Τα προεκλογικά της κοιλάδας του Βουραϊκού

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΟΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΕΛΑΒΑΝ ΤΕΛΟΣ

   Τέλειωσε λοιπόν κι αυτή η διαδικασία, με εκλογικό θρίαμβο του ψηφοδέλτιου του επικεφαλής Θανάση Παπαδόπουλου (Ανεξάρτητη Κίνηση Πολιτών) μες 71,2%, έναντι του ψηφοδελτίου του επικεφαλής Θανάση Γ. Κανελλόπουλου (ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ) με 25,85% και του Σταμάτη Ανδριόπουλου (Λαϊκή Συσπείρωση) με 2,95% στον ευρύ σε έκταση Καλλικρατικό Δήμο Καλαβρύτων.

   Ο πάλι Δήμαρχος Θανάσης Παπαδόπουλος θα έχει 14 Δημ. συμβούλους, έναντι 5 (1+4) του Θανάση Κανελλόπουλου. Θα έχει την πλειοψηφία των Κοινοτικών Συμβουλίων σε όλα τα χωριά, πλην ελαχίστων που ανήκουν στην αξιωματική αντιπολίτευση. Η Λ. Σ. δεν εξέλεξε ούτε τον επικεφαλής Σταμάτη Ανδριόπουλο, παρότι πλησίασε πολύ κοντά το παράλογο φίλτρο και όριο του 3%! Τι μπορούμε λοιπόν να κρατήσουμε επί της ουσίας μετά απ’ αυτά τα αποτελέσματα;

   Η γνώμη μου είναι να αναδιφήσουμε στις προεκλογικές εξαγγελίες, δεσμεύσεις, αναφορές, μισόλογα ή και αγνοήσεις πολλών ζητημάτων. Εμείς θα μείνουμε κυρίως σε ότι αφορά την δυτική κοιλάδα του Βουραϊκού. Θα προσπαθήσουμε με προσοχή, αλλά και θάρρος, να αποδελτιώσουμε ότι θεωρήσαμε σημαντικό. Ελπίζω να μην έχω παρανοήσει κάποια στάση εκ των υποψηφίων, νικητών και ηττημένων.

   Θα αναφερθούμε με βάση τις προφορικές προεκλογικές ομιλίες κυρίως των δύο πρώτων ψηφοδελτίων, αφού ο τρίτος δεν μίλησε, παρά μόνο άφησε φυλλάδια μιας γενικής πολιτικής κατεύθυνσης. Ας ελπίσουμε άλλοι αρθρογράφοι να αναδείξουν ό,τι συγκράτησαν για τις υπόλοιπες κοιλάδες και την έδρα του Δήμου…

ΙΙ. ΨΗΦΙΑΚΑ ΥΔΡΟΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ

   Το ζήτημα το άνοιξε ο Αθαν. Παπαδόπουλος με βάση ειδικό πρόγραμμα τοποθέτησης υδρομέτρων. Έμεινε στο ότι έχει πάρει ο δήμος το πρόγραμμα με την αντίστοιχη χρηματοδότηση. Συμπλήρωσε ότι θα είναι ψηφιακά και ότι έχουν ήδη τοποθετηθεί στα υπερ-τουριστικά Καλάβρυτα και στο διπλανό Σκεπαστό. Προσπάθησε να εξηγήσει ότι με αυτά θα ελέγχεται η κατανάλωση νερού, καθησύχασε για το δικαίωμα άρδευσης των κήπων, αφού το νερό άρδευσης έχει μπει σε αυτό της ύδρευσης, χωρίς να αναφερθεί όμως σε καμία  τιμολογιακή πολιτική. Επομένως ο κίνδυνος παραμονεύει!

   Παραμένει το ερώτημα γιατί να μπουν υδρόμετρα στη νεροφόρα Κέρτεζη, που κυρίως δεν είναι τουριστική, αλλά απλά αγροτοκτηνοτροφική και παραθεριστική το καλοκαίρι. Για το λίγο νερό της γεώτρησης που ανοίχτηκε είπε ότι θα ξανα-προσπαθήσουν.

   Να σημειώσουμε επίσης, ότι στα καφενεία συζητείται η ύδρευση το Καλοκαίρι από την γεώτρηση στο Γκαλντιρίμι, η οποία είχε ανοιχτεί για την άρδευση μέρους του ανοικτού κάμπου παλαιότερα. Κατάλαβα όμως ότι τα υδρόμετρα προηγούνται της γεώτρησης.

   Το νερό αυτό μπορεί να στέλνεται, τόσο στα Αλώνια για τους εκεί Στάβλους κλπ, όσο και για τα ανακαινισμένα κτίρια, ώστε να σταματήσει η κατανάλωση από το δίκτυο ύδρευσης του χωριού. Παράλληλα τους Καλοκαιρινούς μήνες μπορεί να γεμίζει την κεντρική δεξαμενή. Τόσο απλά τεχνικά, αρκεί να υπάρχει βούληση και σωστός σχεδιασμός.

   Θεωρώ ότι οι άλλοι δυο επικεφαλής και οι υποψήφιοι δημοτικοί και κοινοτικοί σύμβουλοι όφειλαν να έχουν κάνει δημόσιες συζητήσεις και εξηγήσεις. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε… Υπάρχει ακόμα ένα ερώτημα: Θα επεκταθεί και στα υπόλοιπα χωριά της κοιλάδας; Θα επεκταθεί και στις άλλες κοιλάδες, όπως και στο νεροφόρο Πλανητέρου;

ΙΙΙ. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΟΔΟΝΤΩΤΟΥ ΠΡΟΣ ΑΓΙΑ ΛΑΥΡΑ

   Πάλι γι’ αυτό ακούσαμε ολίγα στην Κέρτεζη, αλλά εκτιμώ θα έχουν ειπωθεί πολλά στα Καλάβρυτα. Το τραινάκι αυτό το τραβά η ατμομηχανή του νικητή σε συνεργασία με την κυβέρνηση. Έχω την εντύπωση ότι η αξιωματική αντιπολίτευση δεν διαφωνεί, αφού ο επικεφαλής όπου και να βρισκόταν μιλούσε για θρησκευτικό τουρισμό.

   Αλήθεια πως θα ισορροπήσει ο μοναχισμός στην Αγία Λαύρα με το τραινάκι; Θα υπάρξει το όραμα του μακαριστού Ηγουμένου Φιλάρετου για έξοδο του Μουσείου εκτός Μονής; Ερωτήματα περισσότερο θεανθρωπολογικά…

IV. ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

   Η κοιλάδα του Βουραϊκού διαθέτει τεράστια έκταση και πρώιμα και όψιμα προϊόντα. Αν εξαιρέσουμε την περιοχή νότια του Σκεπαστού, που έχει μετατραπεί σε ημι-βιομηχανική και εμπορική, ο υπόλοιπος κάμπος βρίσκεται σε μια αντίφαση. Ένα μεγάλο ακόμα μέρος είναι μη καλλιεργήσιμο, ειδικά στη δυτική κοιλάδα (Κέρτεζη, Καλλιφώνιο, Λαγοβούνι, Πριόλιθος) που δεν έχει γίνει ακόμα επέκταση του αναδασμού.

   Ένα άλλο μεγάλο μέρος, από το Σκεπαστό έως τα ανατολικά του κάμπου της Κέρτεζης, καλλιεργούνται συμπληρωματικά για την κτηνοτροφία (γρασίδια, τριφύλλια, καλαμπόκια). Η καθ’ αυτό αγροτική παραγωγή (φασόλια, πατάτες) είναι πολύ μειωμένη, ενώ η καλλιέργεια δημητριακών (όπως το σιτάρι) σχεδόν εξαφανισμένη!

   Τι μένει; Είτε μεγάλα κομμάτια χέρσα, που πονάει η ψυχή μας, αφού η γενιά μου έχει σ’ αυτά δουλέψει, είτε παραδομένα μ’ ένα φτωχό τιμητικό ενοίκιο στους επιχειρηματίες κηπευτικών και φράουλας!

   Τι άκουσα προεκλογικά; Δυο αναφορές μόνο από τον νικητή των εκλογών: Πόσο άσχημα αισθητικά είναι οι καλλιέργειες φράουλας από επιχειρηματία στα βόρεια των Καλαβρύτων. Μάλλον, γιατί πλέον τα Καλάβρυτα τα θέλουν μόνο για το τουρισμό; Ή γιατί τα χημικά που πέφτουν (δεν γνωρίζω αν ελέγχονται) μολύνουν το πόσιμο νερό και το υπέδαφος;

   Αξίζει νομίζω στο σημείο αυτό να σημειώσουμε ένα ενδιαφέρον απόσπασμα από το φυλλάδιο της τοπικής Λ.Σ.: «Την ίδια στιγμή, το 80% των κατοίκων της περιοχής μας, απασχολείται στον πρωτογενή τομέα, με τη γεωργοκτηνοτροφία, χωρίς να μεριμνά η εκάστοτε κυβέρνηση και η δημοτική αρχή για την ανάπτυξή της, για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των βιοπαλαιστών αγροτοκτηνοτρόφων, που ακόμα δεν έχουν δρόμους για τις στάνες τους ή ηλεκτρικό ρεύμα, ή τα αναγκαία έργα για τις καλλιέργειές τους…».

