Στό παρόν τρίτο μέρος τῆς τριλογίας μας, μετά τόν Σωκράτη καί τόν Πλάτωνα, θά ἐξετάσουμε τήν συμβολή τοῦ Ἀριστοτέλη στή διαμόρφωση τῆς ἐννοίας τοῦ προσώπου. Σημειωτέον ὅτι οἱ ὅροι «ἄτομο» καί «πρόσωπο» ἐκλαμβάνονται καί στήν παροῦσα ἐργασία ὡς ταυτόσημοι. Θά ἐξετάσουμε τήν ἀριστοτελική θεωρία περί ψυχῆς καί καθ̉ ἑαυτήν καί σέ ἀντιπαραβολή μέ τήν ἀντίστοιχη θεωρία περί ψυχῆς τοῦ Πλάτωνα.
Πλησιάζει πεντηκονταετία από την εισβολή και κατοχή τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και η πληγή παραμένει χαίνουσα και δεν φαίνεται να υπάρχει προοπτική να κλείσει. Το πρωτίστως θλιβερό δεν είναι η διλωματική στάση των γειτόνων μας ούτε η άλλη των «συμμάχων» και «ετέρων» μας. Είναι η για μία ακόμη φορά εκδήλωση έλλειψης εθνικής ομοψυχίας στην αντιμετώπιση του προβλήματος, όσο και αν κατά καιρούς διατυμπανίζεται η αραγής ενότης του ελληνισμού Ελλάδος και Κύπρου! Ο λαός τόσο στη νήσο, όσο και στην Ελλάδα έχει διασπαστεί σε υπέρμαχους της όποιας λύσης προτείνουν οι ισχυροί κατά το ανάλογο του «φέρτε οποιοδήποτε μνημόνιο να ψηφίσομε».
Το πρώτο ταξίδι εκτός χώρας που πραγματοποίησε ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ είχε ως προορισμό τη Σαουδική Αραβία. Δεν συνιστά έκπληξη το συμβάν. Η αραβική αυτή χώρα είναι ένα από τα πλέον πειθήνια υποχείρια των θεωρουμένων πλανηταρχών, οι οποίοι υπηρετούν με άκρα συνέπεια τα σχέδια του διεθνούς σιωνισμού και της νέας τάξης πραγμάτων. Η Σαουδική Αραβία έχει πρωτοστατήσει στην οργάνωση και τον εξοπλισμό του στρατού των δολοφόνων του χαλιφάτου, γνωστού ως ISIS. Είχε μάλιστα γραφεί ότι ακόμη και θανατοποινίτες είχε ελευθερώσει προκειμένου να στελεχώσει τις τάξεις του στρατού που ρήμαξε Συρία και Ιράκ! Εκείνη, για την οποία ελάχιστα γνωρίζουμε, είναι η συμβολή της στη σύρραξη στην Υεμένη μεταξύ σουνιτών και σιιτών.
Εικόνα 1 Εμμανουήλ Πανσελήνου, Η Βάπτιση του Κυρίου, τοιχογραφία, Πρωτάτο Αγίου Όρους, ~1290 μ.Χ.
1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Αναλογιζόμενοι την διάκριση αΐδιας και οικονομικής Τριάδος, φέρνουμε στον νου, το εκκλησιολογικό πλαίσιο της θείας οικονομίας. Οι ανατολικές προσεγγίσεις αυτής, όπως π.χ. του Νικολάου Καβάσιλα[1], συνόψισαν μια αρχέγονη παράδοση ερμηνείας των θείων μέσα από την μυστηριακή οδό και όχι μόνο γνωστικά[2]. Στη Δύση, αντίθετα, η διαμάχη καθολικισμού και προτεσταντισμού, ιδίως κατά τον 17ο αιώνα, έφερε στο προσκήνιο διαφορετικές εκκλησιολογικές θεωρήσεις. Στη διαμάχη αυτή, παραμερίζονταν ο παράγων «Έσχατα», μετατοπίζοντας την πεμπτουσία της Ευχαριστίας στην σταυρική θυσία του Χριστού[3]. Αναδύθηκαν κατ΄ αυτόν τον τρόπο διάφοροι μονισμοί και θεολογικά κενά. Η Ρωμαιοκαθολική ομολογία, τόνιζε την έννοια της Εκκλησίας ως παγκόσμιο ιερό καθίδρυμα υπό τον Πάπα. Οι Προτεστάντες αντίστοιχα, επικέντρωναν πνευματικά, στη χαρισματική κοινωνία[4]. Εξ αυτού προέκυψαν ορισμοί της Εκκλησίας στην μορφή ομολογιακών συμβόλων. Η πρακτική αυτή, δεν άργησε να επιδράσει και στην ορθόδοξη Ανατολή[5].
