Ομιλία: Για την περίπτωση παραγωγής και μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ. Μία απάντηση των πολιτών-πελατών για τις επιπτώσεις στη ζωή και στη φύση.[1]
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Αγαπητοί φίλοι,
μ’ αφορμή το ζήτημα της
διέλευσης των Πυλώνων Υ. Τ. από την περιοχή μας και τις διαμάχες με την ΔΕΗ για
μία 10ετία, έχω την ευκαιρία να μιλήσω σήμερα από τη σκοπιά του συλλόγου
πρόληψης απέναντι στις εξαρτησιογόνες ουσίες, κι όχι μόνο. Ο σύλλογός μας, που δημιουργήθηκε
πριν τρία χρόνια στη περιοχή του Δήμου Μεσσάτιδας για τις ανάγκες της ζωής,
έχει την ονομασία «Παλμός ζωής».
Φυσικά, και πολλοί άλλοι μηχανισμοί του πολιτισμού μας είναι αλλότριες δυνάμεις
προς την ουσία της ζωής.
Η σύγχρονη τεχνολογία μεταμορφώνεται κι αυτή σε δύναμη πάνω στον άνθρωπο και πάνω στη φύση. Ο πόλεμος των ημερών, δείχνει και τα δύο, με «σοκ και δέος»!!![2] Ούτε τη φύση προστατεύει με το απεμπλουτισμένο ουράνιο στις βόμβες, ούτε τους λαούς και τους ανθρώπους απελευθερώνει. Κι αν το πρόβλημα ήταν μόνο για τις πολεμικές εκστρατείες, η ελπίδα θα βρισκόταν μόνο στο τέλος του πολέμου. Όμως ο «ιδεώδης άνθρωπος» του πολιτισμού μας, είναι ο τυποποιημένος άνθρωπος της καθησυχαστικής ζωής, της αγοραίας αντίληψης, του μεταλλαγμένου όντος κι από την σύγχρονη τεχνολογία. Γι’ αυτό, δεν φτάνει σήμερα να μιλήσουμε μόνο στη γλώσσα της επιστήμης και της τεχνικής της, αλλά κυρίως στη γλώσσα της ζωής.
Πραγματοποιήθηκε στα Καλάβρυτα πριν λίγες
εβδομάδες, στις 4 και 5 Νοεμβρίου του 2023, ένα ενδιαφέρον διήμερο, αλλά όχι
από κάποιο θεσμό. Πραγματοποιήθηκε από την συλλογικότητα των Καλαβρύτων «Εμείς».
Ο γενικός τίτλος του ήταν: «Η αυτοοργανωμένη συλλογικότητα ΕΜΕΙΣ ανοίγει
συζήτηση για το πως θα μπορούσαν οι μικροί τόποι να λειτουργούν χωρίς ανάθεση
και αποτελεσματικά».
Το βραδάκι του Σαββάτου 4 Νοέμβρη στο Πολύκεντρο έγινε η πρώτη εκδήλωση με εισηγήσεις και συζήτηση. Σημαντική ήταν η παρουσία των συμμετεχόντων. Εκτός από τους Καλαβρυτινούς και κάποιους εκ των γειτονικών περιχώρων, είχαν προσέλθει αντιπρόσωποι που εισηγήθηκαν ή έλαβαν μέρος στη συζήτηση από πολλές πόλεις: Πήλιο, Γαργαλιάνους, Καλαμάτα, Τήνο, Αθήνα, Έδεσσα!
Τέλειωσε λοιπόν κι αυτή η διαδικασία, με
εκλογικό θρίαμβο του ψηφοδέλτιου του επικεφαλής Θανάση Παπαδόπουλου (Ανεξάρτητη
Κίνηση Πολιτών) μες 71,2%, έναντι του ψηφοδελτίου του επικεφαλής Θανάση Γ.
Κανελλόπουλου (ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ) με 25,85% και του Σταμάτη
Ανδριόπουλου (Λαϊκή Συσπείρωση) με 2,95% στον ευρύ σε έκταση Καλλικρατικό Δήμο
Καλαβρύτων.