   Αλήθεια σε ποια φάση βρίσκεται η επέκταση του αναδασμού στον δυτικό κάμπο της Κέρτεζης. Για το ζήτημα αυτό δεν πρόσεξα κάποια έστω αποστροφή από κάποιο συνδυασμό…

V. ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

   Όλοι μίλησαν υπέρ της κτηνοτροφίας. Μάλιστα εκθείασαν την Κέρτεζη και ως κτηνοτροφικό χωριό. Και η αλήθεια είναι ότι η κοιλάδα του Βουραϊκού  είναι προχωρημένη, ειδικά στην αγελαδοτροφία.

   Η προβατοτροφία ξεκινά από τα ίδια τα Καλάβρυτα και επεκτείνεται μέχρι την Κέρτεζη. Οι κτηνοτρόφοι όμως αυτοί μειώνονται. Το ερώτημα όμως παραμένει: Με ποια νέα μέτρα στήριξης θα διεκδικηθούν τα αιτήματα των κτηνοτρόφων; Η αιγοτροφία όμως μειώνεται συνεχώς, ειδικά στην Κέρτεζη, που διαθέτει ακόμα λίγες μονάδες. Όμως και σ’ αυτό τον τομέα κάποιοι νέοι κτηνοτρόφοι πούλησαν τα γίδια τους. Υπάρχει λοιπόν το ίδιο ερώτημα που αφορά και αυτούς. Φαντάζομαι ότι το ζήτημα θα αφορά όλο το Δήμο.

   Στα ερωτήματα αυτά δεν άκουσα καμία εξειδικευμένη πρόταση μελέτης και διεκδίκησης. Κάνω κάποιο λάθος;

VI. ΒΟΥΡΑΪΚΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

   Δυο μεγάλα προβλήματα φαίνεται να ξεκινούν στον Βουραϊκό ποταμό. Το ένα αφορά το πολυχρωματικό έλκος των πλατάνων του. Κυρίως στις περιοχές που το οικοσύστημα αυτό είναι πυκνό. Σημειώνουμε δύο τέτοιες περιοχές. Μία στην στενόχωρη κοιλάδα της Κέρτεζης και μία παράλληλα με τον οδοντωτό. Δυστυχώς δεν άκουσα τίποτα και από κανέναν στην προεκλογική περίοδο, παρά τα πολλά εξειδικευμένα συνέδρια που έχουν γίνει.

   Άκουσα μόνο τον Θαν. Κανελλόπουλο να ομιλεί για τουριστική του αξιοποίηση του ποταμού εντός του οικισμού. Ναι βεβαίως, αλλά προέχει η καθαριότητα, η υγεία των πλατάνων και φυσικά η ασφάλεια από πλημμύρες.

   Το δεύτερο πρόβλημα, λοιπόν, είναι η μικρή κοίτη του σε πολλά σημεία, λόγω πολλών αιτιών. Μία απ’ αυτές είναι η ισοπέδωση των όχθων του στις περιοχές του αναδασμού. Η άλλη είναι ο μη καθαρισμός του. Η τρίτη είναι η έλλειψη τοιχίων. Αν προσθέσουμε και την πιθανότητα να πέφτουν και τα νεκρά πλατάνια μέσα του, κατανοούμε τι μπορεί να συμβεί από την Κέρτεζη μέχρι τους Κραστικούς, από τον Πριόλιθο μέχρι τους Κραστικούς, αλλά και από τους Κραστικούς μέχρι τα Καλάβρυτα και τη Ζαχλωρού!

   Στην Κέρτεζη ένας μεγαλο-αγρότης έθεσε το θέμα στον Δήμαρχο Αθ. Παπαδόπουλο. Το γνώριζε βεβαίως το θέμα, αλλά η απάντησή του άφησε κενά. Από τους υπόλοιπους δεν πρόσεξα κάποια πρόταση. Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό. Εξάλλου αυτά που έχουν συμβεί στη Θεσσαλία (και όχι μόνο) δεν πρέπει να μας αφήσουν σε ησυχία.

   Στην περιοχή του Πριολίθου (και Κανδάλου) στα νοτιοδυτικά της κοιλάδας, όπου ξεκινά και ο 2^ος πνεύμονας του Βουραϊκού, δεν υπάρχει πρόβλημα ακόμα με το έλκος του πλατάνου (δεν περνούν γραμμές της ΔΕΗ από δίπλα). Υπάρχει όμως πολύ σοβαρό πρόβλημα στον καθαρισμό του ποταμού. Έχω πληροφορίες ότι το θέτουν οι κάτοικοι εδώ και καιρό. Μιλάμε δλδ για μία ακόμη βόμβα!

VII. ΓΡΑΜΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΥΠΕΡΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ

   Οι γραμμές της υπερυψηλής τάσης τέμνουν την δυτική Κοιλάδα του Βουραϊκού, δυτικά του Καλλιφωνίου και ανατολικά και βόρεια της Κέρτεζης. Όπως έχουμε ξαναγράψει, περνούν στα όρια του προχριστιανικού οχυρού της Κέρτεζης (Παναγιά) και στα δυτικά όρια των Αλωνιών, όπου και πολλοί στάβλοι.

   Μάλιστα άφησαν κι ένα ανάθεμα με το δρόμο που χαράκτηκε κάτω από τον Καρβουνιάρη, στο λεγόμενο Κουτελέϊκο βουνό, μέχρι τον Αη Θόδωρο. Έμεινε χωρίς χάραξη κάτι λιγότερο από ένα χλμ, στο ενδιάμεσο. Αφού έγινε η πληγή στο βουνό δεν μπορούσαν όλοι οι θεσμικοί να πιέσουν για λόγους πρόσβασης πυροσβεστικών οχημάτων, αν κάποια στιγμή χρειαστεί;

   Το αίτημα για πολλαπλά αντισταθμιστικά μέτρα παραμένει. Όμως τίποτα δεν ακούστηκε από κανέναν από τους τρεις υποψήφιους Δημάρχους, αλλά ούτε από τους/τις υποψήφιους γενικότερα. Εδώ η σιωπή δεν είναι χρυσός! Είναι πρόβλημα. Όταν σύντομα θα περάσουν τα 400.000 Volt, θα επανέλθουμε.

   Να σημειώσουμε ότι προβλήματα οπτικής, ηλεκτρομαγνητικής όψης και κινδύνου πυρκαγιάς έχουμε και στην κοιλάδα των Λαπαθών. Ως γνωστόν οι Γ.Μ.Υ.Τ. περνούν ανάμεσα σε Κρυονέρι (Ασάνι) και Μπούμπουκα, αλλά και ανάμεσα σε Μάνεσι και Λαπάτες. Τι άραγε έγινε εκεί; Πάντως τίποτα, όπως έγινε σωστά στην Ι. Μ. Αγίων Θεοδώρων!

VIII. ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ

   Έχουμε γράψει πριν δύο χρόνια (Καλοκαίρι 2021) μια ολόκληρη σειρά τριών εξειδικευμένων άρθρων για τα προβλήματα που γεννά η τοποθέτηση των ανεμογεννητριών σε βουνά κοντά σε οικισμούς. Έχουμε αναφερθεί ειδικότερα, πέραν της οπτικής και ακουστικής όχλησης, ειδικά σε οικισμούς του τύπου της Κέρτεζης. Επίσης έχουμε σημειώσει ότι δημιουργούν φίλτρα στα περάσματα μεταναστευτικών ροών πτηνών, αλλά και προβλήματα στην μόνιμη πανίδα και τις φωλιές τους.

   Μέχρι στιγμής έχουν τοποθετηθεί ανεμογεννήτριες μεταξύ Σκεπαστού και Κερπινής (αν δεν κάνω λάθος). Όμως καμία αντίδραση δεν συνέβη. Στην Κέρτεζη όμως ομόφωνα το υπάρχον Κοινοτικό Συμβούλιο έχει πάρει απόφαση για την μη τοποθέτηση στα γύρω βουνά. Μου δημιούργησε μεγάλη εντύπωση η μη αναφορά κανενός εκ των υποψηφίων. Εφησυχάζουν, σιωπούν ή συμφωνούν με την τοποθέτηση; Δεν γνωρίζω…

IX. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ Ή ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟ ΣΤΗΝ ΚΕΡΤΕΖΗ;

   Για το ξενοδοχείο έχουν γραφεί πολλά παλαιότερα και προεκλογικά δικό μου αφιέρωμα στη στήλη αυτή (Ιούλιος 2023). Το ευχάριστο είναι ότι απάντησαν, μάλλον άμεσα και οι δύο βασικοί διεκδικητές του Δήμου.

   Ο Κερτεζίτης Θανάσης Γ. Κανελλόπουλος υιοθέτησε πλήρως την πρόταση στην προεκλογική του ομιλία στην Κέρτεζη. Διαφορετικά, ο νικητής Θανάσης Παπαδόπουλος, κοιτάζοντάς με στα μάτια, είπε ότι έκαναν άγονη προσπάθεια να παραχωρηθεί σε ιδιώτες. Όσον αφορά για την πρόταση για Γηροκομείο, δεν αρνήθηκε την ουσία της ιδέας. Αναφέρθηκε σε κάποια πιθανή νομική δυσκολία αλλαγής του ρόλου του. Νομικός δεν είμαι, αλλά ευτυχώς ο έτερος Θανάσης είναι διαπρεπής δικηγόρος. Ας το πάρει πάνω του και νομικά.

X. ΝΕΟΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (ΚΕΡΤΕΖΗ)

   Για τον νεοβυζαντινό αυτό ναό αναφερθήκαμε στο προηγούμενο φύλλο της «ΩΡΑΣ των ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ». Έχουμε γράψει κι άλλες φορές. Ο Δήμαρχος Θαν. Παπαδόπουλος, ενέταξε κι αυτό το ζήτημα στις «ευαισθησίες μου», ενώ ο Στ. Ανδριόπουλος δεν αναφέρθηκε (όπως και για τα περισσότερα ειδικά θέματα).

   Για το ζήτημα αυτό αναφέρθηκε όμως ο Θαν. Κανελλόπουλος με στόχο τον θρησκευτικό τουρισμό στην Κέρτεζη. Δεν αναφέρθηκε όμως στον πρώτο του ρόλο, που είναι ο λειτουργικός. Βεβαίως δεν μπορούμε να μην τον έχουμε και τον τουρισμό, αφού γύρω από το ναό αυτού ερευνώντας βρίσκουμε πολύ «χρυσάφι».

   Αυτό για το οποίο μπορεί να ενημερωθεί βεβαίως εκτενώς (αν δεν το έχει κάνει ήδη) είναι για την πορεία και τις δυσκολίες που έχουν οι ενέργειες της ομάδας πρωτοβουλίας και της ενοριακής επιτροπής. Εάν δεν γίνουν οι δύο μελέτες που έχει προτείνει η αρχαιολογική υπηρεσία και δεν εκτελεστούν οι εργασίες, καλύτερα είναι να μη πάνε εκεί τουρίστες…

XI. ΟΧΥΡΟ ΚΑΙ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΕΡΤΕΖΗΣ

   Για το προχριστιανικό Οχυρό της Κέρτεζης (δορυφόρο της αρχαίας Κύναιθας) έχουμε αναφερθεί στη στήλη αυτή ουκ ολίγες φορές. Για το Κάστρο της Ντεσμένας πρόσφατα (Αύγουστος 2023) στη στήλη αυτή, μαζί και με άλλα ιστορικά μνημεία της δυτικής Κοιλάδας του Βουραϊκού, όπως και του Οχυρού.

   Όπως σημειώσαμε, έχουμε παράνομες ανασκαφές στο Κάστρο της Ντεσμένας. Η μία μάλλον σίγουρη αρχές του Καλοκαιριού του 2023. Μάλιστα κυκλοφορούν φήμες ότι αυτοκίνητο του Δήμου πήρε τα σύνεργα και μία μεγάλη γεννήτρια. Δεν ξέρω αν είναι αλήθεια, αλλά δεν στάθηκε κανένας υποψήφιος στα ιστορικά αυτά μνημεία.

   Η αλήθεια είναι ότι διάβασα ότι ο Θαν. Κανελλόπουλος μίλησε για αξιοποίηση των ιστορικών μνημείων στα Τριπόταμα. Να εκτιμήσω ότι αυτό θα αφορά όλα τα μνημεία του Δήμου, αλλά και του τόπου καταγωγής του. Από την άλλη, ο Θαν. Παπαδόπουλος, πάλι κοιτώντας με στην προεκλογική ομιλία του στην Κέρτεζη, είπε ότι έχω ευαισθησίες (αφορά το άρθρο στη στήλη αυτή – Αύγουστος 2023), αλλά δεν συνέχισε περαιτέρω.

XII. ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΚΡΑΣΤΙΚΩΝ – ΚΕΡΤΕΖΗΣ

   Έχει χυθεί πολύ μελάνι για το δρόμο αυτό, έχουν γίνει εκατοντάδες συζητήσεις, αλλά ακόμη και τώρα «οι μισοί» κάτοικοι της Κέρτεζης δεν μπορούν να πιστέψουν ότι θα φτάσει μέχρι το τέλος η διαδικασία που έχει ξεκινήσει. Τον δρόμο αυτό τον έχουν πάρει επικοινωνιακά «αγκαζέ» ο θριαμβευτής των πρόσφατων δημοτικών εκλογών στο Δήμο Θαν. Παπαδόπουλος με τον επίσης θριαμβευτή Περιφερειάρχη Νεκτ. Φαρμάκη.

   Να σημειώσω ιδιαιτέρως ότι τον πήρε επάνω του και ο τωρινός πρόεδρος της Κέρτεζης Παν. Χρ. Κούρτης. Χωρίς το δικό του κόπο δεν θα είχαν μαζευτεί οι δηλώσεις παραχώρησης ιδιωτικού χώρου από τον αναδασμό μέχρι το σχέδιο πόλης του χωριού μας.

   Προεκλογικά ανακοινώθηκε το προχωρημένο στάδιο απόφασης χρηματοδότησης του έργου. Όλοι μας κατανοούμε την επιλογή αυτής της στιγμής. Την στιγμή την κατήγγειλε διπλά όμως ο Θαν. Κανελλόπουλος στην Κέρτεζη. Από τη μία σημείωσε ότι η δική του υποψηφιότητα έφερε την ανακοίνωση. Πιθανόν και να έχει δίκιο. Τόνισε με έμφαση ότι η υποψηφιότητά του σπρώχνει το έργο μέχρι το τέλος. Και θα το στηρίξει.

   Αυτό όμως που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση είναι το γεγονός της αναφοράς νομικών προβλημάτων. Αυτά δεν τα κατονόμασε, λέγοντας ότι είναι ειδικά θέματα. Ειδικά, αλλά νομίζω έπρεπε να αναφερθούν. Ίσως αυτή να είναι και η κύρια αιτία που έχασε την πρωτιά στην Κέρτεζη.

   Οφείλει όμως να δει και άλλες όψεις του έργου, πέραν της νομικής. Να σπρώξει το έργο προς την εκτέλεση σύντομα. Να δει τι γίνεται με την ανάποδη γέφυρα στις Καμάρες, κοντά στην αφετηρία του δρόμου. Να μη γίνουν κακοτεχνίες πουθενά. Πάντως, όλοι μας οφείλουμε να είμαστε σε επιφυλακή, θεσμικοί και μη.

XIII. ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΑΓΟΡΑΣ ΚΕΡΤΕΖΗΣ

   Πρόκειται για μια παλιά ιστορία. Δυστυχώς πριν πολλές δεκαετίες υπήρξαν κακοτεχνίες, ανέβηκε πολύ ο κεντρικός δρόμος στο κέντρο της αγοράς και «κατέβηκαν» σπίτια, αλλά και το ιστορικό κτίριο των Τετρεμέλη και Στριφτόμπολα. Ελπίζουμε ότι με την εκτέλεση των έργων σύντομα στο ιστορικό αυτό κτίριο (από ιδιώτες κερτεζίτες) και την επίβλεψη του Δήμου (να σημειώσουμε ο Δήμαρχος Θαν. Παπαδόπουλος δεν άφησε αυτή την ευκαιρία να πέσει κάτω), το πρόβλημα θα λυθεί εκεί.

   Όμως για μια σειρά από λόγους το έργο της ανάπλασης αυτής δεν προχωρά. Αναφέρθηκε σε αυτό ο Δήμαρχος, μα δεν κατάλαβα ακριβώς ποια είναι η αιτία. Για το ζήτημα αυτό δεν αναφέρθηκε ο Θαν. Κανελλόπουλος, ούτε φυσικά ο τρίτος των υποψηφίων. Δεν άκουσα καμία κουβέντα ούτε από τους υπόλοιπους υποψήφιους δημοτικούς και κοινοτικούς. Ευτυχώς μας το «θύμησε» ο ίδιος ο Δήμαρχος!

   Να σημειώσουμε όμως ότι ήταν επιτυχημένη η διπλή ανάπλαση μέρους της πλατείας «Ομονοίας» και του «Κεφαλοβρύσου»!

XIV. ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ

   Έχει αρχίσει η εκτέλεση και αποπερατώθηκε ο βιολογικός καθαρισμός των Καλαβρύτων και των γύρω ρυπογόνων εστιών (π. χ. τυροκομεία), επί δημαρχίας Γεωργ. Λαζουρά. Και πολύ καλά έγινε. Δεν γνωρίζω την μελέτη, ούτε αν υπάρχουν ατέλειες στο έργο. Το έργο έπρεπε να γίνει και συγχαρητήρια σε όλους.

   Θεωρώ λογικό να μπει στο έργο και το Σκεπαστό και η Αγία Λαύρα σύντομα. Το επιτρέπει εξάλλου η υψομετρική διαφορά. Στο σημείο όμως αυτό οφείλω να ρίξω την πρόταση για προμελέτη αρχικά, να μπουν και όλα τα χωριά της δυτικής κοιλάδας του Βουραϊκού: Κραστικοί, Λαγοβούνι, Κάνδαλος και Πριόλιθος από τη μία μεριά και Καλλιφώνιο και Κέρτεζη από την άλλη. Η υψομετρική διαφορά είναι πολύ καλή! Και ευτυχώς.