Να παράγετε περισσότερα! Να παράγετε ταχύτερα! Η εντολή από τον Βορρά φέρει μέσα της όλη τη βεβαιότητα του εντολέως σχετικά με το τι είδους άνθρωποι είναι αυτοί προς τους οποίους απευθύνεται. Δείχνουν, πράγματι, ράθυμοι και φυγόπονοι οι Νότιοι στα μάτια εκείνων που βιάζονται πολύ να έχουν οφέλη από την εργασία τους. Αλλά τα οφέλη που θέλουν να αποκομίσουν οι Βόρειοι δεν είναι ακριβώς τα ίδια μ’ εκείνα που θέλουν οι Νότιοι. Και εκεί είναι το πρόβλημα.
Ἤτανε μιὰ φορὰ κι ἕναν καιρὸ ἡ δεκαετία τοῦ ’80 καὶ οἱ νέοι τῆς ἐποχῆς ποὺ τότε ἐνηλικιώνονταν εἶχαν ἤδη γευτεῖ τὴν γκρίζα ἐποχὴ τῆς χούντας καὶ τοὺς πρώτους καρποὺς τῆς μεταπολιτευτικῆς δημοκρατίας. Ἄκουγαν ρὸκ καὶ ρεμπέτικα. Τὰ δημοτικὰ τραγουδια τὰ εἶχαν ταυτίσει μὲ τὶς ἐθνικιστικὲς τελετὲς τῆς δικτατορίας, ἡ λεγόμενη βυζαντινὴ μουσικὴ ἦταν ἀπούσα μαζὶ μὲ τὴν διοικούσα ἐκκλησία κι εἶχαν ἀρχίσει πιὰ νὰ βαριοῦνται τὸ πολιτικὸ τραγούδι καὶ νὰ νυστάζουν μὲ τὸ νέο κῦμα.
Πάνω ἀπ’ ὅλους τοὺς θορύβους τοῦ κόσμου, ἂν ξέρωμε νὰ ἀκοῦμε, τὸ νόημα τῶν πραγμάτων μᾶς θέτει ἐρωτήματα. Περισσότερο παρὰ ποτὲ ἡ ἀνθρώπινη ὕπαρξις συνεπάγεται μιὰν ἀπαίτησι ἀναπόφευκτης σαφήνειας, θέτει τὴν μόνη σοβαρὴ ἐρώτησι, ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ ἀπευθυνθῇ σὲ κάθε ἄνθρωπο. Στὸ ἐπίπεδο τῆς συνειδήσεως ξεγυμνωμένης ἀπὸ κάθε προκατάληψι, ὁ πιστὸς ἄνθρωπος τοῦ 20οῦ αἰῶνος καλεῖται νὰ εἰπῇ: τί εἶναι Θεός; καὶ ὁ ἄθεος ἄνθρωπος, ὁ ἀρνητής, νὰ καθορίση ποιό εἶναι τὸ ἀντικείμενο τῆς ἀρνήσεώς του.
Ἡ ἐρώτησις ξαφνιάζει καὶ ἂν ἡ ἀπάντησις ἀργῇ νὰ ἔλθῃ, ἡ σιωπὴ εἶναι δροσιστική. Αὐτὴ ἡ ἐρώτησις εἶναι ἀποκαλυπτικὴ γιὰ τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο, εἶναι ἕνας τρόπος ἀκόμα νὰ τοῦ εἰπῇς: ποιός εἶσαι;