Ο πάλι Δήμαρχος Θανάσης Παπαδόπουλος θα έχει
14 Δημ. συμβούλους, έναντι 5 (1+4) του Θανάση Κανελλόπουλου. Θα έχει την
πλειοψηφία των Κοινοτικών Συμβουλίων σε όλα τα χωριά, πλην ελαχίστων που
ανήκουν στην αξιωματική αντιπολίτευση. Η Λ. Σ. δεν εξέλεξε ούτε τον επικεφαλής
Σταμάτη Ανδριόπουλο, παρότι πλησίασε πολύ κοντά το παράλογο φίλτρο και όριο του
3%! Τι μπορούμε λοιπόν να κρατήσουμε επί της ουσίας μετά απ’ αυτά τα
αποτελέσματα;
Η γνώμη μου είναι να αναδιφήσουμε στις προεκλογικές εξαγγελίες, δεσμεύσεις, αναφορές, μισόλογα ή και αγνοήσεις πολλών ζητημάτων. Εμείς θα μείνουμε κυρίως σε ότι αφορά την δυτική κοιλάδα του Βουραϊκού. Θα προσπαθήσουμε με προσοχή, αλλά και θάρρος, να αποδελτιώσουμε ότι θεωρήσαμε σημαντικό. Ελπίζω να μην έχω παρανοήσει κάποια στάση εκ των υποψηφίων, νικητών και ηττημένων.
Κέρτεζη: Από νεκρό ξενοδοχείο σε ζωντανό γηροκομείο;
1η σελίδα, ΩΡΑ των ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, φ. 68, ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2023
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Ι. ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΠΑΛΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Έρχονται (πάλι)
αυτοδιοικητικές εκλογές. Περιφερειακές και δημοτικές. Οι κοινοτικές αποτελούν
(πάλι) μέρος των δημοτικών, έχοντας χάσει πλήρως και το τελευταίο στοιχείο
σχετικής τους αυτονομίας με το «νόμο Βορίδη». Θα θέσουμε, παρ’ όλα αυτά, στη
διάθεση των αυτοδιοικητικών, για δημιουργία, ένα έργο που έμεινε στα αζήτητα επί
τρεις δεκαετίες περίπου στον έτερο μεγάλο πόλο της κοιλάδας του Βουραϊκού, την
ιστορική Κέρτεζη. Δεν πρόκειται για αμιγώς αναπτυξιακό ή εξωραϊστικό έργο.
Αποτελεί ταυτόχρονα έργο ανθρωπιστικό, εργασιακό και ιστορικής αποκατάστασης.
Βλέπετε η Κέρτεζη έχει
ιστορία, αλλά δεν αποτέλεσε «μαρτυρική πόλη» ώστε να παίρνει σχεδόν όλα τα μη
εξωραϊστικά μεγάλα έργα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν πολλά εγκαταλειμμένα
παλιά ιστορικά μνημεία: το προχριστιανικό Οχυρό της Κέρτεζης, το φράγκικο
Κάστρο της Ντεσμένας, ο Εθνικός Πύργος των (Σ)φραντζή και «Λιάρου», ο νεοβυζαντινός
Ι. Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κοιμητήριο και το κτίριο (και σχολείο)
των Τετρεμέλη/Στριφτόμπολα. Πλέον υποψήφιο είναι και το κτήριο του τελευταίου
Δημοτικού σχολείου στον Αη Θανάση.
Τα πέντε βουλιάζουν,
φθείρονται, καταστρέφονται και πέφτουν ακόμα μέχρι και στα χέρια αρχαιοκαπήλων.
Το έκτο απέκτησε μια παράξενη «μπούργκα»! Μόνο για το κτίριο του Στριφτόμπολα
δρομολογείται αποκατάσταση με λειτουργικότητα, αλλά από κερτεζίτες ιδιώτες… Θα
επανέλθουμε σύντομα για όλα τα μνημεία σε επόμενο άρθρο.
Το πιο όμως πρόσφατο κτήριο, σχεδόν έτοιμο να λειτουργήσει, το οποίο εγκαταλείφθηκε με ευθύνες πολλών (ζώντων και τεθνεώτων), αποτελεί το λεγόμενο «Κοινοτικό Ξενοδοχείο της Κέρτεζης». Παραδόθηκε θεσμικά από την «Κοινότητα Κερτέζης»[1] στον «Δήμο Καλαβρύτων» επί προγράμματος «Καποδίστρια» λίγο πριν ολοκληρωθεί. Ακολούθησε κατόπιν το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και ουσιαστικά η επικράτησή του μέχρι τις ημέρες μας.
Για τις προτάσεις ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Ι. Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑΣ
Η Κέρτεζη, όπως έχουμε
αναδείξει πρόσφατα,[1] αποτελούσε
έως περίπου το 1780 την έδρα του καζά Καλαβρύτων, ενώ παλιότερα ήταν η διοικητική
έδρα του Γεωργίου (Σ)φραντζή, με παραχώρηση από τον Θωμά Παλαιολόγο (μετά την
πτώση της Πόλης). Πάντοτε όμως ήταν ο έτερος οικιστικός και παραγωγικός πόλος
της κοιλάδας του Βουραϊκού, μαζί με τα Καλάβρυτα. Γι’ αυτό αποτέλεσε μετά το
1821 και δύο φορές έδρα δήμου (Καλλιφωνίας). Μάλιστα μέχρι τα μέσα του 20ου
αι. λειτουργούσαν ακόμα οι επτά συγκοινωνιακοί δρόμοι (για ζώα και ανθρώπους), που είχαν ως
ομφαλό την Κέρτεζη και προς όλες τις κατευθύνσεις.
