Αρχείο κατηγορίας Πολιτισμός και αγριότητα

Μνήμη Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη: Ένας μοναδικός θεματοφύλακας του κόσμου, της ίδιας της ζωής!

Μνήμη Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη: Ένας μοναδικός θεματοφύλακας του κόσμου, της ίδιας της ζωής!

Ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης εν ώρα δημιουργίας.

Του Στέλιου Κούκου*

Μπορεί ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης (1908-1993) με τις πλούσιες γνώσεις που είχε να κυκλοφορούσε ανάμεσά μας ως ένας θεματοφύλακας του κόσμου -όπως, ίσως, και μερικοί άλλοι άνθρωποι- αλλά ο της Θεσσαλονίκης και του νέου ελληνισμού αυτοκράτωρ του πνεύματος ήταν συνάμα και ένας κόσμος αντίστοιχα!

Ένας μοναδικός θεματοφύλακας του κόσμου και μάλιστα της ίδιας της ζωής!
Γιατί αυτήν ομολογούσε με το πληθωρικό και ιδιαίτερο έργο του!

Όσο και αν έφτιαξε ένα εντελώς προσωπικό έργο -ίσως και με την έννοια της κατάθεσης- εντούτοις ο ίδιος μοιάζει να ξέρει να διαχέεται και μέσα στα πράγματα! Ή ακόμη, θα μπορούσε να πούμε πως τα ίδια τα πράγματα μαρτυρούν το δικό του πέρασμα και την δική του ανακεφαλαίωση των πραγμάτων σε ζωή, σε κόσμο! Άρα υπάρχει ελπίδα! Μπορούμε, λοιπόν, να πούμε πως το έργο του αποτελεί συνάμα και μαρτυρία ελπίδας!
Και μάλιστα χωρίς κάποιον εύπεπτο διδακτισμό. Κάθε άλλο!

ΟΙ 4 ΜΑΣΚΕΣ

ΟΙ 4 ΜΑΣΚΕΣ

Του Χάρη Ναξάκη*

(μια άλλη κριτική ανάγνωση, στην εποχή του κορονοϊού, του βιβλίου του R. TriversΗ μωρία των ανοήτων”, Εκδόσεις Κάτοπτρο)

     Στις 16 Ιουλίου του 1918, ρακένδυτος και με μόνη συντροφιά μια ταμπακιέρα με καπνό, ο παππούς μου ο Αντωνάκης, μικροκαμωμένος, εξ ου και το υποκοριστικό, αλλά γενναίος, επιστρέφει με μια ολιγοήμερη άδεια στο Κολυμπάρι Χανίων. Η ισπανική γρίπη είχε ήδη γίνει πανδημική. Ήταν έξι χρόνια φαντάρος, Πρώτος και Δεύτερος Βαλκανικός πόλεμος, Πρώτος Παγκόσμιος, σίγουρα όχι από επιλογή. Από “συνήθεια” συνέχισε να είναι φαντάρος μέχρι την Μικρασιατική καταστροφή του 1922. Ο θάνατος όμως τον καλωσόρισε στην πόρτα του σπιτιού του. Η 19χρονη γυναίκα του, όμορφη σαν τα κρύα τα νερά, είχε μόλις βάλει το κλειδί στην πόρτα του σπιτιού τους, δεν πρόλαβε να ανοίξει, σωριάστηκε στην είσοδο, πέθανε από την ισπανική γρίπη. Ο παππούς ξαναπαντρεύτηκε, ο όλεθρος του ιού, ο θάνατος της πρώτης γυναίκας του, γέννησε τη ζωή, τον πατέρα μου, τον αδερφό μου κι εμένα.

COVID-19: Το τέρας προ των πυλών

COVID-19: Το τέρας προ των πυλών

Του Mike Davis* Μετάφραση: Άλκηστη Πρέπη και Κώστας Γούσης

Ο COVID-19 είναι τελικά το τέρας προ των πυλών. Οι ερευνητές δουλεύουν νυχθημερόν για να κατανοήσουν την επιδημία αλλά έρχονται αντιμέτωποι με τρεις τεράστιες προκλήσεις.

