κα­τάσταση χρεοκοπίας της χώρας τόσο μεγαλύτερα κέρδη προσδοκούν από τα παιχνίδια στις αγορές ομολόγων και από την εκποίηση της χώρας.

Η χαρά του «σορτάκια»

Μια από τις διαδεδομένες πρακτι­κές κερδοσκοπίας με ελληνικά ομό­λογα τους τελευταίους μήνες είναι η «ανοιχτή πώληση». Η «ανοιχτή πώληση» (short selling) είναι μια τακτική πολύ γνωστή σε όσους ξέρουν τη χρη­ματαγορά. Σημαίνει να στοιχηματίζεις ενάντια σε ένα περιουσιακό στοιχείο με δανεικά χρήματα, με την προσδο­κία να κερδίσεις όταν η αξία του πά­ρει την κάτω βόλτα. Ένας κερδοσκό­πος μπορεί να «πουλήσει ανοιχτά» με το να δανειστεί το χρέος ενός κράτους σαν της Ελλάδας στην τρέχουσα τιμή του, με την ελπίδα να το πουλήσει αρ­γότερα σε χαμηλότερη τιμή και να τσε­πώσει τη διαφορά. Για παράδειγμα: Την 1η Ιανουαρί­ου 2010 εκτιμώ ότι τα ελληνι­κά διετή ομόλογα θα πάρουν την κάτω βόλτα τους αμέσως επόμενους μήνες. Πάω σε μια τράπεζα όπως η Goldman Sachs ή η Deutsche Βank και  δανείζομαι για έξι μήνες, στην ονομαστική τους αξία, 10 εκατ. ευρώ από το διετές ομόλογο του 2013 της ελληνικής κυβέρνη­σης, το οποίο εκείνη τη στιγμή πωλεί­ται στη δευτερογενή αγορά στα 0,91 ευρώ. Για το δάνειο αυτό θα πρέπει να πληρώσω στην τράπεζα το επιτό­κιο που προσδοκά να εισπράξει από το ομόλογο – αν το επιτόκιο είναι γύ­ρω στα 5% ετησίως, τότε για την περί­οδο του δανείου αντιστοιχεί περίπου στο 2,5% ή 250.000 ευρώ.

Αμέσως πηγαίνω και πουλάω το ομόλογο στην αγορά για 0,91 ευρώ και έτσι παίρνω 9,1 εκατ. ευρώ (0,91 ευρώ x 10 εκατ. ευρώ σε ονομαστική τιμή). Η πρόβλεψή μου επαληθεύε­ται τον Μάιο, με την ονομαστική τιμή του διετούς ομολόγου να χάνει γύρω στο 26% της ονομαστικής αξίας του. Τότε αγοράζω ξανά το ομόλογο σε τι­μή 0,67 ευρώ και πληρώνω 6,7 εκατ. ευρώ. Επιστρέφω το ομόλογο που έχω δανειστεί από την τράπεζα και της καταβάλλω επιπλέον τον τόκο των 250.000 ευρώ.

Το κέρδος μου επειδή εκτίμησα σω­στά την κατάσταση ήταν επομένως 2,15 εκατ. ευρώ – τα 9,1 εκατ. ευ­ρώ που πήρα πουλώντας τα ομόλογα όταν τα δανείστηκα την 1η Ιανουαρί­ου, μείον τα 6,7 εκατ. ευρώ που έπρε­πε να πληρώσω για την επαναγορά τους, μείον τις 250.000 ευρώ τόκο που έπρεπε να πληρώσω στην τράπε­ζα για το εξάμηνο δάνειο.

Κέρδος από το μηδέν

Να ένας τρόπος να κερδίζει κανείς από το μηδέν, χωρίς να έχει στην κα­τοχή του ούτε καν τα ομόλογα με τα οποία κερδοσκοπεί. Φυσικά το να πεί­σει κάποιος την τράπεζα να του δανεί­σει ομόλογα μιας κάποιας αξίας για να τα «σορτάρει» στη δευτερογενή αγο­ρά, δεν είναι ένα απλό ζήτημα. Ούτε μπορεί να το κάνει ο οποιοσδήποτε. Θα πρέπει να έχει την απαραίτητη επιφάνεια και τις ευκόλως εννοούμε­νες διασυνδέσεις.

Όπως μπορεί καταλάβει ο καθένας, η τράπεζα, δηλαδή αυτός που δανείζει, είναι ο μόνος που σίγουρα δεν χάνει. Αντίθετα, κερδίζει επιπλέ­ον τόκους από αυτή τη διαχείριση των ομολόγων της. Γι' αυτό οι μεγάλες τρά­πεζες, που κατέχουν τον κύριο όγκο των ελληνικών ομολόγων, ενισχύουν με κάθε τρόπο αυτού του τύπου την κερδοσκοπία. Έτσι κατορθώνουν να κερδίζουν χωρίς να είναι αναγκασμέ­νες να ξεφορτωθούν τα ομόλογα που διαθέτουν κοψοχρονιά. Κι επιπλέον προσδοκούν ότι σε μια τελική ανα­διάρθρωση χρέους, όταν κριθεί ανα­γκαίο και αναπόφευκτο, θα έχουν δι­ασφαλίσει μεγάλες ανταποδόσεις από την εκποίηση της χώρας, ακόμη κι αν υποστούν σημαντικό «κούρεμα».

Φανταστείτε, όμως, ότι στην προ­σπάθεια να «σορτάρει» κάποιος τα ομόλογα έχει τις απαραίτητες πολι­τικές διασυνδέσεις ώστε να εξασφα­λίσει δηλώσεις και κινήσεις που θα πυροδοτήσουν ένα σπιράλ καθόδου των τιμών για τους συγκεκριμένους τίτλους.

♦ Είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Σόιμπλε πυροδότησε τον θόρυβο για την επικείμενη αναδιάρ­θρωση του ελληνικού χρέους με δη­λώσεις του στις 14.4;

♦ Είναι τυχαίο ότι συντηρήθηκε αυ­τός ο θόρυβος από οικονομικούς συμβούλους και στελέχη της γερμανικής κυβέρνησης;

♦ Είναι τυχαίο  που   ακολούθησε ένας ολόκληρος βομβαρδισμός δηλώ­σεων, αναλύσεων, σχολίων, σεναρίων και αντιδηλώσεων σχετικά με την επι­κείμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους;

♦ Και είναι να απορεί κανείς: Γιατί το διετές ομόλογο έφτασε μέσα σε λι­γότερο από έναν μήνα σε απόδοση της τάξης του 26%;

Όχι βέβαια. Τίποτε από όλα αυτά δεν ήταν τυχαία. Τραπεζίτες, επιχειρη­ματίες, επενδυτές και πολιτικοί έπαι­ξαν και κέρδισαν εκατομμύρια με το «σορτάρισμα» ελληνικών ομολόγων όλο αυτό το διάστημα. Επίκεντρο αυ­τής της κερδοσκοπίας ήταν πρωτίστως το διετές ελληνικό ομόλογο και δευτερευόντως το πενταετές.

Κυβέρνηση – μεσάζοντας των τοκογλύφων

Όμως οι επιθέσεις αυτές της κερδοσκοπίας δεν βρίσκονται σε διαρκή κλιμάκωση. Αν η επίθεση επιμείνει, οι κερδοσκόποι μπορούν να εξαναγκάσουν μια κυβέρνηση να χρεοκοπήσει. Όμως κάτι τέτοιο θα τους στερήσει τη δυνατότητα να επαναλάβουν την επιδρομή. Ο μόνος τρόπος για να έχουν οι κερδοσκόποι τη δυνατότητα να επι­τίθενται ξανά και ξανά, χωρίς τον άμεσο κίνδυ­νο της επίσημης πτώχευσης του θύματός τους, είναι ένας: Η χώρα υπό χρεοκοπία να βρει τρό­πο να χρηματοδοτήσει τις δανειακές της ανά­γκες και να συνεχίσει στον ίδιο δρόμο

Μηχανισμός και «μηχανή»

Το ταμείο διάσωσης που δημιουργήθηκε πέ­ρυσι από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να «διευκολύνει» χρηματοδοτικά την Ελλάδα και τα άλλα προβληματικά κράτη, όπως την Ιρλανδία και τώρα την Πορτογαλία, κά­νει ακριβώς αυτό. Με την προϋπόθεση ότι οι χώ­ρες αυτές εφαρμόζουν δραστικά προγράμματα λιτότητας, ώστε στην προσπάθειά τους να μειώ­σουν τα ελλείμματά τους σε σύντομο χρονικό δι­άστημα να εξοικονομήσουν περισσότερο χρήμα για τους τοκογλύφους και τους κερδοσκόπους. Κι έτσι ο μηχανισμός στήριξης για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία δημιούργη­σε το ιδανικό περιβάλλον για απανωτές κερδο­σκοπικές επιδρομές στα ομόλογα των υπό χρε­οκοπία χωρών. Εκ του ασφαλούς. Εξασφαλίζο­ντας ταυτόχρονα ότι οι χώρες αυτές έχουν μπει υπό εκκαθάριση και βρίσκονται στο έλεος των δανειστών τους, ώστε, όταν έρθει η στιγμή να εξαργυρωθούν τα ομόλογα, να μην επωμιστούν σημαντικές ζημιές.

Φανταστείτε ακόμη ότι, στην προσπάθειά σας να «σορτάρετε» ελληνικά ομόλογα, έχετε αρω­γό την ελληνική κυβέρνηση. Κι εκεί που εξαρτάστε από την κατάσταση της δευτερογενούς αγοράς, που ποτέ δεν είναι σίγουρη, έρχεται η κυβέρνηση μέσω του ΟΔΔΗΧ και σας αγοράζει το ομόλογο ή το έντοκο γραμμάτιο που θέλετε να «σορτάρετε» σε τιμή αρκετά υψηλότερη από την τιμή που βρίσκεται στην αγορά. Φαντασίες; Ίσως. Δείτε όμως τι ομολόγησε ότι έκανε η κυ­βέρνηση μέσω του ΟΔΔΗΧ.

Τι τρέχει με τον ΟΔΔΗΧ;

Με αποφάσεις του υφυπουργού Οικονομικών Σαχινίδη, μέσα στον Φεβρουάριο έγιναν από τον ΟΔΔΗΧ επιλεκτικές επαναγορές κρατικών τίτλων χρέους συνολικής αξίας 2,3 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τη «Ναυτεμπορική» (2.5), «ελάχιστα έως ανύπαρκτα είναι τα οφέλη του Ελληνικού Δημοσίου από τις επαναγορές ομολόγων και εντόκων γραμ­ματίων, που πραγματοποίησε ο ΟΔΔΗΧ από τα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου, δεδομένου ότι οι τιμές στις οποίες επαναγοράστηκαν κρατι­κοί τίτλοι είναι πάνω από το 97, όταν οι τιμές τους στη δευτερογενή αγορά κυμαίνονται στην ίδια περίοδο από το 50 έως το 75». Με άλλα λόγια, κάποιοι στην κυβέρνηση αποφάσισαν ότι έπρεπε να επαναγοράσουν τίτλους και μάλιστα όχι ανοιχτά με δημοπρασία, αλλά κρυφά και επιλεκτικά, σε τιμές πολύ υψηλότε­ρες από ό,τι είχαν εκείνη τη στιγμή στη δευτε­ρογενή αγορά. Αυτό φυσικά δεν απέφερε κανέ­να ουσιαστικό όφελος στο κράτος. Όμως έδωσε μια τεράστια πρόσθετη δυνατότητα κερδοσκο­πίας σε ορισμένους εκλεκτούς με τις κατάλλη­λες διασυνδέσεις…

Στην υγειά σας, κορόιδα Έλληνες…

Φανταστείτε τώρα ότι είστε ένας επενδυτής, στενός φίλος της ηγεσίας του κυβερνώντος κόμματος ή, ακόμη καλύτερα, ένας από τους διαχειριστές αξιών του κυβερνώντος κόμματος ή, τέλος πάντων, κάποιος με χοντρές διασυνδέσεις και θέλετε να κερδίσετε «σορτάροντας» το τρίμηνο έντοκο γραμμάτιο του Δημοσίου που βρίσκεται στην κατοχή σας και λήγει στις 20.3.11 με ονομαστική αξία 1.000.000 ευρώ. Η τιμή του στη δευτερογενή είναι ήδη πολύ χα­μηλή και είναι μάλλον δύσκολο να πέσει ακόμη χαμηλότερα σύντομα. Όμως μη φοβάστε. Έρχεται ο ΟΔΔΗΧ και σας αγοράζει στις 8.2.11 τον τίτλο σε τιμή 0,99 ευρώ, δηλαδή για 990.000 ευρώ. Τότε εσείς τρέχετε στη δευτερογενή αγορά και επαναγοράζετε τον συγκεκριμένο τίτλο για 750.000 ευρώ και τσεπώνετε την διαφορά των 240.000 ευρώ. Ταυτόχρονα κρατάτε και τον τίτλο, ο οποίος λήγει τον Μάρτιο, οπότε πάτε σαν κύρι­ος και εισπράττετε επίσης το 1.000.000 ευρώ, που είναι η ονομαστική τιμή του τίτλου σας. Έτσι εκεί που ο κάτοχος αυτού του τίτλου θα περίμενε μια φυσιολογική απόδοση της τάξης των 45.000 ευρώ από το επιτόκιο, βρέθηκε τε­λικά να κάνει μια μπάζα της τάξης των 285.000 ευρώ. Φυσικά όλα αυτά μπορεί να είναι απλώς ένα σενάριο φαντασίας. Και να ισχύει αυτό που δήλωσε ο κ. Χριστοδούλου, διευθυντής του ΟΔΔΗΧ, ότι επρόκειτο για μια απλή «άσκηση ταμειακής διαχείρισης». Ποιος ξέρει; Σίγουρα όχι όλοι αυτοί που καλούνται να πληρώσουν τον λογαριασμό. Εις υγείαν λοιπόν των κορόιδων, των γνωστών υποζυγίων, που θα κληθούν να καταθέσουν τον ιδρώτα τους, το εισόδημα και τη σύνταξή τους στο ταμείο των κερδοσκόπων και των το­κογλύφων, τους οποίους τόσο πολύ μάχονται η κυβέρνηση και η τρόικα.

 

* Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Οικονομολόγος – Αναλυτής.

ΠΗΓΗ: (ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ “Π” ΣΤΙΣ 05-05-11), http://www.topontiki.gr/article/16481

Τι ζητά ο Σημίτης στο παζάρι της αναδιάρθρωσης;

 

Του Δημήτρη Καζάκη

 

«Η αναδιάρθρωση του χρέους θα απελευθερώσει δυνάμεις»  είπε ο κ. Κ. Σημίτης στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα της Κυριακής» (17/4/2011). Ο πρώην πρωθυπουργός  υποστήριξε ότι η Ελλάδα οφείλει να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους το ταχύτερο δυνατόν,  σε συνεννόηση ασφαλώς με τους ευρωπαίους εταίρους  της, και τόνισε ότι «μια καλά προετοιμασμένη αναδιάρθρωση»  μπορεί να αποδειχθεί καταλυτική ώστε «τα  επόμενα 15-20 χρόνια να είναι μια περίοδος στην οποία  θα ξαναχτίσουμε με αισιοδοξία μια σταθερή οικονομία  και θα επανενταχθούμε στην ευρωπαϊκή εξέλιξη».