   Μάλιστα καλό θα ήταν να προβλεφθεί στη βόρεια άκρη χωμάτινη λωρίδα για το πέρασμα των σωλήνων στο νέο δρόμο προς Κέρτεζη, με την εκτέλεση του έργου. Όμως για ένα τέτοιο έργο πνοής και υγείας, τίποτα δεν άκουσα από κανέναν (πάλι)…

XV. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑΣ ΔΡΟΜΩΝ ΚΕΡΤΕΖΗΣ

   Έχω γράψει στη στήλη αυτή (Ιούλιος 2023) για την θετική πορεία των προτάσεων αυτών, τόσο από πλευρά Κοινότητας Κερτέζης, όσο και από το Δημοτικό Συμβούλιο. Μου έκανε περίεργη εντύπωση η μη αναφορά για την τελεσφόρηση του έργου αυτού μέχρι το τέλος από κανένα υποψήφιο. Γιατί άραγε το ξέχασαν;

XVI. ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΚΑΥΣΟΞΥΛΩΝ

   Η γενιά μας, αλλά και αμέτρητες προηγούμενες μεγάλωσαν στα βουνά και τα κατάφεραν, παρά τους βαρείς χειμώνες. Προμηθεύονταν επί αιώνες καυσόξυλα από τα γύρω βουνά για τα τζάκια τους κι αργότερα για τις σόμπες τους. Προσωπικά έχω ζήσει να κουβαλώ ξερά έλατα από τον Κερτεζίτικο Έλατο και χλωρές καστανιές από το γέρικο τότε Καστανόδασος.

   Στην εποχή μας ανθούν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις καυσοξύλων. Μπορεί ανάμεσά τους να πουλιούνται και ξύλα από ελαιόδεντρα που κλαδεύονται ή καταργούνται. Όμως συχνά πουλιούνται και άγρια ξύλα, που τυπικά είναι δύσκολο έως αδύνατο να το προμηθευτούν οι φτωχότερες οικογένειες. Το πρόβλημα είναι έντονο για όσους φυλάσσουν Θερμοπύλες στα βουνά.

   Παλιά υπήρχε αγαστή συνεργασία Κοινοτήτων με το δασαρχείο.  Έτσι και τα ξερά έφευγαν από τα βουνά και τα γέρικα δένδρα αντικαθίστανται από υγιή καινούργια, όπως συνέβη με όλο το καστανόδασος της Κέρτεζης τις δεκαετίες 1960 και 1970.

   Ο Θαν. Κανελλόπουλος είχε μηνύματα γι’ αυτό το ζήτημα και ήταν ο μόνος που έθεσε προεκλογικά το πρόβλημα στην Κέρτεζη. Οφείλει να το επωμιστεί ο Δήμος και οι Κοινότητες με μια νέα πολιτική για τα καυσόξυλα. Εξάλλου, αντί για αλογομούλαρα εκείνης της εποχής, υπάρχουν τα τρακτέρ και τα αγροτικά που διευκολύνουν όπου έχουν ανοιχθεί δασικοί δρόμοι.

XVII. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ

   Η αλήθεια είναι ότι το ζήτημα αυτό βρίσκεται στο φυλλάδιο της Λ. Σ. και μάλιστα με αληθινό και καυστικό τρόπο. Γράφει:

   «…Αλλά και στο ζήτημα της υγείας, η απερχόμενη Δημοτική Αρχή κινήθηκε σε σύμπνοια με τις κεντρικές κατευθύνσεις της υποστελέχωσης, καθώς δια της απουσίας της πρακτικά συμφωνεί με τις ΣΔΙΤ (καθαριότητα, σίτιση,, διοικητικό προσωπικό) που εφαρμόζεται στο νοσοκομείο Καλαβρύτων, αλλά και τις ελλείψεις σε βασικές ειδικότητες σε μια περιοχή που εξυπηρετεί αρκετό πληθυσμό. Κάτω από δύσκολες συνθήκες μετακίνησης και σε απόσταση από μεγάλα αστικά κέντρα.

   Ανάλογο πρόβλημα υποστελέχωσης έχουν και τα άλλα ΚΥ και περιφερειακά ιατρεία του δήμου, πολλά από τα οποία δεν υποστηρίζονται από προσωπικό, αφήνοντας τον λαό χωρίς στοιχειώδεις υπηρεσίες υγείας».

   Δεν γνωρίζω τι είπε στα Καλάβρυτα ή στα άλλα χωριά ο δήμαρχος Θαν. Παπαδόπουλος, αλλά στην Κέρτεζη (που σχετικά έχει και εύκολη πρόσβαση στα Καλάβρυτα) δεν είπε τίποτα. Αντίθετα, ο Θαν. Κανελλόπουλος κατήγγειλε ότι το νοσοκομείο έχει γίνει Κέντρο Υγείας!

XVIII. ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

   Το τόνισε αφετηριακά ο Δήμαρχος στην ομιλία του στην Κέρτεζη, αλλά και εμφαντικά: «Δει δη χρημάτων…» για όλα τα έργα! Σωστό και πάλι σωστό. Οφείλει όμως κι αυτός ο Δήμος να μη ρίχνει το πρόβλημα στις μνημονιακές περικοπές της χρηματοδότησης των Δήμων από φόρους που τους οφείλει. Τους παίρνει η κάθε κυβέρνηση από το λαό για να κάνει υποτίθεται ορθή αναδιανομή, αλλά δεν μπορεί με αυτά τα χρήματα να εξοφλούνται τα δάνεια της χώρας…

   Επίσης δεν μπορούμε να το ρίχνουμε μόνο στη μείωση του πληθυσμού στην απογραφή. Κάτι δεν έγινε ορθά από το Δήμο και τις Κοινότητες, ώστε να απογραφούμε π.χ. όλοι οι συνταξιούχοι που μένουμε ένα χρονικό διάστημα πάλι στα χωριά μας!

   Θέλω να σημειώσω ότι οι σχεδιασμένες κινητοποιήσεις για πολλά από τα ζητήματα που τυπικά δεν είναι αρμοδιότητα του Δήμου και των Κοινοτήτων, μπορούν να διεκδικηθούν με συλλογικές κινητοποιήσεις, και όχι μόνο με ιδιαίτερες συναντήσεις και με γνωριμίες. Αυτές και στην εποχή μας είναι μικρές σε αξία, όσο και αν κάποιοι τις θεωρούν ακόμα πρώτης προτεραιότητας. Αυτό όμως αποτελεί μια πλάνη. Αυτό βιώσαμε με την επιτροπή Πρωτοβουλίας για επαναφορά του νεοβυζαντινού μας ναού.

   Τελειώνοντας, το μακροσκελές αυτό σπονδυλωτό σημείωμα, αφενός κατανοώ ότι παρόμοια ζητήματα αφορούν όλες τις κοιλάδες του Δήμου. Κατανοώ ακόμα και τις δυσκολίες. Πιθανόν σε κάποια ζητήματα να είμαι πιο απαιτητικός. Ίσως και κάπου να είμαι ολίγον ενοχλητικός. Όμως μέρος της δημοκρατίας αποτελεί και η δημόσια ενόχληση, κι ας άφησα λόγω χώρου κάποια ακόμα ζητήματα έξω από το εν λόγω άρθρο, όπως ότι, το κύριο ζήτημα χρηματοδότησης από τον δημόσιο κορβανά και τα ΕΣΠΑ γυρίζει γύρω από τα υπερ-τουριστικά Καλάβρυτα (π.χ. χιονοδρομικό).

*  Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρτεζη. Είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός ως φυσικός, πτ. θεολογίας, συγγραφέας και ειδικός ερευνητής της Κέρτεζης.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη στήλη μου «Βουραϊκές νύξεις» στη μηνιαία εφημερίδα «ΩΡΑ των ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ», φ. 70, Οκτώβριος 2023, σελ. 10-11.

Έκκληση: Μην αγνοείτε τα ιστορικά μνημεία της δυτικής κοιλάδας του Βουραϊκού

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Ι. ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΡΕΙΠΙΑ

Με αφορμή τις αυτοδιοικητικές εκλογές και ειδικότερα τις δημοτικές εκλογές για τον ευρύ Καλλικρατικό Δήμο Καλαβρύτων δεν είναι ορθό να περιμένουμε μόνο τις υποσχέσεις ή τις δεσμεύσεις των υποψηφίων δημάρχων, δημοτικών ή και κοινοτικών συμβούλων. Οφείλουμε να ανοίγουμε και εμείς θέματα που δεν «είναι πιασάρικα», ούτε αποκομίζουν δεκάδες ψήφων. Αποτελούν όμως ένα μέρος της ιστορικής μνήμης, μπορούν να λειτουργήσουν παιδευτικά, αλλά και στοιχείο προσέλκυσης περιηγητών και ενδιαφερομένων.

Ήδη έχουν -και πολύ ορθά- αναδειχθεί ο τόπος θυσίας του Καλαβρυτινού ολοκαυτώματος και το αντίστοιχο μουσείο, ο πύργος της Παλαιολογίνας στα Καλάβρυτα, τα μεγάλα παλαιά ή μικρότερα μοναστήρια, ο οδοντωτός, κλπ. Υπάρχουν όμως σ’ όλες τις ιστορικές κοιλάδες και πολλά άλλα μνημεία, όπως ο αρχαίος Κλείτορας, ο ναός της Ημερησίας Αρτέμιδας στου Χαμάκου (Λουσικό), μνημεία στην Ψωφίδα, κλπ, τα οποία λιγότερο ή περισσότερο έχουν ψηλαφιστεί, αναγνωριστεί και εν μέρει αναδειχθεί.