Ως κεφαλοχώρι, λοιπόν, εκτείνεται σε μεγάλη έκταση και συνεχώς επεκτείνεται με δεύτερες κατοικίες, κυρίως Κερτεζιτών μεταναστών. Έτσι έχει πολλούς μαχαλάδες (συνοικίες) και επί μέρους γειτονιές. Όλοι αυτοί οι λόγοι, μαζί με τους περιβαλλοντικούς, την διαχωρίζουν εντός του οικισμού με πολλούς δρόμους, όχι όμως όλοι της ίδιας αξίας ως προς την κίνηση. Οι περισσότεροι είναι βατοί για μικρά αυτοκίνητα, ενώ αρκετοί και για μεσαία φορτηγά, πλην βεβαίως του κεντρικού δρόμου (από τα τέλη του 19ου αι..
Η δυτική Κέρτεζη είναι σχετικά απόμερη, αφού
αφενός βρίσκεται κάτω από το Κοκκινάδι και έχει σχήμα ενός μεγάλου νοητού
ισοσκελούς τριγώνου, όπου την βάση νοερά την δημιουργεί το παλιό χωματαύλακο
στους πρόποδές του. Περικλείεται νότια από το ποταμίσκο που ξεκινά από το
Κεφαλόβρυσο, περνά κάτω από την «πλατεία ομονοίας παπα-Ανδρέα Νικολάου», δυτικά
του Εθνικού Πύργου και χύνεται στον παραπόταμο Λίθο ή Μοναστηριά, 100 μέτρα
βορειοδυτικά των απαρχών του Βουραϊκού. Βόρεια έχει ως φυσικό σύνορο τον
παραπόταμο Λίθο ή Μοναστηριά.
Δομήθηκε ουσιαστικά σε τρεις φάσεις. Μια
πολύ παλαιά με σπίτια κοντά στην προηγούμενη πλατεία, μία στις αρχές του 20ου
αι. με κερτεζίτες μετανάστες που ήλθαν με χρήματα από την Αμερική και σύγχρονα σπίτια τα τελευταία 5ο
με 70 χρόνια.
1) Οδός Κερτεζιτών μεταναστών (θαλασσί χρώμα)
Βρισκόμαστε στη βορειοδυτική γωνία της
πλατείας, απ’ όπου ξεκινούν δύο δρόμοι. Ο δρόμος που κατευθύνεται από νότο προς
βορρά και αντίστροφα είναι αυτός που μελετούμε.
Περνά ανάμεσα σε όμορφα σπίτια
κερτεζιτών μεταναστών στις ΗΠΑ, που επέστρεψαν, με ή χωρίς κληρονόμους, αλλά
και λίγα παρατημένα λαϊκά σπίτια. Βεβαίως έχει τρεις δρόμους κάθετους με αρκετά
παρακλάδια με κάποια από μετανάστες που έζησαν στην Αυστραλία. Οι δρομίσκοι
αυτοί γεμίζουν κι’ ομορφαίνουν τη γειτονιά.
Ο δρόμος καταλήγει στη νότια όχθη του
παραπόταμου Λίθου ή Μοναστηριά. Μέχρι τη δεκαετία του 1960 υπήρχε ξύλινο γεφύρι
που τον ένωνε με τον απέναντι κεντρική «οδό ιεροδιδασκάλου Δοσίθεου Τσιβίλη» (γκρι
χρώμα), δίπλα στο παλιό κατάστημα του Ρέλλα.
Προτείνω την ονομασία «Οδός Κερτεζιτών
μεταναστών». Αρχική πρόταση: f/b, Τετάρτη, 12.01.2022.
2) Οδός Μοναστηριά (γαλάζιο χρώμα)
Στο τέλος του προηγούμενου δρόμου με την
ονομασία «Οδός κερτεζιτών μεταναστών», συναντάμε τον παραπόταμο του Βουραϊκού «Λίθο»
ή «Μοναστηριά».