Παραλλήλως, αντιτάχτηκε σε καλλιεργούμενες φήμες περί τραπεζικών κλυδωνισμών και επισήμανε με έμφαση ότι  «από την αναδιάρθρωση δεν κινδυνεύουν οι καταθέσεις». Εκτίμησε ότι ακόμη και αν η Ελλάδα υποστεί μια  20ετή δοκιμασία σκληρής λιτότητας για να αποφύγει την  αναδιάρθρωση, τίποτε δεν εγγυάται ότι θα επιτύχει την  αποπληρωμή του δημοσίου χρέους, αφού, όπως υπογραμμίζει,  «είναι επιπόλαιο να ελπίζουμε ότι τα επόμενα 20 χρόνια δεν θα προκύψουν οικονομικές αναταραχές, νομισματικές κρίσεις, ανατιμήσεις του  πετρελαίου» που θα έχουν ως αποτέλεσμα «να αναπαράγονται οι κρίσεις».

Σύμφωνα με τον κ. Σημίτη η αναδιάρθρωση τώρα από την Ελλάδα, θα αποτρέψει μια αναγκαστική και καταστροφική αναδιάρθρωση το 2013: «Η αναδιάρθρωση θεωρείται αναγκαία, ιδίως από οικονομολόγους και ερευνητικά κέντρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το κύριο επιχείρημά τους είναι ότι η αποπληρωμή του ελληνικού χρέους προϋποθέτει επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας οι οποίες είναι αμφίβολο αν θα επιτευχθούν. Εξαρτάται, για παράδειγμα, από την πραγματοποίηση πλεονασμάτων από το Δημόσιο σε ύψος και σε διάρκεια που δεν έχουν επιτευχθεί έως τώρα σε άλλες χώρες της Ένωσης. Πιστεύουν λοιπόν ότι ή θα πρέπει να περικοπεί το χρέος ή να επιμηκυνθεί κατά πολύ ο χρόνος εξόφλησής του και να μειωθεί δραστικά το επιτόκιο. Αναδιάρθρωση μπορεί να επιβληθεί στη χώρα το 2013 από το Εurogroup. Αν ζητήσουμε τη βοήθεια του νέου μηχανισμού στήριξης και το χρέος μας κριθεί μη βιώσιμο, η αναδιάρθρωση θα αποτελέσει τότε όρο της χρηματοδότησής μας. Η αναδιάρθρωση μπορεί να έχει πολύ αρνητικές συνέπειες και δεν είναι σκόπιμη όταν η χώρα είναι απροετοίμαστη και σε αδυναμία να ελέγξει τις επιπτώσεις. Μια καλά προετοιμασμένη αναδιάρθρωση θα βελτιώσει ουσιαστικά τη θέση μας».

Αυτά λέει σήμερα ο κ. Σημίτης. Και αξίζει να σταθούμε γιατί ο αρχιτέκτονας της «ισχυρής Ελλάδας» που αποδείχτηκε φούσκα, δεν ήταν πάντα τόσο ένθερμος υποστηρικτής της αναδιάρθρωσης του χρέους. Όταν ήταν υπουργός οικονομικών της κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου το 1985 είχε πάλι φουντώσει το ζήτημα της αναδιάρθρωσης του χρέους μέσα από διαπραγματεύσεις με τους δανειστές της χώρας. Πώς απαντούσε τότε ο κ. Σημίτης; «Η κυβέρνηση δεν πρόκειται να ζητήσει αναδιαπραγμάτευση του εξωτερικού δημόσιου χρέους της χώρας, γιατί η αναδιαπραγμάτευση θα ήταν άσκοπη ενέργεια, και αν το ζητούσαμε οι ξένες τράπεζες θα μας επέβαλαν κάποιους όρους και η χώρα θα εξετίθετο σ’ ορισμένες πιέσεις. Αντίθετα η καλύτερη λύση θα ήταν η αναχρηματοδότηση του χρέους, η σύναψη νέων δανείων για την εξυπηρέτηση των παλαιών.» (Τα Νέα, 27/11/1985)

Αξίζει να θυμηθούμε ότι το συνολικό δημόσιο χρέος της χώρας το 1984 ήταν μόλις το 49,4% του ΑΕΠ, ενώ το 1985 ανήλθε στο 58,3% του ΑΕΠ. Η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους αντιστοιχούσε το 1984 στο 5,5% του ΑΕΠ, ενώ το 1985 στο 6,8% του ΑΕΠ. Το 80% του δημόσιου χρέους εκείνη της εποχή ήταν εσωτερικό δραχμικό και αποτελούνταν κατά κύριο λόγο από δανειακές συμβάσεις με τράπεζες. Με άλλα λόγια η χώρα είχε μεγάλη ελευθερία κινήσεων στην διαχείριση του χρέους. Τι έκανε λοιπόν αδύνατη την αναδιαπραγμάτευση του δημόσιου χρέους τότε και την αναδιάρθρωσή του; Και πώς γίνεται σήμερα εγκλωβισμένοι στο ευρώ με ένα δημόσιο χρέος ολοκληρωτικά ελεγχόμενο από τις απρόσωπες αγορές κεφαλαίου και σε ύψος 2,5 φορές μεγαλύτερο απ’ ότι το 1985, να έρχεται πάλι ο κ. Σημίτης και να θεωρεί την αναδιάρθρωση και μάλιστα με πρωτοβουλία της ίδιας της Ελλάδας ως πιο πρόσφορη λύση; Ξέρει τι λέει ή απλά αρέσκεται να φλυαρεί για λόγους πολιτικής και οικονομικής σκοπιμότητας; Και τέλος πάντων πότε επιτέλους θα νιώσουν την ανάγκη οι αρχιτέκτονες της σημερινής χρεοκοπίας να απολογηθούν για ότι έλεγαν και κυρίως για ότι έπρατταν ως κυβερνώντες τόσα χρόνια;

Αλήθεια, αυτή η σύναψη νέων δανείων για την εξυπηρέτηση των παλαιών δεν αποτελεί την συνταγή της σημερινής χρεοκοπίας; Πώς είναι δυνατόν ένα κράτος που βρίσκεται σ’ έναν φαύλο κύκλο σύναψης διαρκώς νέων δανείων για να πληρώσει τα παλιότερα, να γλυτώσει την χρεοκοπία; Χρειάζεται πολύ σκέψη, ή ιδιαίτερη ευφυΐα για να καταλάβει κανείς ότι αυτή ακριβώς η συνταγή μας έχει φέρει στο σημερινό αδιέξοδο;

Αξίζει τον κόπο να σημειώσουμε ότι την ίδια εποχή ο ακαδημαϊκός Άγγελος Αγγελόπουλος σημείωνε στο Βήμα (15/9/1985): «Ανεξάρτητα από το ακριβές ύψος του εξωτερικού χρέους, εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι το χρέος αυξάνεται τελευταίως πολύ ταχύτερα από το εθνικό εισόδημα, ότι το προϊόν του χρησιμοποιείται, όπως είπαμε, κατά ένα μεγάλο μέρος, μέχρι 75% για την εξυπηρέτηση των παλαιότερων δανείων και το απομένον υπόλοιπο, ανεπαρκές άλλωστε, χρησιμοποιείται για καταναλωτικούς σκοπούς και όχι για παραγωγικές επενδύσεις…» Στο ίδιο μήκος κύματος λίγο νωρίτερα και ο πρώην διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Ξενοφών Ζολώτας, ο οποίος παρατηρούσε στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» (8/11/1984): «Κάθε νέα δανειακή επιβάρυνση με τις παρούσες συνθήκες θα αποτελέσει για το μέλλον περιοριστικό παράγοντα της καταναλώσεως και της αποταμιεύσεως και σοβαρό, ανασχετικό παράγοντα αναπτύξεως για την οικονομία.»

Όμως ο κ. Σημίτης τότε είχε τον δικό του χαβά: Συνάπτουμε νέα δάνεια για να πληρώσουμε τα παλιά. Κι αυτό γιατί ήξερε πολύ καλά το πόσο δεμένος ήταν ο ίδιος και η κυβέρνησή του με τις τράπεζες. Γι’ αυτό και προδίκαζε τότε ότι τυχόν αναδιαπραγμάτευση του χρέους θα οδηγούσε σε χειρότερους όρους και εκβιασμούς.

Σήμερα με το δημόσιο χρέος στα 150% του ΑΕΠ, με την εξυπηρέτηση του χρέους να υπερβαίνει το 35% του ΑΕΠ, χωρίς εθνικό νόμισμα και αιχμάλωτοι των διεθνών αγορών κεφαλαίου με πάνω από το 90% των νέων δανείων να πηγαίνουν στην πληρωμή παλιότερων δανείων, ο κ. Σημίτης έρχεται να μας προτείνει την αναδιαπραγμάτευση του χρέους και την αναδιάρθρωσή του! Πραγματικά, το θράσος του εν λόγω κυρίου δεν έχει όρια.

Ο πρώην πρωθυπουργός στοιχειοθετεί το ισχυρότερο επιχείρημα υπέρ της αναδιάρθρωσης έναντι των ευρωπαϊκών κέντρων που αντιδρούν στην  προοπτική αυτή όταν καταδεικνύει ότι η συσσώρευση  και η συνακόλουθη αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους  των περιφερειακών χωρών της Ένωσης δεν οφείλονται   μόνο στις λανθασμένες πολιτικές τους αλλά και «στις  ανισορροπίες που προκαλεί το χάσμα ανάπτυξης μεταξύ Βορρά και Νότου». Εκτιμά ότι για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες του χάσματος αυτού και να επιταχυνθεί η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση απαιτούνται «κοινοτική  αλληλεγγύη και διευκόλυνση των οφειλετριών χωρών».  Ταυτόχρονα ο κ. Σημίτης απαντά στις κατηγορίες που  διατύπωσε ο συγγραφέας και δημοσιογράφος κ. Μαρκ  Ρος στο «Βήμα της Κυριακής», σχετικά με το αν το swap  της Goldman Sachs βοήθησε την Ελλάδα να αποκρύψει  μέρος του χρέους της και έτσι να ενταχθεί στην ΟΝΕ. «Ο  Ρος παραποιεί χονδροειδώς τα γεγονότα» λέει ο πρώην πρωθυπουργός, εξηγεί με λεπτομέρειες την τότε συμφωνία και υπενθυμίζει ότι το 2001, έτος που έγινε το  swap, η Ελλάδα ήταν ήδη μέλος της ΟΝΕ.»

Αυτό όμως που δεν μας εξηγεί ο κ. Σημίτης είναι γιατί, αφού όλα καλώς έγιναν με το swap της Goldman Sachs, τότε μάθαμε γι’ αυτό μόλις τον Φεβρουάριο του 2010; Γιατί το συγκεκριμένο swap δεν δόθηκε στη δημοσιότητα όταν έγινε; Γιατί εξακολουθεί η κυβέρνηση να μην δίνει τη συγκεκριμένη σύμβαση στη δημοσιότητα; Γιατί δεν μας ξεκαθαρίζει ο κ. Σημίτης, η κυβέρνηση, ο κ. Τρισέ, ή όποιος δύναται, πόσες συμβάσεις swap έχουν γίνει και τι περιλαμβάνουν; Γιατί ο κ. Τρισέ αρνείται να δώσει τις συμβάσεις των ελληνικών swap στη δημοσιότητα επικαλούμενος ότι «θα κλονισθεί η εμπιστοσύνη του επενδυτικού κοινού στις αγορές»; Τι άλλο εκτός από μαφιόζικη πρακτική ομερτά υποδηλώνει αυτή η στάση;

 

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Crash, Μάιος, 2011

 

ΠΗΓΗ: Σάββατο, 7-5-2011, http://dimitriskazakis.blogspot.com/2011/05/blog-post_07.html

Το γαϊτανάκι της αναδιάρθρωσης και οι κρυφές επιδιώξεις

 

Του Δημήτρη Καζάκη

 

Θα γίνει τελικά αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους; Θα γίνει, αλλά αφού πρώτα εξαντληθούν όλοι οι άλλοι τρόποι εξόντωσης και εξάντλησης της ελληνικής οικονομίας. Παρά τον ορυμαγδό των σεναρίων, η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα είναι η τελευταία λύση που θα επιλεγεί από τους «προστάτες» μας και τις αγορές.

Κι αυτή δεν θα είναι μια λύση διεξόδου, ή έστω προσωρινής ανακούφισης, αλλά μια έσχατη λύση όπου μια εντελώς εξουθενωμένη οικονομία θα οδηγηθεί σε μια επιχείρηση συνολικής αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους με πιο πιθανό αποτέλεσμα την επίσημη πτώχευση τύπου Αργεντινής 2001.

Εν τω μεταξύ ο ελληνικός λαός θα χάσει τα πάντα, το κράτος θα ιδιωτικοποιηθεί στο σύνολό του και η χώρα θα ξεπουληθεί κομμάτι-κομμάτι σε ότι πιο αδίστακτο διαθέτει η εσωτερική και η διεθνής αγορά. Όσο προχωρά η εφαρμοζόμενη πολιτική των μνημονίων, τόσο πιο αδύνατη γίνεται μια ομαλή αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους. Πρώτα και κύρια λόγω του απόλυτου μεγέθους του, αλλά και του γεγονότος ότι αποτελείται κατά κύριο λόγο από ελεύθερα διαπραγματεύσιμα ομόλογα. Πιο συγκεκριμένα τα διαθέσιμα ομόλογα και οι βραχυπρόθεσμοι τίτλοι που έχουν εκδοθεί από το ελληνικό δημόσιο έως 31/12/2010 ανέρχονταν σε 285,7 δις ευρώ σε σύνολο δημόσιου χρέους 340,2 δις ευρώ. Με άλλα λόγια το 84% του συνολικού δημόσιου χρέους της χώρας είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμα ομόλογα.

Από αυτά θα πρέπει να πληρωθούν την επόμενη πενταετία με βάση την ημερομηνία λήξης τους, τα εξής: Το 2011 πάνω από 40 δις ευρώ. Το 2012 πάνω από 32 δις ευρώ. Το 2013 γύρω στα 36 δις ευρώ. Το 2014 κοντά στα 48 δις ευρώ. Το 2015 γύρω στα 28 δις ευρώ. Σύνολο πενταετίας 184 δις ευρώ. Με άλλα λόγια μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια θα πρέπει να εξοφληθεί το 54% του δημόσιου χρέους της 31/12/2010. Κι αυτό χωρίς να υπολογίζονται οι πληρωτέοι τόκοι, οι οποίοι στην πενταετία θα ξεπεράσουν αθροιστικά τα 95 δις ευρώ. Όπως επίσης χωρίς να υπολογίζεται και η αποπληρωμή του δανείου που έχει συνάψει η ελληνική κυβέρνηση με τις χώρες της ευρωζώνης και το ΔΝΤ, δηλαδή τα 110 δις ευρώ.