Εμείς, πιστοί στις νύξεις στην κοιλάδα του Βουραϊκού, θα ψηλαφίσουμε συνοπτικά και εν όψει της προεκλογικής περιόδου, μια ομάδα ιστορικών μνημείων στο δυτικό πόλο της (πρώην Δήμος Καλλιφωνίας). Ας τα δούμε με μια χρονολογική σειρά.

ΙΙ. ΠΡΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΟΧΥΡΟ ΤΗΣ ΚΕΡΤΕΖΗΣ

Αρχικά αναφέρουμε το προχριστιανικό Οχυρό της Κέρτεζης στη Ράχη Ρουμάνη (Παναγιά), για το οποίο έχει γίνει μελέτη, καταγραφή και αρχαιολογική ανακοίνωση ήδη από το 1989 από τον αείμνηστο αρχαιολόγο Γιάννη Αντ. Πίκουλα.

Πρόκειται για δορυφορικό οχυρό της αρχαίας Κύναιθας που το λιγότερο ήλεγχε τους επτά αρχαίους δρόμους στην περιοχή της σύγχρονης Κέρτεζης. Γι’ αυτό έχουμε ήδη γράψει άλλη φορά και σε παλαιότερο φύλλο.[1]

Στα όριά του όμως δυστυχώς πέρασαν οι τεράστιοι πυλώνες και οι γραμμές μεταφοράς των 400.000 Volt της ΔΕΗ. Μέχρι στιγμής κανένα θεσμικό ενδιαφέρον δεν υπήρξε, ούτε καν για ανταποδοτικά μέτρα υπέρ του Οχυρού.

Έγραψα τότε σχετικά: «Δυστυχώς σε αυτή τη φάση ίσως δεν μπορεί να αλλάξει η διαδρομή των ΓΜΤΥ στην περιοχή του Οχυρού, της Παναγιάς και των δυτικών Αλωνιών της Κέρτεζης. Η νέα όμως δημοτική αρχή, τουλάχιστον σε επίπεδο διακηρυκτικό -και η οποία έχει βρεθεί δίπλα στις μοναχές των Αγίων Θεοδώρων για των αγώνα τους να ‘’κρυφτούν’’ οπτικά οι δύο πυλώνες μαζί με τις ΓΜΥΤ-, θεωρεί ότι οφείλει η ιδιωτική ΑΔΜΗΕ να ανταποδώσει αντισταθμιστικά μέτρα».

ΙΙΙ. ΤΟ ΦΡΑΓΚΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΝΤΕΣΜΕΝΑΣ

Κάτω από το Κάστρο και δίπλα στην αρχαία πηγή «Κιόσι» είχαν τοποθετηθεί τα διόδια στο δρόμο Πάτρας-Κέρτεζης-Κλειτορίας-Τρίπολης από την εποχή της Φραγκοκρατίας. Παράλληλα το Κάστρο έλεγχε τους δρόμους περί τα 2 χλμ νοτιοανατολικά της θέσης του προηγούμενου Οχυρού. Δυστυχώς το Κάστρο είναι έρμαιο ιδιωτικών ανασκαφών. Οι φήμες λένε ότι μία έγινε το 2013 και μία στο τέλος της φετινής Άνοιξης…

Αντιγράφω από βιβλίο μου κάποια στοιχεία:

«Το βουνό ‘’Ντεσμένα’’ στην ευρύτερη νοτιοανατολική περιοχή της Κέρτεζης, που μάλλον αποτελεί παραφθορά της ονομασίας ‘’Δεσμένα’’, αποκλεισμένα δηλαδή για τους πολλούς δέντρα και καρποί (κάστανα, λευκοκάρυδα, βελανίδια, μανιτάρια, κ.λ.π.), είναι το πιο μακρινό στα νοτιοανατολικά του μεγάλου ανοικτού κάμπου της Κέρτεζης και στην Κοιλάδα του Βουραϊκού.

Στον χαμηλότερο λόφο του κτίστηκε αρχικά από του Φράγκους κάστρο και γι αυτό σήμερα ο λόφος λέγεται ‘’Κάστρο’’. Η θέση είναι ιδανική για να ελέγχουν τα περάσματα Καλάβρυτα – Κλειτορίας – Τρίπολης μέσω Λαγοβουνίου και Πριόλιθου (Συρμπανίου), όπως και το δρόμο Καλαβρύτων – Κέρτεζης ή Καλαβρύτων – Καλλιφωνίου – Αγίων Θεοδώρων – Σοποτού. Ταυτόχρονα στα πόδια τους είναι το επίσης παλαιό πέρασμα Κέρτεζης – Λαγοβουνίου – Σουδενών ή Κέρτεζης – Συρμπανίου – Κλειτορίας – Τριπόλεως.

Στα εκατό μέτρα προς στους πρόποδές του υπάρχει η πηγή ‘’Κιόσι’’, η οποία είναι κτιστή μ’ έναν ιδιόρρυθμο και μοναδικό τρόπο απ’ όλες τις πηγές της Κέρτεζης. Στα δυτικά του κάστρου και στο ίδιο υψόμετρο βρίσκεται η πηγή ‘’Σούλινο’’. Στα βορειοδυτικά της και αρκετά ψηλότερα στη μεγάλη δυτική λαγκαδιά του βουνού βρίσκεται η πηγή ‘’Ντεσμενόβρυση’’. Επομένως, πλέον της θέσης, είχαν και δυνατότητα μεταφοράς νερού οι φύλακες – στρατιώτες.

1) ‘’…Το κάστρο που βρίσκεται στη Ντεσμένα (Αγία Άννα ή Νάνα) ανάγεται στην περίοδο της Φραγκοκρατίας και συγκεκριμένα στον 3^ο αιώνα…’’.^[2]

2) ‘’…Δείγμα της παρουσίας των Φράγκων στην Κέρτεζη είναι το Κάστρο, πάνω από την ιδιόμορφη πέτρινη πηγή ‘’Κιόσι’’. Το Κάστρο αυτό φαίνεται ότι κατασκευάστηκε αμέσως μετά την κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Φράγκους, δηλαδή τον 13^ο αιώνα…’’.^[3]

Αργότερα το εν λόγω κατέλαβαν οι Τούρκοι, μετά οι Ενετοί και αργότερα πάλι οι Τούρκοι. Ήταν σε καλή κατάσταση έως τις αρχές του 20^ου αι.».[4]

IV. Ο ΝΕΟΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ Ι. ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Για το ναό αυτό ας μου επιτραπεί μια εκτενέστερη αναφορά για τρεις κυρίως λόγους:

1) Γιατί είναι πολύ πιθανόν να κτίστηκε επί του ειδικού συμβούλου του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου Γεωργίου (Σ)φραντζή μετά την άλωση της Πόλης και μεταξύ 1453-1460: «Κατά την Άλωση ο Σφραντζής και μέλη της οικογένειάς του αιχμαλωτίσθηκαν από τους Τούρ­κους. Την 1η Σεπτεμβρίου 1453 κατόρθωσε να διαφύγει στην Πελοπόννησο, στον φιλενωτικό δεσπότη του Μυστρά Θωμά Παλαιολόγο (1443-1460), αφού πρώτα διέσωσε τη σύζυγο και την κόρη του από την αιχμαλωσία. Επειδή ο Σφραντζής υπηρέτησε πιστά τον Θωμά Παλαιολόγο, ο Θωμάς τον ευεργέτησε για τις υπηρεσίες του παραχωρώντας του την Κέρτεζη Καλαβρύτων: «το χωρίον το Κέρτεζιν, ευεργέτησεν αργυβούλω» (Chronicon Minus, σελ. 144).

…Ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζει το γεγονός της επιβίωσης του ονόματος της βυζαντινής οικογένειας Φραντζή στο Μεσορούγι και στην Κέρτεζη Καλαβρύτων. Τα Καλάβρυτα και η ευρύτερη περιοχή, αν δεν αποτέλεσαν για μικρό χρονικό διάστη­μα ένα ξεχωριστό ‘’δεσποτάτο’’, σίγουρα όμως είλκυαν πάντοτε το ενδιαφέρον των Παλαιολόγων λίγο πριν και μετά την Άλωση.

Βυζαντινοί πύργοι, όπως το ανάκτορο της Παλαιολογίνας και άλλα κτίσματα, εί­ναι αδιάψευστοι μάρτυρες αυτού του ενδιαφέροντος. Ο ιστορικός Σφραντζής μάς πληροφορεί ότι ο Θωμάς Παλαιολόγος επέλεξε τους Κραστικούς (ένα μικρό χωριό, μόλις 10 χιλιόμετρα μακριά από τα Καλάβρυτα) για να τελέσει τους αρραβώνες του με τη θυγατέρα του Ασάνη Ζαχαρία Κεντυρίωνα, Αικατερίνη, ενώ παράλληλα σημειώνει όλα εκείνα τα μέρη που επισκέφθηκε ως στρατιωτικός και πολιτικός ακόλουθος: τη Χαλανδρίτζα, την Καμενίτζα, το Χλεμούτσι, το Σεραβάλλιο και την Κέρτεζη.Της τελευταίας, μάλιστα, ανέλαβε τη διοίκηση με αργυρόβουλλο του Θω­μά Παλαιολόγου. Δεν είναι γνωστό εάν και πόσο διέμεινε στην Κέρτεζη, καθώς σε σχέση με αυτό ο Σφραντζής δεν δίνει άλλες πληροφορίες…».[5]

2) Διότι ο ναός λειτουργούσε έως το 2000 και απαγορεύτηκαν οι ακολουθίες μόλις το 2008. Αναμενόταν όμως η συντήρηση κτηρίου και αγιογραφιών από την Πολιτεία και την Ι. Μητρόπολη, χωρίς όμως να γίνεται κάποια προσπάθεια. Ευτυχώς έχει φωτογραφηθεί σε υψηλή ανάλυση όλο το κατάγραφο εσωτερικό του Ι. Ναού πριν το σεισμό του 2008 από τον Παναγιώτη Ν. Σπηλιόπουλο και τον γράφοντα. Το υλικό αυτό έχει δοθεί ηλεκτρονικά στο Δήμαρχο κ. Αθαν. Παπαδόπουλο, τον πρόεδρο της Κοινότητας κ. Παναγιώτη Χρ. Κούρτη και τον Μητροπολίτη Καλαβρύτων κ. Ιερώνυμο.