Ψηλά στη νότια όχθη του ανέρχεται
χωματόδρομος απεριποίητος που καταλήγει, σε εγκαταλειμμένα σπίτια. Που ξέρουμε
όμως; Μπορεί να βρουν νέους ενοίκους και ο δρόμος αυτός να τσιμεντοστρωθεί και
να αποτελεί μια ακόμη όμορφη διαδρομή.
Προτείνω λοιπόν την ονομασία του ως «Οδός
Μοναστηριά». Αρχική πρόταση: f/b, Τετάρτη, 26.01.2022.
3) Οδός παπα-Δήμου Οικονόμου (καφέ χρώμα)
Στη βορειοδυτική γωνία της «πλατείας
ομονοίας παπα-Ανδρέα Νικολάου» αυτή τη φορά θα πάμε κατευθείαν δυτικά. Αποτελεί
τον νοτιότερο δρομίσκο με αυτή την κατεύθυνση και τέμνει κάθετα την «οδό
Κερτεζιτών μεταναστών».
Κατά την περίοδο του 1821
-πριν, κατά και μετά- στο δρόμο αυτό είχε οικία ο γνωστός ιερέας παπα-Δήμος
Οικονομόπουλος που κατόπιν πήρε το επώνυμο Οικονόμου. Μετά τη θυσία, στις 14
Απρίλη 1821, του Κερτεζίτη δασκάλου και οπλαρχηγού Αναγνώστη – Δημητρίου
Στριφτόμπολα στο Λεβίδι, ένα μέρος της καθοδήγησης και συντονισμού των
κερτεζιτών τον έπαιξε ο εν λόγω, χωρίς όμως να οπλοφορεί ο ίδιος.
Το σχήμα του δρομίσκου έχει σχήμα «Γ», αφού
μετά από 50 μέτρα, παίρνει κάθετη κατεύθυνση προ βορρά. Στο τέλο του «Γ»
συναντά άλλον δρομίσκο, τον οποίο θα αναφέρουμε σε επόμενη υποενότητα. Να
σημειώσουμε ότι νέος ο δρομίσκος στη συνέχεια καταλήγει μέχρι το Κεφαλόβρυσο
από τα βόρεια…
Προτείνω λοιπόν την ονομασία του σημερινού δρομίσκου
«οδός παπα-Δήμου Οικονόμου». Αναλυτική πρόταση: f/b, Πέμπτη, 13.01.2022.
Έχω την χαρά και την τιμή να προτείνω την
ονομασία μιας μικρής παρόδου σε ένα ξεχωριστό συνάδελφο φυσικό, αλλά και
σπουδαίο ψάλτη, ερευνητή και μελετητή, του οποίου ο πατέρας παπα – Θανάσης
Οικονόμου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρτεζη στο σπίτι με τις σκάλες της
μικρής παρόδου.
Ομοίως και η μητέρα του Αγγελική, που
γεννήθηκε και μεγάλωσε 100 μέτρα πιο ΝΔ ως πρώτο παιδί και κόρη του παπα-Μήτσου
Νικολάου. Γεννήθηκε και έζησε στην Ελίκη του Αιγίου (1936-2013).
Είναι πολύ δύσκολο σε ένα μικρό σημείωμα να
παρουσιάσει κανείς το δημιουργικό του έργο και το επαγγελματικό του ήθος. Έκανε
τρία βιβλιαράκια φυσικής. Το 3ο μου το έκανε δώρο περί το 1993 όταν συνυπήρξαμε
στο Αίγιο ως καθηγητές φυσικοί. Μάλιστα το 1989 αυτός ήταν Προϊστάμενος του
γραφείου Αιγίου στη β/βαθμια εκπαίδευση, όταν διορίστηκα μόνιμος στην Κ.
Κλειτορία Καλαβρύτων.
Όσον αφορά το συγγραφικό του έργο το μόνο
που μπορώ να σημειώσω εδώ είναι ότι έχει την αποδοχή όλων των μεγάλων ψαλτών
της χώρας και έχει τιμηθεί και από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Στην Κέρτεζη ερχόταν συχνά τα Καλοκαίρια στο
πατρικό του πατέρα του με την οικογένειά του, έψελνε ως Πρωτοψάλτης με την
ωραία του φωνή και το πατριαρχικό του ύφος και τα λέγαμε στην πλατεία. Έφυγε το
2013 με το άνοιγμα των σχολείων το Σεπτέμβρη. Να σημειώσουμε ότι είχε άλλα τρία
αδέλφια ψάλτες που τιμούσαν την Κέρτεζη και αυτοί.