Αν λοιπόν το δημόσιο χρέος σταμάταγε να αυξάνεται στις 31/12/2010, το ελληνικό κράτος θα αντιμετώπιζε ληξιπρόθεσμες οφειλές στην επόμενη πενταετία της τάξης των 279 δις ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον τα 104 δις θα πρέπει να πληρωθούν μέσα στη διετία 2011-2012. Έναντι αυτών των υποχρεώσεων η χώρα έχει λαμβάνειν ακόμη από τον «μηχανισμό στήριξης» άλλα 78 δις ευρώ. Από πού μπορεί να εξασφαλίσει το ελληνικό κράτος τα υπόλοιπα 200 δις ευρώ που πρέπει να καταβάλει κατά κύριο λόγο στους κατόχους των ομολόγων του την επόμενη πενταετία; Από τις περικοπές των κρατικών δαπανών και την αύξηση των φορολογικών εσόδων; Μα με αυτά είναι ζήτημα αν μπορεί να αντιμετωπίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο παρά το μαγείρεμα το στοιχείων και τις απανωτές «αναθεωρήσεις» συνεχίζει να καλπάζει. Επισήμως κινείται στο 10,5% του ΑΕΠ για το 2010, αλλά ανεπίσημα βρίσκεται ανάμεσα στο 12-13%. Κι όπως πάει η κατάσταση μέσα στο 2011, μάλλον θα επιδεινωθεί περεταίρω. Πράγμα απολύτως φυσιολογικό αν σκεφτεί κανείς την ύφεση της ελληνικής οικονομίας που διαρκώς βαθαίνει.

Μήπως μπορεί να βρει τα επιπλέον δις με προσφυγή στις αγορές κεφαλαίου; Μέχρι στιγμής κάτι τέτοιο φαίνεται αδιανόητο για τα αμέσως επόμενα χρόνια. Αφήστε που ακόμη κι αν υπήρχε η δυνατότητα προσφυγής στις αγορές κεφαλαίου, ακόμη κι αν άνοιγαν οι αγορές για την Ελλάδα, το μόνο που θα κατόρθωνε το ελληνικό δημόσιο θα ήταν να φορτωθεί με ακόμη μεγαλύτερες, με ακόμη πιο δυσβάσταχτες υποχρεώσεις. Μπροστά στο αδιέξοδο, η ελληνική κυβέρνηση, μετά από «προτροπή» της τρόικας, έχει επιλέξει την έκδοση τρίμηνων και εξάμηνων έντοκων γραμματίων. Όμως αυτή η πρακτική από μόνη της προσθέτει τουλάχιστον 10-12 δις ευρώ στις ετήσιες υποχρεώσεις της χώρας. Κι έτσι επιδεινώνει το όλο πρόβλημα.

Είναι δυνατόν αυτό να συνεχιστεί; Όχι, και το γνωρίζουν όλοι. Το γνώριζαν εξαρχής, πριν καν επιβληθεί το μνημόνιο.

Θα προσέξατε ότι στην παραπάνω παράθεση των υποχρεώσεων της χώρας έως το 2015, δεν συμπεριλάβαμε την εξόφληση των 110 δις ευρώ του λεγόμενου «μηχανισμού στήριξης». Ο λόγος είναι απλός. Ακόμη κι αν μας τα χάριζαν τα δανεικά που μας έδωσαν με το αζημίωτο ευρωζώνη και ΔΝΤ και πάλι ο λογαριασμός του δημόσιου χρέους δεν βγαίνει. Το λέμε αυτό για να καταλάβετε πόσο μεγάλη ανοησία είναι η συζήτηση της λεγόμενης επιμήκυνσης των υποχρεώσεων από την δανειακή σύμβαση του μνημονίου. Όσο κι αν επιμηκυνθεί η εξόφληση των 110 δις ευρώ, με όποιους όρους και να γίνει, η ουσία και το αδιέξοδο δεν αλλάζει.

 

Οι ανάγκες χρηματοδοτικής στήριξης της Ελλάδας υπερβαίνουν κατά πολύ τα προβλεπόμενα από την δανειακή σύμβαση διευκόλυνσης που υπέγραψε η κυβέρνηση τον Μάιο του 2010. Το ΔΝΤ στην Τρίτη ενδιάμεση Έκθεση των ελεγκτών του, που δημοσιοποίησε τον περασμένο Μάρτιο, παραθέτει μια εκτίμηση των πραγματικών αναγκών χρηματοδοτικής στήριξης της Ελλάδας έως το 2015 και με βάση τα πιο αισιόδοξα σενάρια του μνημονίου. Η εκτίμηση παρατίθεται στον πίνακα και προβλέπει μια έκτακτη χρηματοδότηση της Ελλάδας από το 2011 έως το 2015 σημαντικά υψηλότερη από τα προβλεπόμενα της υπάρχουσας δανειακής σύμβασης. Έτσι η χρηματοδοτική στήριξη της Ελλάδας έως το 2015 προβλέπει ένα πρόσθετο κονδύλι της τάξης των 316,8 δις ευρώ συνολικά από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Πέρα από τα ήδη προβλεπόμενα των 110 δις ευρώ. Σ’ αυτό καλείται να συμβάλει η μεν ΕΕ κατά 308,2 δις ευρώ (έναντι 80 δις ευρώ που προβλέπεται από την υπάρχουσα δανειακή σύμβαση) και το δε ΔΝΤ κατά 118,6 δις ευρώ (έναντι 30 δις ευρώ της δανειακής σύμβασης).

Η έκθεση του ΔΝΤ δεν διευκρινίζει με ποιον τρόπο και πώς μπορεί να παρασχεθεί η πρόσθετη χρηματοδοτική στήριξη στην Ελλάδα. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι οι εκτιμήσεις αυτές αναδεικνύουν το πλήρες αδιέξοδο που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Κι αυτό γιατί ακόμη και αν υπήρχε η προθυμία εκ μέρους ΕΕ και ΔΝΤ για την επιπλέον χρηματοδότηση της Ελλάδας, είναι αδύνατον να βρεθούν οι απαραίτητη πόροι. Από που θα βρεθούν τα 427 δις ευρώ που απαιτούνται; Από τον ήδη εξανεμισμένο κρατικό κορβανά των μελών της ΕΕ, ή από το ΔΝΤ; Ιδίως όταν σκεφτεί κανείς ότι πίσω από την Ελλάδα, ακολουθεί η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, ενώ υποψήφιες για «διάσωση» είναι η Ισπανία και το Βέλγιο. Προς το παρών.

Μα καλά δεν τα γνώριζαν όλα αυτά πριν επιβληθεί το μνημόνιο; Τα γνώριζαν. Πρόκειται για απλά μαθηματικά, που όσο κι αν αναρωτιέται κανείς για το επίπεδο ευφυΐας των πρωτοκλασάτων υπουργών της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού, είναι σίγουρο ότι έχουν μάθει μέτρημα. Έστω και με τα δάχτυλα.

Όμως το μνημόνιο και η δανειακή σύμβαση διευκόλυνσης που υπέγραψε η κυβέρνηση τον περασμένο Μάιο, έχουν τελείως διαφορετική σκοπιμότητα. Με αυτά έδεσαν χειροπόδαρα την Ελλάδα προκειμένου να την προσφέρουν θυσία στον βωμό των αγορών και των κερδοσκοπικών ορέξεων των μεγάλων αρπακτικών της. Έτσι πίστευαν ότι διασφαλίζουν το ευρώ και περιορίζουν δραστικά το «μίασμα» της κρίσης χρέους για να μην εξαπλωθεί προς τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης. Προκειμένου να διασωθεί το ευρώ δεν συνιστά μεγάλη απώλεια η θυσία της Ελλάδας ως άλλης Ιφιγένειας. Όσο για τον λαό της, ποιος τον υπολόγισε ποτέ για να τον υπολογίσει τώρα. Μια ακόμη «παράπλευρη απώλεια» της κρίσης και του πολέμου των αγορών.

Με την επιβολή του μνημονίου και της δανειακής σύμβασης, τόσο η ΕΕ, όσο και το ΔΝΤ, είχαν το εξιλαστήριο θύμα που ήθελαν. Αφενός για να επιβάλουν ένα πρωτοφανές καθεστώς δουλοπαροικίας του χρέους, όπου μισθοί, συντάξεις, εισοδήματα, εργασία, δημόσια περιουσία, φυσικός πλούτος και εθνικό έδαφος υποθηκεύτηκαν και στην πράξη κατασχέθηκαν υπέρ τρίτων. Αφετέρου, ολόκληρη η χώρα βρέθηκε κυριολεκτικά στο έλεος των ισχυρών της ευρωζώνης για να την κομματιάσουν και να την ρίξουν βορά στα αρπακτικά της αγοράς. Θυμηθείτε ότι το Πάσχα πέρυσι, πανικόβλητοι οι παρατηρητές της αγοράς έβλεπαν τα spread να ξεπερνούν τις 400 μονάδες βάσης και την κυβέρνηση να καλεί σε βοήθεια την ΕΕ και το ΔΝΤ. Φέτος το Πάσχα τα spread αισίως έπιασαν τις 1400 μονάδες βάσης εν μέσω μιας γενικευμένης επίθεσης των αγορών εναντίον της υποτίθεται προστατευμένης και υποστηριζόμενης Ελλάδας.

Η κρίση χρέους εξέθεσε την Ελλάδα σε μια άγρια κερδοσκοπική επίθεση διαμέσου των αγορών. Στην αρχή είχε επικεντρωθεί κυρίως στα CDS. Ένας από τους επίσημους λόγους που η κυβέρνηση επικαλέστηκε για την αποδοχή του μνημονίου ήταν και η θωράκιση έναντι των κερδοσκοπικών επιθέσεων. Όμως η ένταξη στον «μηχανισμό στήριξης» εξέθεσε ακόμη περισσότερο την χώρα σε κερδοσκοπικές επιθέσεις. Σήμερα η κύρια μορφή κερδοσκοπίας με τα ελληνικά ομόλογα είναι η λεγόμενη «ανοικτή πώληση».

Ανοικτή πώληση (short selling) είναι μία τεχνική που χρησιμοποιείται από τους επενδυτές με σκοπό να κερδίσουν από την πτώση των τιμών περιουσιακών στοιχείων (μετοχές, ομόλογα, παράγωγα, κοκ). Οι επενδυτές δανείζονται περιουσιακά στοιχεία που δεν κατέχουν, από άλλους επενδυτές, τα πουλάνε και σε μεταγενέστερη χρονική στιγμή θα αναγκαστούν να τα αγοράσουν πάλι για να τα επιστρέψουν στο δανειστή. Ο δανειστής δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο γιατί θα πάρει πίσω τις μετοχές του συν μία μικρή απόδοση για την διάρκεια που τις είχε δανείσει. Ο short seller ελπίζει να κερδίσει από την πτώση των τιμών των χρεογράφων, επωφελούμενος την διαφορά στις τιμές μεταξύ ημερομηνίας αγοράς-πώλησης. Για παράδειγμα: Επενδυτής δανείζεται από άλλον επενδυτή, ομόλογα που δεν κατέχει, και τα πουλάει απευθείας, με την υποχρέωση να τα επιστρέψει στον δανειστή σε 6 μήνες.

· Αν οι τιμές πέσουν, ο short seller θα έχει κέρδη ίσα με τη διαφορά μεταξύ τιμής πώλησης και τιμής επαναγοράς, μείον το κόστος συναλλαγής, την αμοιβή και την απόδοση των μερισμάτων προς τον δανειστή.

·  Αν οι τιμές αυξηθούν ο short seller μπορεί να έχει απεριόριστη ζημία.

Οι τιμές των ομολόγων μπορούν να ανέβουν ή να πέσουν απεριόριστα αλλά ο επενδυτής είναι υποχρεωμένος να επιστρέψει τις μετοχές που δανείστηκε σε οποιαδήποτε τιμή μπορεί να αγοράσει. Άρα οι απώλειες μπορεί να είναι τεράστιες, γι' αυτό το short selling είναι μία επενδυτική τεχνική πολύ υψηλού ρίσκου. Μια τεχνική που προσφέρεται ιδιαίτερα για συνθήκες κρίσης.

Με την Ελλάδα εγκλωβισμένη στον «μηχανισμό στήριξης», τα ελληνικά ομόλογα έγιναν ιδανικός στόχος «ανοιχτών πωλήσεων». Οι ευρωπαϊκές τράπεζες που κατέχουν τον κύριο όγκο του δημόσιου χρέους της Ελλάδας ενίσχυσαν και ενισχύουν διαρκώς αυτήν την πρακτική, δανείζοντας σε short seller επενδυτές ελληνικά ομόλογα με σίγουρο κέρδος. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι παρά τον τζίρο πωλήσεων ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, οι ευρωπαϊκές τράπεζες εξακολουθούν εν πολλοίς να κατέχουν τον ίδιο όγκο στην κατοχή τους. Έτσι έχει στηθεί ένα απίστευτο φαγοπότι κυρίως με τα ελληνικά ομόλογα έως 5ετούς διάρκειας με «ανοιχτές πωλήσεις» στην δευτερογενή αγορά. Αυτό επιτρέπει και στους μεγάλους κατόχους ελληνικών ομολόγων να διατηρούν τα χαρτοφυλάκιά τους, χωρίς να είναι αναγκασμένοι να πουλήσουν με χασούρα και ταυτόχρονα να κερδίζουν σημαντικά από το δανεισμό ομολόγων σε short seller επενδυτές. Η τακτική αυτή ωθεί διαρκώς όλο και πιο χαμηλά τις αξίες των ελληνικών ομολόγων και εκτινάσσει τα επιτόκια.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιανουάριο του 2011 όσον αφορά τις τιμές των τίτλων αναφοράς, η τιμή του 3ετούς ομολόγου ήταν 83,78 στα τέλη του μηνός από 81,37 στα τέλη Δεκεμβρίου, του 10ετούς ομολόγου σε 70,97 από 66,01 και του 30ετούς ομολόγου σε 57,20 από 52,91. Η μικρή αύξηση αυτή αποτέλεσε μια καλή εκκίνηση για «ανοιχτές πωλήσεις». Μέσα σ’ ένα μήνα η τιμή του 3ετούς ομολόγου υποχώρησε σε 82,56 στα τέλη Φεβρουαρίου, του 10ετούς ομολόγου σε 69,52 και του 30ετούς ομολόγου σε 55,94. Αυτή η πτώση στις τιμές αναφοράς έδωσε την ευκαιρία στους κερδοσκόπους να αποκομίσουν μέσα από την «ανοιχτή πώληση» ελληνικών ομολόγων γύρω στα 140 εκατ. ευρώ κέρδη.