3) Διότι το 2019 συλλέχθηκαν άνω των 200 υπογραφών προς την αρχαιολογική υπηρεσία και κινήθηκαν πάλι οι διαδικασίες από την επιτροπή πρωτοβουλίας, το ενοριακό συμβούλιο και την Κοινότητα Κερτέζης προς Μητροπολίτη κ. Ιερώνυμο, Δήμαρχο Καλαβρύτων κ. Αθαν. Παπαδόπουλο (2 φορές), αρχαιολογική υπηρεσία.

Μητροπολίτης και Δήμαρχος υποσχέθηκαν ενέργειες προ την αιρετή περιφέρεια (Περιφερειάρχης κ. Νεκτάριος Φαρμάκης). Κανείς τους όμως δεν έκανε καμία πρακτική ενέργεια… Μόνο η αρχαιολογική υπηρεσία (ως όφειλε) αφενός κατέγραψε εκ νέου το διπλό πρόβλημα (στατικότητας και συντήρησης αγιογραφιών) και με έγγραφό της ζήτησε δυο ειδικές μελέτες. Φυσικά ζήτησε να βρεθεί ( ; ) χρηματοδότηση για εκτέλεση των έργων. Κανείς όμως υψηλά ιστάμενος θεσμικός δεν «σήκωσε το γάντι», αλλά και κανείς επώνυμος δεν έδειξε ενδιαφέρον, πέραν της πρωτοβουλίας. Έτσι μόνο του το Ενοριακό Συμβούλιο απευθύνθηκε το 2022 και στο Ίδρυμα του κ. Αθανασίου Μαρτίνου, το οποίο όμως μας έχει στο περίμενε…

Περισσότερα στοιχεία για την ιδιαίτερη αξία αυτού του νεοβυζαντινού μνημείου, που βρίσκεται στα ανατολικά και εντός του Κοιμητηρίου, έχει γράψει ερευνήτρια Κερτεζίτισσα αρχαιολόγος και συγγραφέας.[6] Στοιχεία, επίσης, υπάρχουν και σε δύο από τα βιβλία μας.[7] Όμως θα επανέλθουμε σε άλλο άρθρο ειδικά γι αυτό το ζήτημα.

V. Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ ΤΩΝ ΦΡΑΝΤΖΗ ΚΑΙ ΛΙΑΡΟΥ

Ο Πύργος μετά την επανάσταση του 1821 βρέθηκε ως ιδιοκτησία σε παρακλάδι ενός μεγάλου σογιού της Κέρτεζης με το επώνυμο Χασαπόπουλος και το παρατσούκλι «Λιάρος». Σήμερα αποτελεί ιδιοκτησία του απογόνου Ανδρέου Κωνστ. Χασαπόπουλου. Ο Πύργος αυτός αναφέρεται μετά την επανάσταση ως «εθνικός πύργος» και είναι σχεδόν βέβαιο ότι κτίστηκε επί Γεωργίου (Σ)φραντζή. Όχι μόνο γιατί είχε ήδη μεταφερθεί η Κέρτεζη κοντά στο Κεφαλόβρυσο, όπου και ο Πύργος, αλλά και διότι εκεί ήταν και το σπίτι του ίδιου του (Σ)φραντζή:

1) «…Δεν είναι γνωστό εάν και πόσο διέμεινε στην Κέρτεζη, καθώς σε σχέση με αυτό ο Σφραντζής δεν δίνει άλλες πληροφορίες. Ωστόσο, παραμένει το ερώτημα σε ποιον ανήκε το οίκημα που σωζόταν μέχρι τις ημέρες μας, το επονο­μαζόμενο ‘’Το παλάτι’’, ή ο ‘’Πύργος του Λιάρου’’, όπως και ποια σχέση είχε η οικο­γένεια Φραντζή, η παρουσία της οποίας φθάνει έως τις ημέρες μας στη μικρή κω­μόπολη. Ας σημειωθεί ότι η περιοχή που Βρίσκεται η οικία Φραντζή ονομάζεται ‘’Κάρα τα Βράχα’’.

 Ο Ν. Παπαδόπουλος ισχυρίζεται πως από τον οικογενειακό κλάδο των Φραντζήδων έλκουν την καταγωγή τους τα μέλη των οικογενειών Φραντζή στο Μεσορούγι και την Κέρτεζη. Την άποψη αυτή συμμερίζεται και ο Γ. Π. Κουρνούτος, ο οποίος υποστηρίζει ότι ‘’σύμφωνα με τα στοιχεία που βρίσκουμε και από χρό­νια που δεν μπορούν εύκολα να προσδιοριστούν, γιατί την απαρχή τους την ποριζόμεθα απ’ τη στοματική παράδοση, στον Μοριά υπάρχουν στους αιώνες της Τουρ­κοκρατίας τρεις κλάδοι Φραντζήδων που χαρακτηρίζονται ο καθένας με το δικό του παρωνύμιο. Είναι οι Μπεγιάννηδες, οι Περεντιάδες (18) και οι Βεκιαρέληδες’’…».[8]

2) «…Εις την Κέρτεζην των Καλαβρύτων σώζεται ο πύργος του (Σ)Φραντζή [= υπό το σημερινόν όνομα ‘’πύργος του Λιάρου’’] εις τους ΝΑ πρόποδας της ‘’Αλογορράχης’’ [= ‘’Βράχος Κοκκινάδι’’]. Ο πύργος ούτος εσμικρύνθη κατά ένα όροφον επί Κατοχής.

Σώζεται επίσης και η εν ερειπίοις πρώην τριώροφος οικία διαμονής του, καλουμένη άλλοτε ‘’Παλάτι’’. Η ηρειπωμένη αύτη οικία ευρίσκεται παρά τα ‘’Σπανέικα’’ [= των Ροζαίων]. Επίσης, εις την τοποθεσίαν ‘’Φροξυλιά’’ είχον οι Φραντζαίοι κτήματα, διό και μέχρι σήμερον διατηρείται το τοπωνύμιον του ‘’Κάρα τα Βράχια’’ (πρβλ. Βορύλλα Ανδρέα Χρυσ., Κέρτεζη. Η ιστορική της πορεία, ‘’Παρασκήνιο’’, Αθήνα 1994, σελ. 20-21).

Η οικογένεια (Σ)Φραντζή (Κάρα) υπήρχεν εν Κερτέζη μέχρι του 1943-1944, και οι τελευταίοι απόγονοι ανεχώρησαν οριστικώς κατά την διάρκειαν της Κατοχής δι’ Αθήνας και Αυστραλίαν (πρβλ. Βορύλλα Ανδρέα Χρυσ., Κέρτεζη. Ευρήματα- Μνημεία–Τοπωνύμια-Θρύλοι Παράδοση -Ήθη-Έθιμα –Θεσμοί -Κληρονομιά, Αθήνα 2003, Σπίτι Φραντζαίων: σελ. 26).

Προφανώς, τα πρώτα συγγενικά μέλη της οικογενείας του Χρονογράφου Γεωργίου Σφραντζή κατέφυγον εις την απόμακρον και ασφαλή ταύτην περιοχήν πριν ή και μετά την Άλωσιν. Μετά της Κερτέζης γειτονεύει και η γενέτειρα ημών των Καμενιάνων Αροανίας Καλαβρύτων, μέσω των οροπεδίων της μυθικής ‘’Ερυμανθίου Καπριβαίνης’’ (υψ.1658 μ.), ονομαστής κατά την παράδοσιν εκ του τρίτου άθλου του ήρωος της αρχαιότητος Ηρακλέους…».[9]

Πολλές εξειδικευμένες λεπτομέρειες έχω καταγράψει και σε βιβλίο μου,[10] που παραλείπονται λόγω χώρου.

VI. ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Πρόκειται για το νεότερο ιστορικό κτήριο. Κτίστηκε αρχές της δεκαετίας του 1930 με πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο και υπ. Παιδείας τον Γεώργιο Παπανδρέου. Πρόκειται για διώροφο πέτρινο κτήριο με προσανατολισμό προς νότο (καστανόδασος) στην περιοχή Αη Θανάσης. Έχει δύο μεγάλες αίθουσες στο υπερυψωμένο ισόγειο και δύο στον 1^ο όροφο που χωρίζονται με διπλές ανοιγόμενες πόρτες για εορταστικές εκδηλώσεις.