Είκοσι μέτρα από την αφετηρία του δρομίσκου
που ονομάσαμε «οδός παπα-Δήμου Οικονόμου» ξεκινά προς τα βόρεια μία μικρή
πάροδος μικρού σχετικά μήκους. Μπαίνει με αρκετό πλάτος μέχρι την οικία του
Φίλιππα Οικονόμου, αλλά συνεχίζει ως μικρή στοά κάτω από άλλο οικομομέϊκο
σπίτι. Κατόπιν με τρία μικρά σκαλιά συναντά έναν άλλο δρομίσκο που αναφέραμε στην προηγούμενη υποενότητα.
Προτείνω λοιπόν την ονομασία «ιδιωτική πάροδος
Φιλίππου Α. Οικονόμου». Αναλυτική πρόταση: f/b, Παρασκευή,
14.01.2022.
5) Οδός Αλέκου Λυκάκη (πράσινο χρώμα)
Κάθετα στην «οδό κερτεζιτών μεταναστών» και
στα 80 περίπου μέτρα συναντάμε την
εγκαταλειμμένη «βίλα Κατερίνα». Αυτή την ανέγειραν δύο αδέλφια εξ ΗΠΑ, το γένος
Σπανού, αλλά εγκαταλείφθηκε από τους κληρονόμους. Στο σημείο αυτό ξεκινά κάθετα
και προς τα δυτικά ένας περιποιημένος δρόμος πάνω από 150 μέτρα. Δεξια και
αριστερά έχουν πολύ ωραία σπίτια.
Στο τέλος του δρόμου ένας κερτεζίτης, που
ανήλθε στη διοίκηση του δημοσίου μετά την κατοχή και τον εμφύλιο, ο Αλέκος
Λυκάκης με το παρατσούκλι «Γκλαβάς», έπαιξε σημαντικό ρόλο στις καλλιέργειες
της Κέρτεζης:
α) Συμμετείχε στην επιτροπή για έλθει στο
χωριό μας ως δωρεά των αδελφών Κουτσοχέρα από τις Η. Π. Α. το πρώτο τρακτέρ.
Δυστυχώς ήταν βενζινοκίνητο και όχι πετρελαιοκίνητο και εγκαταλείφθηκε στο κάτω
μέρος πλαγιάς πριν τον πρώην στάβλο Ιω. Στεφανόπουλου.
β) Συμμετείχε με τον Σωτήρη Σταθόπουλο
(Γραμματέα κατόπιν της Κοινότητας και ψάλτη της ενορίας) την ίδια περίοδο στη
δημιουργία μελισσοκομίας.
γ) Τέλος, την ίδια περίοδο δημιούργησε στην
περιοχή δύο μεγάλους οπωρώνες με αχλαδιές, μηλιές, ροδακινιές, κλπ, τις οποίες
όμως ράντιζε με τα ζιζανιοκτόνα δηλητήρια της εποχής. Είχε κλείσει με
συρματοπλέγματα και τους δύο οπωρώνες, όχι μόνο για τα δηλητήρια, αλλά και λόγω
της πρόωρης εξαφάνισης των καρπών λόγω της πείνας…
Η ωραία οικία του στο τέλος του εν λόγω
δρόμου, που κληρονόμησε η κόρη του, αγοράστηκε από κερτεζίτισσα της γειτονιάς
και της Πάτρας. Προτείνω την ονομασία «οδός Αλέκου Λυκάκη». Αναλυτική πρόταση: f/b, Δευτέρα, 17.01.2022.
6) Πάροδος Οικονομέων (βαθύ κίτρινο χρώμα)
Στα 50 περίπου μέτρα, όπως αρχίζει να
ανέρχεται η «οδός Αλέκου Λυκάκη», παρατηρούμε νότια και κάθετα μια στενή παλιά
πάροδο να εισέρχεται σε κάποια σπίτια. Έχει πλάτος περίπου 1,5 μ., όσο
χρειαζόταν για να μπαίνει ένα υποστατικό ζώο φορτωμένο….
Η πάροδος αυτή έχει σχήμα Γ. Μάλιστα στην
κορυφή του Γ, άρχεται η πάροδος που ονομάσαμε «ιδιωτική πάροδος Φιλίππου Α.
Οικονόμου». Περνάμε ανάμεσα στα ιστορικά Οικονομέϊκα σπίτια, ιστορικών σογιών,
όπως του «Παλάντζα», του «Κριαρά», κλπ. Στη συνέχεια συναντά πάλι κάθετα το
τέλος της οδού που ονομάσαμε «οδός παπα-Δήμου Οικονόμου», αλλά προεκτείνεται
και άλλα περίπου 15 μέτρα. Εκεί συναντά κάθετα πάλι έναν πάλι στενό, αλλά
μεγάλο δρομίσκο, ο οποίος έρχεται από τα δυτικά και φτάνει μέχρι το
Κεφαλόβρυσο.