Τον επόμενο μήνα η τιμή του 3ετούς ομολόγου υποχώρησε σε 81,90 στα τέλη Μαρτίου από 82,56 στα τέλη Φεβρουαρίου, του 10ετούς ομολόγου σε 65,28 από 69,52 και του 30ετούς ομολόγου σε 54,55 από 55,94. Η υποχώρηση αυτή έδωσε την δυνατότητα στους κερδοσκόπους των «ανοιχτών πωλήσεων» να αποκομίσουν γύρω στα 100 εκατ. ευρώ κέρδη.

Το παιχνίδι όμως χόντρυνε όταν στις 14 Απριλίου, ο υπουργός οικονομικών της Γερμανίας Σόιμπλε βγήκε και για πρώτη φορά δήλωσε ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί τελικά να αναδιαρθρώσει το χρέος της. Από τότε ζούμε έναν πραγματικό παροξυσμό σεναρίων και δημοσιευμάτων που θέλουν την αναδιάρθρωση να είναι επικείμενη. Πέρα από τις πολιτικές σκοπιμότητες, η σεναριολογία αυτή διευκολύνει τα μέγιστα στο κερδοσκοπικό παιχνίδι των «ανοιχτών πωλήσεων», όπου το τελευταίο διάστημα πρωτοστατούν κυρίως Γερμανικές και Γαλλικές τράπεζες με πελάτες τους επιχειρηματίες, που οι ίδιες οι τράπεζες τους προτείνουν να «σορτάρουν» ελληνικά ομόλογα.

Η κερδοσκοπία αυτή το τελευταίο διάστημα έχει επικεντρωθεί κυρίως στα 2ετή ομόλογα των οποίων στις 27 Απρίλη η επιτοκιακή απόδοση εκτινάχθηκε στο 25,95%, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το φράγμα των 25%. Ενώ η επιτοκιακή απόδοση του 10ετούς ομολόγου έφτασε στο 16,34%, φτάνοντας την υψηλότερη τιμή εντός της ευρωζώνης για ένατη συνεχή ημέρα. Τραπεζίτες, επενδυτές και πολιτικοί αποκομίζουν περιουσίες ολόκληρες «σορτάροντας» τα ελληνικά ομόλογα, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση ετοιμάζεται να πάρει νέα πρόσθετα μέτρα περικοπών, λιτότητας και ύφεσης.

Το ζητούμενο για τους κερδοσκόπους και τις αγορές δεν είναι να αναγκάσουν την Ελλάδα σε άμεση αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά να πιέσουν το ΔΝΤ και κυρίως την ΕΕ σε πρόσθετη χρηματοδοτική στήριξη, που θα επιτρέψει να συνεχιστεί αυτό το παιχνίδι της κερδοσκοπίας. Ήδη το ΔΝΤ έχει ανακοινώσει επίσημα την πρόθεσή του να εντάξει την Ελλάδα στον μηχανισμό της Εκτεταμένης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης. Χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες για τον τρόπο και τους όρους μιας τέτοιας κίνησης. Αναμένεται σύντομα, ίσως και πριν από την σύνοδο κορυφής του Ιουνίου, κάτι ανάλογο να πράξει και η ΕΕ στα πλαίσια μιας ενδεχόμενης επιμήκυνσης της υπάρχουσας χρηματοδοτικής στήριξης. Κάτι που θα εμφανιστεί μάλλον ως επιβράβευση της συμμόρφωσης της Ελλάδας, αλλά και της αποδοχής των όρων του συμφώνου ευρώ και της «οικονομικής διακυβέρνησης» με βάση την οποία χάνεται μια δια παντός η εθνική κυριαρχία της χώρας και μετατρέπεται επίσημα σε διοικητική περιφέρεια των κεντρικών οργάνων της Ένωσης.

Η χώρα έχει δρόμο να διανύσει ακόμη μέχρι τον πάτο. Οι κερδοσκόποι, οι δανειστές και οι εκπρόσωποί τους, ντόπιοι και ξένοι, δεν έχουν πάρει ακόμη όλα όσα επιδιώκουν να πάρουν. Αυτό το νόημα έχουν και οι δηλώσεις που αποκλείουν την αναδιάρθρωση του χρέους για την Ελλάδα. Όπως δήλωσε στις 27/4 η Μαρία Φέκτερ, υπουργός οικονομικών της Αυστρίας, «δεν είμαι φίλος μιας αναδιάρθρωσης του χρέους γιατί θα άρει την πίεση από την ταχύτερη δυνατή εκτέλεση των μεταρρυθμίσεων και αυτό δεν είναι προς το συμφέρον μας… Ο καλύτερος τρόπος είναι να συνεχίσουμε να πιέζουμε για μεταρρυθμίσεις.» Αυτό που εννοεί με τις «μεταρρυθμίσεις» είναι, αφενός, η εκποίηση των πάντων και, αφετέρου, η υποβάθμιση της ζωής και της εργασίας των Ελλήνων πολιτών σε αβίωτο βαθμό.

Να γιατί οι «μεταρρυθμίσεις» θα συνεχιστούν. Να γιατί η λιτότητα, οι περικοπές και η ύφεση θα βαθύνουν όσο δεν παίρνει άλλο. Όχι γιατί το επιβάλει η υπερχρέωση της Ελλάδας, αλλά γιατί την απομυζούν με κάθε τρόπο τα κυκλώματα των κερδοσκόπων και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Crash, τεύχος Μαΐου, 2011

 ΠΗΓΗ: Σάββατο, 7 Μαΐου 2011, http://dimitriskazakis.blogspot.com/2011/05/blog-post.html

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΥΠΟΓΡΑΦΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ την επιτροπή λογιστικού ελέγχου (ΕΛΕ) ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

 

Του Γιώργου Βαζάκα*

 

Ξεκαθαρίζω  προκαταβολικά ότι διαφωνώ πως η επιτροπή λογιστικου ελέγχου αντιμετώπισης του ελληνικού δημόσιου χρέους μπορεί να δώσει λύση ικανοποιητική για το λαό μας και τους εργαζόμενους της χώρας μας.

Και αυτό γιατί:

1) Η Ελλάδα δεν είναι Ισημερινός, όπου ο κύριος όγκος  του χρέους του ήταν μέσα σε δανειακές συμβάσεις, ώστε έγινε εύκολο να διαπιστωθεί ποιες ήταν προϊόν ύποπτης συναλλαγής.

2) Το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι κυρίως ανώνυμα κρατικά ομόλογα ελεύθερα διαπραγματεύσιμα στις διεθνείς αγορές. Γι’ αυτό κρύβουν υπόγειες δοσοληψίες, οπότε…  περίμενε την ΕΛΕ ν’ ανακαλύψει μίζες και χειραγωγήσεις…

3)  Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους – αμερόληπτοι οικονομολόγοι το ανεβάζουν στο 90% του συνόλου του –  της χώρας μας είναι κεφαλαιοποιημένοι τόκοι, δηλ «παράνομο χρέος» και άρα απεχθές. Νομίζω ότι γινόμαστε τουλάχιστον αφελείς ή συνεργοί σ’ άλλες σκοπιμότητες υπογράφοντας για μια προσπάθεια (ΕΛΕ), για να ανακαλύψει παρανομίες σ’ ένα χρέος που από τη φύση του είναι παράνομο και καταχρηστικό. Δε  λέω,  για το Λένιν αλλά για τον Άνταμ Σμιθ, τον Κέινς «θα ξυπνήσουν και θα μας κυνηγούν…».

 4) Αναρωτιέμαι γιατί  όλοι αυτοί οι χωρίς αμφιβολία έντιμοι μελετητές  και αγωνιστές αντί να μεθοδεύουν την ΕΛΕ, για να ανακαλύψουν ποιο από το δημόσιο  χρέος είναι παράνομο, δεν επικαλούνται την απόφαση του Απρίλη του 2010 του ΟΗΕ, που θεωρεί ως παράνομο και απεχθές χρέος όχι μόνο εκείνο, που είναι προϊόν ύποπτης συναλλαγής αλλά κι εκείνο που, για να το ξεπληρώσει μια χώρα οφείλει να εκποιήσει την υπόστασή της, επομένως δικαιούται να το ακυρώσει. Αυτό συμβαίνει με τη χώρα μας.

Χωρίς να αμφισβητώ καλές προθέσεις τόσο της  Σακοράφα, του Λαπαβίτσα (μα αυτός τελευταία δε μιλά για άρνηση αλλά για αθέτηση του χρέους), του Λαφαζάνη, του  Αλαβάνου κλπ (μα αυτοί και το κόμμα τους χιλιοτοποθετήθηκαν υπέρ της αναδιαπραγμάτευσης του χρέους), αλλά και τόσοι άλλοι γνωστοί και άγνωστοι είτε δεν ξέρουν, είτε δε θέλουν, είτε δε μπορούν ή πιθανόν φοβούνται να υποστηρίξουν την πιο ξεκάθαρη και αρμόζουσα για την αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους πολιτική άποψη: Τη μη αναγνώριση και την άρνηση πληρωμής του απεχθούς χρέους.

Έχοντας υπόψη μου τουλάχιστον αυτά και βλέποντας τους τώρα  να συνοδοιπορούν στη διαδικασία της ΕΛΕ του χρέους, φοβούμαι ότι ακολουθούν λαθεμένη πολιτική και ότι μ’ αυτήν το μόνο που θα καταφέρουν, είναι να νομιμοποιήσουν την πληρωμή του χρέους από την πίσω πόρτα, συνεπώς στη διαιώνισή του. Στρώνουν αριστοτεχνικά το έδαφος σ’ όλα αυτά, που οι αγορές απεργάζονται: αναδιάρθρωση με κούρεμα ή επιμήκυνση του χρέους. Δε μας παραξενεύει που η Λούκα Κατσέλη υποστηρίζει την ΕΛΕ; Προσωπικά, βλέποντας τα όσα  εξέθεσα, δε θα παραξενευτώ, μπουχτισμένος από τις ατέλειωτες πολιτικές θολούρες και ασυνέπειες-κοινώς «κωλοτούμπες» – επωνύμων και ανωνύμων ανά το πανελλήνιο,  αν σε κάποια χρονική στιγμή εμφανιστεί και ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου υποστηρικτής της ΕΛΕ…

 

* Ο Γιώργος Βαζάκας είναι καθηγητής και μέλος της ''Σεισαχθειας''.

 

ΠΗΓΗ: Παρασκευή, 6 Μαΐου 2011, http://seisaxthia.blogspot.com/2011/05/blog-post_2876.html

Διεκδικώντας… τη χώρα

 

Του Δημήτρη Καζάκη

 

 

«Και να ξεχρεώναμε σήμερα σε 10 χρόνια θα ήμασταν πάλι χρεωμένοι». Έτσι περιέγραψε την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ Σάββας Ρομπόλης. «Το χρέος είναι 350 δισ. ευρώ και να βρισκόταν κάποιος να μας δώσει όλα τα χρήματα σήμερα, αν δεν ανασυστήσουμε την παραγωγική βάση και δεν προχωρήσουμε ανακατανομή των πόρων τότε σε 10 χρόνια θα είχαμε πάλι το ίδιο πρόβλημα» δήλωσε χαρακτηριστικά στην εκπομπή "ΣΚΑΪ Τώρα" (26/4).

Τι μας λέει ο επιστημονικός συνεργάτης του κορυφαίου συνδικαλιστικού οργάνου της χώρας, της ΓΣΕΕ; Μας λέει ότι το χρέος δεν πρέπει να μας απασχολεί και τόσο, γιατί ακόμη κι αν το ξεφορτωνόμασταν τότε με τις παρούσες συνθήκες πάλι στα ίδια θα καταλήγαμε. Προσέξτε λογική. Σε μια εποχή όπου το μνημόνιο έχει αποδειχτεί ότι αναγεννά το πρόβλημα της υπερχρέωσης με εκρηκτικό τρόπο, ο επιστημονικός συνεργάτης της ΓΣΕΕ μας λέει ότι δεν πρέπει να μας απασχολεί και τόσο. Πώς αλλιώς θα αφήσουμε ήσυχους τους δανειστές και το πολιτικό τους προσωπικό να ξεζουμίσουν την χώρα και τους εργαζόμενους; Πώς αλλιώς θα τους επιτρέψουμε να συνεχίσουν την κατεδάφιση δικαιωμάτων, συνθηκών και όρων εργασίας. Πώς αλλιώς θα τους δώσουμε την δυνατότητα να ολοκληρώσουν την δουλοπαροικία του χρέους που οικοδομούν στη χώρα.

Αλήθεια, είναι τόσο απλή υπόθεση το να ξεφορτωθούμε το χρέος ώστε οι επιστημονικοί συνεργάτες της ΓΣΕΕ ασχολούνται με την «επόμενη ημέρα»; Εκτός κι αν σκέφτονται στα σοβαρά ότι μπορεί να υπάρξει «ανασύσταση της παραγωγικής βάσης» με δεδομένη την κατάσταση του χρέους. Αν λοιπόν είναι τόσο απλή υπόθεση, γιατί δεν μας λένε τις προτάσεις τους; Γιατί η ΓΣΕΕ δεν έχει βγάλει κουβέντα για το τι πρέπει να γίνει με το χρέος και το καθεστώς που οικοδομείται πάνω του; Την ενδιαφέρει, ή τα έχει βρει με τους δανειστές και τοκογλύφους και γι’ αυτό περιορίζεται σε προτάσεις διαχείρισης της κρίσης;

 

Προπαγάνδα υποταγής

 

Η στάση αυτή της ηγεσίας της ΓΣΕΕ και ορισμένων από τους επιστημονικούς συνεργάτες της είναι η άλλη πλευρά της κυρίαρχης πολιτικής. Σε μια περίοδο που η κυρίαρχη προπαγάνδα και πολιτική αγωνίζεται να πείσει εργαζόμενους και κοινωνία ότι δεν υπάρχει καμμιά άλλη διέξοδος εκτός από την πτώχευση άπαξ, ή την πτώχευση με δόσεις, οι δυνάμεις που ελέγχουν την ΓΣΕΕ προσπαθούν να πείσουν ότι δεν αξίζει και πολύ τον κόπο να ασχοληθούν οι εργαζόμενοι με το χρέος. Δεν είναι, ρε αδερφέ, το κύριο ζήτημα. Υπάρχουν άλλα πολύ πιο σοβαρά ζητήματα. Το μεροκάματο, η ανεργία, τα εργασιακά, τα ασφαλιστικά. Δεν έχει σημασία αν κανένα από όλα αυτά τα ζητήματα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί όσο υπάρχει και ενισχύεται η λεηλασία της χώρας και του λαού της από την χρηματιστική ολιγαρχία. Δεν έχει σημασία αν όλα αυτά έχουν δοθεί ως υποθήκη στους δανειστές και στο «ισχυρό ευρώ». Αυτό που έχει σημασία είναι να μείνουν οι εργαζόμενοι να ασχολούνται με τα χάλια τους, με τις συνέπειες της κυρίαρχης πολιτικής, να κλαίνε την μοίρα τους και να ονειρεύονται την «ανασύσταση της παραγωγικής βάσης» σε καθεστώς δουλοπαροικίας του χρέους και συμφώνου ευρώ, για να μην αντιληφθούν ότι οφείλουν να ανατρέψουν όχι μόνο τις πολιτικές που εφαρμόζονται, αλλά και το καθεστώς που επιβάλλεται στη βάση του χρέους και του ευρώ.