Προοριζόταν ως νέο δημοτικό σχολείο λόγω μεταφοράς από το ιστορικό κτήριο και σχολείο των Τετρεμέλη και Στριφτόμπολα, που θα γινόταν Κοινοτικό γραφείο.[11] Ως σχολείο λειτούργησε μετά το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, και μόνο για ενάμισυ χρόνο, αλλά με μεταφορά του Γυμνασίου Καλαβρύτων. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε το δημοτικό σχολείο Κερτέζης. Στο σχολείο αυτό μάθαμε τα εγκύκλια γράμματα χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες, όπως ο γράφων, πολλοί επιστήμονες, αλλά και ο υποψήφιος Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Αθανάσιος Γ. Κανελλόπουλος. Δυστυχώς στα μνημονιακά χρόνια στάλθηκαν οι μαθητές στο Δημ. Σχολείο Καλαβρύτων και σταμάτησε η σχολική του λειτουργία.

Έγιναν κάποιες απόπειρες για άλλες εκπαιδευτικές λειτουργίες, αλλά σταμάτησαν. Η συντήρηση και μια νέα μορφωτική λειτουργικότητα είναι σε αναμονή…

Διαθέτει επίσης γύρω του λουτρά, τουαλέτες, μαγειρείο και ανθόκηπο. Σε χαμηλότερο επίπεδο διαθέτει προαύλιο χώρο που τις τελευταίες δεκαετίες ισοπεδώθηκε και προστέθηκαν στη δεκαετία του 1980 μπασκέτες. Ταυτόχρονα έκλεισε η είσοδος από τον κεντρικό δρόμο (νότια) λόγω της αύξησης των αυτοκινήτων και διότι έτσι μεγάλωσε ο αύλειος χώρος. Ανοίχθηκε είσοδος στα δυτικά μέσω τσιμεντένιας γέφυρας στο χείμαρρο «Σαρδούνη το λαγκάδι».

Πρόσφατα άλλαξε η χρήση του και έγινε μικρό γήπεδο ποδοσφαίρου με πλαστικό χορτοτάπητα. Προκείται για οικονομική προσφορά του Κερτεζίτη  Δρ φυσικής κ. Νικολάου Σωτ. Δουκλιά εκ Γερμανίας. Δυστυχώς υπάρχουν δύο αρνητικές παρενέργειες. Αφενός αχρηστεύτηκαν οι μπασκέτες και αφετέρου το υπερυψωμένο πλέγμα γύρω του λειτουργεί ως «μπούργκα» και θολώνει το όμορφο κτήριο.

*  Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρτεζη. Είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός ως φυσικός, πτ. θεολογίας, συγγραφέας και ειδικός ερευνητής της Κέρτεζης.

Σημείωση: Δημοσιεύτηκε στην ΩΡΑ των ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, στήλη ΒΟΥΡΑΪΚΕΣ ΝΥΞΕΙΣ, φ. 69, Σεπτέμβριος 2023, σελ. 26-27.

Παραπομπές

[1] Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας, «Το τραύμα του Οχυρού της Κύναιθας από την ΑΔΜΗΕ και τους Θεσμούς», «ΩΡΑ Καλαβρύτων», αρ. φ. 38, Φεβρουάριος 2021, «Βουραϊκές νύξεις», σελ. 10.

[2] Γιούλα Γ. Κωνσταντοπούλου, Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΗΣ ΚΕΡΤΕΖΗ, 1999, σελ. 11.

[3] Ανδρέας Χρυσ. Βορύλλας, ΚΕΡΤΕΖΗ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑ, εκδ. ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ, 1994, σελ. 19.

[4] Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας, ΟΤΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ ΣΥΝΑΝΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821, εκδ. Αρμός, 2021, σελ. 48-49.

[5] Γιούλα Γ. Κωνσταντοπούλου, Ο Γεώργιος Σφραντζής και το «Χρονικό της Άλωσης», περιοδικό Ιστορικά Θέματα, τ. 5, Μάρτιος 2002, σελ. 88 και 97.

[6] Γιούλα Γ. Κωνσταντοπούλου, Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΗΣ ΚΕΡΤΕΖΗΣ, 1999.

[7] Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας, ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, εκδ. Αρμός, 2019, σελ. 223-229 και ΟΤΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ ΣΥΝΑΝΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821, ό. π., σελ. 139-142.

[8] Γιούλα Γ. Κωνσταντοπούλου, Ο Γεώργιος Σφραντζής και το «Χρονικό της Άλωσης», ό. π., σελ. 97.

[9] Γέροντας Μάξιμος (Νικολόπουλος) Ιβηρίτης (Ι.Μ. Ιβήρων), άρθρο με τίτλο «Ο Βυζαντινός χρονογράφος της Αλώσεως Γεώργιος Σφραντζής, ο μετονομασθείς Γρηγόριος Μοναχός διά του Θείου και Αγγελικού Σχήματος», ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, 17.09.2023.

[10] Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας, ΟΤΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ ΣΥΝΑΝΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1921, ό. π., σελ. 53-57.

[11] Για το διατηρητέο κτήριο αυτό, επειδή έχουν κινήσει διαδικασίες με χρηματοδότηση ιδιωτών και οργάνωση από το Δήμο Καλαβρύτων στην τελευταία δημαρχία του κ. Αθαν. Παπαδόπουλου, δεν θα αναφερθούμε σε αυτό το άρθρο.

Αναστοχαζόμενοι τους προβληματισμούς του Παναγιώτη Μπούρδαλα

«ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΧΑΪΚΗ ΓΗ ΕΩΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΠΕΡΑΤΑ»

Της Γιούλας Κωνσταντοπούλου*

Με ιδιαίτερη χαρά έλαβα στα μέσα του περασμένου Αυγούστου το τελευταίο πόνημα του Παναγιώτη Μπούρδαλα: Από την Αχαϊκή Γη ως τα πέρατα του κόσμου. Για μια  απελευθερωτική θε-ανθρωπολογία: υποδείγματα, θραύσματα, Μεγάλη Σύνοδος 2016, «3^η Ρώμη». Πρόκειται για το πέμπτο κατά σειρά βιβλίο του συγγραφέα που κυκλοφορήθηκε από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ το καλοκαίρι του 2022, και αφιερώνεται στους «δυνάμει και ενεργεία χριστιανούς, που κατανοούν τον σύγχρονο κόσμο και παλεύουν θε-ανθρωπολογικά, σπάζοντας τα τεχνητά εμπόδια της ιστορίας».

Συνέχεια →

 Πώς ξεκίνησαν φέτος τα σχολεία; (Σεπτέμβρης 2023 – Συζήτηση μ’ έναν γονιό)

Του Ηλία Παπαχατζή*

-Καλημέρα, δάσκαλε
-Καλημέρα, Βασίλη. Τι κάνεις;
-Καλά είμαι. Καλή σχολική χρονιά να έχετε
-Ευχαριστούμε… Για να δούμε!
-Πάλι προβλήματα, δάσκαλε…
-Πολλά, Βασίλη… Καλή χρονιά και στα παιδιά σας
-Ευχαριστούμε…. εμένα κλαίει η ψυχή μου για τα παιδιά στη Θεσσαλία. Εκείνα τα παιδιά θα πάνε σχολείο;

Συνέχεια →

Ο Γεώργιος Σφραντζής και το «Χρονικό της Άλωσης»

Της Γιούλας Κωνσταντοπούλου*

     Ο Γεώργιος Σφραντζής είναι γνωστός ως ένας από τους τέσσερις Βυζαντινούς «ιστορικούς της Άλωσης». Το έργο του (εν μέρει τα «απομνημονεύματά» του) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πηγές για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς (1453), παρά τις μεταγενέστερες διαστρεβλώσεις που υπέστη. Ο κυριότερος λόγος γι ’ αυτό δεν είναι άλλος από τη θέση του συγγραφέα ως γραμματέα του τελευταίου αυτοκράτορα, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, η οποία του επέτρεπε να γνωρίζει σκοτεινές πτυχές πολλών γεγονότων.

     Ο 13ος αιώνας αποτέλεσε μία περίοδο ση­μαντικών εξελίξεων για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Στο διάστημα των δύο περίπου αι­ώνων (1261-1453), κατά τους οποίους κατείχαν την εξουσία οι Παλαιολόγοι, εντάθηκαν οι εμφύ­λιες διαμάχες, καθώς κορυφωνόταν ο αγώνας για τη διαδοχή του θρόνου. Βούλγαροι και Σέρβοι αναδιοργάνωσαν τα κράτη τους, ενώ στα μικρα­σιατικά υψίπεδα εμφανίσθηκαν οι Οθωμανοί Τούρκοι.

Στην αυγή του 15ου αιώνα, ο οποίος άρ­χιζε με δυσοίωνες προβλέψεις για τον βυζαντινό κόσμο, γεννήθηκε ο Γεώργιος Σφραντζής, ένας από τους σημαντικότερους ιστοριογράφους της Άλωσης, η δραστηριότητα του οποίου εξακτινώθηκε σε ποικίλους τομείς της πολιτικής, διπλω­ματικής και στρατιωτικής ζωής. Τα προ της Άλωσης και τα μετά την Άλωση γεγονότα καταγράφηκαν, μεταξύ άλλων, στο χρονικό του Σφραντζή (Minus), καθώς και σε αυτό που του αποδόθηκε ψευδεπίγραφα (Majus).