Προτείνω την ονομασία «Πάροδος
Οικονομέων». Αναλυτική πρόταση: f/b,
Δευτέρα, 24.01.2022.
7) Οδός Κεφαλοβρύσου (ροζ χρώμα)
Θα αναφερθούμε σ’ ένα μεγάλο όμορφο
δρομίσκο, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος περνά από παλιούς παρατημένους κήπους.
Είναι μια διαδρομή που δύσκολα συνηθίζεται για περπάτημα, αφού είναι άγνωστη
στους πολλούς. Δεν συναντά σπίτια και βρίσκεται ακριβώς στους πρόποδες του
βουνού «Κοκκινάδι».
Ξεκινά στο τέλος της «οδού Αλέκου Λυκάκη», κατεβαίνει
νότια και μετά σχεδόν ανατολικά, περιμετρικά της οικίας κληρονόμων Γεωργίου Γρ.
Μπούρδαλα και Ντίνας Τζένου – Μπούρδαλα. Συναντά το τέλος της «παρόδου Οικονομέων».
Κατόπιν φεύγει κάθετα σε νότια κατεύθυνση. Απ’ εδώ και πέρα ο δρομίσκος είναι
πολύ βατός και πολύ όμορφος, πάντα σε νότια κατεύθυνση.
Καταλήγει στο Κεφαλόβρυσο από τη Βόρεια
μεριά του, ενώ στο τέλος για πολλά μέτρα έχει ανατολικά το παλιό βόρειο
νεραύλακο, ένα από τα τρία που ξεκινούσαν από τη μεγάλη πηγή, και πότιζε τους
εκεί κήπους. Συγκεκριμένα φθάνει πίσω από το σύστημα άντλησης πόσιμου νερού στο
λεγόμενο μικρό Κεφαλόβρυσο. Παρ ότι ακόμα η διαδρομή αυτή δεν έχει οικίες
προτείνω την ονομασία της ως «οδός Κεφαλοβρύσου» με διπλό σκοπό.
Πρώτον να γίνει γνωστή και να περπατιέται,
πιθανά ξεκινώντας από την προσβάσιμη εύκολα «οδό Παπα-Δήμου Οικονόμου», και να
φτάνει κανείς στο Κεφαλόβρυσο. Δεύτερον να έχει ονομασία και να είναι κάλεσμα
για κτίσιμο σπιτιών. Αναλυτική πρόταση: f/b, Τρίτη,
25.01.2022.
8) Οδός Κουρτέϊκων (κόκκινο χρώμα)
Ανερχόμενοι την «οδό Αλέκου Λυκάκη» περίπου
στο μέσον της, ξεκινά αρχικά με βόρεια κατεύθυνση ένας βατός δρόμος πλάτους
περί τα 2,5. Είναι αρκετά περιποιημένος και τσιμεντοστρωμένος. Έχει σχήμα
φιδοειδές. Προς το τέλος, όταν συναντά το νότια όχθη του παραπόταμου Λίθου ή
Μοναστηριά παίρνει κατεύθυνση βορειοδυτική και στο τέλος δυτική και ανηφορική.
Πριν πάρει τη δυτική κατεύθυνση κατέρχεται
με σκαλιά παλιός δρόμος που συνδέετει με ένα μικρό πλάτωμα, γέφυρα και κατόπιν
με την «οδό ιεροδιδασκάλου Δοσίθεου Τσιβίλη». Για αυτόν θα μιλήσουμε στην
ενότητα της βορειοδυτικής Κέρτεζης.
Ο δρόμος αυτός έχει κυρίως στα νότιά του
αρκετά σπίτια, παλιότερα και νεότερα. Η περιοχή αυτή έχει θέα το ανατολικό
άνοιγμα του οικισμού προς το Χελμό. Η κατάληξή του είναι τα παλιά Κουρτέϊκα
σπίτια, σχεδόν κάτω από το χωματαύλακο. Κοντά υπάρχουν και παλιοί στάβλοι για
πρόβατα. Προτείνω την ονομασία «οδός Κουρτέϊκων».
9) Πάροδος παραπόταμου Λίθου (κίτρινο χρώμα)
Δέκα μέτρα δυτικά επί της «οδού
ιεροδιδασκάλου Δοσίθεου Τσιβίλη» (γκρι χρώμα), συναντάμε νότια και με
κατεύθυνση νοτιοδυτική τον ιδιόμορφο δρόμο που συνδέει τη ΒΔ Κέρτεζη με τη
Δυτική.