Πρώτον, η συνεχής έλλειψη ή μη διαθεσιμότητα των κιτ για ιατρικές εξετάσεις σβήνει κάθε ελπίδα περιορισμού της εξάπλωσης του ιού. Επιπλέον, εμποδίζει την ακριβή εκτίμηση βασικών παραμέτρων, όπως το ρυθμό αναπαραγωγής του, το μέγεθος του μολυνσμένου πληθυσμού και τον αριθμό των “ορφανών” περιστατικών. Το αποτέλεσμα είναι μια χαοτική παράθεση αριθμών.

Ωστόσο, ορισμένες χώρες εμφανίζουν πιο αξιόπιστα στοιχεία [από τις ΗΠΑ] σχετικά με τις επιπτώσεις του ιού σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού. Και είναι πολύ τρομακτικά. Η Ιταλία, για παράδειγμα, αναφέρει το φρικτό ποσοστό θνητότητας του 23% στις ηλικίες άνω των 65. Στη Βρετανία το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει τώρα στο 18%. Η “γρίπη Κορώνα” (“corona flu”) την οποία ο Τραμπ ξορκίζει αποτελεί έναν άνευ προηγουμένου κίνδυνο για τον ηλικιωμένο πληθυσμό, με δυνητικό αριθμό θανάτων που να αγγίζει τα εκατομμύρια.

Δεύτερον, όπως και οι ετήσιες εποχιακές γρίπες, ο ιός μεταλλάσσεται όσο ταξιδεύει σε πληθυσμούς με διαφορετική ηλικιακή σύνθεση και επίπεδο ανοσίας. Η μορφή [του ιού] από την οποία οι Αμερικανοί πιθανόν να νοσήσουν είναι ήδη ελαφρώς διαφορετική από αυτή της αρχικής επιδημίας στο Γιουχάν. Η περαιτέρω μετάλλαξη μπορεί να είναι ασήμαντη αλλά μπορεί και να τροποποιήσει την διασπορά της επικινδυνότητας που προς το παρόν αυξάνεται με την ηλικία, με τα βρέφη και μικρά παιδιά να εμφανίζουν μικρό ρίσκο σοβαρής λοίμωξης ενώ οι άνω των ογδόντα αντιμετωπίζουν θανάσιμο κίνδυνο από ιογενή πνευμονία.

Πανδημία: Οι πραγματικές αιτίες, ο σκοταδισμός και οι θεωρίες συνωμοσίας

Πανδημία: Οι πραγματικές αιτίες, ο σκοταδισμός και οι θεωρίες συνωμοσίας

Του Αλέκου Αναγνωστάκη*

Είναι βράδυ Κυριακής και έχω μπροστά μου την ιστοσελίδα coronavirus.jhu.edu την οποία συγκρότησαν ο καθηγητής Μηχανολογίας και Συστημάτων Μηχανικής στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins, Lauren Gardner, με τη μεταπτυχιακή φοιτήτρια Ensheng Dong.

Το ταμπλό δείχνει την εξάπλωση του κορονοϊού στις διάφορες χώρες σε πραγματικό χρόνο. Ο κορονοϊός, από την ίδια τη φύση του, φέρνει τον άνθρωπο ενώπιον της μοίρας του, τον ανυψώνει επομένως πάνω από τα σύνορα, τα κράτη, τον εθνικισμό, το ρατσισμό, τον θρησκευτικό φανατισμό.

Αυτός είναι και ένας από τους θεμελιώδης  λόγους που παλιά και σύγχρονα σκοταδιστικά ρεύματα και αυταρχικά καθεστώτα επιχείρησαν να αποκρύψουν ή να υποτιμήσουν το όλο ζήτημα (Τραμπ, Ερντογάν, Βόρεια Κορέα κ.α.) ή να του προσδώσουν μυστικιστική, υπερφυσική και εξωκοινωνική προέλευση και περιεχόμενο.

Πέντε μέρες πριν, παρακολουθήσαμε ανακοίνωση των τζιχαντιστών που καλούσε τους πολίτες να εγκαταλείψουν τη «μολυσμένη Ευρώπη», προφανώς προς την «αμόλυντη» Αφρική ή προς αμόλυντες χώρες της Ασίας.

Σήμερα, 16 Μάρτη, ο ιός έχει επεκταθεί σε 26 χώρες της Αφρικής στις οποίες τα κρούσματα ανέρχονται ήδη από 100 έως 900. Ο ισλαμοφασιστικός σκοταδισμός και η κατάρρευσή του, θα έλεγε κάποιος.