Καθώς εντείνεται ο βομβαρδισμός της κοινής γνώμης με απανωτά σενάρια αναδιάρθρωσης που μόνο σκοπό έχουν τον εθισμό του εργαζόμενου κόσμου στο δήθεν αναπόφευκτο της δικής του κοινωνικής και εργασιακής υποβάθμισης, τόσο αναπτύσσεται μια «ανίερη συμμαχία» δυνάμεων που επιμένουν ότι οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να ασχολούνται με το χρέος και το ευρώ. Συμπολίτευση και αντιπολίτευση, δεξιά και αριστερά, πιασμένοι χεράκι-χεράκι τραγουδούν όλοι μαζί το ίδιο μοτίβο. Μονόδρομος αποφαίνεται με μπάσα φωνή η κυρίαρχη προπαγάνδα. Μπορεί να τα χάσουν όλα οι εργαζόμενοι, μπορεί να χρειαστεί να ζήσουν χειρότερα και από τους παππούδες τους, αλλά τι να κάνουμε δεν μπορούμε να μην πληρώσουμε το χρέος και προς θεού ούτε σκέψη δεν πρέπει να περνά από το μυαλό κανενός ότι μπορούμε να αμφισβητήσουμε το ευρώ και την ΟΝΕ.

Από κοντά και οι αντιπολιτευόμενοι. Είναι πρόβλημα μίγματος πολιτικής και όχι επιβαλλόμενου καθεστώτος, μας λέει η ΝΔ. Μόνο στην επουράνια βασιλεία του Υψίστου, που στην ορολογία της ηγεσίας του ΚΚΕ αποκαλείται «λαϊκή εξουσία», έχει νόημα να διεκδικεί ο λαός το να μην πληρώσει το χρέος και να φύγει από την σφιγκοφωλιά του ευρώ και της ΕΕ. Και μέχρι τότε τι πρέπει να κάνει; Μα φυσικά να πληρώνει, να εξαθλιώνεται και να συντρίβεται μέχρις ότου ως άλλος Λάζαρος θα κληθεί να αναστηθεί εκ του τάφου. Μην τυχόν και τολμήσει να πιστέψει στις δυνάμεις του ότι μπορεί να τα βάλει με το σύστημα για να σωθεί από την καταστροφή που τον στοιχειώνει, γιατί θα υποστεί μύρια όσα κακά και πανωλεθρίες. Προσευχή, νηστεία και τυφλή πίστη στην επουράνια βασιλεία διδάσκουν οι ιεράρχες της συνθηκολόγησης.

Όσο για τον ΣΥΝ αυτός έχει λύσει το πρόβλημα προ πολλού. Πολύ απλά έχει αναθέσει σε άλλους να λύσουν το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα και ο λαός της. Θα της το λύσουν οι Ευρωπαίοι, καθότι το πρόβλημα είναι διεθνές και ευρωπαϊκό, όχι εθνικό και ελληνικό. Η παλιά θεωρία της ψωροκώσταινας σε όλο της το μεγαλείο. Βεβαίως δεν μας εξηγούν τι θα έχει απογίνει ο ελληνικός λαός και η χώρα του μέχρις ότου οι τρόφιμοι των ευρωπαϊκών κονδυλίων της ηγεσίας του ΣΥΝ ανακαλύψουν εκείνους του Ευρωπαίους που θα λύσουν το πρόβλημα της χώρας. Ούτε βέβαια μας εξηγούν πώς θα γίνει να υπάρξει «ευρωπαϊκή λύση» από την στιγμή που οι θεσμοί της «Ευρώπης» δεν δίνουν κανένα περιθώριο για την δράση των λαών. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι μην τυχόν και χάσουν κεχρί, τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Η ιδεολογία της επαιτείας και του λεβαντινοραγιαδισμού με τα χρώματα της ροζ αριστεράς.

Από την εποχή που η επαναστατική δημοκρατία τα έβαλε με τον ευρωπαϊκό οικουμενισμό της Ιερής Συμμαχίας, το πρώτιστο μέλημα κάθε λαού που σηκώνει κεφάλι ενάντια στο ζυγό και την τυραννία, είναι να διεκδικήσει τη χώρα του. Έτσι ξεκινά κάθε κοινωνικό κίνημα, ιδίως όταν παίρνει διαστάσεις εξέγερσης. Αυτό απέδειξαν πρόσφατα και οι αραβικές εξεγέρσεις. Χωρίς να διεκδικήσει το δικαίωμά του να γίνει αφέντης στον τόπο του, κανένας λαός, κανένας εργαζόμενος δεν μπορεί να διεκδικήσει οτιδήποτε άλλο στο επίπεδο της εργασίας και της δημοκρατίας.

Δεν είναι τυχαίο που κανέναν από τους Ηρακλείδες της αντιπολίτευσης του μνημονίου δεν ενδιαφέρει η επιβολή του συμφώνου Euro Plus και της «οικονομικής διακυβέρνησης». Τα εμφανίζουν απλά σαν μια πιο συντηρητική, πιο αντεργατική πολιτική. Συγκαλύπτουν το γεγονός ότι στερούν από τα κράτη-μέλη το δικαίωμα στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής, ακόμα και το δικαίωμα στην σύνταξη ανεξάρτητου προϋπολογισμού. Κι επομένως στερούν από τους λαούς και τους εργαζόμενους κάθε μέσο επηρεασμού και διαμόρφωσης των πολιτικών στις χώρες τους. Αλλά τι πειράζει. Οι κοινοτικές ενισχύσεις να τρέχουν κι όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες. Έτσι είναι ο «διεθνισμός» στις μέρες μας. Τιμάται τοις μετρητοίς.

 

Σχέδιο διεξόδου

 

Όπως είπαμε οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να ασχολούνται με τετριμμένα πράγματα όπως είναι το χρέος και το ευρώ. Μόνο η «ανασύσταση της παραγωγικής βάσης» της οικονομίας πρέπει να τους απασχολεί, η οποία καθώς φαίνεται μπορεί με κάποιον μαγικό τρόπο να γίνει εντός του ευρώ και υπό καθεστώς χρέους. Θαυμάσια. Ας δούμε όμως τι σημαίνει στ’ αλήθεια μια παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας με βάση τα συμφέροντα των εργαζομένων.

Μια τέτοια κατεύθυνση απαιτεί την εφαρμογή πρώτα απ’ όλα ενός άμεσου και μακροπρόθεσμου σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας που θα ενεργοποιήσει το παραγωγικό δυναμικό της, θα ανανεώσει τεχνολογικά την βιομηχανία, την αγροτική οικονομία και τις υπηρεσίες, θα δημιουργήσει νέους βιομηχανικούς κλάδους και θα εκσυγχρονίσει τους παραδοσιακούς, θα προωθήσει την αναδιάρθρωση των αγροτικών καλλιεργειών σε καθεστώς επιλεκτικής ανταγωνιστικής προστασίας και προς όφελος των ίδιων των αγροτών και της εθνικής οικονομίας.

Συστατικό στοιχεία αυτής της ανασυγκρότησης είναι η προώθηση νέων επενδύσεων σε κρίσιμους και αποδοτικούς για τη χώρα τομείς, όπως σε αυτούς που διαθέτει συγκριτικά μεγαλύτερες δυνατότητες (ορυκτός πλούτος, αλιεία, βιομηχανική επεξεργασία των προϊόντων της αγροτικής οικονομίας, κλπ.) στους τομείς των νέων τεχνολογιών, σε σημαντικά έργα υποδομής, έργα ανάπτυξης της εγχώριας ενεργειακής βάσης, σε τομείς υποκατάστασης των εισαγωγών, επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας, δημιουργίας σύγχρονης ορθολογικής και πιο αποδοτικής τουριστικής υποδομής, και άλλους.

Μπορούν να γίνουν όλα αυτά αν η χώρα δεν κατακτήσει μια νέα θέση στα πλαίσια του διεθνούς καταμερισμού εργασίας, αν δεν σπάσει τα δεσμά της υποτέλειας, της εξάρτησης και της μονοπωλιακής εκμετάλλευσης που της έχουν επιβληθεί; Μπορούν να γίνουν όλα αυτά αν το κράτος δεν ανακτήσει το σύνολο της δημοσιονομικής, νομισματικής, φορολογικής και πιστωτικής πολιτικής που έχει εκχωρήσει στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

 Ο ποιοτικά διάφορος χαρακτήρας αυτής της ανάπτυξης, δεν συνίσταται μόνο στη νέα συγκρότηση, τον εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Αναντικατάστατο συστατικό του είναι η ποιοτική αλλαγή στους όρους λειτουργίας της οικονομίας και στο περιεχόμενο των διεθνών σχέσεων.

 

Με κέντρο το Δημόσιο

 

Μια τέτοια δραστική αλλαγή είναι η ανάδειξη του εργαζόμενου και των αναγκών του σε βασικό φορέα ανάπτυξης και επέκτασης της οικονομίας. Μέτρο της επιτυχίας της παραγωγικής ανασυγκρότησης είναι η διαρκής βελτίωση των όρων και των απολαβών της εργασίας. Καλύτερες δουλειές, καλύτερες αμοιβές, σταθερή απασχόληση, λιγότερες ώρες δουλειάς, αυξημένη παραγωγικότητα σε συνθήκες οικονομιών κλίμακας, κοινωνικού και οικολογικού ορθολογισμού.

Ο δημόσιος τομέας με το δραστική μετασχηματισμό του περιεχομένου, της λειτουργίας του, με τον έλεγχο και τη συμμετοχή των εργαζομένων, με νέα οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, ώστε να πάψει να αποτελεί κανάλι διοχέτευσης κερδών στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο, μηχανισμό συγχώνευσης με το μονοπωλιακό κεφάλαιο και όργανο ρουσφετολογίας, μπορεί και πρέπει να γίνει ο κύριος μοχλός της νέας, προγραμματισμένης ανάπτυξης. Ένας τέτοιος ρόλος του δημόσιου τομέα είναι ασυμβίβαστος με τη γραφειοκρατική δυσκαμψία, την κακοδιοίκηση, τη ρεμούλα και τη χαμηλή παραγωγικότητα. Η διεύρυνσή του θα γίνεται με νέες δημόσιες επενδύσεις και με την προώθηση των αναγκαίων εθνικοποιήσεων για την παραγωγική ανασυγκρότηση, την προγραμματισμένη ανάπτυξη και το αδυνάτισμα των θέσεων της μονοπωλιακής ολιγαρχίας.

 

Πέντε κριτήρια για τις εθνικοποιήσεις

 

Κατάρτιση άμεσου προγράμματος εθνικοποιήσεων στη βάση πέντε βασικών κριτηρίων:

· Το άμεσο δημοσιονομικό όφελος. Αυτό σημαίνει δημιουργία καθαρής ροής εσόδων για το δημόσιο και απαλλαγή από τις κοστοβόρες εκχωρήσεις προς ιδιώτες βασικών δραστηριοτήτων που το ίδιο το κράτος θα μπορούσε να εκτελέσει φθηνότερα, καλύτερα και πιο αποδοτικά.

· Τη θωράκιση της χώρας και της οικονομίας της. Αυτό σημαίνει τον έλεγχο των βασικών μοχλών της εθνικής οικονομίας (επικοινωνίες, ενέργεια, μεταφορές, υποδομές, φυσικός πλούτος) ώστε να πάψει η χώρα να είναι ανοχύρωτη απέναντι στις καταστροφικές δυνάμεις και τις θύελλες της παγκόσμιας αγοράς, αλλά και να μπορεί να αντιμετωπίσει τυχόν πιέσεις, εκβιασμούς και απειλές για τη συνοχή της.

· Το σπάσιμο των καρτέλ, των μονοπωλιακών καταστάσεων που λυμαίνονται την αγορά και της εξάρτησης από τις πολυεθνικές. Αυτό σημαίνει πρώτα και κύρια τη δημιουργία κρατικών δικτύων μεταφοράς, διακίνησης και εμπορίας προϊόντων με κύριο στόχο να ενισχυθεί ο ατομικός παραγωγός, ο βιοτέχνης και η μικρομεσαία παραγωγική επιχείρηση, που όλο και περισσότερα σήμερα βρίσκεται εκτός αγοράς. Κι επίσης δεν θα επιτρέψει να σβήσει η μικρή επιχείρηση της λιανικής, που σήμερα συνθλίβεται από το μεγαλεμπόριο των αλυσίδων και το παραεμπόριο των διαφόρων κυκλωμάτων.

· Την άμεση ενίσχυση της παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας. Αυτό πρώτα-πρώτα σημαίνει την εθνικοποίηση εκείνων των πιστωτικών ιδρυμάτων που θα επιτρέψουν την άμεση χρηματοδότηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ανάπτυξης της πρωτογενούς και της δευτερογενούς παραγωγής με προτεραιότητα τις εσωτερικές ανάγκες της χώρας.

· Την άμεση κάλυψη και προστασία βασικών κοινωνικών αναγκών και των «δημόσιων αγαθών» που δεν μπορούν να βρίσκονται στο έλεος των ιδιωτικών συμφερόντων και της αγοράς. Οι πολιτικές ιδιωτικοποίησης ειδικά σε κρίσιμους τομείς «δημόσιων αγαθών», όπως π.χ. η υγεία και η παιδεία, δεν οδήγησαν μόνο στην εκτόξευση του κόστους των υπηρεσιών αυτών για το μέσο νοικοκυριό, αλλά και σε αντίστοιχη αύξηση των δαπανών του κράτους μέσα από την προσαρμογή της δημόσιας υγείας και παιδείας στις ανάγκες και τα πρότυπα των ιδιωτικών συμφερόντων που λυμαίνονται τους χώρους. Η εθνικοποίηση των τομέων αυτών αποτελεί εκτός όλων των άλλων και τη μόνη αποτελεσματική μέθοδο συγκράτησης και συμπίεσης του κόστους και των δαπανών με ταυτόχρονη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς όλους.

 

Αυτοχρηματοδότηση με νέους πόρους

 

Η χρηματοδότηση της νέας αυτής αναπτυξιακής προσπάθειας θα προέλθει πρωταρχικά από την αυτοχρηματοδότησή της με τους νέους πόρους που θα δημιουργεί η ίδια στην πορεία της, με την ενεργοποίηση άμεσα του παραγωγικού δυναμικού της χώρας. Αυτό απαιτεί την ουσιαστική παρέμβαση στα κέρδη, στις πηγές διαμόρφωσής τους και στον τρόπο αξιοποίησής τους. Σημαντικά περιθώρια εξασφάλισης πόρων περικλείνουν το χτύπημα της φοροδιαφυγής και της φοροπροστασίας του μεγάλου κεφαλαίου και ιδιαίτερα των πιο παρασιτικών μορφών του ιδιωτικού πλουτισμού. Μόνο μια οικονομία που ξέρει πώς να αξιοποιεί τους δικούς της εσωτερικούς πόρους, μπορεί να διεκδικήσει ένα νέο άνοιγμα στην διεθνή οικονομική ζωή μέσα από ανοιχτές σχέσεις με όλες τις χώρες και τους λαούς, χωρίς δεσμά και καταναγκασμούς.

