Στό παρόν ἄρθρο θά προσπαθήσουμε νά καταδείξουμε τήν ὅποια συμβολή τοῦ Πλάτωνος στήν διαμόρφωση τῆς ἐννοίας τοῦ προσώπου. Πρός τόν σκοπό αὐτό θά παρακάμψουμε τίς ἄλλες πλευρές τῆς πλατωνικῆς φιλοσοφίας καί θά ἐπικεντρωθοῦμε στήν ψυχολογία (τήν θεωρία περί ψυχῆς) καί στήν στενά συνημμένη μέ αὐτήν πολιτειολογία τοῦ Πλάτωνος.
Μπορούμε να μιλήσουμε για φασισμό του 21ου αιώνα; Υπάρχει τέτοιος κίνδυνος ή απλά είναι μια υπερβολή που μας χρειάζεται για να δικαιολογήσουμε τον επαναστατικό μας ζήλο; Μελετώντας τον χιτλερισμό και τον μουσολινισμό είναι για να διευρύνουμε τις ιστορικές μας γνώσεις ή για να καταλάβουμε τον σημερινό κόσμο;
Ο φασισμός με την ευρεία έννοια του όρου έχει μια ενιαία πολιτική έκφραση ή μπορεί να υπάρξει ένας «πλουραλισμός» του φασισμού με ποικίλες εκφράσεις; Ή ακόμα, αυτό το πολιτικό φαινόμενο ευδοκιμεί μόνο σε κάποια κόμματα και στη μηχανή του κράτους ή είναι και διάχυτος στην κοινωνία;
Μπορεί κάποιος να έχει δημοκρατικές ιδέες και η κοινωνική συμπεριφορά και πρακτική του να είναι φασιστική; Τα φασιστικά κράτη της Ευρώπης του Μεσοπολέμου, που ήταν περισσότερα από τα δημοκρατικά, ήταν προϊόντα χαρισματικών παρανοϊκών ηγετών ή ήταν αυθεντικά τέκνα του δυτικού πολιτισμού;
Η 1η Σεπτεμβρίου αποτελεί την αρχή του εκκλησιαστικού έτους ή όπως λέγεται «Αρχή της Ινδίκτου». Σήμερα, βέβαια, το γεγονός έχει περιπέσει, κατά κανόνα, σε μια απλή ανάμνηση στα όρια της λήθης. Δεν συνηθίζεται να δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην ημέρα αυτή. Αντίθετα η εκκοσμίκευση, αλλά και ο ευσεβισμός παλαιοτέρων ετών, έχει καθιερώσει σε πολλούς ναούς την τέλεση αγιασμών για το νέο έτος, όχι κατά την 1η Σεπτεμβρίου, αλλά κατά το κοσμικό ημερολόγιο, δηλαδή περί την 1η Ιανουαρίου.
Η οριστική επιλογή του Σεπτεμβρίου ως πρώτου μήνα, ενώ κατά το ρωμαϊκό έτος ήταν ο έβδομος μήνας, έχει να κάνει με την εισαγωγή της ινδικτιώνος. Ως «ινδικτιών» (ρωμαϊστί «indictio» = ορισμός ή διάγγελμα), θεωρούνταν, αρχικά, μια περίοδος 5 ετών, αρχής γενομένης από το 297/298 μ.Χ. Στη συνέχεια, όμως, η περίοδος αυτή αφορούσε 15 έτη και εφαρμόσθηκε τον Σεπτέμβριο του 312 μ.Χ. Η indictio επείχε θέση διαγγέλματος, με το οποίο ορίζονταν η κατ΄ έτος καταβολή φόρου για την συντήρηση του ρωμαϊκού στρατού. Η εκκλησιαστική ινδικτιών, ακολουθώντας την βυζαντινή, εκκινούσε από την 1η Σεπτεμβρίου. Αργότερα στη Δύση, η 1η Σεπτεμβρίου ως αρχή του έτους, αντικαταστάθηκε στις παπικές περιοχές (περί τον 12ο αιώνα), από την 25η Δεκεμβρίου. Ουσιαστικά έτσι προέκυψε η 1η Ιανουαρίου, ως πρώτος μήνας του έτους.