Η σύνδεση γίνεται με ένα, τσιμεντένιο πλέον,
γεφύρι πάνω στον παραπόταμο του κερτεζίτικου Βουραϊκού με το επίσημο όνομα «Λίθος».
Η ιδιομορφία έγκειται στο γεγονός ότι στο σημείο αυτό οι όχθες είναι πάρα πολύ
ψηλά από την κοίτη. Έτσι ο δρόμος κάνει κυριολεκτικά μια βουτιά, κυρίως από το
μέρος της Δυτικής Κέρτεζης, ενώ από την ΒΔ είναι δυνατόν να κατέλθει και μικρό
αυτοκίνητο.
Όταν κατερχόμαστε προς το γεφύρι, βλέπουμε
τα νερά και από τις δύο κατευθύνσεις και κατόπιν ανερχόμαστε από τον πεζόδρομο
και συναντούμε την «οδό Κουρτέϊκων» της Δυτ. Κέρτεζης.
Τα παλαιά χρόνια, που οι μεταφορές γίνονταν
με τα υποστατικά ζώα, ο δρόμος αυτός είχε πολύ κίνηση από τους Κουρτέους.
Παράλληλα κουβαλούσαν και πόσιμο νερό από την εντός της κοίτης «Βρύσης του
Σιανού», τριάντα μέτρα ανατολικά από τη γέφυρα.
Επειδή δεν διέρχεται από τη
νότια όχθη αυτοκίνητο, θα την θεωρήσουμε ως πάροδο. Ταυτόχρονα την ονομάζουμε «πάροδος
παραπόταμου Λίθου». Αναλυτική πρόταση: f/b, Τρίτη,
22.02.2022. Σημείωση: την πάροδο αυτή την σημειώσαμε και όταν παρουσιάζαμε τις οδούς
της βορειοδυτικής Κέρτεζης.
* Ο Παναγιώτης Α.
Μπούρδαλας είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός ως φυσικός, πτ. θεολόγος,
συγγραφέας και ειδικός ερευνητής της Κέρτεζης.
Η παράδοση έγινε
επίσημα στον πρόεδρο της Κοινότητας Κερτέζης
Εμείς οι υποψήφιοι και μέλη
της Ανυπότακτης Πολιτείας θέλουμε με αυτή τη δημόσια ανακοίνωσή μας να
διαχωρίσουμε τη στάση μας από τις επιλογές και τη στάση του επικεφαλής και
εκπροσώπου της Ανυπότακτης Πολιτείας στο Δημοτικό Συμβούλιο, συντρόφου Χρήστου
Πατούχα. Ο σ. Χρήστος Πατούχας έκανε την επιλογή να συμπορευτεί με το ΚΚΕ στις
βουλευτικές εκλογές, θέτοντας υποψηφιότητα μαζί του.
Μεγάλο μέρος, πιθανά πλειοψηφικό, των υποψηφίων και μελών της Ανυπότακτης Πολιτείας, με την ανακοίνωση της υποψηφιότητας του σ. Χρήστου Πατούχα, ζήτησε στις συλλογικές διαδικασίες την παραίτησή του από επικεφαλής και από το δημοτικό συμβούλιο. Θεωρεί δε ότι αυτές οι ενέργειες έπρεπε να γίνουν πριν από την κατάθεση υποψηφιότητας. Έστω όμως και κατόπιν της κατάθεσης υποψηφιότητας, η παραίτηση ήταν και παραμένει επιβεβλημένη. Και αυτό γιατί θεωρεί:
Το πολύσημο ήθος του Κερτεζίτη νεομάρτυρα Γιαλαμά…
Η εγχάρακτη μαρμάρινη πλάκα στο Κεφαλόβρυσο της Κέρτεζης (τοποθέτηση: 14.03.2023)
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Ι. Το νέο τοπίο και οι ερχόμενες πολλαπλές εκλογές
Ας κάνουμε σε αυτό το άρθρο
μια διαφορετικού τύπου πολιτική παρέμβαση, εν όψει των πολλαπλών φετινών
εκλογικών αναμετρήσεων. Θα ανασύρουμε το πρόσωπο και τις τελευταίες ώρες ενός
γενναίου και ανθρωπιστή άνδρα πριν τρεις αιώνες στη δυτική Κοιλάδα του
Βουραϊκού. Πρόκειται για τον θρυλικό Γιαλαμά. Τελικά πριν λίγες εβδομάδες
τοποθετήθηκε και σχετική εγχάρακτη μαρμάρινη πλάκα στο Κεφαλόβρυσο της
Κέρτεζης.