Μόνο μια οικονομία που ξέρει πώς να αυξάνει την πραγματική απασχόληση και όχι τους «απασχολήσιμους», που ανατροφοδοτεί την ανάπτυξή της μέσα από την ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος προς όφελος των εργαζομένων και της παραγωγής, που ανεβάζει το βιοτικό επίπεδο του λαού της, που ενισχύει το σύστημα της κοινωνικής προστασίας και της κατοχύρωσης των βασικών δικαιωμάτων στην υγεία, την παιδεία, την προστασία του περιβάλλοντος, μπορεί να κερδίζει νέα διεθνή ερείσματα και συμμαχίες, να γκρεμίζει τείχη και να ανοίγει δρόμους συνεργασίας με όλους.

Το στοίχημα μιας τέτοιας παραγωγικής ανασυγκρότησης καλείται σήμερα να κερδίσει ο εργαζόμενος και η χώρα. Αρκεί να γλυτώσει μια και καλή από το τοκογλυφικό χρέος και τον μηχανισμό χρεοκοπιών του ευρώ.

ΠΗΓΗ: Σάββατο, 30 Απριλίου 2011, http://seisaxthia.blogspot.com/2011/04/blog-post_6404.html

Σημείωση: Δημοσιεύτηκε στο «Ποντίκι» Πέμπτη, 28-4-2011.

 Ισλανδία ή Ελλάδα; Δημοκρατία ή λογιστική για τραπεζίτες;

 

Του Νίκου Κοτζιά

 

Στην Ελλάδα η κρίση ήρθε από τον  ιδιωτικό τομέα που λεηλατούσε τον δημόσιο, καθώς και από τον τελευταίο, αλλά και από τους ιδιώτες επιχειρηματίες που λεηλατούν τις επιχειρήσεις τους. Στην Ισλανδία η κρίση ήρθε επίσης από τον ιδιωτικό τομέα, κύρια από τις τράπεζες, και για όλα τα δεινά της κρίσης ευθύνονται αυτές. Στην Ισλανδία εφαρμόστηκαν οι αρχές της άμεσης δημοκρατίας και οι τράπεζες δεν έλαβαν παρά του μη έχοντος. Αντίθετα, στην Ελλάδα οι μόνοι που δεν έχουν πληρώσει ακόμα για την κρίση είναι οι τραπεζίτες.

Στην Ελλάδα οι τράπεζες έλαβαν – ή πρόκειται συντόμως να λάβουν – εγγυήσεις και άμεσες κρατικές ενισχύσεις ύψους 98 δις ευρώ. Στις ΗΠΑ, χώρα με οικονομικά μεγέθη εξήντα φορές μεγαλύτερα από εκείνα της Ελλάδας, οι τράπεζες, που ήταν σε πολύ βαρύτερη κρίση, έλαβαν συνολικά 210 δις ευρώ! Υποχρεώθηκαν, μάλιστα, να δεχτούν το δημόσιο έλεγχο και τη διοίκηση, ενώ απέδωσαν υψηλότατα έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ. Συμφώνησαν, δε, σε αυστηρότατες διαδικασίες για την επιχειρηματική τους δράση. Αντίθετα, στην Ελλάδα οι τράπεζες κάνουν ό,τι τους αρέσει με τα δημόσια χρήματα. Ακόμα και την απόφαση της κυβέρνησης για ενοποίηση της Εθνικής Τράπεζας με την Alpha την απέτρεψαν μέτοχοι που έχουν βάλει στην τελευταία λιγότερα χρήματα από το ίδιο το Ελληνικό Δημόσιο. Το τελευταίο, για λόγους αδιευκρίνιστους, δεν απέκτησε και δεν άσκησε δικαιώματα που απέρρεαν κανονικά από τη χρηματοπιστωτική παρουσία του εντός της Alpha.

Η κυβέρνηση, ακόμα, ικανοποίησε την α­παίτηση των τραπεζιτών να καταργήσει τα δικαιώματα συλλογικής σύμβασης των τραπεζοϋπαλλήλων. Μόλις, δε, πριν από λίγες ημέρες ανακοίνωσε ότι θα ιδιωτικοποιήσει το κερδοφόρο τμήμα του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, που, όπως όλοι μας θυμόμαστε, ήταν το πρώτο αίτημα που πρόβαλαν οι τραπεζίτες στην τρόικα.

Στην Ελλάδα όλα αποφασίζονται εν κρυπτώ, μακριά από το φως της ημέρας. Ακόμα και υπουργοί δεν γνωρίζουν τι πράττει το στενό οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Δεν δικαιούνται αυτοί και οι βουλευτές να έχουν ουσιαστική γνώμη με πρακτικό αντίκρισμα στις επιλογές της κυβέρνησης. Μπορούν, αν θέλουν, να «ξεσπούν», αλλά μέχρι εκεί. Ο ρόλος τους από εκεί και ύστερα περιορίζεται στην επικύρωση αποφάσεων που λαμβάνει μια μικρότατη ομάδα σε συνεννόη­ση με τα μεγάλα συμφέροντα και τον ξένο παράγοντα-δανειστές. Στην Ελλάδα, δηλαδή, η κυβέρνηση δείχνει να φοβάται τη δημοκρατία. Όχι μόνο δεν κατανοεί ότι η χώρα δεν μπορεί να προωθεί επιλογές που κινούνται ενάντια στη συντριπτική πλειοψηφία του λαού, αλλά δεν είναι σε θέση καν να αξιοποιήσει διαπραγματευτικά το γεγονός ότι η πλειοψηφία του λαού μας εναντιώνεται στα μέτρα που επιβάλλει η τρόικα. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα, στην Ισλανδία λειτούργησε η δημοκρατία. Ως προς τα χρέη των τραπεζών και του Δημοσίου πραγματοποιήθηκαν δύο δημοψηφίσματα, με τα οποία απορρίφθηκαν οι κυβερνητικές συμφωνίες με τους ξένους δανειστές.

Παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον η αλλαγή που έγινε στους προτεινόμενους όρους δανεισμού της Ισλανδίας, χάρη στη δημοκρατία, από τους δανειστές της. Η αρχική απαίτηση των δανειστών της Ισλανδίας ήταν τα δάνεια να εξοφληθούν μέχρι το 2024, με επιτόκιο ύψους 5,5%. Μετά το πρώτο δημοψήφισμα, οι δανειστές έκαναν σημαντικές αλλαγές στους όρους της συμφωνίας. Τα προτεινόμενα επιτόκια έπεσαν στο 3% (σχεδόν στο μισό) και ο χρόνος της προτεινόμενης αποπληρωμής επεκτάθηκε, με αφετηρία το 2016, και μέχρι το 2046! Δηλαδή, μέσα σε μία Ημέρα Δημοκρατίας, εκείνη του δημοψηφίσματος, η Ισλανδία κλήθηκε να πληρώσει το χρέος της με το μισό επιτόκιο και με τριπλάσια επιμήκυνση του αρχικού χρονοδιαγράμματος.

Οι αλλαγές που θα επέλθουν μετά το δεύτερο δημοψήφισμα βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση. Το σίγουρο είναι ότι η περισσότερη δημοκρατία διευκόλυνε ακόμα και τους όρους δανειοδότησης. Αλλά οι εδώ κυβερνώντες δείχνουν να μην μπορούν να καταλάβουν ούτε καν αυτό…

 

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα" στις 21/4/11

 

ΠΗΓΗ: 27/04/2011, http://www.epikaira.gr/epikairo.php?id=18218&category_id=100

Η ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Ἕνα κείμενο πιό ἐπίκαιρο σήμερα παρά τότε πού γράφτηκε!

 

Του αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς (Αχρίδος)

 

 Τό κείμενο πού ἀκολουθεῖ ἐγράφη, ἀπό τόν τότε Ἐπίσκοπό της Ὀρθόδοξης Σερβικῆς Ἐκκλησίας καί σήμερα Ἅγιο Αὐτῆς, Νικόλαο Βελιμίροβιτς (1881- 1956), σχεδόν πρίν ἀπό ὀκτώ δεκαετίες, ὅταν ἡ Ἀμερική καί ὁ ὑπόλοιπος κόσμος δοκιμάζονταν ἀπό τό οἰκονομικό κράχ τοῦ 1929 καί προέρχεται ἀπό τό βιβλίο «Δρόμος δίχως Θεό δέν ἀντέχεται…», Ἱεραποστολικές ἐπιστολές Ἅ΄, ἔκδ. «Ἐν πλῶ», Ἀθήνα 2008, σσ. 33-36.  

(Ὁ τίτλος τοῦ πρωτοτύπου εἶναι: «Στόν πάπα-Κάραν γιά τήν κρίση τοῦ κόσμου»). Ὁ λόγος τοῦ μεστός καί ἐπίκαιρος ξεδιπλώνεται εὔγλωττα, δίνοντας ἀπαντήσεις στό σύγχρονο ἄνθρωπο τόσο γιά τά αἴτια, ὅσο καί γιά τή διάρκεια τῆς σημερινῆς οἰκονομικῆς καί ὄχι μόνο “κρίσης”. Τό παραθέτουμε:

«Μέ ρωτᾶς, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, ἀπό πού προέρχεται ἡ σημερινή κρίση, καί τί σημαίνει αὐτή. Ποιός εἶμαι ἐγώ γιά νά μέ ρωτᾶς γιά ἕνα τόσο μεγάλο μυστικό; «Μίλα, ὅταν ἔχεις κάτι καλύτερο ἀπό τή σιωπή», λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Ὅμως παρόλο πού θεωρῶ, ὅτι ἡ σιωπή εἶναι τώρα καλύτερη ἀπό κάθε ὁμιλία, καί ὅμως λόγω ἀγάπης πρός ἐσένα, θά σού ἐκθέσω ἐκεῖνα πού σκέπτομαι περί αὐτοῦ πού ρώτησες.

Ἡ κρίση εἶναι ἑλληνική λέξη, καί σημαίνει δίκη. Στήν Ἁγία Γραφή αὐτή ἡ λέξη χρησιμοποιεῖται πολλές φορές. Ἔτσι ὁ ψαλμωδός λέει: «διά τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν κρίσει» (Ψάλμ. 1, 5). Σέ ἄλλο μέρος πάλι λέει: «ἔλεος καί κρίσιν ἄσομαι σοί, Κύριε» (Ψάλμ. 100, 1). Ὁ σοφός Σολομώντας γράφει, ὅτι «παρά δέ Κυρίου πάντα τά δίκαια». (Πάρ. Σόλ. 16, 33). Ὁ ἴδιος ὁ Σωτήρας εἶπε, «ἀλλά τήν κρίσιν πάσαν δέδωκε τῷ υἱῶ» (Ἰωάν. 5, 22), ἐνῶ λίγο πιό κάτω λέγει πάλι «νῦν κρίσις ἐστί τοῦ κόσμου τούτου» (Ἰωάν. 12, 31). Ὁ ἀπόστολος Πέτρος γράφει «ὅτι ὁ καιρός τοῦ ἄρξασθαι τό κρίμα ἀπό τοῦ οἴκου τοῦ Θεοῦ» (Α΄ . Πετρ. 4, 17).

Ἀντικατάστησε τή λέξη «κρίση» μέ τή λέξη «δίκη» καί διάβασε: «Διά τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν δίκη» ἤ «ἀλλά τήν δίκην πάσαν δέδωκε τῷ υἱῶ» ἤ «νῦν δίκη ἐστί τοῦ κόσμου τούτου» ἤ ὅτι «ἀποδώσουσι λόγον τῷ ἐτοίμως ἔχοντι δικᾶσαι ζώντας καί νεκρούς».

Ἕως τώρα οἱ Εὐρωπαϊκοί λαοί χρησιμοποιοῦσαν τήν λέξη «δίκη», ἀντί γιά τή λέξη «κρίση», ὅποτε καί νά τούς ἔβρισκε κάποια συμφορά. Τώρα ἡ καινούργια λέξη ἀντικατέστησε τήν παλιά, καί τό κατανοητό ἔγινε ἀκατανόητο. Ὅταν γινόταν ξηρασία, πλημμύρα, πόλεμος ἤ ἔπεφτε ἐπιδημία, ὅταν ἔρριχνε χαλάζι, γίνονταν σεισμοί, πνιγμοί καί ἄλλες συμφορές, λέγανε «Θεία δίκη!».

Καί αὐτό σημαίνει: κρίση μέσα ἀπό ξηρασίες, κρίση μέσα ἀπό πλημμύρες, μέσα ἀπό πολέμους, μέσα ἀπό ἐπιδημίες κ.λ.π. Καί τή σημερινή χρηματικό-οἰκονομική δυσκολία ὁ λαός τήν θεωρεῖ ὡς Θεία δίκη, ὅμως δέν λέει ἡ δίκη ἀλλά ἡ κρίση. Ἔτσι ὥστε ἡ δυσκολία νά πολλαπλασιάζεται μέ τό νά γίνεται ἀκατανόητη! Ἐφόσον ὅσο ὀνομαζόταν μέ τήν κατανοητή λέξη «δίκη», ἦταν γνωστή καί ἡ αἰτία, λόγω τῆς ὁποίας ἦρθε ἡ δυσκολία, ἦταν γνωστός καί ὁ Δικαστής, ὁ Ὁποῖος ἐπέτρεψε τήν δυσκολία, ἦταν γνωστός καί ὁ σκοπός τῆς ἐπιτρεπόμενης δυσκολίας. Μόλις ὅμως χρησιμοποιήθηκε ἡ λέξη «κρίση», λέξη ἀκαταλαβίστικη σέ ὅλους, κανείς δέν ξέρει πιά νά ἐξηγήσει οὔτε γιά ποιό λόγο, οὔτε ἀπό Ποιόν, οὔτε ὡς πρός τί. Μόνο σ' αὐτό διαφέρει ἡ τωρινή κρίση ἀπό τίς κρίσεις πού προέρχονται ἀπό τήν ξηρασία ἤ τήν πλημμύρα ἤ τόν πόλεμο ἤ τήν ἐπιδημία ἤ τούς πνιγμούς ἤ κάποιους ἄλλους πειρασμούς.