Ανοικτή επιστολή στο Νίκο Τεμπονέρα 2020

Ανοικτή επιστολή στο Νίκο Τεμπονέρα 2020

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Συνάδελφε Νίκο Τεμπονέρα, αγαπητέ μας Νίκο

Νάμαστε πάλι απόψε εδώ στο χώρο που σημάδεψες πριν τρεις περίπου δεκαετίες, στις 9 Γενάρη 1991, ενώνοντας σχολείο και εκπαιδευτικό κίνημα, καθηγητές και μαθητές σε άλλου είδους μάθημα: Αυτό της κοινωνικής γνώσης στο πεδίο των συλλογικών αγώνων. Δεν ήθελες να γίνεις «λαϊκός ήρωας», αλλά να συνεχίσεις να είσαι εκπαιδευτικός μαζί με το σωματείο σου, την Α΄ ΕΛΜΕ Αχαΐας, κι ας μην ήσουν εκλεγμένος στο ΔΣ της. Έτρεξες μαζί με τα περισσότερα μέλη του κι έφτασες άοπλος από το Παράρτημα, την τότε έδρα του σωματείου, μέχρις εδώ να στηρίξεις τους αγωνιζόμενους μαθητές απέναντι σε οργανωμένους τραμπούκους που επιτίθονταν με λοστάρια και όχι μόνο.

Έπεσες νεκρός κτυπημένος με λοστό στο κεφάλι από το στέλεχος της τότε ΟΝΝΕΔ Γ. Καλαμπόκα, μετά από εισβολή ομάδας ροπαλοφόρων τραμπούκων μέσα σ’ αυτό το σχολικό συγκρότημα -τότε 3ου & 7ου Γυμνασίου και Λυκείου Πάτρας-, που τελούσε υπό μαθητική κατάληψη, όπως εκατοντάδες σχολεία στην επικράτεια. Ναι καταλήψεις πολύ μεγάλης κλίμακας και χρόνου, κι όχι «δυσλειτουργίες» όπως προσπαθούν να τις ονομάσουν οι εκσυγχρονιστές των τελευταίων ετών με τις αλλαγές όρων. 

Το όνομά σου Νίκο μας έγινε σύμβολο του λαϊκού κινήματος και ιδιαίτερα των καθηγητών, των μαθητών, των φοιτητών, της σπουδάζουσας νεολαίας. Γιατί εσύ, όχι μόνο στάθηκες στη πρώτη γραμμή του αγώνα συνεπής με τη πολιτική-συνδικαλιστική σου αντίληψη, σταθερός στο συλλογικό σου αξιακό σύστημα, αλλά και άοπλος αιματοβαμμένος μάρτυρας της παιδείας και του ευρύτερου εκπαιδευτικού κινήματος.

Νίκο μας,

Ο 21ος αι., όπως και τα τελευταία χρόνια του 20ου, διαπνέεται από μία παγκόσμια προσπάθεια να καθιερωθεί ένας «νέος τύπος ανθρώπου». Για όσους βλέπουν χωρίς μυωπικά γιαλιά, ο «νέος τύπος ανθρώπου» που προβάλλεται από της δυνάμεις της αγοράς, τους «δυνατούς» της εποχής μας, είναι ο «εξατομικευμένος άνθρωπος». 

Για τον ύστερο βυζαντινό Ι. Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κέρτεζης ως διατηρητέου μνημείου

Για τον ύστερο βυζαντινό Ι. Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κέρτεζης ως διατηρητέου μνημείου

Προλογικό και επιμέλεια Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Προλογικό

Ως γνωστόν, από τον προηγούμενο Αύγουστο συστήθηκε επιτροπή πρωτοβουλίας για την σωτηρία από την φθορά και εν τέλει την κατάρρευση του λατρευτού μας αυτού Ι. Ναού. [Περισσότερα εδώ]. Μ’ αυτόν ακόμα μας συνδέουν όχι μόνο συναισθήματα, αλλά και αναμνήσεις λατρευτικών συνάξεων βαθιάς κατάνυξης, όπως και λαμπρότητας.