Στό παρόν τρίτο μέρος τῆς τριλογίας μας, μετά τόν Σωκράτη καί τόν Πλάτωνα, θά ἐξετάσουμε τήν συμβολή τοῦ Ἀριστοτέλη στή διαμόρφωση τῆς ἐννοίας τοῦ προσώπου. Σημειωτέον ὅτι οἱ ὅροι «ἄτομο» καί «πρόσωπο» ἐκλαμβάνονται καί στήν παροῦσα ἐργασία ὡς ταυτόσημοι. Θά ἐξετάσουμε τήν ἀριστοτελική θεωρία περί ψυχῆς καί καθ̉ ἑαυτήν καί σέ ἀντιπαραβολή μέ τήν ἀντίστοιχη θεωρία περί ψυχῆς τοῦ Πλάτωνα.
Πλησιάζει πεντηκονταετία από την εισβολή και κατοχή τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και η πληγή παραμένει χαίνουσα και δεν φαίνεται να υπάρχει προοπτική να κλείσει. Το πρωτίστως θλιβερό δεν είναι η διλωματική στάση των γειτόνων μας ούτε η άλλη των «συμμάχων» και «ετέρων» μας. Είναι η για μία ακόμη φορά εκδήλωση έλλειψης εθνικής ομοψυχίας στην αντιμετώπιση του προβλήματος, όσο και αν κατά καιρούς διατυμπανίζεται η αραγής ενότης του ελληνισμού Ελλάδος και Κύπρου! Ο λαός τόσο στη νήσο, όσο και στην Ελλάδα έχει διασπαστεί σε υπέρμαχους της όποιας λύσης προτείνουν οι ισχυροί κατά το ανάλογο του «φέρτε οποιοδήποτε μνημόνιο να ψηφίσομε».
Το πρώτο ταξίδι εκτός χώρας που πραγματοποίησε ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ είχε ως προορισμό τη Σαουδική Αραβία. Δεν συνιστά έκπληξη το συμβάν. Η αραβική αυτή χώρα είναι ένα από τα πλέον πειθήνια υποχείρια των θεωρουμένων πλανηταρχών, οι οποίοι υπηρετούν με άκρα συνέπεια τα σχέδια του διεθνούς σιωνισμού και της νέας τάξης πραγμάτων. Η Σαουδική Αραβία έχει πρωτοστατήσει στην οργάνωση και τον εξοπλισμό του στρατού των δολοφόνων του χαλιφάτου, γνωστού ως ISIS. Είχε μάλιστα γραφεί ότι ακόμη και θανατοποινίτες είχε ελευθερώσει προκειμένου να στελεχώσει τις τάξεις του στρατού που ρήμαξε Συρία και Ιράκ! Εκείνη, για την οποία ελάχιστα γνωρίζουμε, είναι η συμβολή της στη σύρραξη στην Υεμένη μεταξύ σουνιτών και σιιτών.
Εικόνα 1 Εμμανουήλ Πανσελήνου, Η Βάπτιση του Κυρίου, τοιχογραφία, Πρωτάτο Αγίου Όρους, ~1290 μ.Χ.
1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Αναλογιζόμενοι την διάκριση αΐδιας και οικονομικής Τριάδος, φέρνουμε στον νου, το εκκλησιολογικό πλαίσιο της θείας οικονομίας. Οι ανατολικές προσεγγίσεις αυτής, όπως π.χ. του Νικολάου Καβάσιλα[1], συνόψισαν μια αρχέγονη παράδοση ερμηνείας των θείων μέσα από την μυστηριακή οδό και όχι μόνο γνωστικά[2]. Στη Δύση, αντίθετα, η διαμάχη καθολικισμού και προτεσταντισμού, ιδίως κατά τον 17ο αιώνα, έφερε στο προσκήνιο διαφορετικές εκκλησιολογικές θεωρήσεις. Στη διαμάχη αυτή, παραμερίζονταν ο παράγων «Έσχατα», μετατοπίζοντας την πεμπτουσία της Ευχαριστίας στην σταυρική θυσία του Χριστού[3]. Αναδύθηκαν κατ΄ αυτόν τον τρόπο διάφοροι μονισμοί και θεολογικά κενά. Η Ρωμαιοκαθολική ομολογία, τόνιζε την έννοια της Εκκλησίας ως παγκόσμιο ιερό καθίδρυμα υπό τον Πάπα. Οι Προτεστάντες αντίστοιχα, επικέντρωναν πνευματικά, στη χαρισματική κοινωνία[4]. Εξ αυτού προέκυψαν ορισμοί της Εκκλησίας στην μορφή ομολογιακών συμβόλων. Η πρακτική αυτή, δεν άργησε να επιδράσει και στην ορθόδοξη Ανατολή[5].