Μέ ρωτᾶς γιά τήν αἰτία τῆς τωρινῆς κρίσης, ἤ τῆς τωρινῆς Θείας δίκης! Ἡ αἰτία εἶναι πάντα ἡ ἴδια. Ἡ αἰτία γιά τίς ξηρασίες, τίς πλημμύρες, τίς ἐπιδημίες καί ἄλλα μαστιγώματα τῆς γενιᾶς τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἡ αἰτία καί γιά τήν τωρινή κρίση. Ἡ ἀποστασία τῶν ἀνθρώπων ἀπό τόν Θεό. Μέ τήν ἁμαρτία τῆς Θεό-ἀποστασίας οἱ ἄνθρωποι προκάλεσαν αὐτή τήν κρίση, καί ὁ Θεός τήν ἐπέτρεψε, ὥστε νά ξυπνήσει τούς ἀνθρώπους, νά τούς κάνει ἐνσυνείδητους, πνευματικούς καί νά τούς γυρίσει πρός Ἐκεῖνον. Στίς μοντέρνες ἁμαρτίες—μοντέρνα καί ἡ κρίση.

Καί ὄντως ὁ Θεός χρησιμοποίησε μοντέρνα μέσα ὥστε νά τό συνειδητοποιήσουν οἱ μοντέρνοι ἄνθρωποι: χτύπησε τίς τράπεζες, τά χρηματιστήρια, τίς οἰκονομίες, τίς συναλλαγές τῶν χρημάτων. Ἀνακάτωσε τά τραπέζια στίς συναλλαγές σ' ὅλο τόν κόσμο, ὅπως κάποτε στό ναό τῶν Ἱεροσολύμων. Προξένησε πρωτόγνωρο πανικό μεταξύ ἐμπόρων καί αὐτῶν πού ἀνταλλάσσουν τό χρῆμα. Προκάλεσε σύγχυση καί φόβο. Ὅλα αὐτά τά ἔκανε γιά νά ξυπνήσουν τά ὑπερήφανα κεφαλάκια τῶν σοφῶν της Εὐρώπης καί τῆς Ἀμερικῆς, γιά νά ἔλθουν εἰς ἑαυτούς καί νά πνευματικοποιηθοῦν. Καί ἀπό τήν ἄνεση καί τό ἀγκυροβόλημα στά λιμάνια τῆς ὑλικῆς σιγουριᾶς νά θυμηθοῦμε τίς ψυχές μας, νά ἀναγνωρίσουμε τίς ἀνομίες μας καί νά προσκυνήσουμε τόν ὕψιστο Θεό, τόν ζωντανό Θεό.

Μέχρι πότε θά διαρκέσει ἡ κρίση; Ὅσο τό πνεῦμα τῶν ἀνθρώπων παραμείνει δίχως ἀλλαγή. Ὥσπου οἱ ὑπερήφανοι ὑπαίτιοι αὐτῆς τῆς κρίσης νά παραιτηθοῦν μπροστά στόν Παντοδύναμο. Ὥσπου οἱ ἄνθρωποι καί οἱ λαοί νά θυμηθοῦν, τήν ἀκαταλαβίστικη λέξη «κρίση», νά τή μεταφράσουν στή γλώσσα τους, ὥστε μέ ἀναστεναγμό καί μετάνοια νά φωνάξουν: «ἡ Θεία δίκη»!

Πές καί ἐσύ, τίμιε πατέρα, ἡ Θεία δίκη, ἀντί ἡ κρίση, καί ὅλα θά σού γίνουν ξεκάθαρα» Χαιρετισμούς καί εἰρήνη !

 

ΠΗΓΗ: Γιά τήν ἀντιγραφή  Ἰωάννης Χαραλάμπης & Αἰκατερίνη Παπαδάκη «ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Μάϊος 2011, Αριθμ. Τεύχους 107. Το είδα: ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ, www.egolpion.com, 26  ΑΠΡΙΛΙΟΥ  2011.

Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ:

Πρέπει να πολεμήσουμε. Θα υπάρξουν θύματα. Θα κάνουμε λάθη. Είναι όμως απαραίτητο. Μέρος ΙΙ

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Συνέχεια από το Μέρος Ι

ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, οι πιθανότητες μίας ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας της χώρας μας αυξάνονται καθημερινά ενώ, εάν δεν συμβεί κάποιο «θαύμα», η Ελλάδα θα οδηγηθεί στην καταστροφή – παρά τα τεράστια διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα που είχε (ίσως έχει ακόμη) στο παρελθόν, τα οποία δυστυχώς «εξανέμισε» η κυβέρνηση μας, επιλέγοντας να «επαιτεί» αντί να απαιτεί, στην Ουάσιγκτον των Η.Π.Α. και ιδίως της Ευρώπης (Βερολίνο).

Κατά την άποψη μας, με δεδομένο το ότι η ανάπτυξη φαίνεται πια δύσκολη, υπό τις σημερινές παγκόσμιες συνθήκες (υπερχρέωση της δύσης, κοινωνικές αναταραχές στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, πετρέλαιο, αυξήσεις τιμών κλπ), η λύση του προβλήματος της Ελλάδας δεν είναι άλλη, από την «εκδίωξη» του ΔΝΤ και την αποπληρωμή του συνολικού δημοσίου χρέους της σε 40 ισόποσες ετήσιες δόσεις, με επιτόκιο ίσο με αυτό που δανείζονται οι τράπεζες – με το βασικό της ΕΚΤ (1,25%).

Στην περίπτωση αυτή, οι ετήσιοι τόκοι για το σύνολο των χρεών μας (περί τα 340 δις €, εκ των οποίων τα 100 δις € ανήκουν σε Έλληνες – τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, αμοιβαία, ιδιώτες), θα ήταν περίπου 4,25 δις € το πρώτο έτος (μειούμενοι στη συνέχεια), ενώ τα χρεολύσια 8,5 δις € το χρόνο – συνολικά 12,75 δις €. Εάν από το έλλειμμα του 2011 (20,857 δις €), αφαιρέσουμε τους τόκους (15,92 δις €) και προσθέσουμε τα «νέα τοκοχρεολύσια» (12,75 δις €), το συνολικό ποσόν που θα απέμενε για χρηματοδότηση θα ήταν 17,68 δις € (όσο είναι περίπου σήμερα οι ετήσιοι τόκοι που πληρώνουμε).

Αυτά τα 17,68 δις € θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν με την έκδοση Εθνικών ομολόγων σε ετήσια βάση (εσωτερικός δανεισμός), έως εκείνο το χρονικό σημείο που θα καλύπτονταν από τα πλεονάσματα του προϋπολογισμού (σωστή αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, μείωση των περιττών κρατικών δαπανών, φορολόγηση των «εμπορικών» πολυεθνικών επί του τζίρου κλπ) – κάτι που θα μπορούσε να επιτευχθεί, εάν βέβαια επανερχόταν η αισιοδοξία στην Ελλάδα, μέσα από την προοπτική για το μέλλον (εξόφληση του χρέους σε 40 έτη, με 1,25%), καθώς επίσης εάν κέρδιζε η Πολιτεία την εμπιστοσύνη των Πολιτών της.

Όλα όσα αναφέρονται λοιπόν, σε σχέση με την άρνηση χρέους (απεχθές), με την επιμήκυνση των 110 δις € μετά το 2013, με την επαναγορά χρέους κλπ, είναι εντελώς εκτός πραγματικότητας – με εξαίρεση ίσως την άμεση διαγραφή 40-50% του χρέους, η οποία όμως θα κατέστρεφε τις ελληνικές τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, τους ιδιώτες επενδυτές κλπ, ενώ θα προκαλούσε μία μεγάλη, αλυσιδωτή αντίδραση στην Ευρωζώνη, με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα της χώρας μας δεν είναι το τι θα συμβεί μετά το 2013, αλλά το πώς θα εξασφαλισθεί σήμερα ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός των 22,54 δις €, ή 1,88 δις € μηνιαία (με αρχή τον Ιανουάριο του 2011), έτσι ώστε να εξοφλούνται οι μηνιαίες υποχρεώσεις του κράτους μας (μισθοί, συντάξεις κλπ) – κάτι που θεωρούμε πολύ δύσκολο μετά το πρώτο εξάμηνο του έτους που διανύουμε (ήδη δανειζόμαστε με τρίμηνη λήξη, γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη βραχυπρόθεσμης ρευστότητας – ενώ ο προϋπολογισμός μας εμφανίζει μεγαλύτερα ελλείμματα των προγραμματισμένων).  

Κατά την άποψη μας, εάν δεν περιορισθούν οι τόκοι και δεν διακανονισθεί το συνολικό δημόσιο χρέος, οι πιθανότητες επίλυσης του προβλήματος σήμερα είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Εάν η κυβέρνηση μας είχε ενεργοποιηθεί σωστά και έγκαιρα, καθώς επίσης εάν δεν είχαμε υποχρεωθεί στην «υφεσιακή» πολιτική του ΔΝΤ, η Ελλάδα θα είχε μεν δυσκολίες, αλλά δεν θα αντιμετώπιζε αδιέξοδα – πόσο μάλλον την απειλή της χρεοκοπίας.  

 

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΤΟΚΩΝ

 

Περαιτέρω, θεωρούμε σκόπιμη μία μικρή αναφορά μας στο θέμα των τόκων, σε σχέση με την εξέλιξη ενός δανείου. Σε γενικές γραμμές, ένα δάνειο με επιτόκιο 5%, διπλασιάζεται (τόκοι, ανατοκισμός) ανά 15 έτη. Εάν δηλαδή μία χώρα δανείζεται συνεχώς, για την κάλυψη τόσο των υφισταμένων χρεών της, όσο και των τόκων τους, όπως συμβαίνει στο παράδειγμα των 340 δις € δημοσίου χρέους της Ελλάδας, μετά από την πάροδο 15 ετών (2026), το χρέος της διπλασιάζεται (680 δις €). Κατά τον ίδιο τρόπο, το χρέος στα 30 χρόνια τετραπλασιάζεται, στα 45 χρόνια οχταπλασιάζεται, στα 60 χρόνια 16πλασιάζεται κλπ (Πίνακας ΙΙ).

 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Εξέλιξη χρέους (με ανατοκισμό), επιτοκίου 5% ετησίως

 

Πηγή: B. Senf, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

 

Όπως φαίνεται καθαρά από τον Πίνακα ΙΙ, η εξέλιξη ενός χρέους στην περίπτωση που συνεχώς αναχρηματοδοτούνται τα εκάστοτε λήγοντα τοκοχρεολύσια, είναι καταστροφική – εάν δε το επιτόκιο είναι υψηλότερο του 5%, τότε είναι εμφανές ότι δεν είναι δυνατόν ποτέ να «εξυπηρετηθεί» το δάνειο (ο ακριβής αριθμός για ένα δάνειο ύψους 1 € μετά από 150 έτη είναι 1.507 – δηλαδή, εάν κάποιος δανειζόταν σήμερα ένα «ανατοκιζόμενο» ευρώ, με 5% επιτόκιο, μετά από 150 έτη θα έπρεπε να πληρώσει 1.507 €).       

Εάν τώρα στο ποσόν αυτό, στο συνολικό δημόσιο χρέος δηλαδή, προσθέσει κανείς τα πιθανολογούμενα πρωτογενή (προ τόκων) ελλείμματα των ετησίων προϋπολογισμών της Ελλάδας, τότε καταλήγει σε δάνεια που είναι αδύνατον ποτέ να της προσφέρουν οι «αγορές». Όταν λοιπόν δεν εκδίδει η ίδια χρήματα για την «πληθωριστική εξόφληση» των εσωτερικών της υποχρεώσεων (μισθοί δημοσίων υπαλλήλων, συντάξεις κλπ), είναι υποχρεωμένη να δηλώσει στάση πληρωμών.  

Επομένως, όταν ισχυρίζονται διεθνώς οι διάφοροι «ιθύνοντες» της χώρας μας (Πρωθυπουργός, υπουργός οικονομικών, Τράπεζα της Ελλάδας κλπ) ότι, η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη «αναδιάρθρωσης» του δημοσίου χρέους της, καθώς επίσης ότι θα αποπληρώσει όλα όσα οφείλει στους δανειστές της, μάλλον γελοιοποιούν την πατρίδα μας – ενώ δυστυχώς «καλλιεργούν», παράλληλα με τον εσωτερικό αφελληνισμό που πιθανότατα «επιχειρείται» (λαθρομετανάστευση κλπ), έναν έντονο «ανθελληνισμό».          

Από την άλλη πλευρά, εάν η Ελλάδα επιλέξει «ενδοτικά» την αποκρατικοποίηση των επιχειρήσεων της, με στόχο τη δήθεν μείωση των χρεών της κατά τις «εντολές» των διεθνών κερδοσκόπων, οι οποίοι φυσικά δεν ενδιαφέρονται για τις ζημιογόνες (οπότε τα ελλείμματα παραμένουν στην ιδιοκτησία του κράτους), αλλά για τις πολύ κερδοφόρες εταιρείες (οπότε χάνει το κράτος τα κέρδη του, υποδαυλίζοντας ταυτόχρονα την ανεργία) και ειδικά για τις κοινωφελείς μονοπωλιακές (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κλπ), τότε η εξαθλίωση των Πολιτών της είναι δεδομένη – όπως επίσης η ολοσχερής απώλεια της εθνικής της κυριαρχίας.

Πόσο μάλλον όταν, ακόμη και αν πουλήσει όλες τις δημόσιες επιχειρήσεις της, δεν πρόκειται να εισπράξει (υπό τις σημερινές συνθήκες) περισσότερα από 7 δις € – δηλαδή, τους τόκους που πληρώνει για περίπου πέντε μήνες ή τα ελλείμματα του προϋπολογισμού της (ζημίες) για περίπου τρείς μήνες (!).      

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

 

Κλείνοντας, εάν το επιτόκιο δανεισμού μίας χώρας είναι υψηλότερο από το ρυθμό ανάπτυξης της (πόσο μάλλον όταν η χώρα ευρίσκεται σε ύφεση), η χρεοκοπία της είναι επίσης αναπόφευκτη. Η ύφεση είναι ουσιαστικά υπέρ των δανειστών (καταθετών κλπ), αφού η αγοραστική αξία των μετρητών χρημάτων αυξάνεται, λόγω της πτώσης των τιμών των προϊόντων (εργατικού κόστους κλπ). Επομένως, είναι απόλυτα καταστροφική για όλους όσους χρωστούν χρήματα.   

Αντίθετα, ο πληθωρισμός είναι υπέρ των οφειλετών (βλ. Η.Π.Α.), αφού η αγοραστική αξία των χρημάτων μειώνεται, λόγω της αύξησης των τιμών των προϊόντων (μισθών κλπ). Κατ’ επέκταση, ο πληθωρισμός είναι «εξυγιαντικός» για υπερχρεωμένες οικονομίες ενώ, παρά το ότι είναι ένα άδικο μέτρο για τους μισθωτούς κλπ, η «διαχείριση» του είναι πολύ ευκολότερη, από αυτήν της ύφεσης.    

Όταν λοιπόν μία υπερχρεωμένη χώρα πλήττεται ταυτόχρονα από ύφεση (η οποία προκαλεί με τη σειρά της την ανεργία – κοστίζει περί τα 400 εκ. € ετησίως στη χώρα μας, όταν αυξάνεται κατά 1%) όπως σήμερα η Ελλάδα, λόγω της καταστροφικής πολιτικής του ΔΝΤ, τότε η χρεοκοπία της είναι προδιαγεγραμμένη (εάν όχι, ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας, προσχεδιασμένη).                