Συνέχεια →

Κέρτεζη: Από νεκρό ξενοδοχείο σε ζωντανό γηροκομείο;

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΠΑΛΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Έρχονται (πάλι) αυτοδιοικητικές εκλογές. Περιφερειακές και δημοτικές. Οι κοινοτικές αποτελούν (πάλι) μέρος των δημοτικών, έχοντας χάσει πλήρως και το τελευταίο στοιχείο σχετικής τους αυτονομίας με το «νόμο Βορίδη». Θα θέσουμε, παρ’ όλα αυτά, στη διάθεση των αυτοδιοικητικών, για δημιουργία, ένα έργο που έμεινε στα αζήτητα επί τρεις δεκαετίες περίπου στον έτερο μεγάλο πόλο της κοιλάδας του Βουραϊκού, την ιστορική Κέρτεζη. Δεν πρόκειται για αμιγώς αναπτυξιακό ή εξωραϊστικό έργο. Αποτελεί ταυτόχρονα έργο ανθρωπιστικό, εργασιακό και ιστορικής αποκατάστασης.

Βλέπετε η Κέρτεζη έχει ιστορία, αλλά δεν αποτέλεσε «μαρτυρική πόλη» ώστε να παίρνει σχεδόν όλα τα μη εξωραϊστικά μεγάλα έργα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν πολλά εγκαταλειμμένα παλιά ιστορικά μνημεία: το προχριστιανικό Οχυρό της Κέρτεζης, το φράγκικο Κάστρο της Ντεσμένας, ο Εθνικός Πύργος των (Σ)φραντζή και «Λιάρου», ο νεοβυζαντινός Ι. Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κοιμητήριο και το κτίριο (και σχολείο) των Τετρεμέλη/Στριφτόμπολα. Πλέον υποψήφιο είναι και το κτήριο του τελευταίου Δημοτικού σχολείου στον Αη Θανάση.

Τα πέντε βουλιάζουν, φθείρονται, καταστρέφονται και πέφτουν ακόμα μέχρι και στα χέρια αρχαιοκαπήλων. Το έκτο απέκτησε μια παράξενη «μπούργκα»! Μόνο για το κτίριο του Στριφτόμπολα δρομολογείται αποκατάσταση με λειτουργικότητα, αλλά από κερτεζίτες ιδιώτες… Θα επανέλθουμε σύντομα για όλα τα μνημεία σε επόμενο άρθρο.

Το πιο όμως πρόσφατο κτήριο, σχεδόν έτοιμο να λειτουργήσει, το οποίο εγκαταλείφθηκε με ευθύνες πολλών (ζώντων και τεθνεώτων), αποτελεί το λεγόμενο «Κοινοτικό Ξενοδοχείο της Κέρτεζης». Παραδόθηκε θεσμικά από την «Κοινότητα Κερτέζης»[1] στον «Δήμο Καλαβρύτων» επί προγράμματος «Καποδίστρια» λίγο πριν ολοκληρωθεί. Ακολούθησε κατόπιν το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και ουσιαστικά η επικράτησή του μέχρι τις ημέρες μας.

Συνέχεια →

Ο Βυζαντινός χρονογράφος της Αλώσεως Γεώργιος Σφραντζής,

ο μετονομασθείς Γρηγόριος Μοναχός διά του Θείου και Αγγελικού Σχήματος

Του Μάξιμου Ιβηρίτη (Νικολόπουλου)*

[Αφιερωτική ιστορική μελέτη δίκην Συναξαριακού αναγνώσματος,

αφθάστου τιμής και μακαρίας μνήμης]

{Μέρος α ́}:

Ο Γεώργιος Σφραντζής υπήρξε σημαίνων διπλωμάτης, μυστικοσύμβουλος, ιστοριογράφος και ανώτατος αξιωματικός των τελευταίων ετών της εναπομεινάσης Βυζαντινής αυτοκρατορίας, και ο μόνος εκ των τεσσάρων ιστορικών όστις έζησεν ως αυτόπτης μάρτυς τα γεγονότα της Αλώσεως.

Οι άλλοι τρεις ιστορικοί και χρονογράφοι της Αλώσεως: Μιχαήλ Δούκας, Μιχαήλ Κριτόβουλος και Λαόνικος Χαλκοκονδύλης, συνεπλήρωσαν τας ιστορίας αυτών εκ διαφόρων πληροφοριών. Ο περιώνυμος Έλλην έφερε το Βυζαντινόν επώνυμον Σφραντζής, το οποίον όπως υποστηρίζεται υπέστη φωνητικήν απλοποίησιν και εγένετο Φραντζής εντός του περιγύρου της Βενετοκρατουμένης Κερκύρας, όπου έζησε κατά τα τελευταία έτη της ζωής του, καθότι εις τους Δυτικούς ήσαν γνώριμα τα ονόματα Frances και Francesko.

Η άποψις αύτη, ότι Σφραντζής είναι ο ορθός τύπος υπό της χειρογράφου παραδόσεως, αντί του Φραντζής δι’ ου εγένετο ευρύτερον γνωστός, εύρε δικαίωσιν εις τους νεωτέρους ερευνητάς· υπάρχουν όμως και τινες αντιδρώντες, ισχυριζόμενοι ότι το παλαιόν του επώνυμον ήτο Φραντζής.

Συνέχεια →

Για τις νέες ταυτότητες: Το δέντρο του θρησκευτικού ανορθολογισμού και το δάσος του βιομετρικού αυταρχισμού

Του Θανάση Καμπαγιάννη*

«Είναι σημαντικό να βλέπουμε το δάσος του βιομετρικού αυταρχισμού και του κρατικού ολοκληρωτισμού που δημιουργεί το πεδίο για όλα τα επί μέρους νοσηρά φαινόμενα».

[Περίληψη: Πέραν από δεισιδαιμονίες για το “χάραγμα του αντιχρίστου”, η έκδοση νέων ψηφιακών ταυτοτήτων συνοδεύεται από την επανεισαγωγή της υποχρεωτικής δακτυλοσκόπησης του συνόλου του πληθυσμού, που μόλις το 2000 είχε καταργηθεί ως προσβολή των προσωπικών δεδομένων και της αξίας του ανθρώπου. Τα περαιτέρω σχέδια διασύνδεσης της ταυτότητας με το “ψηφιακό πορτοφόλι” θα σημάνουν την επέκταση του ελέγχου της προσωπικής ζωής του κάθε πολίτη από το κράτος, δίπλα στον έλεγχο που ήδη διαθέτουν οι εταιρείες που εμπορεύονται τα δεδομένα των κινητών τηλεφώνων και του διαδικτύου. Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες της Δύσης διολισθαίνουν όλο και περισσότερο στο “κινέζικο μοντέλο”, το οποίο κατά τα λοιπά καταγγέλλουν ως “ολοκληρωτικό”.]

Η συζήτηση για την έκδοση των νέων δελτίων αστυνομικής ταυτότητας κυριαρχείται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης από τις “ουρές στα αστυνομικά τμήματα” όσων σπεύδουν να εκδώσουν παλιού τύπου ταυτότητα “γιατί δεν θέλουν το ηλεκτρονικό τσιπάκι”. Όπως και σε άλλα ζητήματα, η κυβέρνηση, με τη βοήθεια των φιλικών της ΜΜΕ, επιλέγει τον βολικό αντίπαλο στον χώρο του ανορθολογισμού για να εμφανιστεί ως “μετριοπαθής” και “κεντρώα” και να μην απαντήσει στα πραγματικά ζητήματα που εγείρονται από τις αποφάσεις της.

Συνέχεια →

Για τις προτάσεις ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑΣ

Η Κέρτεζη, όπως έχουμε αναδείξει πρόσφατα,[1] αποτελούσε έως περίπου το 1780 την έδρα του καζά Καλαβρύτων, ενώ παλιότερα ήταν η διοικητική έδρα του Γεωργίου (Σ)φραντζή, με παραχώρηση από τον Θωμά Παλαιολόγο (μετά την πτώση της Πόλης). Πάντοτε όμως ήταν ο έτερος οικιστικός και παραγωγικός πόλος της κοιλάδας του Βουραϊκού, μαζί με τα Καλάβρυτα. Γι’ αυτό αποτέλεσε μετά το 1821 και δύο φορές έδρα δήμου (Καλλιφωνίας). Μάλιστα μέχρι τα μέσα του 20^ου αι. λειτουργούσαν ακόμα οι επτά συγκοινωνιακοί  δρόμοι (για ζώα και ανθρώπους), που είχαν ως ομφαλό την Κέρτεζη και προς όλες τις κατευθύνσεις.

Ως κεφαλοχώρι, λοιπόν, εκτείνεται σε μεγάλη έκταση και συνεχώς επεκτείνεται με δεύτερες κατοικίες, κυρίως Κερτεζιτών  μεταναστών. Έτσι έχει πολλούς μαχαλάδες (συνοικίες) και επί μέρους γειτονιές. Όλοι αυτοί οι λόγοι, μαζί με τους περιβαλλοντικούς, την διαχωρίζουν εντός του οικισμού με πολλούς δρόμους, όχι όμως όλοι της ίδιας αξίας ως προς την κίνηση. Οι περισσότεροι είναι βατοί για μικρά αυτοκίνητα, ενώ αρκετοί και για μεσαία φορτηγά, πλην βεβαίως του κεντρικού δρόμου (από τα τέλη του 19^ου αι..

Συνέχεια →