Είναι αλήθεια ότι η συνεχιζόμενη παγκόσμια κρίση των πολλών πόλων του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος, αφενός φέρνει τη συζήτηση σε πολλές προσωρινές πιθανά λύσεις του παρελθόντος, και αφετέρου δημιουργεί το γνωστό φονταμενταλιστικό κίνημα. Όσον αφορά το σοβιετικό μοντέλο του «υπαρκτού κρατικού σοσιαλισμού» η αυτοκριτική συζήτηση έχει γίνει μόνο εν μέρει, ενώ αντίθετα με το υπαρκτό σύστημα του κρατικού καπιταλισμού της Κίνας μάλλον όχι.
Ουσιαστικά η νοτιοδυτική Κέρτεζη αποτελεί μια περιοχή που αναπτύχθηκε κοντά στο μεγάλο και μικρό Κεφαλόβρυσο, έχει ως κέντρο τον 2ο σε παλαιότητα σωζόμενο ναό του Αη Γιάννη (Γέννηση του Ιωάννη του Προδρόμου). Ο βασικό λόγος ήταν η ύδρευση μιας και τότε το νερό πήγαινε στα σπίτια με ειδικά ξύλινα βαρέλια ή βαρέλες πάνω σε ζώα ή στον ώμο.
Θεωρείται ότι αποτελεί τον
αρχικό πυρήνα της Κέρτεζης, όταν έφυγε από την περιοχή μεταξύ δυτικών Αλωνιών
και Αη Γιώργη, που πιθανά να ήταν η αρχαία Κύναιθα ή δορυφόρος πόλη της.
Νότια Κέρτεζη θα ονομάσουμε το
αντίστοιχο μέρος της βόρειας, αλλά νότια του κεντρικού δρόμου με τις ονομασίες
«οδός Αναγνώστη Στριφτόμπολα» και «οδός 22ας Μαρτίου1821». Θα αναγκαστούμε όμως
να θεωρήσουμε και τα αρχικά 100 πρώτα μέτρα, στα νότια της κεντρικής «πλατείας
Παντανάσσης».
Η περιοχή ανατολικά έχει ως
όριο το λαγκάδι του Σαρδούνη και ένα μικρό μέρος ανατολικά του Κοιμητηρίου, που
ονομάσαμε «οδός Άη Σαράντα». Νότια έχει ως όριο τον κερτεζίτικο Βουραϊκό, που
σε αρκετά σημεία είναι ο κάτω δρόμος. Δυτικό όριο της περιοχής αυτής αποτελεί ο
παραπόταμος του Βουραϊκού με τη λαϊκή ονομασία «Μοναστηριάς» ή «Λίθος» κατά την
επίσημη.
Θα ξεκινήσουμε τη σειρά των
δρόμων με την ίδια μέθοδο με τη βόρεια Κέρτεζη και θα ξεκινήσουμε από τα
ανατολικά και θα κατευθυνθούμε προς τα δυτικά.
Θα ξεκινήσουμε από τα
ανατολικά από τον κεντρικό δρόμο που έπαιζε αυτό το ρόλο πριν το 1896, όταν
χαράκτηκε από το Δήμαρχο Παναγιώτη Σαρδούνη ο νέος κεντρικός δρόμος από το
Σταυρό μέχρι το Κοιμητήριο…
Έχει και αυτός περίπου πορεία
από Ανατολάς προς Δυσμάς. Θα συνεχίσουμε νότια με τον Κάτω Δρόμο και την
διακλάδωσή του στους πρόποδες του καστανόδασους, που έχουν και οι δύο την ίδια
κατεύθυνση.
Κατόπιν θα σημειώσουμε δύο
κάθετους δρόμους, δηλαδή με κατεύθυνση από νότο προς βορράν, οι οποίοι τέμνουν
τον κεντρικό δρόμο κατά σειρά στην «πλατεία Αναγνώστη Στριφτόμπολα» και στο
διατηρητέο πλέον «σχολείο Στριφτόμπολα». Οι δρόμοι αυτοί τέμνουν και τον αρχαίο,
λεγόμενο μέχρι τις ημέρες μας, Πάνω Δρόμο.
Η νοητή πορεία που θα
ακολουθήσουμε ξεκινά από τα νοτιοανατολικά. Θα συνεχίσουμε με τον κάτω δρόμο
και τις διακλαδώσεις του, δηλαδή αυτές που πάνε παράλληλα μ’ αυτόν ή τέμνουν
και τον κεντρικό δρόμο. Θα κλείσουμε με τις παρόδους του κεντρικού δρόμου προς
τα νότια με πορεία από την κεντρική πλατεία μέχρι τον Αη Δημήτρη.