 

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright), Αθήνα, 20. Απριλίου 2011, viliardos@kbanalysis.com      

 

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2333.aspx

Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ:

Η κατάσταση είναι σοβαρή. Ο χρόνος του παιχνιδιού έχει λήξει. Το βιοτικό μας επίπεδο ίσως μειωθεί, αλλά τα παιδιά μας θα ζήσουν καλύτερες ημέρες. Μέρος Ι 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Έχοντας την άποψη ότι, η «παραπλάνηση» ενός ολόκληρου λαού είναι ένα πολύ σοβαρό αδίκημα (πόσο μάλλον η γελοιοποίηση), θεωρούμε πως ο χειρισμός των δημοσίων υποθέσεων γίνεται κατά κανόνα ανεξέλεγκτα, κυρίως επειδή δεν είναι υποχρεωτική η τήρηση των προεκλογικών δεσμεύσεων εκ μέρους των πολιτικών – δυστυχώς, με την ανοχή των Πολιτών των χωρών τους.

Περαιτέρω, είναι δύσκολο να συμπεράνουμε εάν έχουν έλθει ακόμη τα χειρότερα – τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς. Εν τούτοις γνωρίζουμε με σαφήνεια ότι, οι προϋποθέσεις για επιδείνωση της παγκόσμιας οικονομίας είναι εδώ – όχι μόνο δεν έχουν εκλείψει δηλαδή, αλλά συνεχίζουν να συσσωρεύονται διαχρονικά. Δυστυχώς όλες οι «ανισορροπίες», οι οποίες μας οδήγησαν στην «κρίση των κρίσεων», δεν έχουν σε καμία περίπτωση αντιμετωπισθεί από τα κράτη, αφού:

(α)  Τα ελλείμματα (πλεονάσματα) στα εμπορικά ισοζύγια μεγάλων ή μικρότερων χωρών παραμένουν ως είχαν: τεράστια. Ισχυρά εξαγωγικά κράτη, όπως για παράδειγμα η Γερμανία και η Κίνα, στηριζόμενα στην «πολεμική» μηχανή τους (στους εκατομμύρια απόλυτα ελεγχόμενους και πειθαρχικούς εργαζομένους που μόνο αυτές οι δύο χώρες διαθέτουν), «παράγουν» μεγάλα πλεονάσματα – ενώ τα ελλείμματα των Η.Π.Α., καθώς επίσης πολλών άλλων χωρών, διευρύνονται συνεχώς.

(β)  Η υπερχρέωση σχεδόν του συνόλου των δυτικών οικονομιών, παραμένει σε εξαιρετικά επικίνδυνα επίπεδα. Ειδικά στις Η.Π.Α., το δημόσιο χρέος έχει ανέλθει σε ένα ύψος, το οποίο είναι μάλλον μη διατηρήσιμο. Παράλληλα, οι πάσης φύσεως αγορές εμπορευμάτων (ενέργεια, πρώτες ύλες, τρόφιμα κλπ), συνεχίζουν την ανοδική πορεία τους – αυξάνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις και προκαλώντας εξεγέρσεις στις φτωχότερες περιοχές του πλανήτη. 

(γ)  Οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να προβούν σε περαιτέρω «απομειώσεις» στοιχείων του ενεργητικού τους. Εκτός αυτού, η σχεδόν απόλυτη εξάρτηση των μεγαλυτέρων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από τις «χρηματιστηριακές» επενδύσεις, σε συνδυασμό με τον κίνδυνο που αποτελούν για το «σύστημα» τόσο η τεράστια αγορά των παραγώγων (600 τρις $, έναντι 60 τρις $ παγκοσμίου ΑΕΠ), όσο και η χωρίς αντίκρισμα ρευστότητα, δεν έχουν ακόμη αντιμετωπισθεί.        

(δ)  Η αναδιανομή των εισοδημάτων, προς όφελος των πλουσιοτέρων οικονομικών τάξεων, δυστυχώς εις βάρος κυρίως της μεσαίας τάξης, καθώς επίσης υπέρ των αναπτυσσομένων κρατών («κατά» των ανεπτυγμένων), συνεχίζει την καταστροφική της πορεία – ενώ ο συναλλαγματικός πόλεμος «μαίνεται», παράλληλα με τα απίστευτα «παιχνίδια των κερδοσκόπων».  

(ε)  Η Πολιτική φαίνεται να έχει χάσει εντελώς την «πρωτοκαθεδρία» της, αφού η οικονομική εξουσία (Καρτέλ), ευρίσκεται αναμφίβολα σε τροχιά «κατάληψης» της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Ταυτόχρονα, «πριμοδοτείται» σκόπιμα ο εσωτερικός εμφύλιος πόλεμος, μεταξύ των κοινωνικών ή/και επαγγελματικών, ομάδων – παράλληλα με τον εξωτερικό, μεταξύ «ομόρων» κρατών (Ευρωζώνη κλπ).

(στ) Από την πλευρά της προσφοράς η «ανεργία καλπάζει», ενώ σε πολλές χώρες υφίστανται «διογκωμένοι» κλάδοι, οι οποίοι πολύ σύντομα θα περιορισθούν – με εξαιρετικά δυσμενή επακόλουθα για την απασχόληση. Ταυτόχρονα, απαιτείται η μετεκπαίδευση πολλών εκατομμυρίων εργαζομένων – η απόκτηση δηλαδή εκ μέρους τους νέων, «ευέλικτων» επαγγελματικών δεξιοτήτων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες καινούργιων οικονομικών κλάδων.

Επομένως, τρία ολόκληρα χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης, η κατάσταση συνεχίζει να είναι εκτός ελέγχου – χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι επίκειται «η συντέλεια του κόσμου». Τα οικονομικά ρίσκα είναι το ίδιο μεγάλα και πολύπλοκα, ενώ ευρισκόμαστε πολύ μακριά από μία φυσιολογική, υγιή ανάπτυξη.

Η άποψη τώρα που εκφράζεται από κάποιους οικονομολόγους, η οποία θεωρεί σαν μοναδική λύση την «εκδίωξη» της Γερμανίας από τη ζώνη του Ευρώ (υιοθέτηση ενός δικού της νομίσματος, το οποίο θα είχε ως αποτέλεσμα την ανατίμηση του – με το Ευρώ των υπολοίπων να υποτιμάται εξυγιαντικά, συνεισφέροντας στην πληθωριστική μείωση των χρεών τους, στην αύξηση των εξαγωγών τους, όπως επίσης στον περιορισμό των αντίστοιχων γερμανικών), σε συνδυασμό με την «απομόνωση» ή έστω με τον «περιορισμό» της Κίνας, είναι μάλλον αδύνατον να εφαρμοσθεί πρακτικά.

Φυσικά υπάρχει μία εναλλακτική λύση για την Ευρώπη, η οποία δεν είναι άλλη από τη πολιτική της ένωση – δηλαδή, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Όμως είναι δύσκολο να την αποδεχθεί η Γερμανία, παρά το ότι κινδυνεύει να καταρρεύσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα – οπότε παραμένει υφιστάμενο το ευρωπαϊκό αδιέξοδο, ενώ η τελική «μάχη της Ευρωζώνης» θα δοθεί στην Ισπανία, για την οποία δυστυχώς «θυσιάσθηκε» η δύστυχη Πορτογαλία (όπως συνήθως συμβαίνει, με τη βοήθεια του «κατ’ εντολή» παραιτηθέντος πρωθυπουργού της).     

Ολοκληρώνοντας, ειδικά όσον αφορά τις Η.Π.Α. και την πρόσφατη υποβάθμιση των προοπτικών της Οικονομίας της από την S&P, επιθυμούμε να επιστήσουμε την προσοχή στο ότι μία χώρα, η οποία έχει τη δυνατότητα να εκδίδει δικό της νόμισμα (κάτι που δυστυχώς απώλεσε η Ελλάδα, σαν αντάλλαγμα για τη συμμετοχή της στην Ευρωζώνη και τον ανεύθυνο υπερδανεισμό της με χαμηλά επιτόκια), δεν χρεοκοπεί εύκολα – αφού έχει τη διέξοδο του (υπέρ)πληθωρισμού (ο καπιταλισμός οδηγεί πάντοτε στο δίλημμα «πληθωρισμός ή χρεοκοπία;»).   

Πολύ περισσότερο οι Η.Π.Α. οι οποίες, διαθέτοντας το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, πληρώνουν σε δολάρια τις εξωτερικές υποχρεώσεις τους – επομένως, απλά «τυπώνουν αφειδώς» νέα χρήματα, χωρίς κόστος, αναλαμβάνοντας φυσικά τον κίνδυνο του πληθωρισμού (ή επιδιώκοντας τον, όσον αφορά τη Wall Street – την ιδιοκτήτρια δηλαδή των περιουσιακών στοιχείων της υπερδύναμης).

Κατά την άποψη μας, ο στόχος της «υποβάθμισης» των Η.Π.Α. εκ μέρους της S&P δεν ήταν άλλος από την ενδυνάμωση της αξιοπιστίας των αμερικανικών εταιρειών αξιολόγησης (την οποία έχουν απολέσει στην Ευρώπη), έτσι ώστε να συνεχίσουν «πειστικά» την επίθεση τους στην Ευρωζώνη. Ταυτόχρονα, διευκολύνεται ουσιαστικά η υπερδύναμη στα πληθωριστικά σχέδια της, με τη βοήθεια των οποίων θα επιχειρηθεί σύντομα η επόμενη, μεγάλη «κλοπή» των δανειστών της (Κίνα, Ιαπωνία, Ευρώπη κλπ).

                

Η ΕΛΛΑΔΑ

 

Όπως έχουμε πολλές φορές αναφέρει, είμαστε σχεδόν πεπεισμένοι σε σχέση με το ότι, η Ελλάδα αντιμετωπίζει τα συγκριτικά μικρότερα οικονομικά προβλήματα, μεταξύ των δυτικών κρατών – όπως επίσης τα πλέον «προσιτά» στην επίλυση τους (υπό την προϋπόθεση βέβαια μίας σωστής διακυβέρνησης). Γνωρίζοντας πως το συνολικό χρέος μας (δημόσιο και ιδιωτικό), είναι από τα χαμηλότερα στις ανεπτυγμένες Οικονομίες, καθώς επίσης ότι η Ελλάδα οδηγήθηκε στην αδυναμία πληρωμών κυρίως από διαχειριστικά σφάλματα των ιθυνόντων της, πιστεύουμε ότι, εάν η (όποια) κυβέρνηση μας κατόρθωνε

(α)  να δημιουργήσει έγκαιρα ένα σταθερό, ορθολογικό «επενδυτικό-λειτουργικό πλαίσιο», για το οποίο δεν χρειάζονται χρήματα, αλλά θέληση για πραγματικές αλλαγές – οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και, κυρίως, πολιτισμικές (το να ψηφίζονται συνεχώς νέοι νόμοι ή να λαμβάνονται πολύπλοκα μέτρα τα οποία, αφενός μεν δεν εφαρμόζονται στην πράξη, αφετέρου επιβαρύνουν δυσανάλογα τον κρατικό «μηχανισμό», αντί να απλοποιούν τις διαδικασίες και να έχουν πρακτικά αποτελέσματα, είναι ότι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε μία χώρα),    

(β)  να περιορίσει τις ανεξέλεγκτες δημόσιες δαπάνες, αυξάνοντας παράλληλα την παραγωγικότητα των εργαζομένων (ιδίως των κρατικών «λειτουργών»), έτσι ώστε να ισοσκελισθεί ο προϋπολογισμός,

(γ)  να «δαμάσει» το εξωτερικό ισοζύγιο, περιορίζοντας τις εισαγωγές και αυξάνοντας τις εξαγωγές, με τη βοήθεια της σωστής, υπεύθυνης καθοδήγησης των καταναλωτών και επιχειρηματιών της,

(δ)  να απαιτήσει την πληρωμή των οφειλών της Γερμανίας (πολεμικές αποζημιώσεις και κλοπές των ναζί), προβαίνοντας ακόμη και σε συμψηφισμό των απαιτήσεων της,

(ε)  να προβεί άμεσα σε μακροπρόθεσμο διακανονισμό του δημοσίου χρέους της, με χαμηλό επιτόκιο, καθώς επίσης 

(στ)  να ανακτήσει επιτέλους την εμπιστοσύνη των Πολιτών της, «εγκαθιστώντας» ένα ουσιαστικό Κράτος Δικαίου – το οποίο θα της επέτρεπε εναλλακτικά την «εθνικοποίηση» ενός μεγάλου μέρους του δημοσίου χρέους της, με την έκδοση ομολόγων κατά το παράδειγμα της Ιαπωνίας (εσωτερική χρηματοδότηση),   αφενός μεν θα λύναμε πολύ γρήγορα τα προβλήματα μας, προφανώς χωρίς καμία «ΔΝΤ-βοήθεια», αφετέρου η Ελλάδα θα γινόταν μία από τις καλύτερες χώρες του κόσμου. Όπως τεκμηριώνεται από τον Πίνακα Ι, οι «αδυναμίες» μας σε σχέση με πολλές άλλες χώρες είναι τεράστιες – γεγονός όμως που σημαίνει ότι, έχουμε πολύ μεγάλες δυνατότητες «αντιστροφής της τάσης». 

 

ΠΙΝΑΚΑΣ I: Εργαζόμενοι, ΑΕΠ σε δις $, εξαγωγές και εργαζόμενοι ανά εξαγωγές (παραγωγικότητα)

 

* 2007 σε δις $ , f.o.b.

Πηγή: ip, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

 

Σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες που αναφέρονται στον Πίνακα I, υστερούμε εντελώς αδικαιολόγητα τόσο στις εξαγωγές, όσο και στην παραγωγικότητα των εργαζομένων μας. Ακόμη και η Πορτογαλία, με τα ελάχιστα σχετικά μέσα που διαθέτει,  πόσο μάλλον με τη θέση που βρίσκεται, έχει διπλάσιες εξαγωγές από εμάς (περί τα 50 δις $). Οι δυνατότητες της Ελλάδας λοιπόν είναι αναμφίβολες – αρκεί, κατά την άποψη μας, να «αποκατασταθεί» η κοινωνική δικαιοσύνη.    

Διαφορετικά, εάν δηλαδή δεν λειτουργήσει άμεσα στην Ελλάδα ένα Κράτος Δικαίου, το οποίο θα ξεκινούσε, όπως οφείλει, με την «τιμωρία» όλων αυτών που οδήγησαν την πατρίδα τους στη χρεοκοπία, πως είναι δυνατόν να περιμένει κανείς την ενεργή, «συνειδησιακή» συμμετοχή των Ελλήνων Πολιτών, στην επίλυση των προβλημάτων της χώρας τους;

 

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright), Αθήνα, 20. Απριλίου 2011, viliardos@kbanalysis.com      

 

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2333.aspx

 

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