Συλλέχθηκαν άνω των 210 υπογραφών, ενημερώθηκε το εκκλησιαστικό συμβούλιο, αλλά και το κοινοτικό συμβούλιο. Συλλέχθηκαν κάμποσα ιστορικά στοιχεία ως βοηθητικά. Η τετραμελής επιτροπή με προσοχή και σχέδιο κινείται από τότε. Μέχρι σήμερα έδρασε γρήγορα και ορθά το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο. Απέστειλε έγγραφο πρόσκλησης της αρχαιολογικής υπηρεσίας του Νομού για να πραγματοποιήσει έκθεση και κατόπιν να πάρει σχετική απόφαση.

Να ευχαριστήσουμε δημόσια τους ανθρώπους της αρχαιολογικής υπηρεσίας που έβαλαν σύντομα στο σχεδιασμό τους το ενδιαφέρον τους. Αρχαιολόγος και μηχανικός της υπηρεσίας επισκέφτηκαν αρχές Νοέμβρη το Ναό παρουσία του Ιερέα και του προέδρου. Όλοι τους σε αγαστή συνεργασία με μέλη της επιτροπής πρωτοβουλίας.

Η καρδιά μας σταμάτησε στο Έσσεξ

Η καρδιά μας σταμάτησε στο Έσσεξ

Του Γιάννη Ποταμιάνου*

Τα φορτηγά ψυγεία στριγγλίζουν

        στους μεγάλους δρόμους της Ευρώπης

Άνθρωποι σφιχταγκαλιασμένοι

                στα παγωμένα σωθικά τους

                                        ικετεύουν μια ανάσα

Τα Ίχνη του συλλογικού ανθρώπου σε Λάρισα και Βόλο

Τα Ίχνη του συλλογικού ανθρώπου σε Λάρισα και Βόλο

Από τΜτΒ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ 1η

Το βιβλιοπωλείο «Καλτσάς» σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών Δήμου Λαρισαίων και τις εκδόσεις «Αρμός» σας προσκαλούν στην παρουσιαση του νέου βιβλίου του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Στα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου

55 σημαδούρες υπαρκτικής και κοινωνικής θε-ανθρωπολογίας

Την Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2019 και ώρα 19.30  στο αμφιθέατρο του Μύλου του Παπά (Γεωργιάδου 55,  Λάρισα)

Για το βιβλίο θα μιλήσουν:

Αρχαιότητες και μάρμαρα; Τσιμέντο να γίνουν!

Αρχαιότητες και μάρμαρα; Τσιμέντο να γίνουν!

Του Στάθη Γκότση*

Στον πυρήνα της συζήτησης «αρχαία και ανάπτυξη» και των αντιπαραθέσεων που αυτή γεννά, βρίσκεται η ίδια η έννοια του μνημείου ως δη­μόσιου αγαθού. Η πολιτιστική κληρονο­μιά αποτελεί αγαθό υπό τριπλή έννοια:

ως στοιχείο διαμόρφωσης της ιστορικής μνήμης και των συλλογικών ταυτοτή­των, ως συνιστώσα της ποιότητας ζωής του κάθε πολίτη και ως διαχρονικός παράγοντας εμπλουτισμού της ζωής κάθε ανθρώπου στο διηνεκές. Από την άποψη αυτή, στην οποία λίγο-πολύ όλοι συμφωνούν επί της αρχής και η οποία αποτυπώνεται θεσμικά στον ισχύοντα αρχαιολογικό νόμο, τα στοιχεία της πο­λιτιστικής κληρονομιάς συγκροτούν μια ιδιαίτερη κατηγορία δημόσιων αγαθών και υπάγονται στη δημόσια περιουσία, εκπληρώνοντας ειδικούς και σύνθετους δημόσιους σκοπούς.

Η συλλογή υπογραφών συνεχίζεται για την σωτηρία του ναού της Κοίμησης στην Κέρτεζη

Η συλλογή υπογραφών συνεχίζεται για την σωτηρία του ναού της Κοίμησης στην Κέρτεζη

Από την επιτροπή Πρωτοβουλίας

Η συλλογή υπογραφών συνεχίζεται για την σωτηρία της Κοίμησης της Θεοτόκου σο χώρο του Κοιμητηρίου στην Κέρτεζη συνεχίζεται με σταθερούς ρυθμούς. Ξεκίνησε το βράδυ στις 21 Αυγούστου και πήρε μεγαλύτερη έκταση σήμερα αφού διαβάστηκε το σχετικό δαβιβαστικό μετά το τέλος της σημερινής Θείας Λειτουγίας στη Παντάνασσα της Κέρτεζης.

Συνέχεια